Katalog

r27 KASIM 2O04 CUMARTESİ -h CUMHURİYET EKONOMt SAYFA ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 J3M ECalkınma Örgütü Proje Müdürü Soral'a göre bu koşullarda sürdürülebilir kalkınma zor Küresellesme iflas etti BartuSoraL • "YaABDve diğer gelışmiş ülkelerin kendi kendilerine kısıtlamalar koymalanm bekleyeceğiz ya da alteraatifler geliştireceğiz" diyen Soral, Türkıve'nuı BÖLGESEL ÇEVRE MERKEZİ TÜRKİYE TEMSİLCİSÎ StBEL ERALP: Ortakprojelerde Türkiye 'nin adı yok önünde Avrusya gibi bir seçenek olduğunu, a n c a k henüz bunu değerlendıremedığıni söyledı. ÖZLEM YÜZAK "Küreselleşnıe olgusu ile ilk karşı karşıya kaldığunızda vaatkr vanü, daha hızb knJkınılacagı. daha adil bir gelir dağılımı olacağı sö\ leniyor- du. Aradan 2 5 yıla \ akm bir zaman geçti. Bugün lcüresel ekonominin ba- şansızlığa ugradığmı söykmekte mahzur yok" diyen Bırleşmış Mıl- Sürdürülebilir kalkınma ve çevre konulannda yapılan uluslararası anlaşmalarda Türkiye'nin de ımzası olmasına karşın ortak projelenn hemen hiçbırinde yer almıyor. Üstelik bu projeler için aynlan mılyonlarca dolar rutannda fonlar olmasına karşın. Ankara'da 2 ay önce faalıyete başlayan ve bağımsız uluslararası bir sivil toplum kuruluşu olan Bölgesel Çevre Merkezı (REC) Türkiye Temsılcısı Dr. Sibel Sezer EraJp, Türkiye'nin ortak projelere katılmakta gönülsüz da\Tandığını belirterek "Dünya sürdürülebilir kalkınma zirvesinde farkh temalarda uztaşmaya gidildi 2002'den beri 250 ortakfak oluşruruldu, projelere yanm mihar dolarhk bir kaynak aynldı, ancak bunlann hiçbirinde Türkiye yok. Sanki bu dünyada yaşanuyonnuş gibi davranryor* dedı. REC'in projeler gelıştırmek isteyen sivil toplum kuruluşlanna destek olmak amacıyla kurulduğunu kaydeden Eralp, hibe yardımlan ve fonlarla katkıda bulunacaklannı açıkladı. REC ile ilgılı detayh bilgi www.rec.org.tr adresınden alınabilir. Dr. Sibel Sezer Eralp. letler Kalkınma Örgütü (UNDP) Proje Müdürü Bartu Soral var olan bu sistem ıçınde gelışmekte olan ül- kelerin kalkınma şanslannuı zayıf olduğunu söyledi. 13. L'lusal Kalite Kongresi'nin konuşmacılanndan olan Soral ile yaptığımız söyleşide "Her ülkenin kendi şartlan, coğrafı konumu, do- ğal kaynaklan, kürfürü, avantajlan farkh farkh. Buna karşın her ülkeye tek tip elbise giydirUmeye çahşılryor. Bu şekilde gelişmekte olan ülkelerin sürdürülebilir bir kalkmma içine girmesini nasıl bekleyebilirsiniz kL." diyen Soral, sınırlann kalktığı ve dünyanın tek pazar haline geldıği ortamda, zengın ülkelenn yüksek teknoloji ürünleri ile geri kalrruş ül- kelerin rekabet etme şansının yük- sek olmadığını belırtti. Türkiye atak poütika geüştirsm Soral'a göre. Türkiye açısından Avrasya önemli seçeneklerden biri olabılir. "Doğalgazve petrol kaynak- laruun zcnginhği, Çin ve Rusya gibi büyüyen sanayi devlerinin gücüne eklendiğinde, buna bir de kültürel yakınhğımg olan Türk cumhumet- leri kaüküğında