Katalog

1 9 MAYIS 2003 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA ROPORTAJ ABDÜLCANBAZ PETROL SAVAŞLARI TURHAN SELÇUK Köroğlu, bazen Ali Ruşen olur halkı için dağlara çıkar, bazen IzzetBaysal olur servetini halkına bağışlm BOLU BEYLERINDEH MUS&PASAOGLU MEHMET BEY DliHHNA FATİHA Köroğlu, atuu şaha, sazuu havaya kaldırmış hey kelinde "Benden selam olsun Bolu Beyi'ne" derken, Bolu Beylerinden Musa Paşa oğlu Mehmet Bey caddenin alündaki sokaklardan birinde küçük bir evin bahçesüide gözlerden ırak yatıyor... Halkı canından bezdiren Bolu Beyi'nin ne mezan kalmış ne de mezar taşı~ SelamolsunBolu'ya B olu'da insanlar sokağa dökülmüş... Fakat dep- remden değil... Bolu'da davullar vuruluyor... Fa- kat cenk yok... Bolulu- lar, bir festival ha\asında "Şükran Gûnleri"nde îzzet Baysal'ı anıyor... Bolu, bayraklarla, balonlarla süslen- miş; her yere Izzet Baysal' ın fotoğraf- lan asümış... Çünkü Bolu'da hemen her yerde Izzet Baysal'ın adı var... 0, adının verildiği caddedeki hey- keliilebirefsane... 2000 yılında 93 yaşında yaşama gözlerini kapattığında Bolu"ya kreş- ten üniversiteye, doğumevinden has- taneye eğitim \e sağlık alanında 100'den fazla tesis bırakmış... Önce verglslnl ödüyor tzzet Baysal bir mimar.. ama sana- yi ile ilgilenmiş... 1940'larda yurtdı- şından getirilen boru ekleme parçala- nnın Istanbul'da ilk yerli üretiminı gerçekleştirmiş ve yıllar içınde büyük bir servetin sahibi olmuş... Bolu'ya da 40 yıl boyunca hiç uğramamış... 1986'da adını verdiği bir \akıf kura- rak Bolu'ya dönmüş; yatınmlara baş- lamış... Yatınm; binayı yapıyor, dev- lete bağışhyor... Bir değil, on değil; bu- günedek 115 tesis... Böylesi bağışlan birçok zengin ya- pıyor... Ama Izzet Baysal gibısi galiba bu- güne dek görülmedi... O, önce kazancınmvergisini ödüyor... Sonra vergilendirilmiş kazancından bağışını yapıyor... Yani, yaptığı bağışı % ergisinden düş- müyor... Bolu'da her yer tzzet Baysal.. fakat Türkiye tzzet Baysal'ı fazla tanımıyor... Sağlığında bir gün.. biraz olsun rek- lamını yapmayı önermişler... Hatta kü- çük bir reklam bütçesi de hazırlamış- lar... Bütçeye bakmış, "Ben bu paray- la birkaç çocuğu daha okururum" de- miş... tşte bu yüzden... Yaşamöyküsü bile profesyonel bir yazann kalemin- denkitapolmamış... Izzet Baysal'ın bir bildiği vardır; üniversitesindeki genç- lerden birini, eli kalem tutuncaya ka- dar beklemeyi yeğlemiş olabilir... Bolu'nun bir başka efsane adı ise Kö- roğlu... Anıtı belediyenin önünde... Köroğlu, atını şaha, sazını havaya kal- dırmış, "Benden selam olsun Bolu Be- yine" dıyor... Yusufun oğlu A» Ruşen Köroğlu bir destan... Bolu'nun ve Anadolu'nun dışuıda Tuna boylann- dan Asya"nın ortalanna kadar yayıl- mış; ozanlann seslendirdiğı bir kah- ramanlık destanı... Bolu'daki Köroğ- lu ıse ete kemığe bürünmüş... Adı, AB Ruşen... Köroğlu denmesi, babası Yusuf un gözlerine Bolu beyinin mil çektirip köretmesinden... Köroğlu. Bolu'nun Dörtdivan ilçe- sinin Yukan Sayık köyünden sayüıyor... Ama hemen her belde kendinden sa- yıyor... Köroğlu, işsizlikten bunalan, ver- gilere başkaldıran gençler gibi dağa çı- kıp eşkıyalık yapıyor... "CelaH'' ola- rak tanınıyor... Celali... 