Katalog

SAYFA CUMHURİYET 27 TEMMUZ 2003 PAZAR OLAYLAR VE GORUŞLER EVET/HAYIR OKTAY AKBAL Necip Faal ve İrtica! Arkadaşımız Mryase llknur'un "Necip Fazıl, Zıt Kutup/a- nn Mürşidi" başlıklı dızi yazısı okurlanmızca ilgiyte izlendi. Bu- gün ben de size 10 Şubat 1985'te "Cumhuriyet'te çıkan, da- ha sonra "Tarih En Büyük Yargıç" adlı krtabımda yer alan, "Necip Fazıl'a Göre Yobazlık" başlıklı yaamı sunmak istiyo- rum. Konunun aydınlatılmasında yarariı olacağını düşüne- rek... • • • 1933'te basılmış bir kitap: Necip Fazıl'ın "Birkaç Hikâye, Birkaç Tahlil". Bir de sunuş: "Celal Sahir Beyefendi Üsta- dıma, Necip Fazıl 1933"... Kitap "BirYalnızlıkGecesinin Ve- himleri" dıye başlıyor. "Ben yirmi odalt eskibir konakta doğ- dum. Bu konağın hatrası üzerimde tesirierin en deriniyle hû- küm sürer..." Necip Fazıl, gençlik yıllanmın ünlü şairi. Yakından da ta- nıdığım bir kışi... tyi bir şair, bir öykücü, bir yazar... Bu kita- bındaki öyküleri ogünlerde "Cumhuriyet"gazetesinin "Ede- biyat" sayfasında çıkmış. Gerçekten güzel öyküler... Kitabın bir de "Tahliller" bölümü var ki bu bölüm daha il- gi çekıci... Bu yaalar "Hâkimiyeti Milliye" gazetesinde ya- yımlanmış. "HâkimiyetiMilliye",dahasonrakiadıyla, "Ulus" CHP'nın organıydı... Demek, genç şair, CHP gazetesinde, CHP çızgisinde yazılar yaytmlamaktan çekinmemiş, hatta övünç duymuş bundan! Kitap da zaten, "Hâkimiyeti Milli- ye" Matbaası'nda basılmış... "Softa" başlıklı yazıyı okuyorum: "Softa şu demektir, Bir fıkrin içinde, bir inanışın kabuğunda kozasını ören ipek bö- ceği gibi can vermiş insan... Bir itikadın içine, bir odaya gi- rergibigirdikten sonra, onun bûtûn pencereleriniörtüp, mû- cavir ve müteselsil inantşlarla alâkasını kesen, kafasını zin- dana çeviren ve artık dışansını, güneşi, suyu ve hayatı in- kâr eden insan." Gerçekten de "softa" budur. Necip Fazıl "softa"yı en gü- zel bıçimde tanımlamış: "Softanın en bariz vasfı sertliğidir. Arz/n gittiği merkeze doğru küçûlen ateşi gibi, softa da, iman, vecit ve heyecan çekilmiş, kışır kabuk ve ceset kal- mıştır. Softa Fransızlann 'souplesse' dediği, ıslak çimento- nun yapıştırma hassasına benzer yumuşaklıktan mahrum- duıi.. Softanın reddedişi ise imanının kuvvetinden değil, nassasıyetın/n eksikliğindendir. Odunun elektrik cereyanını reddedişi gibi!.. Her yeni şey karsısında 'eski'n/n ısran sof- talıktır. Islamlık çıktığıgün, putperestler softaydı. Asıriardır, ilmin ve cemiyetin terakkisi karsısında da Islamlık softadır." Kubilay Olayı karsısında genç Necip Fazıl şunlan yazmış- tır. "Vatanıman, kalbimize en yakın köşesinde, daha dün düşman bayrağından temizlediğimiz bir meydanı bugün 'Inna fetahnaleke' yazılı zift ruhlu irtica âleminden, temizli- yoruz. Düşman bir kılıçtır. Bu kılıç şakırtıyla çekilir. Vızıitıyla savnılur. Aydınlıkta saplanır. İrtica yatağımızın başucunda- ki