ortaya çıkabilecek olan bölgesel gücü bir düşünün" diyen Soral, Türkiye'nin bu konu- da atak bir politika geliştirmesi gerektiğini, ancak bu avantajını değerlendirmediğinı vurguladı. DANIŞTAY'DAN ONAY TÜPRAŞ'ta iptal karan kesinleşti ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Danıştay, TÜPRAŞın satı- şında son noktaja koyarak; yerel mahkemerun TUPRAŞ satışının ıptalıyle ilgılı lcarannı onadı. TÜPRAŞ'ın satış ihalesının sonuçlanmasınjn ardından, Pet- rol-Iş Sendikasrmn başMirusu- nu değerlendıren Ankara 10.1da- reMahkemesı; TÜPRAŞ'ınsatı- şını ıptal etmıştı. Karar üzenne harekete geçen Özelleşhrme 1da- resı Başkanlığı (ÖİB), Danıştay'a temyiz içın başvurmuşfu. Danış- tay 10. Daıresi, ÖtB'nin temyiz isıemı esastan sonuçlanana kadar yürütmenın durdurulması yönün- dekı talebını hazıran ayı ıçınde sonuçlandırmış ve başkanlığın yürütmenın durdurulması ıstemı- nı reddetmıştı. UND, 'Kalite Ödülü' alan ilk sivil toplum örgütü olmaktan övünç duyuyor HedefAvrupa Kalite Ödülü'nü almak BASAKSEZEN Türkıye Kalite Derneği (KalDer) tarafından bu yıl 12'ncisi düzenlenen Ulusal Kalite Ödüllen kapsamında Uluslararası Nakliyecıler Derneği (UND), Ulusal Ka- lite Büyük Ödülü'nü alarak sivil toplum örgütleri (STÖ) nezdinde bu ödüle layık gö- rüyen ilk kuruluş oldu. UND'nin kalite yaklaşımı- na 2001 yılında başladığını ve büfün çalışmalan tamam- layarak bu yıl ödülü kazandı- ğını kaydeden UND îcra Ku- rulu Başkanı Cahit Soysal, aralık ayında da Avrupa Ka- lite Ödülü'ne başvuracaklan- • Ulusal Kalite Büyük Ödülü'ne layık görülen kuruluşiar arasında yer alan Uluslararası Nakliyecıler Derneği. Avrupa'dan da kalite ödülü alan AB'nin ilk STÖ'sü olmayı amaçhyor. nı belirttı. Ulusal Kalite Ödü- lü için başvururken liderlık- ten politika ve stratejinın na- sıl belirlendığme kadar ge- reklı tüm dokümanlan hazır- ladıldannı ifade eden Soysal, STÖ'lerde kalitenin yolunun gönüllü katılım ve kurumsal- lıktan geçtığını söyledı. Sadece üyelik aidatlanyla avakta duran bir kurum ol- madıklannı da söyleyen Soy- sal, "Başka gelir kaynaklan yarafük. Örneğin akaryakıt istasyonu, TIR parklan kur- duk" dıye konuştu. Aynı za- manda 10 kışılik bir Ar-Ge departmanına da sahıp ol- duklanm belırten Soysal, bu- rada pek çok bılgısayar yazı- lımı üretıldığını söyleyerek "Ingttizce,Rusça,Almanca ve Türkçe dillerinde sürekli ge- lişmeleri takip eden uzmanla- runız var. BÖylece farkında olunmayan birtakun tehdit- leri de görebiliyoruz" dedı. Soysal, bu ödülün hem üyelennı hem de diğer STÖ'leri etkıleyeceğıne ınandığını belırti. Uhısal KaMte Büyük Ödülü'nü UND Başkanı Çetin Nuhoğhı al<h. DURUMU KÖTÜ OLANA TASFÎYE Foııa banka devri döııeıııi kapaınyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - BDDK Başkanı Tevfik BUgin, Başbakan Yardımcısı AbdüUatif Şe- ner'e iletilenbankalar yasa taslağıyla, "fona devrin kalknğmT söyledi Bılgin, "Bundan