Katalog

3 TEMMUZ 2004 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA HABERLER ABDÜLCANBAZ TURHAN SELÇUK TAHAII: İSTAN'3'JL A2DÜICAN3AZ1 IN HABÎK'JILBE KAC2HAUHI HOCA, OlANı RuTLPYlL- 1 DıZ.1 Çarpık yapılaşmanın acı faturası: 5.2lik deprem kerpiç evleri yerle bir etti, ÖÖlenlerinçoğuçocukkaradanız Doğubeyazrt TÜRKİYE Depremde en çok ha- sar goren Yığınçal Köyü'nde çımento ıle ya- pılan evler ayakta kalırken topraktan yapılanlar ıse yıkıldı. Koylülenn çoğu- nun yaylaya çıkması ölü sayısının artmasmı onledı /Iran GÜRKANATA AĞRI- Ağn'nın Doğube- yazıt ılçesınde meydana ge- len 5 2 buyukluğundekı dep- remde 18 laşı yaşamını yı- ürdı, 21 kışı yaralandı Koy- luJenn çoğunun yaylaya çık- ması olu sayısının artması- nı onlerken, depremde ya- şamını yıtırenlenn çoğunun çocuk olmasını, Ağn Valı- sıHüseyinYavuzdemir.bol- gede aıle planlamasının ol- mamasına bağladı Turkıye'yı yakın- dan tehdıt eden \e 6 şıddetındekı bır depremde zarar goreceğı bıldınlen Er- menıstan'dakı Metzamor NukJeer Sant- ralı, Doğubeyazıftakı depremleyenıden gundeme geldı Ataturk Unıversıtesı Deprem Araş- tırma Merkezı'nden alınan bılgıye go- re, oncekı gece saat 01 30"da, merkez us- su Ağn'nın Doğubeyazıt ılçesıne bağ- lı Yığınçal Koyu olan 5 2 buyukluğun- de deprem meydana geldı Yığınçal \ e Sağlıksuyu koylennde 100'e yakın ev hasar gordü. OKULDA CENAZE TÖRENİ Deprem bolgesınde Erzurum Sıvıl Savunma Arama Kurtarma Bırlıklen tarafından arama kurtarma çalışmalan devam ederken enkaz altında kımsenın kalmadığı ıfade edıldı Erzurum Sıvıl Savunma Arama ve Kurtarma Bolge Muduru Yalçuı Mum- cu gozetımınde, gece Yığınçal Koyu'ne 4 kurtarma aracı, ıkı kurtarma kopeğı ve btr sosyal ıaşe aracı gondenldı Kı- zılay'ın Erzurum Bolge Deposu'ndan dun sabah saatlennde 200 çadır, 500 battaruye ve 2 seyyar mutfak deprem bol- gesıne gondenldı Kızılay yetkılılen, bolgeye kuru gıda malzemesı de gon- denleceğını açıklarken Doğubeyazıt Kaymakamı Nurullah Çakır. hasar tes- pıt çalışmalannının devam ettığını soy- ledı Depremde. yaşamını yıtıren 18 kı- şıden 15'ı, Yığılçalı Köyü'nde defne- dıldı Koy ılkoğretım okulunda tabut- lara konulan cenazelenn namazı da okul bahçesınde kılındı Enerjı ve Tabıı Kay- naklar Bakanı Hilmi Güler, helıkopter- le geldığı Yığılçalı Koyu'nde cenaze namazına katıldı Doğubeyazıt'ın ka- dın Beledıye Başkanı Mukaddes Kubi- lay da Guler'le bırhkte saf tuttu Dep- remde yaşamını yıtıren Musa, Kerim ve Yıkhz Sökmen'ın cenazelen ıse Do- ğubeyazıt'a goturüldu CoZLER ERMENİSTANDA Iğdır-Doğubeyazıt arasında etkalı olan depremden sonra gozler, bu bölgeye çok yakın olan Ermenıstan'dakı Metza- mor Nukleer Santralf na çevnldı Iğdır Beledıye Başkanı Nurettin Aras, sant- ralın deprem bolgesı Doğubeyazıt'a çok yalan olduğunubehrterek "DepremEr- menistan'da olsaydı nukleer sızmö böJ- gedeltirtimcanhlan etldlerdi" dıye ko- nuştu Santralın kapatılması gerektığı- nı kaydeden Aras, dunyaya v e