bir bardak suya kanştınlan zehirdır. Kubilay'ın katili Der- viş Mehmet'/n Menemen kapılanna sokuluşu gibi, uykumu- zu bekler ve ayaklannın ucuna basa basa gelir." Necip Fazıl yazısının sonunda irtica yılanını şöyle konuş- turur "Bana tabii ömrûn ne kadarsa burada bitirip geber diye bir delik gösterdin. Ben bu delikte duramıyorum. Be- ni taşla ezmedikçe, gazla yakmadıkça, külümü ye/e verme- dikçe, sana rahat haram olsun." 1933'ün Atatürkçü yazan Necip Fazıl, irticayılanının bu is- teğini şu sözlerle yanıtlar "Onun bu son dileğini olsun yerine getirelim." Dünya ga- riptir! Yirmi beşyaşındakı devrimci genç şair, ellisınden son- ra genci olur! 0 kadar kı, yılanı besler, korur, güçlendirir, hat- ta ona yol gösterir! 80. Yılında Lozan... PENCERE Eğer Sevr uygulanıp gerçekleşseydı; eğer Ulusal Kurtuluş Savaşı yapılrnasaydı, eğer Lozan olmasaydı, eğer Cumhuriyet kurulmasaydı, eğer Atatürk'ün aydınlanma devrimleri gerçekleşmeseydi. bu gafiller ne yapacaklardı. Ya Anadolu'nun suskun bir köşesinde bitik ve yitik ya da egemen efendilerine yaltaklık ve yalakalık yaparak onursuzluğun gölgesi altında yaşıyor olacaklardı. Dr. ALEV COŞKUN SiyasetBilimiveKamu YönenmiÖğr. İy. I Dünya Savaşı'nın galıp- leri, Osmanlı Devletı'nı ateşkese zorlamışlar, he- men sonra da Anado- • hı'yudörtbiryandaniş- gal etmişlerdi. 23 Nisan 1920'de va- tamn kurtuluşu ıçin Büyük Millet Meclisi Ankara'da toplannuşü ama, 10 Ağustos 1920 'de Osmanlı Dev- leti de I. Dünya Savaşı galiplen ile Sevr Antlaşmasf nı ımzalamış- tı. Sevr Antlaşması'nda Türklerin. tstanbuTdan süriUüp atılması ve bü- hin Anadolu'nun işgali planlanmış- tı. Türklük Anadolu'da bitirilıyor- du. SevT. bir ulusun nasıl parçalanıp yeryüzünden nasıl yok edileceğinin tarihe geçmiş bir modelıdir Sevr Antlaşması ile Türklerin vatanı el- lennden alınıyor, Yunanlılara. Er- menilere. Italyanlara. Fransızlara ve Ingilizlere parça parça dağıtılı- yordu. Se\T, bir ulusun yok edilıp daötılmasının uluslararası belgesı- dir I. Dünya Savaşı galiplen olan em- peryalist yayılmacılara karşı "maz- lum miDetierin" ılk ulusal kurtuluş savaşı Anadolu'da verildı. Türkle- rin ateşle imtıhanıydı bu . Gazi Mustafa Kemal onderliğındeki ölüm-kalun savaşı sonunda, işgal- ci güçler Anadolu'dan atıldılar Bu kez Lozan'da banş masasın- da zorlu bir savaş başladı. Lozan, tanhten sılinmek istenen bir ulusun yeniden dirilişinın destanıdır; ulus- lararası hukuksal belgesidir. Lozan'da temel tartışma konusu emperyalıst egemenler açısmdan kapıtülasyonlann sürdürülmesi, "Anadohı İhtilah'nin'" temsilcilen açısından bu ekonomik sömürünün püskürtülmesiydı Lozan'ın teme- li, egernenlere karşı kapıtülasyon- lann kaldınlması içın verilen sa- vaşta yatar. Gazi Mustafa Kemal bu durumu bildiğı için, henüz konferansın baş- lannda Fransız Le JournaJ gazete- sıneverdiğibeyanatta(25.12 1922), bu konudaki kesin karannı Batı dün- yasına açıklamıştı. Gazi Mustafa Kemal şöyle diyordu "Türkkr, kaphülasyoıılann de- vammmkendflen liçokyakmbirge- lecekteölümegöriLTceğinipekr>ian- lanuşlardır.Türkiye esir olarakyok ohnaktansa, son nefeiinekadar mü- cadele eüneye azmeuniştir." Askeri işg.