sonra fona devir diye bir şey yok. Mafi bün- yesitedaviedüemeyecekka- dar kötü banka tasfiyeyetabiru- tulacak" dedi. IMF'nin mura- kıplar kurulu- nun kaldınlma- sını istemesiyle başlayan tartış- malara da deği- nen Bılgin, "Faizleri, kur- daki sorunlan bu kunıhın kal- dırüması çöze- cekse, buyunın ilk imzayı ben atayım" dedı. Bilgın, "Ban- kacıhkSorunla- n Sempozyu- mu"ndayaptığı konuşmada, ça- lışmalan ta- mamlanan Fı- nansal Hizmet- ler Kanun Tas- lağı hakkında açıklamalarda bulundu. Bil- gin'ın açıkla- malan şöyle: • Taslakta bankalar için ayakta ve yata- BDDK Başkanı Tevfik BUgin, yeni bankalar yasa taslağıyla ilgili bilgi verdi. Taslakta, şu anda sadece bankalar yeminli murakıplarına ait olan denetim yetkisi, başkanın uygun görmesi halinde kurumun tüm meslek personeline tanımyor. rak tedavi hükümleri var. 71 maddede de ameliyata aıt hükümler var. Mevduatı bellı bir limitte toplama, şubelen kapatma, yönetim kurulunu tamamen kapat- ma gibi. Bu, bence yasanın en önemli değişikhğidır. Baktık olmadı, bankanın faaliyet ıznini kaldmyoruz. Bızım hazırladığımız tas- lakta, bundan sonra fona devir diye bir şey yok. Tas- lakta bundan sonra devral- ma gibi hükümler yok •Şu anda denetim yetki- si sadece bankalar yeminli murakıplarına ait ve özel bir yetkı. Taslakla eğer baş- kan uygun görürse, kuru- mun tüm meslek personeli ıstenilen bankaya, istediği kadar denetim yapmak için yollanabilecek. Bundan daha razlasını yap- mak denetimm sulandrnlması- dır Bu aradakı bankacılık kriz- lenni, faizlerin yüksekliğini, kurun seyrin- dekı sorunlan bu kurulun kal- dınlması çöze- cekse; buyurun ilk imzayı ben atavım. • Taslakla, banka kurmak için gerekli ödenmiş ser- maye miktan 20 milyon YTL'den 30 milyon YTL'ye (20 trilyon lira- dan 30 trilyon liraya) çıkanh- yor. Aynca, bankalann yö- netım kurulla- nnda icrai fa- aliyeti bulun- mayan iki üye olacak ve bu üyeler tarafindan denetim komıtesı oluşturulacak. • Bağımsız denetim ku- ruluşlan, değerleme kuru- Iuşlan, destek hizmet ku- ruiuşlan, verdikleri hiz- metlerden doğabilecek za- rarlan karşılamak amacıy- la 31 Arahk 2006'ya kadar sorumluluk sıgortası yap- tıracaklar. ; İŞÇİNİNEVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Ukrayna Senaryoları Tartışmalar Rus yanlısı Başbakan Viktor Yanuko- viç ile Batı yanlısı muhalefet liderı Viktor Yuşçen- ko'dan hangisinin iktidar olacağı, seçımlere hile ka- rıştırılıp karıştırılmadığı üzerine. Ancak ilginç bir bi- çimde satır aralarını okumaya çalışanlar arasında, dünya ekonomısınin, doların, petrolün geleceğınin rotasını çızmeye çabalayanlar var. Azıcık ıçyuzü deşildiğinde, bir tek Ukrayna üze- rinden yazılan yeni senaryolarda bile akıl almaz çar- pıcı, yeni dünya sömürü düzeni remelınde, dini ıma- nı olmayan paranın kurallan ekseninde oynanan bü- yük oyunlar ortaya çıkıyor. öncelikle olaylann gelişim bıçimine siyaseten ve yüzeysel