1519'da Ya- vuz Sultan Seihn döneminde Yozgat"ta Alevi ayaklanmasını başlatan Celal'den geliyor... Osmanlı Yozgat yöresinde- ki isyanı bastınyor ama, Türkmenler Izzet Baysal 70 yıl daha Anadolu'da "Baba CeJaT adına dağa çıkıyor... Köroğlu Ali Ru- şen'in adamlanyla birlikte Bolu dağ- larına çıkışı ıse 1581 'de oluyor... Da- ğın öteki yamacındaki Kıbnsçık'tan Kara Mustafa'nın da katılımıyla Kö- roğlu, 1585'e kadar Bolu beyine kök söktürüyor... Kıbnsçık'ta 2400 metre- lik zirvesi ile Köroğlu tepesindeki mevzileri Köroğlu'nun yaptırdığı söy- Osmanlı'nın kuruluş yıllannda Yıldınm Bayczit'in yapürdığı cami yana yıküa günümüze sadece adını bırakmış... Yıldırun Bayezit Camisuenson 1944 depreminden sonra yapılıruş... Bayezit'in yaptırdığı hamam ise bugün de işlevini siirdiiriivor.- leniyor... Masa büyüklüğündeki kes- me taştan siperler bugün de zirvede du- ruyor... Köroğlu anıtının kaidesi, dağın zir- vesindeki taşlan andınyor... Taşlardan birinde "Benden selam olsun Bolu beyine" yazıyor... Kımdır bu Bolu Beyi? Bolu Beyi, caddenin birkaç sokak al- hnda, küçük bir evin küçücük bahçe- sinde yatıyor... Bahçe duvanna bir tabela konmuş, tabelada "Bolu Beylerinden Musa Pa- şa oğju Mehmet Bey" yazıyor. Köroğlu'nun meydan okuduğu bey, Musa Paşa mıdır, yoksa Musa Paşa'nın oğlu Mehmet midir bılinmez ama.. dağlardan gönderilen selamrn asıl ad- resi tstanburdadır: Osmanlı padişahı ffl. Murat. DadaJoğhı da "Ferman padişahm- sa, daglarbizimdir'' diye haykırmamış mıydı? Büyük devalüasyon Osmanlı'da o güne dek görülen en büyük tagşiş (kanştırma. saflığını boz- ma), Köroğlu dağlara çıktığında III. Murat'ın saltanatında yaşanıyor... Ak- çenin içindeki gümüş oranını düşü- rüp daha fazla sikke kesihnesine o gün tagşiş deniyordu; bugün ise paranın de- ğerini düşürerek halkın alım gücünü yok etme işlemine devalüasyon deni- yor... Köroğlu'nun hesabı Bolu Beyi ile değil, tahttakı "MuratBey'le! III. Mu- rat 'ın aklı ise, öldüğünde arkasında 112 çocuk ve 19 hamile kadın bıraka- cak denli uçkurunda... Osmanlı, Bolu'ya pek uğramamış... Osmanlfnın kuruluş yıllannda Yıl- dınm Bayezit, külliyesiyle bir camı yaptırmış... Ahşap camı yanmış... Ye- rine yapılan da yanmış, depremlerle yı- kılmış... Bugün "BüyükCami" olarak da anılan Yıldınm Bayezit Camisi, 1944 depreminden sonra yapılmış... Külliyeden ayakta kalan "hamam" ohnuş... Orta Hamam, Köroğlu anıtı- nın tam karşısında... Moloz taşla inşa edilen hamam da tepeden tırnağa ona- nhnış... Halvet odasrndakı parmak- lıkla kubbelerden birinin, yapıldığı günden beri depremlere direndiği söy- leniyor... Bolu, Kuzey Anadolu