yetkılı- lere şoyle seslendı "Bütündünyayases- leniyoruz, korumasız reaktörteri olan santral olaa bir depremde bölgemizde büyük acılara neden olur." Ermenıstan-Turkıye sınınnda eskı teknolojı ıle yapılan santralın bolgedekı ınsanlan tehdıt ettığı gerekçesıyle ıkı aydır Iğdır ve Kars'takı sıvil toplum or- gutlen, valılık ve beledıyelenn de des- teğını alarak, santralın kapatılması ıçın 50 bın ımza toplayarak Cumhurbaşkan- lığı'na ıletmışlerdı AşKALE DE SALLANDI Doğubeyazıt'ta meydana gelen dep- remden ıkı saat sonra Erzurum'un Aş- kale ılçesınde 3 3 şıddetınde deprem meydana geldığı açıklandı Sarsıntı normal. can kaybı anormal Türkîye'de depremin adıölümtstanbul Haber Senisi - Ağn'nın Doğubeyazıt ılçesı yakınlannda meydana gelen 5 2 buyukluğundekı depremin Kuzey ve Doğu Anadolu fay hatlannda değıl, verel bır le\ha uzennde oluştuğu belırtılerek orta buyukluktekı bır sarsıntıda can kaybının yaşanmaması gerektığıne dıkkat çekıldı ÎTU Maden Fakultesı Genel Jeolojı Anabılımdalı Oğretım Lyesı Prof Dr Okan Tüysüz, Doğu Anadolu Bolgesı'nde bu tur depremlenn çok doğal olduğunu ıfade ederek "Arap Yanmadası'nın \nadülu'vu sıkışürnıası sonucu 5-6 buyuklüğünde depremJerin ohışması çok normaldir. Anormal olan, 52 biıyüklüğündeld depremde can kavıplannın yaşanmasjdır" dı>ekonuştu 'KlRSAL BOLCELERİN KADERİ' Jeofızık Muhendıslen Odası Istanbul Şube Başkanı Oğuz Gündoğdu. levha ıçınde meydana gelen doğal bır deprem olduğunu belırterek "Hasann nedeni deprem değiL davanıkaz kerpiç binalar. \Iaalesef Anadolu'daki kırsaJ böigelerin kaderi bu" dedı Depremin Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu fay hatlan ıle ılgısı olmadığını .•urgulayan Gündoğdu, bolge ıçı depremlenn çok izun penyotlarda oluştuğunu soyledı Turkıye Jeofızık Kurumu Başkanı Prof Dr Vhmet Ercan, Turkıye'de ortalama deprem vikıcılığının 5 5 olmasına karşın Doğu \nadolu'da 4 5 buynkluğundekı bır depremin bıle alumcul olabıldığıne dıkkat çektı Ercan, "Doğubeyazıt'ta vıkılanlar, bihmsel üçülere göre ev sınıfına girnıemektedir. Yer vapısı sağlamdır. Ölıımün tek nedeni yoksulluk «nucu kötü vapılaşmadır. Türkhe, \oksul- uktan kurtulmadıkça depremin adı ölüm »lacakür" dedı A R T Ç I L A R A DİKKAT Boğazıçı Unıversıtesı Kandıllı Rasathanesı ve deprem Araştırma Enstıtusu'nden yapılan yazılı jçıklamada, "Bu depremden sonra bölgede hafif ıddette artçı depremlerin olması beklenebihr. utçı depremler zaman içerisinde sıkhklan ve Mivııkluklcri azalarak birkaç gün devam edebilir" lyansında bulunuldu Açıklamada, depremin Vğn bolgesı yerel fay sıstemlen ıçınde meydana .eldığı ıfade edılerek " Ağn- Doğubeyazrt-Iğdır jçgeni arasında kalan bölgede tali kınklar çok jarçalı olup zaman zaman 5.0 ile 53 buyuklüğünde depremler üretebilirler'' denıldı. Kızılay yardımı gecikti... Doğubeyazıt depremi, Türkiye'nin deprem öncesindevesooraandagerek- h' önlemleri alamadığuu gösterdi Kızılay Genel Müdürlüğü, gece 01JO'da