Katalog

17 MART 2003 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA KULTUR [email protected] 15 Sükran KurdakuTa onur ödüi • Kûltür Servisi - Terakki Vakfı ve Okullan tarafirtdan düzenlenen 'Sözcüklerle Dans' adh şiir festivali bugün saat 17.30'da Terakki Kültür Merkezi'nde yapılacak. Festival kapsamında şair Şükran KurdakuTa onur ödülü verilecek. Bu etkinlik çerçevesinde düzenlenen tstanbul Liselerarası Şiir Yazma Yanşması'nın teması özgürlük olarak belirlendi. Öner Yağcı, Eray Canberk, Egemen Berköz ve Yürnaz Yeşildağ tarafindan değerlendirilecek olan şiirler daha sonra 'Sözcüklerle Dans' adıyla kitaplaştınlacak. (0 212 351 00 60) SSrlerle savaşa hayrt I Kûltür Servisi - Türkiye PEN Yazarlar Kulübü ve Tiyatro Pera'nın ortaklaşa düzenledikleri 'Dünya Şiir Günü' etkinliği bugün saat 18.00'de AKM'de yapılacak. Tiyatro Pera sanatçısı Cüneyt Uzunlar tarafindan sunulacak etkınlıkte 81 şaırin Körfez Savaşı'na karşı yazdıklan şiirler okunacak. Bu 81 şairin arasında Can Yücel, Melih Cevdet Anday, Ataol Behramoğlu, Cevat Çapan, Arif Damar, Gülten Akın, Behçet Aysan, Orhan Alkaya da bulunuyor. Uzunlar'a gecede Özkan Schulze, Eda Yapanar, tbrahim Ulutaş, Zeynep Özden, Başak Meşe, Yeliz Demir ve Gökçe Ayyıldız eşlik edecek. (0212 245 30 08) • Kültür Servisi - Çağdaş Azerbaycan edebiyatmın en önemli temsilcilerinden biri olan Elçin Efendiyev'e Kıbatek Edebiyat Ödülü, 22 Mart'a dek Azerbaycan'ın başkenti Bakû'da düzenlenecek olan VII. Kıbatek Edebiyat Şölenı kapsamında Bakû Devlet Universitesi'nde yapılacak olan bir törenle verilecek. Edebiyat yaşamına çok genç giren yazar daha çok öykü olmak üzere ınceleme-eleştiri, senaryo ve roman tarzında eserler verdi. 'Bu Adreste BuJunamadı' • Kültür Servisi - ENKAVakfi bünyesinde çalışmalannı sürdüren ENKA Kültür ve Sanat, pek çok etkinliğe imza atmaya devam ediyor. Bu kapsamda yann Tiyatro Istanbul 'Bu Adreste Bulunamadı' adlı oyunu sahneleyecek. Kressmann Taylor'un yazdığı, Gencay Gürün'ün Türkçe'ye çeviripi, yönettiği oyunda Can Gürzap ve Cihan Ünal rol alıyor. Geçen yıl Paris'te sergilenen ve büyük ilgi gören oyun; savaşla birlikte gelen baskı rejimi sonucu dostluğun, aşkın, sevginin altüst edildiği, kişisel çıkarlann ön plana çıktığı, bir yanda ekonomik çöküntü altında çaresızlık ıçınde ezilmiş bir toplumun kurtancı gözüyle baktığı baskıcı rejimin gitgide hâkim olması ve bireyin 'Bana dokunmayan yılan bin yaşasın' felsefesiyle ona destek vermesinin sonuçlannı evrensel bir boyutta irdeliyor. (0 212 276 22 14) tznrip Tıyatro Günleri baflıyor • Kûltûr Servisi - Izmir Büyükşehir Belediyesi ve îzmir Sanat başta olmak üzere Dokuz Eylül Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Izmir Devlet Tiyatrosu, îzmir Devlet Opera ve Balesi ile Aysa Organizasyon'un birlikte düzenlediği 21. Izmir Tiyatro Günleri 27 Mart Dünya Tiyatrolar Günü'nde saat 14.00'te Aydın'ın Karpuzlu ilçesi Tekeler Köyü sakinlerinin hazırladıklan seyirlik oyunlarla başlayacak. Aynca etkinlikler kapsamında Prof. Dr. Özdemir Nutku, Prof. Dr. Murat Tuncay, Prof. Dr. Hülya Nutku, Yrd. Doç. Dr. Efdal Sevinçli, Yrd. Doç. Dr. Gürbüz Aktaş, Mevlut Özhan, Cengiz Özek, Öğr. Gör. Abdürrahim Karademir ve Öğr. Gör. Ferruh Özdinçer geleneksel tiyatronun farklı türlerine ilişkin konferanslar verecekler. Aynca, Cengiz Özek ve Erol Şekeramber de eskı ve yeni Karagöz oyunlanndan örnekler sunacaklar. 