Katalog

17MART2Û03RAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA dishab(&cumhuriyetcom.tr 11 ABD Başkanı Bush, Azor'da, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne 24 saat süre tanıdı Savaş içingeri sayımbaşladıDış Haberler Servisi - ABD Başka- nı George Bush, en sadık müttefik- len Ingiltere Başbakanı TonyBlair ve îspanya Başbakanı JoseMaria Aznar ile Azor'da yapüğı görüşmeyı ültıma- tomla noktaladı. Bugünün BM Gü- venlik Konseyi'nde Irak'la ilgili ola- rak ikıncı bir karann oylanması için son gün olduğunu belirten Bush, Kon- sey'e 24 saat süre tanırken yalnızca Irak Devlet Başkanı Saddam Hüse- yin'e değil, Birleşmiş Milletler'e de ültimatom vermiş oldu. tngiltere ve Ispanya liderleri de "BM Güvenlik Konseyi yann Sad- dam Hüseyin'e karşı gereken kara- n abr; abnazsa da diplomatik çaba- lar sonsuza kadar devanı etmez, Irak'ın silahsızlanması için gereği yapüff" mesajını verdiler. Üç lider yaptıklan açıklamalarla BM'den is- tedikleri desteği bulamasalar bile, Irak'ı vuracaklannı bildirmış oldu. Oç lider, Portekiz Başbakanı Jose Manuel Durao Barroso'nun ev sa- hipliğinde Azor'u oluşturan 9 ada- dan Terceria'da "savaş konseyi" ola- rak adlandınlan toplantı için dün ak- şam bir araya geldi. ABD hava üssü Lajes'te yapılan ve yaklaşık 90 dakı- ka süren görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenleyen liderler, BM'yi Irak'a güç kullanımı öngören ültimatomu kabul etmeye çağırdılar. 'Yann (bugfln) çok önemli' Bush konuşmasında "Yann (bu- gun Irakkonusunda son dereceönem- li bir gün olacak. Birçok ülke, dünya banşı ve güvenöği ile UgiH sözler ver- diler. Şimdi bunlan gerçekleştirme zamanıgeMT dedı. ABD Başkanı bir basın mensubunun,u Yann son dere- ce önemli bir gün demekle neyi kas- tettmiz" sorusuna yanıt verirken "çok yoğun diplomatik çabalar gerçekleş- tiriklL Şimdi bunlann işe yarayıp ya- ramadığını anlamaya çahşacağız. Bu- gün ve yann arasındaki zamam çok iyi değerlendireceğiz, Hderlerle tete- fon görüşmeleri yapacağız. tkna çaba- sı içerisinde olacağız" dedı. Bush, Konsey'in 1441 sayılı ka- rannın "o> birtigi ile kabul edilmiş olduğunu'' anımsatarak "bu karar4.5 ay önce atandı ve Irak'a böylece der- hal silahsızlanması gerektigi söylen- miş oldu. Bunu yapmazsa ciddi so- nuçlar ile karşdaşacağı da bildirfl- miş oJdu" dedi. "Önümüzde dünyaiçinçok önem- li günler var" ifadesini de kullanan Bush, Ortadoğu banşı önünde "en- gel" olarak tarumladığı Saddam Hü- seyin' in ya kendisinin silahsızlanma- sı gerektiğini ya da silahsızlandın- lacağını söyledi. ABD Başkanı, Sad- dam Hüseyin'in Irak'tan aynlarak savaşı önleyebileceğini söyledi. "Saddam'm gönderihnesindenson- ra Irak'm tekrar yapılandınlmasm- • Bush, Aznar ve Blair BM'den istedikleri desteği alamasalar bile, Irak'ı vuracaklan mesajını verdiler. Irak'm vurulmasmm an meselesi olduğu belirtiliyor. (Fotoğraf: REUTERS) da BM'nin rol alması gerektiğine inanıyorum" diyen Bush, "Eğer Sad- dam sonrası Irak'ta askeri güç kul- lanacaksak kesinlikk BM'nin rol al- ması gerekiyor'' sözlenyle BM'ye mesaj gönderdi. 