Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 3 A3UST0S 2003 PAZAR • • • •
8 HABERLERlN DEVAMI
TURKIYE
Istanbul
Edime
Kocaeli
Çanakkale
Izmir
Manısa
Aydın
Denizli
PB
Y
PB
PB
A
A
A
A
31
33
33
31
36
37
37
37
Sinop
Samsun
Trabzon
Giresun
Ankara
Eskişehir
Konya
Sıvas
B
B
B
B
B
Y
B
B
26
28
26
27
36
34
35
32
Adana A 35
Zonguldak B 37 Antalya A 36 Kars
Mersin
Dıyarbakır
Şanlıurfa
Mardın
Siirt
Hakkâri
Van
A
A
A
A
A
B
B
35
42
42
39
39
35
31
PB 28
Yurdun kuzey kesım-
len parçalı bulutlu, Edir-
ne Kırklareli, Duzce,
Bolu ıle Eskişehir çev-
relerı sağanak ve gök-
gurultulu sağanak ya-
ğışlı. diğer yerler az bu-
lutlu ve açık geçecek
Stcaklık ıç ve doğu ke-
sımlerinde artacak dığer
yerlerde onemlı t»r de-
ğişıklik olmayacak
DIS MERKEZLER
Oslo
Helsınkı
Stockholm
Londra
Amsterdam
Brüksel
Paris
Bonn
B
B
B
B
B
B
B
B
24
29
24
28
26
30
31
30
Münih B 31 Zürih
Berlin
Budapeşte
Madrıd
Viyana
Belgrad
Sofya
Roma
Atına
B
B
B
B
B
B
B
Y
3U
32
38
31
31
28
32
32
Moskova B 28
B 32 Şam
Aşkabat
Astana
Taşkent
Bakû
Bişkek
Tiflıs
Kahire
A
Y
Y
B
Y
Y
A
28
23
36
32
17
18
36
A 40
Tahran
Ç>AçtK Parçalı bulutlu Sısı ^ Çok bulutfu ' Yağmurlu 5 Karlı Gok gumltulu
GÜNCEL CÜNEYT ARCAYÜREK
• Baştarafı 1. Sayfada
neden gelip başvurvda bulunsunlar. Henüz bize bir
başvuru olmadı" diyor.
Devletin devlet olduğu ülkelerde elbette bakanların
sözüne ınanılıyor. Ama Türktye'mizde doğruyu en az
siyaset adamlannın söylediğine tanık olan kamuoyu,
gerçeği ıfade eden resmi ifadelere buaın kıvınyor.
Medyaya gelince; çoktaaan inanılıriığını yitirdi.
Medya teröristlerin bir an önce Türkiye'ye dönme-
lerinde aceleci. Buraya kadardağdakilerin af sorunu-
nu anlamak olanaklı. Işin ama'sına gelince durum ça-
tallaşıyor.
Medyanın böyyüklerı PKK-KADEK liderlerinin Nor-
veç'e sürgüne gönderilmesine yatkın ve çelişkıler içe-
ren yayınlar yapıyor. _
Çelişki 1: Osman Öcalan ve benzeri katillerin ABD
tarafından derdest edilerek Türkiye'ye değil de aca-
ba neden Norveç'e gönderilmesi lehinde bir tutum ta-
kınılıyor?
Çelişki 2: Dışişleri Bakanı Gül, olay haberi "Olmaz
böyle şey" diye yalanladı. Fakat elebaşılann Türki-
ye'ye karşı suç işlediği, binlerce insanın ölümünden,
milyarlarca dolar zarardan sorumlu olduklan gerekçe-
siyle:
(a) Yargılanmak üzere elebaşılar Türkiye'ye gönde-
rilmelidir, diyemiyor. (b) Bunu sağlamak için ABD nez-
dinde resmi ginşimde bulunduğumuzu veya buluna-
cağımızı açıklayamıyor.
Işte Bakan, işte medya. Gel de inan!
