Katalog

8AĞUSTOS2003CUMA CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab(5 cumhuriyet.com.tr 11 KYB ve KDP, 12 bin kişilik banş gücünün Kuzey Irak'tan geçmesini isteyen ABD'ye hayır dedi TürkaskerineKürt enseliDış Haberler Servisi - Ankara ve VVashington 'ın, Irak'a Türk banş gü- cü gönderilmesi konusunda anJaştı- ğı ancak Kürt gruplann, bırlikJerin ül- keye Kuzey Irak'tan girişine izin ver- mediği öne sürüldü. Ingiliz Financial Times gazetesine göre, Irak Kürdistan Yurtseverler Bir- liğı (KYB) yetkililennden Adil Mu- rad, ABD Merkez Kuvvetleri Komu- tanı Orgeneral John Abizaid'ın ge- çen hafta sonunda kendilerinden bu yönde talepte bulundugunu söyledi. Haberde, Türk askerlerinin Bağdat'ın 50 km. batısındaki Felluce'de banş gücü oJarak görev yapmasuun plan- landığı iddia edildi. Habere göre Murad, "Türk asker- ierinin Irak'aher türlügirişmjn,Kürt- lerin Irak'ta yeni bir hükümet oluş- turulmasına yönelik Amerikan ça- FİNANCİAL HMES gazetesinin savına göre, ABD ve Türkiye, Felluce'ye asker gönderilmesi konusunda anlaştı, ancak Kürt gruplar peşmergelerle çatışma çıkabileceği gerekçesiyle birliklerin ülkeye kuzeyden girişine izin vermedi. ı~> 20 balarma verdiği desteğe zarargetire- ceğini ve bunun Türk güçleriyle peş- mergelerarasında çatışmaya yol aça- bfleceğmP söyledi. Gazete, Abizaid'ın talebini. "TürldyeileABD'ninişbir- liği için anlaşüklarmın en somut ka- nıö" olarak nitelendirdi. Haberde, önennin Irak'ın kuzeyin- deki Musul'da KYB ve Irak Kürdis- tan Demokratık Partısi (KDP) yetki- lileriyle yapılan bir görüşmede Iraklı Kürt yetkililere iletildiği iddia edildi. Gazeteye göre, Kürtlerin Türk birlik- lerinekarşıçıkması,Irak'taki I46bin askerinin üzerindeki yükü hafiflet- mek amacıyla Ingiltere ve Polonya'nın dışuıda üçüncü biryabancı tümeni ül- keye yerleştirmeye çalışan ABD için önemli bir engel oluşturuyor. 'Yeniden yapılandınnada önceükli rol alahm' Başbakanlık'taki Irak zirvesine de değinilen haberde, asker göderilme- sinin ilke olarak desteklendiği ancak Türk yetkilılerin, bunun karşılığında Irak'ın yeniden yapılandınlmasında önceükli rol ahnması konusunda ıs- rarlı olduklan öne sürüldü. Gazetenın, konunun yeni BM ka- ran boyutuna ağırlık \ erilen diğer ha- berinde ise Türk banş gücünün Irak'a gönderilmesine yönelik anlaşmaya ilişkin işaretlerin belırginleşmeye baş- ladığı Mirgulandı. Habere göre Tür- kiye, Irak'a asker göndermesine onay verecek yeni bir BM kararı için ABD'yi ikna etmeye çalışıyor. Ancak, ABD Savunma Bakan Yar- dımcısı Paul VVolftmitz'ın, "Doğru bir karar alınırsa çok metnnun ohı- nım ancak yanlış bir karar beni çok kaygılandınr. HJZ çok önemli ve BM her zaman hızlı olamıjor" yönünde- ki sözlerine yer verildi. Financial Ti- mes, konuyla ilgili ikinci yazısında da Kürt gruplann rahatsızlıklanna değindı. Gruplann Türkiye 'yi, Kürt bölgelerine siyasi müdahale etmek- le suçladıklan belırtilirken geçen ay ABD askerlerince gözaltına ahnan 11 Türk askerinin Kürt kökenli Ker- kük Valisi'ne suikast hazırlıklan içın- de olduğu iddialannı da anımsattı. Türkiye'nin, Kürtlerin bağımsızük için Bağdat'a karşı