bakıldığında, tıpkısının aynısı senaryonun bir yıl öncesi Gürcıstan'da sahnelenmiş olması ne- deniyle, kaçınılmaz karşılaştırmalar yapılıyor. Miha- \\ Saakaşvili ile Yuşçenko'nun ortak geçmışleri, ABD, AB'de yetişmiş lıderler olmaları, eşlerinin Ba- tılı asıllı kımlikleri ortaya çıkıyor. Daha önce Sırbis- tan'da aynısı oynatılmış senaryolarla Rusya'nın si- yasi egemenliğinin kınlıp ABD-AB egemenliğınin si- yasi iktidara yansıtılması operasyonları, şimdilik bir tek Gürcistan'da tutturulamadı. Ukrayna'da basa- nlı olursa, sıranın Moldava'da olduğu söylenıyor. • • • SiyasaJ vitrinde, Rusya'nın peyki, iktidaralanı ıçin- deki ülkeleri, Batı'nın uydu ülkelerı yapma savaşla- n olarak gündeme gelen senaryoların, ekonomı ha- berlerinin de ana gündemi ve tartışmalannın içine girmesinin anlamı ne? Dün pıyasa habercıleri, bor- sa yupileri neden Ukrayna senaryoları ile haşır ne- şir, tartışıp duruyorlardı? Daha önce bu köşeyı okuyanlar, birkaç kez ABD'nin, dünyanın en büyük bankeri Soros'un, biz- den okullan ile Gülen'in gıttikleri ülkelerin ortak ka- derlerinden söz ettiğimı anımsayacaklardır. Ekono- mi yorumculan, borsayupılen dedün konulann bağ- lantılan ile Soros'un bağlantılan üzennde durdular. Benzer senaryolann gündeme geldiğı ülkelerde yıl- lar öncesınden başlayan çalışmalanndan, bol sıfırlı dolarlı, demokrasi fon desteklennden söz ettiler. Adı geçen ülkelerdeki kamuoyunun, sıyasi kadrolar, medyanın demokratik(!) bılınçlendırilmelerinde, ta- bii konulan geregi ABD, AB kaynaklı siyasetin doğ- rudan ve dolaylı çok başka fonlarla katkılan olacak- tı. Bu paralar elbette boşa akıtılmadı. Sıyasi ıktıdar- lardaki kimlık değişiklığı, çeşıtlı ekonomık kazanım- lar olarak hemen geriye akışları, dönüşleri başlaya- caktı. Artık en serbest piyasacı ekonomistlerin bile, siyasilerin denetimini ellerınden kaçırdıklarından, dolayısıyla ekonomik kararlara ılişkin kimı sozlerınin geçeriiliğinin kalmadığından, kıtch fonlarının kural- sız biiyümesinden, aşın, haksız kazançlanndan, si- yasetin üzerindekı karmaşık iktidar güçlerinden ya- kınmalarını duyuyoruz. Batı'nın güdümüne geçirdıği ıktıdarlar yolu ile, adı geçen ülkelerde, parasının kullanılması, petrol, doğ- rudan ekonomık, tıcari ılışkılerdekı kazanımlan, as- keri üsler, silah satışlan cabası. Ukrayna senaryola- nnda AB önde görülse de, uzmanlar perde arkasın- da asıl ağırlıklı olan ve kazançlı çıkacağın ABD oldu- ğunun attını çizmeyi de unutmuyoriar. Türkiye'dekı ekonomik haberlerin gündemine gir- mesinin ise doğrudan Türkiye ile kimı çok bağlantı- lı nedenleri var: öncelikli kaygı Ukrayna'nın AB üye- liğine başvurmuş konumda olması. AB yanlısı Yuş- çenko'nun iktidara gelmesi halinde AB üyeliğinde Ukrayna'ya öncelik tanınarak Türkiye'nin pabucu- nun dama atılması. Ekonomi yorumculanmıza göre Ukrayna da öne geçerse işimiz iyice sarpa saracak. Hem AB'nin petrol