• • •
Şımdi bakın, son günlerin gözde haberi Yüksek As-
keri Şûra. Medya, Şûra yemeklen ile YAŞ'taki ihraç ka-
rarlanna RTE'nin aldığı vaziyeti, takındığı tutumu yan-
sıtmakla yetiniyor.
Türbanlı eşini resmi yemeklere getirmeyışini önce-
ki demeçlerinde "bunalım yaratmayı istemediği" ge-
rekçesine bağlayan Meclis Başkanı Bülent Annç, bu
manzarayı yorumlarken geleceğe işaret edıyor. AKP
iktidannın, iktidarderken RTE'lerin, Gül'lenn, Annç'la-
nn hayallerindeki dünyayı -dünkü Sabah'taki- deme-
cinde açıkladı.
Soru: "Ne zamana kadar -türbanlı eşinizi- davetle-
re götürmeyeceksiniz?"
Yanıt: "Sıkınblaraşılacak, attığımız heradım biziöz-
gürlüğe daha çok yaklaştıracak. özgüriüğe, demok-
rasiye herzamankinden daha çokyakınız. Bunu da eli-
mizden kaçırmaya niyetimizyok."
Asıl amacını gizleyen üstü kapalı ıfadelerie laf etme-
ye meraklı olan Meclis Başkanı, "Inşallahhhh hersa-
hada özgürieşeceğiz" derken ilk başta bal gibi kafa-
lar sanlmış, ayak bıleklen hariç vücudun her yanı ör-
tülü kıyafettekı eşleriyle resmi yemeklere gitme gün-
lerinin yakın olduğunu müjdehyor!
Amacın kanıtı da şu cümlelerde saklı: "Bizim endi-
şemizyok. Biz bunu elimizde tutar gibiyiz. Göreceğiz
bunlan (türban özgüriûğünü) inşallah."
• • •
Bir başka gelişme; RTE'nin YAŞ'ın ihraç kararları-
na "imza atıp onay vermekle biriikte temyiz hakkının
(yargı yolunun) saklı tutulması gerektiği" konusunda
muhalefet şerhi koyması...
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök'ün
aynı hareketi yapan biröncekı Başbakan Gül'den son-
ra yasa geregi muhalefet şerhlerinin hiçbir değeri ol-
madığı açıklamasma karşın son olarak RTE'nin bu
davranışının bir anlamı yok mu acaba? Var! Iktidar
asıl amaçlanrta yöneldi:
(1) Geçenlerde ılgili komisyondan "bilgiedinmehak-
kmı" içeren yasayı geçirdıler. Böylece YAŞ karanyla ih-
raç edilen başvurduğunda 15 gün içinde karann ge-
rekçesıni öğrenebılecek. (2) Son hedefte AKP, anaya-
sa engelini de aşarak YAŞ kararlannı yargıya götüre-
cek yolu açacak.
Çok önceleri bir değil, belki beş kez yazdık. RP'-
den beri hedefleri; TSK'ye tarikatçılann yerleşmesini,
imam hatiplilerin harp okullanna gırmelerini sağlamak,
-uzun vadede- TSK'yi kendi kafalanndaki insanlarla
ele geçirmek!
Hareketler de söylemler de gerçek amaçlarını açı-
ğa vuruyor.
Muhalefetim, medyam, sivil toplum örgütlerim fa-
lan filan tepkisiz!
emın ıgus
bu dîinya bir pencere
CD VE KASET
"Denferıkargiıfcr
BB dBoys bir pcoccre
M k İ k & '
Erdoğan'a MGK mesajı• Baştarafı 1. Sayfada
de görüşün ağırlık kazandığı bil-
dirildi.
Cumhurbaşkan] Ahmet Necdet
Sezer'in henüz yasal değişikliği
incelemesi tamamlanmazken, ta-
kmacağı tavır da merakJa bekJeni-
yor. MGK Genel Sekreterliği'ne
yapılacak atama TSK'deki atama
ve terfileri de yakından ilgileniyor.