harekete geçme- sinden çekindiği kaydedilirken böy- le bir durumun Türkiye'deki Kürtle- ri benzer talepler konusunda ateşle- yebileceğine dıkkat çekildi. Uzmanlara dayanılarak, Irak'ın ku- zeyinde az miktarda bir gücü bulu- nan Türkiye'nin, Irak'a gönderece- ği kuvveti ülkede etki kurmak için kul- lanabileceği de öne sürüldü. Bunun ise bölgedekı diğer ülkeleri, Türki- ye'nin amaçlannı denetlemek için bölgeye müdahaleye teşvik edeceği iddia edildi. BlNSlVtL Işgalcüer yaralıları umıttıı Dtş Haberler Servisi - Irak'ta savaşın başlangıcından beri yaklaşık olarak 20 bin sivilin yaralandığı, ancak işgal güçlerinın, bu sivillerin acılanyla ilgilenmedikleri kaydedildi. tngiliz ve ABD'li üniversite öğretim üyeleriyle banş girişimcilerinin ortak kurduğu Irak'taki ölü ve yaralananlan sayan "Iraq BodyCount w (IBC) örgütünün dün yayımladığı raporda, 20 Mart'ta başlayan savaşta yaralanan 20 bin Iraklf nın ihmal edildiği vurgulandı. "Irakh yarahlar, Çöp gibi hasır alü edünüşler" ifadelerine yer verilen raporda, savaş sonrasında yarahlar için kapsamlı programlar oluşturulmadığı ve yaralılara tazminat ödenmediği belirtildi. "Yarahya Kayıtsıdık" başlıklı raporda şöyle denildi: u Birçok Irakh aik, ya savaşta bir bireyini vitirmis va da ABD veya tngiliz kuvvetieriıûn müdahaksiyle karşüaşmıştir. İşgal güçleri, sırf kendj menfaaüannı düşünseier dahi, kalpleri kazanmak istiyoriarsa savaştan zarar gören Irakhlann acılanna ve sıkınDİanna öncefiği vermek zorundadn-." Savaşta 6 bin 86 ile 7 bin 797 arasuıda sivilin öldüğü kaydediliyor. 1 lAMHAYIRDEDİ Ukrayna asker gönderdi Dış Haberler Servisi - Suriye, Washington'ın Arap ülkeleri ve diğer ülkelere Irak'a banş gücü birlikleri göndermeleri isteğini. "koaüsyonun bu ülkeyi işgatini meşrulaşürnıayı hedeflediğj" gerekçesiyle reddettı. Ukrayna ise Irak'a ilk birliğini dün yolladı. Resmi El Tavra gazetesinin başyazısuıda, Amerika'run bu isteğinin, "Irak işgafini meşrulaşûrmak ve bu işgal için güvenfiğin korunması ve denetlenmesi gerekliligine da> alı yeni nıazeretler bubnak" olduğu belirtildi. Yazıda, "ABD ve İngittere, Irak'taki birliklerini içinde bulunduklan çıkmazdan kurtarmak istiyorsa, işgali sona erdirmek, bu ülkeden derhal çekilmek ve Irak dosyasını B.M'ye devretmek için cesaret isteyen bir karar vermen" denildi. Ukrayna ise Irak'a ilk birliğini dün yolladı. Ukrayna, birkaç gün içinde Irak'a 800 kadar asker daha gönderecek. NÖBETÇİ KULESİ HAVAYAUÇTU- Irak'ta, dün Ürdün Büyükelçiliği'nin önünde bomba yüklü bir aracın patiaması sonucu en az 11 kişi öldü. 52 Idşi de yaraJandı. KJa marka bir pikaptaki bombalann padamasıyla, elçilik binasının duvaruıda dev bir delik açıldı ve nöbetçi kulübesi havaya uçtu. Saldınnın ardından otay yerine ilk\ardını ekipleri geldi (Fotoğraflar: REUTERS / AP) Bağdat'ta art arda patlama Ürdün Büyükelçiliği önünde meydana gelen patlamada 11 kişi öldü, 52 kişi de yaralandı. Rejimin devrilmesinden bu yana gerçekJeşen en büyük saldında ölenler arasında 1 Iraklı çocuk da var. Dış Haberler Servisi - Bir fürlü istikrara kavuşamayan işgal altuıdaki Irak'ta, dün Ürdün Büyükelçiliği'nin önünde bomba yüklü bir aracın patlaması sonucu en az 11 kişi öldü, 52 kişi de yaralandı. Bağdat'ta önceki gün de 2 Amerikan askeri daha öldürüldü. 