Katalog

3 TEMMUZ 2003 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA JljJVUIıv/iVİJ. ekonomi(acumhuriyet.com.tr 13 halyan pizzasına ÜPfa peyniri • ŞAMJURFA(AA)- Harran Üniversitesi Zıraat Fakültesi Ögretim üyesi Doç. Dr. Barbaros Özer, "UrfaPeyniri" üzerinde yaptıklan çalışmalarda tescil aşamasına gelindiğini belirterek peynıre çeşitli ülkelerden talep geldiğini, özellikle Italyanlann pizza üretiminde kullanmak istedikknru söyledi. 24.8 tPilyonluk vepgi kaçagı • ANTALYA (AA)- Antalya Gelirler Bölge Müdürlüğü yılın 5 aylık döneminde, 24 trilyon 801 milyar lıralık vergi kaçağı tespit etti. Antalya Gelirler Bölge Müdürü Sedat Duman Antalya, Denızli, Isparta ve Burdur'da, başta furizm ve tekstil olmak üzere çeşitli alanlardaki beyanlann incelendiğini belirterek "Toplam 9.4 trilyon lira ceza verilecek" dedi. Rnansbank'a Pamukbank izni • ANKARA (ANKA) - Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kunımu Finansbank'a Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu bünyesindeki Pamukbank"ta inceleme yapması için ızın verdi. BDDK'dan yapılan açıklamada, hisselerin tamamı Fon'a ait olan Pamukbank için tekiif verme süresinin 11 Temmuz'a kadar uzatıldığı anımsatılarak, bu çerçevede sunduğu bilgi ve belgeleri yeterlı bulunan Finansbank'ın baş\-urusunun kabul edildıği belirtildi. Patronun yaş aynmcriığına son • LONDRA(AA)- Ingıltere'de hükümet tarafindan hazırlanan yasa tasansı. çalışanlar arasmda 'yaş aynmcılığT yapılmasını suç sayıyor. Ticaret ve Sanayi Bakanı Patncıa Hewıtt'in hazırladığı tasan, ışverenin iş ilanı verirken "genç ve enerjik işçi aramasını" bile suç sayıyor. Tasan, yaşlı işçinin terfisinde ya da hizmet içi eğitim programlan sırasında aynm yaratmayı da suç kabul ediyor. Bektnikte farklı fîyata tepki • Ekonomi Senisi - Tüketiciyi Koruma Derneği Başkanı Mehmet Sevim, yürürlüğe sokulacak "elektrikte bölgesel tanfe"ye tepki göstererek "Yasalara aykırı bir uygulama. Tükerici, ilk faturayla yargıya başvurmah. Dürüst yurrtaşın cezalandınlmasına göz yummayacağız" dedi. Dorcıı azaldı • İSTANBUL(AA)- lalas Holding, 6.4 milyon luro ödemeden sonra Tanka borcurıun 57 milyon 55 bin 879 dolar •\e 1 milyon Euro'ya gsrilediğini açıkJadı. İlas Holding borsaya a;ıklama göndererek son oiemelerini bildirdi. Türkiye'ye satış yapan Gazprom'un 2. adamı Komarov itiraf gibi açıklama yaptı: Doğalgazfîyatı pahalıMURATKIŞLALI MOSKOVA - Türkiye'ye üç ayn hat- tan 150 dolar civannda fiyatla doğalgaz satan Gazprom'un ortalama ihracat fi- yatının 100 dolar olduğu anlaşıldı. Gazprom'un ikinci adamı Yönetim Ku- rulu Başkan Yardımcısı Yuri Aleksand- roviç Komarov, Gazprom'un yıllık 130 milyar metreküp ihracatından 12.9 mil- yar dolar ciro yaptığını söyledi. Koma- rov, böylece Türldye'ye dığer ihracat ül- kelenne göre, doğalgazı çok daha paha- lıya sattığını itiraf etmış oldu. Türkı- ye"nin doğalgazda arz fazlası olduğunu da