Genel Sekreterlik'e sivil atama ya-
pılması dunununda Kara Kuvvet-
leri'ndeki bir orgeneral kadrosu
boşa çıkıyor. Daha önce NATO
Güneydoğu Müttefik Kuvvetler
Komutanhgrnın feshedilmesi du-
rumunda EDOK Komutanhğı'nın
orgeneral seviyesine çıkanlması
benimsenmişti. MGK Genel Sek-
reterliği'nden boşalacak orgeneral
kadrosu için atama yapılacak bir
görev henüz düzenlenmedi.
Başbakan'dan şerh
Erdoğan, TSK'den ihraçlar ko-
nusunda da geri adım atmadı. 2002
Aralık ayında toplanan YAŞ'ta dö-
nemin başbakanı Abdullah Gül ve
Milli Savunma Bakanı Vecdi Gö-
nül'ün "YAŞ kararlanna yargı
yolu açılması ve temyiz hakkının
tanınması" yönündeki tutumlan-
nı, Erdoğan da sürdürdü. Erdoğan,
önceki gün dosyalan imzalamakta
direnmezken, partisinin tutumunu
sürdürerek irticai faaliyetlernede-
niyle ordudan uzaklaştınlması is-
tenen subay-astsubay dosyalanna
şerh koydu.
Erdoğan'ın yalnızca şerhle ye-
tinmedi, YAŞ kararlannın yargı
denetimine açılması gerektiğini
savunan ve akademisyenlere ha-
zırlatılan bir raporu sundu. Rapo-
run ağırlıkla "idarenin hiçbir ta-
sarruftı yargı denctimi dışında
kalamaz" görüşünü işlediği öğ-
renildı.
Erdoğan aynca, TBMM'de bulu-
nan bilgi edinme yasa tasansı ile il-
gili olarak daAdalet Bakanlığı'nca
hazırlanan raporu şûra üyelerine
dağıttı. Erdoğan, bu tutumuyla Ge-
nelkurmay Başkanı Orgeneral Öz-
kök'ün "şerh"e ihşkin eleştirileri-
ni de dikkate almadığını gösterdi.
2002 Aralık ayında yapılan YAŞ'ın
ardından 8 Ocak'ta düzenlenen ba-
sın kokteylinde konuşan Özkök,
girişımi "itricai faaliyetlere bu-
laşanlan cesaretlendirme" ola-
rak değerlendirmişti.
Erdoğan, dosyalara şerh koy-
maklaAtHM'nın bu konuda verdi-
ği kararlarla da çelişti.
TSK'den ihraç edilenlerin daha
önce AİHM'ye yaptıklan başvuru
reddedilmişti.
Terfi heyecanı sürüyor• Baştarafı 1. Sayfada
general Cnmhur Asparuk'un yerine de en kı-
demlı orgeneral olan Harp Akademileri Komu-
tanı Halil tbrahim Fırtına atanacak.
Asparuk'un emekliliği ıle Hava Kuvvetle-
ri'nde boşalacak olan orgeneral kadrosuna da
büyük olasıhkJa 2. Taktik Hava Kuvvetler Ko-
mutanı Korgeneral Aydoğan Babaoğlu'nun ter-
fi edeceği öğrenildi.
Kara Kuvvetleri'nde ıse emekli olacak 3 or-
generalin yerine yine 3 korgeneral terfi edecek.
Aynca karargâh görevini tamamlayan Ge-
nelkurmay 2. Başkanı Orgeneral Yaşar Büyü-
kanıt'ın 1. Ordu Komutanlığı'na atanması
bekleniyor. Orgenerallikte kıta görevini ta-
mamlayan Ege Ordu Komutanı Orgeneral
Hurşit Tolon'un da yeni bir karargâh görevi-
ne atanması bekleniyor. Orgeneralliğe terfi e-
den 3 korgeneralin yeni görev yerleri de YAŞ'ta
belirlenecek.