çıkarlan, Ukrayna'nın çok daha yakın bir köprü olması gibi bir durum var. Hem de Türkiye'ye, "Hele bir daha 10-15 yıl bekle, sindir- mek zorunda olduğumuz bir 50 milyonluk yeni ül- ke var" denebilecek. Görüldüğü üzere Rusya'nın eski Sovyetler Biriiği iktidar alanı içindeki ülkelerde, kırmızı karanfillerle sokaklara dökülen yüzbinler, milyonların özlemleri, demokrasi, kapitalizm, serbest piyasa düzeni için- de zengin olma düşleri ile, çıplak ekonomik, siya- sal, toplumsal gerçekler, çıkarlar arasında çok bü- yük farklılıklar, uçurum var. ABD ve AB ülkelerinden çok farkh boyutlarda, bu ülkelerin tamamında, karanfilli, demokratik darbe- lerle atbaşı, serbest piyasa düzeni ile bitiikte, rüşvet, kara para ekonomilerinin patlaması, mafya düzeni- nin, karaborsanın egemen olması elbette rastlantı değil. Marksizmin demokratik olmayan uygulama- sında, insan haklan sorunlu, ancak yoksulluktaeşit- liği uygulamaya çalışmış, en azından eğitim, sağlık, sosyal devlet uygulamalannda kapitalist düzenlerin üstünde kazanımlan olan bu ülkelerde, hızlı zengin, kapitalst olma düşleri kuruluyor. Tabii ki ellerinde karanfilleri, mumlan yürüyen mil- yonlar daha kötüsünün değil, çok daha güzel bir yaşamın düşünü kuruyorlar.. soner(a cumhuriyet.com.tr GÜNÜN ÎÇlNDEN Hazır yemekte rekabet - Rekabet Kumiu, ha- zır yemek sektöründeki "Accor Servisleri" Internati- onal ile Sodexho hakkında, rekabetı ihlal gerekçesiy- le açtığı soruşturmada, taraflann ortak sözlü savunma- lannı düıledı. Taraflar, pahalı bir yatınm olan akıllı kart sıstemine geçiş için kurulun izmyle ortak bir netvrork şirketı kurduklannı, bunda rekabet ortamını bozmaya yönelik bir amaç bulunmadığını belirttiler. Karar, 15 gün sonra açıklanacak. Moghadam kldemli OlUyOr - Uluslararası Pa- ra Fonu (IMF) Türkiye Masası Şefliği'ni 2003 yılın- dan bu yana yürüten RızaMoghadam, IMF Avrupa So- rumlusu Michael Deppler'e Türkiye'den sorumlu kı- demli daruşman olacak. MESS'te anla$ma sağlandı - Birieşık Metai-Iş Sendikası ile MESS arasında sürdürülen 2004-2006 grup toplu iş sözleşmesi görüsmeleri anlaşmayla so- nuçlandı. Sözleşme uyannca işçilerin saat ücretlerine ilk altı ay içın ortalama yüzde 8, izleyen altışar ayhk dönemlerde de DÎE'nin açıklayacağı TÜFE artışı ora- runda zam yapılacak. OyaKbank'tan 80 trilyon llralık kâr - Oyak- bank'ın ilk dokuz aydaki kân, geçen yıla göre yüzde 177'lik hızlı bir artış göstererek 77 trifyon 227 miryar liraya çıktı. TelSİm yönetlmine atama -Tasarmf Mevdu- atı Sıgorta Fonu (TMSF) Başkan Yardımcısı Ferruh Tunç, Telsim Yönetim Kurulu Başkanlığı'na getırildi. Edinilen bilgiye göre, satış sürecuıde Telsim ile TMSF arasındakı iletışımın güçlendırilmesı ve kararlann da- ha hızlı alınabılmesı amacıyla Telsun Yönetim Kuru- lu Başkanı Mehmet Taşaltın'ın yerine Ferruh Tunç atandı. Taşaltm, Telsim Yönetim Kurulu Üyeliği ve Genel Müdürlük görevlerinıyse sıirdrrecek.