kabul eden Komarov, "Diğer ülketer- den gaz almavuT önensınde bulundu. Gazprom'un ihracattan sorumlu Yö- netım Kurulu Başkan Yardımcısı Koma- rov, şirketin Moskova merkezinde yap- tığı basın toplantısında, Mavi Akım'ın • Komarov'un açıklamalan, Türkiye'ye üç ayn hattan 150 dolar civannda fiyatla doğalgaz satan Gazprom'un ortalama ihracat fiyatmm 100 dolar olduğunu ortaya koydu. alternatiflerinin çok konuşulduğunu, an- cak gerçeldeşmediğini kaydetti. "Türk tarafi biziyazın unurup kışuı hanrhyor" diyen Komarov, "Diyaloğa hazınz. An- laşma sağjanırsa tahkimden vazgeçiHr" diye konuştu. Diğer ülkelerte anlaşmalar farklı Komarov, Gazprom'un 530 milyar metreküp doğalgaz ürettığıni söyleye- rek bunun 130 milyannın Türkıye, Bal- kan ülkeleri ve A\rupa'ya ıhraç edildı- ğıni belirtti. Cumhuriyetmuhabınnin ıs- rarlı sorulan üzerine Komarov, Gazp- rom'un 20 milyar dolarlık cırosunun 12.9 milyar dolannın ihracattan geldiği- ni kaydetti. Komarov, ortalama 100 do- lar olarak gerçekleşen ihracat fiyatının Türkiye satış fiyatından çok daha düşük olmasını "diğer ölkelerle olan anlaşma- lann farkhlığına" bağladı. Mavi Akım'ın Rusya'dan transıt ülke olma- dan Türkiye'ye geldiği için avantajlı ol- duğunu belirten Komarov, niçin Mavi Akım'ın arada çok sayıda transıt ülke bulunan Italya ve Almanya gibi ülkeler- le aynı fiyata mal olduğu konusuna açık- luk getırmedı. Türldye doğalgazın bin metreküpü ıçın Gazexport'a 148, Turusgaz'a 152, Rusya'nın istedıği formüie göre Mavi Akım'a 153 dolar ödüyor. Türkiyepayı çıkanldığında Gazprom'un diğer ülke- lere uyguladığı ortalama ihraç fıyatı 95 dolar olarak gerçekleşıyor. Mavi Akım'ın DYP-SHP hükümeti döneminde Tansu Çiller.MuratKarayal- çın ve dönemın bakanlanndan OmerBa- rutçu tarafindan ısrarla talep edildiğini söyleyen Komarov, MesutYılmaz'ın sa- vunmasmı kullanarak bu projeye büyük yatınm yaptıkJarını, Rusya ve Türki- ye'nin bırbırlenne bağımlı olduğunu söyledi. Buna karşın Gazprom'un satış- lan ıçinde Türkiye'nin payının yüzde 2 olduğu öğrenildi. Komarov, Rusya'nın tahkime gitme- sine neden olan 12 milyar dolarlık for- mül hatası ıçın, "Okurken kimse dikkat etmemiş.ügi çekmemiş.0rakamı 1'eçev- rilmiş" dedi. Komarov, "Dağrtun ve gaz depolan için Türkiye'ye yaünm yap- maya hazınz" diye konuştu. Uzanlar Yönetim Kurulu'ndan istifa etti. BDDK gelişmelerüzerine olağanüstü toplandı Imar Batikasrnda istifa şoku • Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu'nun Imar Bankasf ndaki istifalan kabul etmesi durumunda, bankanın yönetiminin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na geçeceği ileri sürüldü. • Baştarafı 1. Sayfada Bankası Yönetim Kurulu'nu oluşturan Uzan ailesi önceki gün istifalannı BDDK'ye ıletti. Istifalann gelmesinin ardından BDDK yönetimi de dün olağanüstü toplandı. Toplantıda, istifalann kabul edilip edilmeyeceği ve bundan sonra ne tür gelişmelerin olabileceği