meydana gelen deprem bolgesine ancak sabah saarierinde ulaşabildL Kızüav bölge müdürtüklerinin yar- dımı ulaşnrmakta ağır kaldığı Doğubayazıt'a ilkyardım gonderen kurum Turk Silahlı Kuv\etleri (TSK) oldu. Kızılay Elazıg. Van, Erzurum afet mudahale ve lojtsük merkezle- rinden çıkan yardım TlR'lan ise, depremin olduğu köyiere yoDar bozuk olduğu için gire- medi Kızılay Genel Müdür \ardimcia Ömer Taşh, sabah Ö730 itibamla kumanyalann depremin meydana geldiği tüm köyiere ulaşnnbnış olduğunu söyledi (Potoğraflar AA) Ikinci derecede deprem bölgesi ilçe, Yapı Denetim Yasası'nın dışında Doğubeyazıt 6 ser\is dışı' EBRUTOKTAR ANKARA - Üancı derecede deprem bol- gesı olan Ağn'nın Doğubeyazıt ılçesınde meydana gelen deprem, bölgenın toprak damJ), yığma kerpıçten oluşan konut yapı- sınakarşın devlet tarafindan denetlenmeme- sı nedenıyle can kaybını artürdı Konutla- nn depreme karşı dayanıldığını arttırmayı amaçlayan 2001 yılındakı Yapı Denetımı Yasası'nın dışında kalan Ağn'dakı deprem, devletın yapı guvenlığınde başansız kaldı- ğını ortaya koydu TMMOB Üancı Başkanı Oğuz Gündoğ- du, bınncı derecede deprem bolgesı olan Er- zıncan'ın, ıkıncı derecede deprem bolgesı olan Ağn'nın yapı denetımı dışında kalma- sına ışaret ettı Hukümete Erzıncan, Bıngol gıbı deprem bölgelennın neden yasa kap- samına alınmadığını sorduklannda. "Ora- larda yapı denetimi yapacak teknik eieman yok, haflon dnrumu deprem sigortası öde- yecek kadar da iyi değfl" yanıtını aldıklan- nı aktaran Gündoğdu, u KamusalalanıözeJ- leştiren bu zihniyetin, depremin zarannı ne ölçüde azahabflaüği ortada" dedı Inşaat Muhendıslen Odası Başkanı Taner Yüzgeç, yapı denetımı kapsamında sadece "Adana, Ankara, Antalya. Avdın, Bankesir, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli. Düzce, Es- kişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, KocaeB, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova'nın" olduğuna ışaret ettı Öncekı gun TBMM'de kabul edılen de- ğışıklıkle ıkı katlı ve toplam 200 metreka- reyı geçmeyen mustakıl yapılann da yasa kapsamından çıkanldığına ışaret eden Yuz- geç, "Vapı denetimini, maliyet arttıncı bir unsur olarak gören zihniyetk deprem zara- n azaltilamaz" dıye tepkı gosterdı Yuzgeç, "Çoküntunün alünda kalan insanımızdeğü, sistemin kendiadir" dı\e konuştu RAYLI SİSTEMİN İLERİ MODELİ Sistemin betonu. çeligi ve işçiUği günümüz deprem yönet- meliğine uygun olduğu takdirde -yapının büyük- hığü ve sistemine bağh olarak- yiizde 5 ile yüzde 15 arasında ilave matiyet getirdiği hesaplamy or™ Yaşam kurtaranprojeügigörmüyor arJaponl buişe çok şaşü! AYKIT KUÇÜKK\YA "Japonya'da 8 buyuklüğünde deprem oldu, can kaybı yok" dıye başlayan haberler, 3-4 şıd- detındekı bır sarsıntıda bıle yurttaşlannı yıtıren ulkemızde hayretle karşılamyor Ağn'da dun or- taya çıkan acı bılanço dahı ınsanlanmızı depre- min değıl, dayanıksız yapılann-bınalann oldur- duğu gerçeğını gozler onune senyor Pekı