4 ay önce rejimin devrilmesinden bu yana gerçekJeşen en büyük saldında ölenlerin arasında bir Iraklı çocuk, bir kadın, iki erkek, bir Iraklı polis ve 2 Ürdünlü bulunduğu bildirildi. Yarahlann bazılannm durumunun çok ağır olduğu kaydedildi. Yaralanan bir Iraklı polis, "Bir araç büyükelçiliğe yaklaştı ve şiddetfi bir patlama oldu. Patlamanın şiddetivie yere düşüp bumcimi yitirdraT dedi. Kia marka bir pikaptaki bombalann patlaması sonucu, elçilik binasının duvannda dev bir delik açıldı ve nöbetçı kulübesi havaya uçtu. Amman'a tepld Patlamanın ardından bir grup öfkeli Iraklı, elçilik binasına saldınp Ürdün bayraklanm yırttı, Kral 2. Abdullah ve babası Kral Hüseyin'in resimlerini yaktı, binayı yağmaladı. ABD askerleri ve Irak polisi, kalabahğı bina dışına çıkanrken sokağa çıkan Iraklılar bu kez de bir büyükelçilik çahşanını taşladı. Ürdün'e küfreden kalabalık, "Bütün l rdünlüleri öldüreceğiz'' dıye bağırdı. Saddam Hüse>in karşıtı bazı Iraklılar, Ürdün'ün Saddam'ın iki kızına sığınma hakkı tanımasına kızmış, ülkede Amman'a karşı tepki oluşmuştu. Elçilik çalışanlanndan Ebu GazaJi ise saldın beklediklerini, çünkü son zamanlarda Ürdün'e gitmek isteyen çok sayıda Iraklıya vize verihnediğini söyledi. Ürdün, saldınyı "korkakça bir terörist eyiem" olarak niteleyerek kınadı. Öte yandan, işgalci askerlere yönelik saldınlar sürüyor. Bağdat'ta ABD askerlerine önceki gece düzenlenen saldında 2 asker öldü, 1 asker ve bır Iraklı tercüman yaralandı. Bağdat'ın merkezinde dün de bir Amerikan askeri aracına el bombası atıhnası sonucu, 4 asker yaralanırken ABD birliğinin de direnişçılere ateş açması sonucu bir sivil öldü. Pentagon ve silah şirketleri, gizli görüşmede yeni nesil nükleer silahlan konuştu Nebraska'da kirli toplanb DışHaberlerServisi- ABDyö- netimine bağlı bıhm adamlan, Pentagon yetkilileriyle silah şir- ketlerinin temsilcileri, yeni ne- sil nükleer silahlann geliştirilme- si için dün Nebraska'da bir ha- va üssünde yoğun güvenlik ön- lemleri altmda bir araya geldi- ler. Küçük nükleer silahlar ge- liştirme hedefi, yeni bir nükle- er silahlanma çağının başlangıcı olarak gö- rülüyor. Pentagon, gizli toplantıya katı- lan 150 kişinin adını açıklamadı. Ancak basına sızan bilgiler, üç ana nükleer silah laboratuvan Los Ala- mos, Sandia \e Li- vermore'dan bilim adamlanyla yöneti- cilerin, hava kuvvetleri ve stra- tejik komutadan üst düzey asker- lerin, silah şirketlerinın ve sa\aın- ma yetkililerinin toplantıda ha- zır bulunduğu doğrultusunda. The Guardıan gazetesi, Kong- re 'nin gözlemci gönderme tale- binin reddedildiğini \nrguluyor. Bellevue kasabasının güne- yindekı Ofrutt Askeri Hava Üs- sü'ndeki gizli toplantırun gün- demi bu yılın ba^lannda bası- na sızmıştı. Buna göre, toplan- Offiıtt Üssü'ndeki toplantı 2. nükleer silahlanma çağının başlangıcı olarak görülüyor. tıda ABD'nin ürermeyi planla- dığı mini nükleer silahlar, yeral- tı sığınaklanm yok eden uzun menzilli silahlar ile kimyasal ve biyolojik silahlan