Fayı'nın Mar- mara'ya doğru uzandığı yerde... Yer binlerce yıldrr sallanıyor... Bolu'da taş üstüne taş koyarken özenli da^Tanmak gerekiyor... Yoksa. yapılar de\Tİliyor... Köroğlu: Halkın kendisi Örneğin. Evliya Çelebi Bolu'yu gez- diği halde Yıldınm Bayezit Camı- sı'nden söz etmiyor. ..AnlaşılanÇele- bi gehneden, deprem camiyı götür- müş... 1999 depreminin izleri de duruyor... Çatlaklar sn'a ile kapatılıp boyansa bi- le belli oluyor... Kınklan sıva \e bo- ya ile kapatılamayacak haldeb brna- lar ise boş duruyor... tlginçtir, tzzet Baysal Vakfi'nın yap- tırdığı binalardan bir teki bile deprem- den zarar görmüş değil... O halde; vergılendırilmış kazançla yapılan bağış kutsaldır! Köroğlu, başkaldırsa da bağış yap- sa da her devirde halkını düşünür, hal- kını gözehr... Çünkü o halkın kendısidir... Bazen Ali Ruşen'dır bazen Izzet Baysal... GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ Zamane Tüccarları... Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AKP) kendi men- supları için bulduğu ve kimi medyacılann da övgüy- le karşıladığı "Tüccar Siyasetçi" nitelemesinin ay- nntıları her gün biraz daha açıklığa kavuşuyor. Tüccar siyasetçi ile tüccar medyacı arasındaki iliş- kilerin karmaşıklığı nedeniyle pek çok konu ya gün- deme gelmiyor ya da "Türkiye için ne kadar yarartı clduğu" yorumuna sanlıp sarmalanmış olarak okur- lara iletiliyor. Tabii ardından telefonlar çalıyor, elektronik posta- lar birbiri ardından düşmeye başlıyor. Cümleler değişik olsa da sorular aynı kapıya çıkı- yor: "Galiba özeileştirilecek kurvmlardan kimilerini gözüne kestiren tüccarmedya mesuplan var. Ne der- siniz?" Istanbul'unfethinden sonra, Fatih'ın "Benimyap- tıklanmı onlar hayal bile edemezler" dediği anlatılır ya. Zaman zaman kendimi Fatih döneminin Bızans- lılannabenzetmekzorundakalıyorum.öyteşeylerya- pılıyor ve ilişkiler kuruluyor ki bizim gibilerce hayali bile mümkün olmuyor. • • • Ankara Büromuzun hazııiadığı ve "özelleştirme iş- tahlannı kabartıyor" başlığıyla 17 Mayıs günü yayım- lanan haber, her biri "altın yumurtlayan tavuk" de- ğerindeki kuruluşlann özelleştirılmesinde gelinen aşamalan ve sıyasal niyetleri yansıtıyordu. Petkim, Tüpraş, Tekel, Türk Telekom ve Türk Hava Yollan (THY) tektek irdelenmişti. Anlaşılan arkadaşlar Milli Piyan- go'yu önemi ve kamuya sağladığı gelirin büyüklüğü nedeniyle özel bir irdelemeye gerek duyulduğu için aynca ele almayı düşünmüşler, iyi de etmişlerdi. Ayrıntılan okuyunca AKP'nin tüccarlık anlayışının "Nasrettin Hoca'nın yumurta ticaretini" anımsat- ması kaçınılmaz oldu. Hoca 2 akçeye aldığı yumurtalan 1 akçeye satma- sının nedenini soranlara, "Dostlar alışverişte gör- sün" yanrtını vermişti. Aradan yüzyıllar geçti, devir değişti. Bu nedenle de AKP'lilerin özelleştirme yorumu "Uluslararası Para Fonu (UPF) alışverişte görsün" cümlesine dönüştü. • • • Ucuz-pahalı demeden kamu birikimlerini