10 yıl önce bugün ölümsüzlüğe yürüyen Ceyhun AtufKansu hâlâ 'şiirin cumhurbaşkanı!' îineş ananınbol ışıklı sütüMÜSLtM ÇELtK Ceyhun AtufKansu şiir çalışmalanna baş- ladığı yıllarda şiirimiz çağdaş-batıcı yönseme- sinde iki kınlmayı yaşıyordu. 194O'lı yıllann şairleri, Orhan Veli, Oktay Rifat, Melih Cev- det Anday'ın ortak görüşlerinde olduğu gıbı: "Sonın bir sınıfın gereksinimlerinin savun- masını yapmak olmayıp, zevkini aramak, bulmak ve sanata egemen kılmaktır. Yeni bir zevke ancak yeni yollarla, yeni vasıtalar- la varılır. Yapıyı temelinden değişrirmeli- dir." Gene aynı yıllann toplumcu gerçekçı Rı- fat Ilgaz, Hasan tzzettin Dinamo, Niyazi Akıncıoğlu, Ömer Faruk Toprak, Attilâ tl- han, Arif Damar, Ahmed Arif, Şükran Kur- dakul gıbi şairleriyse, "Sorun sınıfsaldır, toplumsaldır. Sorun bir sınıfın ve onun eme- ğinin savunusunu yapmaktır" görüşünü be- nimsiyorlardı özetle ve 'Garip' şıirinden ayn olarak. Kansu ilk şiirlerinde bir halklama duruşuy- la, halk yazını, hece geleneği içensindedir. Bu, Inkılapçı Gençlik, Yücel, Ülkü dergilerinde yazdığı döneme rastlar. Batılılaşmayı ulusalcı özüyle daha sonralan içkinleştırdığını görüyo- ruz. özgürleştlrlcl şllr savaşımı... Biricik (tek) insan ve onun değerlerinden yola çıkarak verili erk karşısında sağlam bir duruş elde edene dek sürdürmüştür bağımsız, özgürleştırici şiir savaşımını. Insanın hallenn- den hareket ederken, Bırinci Yeni çızgısıne, Garip eksenine, biçım arayışlanna fazlaca gir- meden, imge ve dizeyi yürürlükten kaldırma- dan yazarken de toplumsalcılara yakın duru- yordu. Bu bağlamda sürecin, ekonomik, dü- şünsel, toplumsal alanlardakı iradi oluşuna do- layım oluşturan sorulannı duyumsuyoruz ya- şamadair. Sözün gücü, Yunus, Karacaoğlan, Pir Sul- tan Abdal'la, Dehhani, Fuzuli, Baki, Şeyh Galib Dede'den, iki ayn ırmaktan gelerek Yahya Kemal'in ses dokusu, Nâzım Hik- met'in yoğunısuyla divan ve halk şiirimiz bi- reşime ulaşıyordu sekiz yüz yıl sonra. Böyley- ken, çağdaş, yenilıkçi şiınn kendı arasında, soy Batıcılar, bir de bıreşimciler olarak ikilen- diği, ikıncı gruptakilerin, Batı ve köylü (reaya) şıin, Batı ve kapıkulu şıın, Batı ve ulusal bi- rikim bireşuncıleri diye dallandığıdır bakıldı- ğında. Kansu'nun, Yön, Ataç, Papirüs, Türk Dıli, Yansıma'da yazdıklanyla toplumcu gerçekçi anlayışın başanlı örneklerinı, Batı ve ulusal o birikım bireşüncisi temelinde verdığını aynm- sanz. Slmdlye tutunmaya çalışan bir ;alr Kendisine iç ve dış duyarlıklar sunan, gö- nendiren ülkesinın yüreğinde, Türkiye şıin- ninse ortasında durup, orada devınıyor. Türk- çenuı ve coğrafyasının derin, yalın, nıtelıklı şı- innı tarihselle, ben'inden, sözünü özünden ge- çirterek, şımdiye tutunmaya çalışan bir şair bilge kimlığınde çıkıyor karşımıza. Sözcükle- nn sedeflen uçlanyla kazıyor zamanı. Alabıl- diğine mavi, tahtadan atırun kanatlanyla