Türkiye borcunu erteledi
Baştarafı 1. Sayfada
larlık borç ödemesi 2006 yılına kaydınl-
dı. Devlet Bakanı Ali Babacan, ekono-
mi bürokratlanyla biriikte, son ekono-
mık gelişmelere ilişkin olarak bir de-
ğerlendirme toplantısı düzenledi. Eko-
nomıde bırkaç sene "çok daha sıkı"
maliye politikalan uygulamak zorun-
da olduklannı söyleyen Babacan'ın
toplantıda yaptığı açıklamalar ana baş-
lıklanyla şöyle:
Faiz dışı fazladan taviz
yok; Millı gelirin yüz-
de6.5'ioranındaki
yıl sonu faiz dışı
fazlahedefinden
hiçbir şekılde
taviz verilme-
yecek. Yıl so-
nunda faiz
dışı fazla
hedefınde
yaşanabile-
cek 2.3 kat-
rilyon lirahk sapmayı önlemek için önlem
paketi hazırladık. Buna göre, özel iletişim
vergısı ve eğitune katkı payından 210 tril-
yon lira. Tekel ürünlerinin fıyatlanndaki
artıştan 250 trilyon lira, özel gelirlerden
yapılacak harcamalardaki kesintilerden
100 trilyon lira, transfer harcamalannda-
ki kesintilerden 115, diğer kalemlerlerden
de 75 tnlyon lıralık tasarruf sağlayacağız.
Ödemeye ekonomik dengeler uy-
gun değildi: IMF uygulamalanna göre
ülkelerin fondan kullandığı kaynaklan.
normal geri ödeme döneminden biryıl ön-
ce ödemeleri söz konusu olabilmekte.
Bu uygulama çerçevesinde 2004 >ilın-
da 9.7,2005 yılındada 10.1 mılyardolar-
lık geri ödeme yapılması söz konusu idi.
Ancak ülkelerin "ödeme dengesi ve
kamu maüyesi" açısından ödeme yap-
mayı uygun bulmamalan durumunda ge-
ri ödemeleri normal döneminde yapma
hakkı var. Bu talebi temmuz ayı içinde fo-
na ilettik. Fon da bunu kabul ettı.
Yeniden erteleyebiliriz: Belirlemış
olduğumuz bu ödeme planı çerçevesinde,
2004 ve 2005 yıllannda IMF'ye yapılacak
geri ödemeler sırasıyla 9.7 milyar dolar-
dan 5.2 milyar dolara ve 10.1 milyar do-
lardan da 7.8 milyar dolara iniyor. IMF'ye
olan borcumuzun tümüyle erken ödenece-
ği planla karşılaştmldığında 2004 yılında-
ki ödememız 4.5 milyar dolar, 2005 yılın-
daki ödememiz de 2.3 milyar dolar azala-
cak. 2004 yılında sağlanacak 4.5 milyar
dolarlık düşüşün 2 yıl devam edeceği dik-
kate alındığında, 2 yıl için 11 milyar do-
larlık birborç ödeme kolaylığı olacak. Ge-
n ödeme planı, şu anda sadece 2004 ve
2005 için değiştirildi. Türkiye'nin daha
sonraki yıllarda da erken ödeme planından
normal ödeme planına geçme hakkı var.
Sıkı polrtikalar sürecek: Bırkaç se-
ne daha çok sıkı maliye politikalan uygu-
lamak zorundayız. Kamu borç stokunu
makul düzeye düşürene kadar bunlan uy-
gulamalıyız. Istikrarlı büyüme için borç
stokunun çok hızlı biçımde düşürülmesi
gerekiyor.
Borçlar2009'asarkabüir
A.VKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Türkiye'nin IMF'ye
dönük borçlannda 2 yıllık dö-
nem için yeniden yapılandırma
karan alınmasıyla, 2006 yılında
fona ödenecek borç tutan 10.7
milyar dolara yükseldi. Buna
göre Türkiye IMF'ye 2004 yı-
lında 5.2 milyar dolar, 2005 yı-
lında ise 7.8 milyar dolar borç
ödeyecek. 2006 yüındaki borç
ödemesi 10.7 milyar dolar sevi-
yesine çıkarken; 2OO7'de 1.8
milyar dolar, 2008'de de 800
milyon dolarlık borç ödemesi
yapılacak. Türkiye IMF'den
"2006 yılına ait borç ödeme-
lerinin yeniden yapılandınl-
masuu" talep ederse IMF'ye
2006 yılında 7.3 milyar dolar,
2007 yılında 3.6 milyar dolar,
2008 yılında 3.6 milyar dolar,
2009 yılında da 800 milyon do-
larlık borç ödemesi yapılacak.