ılle .Anadolu'yu elde edemeyen emperyalist güçler, Lo- zan'da diplomasi ile Anadolu'nun temsilcılennı alt etmek ıstediler. Lozan'da. çok çetm tartışmalar oldu. Birçok Batılı yazann belirtti- ğıgıbi inönüçokbaşanhydı.Prof. Dr. Stanford Shaw, Osmanb Impa- ratorhığu ve Modern Türkiye adlı kıtabında"tnönü Lozan'daişinegel- meyenleri duymuyordu" dıye be- hrtir. Ankara'nın isteğı açık ve yalın- dı "Türkiye'nin dünya devletkri arasmda eşit bağımsız, egemen bir de%ietolarakkabuledünıesl" Ana- dolu'nun temsilcileri. malıye. ada- let, azınhklann korunması, kapitü- lasyonlar, boğazlardan geçiş gibi konular tartışılırken yeni Türk dev- letinın bağunsızlığıru zedeleyecek herhangi bir noktada öcün vermek- ten dikkatle kaçınıyordu Lozan'da Türk milletınin Misak- ı Milli ile belırtilen toprak bütünlü- ğü, Musul hanç olmak üzere bütün dünya tarafından kabul edıldı. Ege Adalan Yunanlılara verilmekle be- raber, Çanakkale Boğazı girişinde- ki stratejik önem ve konumda olan Imroz ve Bozcaada Türklere bıra- kıldı. Lozan Antlaşması, emperyalist emeller taşıyan Sevr'i yırtıp tarihin çöp sepetıne atmıştır. Atatürk Nu- ruk'ta Lozan için şunlan söyler: "Bu anüaşma, Türk llusuna kar- şı >üz>illardan beri haarianmış ve SevTAndaşmagietanıamland^ısa- mlmış büyük bir suikastm önlen- mesini bikhren belgedü-." Lozan'ın özû Lozan Antlaşması 'nın özü aşağı- da özetlenmişnr: 1- Lozan, egemen-emperyalist galiplere başkaldıran. dünyanın ilk kurtuluş ve bağmsızlık sa\'aşını ve- ren Türklerin kurduğu yeni devle- tin sıyasal %e ekonomik varlığını tartışmasız kabul eden uluslararası bu- belgedir. Lozan, Türkıye Cum- huriyeti'nin kuruluşunun uluslara- rası temel belgesidir. 2- Lozan, I. Dünya Savaşı galip- lerinin en önemli hedefleri olan Türklerin Anadolu'dan sürülüp çı- kanlmasını ve Anadolu'nun parça- lanmasını planlayan Sevr Antlaş- ması'nın yırtılıp atılmasını ve yü- rürlükten kaldırılmasını sağlamış- tır 3-1. Dünya Savaşı. emperyalist devletlenn kendi içındeki bir çıkar kapışmasıydı I Dünya Savaşı ga- liplen emperyalist yayılmacı emel- lerini açıkçabelirledıler. Bu neden- le Sevr, tarihe geçen emperyalist bir belgedir. Lozan'a gelen gahpler, Sevr Antlaşması 'nda kabul ettüde- ri modele geçerlilik kazandırmak. aynı amaçlan bir kez daha belgele- mek istiyorlardı. Sanki Anadolu'da bir ulus canını dişine takarak sa- vaşmamış gibi aynı kapıtülasyon dayatmalannı. Anadolu'nun parça- lanmasını Anadolu ihtilalcilerine kabul etrirmek istiyorlardı. Ama ba- şaramamışlardu". Lozan'da kapıtü- lasyonlardan annmış, ekonomik