süzü- yoryeryüzünü... • Ortalamamn üstündeki anlağı, duyguya dönüşür yazdığında. • Us, onda en incesi duygulann. Özgürlük 'şairlerin cumhurbaşkanı' gibi durdu. Kenarda duranlann kalabalıklara katılış seyrindeki şiirlerini de yazdı. Sorunlanyla ilgilendi. Anadolu'nun derin çocukluk günlerini, sütlü bebek kokulanyla 'humor'a dönüştürdü. Kalemindeki eskil olanı, yeni Anadolu kılma yetisi gelişerek evrensel insan gözgüsüne evrilir. Sevgi, kuşkusuz. Yazınımızın çm sabahı. Kırk/ikindi yağmurlan, iyi bir şair. ve kendıne güven, hep lınzme atmış şairimi- zı. • Moral kaygı, bır ınsandan gıt gıt onun ka- zanımlanyla kitlelere doğru. • Şıınnde, denemelennde sinık bir oluşum gözlenmez. • Halk ağzı, anasının sütü gibı, dolayımsız denge ve uyum ıçınde. • Yaşadığı her dakikaya bır iki dizeyle olsun sahip çıkma, onandırma, gemşletme isteğı ya- tıyor. • Şııri, ekmeğin, emeğin, saf olanm hakkı- na yapı oluşturur. • Özünde güzel, daha güzel, güzelleyenler için. • Şıirinin atalan Yunus, Karacaoğlan'dan gençlere, çocuklanna kadar gelebilme, özgür koşuktan bıçım arayışlanna geçerek zamanla... DENİZ KIYISINDAKİ KALE Bir çocuk taş aldı kumsaldan Elleri küçücük, saçları sarı Üst üste koydu taşlan Işte Gebze Kalesi, masaldan Geldi dalga taşlan aldı Gitti bir bir kaledeki düşler Kızlar, oyuncaklar ve kuşlar Çocuk bakakaldı Çocuk yeniden bir taş aldı Bir taş koydu, bir ölüm Bir gül koydu, bir taş Bir taş, bir sevinç, bir avuç kum Cumhunyet devrimcisi, halk adamı Ceyhun Atuf Kansu'yu unutturmayıp; yeni kuşaklara bolca tanıtmak gerekiyor. Yani ki ölüm engel değildir aşka. Asaf Hâlet Çelebi'nin dediği gıbi 'Om ma- ni padme hum' (mücevher lorusun içındedir). Max Weber'in bir görüşü var, kırsaldan kentlere akışla ılgılı. "Modernleşme, kenar- dakilerin kendi simge değerleriyle merkeze gelmesi ve merkezle karşüıklı etkileşimi, bu şekilde rasyonelleşme, demokrasi ve çoğul- culuğun gelişmesi" olarak tammlamr. İçlndeM Içlndedlrl İşte o, 'şairlerin cumhurbaşkanı' gibi dur- du. Kenarda duranlann kalabalıklara katılış seyrindeki şiirlerini de yazdı. Sorunlanyla il- gilendi. Anadolu'nun derin çocukluk günleri- ni, sütlü bebek kokulanyla 'humor'a dönüş- türdü. Kalemindeki eskil olanı, yeni Anadolu kılma yetisi gelişerek evrensel insan gözgüsü- ne evrilir. Sevgi, kuşkusuz. Yazınımızın çın sabahı. Kırk/ikindi yağmurlan, iyi bir şair. • Çocuklara kurdu saatini, köy öğretmenle- nyle buluştu. "Dünyanın bütün çiçeklerini diyorum/Bütün çiçeklerini getirin buraya" dedı, öğretmen Şefik Sınığ'ın ağzından. • Oysa yann çok geçmez çocuklar ölebilir. Banş sığmıyor dünyaya, Banş'ın gözleri yaş- h. "Deniz Kıyısında Kale" şiirinde olduğu üzere, içindeki içindedir! Fırtınayı etkisiz kıl- manm yollannı arayıp bulmalı. Yoksa düşleri- miz kana bulanarak örtecek gülen yeryüzünü. Eyvah kı eyvah o zaman... SanatDünyamızh ünlü sanatçılann çizimleri ve notları arasındayolculuk Yaratıcılığın akıl defterleri mzmrmmn Kültür Servisi - Ya- pı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık tarafindan üç ayda bir yayımla- nan Sanat Dünya- mız ın 86. sayısı, sa- nat dünyamızdan bir- çok sanatçıyı konuk