Halkın enflasyonuyüksek
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - ATO Başkanı Sinan
Aygün. yaptıklan araştırmada
halkın gerçek enflasyonunu
yüzde 40-50 arasında belirle-
diklerini söyledi. Açıklanan res-
mi enflasyon rakamlanmn doğ-
ru olmadığmı savunan Aygün,
"Vergi beyannamelerine yüz-
de 50, cep telefonu aboneiiği-
ne yüzde 60, emlak vergileri-
ne yüzde 159 zam geldi. Halen
devlet yüzde 84 gecikme faizi
alıyor. O yüzden kimse enflas-
yonun yüzde 29 olduğuna
inanmıyor" dedı Aygün "Ha-
zine borçlanma faizi yüzde 50,
SSK, Bağ-Kur harçlan yüzde
60'a yakın arttınlıyor. Devlet
hâlâ yüzde 84 gecikme faizi al-
maya devam ediyor. O \iizden
enflasyonun yüzde 19 olduğu
saptamasını biz gerçekçi bul-
muyorıız" diye konuştu.
Ustalar gençlerle bulıışuyor
NENA ÇALtDİS
Yılmaz Erdoğan'ın iki
yıl önce çektiği ve izlenme
rekoru kıran '\'izontele'
filminin ikincisınin çekim-
leri 15 Ağustos'ta Van'ın
Gevaş ilçesinde başla>acak.
tki aydan bu yana çalışma-
lannı Gevaş'ta sürdüren ya-
pım ekibi ilçede bir plato
köy yarattı. Eylüle kadar
v>u
Bildiğiniz, saygın, güvenilir bir marka olsun,
yaygın servisi olsun. Fiyatı mantıklı olsun.
Kısaca; Dertsiz olsun,
oiursa Ariston olsun.
9000 btu: 130x7= 910 milyon TL 18000 btu: 210x7=1.470 milyon TL
12000 btu: 160x7=1.120 milyon TL. 24000 btu: 250x7=1.750 milyon TL
Fiyatlarımıza KDV., ÖTV., 5 metreye kadar montaj bedeli dahildlr.
PEÇJN ALIMLARDA %20 INDİRIM
aydın mobllya / aydın türkaydın
Inönü Cad. 847/d Üçkuyular-lzmir
Tel: (O 232) 285 22 30 PBx.
Fax: (0 232) 246 80 84
GSM: O 533 655 98 60
e-mail: info(g:turkaydin.com
web: www.turkaydin.com
cıso
IS0 9001
Gevaş'ta kalacak olan ekip,
çekimlenn geri kalan tas-
mınıAnkara'da sürdürecek.
Vizontele'de olduğu gibi
bu yapımın da senaryo ya-
zarlığıyla yönetmenliğini
Erdoğan üstlendi. Vizonte-
le 2'de TankAkan, Demet
Akbağ, Altan Erkekli, tc-
lal Aydın, Tuba Ünsal gibi
isımleryer alacak. Görüşle-
ri nedeniyle Ankara'dan
Gevaş'a sürgüne gönderi-
len bir memuru canlandıra-
cak olan Tank Akan'ın kızı
rolündeyse Tuba Ünsal ola-
cak
"VizonteJe'yi seyretti-
ğimde, Yılmaz Erdo-
ğan'ın geleceğin en \y\ si-
ncmacıları arasında yeri-
ni alacağını düşündüm"
dıyen Tank Akan, Vizonte-
le 2'nin senaryosunu oku-
yup çok beğendiğini ve ro-
İü kabul ettiğini söyledi.