haraç-me- zat elden çıkarma anlayışı, iktidarlar değişse de de- ğişmiyor. UPF bastınnca dizlerin bağı çözülüveriyor, Mülayim Pehlivan gibi oluyoruz. Ancak AKP'nin tüccar politikacılığı, özelleştirme- yi kamu kurum ve kuruluşlan ile sınırlı bırakmıyor. Biliyorsunuz, anayasayı değıştirerek orman alan- lannı pazariamagirişimi Sayın Cumhurbaşkanı'ndan geri döndü. Ufukta bir pazarlama girişimi daha gö- rünüyor: Tarım arazileri. Tarım ve Köy Işleri Bakanlığı yeni bir tasan hazır- lamış. Adı "Toprak Konıma ve Arazi Kullanımı Ka- nun Tasansı". Tarımla ılgili konularda duyarlığı kanıtlanmış olan Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO), tasarının getirdik- leri ile götürdüKlerini değertendiren bir görüş hazır- layarak Türk Mühendis ve Mimar Odaları Biriiği'ne göndermiş. Tasan gündeme gelip tartışılmaya baş- lanınca aynntılarına gireceğiz. Ama AKP'nin "tüccarsiyaset" anlayışını bir kez da- ha yansıtması açısından tasannın geçici maddesinı aynen aşağıda aktanyorum: "Bu kanunun yürüriük tarihinden önce tanm ara- zileri gerekli izinler alınmadan tanm dışı amaçlı kul- lanıma açılmış ise; bu arazilerin istenilen amaçla kullanımı için altı ay içerisinde bakanlığa müracaat edilmesi ve tanm dışı kullanılan arazilerin her met- rekaresi için iki milyon lira idan para cezası öden- mesi şartıyla izin verilir." Işte size toprağı korumak amacıyla(!) hazırlanan ta- sandan bir kesit. Hazine arazileri ile orman arazile- rinin ardından pazartanma sırası tarım arazilerinde. Hem de 100 metrekarelik bir tesis için yüzlerce dö- nümlük tanm arazisini de kullanma olanağı yaratıla- rak. Anladık, tüccar siyasetçilik yapılıyor, ama mü- debbir (tedbirli, geleceğı düşünen) tüccar gibi değil de "ne satarsak kârdır", "sonrası Allah kerim" yak- laşımıyla. Babalanndan miras kalmış malları satıp savan mırasyedi tutumuyla. oerinc(a cumhuriyet.com.tr. DENİZ SOM d^yenin başı"Yok Devenin Başı"ndaki öykuleri okurken "yok devenin başı" diyerek ıtiraz edebilirsıniz. Fakat sizı temın ederim kı, öykülerde hiçbir abartı yoktur, her biri yaşanmiştır ve anlatılanlar aslında devede kulaktır! G Ü N İ Z İ Y A Y I N C I L I K Tel.: 0.212 512 42 19 T.C. İSTANBUL VALİLİĞİ BİLİMSEL EĞİTİM MERKEZİ LİSESİ 2003 - 2004 ÖĞRETİM YILI ÖĞRENCİ ÜCRETLERİ İttOİLİZCE HAZ1RLIK SMIF1 3 Eğilim : 5.570.OOO.OOO.-TL + KDV , SINIFUMt , . 5..S7O.0O0.0O0.-TL + KDV EgMmde KDV oruı % 8'dir. K«vıt >enikım 30 H«ziran 2MJ UrUıhıc ludar yıpıl»c«ktır. Oğrttma (ocukfan ve kanteşkrdc» ho- birİM %\t Indlrinı ııygulanır. 3« H u i r u 2003 larihiae kadar yapalaa Pışia Ödemderdc % 15 İBdirtan uyculanır. Kfcitim-Öğretim ııcrttleri 10 cjM tatcsil olar»k ödrnir. 62S Sayılı \ a» >« UgiU yönetnKİık eereei ilan olunar. ŞcriMi ÇiTUip Aıiı Bahan No: 13 ATAŞtHIK/lJMRANtYE/İST. B4İCİ k-in: Td: (0216) 499 86 34 (3 Hat) Fax: (0216) 499 86 37 wwwbemhsesi.il2 tr beınüseii@baıılisesiJtl2 ır