değerlendirmesinde bulunulduğu öğrenildi. Imar Bankası'ndaki istifalann kabul edilmesi durumunda, bankanın yönetiminin de Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TMSF) geçeceği savlandı. Dün akşam saatlerinde Imar Bankası'na ait vveb sayfasının açılmaması da dikkat çektı. ÇEAŞ ve Kepez'e el konulmasının ardından BDDK aldığı kararla, Uzan Grubu'nun İmar Bankası'nda tek başına karar almasını yasaklamıştı. BDDK Yönetimi, bankalan denetleyen ait birimlerin isteği üzerine u zanıan kaybetmemek için" İmar Bankası Yönetim Kurulu'ndaki BDDK Temsilcisi CumhurDoğan'a veto yetkısi vermişti. BDDK'nm bu konudaki talimat yazısı, îmar Bankası Yönetim Kurulu Başkanlığı'na da ulaştmlarak karar yaşama geçirilmişti. Buna göre İmar Bankası Yönetim Kurulu'nun aldığı kararlann uygulanması için BDDK'yi temsilen yönetim kurulunda bulunan Cumhur Doğan'ın "olur" veımesi gerekiyordu. Doğan'ın vetosu halinde. bankanın yönetim kurulu kararlan da uygulanamıyordu. Kombassan'a grevjesti Bakanlar Kurulu, Kombassanın sahibi olduğu Petlas Lastik Sanayi ve Ticaret Şirked'nde dünden itibaren uygulanacak grevi "milK giivenliği bozucu nitelikte görüldüğü" gerekçesiyle 60 gün süreyle erteledi. Petrol-Iş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Oztaşkın, karann işverenlerin baskısı ile ahndığını savunarak iptali için Daıuştay'da dava açacaklaruu söyledi. Türk-İş de Petlas grevinin ertdenmesinin büyük bir talihsiztik olduğunu belirterek konuvu ILO'ya (l luslararası Çaüşma Orgütü) götüreceklerini açıkladj. Türk-İş görüşmelerde geri adım atmayacağını açıkladı îşçiler eylem hazırlığında ANKARA (Cumhurtvet Bürosu) - Kamu işçilen adına toplusözleşme gö- rüşmelerinı yürüten Türk-fş, grev ve ey- lem hazırlıklannı artnrdı. Türk-îş Kamu Toplu Sözleşmeleri Koordınasyon Ku- rulu da, son dönemde ekonomide yaşa- nan olumlu gehşmelere dikkat çekerek, konfederasyonun ıstemlerinden gen adım atmayacağını açıkladı. Kurul mü- zakerelerin tıkandığı noktada, gelişme- len değerlendirmek veyol göstenci ka- rarlan almak için Türk-fş BaşkanJar Ku- rulu'nun da ileri bir tanhte toplantıya çağnlması karannı aJdı. Türk-tş Kamu Toplu Sözleşmeleri Koordinasyon Kurulu, hükümetin ilk 6 aya sıfır yerine yüzde 4 zam verilmesı- ni öngören yeni teklifini görüşmek üze- re biraraya geldi. Yapılan açıkJamada, hükümetin adımı olurnlu ancak yetersiz olarak değerlendirildi. Açıklamada şöy- le denıldı."Ekonomik krizin aşıltügı, iik 3 ayiık dönemde milli gelirin geçen yıhn a>TU döneminegöreyüzde 7.4 artüğı, ÜV racatta yüzde 30'larm üzerinde arnsla- ruı oerçeklcştirildiği koşullarda işçinin saon alma gücünün düşürülmesini ka- bul elmek mümkn değildir. Türk- tş'in ilk teklifl bu ilke çerçevesüıde korun- maktadır." Hükümetin yeni teklifi son- rasında Türk-Iş yönetimi tarafindan ya- pılan ilk değerlendırmelerde de, 1 haf- ta-10 gün ıçinde görüşmelerde ilerleme sağlanamaması durumunda