yönden bağımsız Türk devletinin kurultışu sağlanmıştır 4- Anadolu'yu bölen, parçala- yan, Türk yurdunda bağımsız dev- letler oluşruran Sevr, aynı zaman- da Anadolu'da dinsel ve etnik ayn- ma olanak tanıyan çok hukuklu bir sistem yaranyordu. Lozan'da tüm bu düşünceler yıkılmıştır. Bu düşünce- lere kaynaklık eden Sevr Antlaş- ması yırtıhp atılmıştır. Lozan'da dünya egemenlenne karşı elde edilen başan çok önem- li ve çok görkemlidir. Bu başannın önemine ait içte ve dışta birçok ya- zar yargıda bulunmuştur. Bız, Ana- dolu'daki ulusal direnişe başlangıç- ta hiç de olumlu bakmayan ünlü ta- rihçi AmoklToynbee'nin değerlen- dırmesıni burada \ ermek ıstiyoruz "Hemenhentenher konudaTürk istekleri, Lozan galipkri tarafından kabuledflmiştir.Ve dünya,tarihteeşi ohnayan bir olayla karşılaşmıştır: Yenflmiş. parçalannuş bir uhısun. bu harabeiçinde ayağa kalkmasıve dümanın en büyükuhıslan üe tam eşjtkoşuüariçinde karşı karşjya gel- mesi \e büyük savaşın bu gahpteri- ni dize getirerek her isteğini kabul ettirmesi şaşüacak bir şeydL" (*) Sevryandaşlan Bugün ülkemızde Se\T yandaş- lanyla Lozan yanlılan çatışıyor. Çok hukuklu toplum ısteyenler as- lında Lozan'ın yarattığı "ulus bi- tindr ni yok edip "ümınetbflinci"'nı yeşertmekıstiyorlar Bölücüler, ye- ni Osmanlıcılar, ümmetçiler ve şe- riatçılar onun için Lozan'ı değil, SevT'i seviyorlar. Bugün saltanatı, halifeliği. şeri- at devletıni övenler \r ?n; Bugün kendılerine ikinci Cumhu- riyetçi etiketini yapışunp Atatüık dü- şüncesuıi bir kenara koymak, ulus devlet olgusunun yok olduğunu ile- riye sürerekküreselleşmeyi savunan- lar var. Bugün Cumhuriyet yerine ümmetçıliği, evTensel hukuk yeri- ne cemaat hukukunu savunma saf- satasına sapanlar var. Bugün, bu an- lamsız. akılsız safsatalan ileriye sür- menin ilericilik, demokratlık oldu- ğunu sanan safdıller ya da aşın kur- nazlar\r ar Bu savunmalan gazete sa^falann- da, mınng rneydanlannda, konferans salonlannda yaparak demokrat ol- duklannı sananlar var Eğer Sevr uygulanıp gerçekleş- seydi, eğer Ulusal Kurtuluş Savaşı yapılmasaydı, eğer Lozan olmasay- dı, eğer Cumhunyet kurulmasaydı, eğer Atatürk'ün aydınlanma dev- rimlen gerçekleşmeseydi, bu gafil- ler ne yapacaklardı Ya Anadolu'nun suskun bır köşesinde bitık ve yitik ya da egemen efendilerine yaltaklık ve yalakalık yaparak onursuzluğun gölgesi altında yaşıyor olacaklardı. Evet, Lozan tüm dünya egemen- lenne karşı verilmiş bir başanydı. Türk'ün zafennin evrenselleşme- siydı. Türkler bağımsız olarak yaşam- lanrun kaynağını Lozan Banş Ant- laşması'ndan aldılar. Onu bugün 80. yılında nasıl kutluyorlarsa. 