Cem Yılmaz dışında bütün
ekibin yeni filmde yer ala-
cağını belirten Akan, genç
oyuncu ve yeni yüzlerle bır-
likte çalışmaktan büvoik ke-
>ıfaldığınıdaekledi.
Daha önce 'Kolay Para'
ve 'Mumya Firarda' film-
lerinde rol alan Tuba Ün-
sal'ın Vizontele 2, üçüncü
filmi olacak. Profesyonel
oyuncularla çalışmaktan
çok mutlu olduğunu belir-
ten Ünsal şunlan söyledi:
"Yılmaz Erdoğan'dan
bu filmde oynama önerisi
aldım. Bana güvendiği
için ona minnet duyuyo-
rum. Tank Akan'laoyna-
mak da bana büyük bir
deneyim kazandıracak.
Akan gibi usta bir oyun-
cuyla biriikte oynamayi
her zaman hayal ettim."
Daha önce Vizontele'de
rol alan Iclal Aydın yeni
filmde de Belediye Başka-
nı'nın gelini rolünde ola-
cak. Yılmaz Erdoğan'Ia bir
kaderbirliktelikleri olduğu-
nu belirten Aydın şu görüş-
leri dile getirdi:
"Medj'adaki yazılarım-
la ön planda olmak istiyo-
rum. Fakat Erdoğan,
oyunculuğu unurmamam
ve izleyiciye unurrurma-
mam gerektiğini belirttiği
için bu yapımda rol al-
dım."
Vizontele 2'de aynı kö-
yun 6 yıl sonrasınuı hikâ-
yesinin anlatıldığını söyle-
yen tclal Aydın, Yılmaz Er-
doğan'ın bu işe yüreğini
koydugunu ve oyuncu seçi-
mini yaparken çok dikkat
ettiğini de vurguladı Genç
oyuncu Tuba Ünsal için de.
"Senaryoyu okurken tah-
min ettiğim rolü oynarsa,
bu onun yaşamında çok
şeyi değiştirecektir" yoru-
munu yaptı.
HABERİN DRESi
TAM ÜSTE.. TARİKATBAĞLANT1LARI...
TAYYİPİN KAYİRDIĞIOKULLAR
• UZANOPEFWSYONLWUNPERDEARKASI
• YAŞSÛRECİNpETSKYAKOMPLO.FİYASKO
• E. KORGENERAL YAŞAR MÜJOECİ:
HÜKÜMETİ HALK HAREKETİYLE İNDİRSJM
• RUMSFELD'İNSAĞKaUSOPAGÛSTERDİ
• JÇİŞLERİBAKANUĞfNINOLURUYLA
PKK İLE ARA BULUCULUK GÖRÛŞMELERİ
Aydınlık
HER PAZAR BAYİLERDE
G U N D E M MUSTAFA BALBAY
• Baştarafı 1. Sayfada
1821 'de, atalarınm köleleştirildıği topraklara öz-
gür olarak geri dörmüşler ve yeni bir devletin te-
mellerinı atmışlardı:
Liberya
Yani özgürlüğün ülkesi!
Böylece Afrika'nın ilk bağımsız devletlerinden
biri kurulmuştu.
Işte bu "özgürlüğün ülkesinde" bugün en büyük
özgürlük Azrail'in. özgürleşen köle torunları bir-
birini kırıyor. Ya da kırdırılıyor. Yıllık 300-400 do-
ları geçmeyen gelirle ekmek bile bulamayan in-
sanlar, hernasıl oluyorsa, milyonlarca mermiyi, si-
lahı kolayca bulabiliyor!
Afrika'ya 9O'lı yıllarda 3 kez gittim. Bütün özle-
mim en dibe inip, yerel insanların kullandığı araç-
larla sürüne sürüne yukarı kadar çıkmaktı. Zaman
fakirliğim beni bu zenginlikten yoksun bıraktı. A-
ma, kara kıtanın üç ucuna konup, pek çok rengi-
ni gördüm:
Fas, Mısır, Güney Afrika...