eyJemlere başlanması ve grev sürecinin hızlandı- nhnası eğilimi öne çıktı. Öte yandan, Türldye Kamu-Sen yö- netimi de Başbakan RecepTayvğ)Erdo- ğan'a bir mektup yazarak. Temmuz ayında yapılacak zam düzenJemesinde memurlann kayıplannın giderihneme- si durumunda eylemlerin başlayacağı uyansında bulundu. Çalışma ve SosyaJ Güvenlik Bakanı MuratBaşesgioğhı'nu ziyaret eden KESK Başkanı Satni Ev- ren, kamuda çalışan 2 milyon kişiyi il- gilendiren temmuz ayında yapılacak zam artışlan konusunda KESİC ve diğer yetkili sendikalann muhatap alınması gerektiğini belirterek "Yüzde 5-7 gibi rakamlan asla kabul etmeyeceğiz" dedi. ŞÜKRAN SONER Pişkin New York ve Şikago'ya indirim 31 Temmuz'a kadar. THY'den 649 dolaraAmerika İSTANBUL (AA) - Türk Hava Yollan (THY). Türkiye'den New York ve Şikago'ya yapılan seyahatlerde indirimli ücret uygulayacak. THY'den yapılan yazılı açıklamada, 31 Temmuz 2003 tarihine kadar geçerli olacak indirimli tarife uyannca, Istanbul, Ankara ve îzmir'den New York ve Şikago'ya yapılacak seyahatlerde gidiş-dönüş için 649 dolar, Türkiye 'nin diğer noktalanndan gerçekleştirilecek seyahatlerde de 749 dolar ücret alınacağı belirtildi. Açıklamada, indirimli hizmetten yararlanmak isteyenlerin 0212 444 0 849 numarah telefon ve internetteki www.thy. com adresinden aynntıh bilgi alabile- cekleri ifade edildi. . YARGITAY KARARINA KRİZ ETKÎSİ Nafaka alana gün doğdu ANKAR4(AA>- Yargıtay. Şubat2001 ekonomik krizinden sonra dolar üzerinden verilen nafakamn Jürk Lirası'na uyarlanamayacağına hükmetti. Krizden sonra döviz kurundaki dalgalanmanın nafaka uyarlamasını gerektırecek mahiyette olmadığına karar veren Yargıtay, krizi takip eden süreçte dolar kurundaJd artış oranırun, yüksek enflasyon oranını dahi karşılayamadığına dikkari çekti. 18Arahk2000 tarihinde meydana gelen bir boşanma olayının nafaka protokolüyle ilgili olan Yargıtay 3. Hukuk Dairesi'nin karannda, taraflann protokol ile döviz üzerinden nafaka ve diğer yükümlülükler üstlenmesindeki amacın, ülkedeki ekonomik yapı gereği enflasyonun yüksek çıkması ve paranın saün alma gücünün azalması nedeni ile nafaka alacaklısım güvence altına alarak korumak olduğu kaydedildi. Kararda, nafaka miktanrun yeniden belirlenmesi için taraflann mali durumlannın ya da hakkaniyetin bunu gerektirmesi gerektiğini işaret edildi. Maliye Bakanı Unakrtan'm tapusuz arazisi ile il- gili kendini savunmasını izlediniz mi? Canlı, yüz ifa- desi, ses tonu ile söyledikleri bir başka anlam ka- zanıyor.. Devletin para işlerinin başındaki sorumlu bakan, çıkacak yasadan yararlanacak tapusuz arazinin sa- hibi olmayı kelimenin tek anlamı ile "pişkin" savu- nuyor. Neymış efendim, araz/yi alırken daha AKP ku- rulmamışmış, o da bakan değilmiş, üstelik Türki- ye'de tapusuz arazisi olan binlerle insan varmış, iç- lerinde CHP'liler de olabilirmiş, tapusuz arazilerin toplamı yanında kendi arsasının hesabı bile