etkisiz ha- le getirmeye programlı nötron bombalan masada. Hiroşima'vla aynı gûn Toplantı için önceki gün üni- formalan içinde çok sayıda kişinin Oma- ha Havaalanı'na gel- diği görüldü. Offiıtt toplantısımn zaman- laması ve yen ise ta- rihi bir ironi olarak değerlendiriliyor. Çünkü katılımcılar Hiroşima'ya atom bombasırun atıhnası- nın yıldönümünde toplantı için üsse vardılar. Son katıhmcı üsten Nagasaki'ye atom bombası atılmasmm yıl- dönümünde aynlacak. Nükleer bombalann arıldığı B-29 uçaklan Enola Gay ve Bock's Car, OfTutt'ta inşa edil- mişti. Bu atom bombalan So- ğuk Savaş' ın ve nükleer çağın başlangıcı olarak görülmüştü. Dünkü toplantı da ikinci nük- leer çağın başlangıcı olarak görülüyor. ABBAS ÎNGlLTERE YOLCUSU Irak'tald savaşta anne ve babasını kaybeden ve iki koİu kopan 13 yaşındaJd Aü Abbas, tedavisinin devanuiçin dün Kuveyt'ten tngütere'ye götürüldü. Bağdat bombar- dımanında, Abbas'ın hamile olan annesi, babası ve bir kardeşiile ailesinden 13 kişi öunüştü. ABD saldınsmda sol ayağı ile sağ eli kesilen ve kız kardeşi ölen 14 yaşındald Ahmed Hamzada Abbasla birtikte gittL (Fotoğraf: AP) BIÇAK SIRTI EROL MANİSALI Kiipeselleşmeden Vaiışi Kapitalizme Soğuk savaş sonrasında en fazla tartışılan ko- nu küreselleşme oldJ- Küreselleşme, 1990'lann başından itibaren Batı stratejistlerinin ve bazı dü- şünürlerinin pazarladkları bir ürün oldu. Neydi küreselleşer? Batı dışındakiler, kapita- lizm dışındakiler bundan, - Dünyadaki kaynaKlann ortak kullanımı, -Dünyadaki "değeferin", "uygariık"ölçülerinin yaygınlaştınlması, - Uluslararası bir hukuk düzeni ile "küresel bir adaletin sağlanması", - Silahlann azaltılması ve savaşlann sona erme- si, - Insanlann da yeryüzünde "ticari mallara tanı- nan haklar kadar" seyahat etmeye haklannın bu- lunduğu birdüzenin sağlanması gibi düşüncelere saplandılar, bunları hayal etmeye başladılar. Ancak Batı kapitalizminin pazariadığı küreselleş- me '6.4' milyardünya msanı için öngörülen bir kü- reselleşme modeli değildi. Öngörülen küreselleşme, "Batı kapitalizminin küreselleştirilmesiydi". Batı'nın (ve oun kapitaliz- minin) dünyayaegemen kılınmasıydı. Yoksa, '6.4' milyardünya insanının mutluluğuna, özgürtüğüne değil bir azınlığın mutluluğuna, o azınlığın dünya üzerindeki egemenliğine hizmet eden bir küresel- leşmeydi. Slhlrirsözcük^tüketim' Küreselleşme, tüketim, kapitalizm veya şöyle diyelim; küreselleşme, çokuluslu şirketler, kapita- lizm. Her iki zincirin de bir tek sonucu var; Batı ka- pitalizminin dünyaya egemen olması: Yani oligar- şi; yani 21. yüzyılın postmodern faşizmi. Tüketim, sermaye, ÇUŞ, kapitalizm zincirinin son halkası- nı, adını ne koyarsak koyalım, hiç fark etmez; so- nucu vahşi kapitalizm oluşturuyor. Daha kestir- meden buna, 21. yüzyılda Batılılaşmanın yeni yü- zü de denebilir. Oltanın ucundaki yem tüketimdir. 