100. yılmda da ve sonsuza dek kutlaya- caklardır. (*) "Türiâye: Bir Devktin Yetâ- denDoğuşu", 1971. s. 139. Herkes İsmiyle Müsemmadır... Hava sıcak, bizim çocuklar arada bir bahçeye çıkıyorlar, birkaç kişi toplanmış dünya ahvalini konuşuyorlar... Seslendim: - Hikmet!.. Hikmet Çetinkaya baktr. - Geliyorum abi!.. Toplulukta adı Hikmet olan kişi Çetinkaya idi, kırk yıllık Cumhuriyetçi... Insanlar adlarıyla çağrılırlar, yoksa iş karışır, 'Süleyman' diye seslensem Hikmet bakar mı?.. • Sevgilı Hasan Pulur başımı derde soktu, geçen gün köşesinde (23 Temmuz 2003) not düşmüştü: "Nezaman 'birisi'n/ya da 'birileri'n/yaz/p anlatsak, hemen telefonlarbaşlar, yolda, sinemada, kahvede çevirirler. 'Kim oyahu?' Sanki biz, adamın adını yazmayı unutmuşuz da, o sordu diye söyleyeceğiz! Ağzımızdan lâf alamayınca üsteler: 'Madem adını vermeyecektin, ne yazıyorsun?' Bazı uyanıklar zarf atariar: 'Ben onun kım olduğunu çıkardım, şu değil mi?' Uzargider bu muhabbet... Sanıyoruzki, bugünlerde aynı şeyler, sevgili llhan Selçuk'un da başına gelmektedir. Zira geçen pazar günü 'birisi'n/ yazdı: '68'de kıpkızıl solcu geçinir, bumundan kıl aldırmaz, Kemalizme burun büker, devnmle sosyalızme geçileceğini söylerdı; zoru görünce döndü. kendisini sattı, sermaye uşaklığında para kazanmaya başladı; yine Kemalizme atıp tutarak dincilere göz kırpıyor...' Şimdi llhan Selçuk'a soracaklar: 'Kım bu?' diye." • Pulur başımı derde soktu, o soruyor, bu soruyor, "prototip" diyorsun kimse aJdırmıyor; konuyu tartışrnak üzere genel yayın müdürumüzün odasına girdim: - Ibrahim!.. Yıldız yanıtladı: - Efendim.. O zaman Pulur'a verilecek yanıtı buldum, birisine adıyla seslendin mi yanıt veriyor; 'Mustafa' dedin mi, adı 'Abdullah' olan üstüne alınır mı?.. • Hasan Pulur yazısında ne diyordu: "Sanki biz adamın adını yazmayı unutmuşuz da, o sordu diye söyleyeceğiz." Oysa ben kendı yazımda adamın adını unutmamış, açıkça yazmıştım: Adı: Satılmış.. Soyadı: DönekL Sevgili Pulur, kim fıkradaki bu seslenişime yanıt verdi ise, adam odur; yoksa adam deli ya da çatlak mı kı başkasının adıyla çağnldığı zaman üstüne alınsın?.. Aİ* u- ı ' O l e " e «olçaklı Kanepe. Violette Maksi Takım, Vıolette Kolçaklı Maksi Takım, Nilüfer Çift Kişilik Kanepe, Nilüfer Koltuk Takımı, Nilüfer De Luxe Takım, Berjer Oturma Grubu, Camelia Köşe Takımı, Arizona Koltuk Takımı, Kansas Salon Takımı (Yataklı ve Yataksız), Destan Koltuk Takımı (Yataklı ve Yataksız), Nascar, Soft, Master, Mandarin, Magic, Beverly TV Koltukları, Sementa Mutfak Köşe Takımları (Mini ve Maksi), Ergoflex ve Elektroflex Bazalar, Flash Vitrin ve tüm Ev Tekstilleri KDV indirimlidir. Nevresim Takımı, Kırçiçeği Yeşil Flash Vitrin, ISa Nascar TV Koltuğu, Karanfıl Krem bonuscard ÜYESİDIR md^mum ^ S www.istikbal.com.tr Nilüfer İkili Kanepe, Suzanna Şeker KDVBİZDEN istikttaı ^^.ÜRFTWVtSTWI><K*WJUtrülS««aiI«fLFll5*T«l>«IfP1WMOSYOT MKKINA SAHIPT ' MHPUVt KOfVLUSrru h.GlL! ATRIMTIU BH61IÇIM. LUTFEN BİR ISTUAl rtTKIU SATICSI1İA BAŞVUffilNUZ. İSTİKBJU. ki. Oi.B. U. CWt.N0 13 » f f l UVSEH. ' Y a f a n a c a k ç o k ş e y v a r