olmaz- mış, niye bağışlasınmış, kim istiyorsa arsasını ona satabilirmiş.. Dünyanın her yerinde Sayın Unakıtan'ın konumu- na düşen siyasilerin görevlerinden istifa etmeleri gi- bi bir erdem, sonuç vardır. Ortada yasal suç yoktur. Ancak siyasete baş koyan bireyin, bile bile tapusuz arazi alması gibi bir eylemi, değerler erozyonu ola- mamalı değıl mi? Hele de şımdı para işlerinin ba- şında, AKP iktidarının çıkarmak istedigi yasalarla yasadışılığı yasalaştıracak iktidar erkinin önemli bir noktasındaysa. 8u işın lamı cimi yok. AKP istedıği yasal değişik- liği gerçekleştirebilirse, bile bile tapusuz alınmış ar- sa birden çok kıymetlenecek. Türkiye'de sayın ba- kanın kendisini savunmada kullandığı çok yaygın kamu alanı, doğa, tarihi değerler yağması, haksız kazanç, kirli ışlere alıştırılmış toplumun siyasilerle suç ortaklığı yapmasının ürünü değil mi? "Nasılsa bir gün biryolu bulunur?" beklentisi, garantisi ol- masa insanlar kamu alanlarını, doğayı, tarihi değer- leri yağmalamaya, tapusuz araziler satın almaya kalkışabilirler mi? Binlerle insanın, kirliliğı benimsemiş, haksız ka- zancı h^k göriir olması, sorumlu kamu görevinde olan kişilerin aynı suçu işlemesi ile bir tutulabilir mi? Bakanın yaptığı, kendini pişkin savunabildiği bir ey- lemi sıradan vatandaş niye yapmasın ki? AKP iktidan, Erdoğan hükümeti biraz sorumlu davransa; Sayın Unakıtan kendi istifa etmıyorsa he- men görevden alınır. Ama başka işlerden, başka konulardan şaibeli o kadar çok bakan var ki.. hükü- met içinde birbiıierine söyleyebilecek sözleri var mı? Sayın Başbakan söz söyleyebilecek konumda mı ki? Dokunulmazlık zırhları olmasa, açılabilmiş davalar kapsamında bile kaç AKP'li bakan, millet- vekili, parti yöneticısi yargılanıyor konumda olacak- lardı. Elbette yargılanıyor olmak, kesin suçlu olmak an- lamına hıç gelmiyor. Dahası, kirli işlerde sabıkalı ol- ma ile hakkında dava açılabilir konumda olma ara- sında çogunlukla bir ilişki olmuyor. Bu ülkede ço- ğunluk kirli iş yapanın yanına kalıyor. En kötüsü de ucundan, bir yerlerinden kirli düzenden pay alan kitleler, kirliliği yargılamıyor. Yargılasalardı, bugün ik- tidarda olanlar dahil, geçmiştekılerin büyük çoğun- luğu da bile bile, bir daha, bir daha seçilirler miydi? Komşusunun saatinden elektrik çalmaktan utanç duymayan, devletten çalmayı ise hak gören vatan- daş, kaçak elektriğini saptayan mühendisi kiralık katil aracılığı ile öldürtebilen işadamı prototipi gök- ten zembille inmediler. Üzüm üzüme baka baka karardı. Bu kirlilik, bu piş- kinlik özellikle ve öncelikle toplumun gözü önünde- ki büyük sermaye, siyasi liderler, vitrindeki kişilerin yaptıklannın yanlanna kalması ile gelişti. Günümüz- de en büyük sorun da, Susurluk'la gelişen, bugün Mecits soruşturması ile büyüyen kirli çamaşırlan çok büyük boyutları ile ortaya çıkaran operasyonlann güvenilir ellerde olmaması. Tenceresinin dibi kara olanlann, başkalarının