'Kola'sından bilgisayar oyunlanna, 'Formula'dan sigaraya ka- dar uzanan ve sonu hiç gözükmeyen bir zincir gi- bi. Batı kapitalizmi azgelişmiş ülkedeki 'e//f'e atar kancayı; elit zaten kendisini kapitalizmin kucağı- na atmaya hazırdır. - Eğitimiyle, - geliriyle, - halkına yabancılığı ile... Elit, Batı kapitalizminin tüketim kalıbını (ve ha- yat tarzını) benimsediği zaman "küreselleşmenin yayılması" hızlanır. Elit için "yerii" kullanmak ayıp ve aşağılayıcı olarak görülmeye başlanır. - Once; yerli içeceklerin yerini yabancılar alır. Mesela çay yerine ice tea (ays tii) denmeye baş- lanır. - Eğitim kurumlannda Batı kapitalizminin ege- men dilleri, 'yerli'nin yerini alır. - Radyo programlannda yerli dil unutulur. Kapi- talizm burada da egemendir. - Yerii sermaye gayri milli hale gelir. - Türkiye gibi Müslüman bir ülkede ise gazete vetelevizyon haberierinde kiliselerve papazlar(ve hatta rahibeler) ön plana çıkar. Sadece Ingiliz pa- pazlan(!) değil, diğerleri de. Kısacası, Müslüman ma- hallesinde salyangoz satışı artar. Izninizle, salyangozun da Hıristiyan ve Batı ka- pitalizminin önemli bir ticari "metaı" olduğunu unutmamak gerekir, bunu da akıldan çıkarmama- lıyız. Kapitalizmin "küreselleşme" diye elite attığı tü- ketim çengeli, "tüketim kalıbının" azgelişmiş ülke- ye demir atması demektir. Küreselleşen klm? Evet doğru, küreselleşen birileri vardır ama bu halk değildir. Bu sadece küçük bir azınlıktır. Batı kapitalizminin 'tüketim' ve 'elit' üzerinden öncü kuvvetleri azgelişmiş ülkelere girer. Elit, Ba- tı kapitalizminin ihtiyaçlannı karşılayan bir "araç" haline gelir. '£W'in kapitalizmle flörtü, emperyalizmin en önemli öğelerinden birisi olmuştur. Burada üç dört cümlede özetlediğim şeyleri iki yüz sayfaya yaya- rak yazmanın ne acı, ne ıstırap verici bir şey oldu- ğunu tahmin edebiliyor musunuz? Insanın, içinde bulunduğu "iğneli fıçıyı" yazma- sı gibi bir şey. Bunlar, kapitalizmin temel içgüdüleri... www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali Pentagon projeyi geri çekmişti Lotonun miman istifa ediyor Dış Haberler Servisi - ABD Savunma Ba- kanlığı Pentagon'un, tepkiler üzerine vazgeç- tiği ve Ortadoğu ülke- lerinde terör saldınlan üzerine bahis oynanma- sıru öngören programı- nın sorumlusu emekli Amiral John Poindex- ter'ın görevinden istifa edeceği belirtildi. Pentagon'dan üst du_ zey bir yetkili, ABD Sa- vunma Bakanı Donaid Rumsfeld ile Poindex- ter'ın yaptıklan tartış- malann ardından, emek- li amiralin görevine de- vam etmesinin güçlü^ü üzerinde anlaştıklanm söyledi. Yetkili. Rums. feld'in Poindexter'd^n istifasını istemediğiijj^ ancak emekli amiralın' birkaç hafta içinde is,. fasını sunmasının be(. lendiğini kaydetti. S>. nato tstihbarat Komiti. si Başkanı Pat Robens da, "Poindexter'in akü- bca kararvennesini bek- lediğini'' söyledi. Tkrtışmalara neden olmuştu Pentagon'un "terörle mficadele'' çerçevesin- de başlatmayı planladı- ğı projede, aralannda Türkiye'nin de bulun- duğu birçok Ortadoğu ülkesinde olası terörist saldınlar, cinayetler, eko- nomi ve darbeler üzeri- ne bahse girilebilecekti. Bush yönetiminin 2005 yılına kadar 8 milyon dolarhk birödenek talep ettiği öne sürülen prog- ram, ABD içinde büyük tartışmalara yol açınca geri çekihnişti. Eski ABD Başkanı Ronald Reagan döne- minde ulusal güvenlik danışmanı olan Poin- dexter, 1980'lerdeki Iran-kontra skandalının da kilit isimlerindendi.