Gezileri,"y4fr//caV7/n Uçlarında" başlığıyla kitaba
dökerken arada kıtanın tarihine de gireyim de-
dim. Girmez olaydım, çıkamadım. Bugün adeta
"unutulan kıta" halıne gelen Afrika'nın sömürge-
leştirilmesinin, köleleştirilmesinin, topraklarını ve
insanlannın içinin boşaltılmasının öykülerini sa-
dece Batı'nın gözlüğüyle değil, bu toprakların se-
siyle de öğrenmek gerekiyor!
Köleliğin sona ermesinin üzerinden iki yüzyıl
geçmesine karşın, Afrika'nın hâlâ toparlanama-
masının altında yatan nedenlerden biri de 400 yıl
boyunca genç insan gücünün Avrupa ve Ameri-
ka'ya taşınması...
Beyaz adam Afrika'dan köle bulup getirirken
başlangıçta pek çok zorlukla da karşılaşmış. Ça-
reyi, güçlü yerli kabilelerle anlaşıp, onların kom-
şu kabileleri köleleştirmesini sağlamakta bulmuş.
Al pırlantayı ver silahı
Bugüne, Liberya'ya gelirsek... Afrika'dan hiç
ayrılmayan yerlilerle, köle olarak Amerika'ya gö-
türülen sonra özgür bırakılıp topraklarına dönen-
ler birbirini kıyıyor!
Nasıl bir kıyım?
1989'dan 1997'ye kadar süren iç savaşta ölen-
lerin sayısının 300 bin dolayında olduğu sanılıyor.
Bu yıl yeniden şiddetlenen iç savaşta ölenlerin
tam listesi henüz bilinmiyor. Sadece son iki haf-
tadaki ölü sayısı binin üzerinde.
Bölgeden gelen kırıntı bilgilere göre, birbiriyle
çatışan gruplann ve onların arkasındaki kabilele-
rin iki önemli ticari faaliyeti var:
Silah ve pırlanta...
Zengin maden yataklarına ve kauçuk olanakla-
nna sahip Liberya'da yerli gruplar pırlantayı kaçak
olarak çıkartıp satıyorlar, kaçak olarak silah satın
alıyortar. Batılı tacirler açısından pırtanta gibi tica-
ret!
Ortadoğu'daki döngü nasıl?
Bölgenin petrolü Batı'yaakıyor. Batı'dan bölge-
ye petrodolar akıyor. Bu dolarlar yine Batı'ya gı-
diyor, karşılığında silah geliyor. Ve bölgede kan
akıyor!
Liberya ve benzeri Afrika ülkelerindeki döngü-
nün de bundan farkı yok. Petrolün yerine made-
ni ve doğal zenginlikleri koyun, olsun bitsin!
Liberya bu döngüyü en acımasız yaşayan ülke-
lerden biri. Etrafındaki ülkeler de yine aynı iç sa-
vaş belasının kıskacında. Sierra Leone'deki iç sa-
vaşın kurbanlarının sayısı da 200 binden az de-
ğil...
Işin bütün sırrı şu:
Kölelik döneminin kabile toplumlan arasındaki
ayrılıkları körükleyip birini ötekine karşı silahlan-
dırmak. Onların, deyim yerindeyse ulusal bir bü-
tünlük oluşturmalarını engellemek. Bunun altya-
pılanndan biri olan ortak dil arayışlarının önünü
kesmek. Birbirlerini anlamamalarını sağlamak.
Liberya'daki gibi... 3 milyon nüfuslu ülkede on-
larca dil konuşuluyor. Resmi dil:
Ingilizce!
[email protected]
KÜLTÜK • SANAT
UU^??J IZEBRA
BEYOĞLU BEYOĞLU SINEMASl
LEVENTSINEMATÛRSAK
ANKARA K/ZILİRMAK SINEMASı
2E1 32 40
325 43 31
425 53 93
11 30-
12 35 -
1215-
- • •
1400
14 55
14:30
-1630
-17 10
-1645
-1900-21 30İ
1930-21 50|
-19 00-21 151