herkes tarafindan kabul goren bu gerçe- ğe karşı ne yapıyoruz 9 Işte çarpıcı bır ornek "Japonya'dâ yiflardır kullanılan ray b sistem sayesinde şiddeüi depremler can ve mal kaybı ol- maksızuı atiaobyor. Bu rayfa sistemin daha ileri modeli "sısmık ızolasyon sıstemlen" Japon "Sumıtomo Mıtsuı" adh inşaat firması tarafin- dan vıüardır yapdarda kullanıby or. Bu fırmanın Turkiye temsilciBğini üstlenen firnıa ise yaklaşık 4 yıldır Japonya'daki sistemi Türkiye'de tanıt- rnaya çahşıyor. Ancak tek bir binada dahi bu sis- temi uygulâyamadL" Bu cumlelen Japonya'daki sıstemı Boğazıçı Unıversıtesı İnşaat Muhendıslığı Fakultesf nde semınerlerle tanıtan "Sumitomo Mitsui" şırketı- nın Turkıye temsılcılığını ustlenenlnşaat Mu- hendısı SinanTürkkan'ın açıklamalanndan ozetledık Turkkan'la "sismik izolasyon sistemi" uzenne konuştuk - Sistemi ktsaca anlatabiür misiniz? TÜRKKAN- Bu sıstemlerde bma, temel ve- ya zemın ustu sevıyesınden kayar (bılyelı) ya- taklar ve esnek (kauçuklu) kurşun çekırdeklı ızolatorler uzenne oturtuluyor Sıstem, zemın hareketlennı, yanı deprem edasını bına ataletının ızıı verdığı olçu- de vapıya hıs- settınyor Deprem hareketlen. bınanın şekıl, kat yukseklı- ğı, malzeme gıbı bına ozellıklenne gore 1 6 ve 1'lOoranlan arasında bı- naya yansıyor 1995yılında Kobe depre- mınde fırma- nın yapmış ol- duğu bınalar ayakta kaldı Sıstem o yıl- dan sonra da- ha da gelıştın- lerek yaygın- laştı -Sistemi 4 yıknr Türld- ye'de tanıüyoruz diyorsunuz. Ahnan sonuç ne? TlfRKKAN - Istedığımız sonuca ulaşamadık Çunku ulkemızde yenılıklere karşı bır dırenç var ve bu dırencı kırmak zor Resmı makamJar bu konuya hıç ılgı duymazken dığer kesımler- den bravo. çok guzel, hanka gıbı ıfadelenn dı- şında hareket yok - Japonlar bu duruma ne diyor? TÜRKKAN - Şaşınyorlar Bır ara promos- yon y apalım dedık Ancak buna. "En üst tekno- tojiyi kuilanarak yapûğnnız sistemi neden pro- mosyonla vereHm. Sistem kötü değfl ki" dıye karşı çıktılar Bu durumda ış halka duşuyor Ya- nı tuketıcıye Boyle bır teknolojıden haberdar olacak ve bır e\ alırken bunu ısteyecek Kendı canını ve aılesının canını nske atmayacak - Sistemin Türkiye'de uvgulandıgı yapı var mı? TÜRKKAN - Şu ana kadar bılınen sadece Ataturk Havalımanı'nın dış hatlar termınalının çatısında benzer bır sıstem uygulandığı - Sistem mevcut binalarda uygulanabiür mi? TÜRKKAIV - Yapı ıle ılgılı doğru, guvenılır bılgılenn olması ve en onemlısı muhendıslık hızmetı almış bır yapı olması gerekır - Son olarak sizce güvenhldi yapüara kavuş- mak için ne >apabüiriz? TÜRKK\\ - Yapılacak en onemlı şey bel- lıdır Ulkemızde geçerlı olan deprem yonet- melığı yemlenmelı Yonetmelık, yenı teknolojık sıstemlenn yer aldığı şekılde guncellenmelı Bunun ıçın tek bır gerekçe var Bız de Japonya gıbı deprem ulkesıyız yaşam kurtaran 'sısmık ızolasyon' sıstemı, 1995 yılından ben Japonya'da kullanılıyor. Sıstem Türkiye'de 4 yıldır tanıtılmasına karşın ılgı görmüyor