ediyor ve okurla bu- luşturuyor. Derginin bu sayısın- da 'Çizer, neden çi- zer' sorusu soruluyor ve Behiç Ak, Ferit Öngören, Latif De- mirci, Piyale Madra, Tan Oral ve Turgut Çeviker, 'tartışma' bölümünde bu konu- yu karşılıklı ele alıyor- İar. Ferit Edgü ile 'edebiyat, sanat ve eserleri' üzerine Ahu Antmen'ın bu- söyle- şisı, Metin And'uı Gölge Tiyatrosu - Silüet Sineması çalışmalan olan bir canlandırma sanatçısı Lottu Reigner üzerine bir yazısı, Nedim Gürsel'uı 'Goya'nın Karanlık Dünyası' baş- lıklı yazısı, dergide sanatın farklı alanlanndan söylemlere birkaç örnek sadece. Bu sayının 'çerçeve'sinde, 'Sevgi- li Defter' başlığıyla, sanatçılar, def- terleriyle konuk oluyorlar. Fatma Tülin, Özer Kabaş'ın defterini ve ız- Picasso'nun kendini tanımlayan defterlerinden bir eskiz. lenimlerini paylaşırken, bu bölümde yazı ve çizimleriyle yer alan diğer sa- natçılar ise Nazif Topçuoğlu, Emre Ayvaz, Selçuk Demirel, Enis Batur, Ömer Faruk Şerifoğlu, Jürgen Harten, Esra Ozdoğan, Füreya, Abidin Dino, Ferit Edgü, Yüksel Arslan, Mehmet Ulusel, Ayni Ar- baş, Hikmet Onat, Filiz Özdem, Levent Şenrürk, Pablo Picasso, Ge- orges Braque, İlhan Usmanbaş, M. Sabri Koz, A.M. Celal Şengör, Gü- lizar Çepoğlu, Alan Woods... Bu çerçeve- de, 'Atölyeden' baş- lıklı bölümde, Bülent Erkmen, Sadık Ka- ramustafa, Faruk U- lay, Elif Ayiter, Güli- zar Çepoğlu ve Meh- met Ulusel tasanm- lanyla yer alıyorlar... Ayfer Tunç'un 'Elisihir', Enis Ba- tur'un 'Mumlarm Işığında', 'R/B' ve 'Morandi', AJp Te- murtekinın tasanm- cı 'Achille Castigli- oni' üzerine yazısı, Zeynep Yasa Ya- manın Genco Gü- lan'ın 'Kopya' adlı çalışmasını ele aldığı 'Kopya ya da Yoko- luş'un Gerçeksizliği Üzerine' adlı yazısı, Ali Ece'nin 'El- masların Sırn: Teknikolor Dünya Jeneratörü' adlı yazılan, bu sayıda 'Rüzgâr Gülü'ne takılanlann sade- ce birkaç tanesi. 28'29 Ekim tarihlerinde Basel'de yapılan ve Joseph Beuys, Jannis Ko- unellis, Anselm Kiefer, Enzo Cucc- hi, Jean-Christophe Ammann'ın katıldıklan 'Bir Katedral İnşa Et- mek' konulu tartışmanın ikinci bölü- müyse ek olarak sunuluyor okura. Abidin Dino'nun defterlerine çizdiği çalışmalanna bir örnek. ScoLoHoFo dörtlüsü 'Oh!' albümleriyle hükümdarlığmı ilan ediyor Bir yıldızlar topluluğu Dörtlü John Scofield, Joe Lovano, Dave Holland ve Al Foster'dan oluşuyor. Kültür Servisi - ScoLoHoFo adında dev bir dörtlü, "Oh!" adlı albümleriyle hükümdarhğını ilan ediyor. Kendilerine verdikleri isim soyadlannm ilk hecesinin birleştirilmesinden oluşuyor bu dörtlünün; gitarcı John Scofield (Sco), saksofoncu Joe Lovano (Lo), basçı Dave Holland (Ho) ve davulcu Al Foster (Fo). Kanyerlennde önemli bir nokta oluşturan dörtlü, mükemmel bu- uyum içinde. Scofield, etkili ses örgüsü ile hınzırca melodiler yaparken, arka planda Dave Holland doğaçlama bas daireleri çiziyor. Lovano'nun olağanüstü sololan, Foster'ın fırçayla kaşımalan, duygusal vuruşlanyla kanşıyor. Özellikle Foster, davulda vahşıce dağıtıp arkasından şık bir şekilde yaylanarak gerçek anlamında bu- yeniden doğuş yaşıyor. Blue Note çatısı altında oluşturulan bu projeye cazseverlerin kayıtsız kalmalan mümkün değil.