tencerelerindeki karalık üze- rine hesap soramayacaklarının ortada durması. Pişkinlık yerleşik bir anlayış, ahlak sorunudur. Sa- dece haksız, yasa dışı çıkar sağlamayı kapsamaz.. Sabahtan akşama AB uyum paketlerinden, de- mokratikleşmeden IMF reçetelerine, hatta Cumhu- riyet değerleri, laiklığe bağlılıktan söz eden AKP ik- tidan var. Yaptıklarında pişkin, her gün kendi ken- dini yalanlıyor. Kamuda siyasal Islamdan, imam-ha- tiplilerden yana kadrolaşması, yerel seçimler önce- si acele para bulma uğruna kamu malı her şeyi sa- tılığa çıkarması, ülkenin simgesel tüm değerlerine, Cumhurbaşkanlığı Köşkü'ne kadar uzanabilecek bir halkada, Arap sermayesini ortak etmeye kalkış- ması, vergisini ödemeyenden başlayarak yasa dışı eylemle çıkar sağlamış yağmacılığın her alanına af çıkarması.. ilk akla gelenler. Erdoğan hükümetinin, Erdoğan ın kendisinin ül- keyi yönetme stratejisi, yaşamın her alanına yöne- lik ilke, değertanımaz çıkışlar yapmak, tepki çok şid- detli ise çark edip sonra bir başka biçımde yeniden gündeme getirmek, pişkinliği ilke yapmak değil mi? soner@cumhuriyet.com.tr YETKÎ TARIM BAKANLIĞI'NDA TÖVfER, krizdensonraöğrenci sa\ısının artoğuu açıkladı. Krizyabancı dil talebini arttırdı KAYSERİ(AA)- TÖMER Kayseri Şubesı tara- fından yapılan bir araştırma, yabancı dil eğitimin- de karılım ve başan oranının ekonomik kriz dönem- lerinde arttığını ortaya koydu. Şube Müdürü Oktay Durukan. Türkiye'de krizin başladığı 2001 yılında, öğrenci sayılarınm bir önceki yıla göre yüzde 19, 2002 yılında 2001 yılına göre yüzde 28.9 arttığını ve öğrencılerinin 1999'da 78, 2000'de 74 olan"not ortalamasının 200 l'de 85 ve 2002 "de 84 olarak oluş- ruğunu belirtti. Yabancı dil eğitiminin daha çok kül- fürel iletişim ve farklı kültürleri öğrenme isteği doğ- rultusunda yapıldiğını anlatan Durukan, Türkiye'de- ki yabancı dıl öğrenme amaçlan arasında en önem- li etkenin maddı kaygılar olduğunu ifade etti. Gıdada denetim yapılmıyor ANKARA (AA)- Gıdada yetki karmasasını önlemek ve bürokrasiyi azaltmak için tüm yetkiler Tanm ve Köyişleri Bakanlığı'nda toplanacak. Buna ilişkin protokol. haziranda Tanm ile Sağhk Bakanlığı arasında imzalandı. Protokol uyannca, Sağlık Bakanlığı sadece içme sulan ve tedavi amaçlı gıdalarm üretim ve ticaretinde yetkili olacak. Tanm ve Köyişleri Bakanlığı'nm verilerine göre, 2000 yılı itibanyla Türkiye'de yüzde 80'i küçük olmak üzere 27 bin 500'den fazla gıda üretim yeri bulunuyor. Işletme sayısının çok olması nedeniyle, hem üretim izni hem de çalışma izni alınmasında sorun yaşanıyor. Bakanlıkta bulunan bin kadar denetim elemanı, gıda siciline kaydolmayan firmalan da denetliyor. Buna karşuı sektördeki denetim oranının ortalama yüzde 50 olduğu belirtiliyor. Yani gıda üretimi yapılan tesislerin yansı denetlenmiyor. Denetim oranının düşüklüğü, "merdivEn alü üretimr olarak nitelendirilen üretimden kaynaklanıyor.