'Fransa kartlannı açü Fransa'nın, savaş öngören bir ka- ran veto edeceğini açıkladığını ha- tırlatan Bush, "Fransa, pokerdeki gflbi kartiannı açmtşür. Tutumunu or- taya koymuştur. Şimdi ne yapılaca- ğına karar verihnelidir. BM'nin de bir anbmı ofamah. BM Güvenlik Kon- seyi 4.5 ay önce, Saddam'm silahsız- lanması, aksi takdirde sonuçlanna kaüanacağnu oybiıüği ile sö\1emiş- tir. Umut ederim yann da üzerine düşeniyapar" diye konuştu. Blair de 1441 sayılı karara atfen "Bu kararOeSaddam'a,işbüüği yap- mazsa ciddi sonuçlanna katianacağı söylenmiştir'' diyerek gerekirse yenı bir karara ıhtıyaç olmayacağını ima etti. Blair, "Diplomatik çabalar son- suza kadar devam edemez" dedi. Irak'ın toprak bütünlüğunün koruna- cağını savunan Blair, ülkenın doğal kaynaklannın da halkın yararına kul- lanılacağını öne sürdü. FiBstin devleti masada Aznar, "BMGüvenfikKonseyi'nde uzlaşma için son şans önümüzde. Kon- sey Irak'm silahsızlanması gerektiği- ni oybirliği ile söylemiştir. Bunun ge- reğhıin yerine getirilmesi için de son- suza kadarbekleyemeyiz, BM'nin gü- venilirtiğini kaybetmesini istemiyo- ruz. Bunun için görüş birnğine ulaşu- malT dedi. Aznar, zirvede aynı zaman- da tsraıl ve Filistin için iki devletli bir çözüme ihriyaç olduğu konusunda li- derlerin mutabık olduğunu söyledi. ABD'li yetkililer Azor öncesi yap- tıklan açıİdamada, 2. bir karara ge- rek ohnadığı mesajını vermişlerdi. Bfa: Azor'da bölündtiler Azor doruğunu degerlendiren BM silah denetçılerinın başkanı Hans BHs, zirvede bölünmüş bir görünü- mün hâkım olduğunu söyledi. Blıx, Irak'takı denetçileri kısa sürede ge- ri çekmeye hazır olduklannı da söz- lerine ekledi. SON GİRİŞIM Azor üçlüsüne karşı BMüçlüsü Dış Haberier Servisi - Fransa, Rusya ve Almanya'nın Irak'ta silah denetimlerinin sürmesı yönündeki tercihlerini bir kez daha vurguladıklan ortak açıklamanın ardından Paris, son bir uzlaşma arayışı çerçevesinde "denetçilere 30 günlük süre verilmesini' önerdi. ABD'li yetkililerin "2. karara gerek yok" açıklamalanna karşın, BM Güvenlik Konseyi'nin öneriyı bugün ele alması bekleniyor. Paris, Moskova ve Berlin; ABD, Ingiltere ve Ispanya liderlerinin Azor Adalan'nda buluşmalarından bir önceki akşam yaptıklan ortak açıklamada, "Irak'a karşı güç kullanımını bu aşamada hiçbir şeyin _™___™____™«_» hakh )• Rusya ve \ jAlmanyaiIe birlikte ı denetimlerin sürmesinden yana olan Fransa, denetçilere "30 gün süre" verilmesi önerisini gündeme getirdi. Öneri bugün BM'de ele alınacak. çıkarmayacağınr vurguladı. Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac da, CNN ve CBS televizyonlanna verdiği röportajda, "denetçilere 30 günlük bir süre verümesi" yönündeki bir kısıtlamaya itiraz etmeyeceklerini söyleyerek yeni bir uzlaşma arayışında olduklarırun işaretini verdi. Üç başkentin ortak açıklamasında, BM'nin Irak'taki silah denetimlerinin ışler halde olduğu belırtildi. Açıklamada, bu aşamada silah denetimlerinin durdurulamayacağı ve güç kullanımının, ancak "en son seçenek olarak" düşünülebileceği vurgulandı. Fransa'nrn, Güvenlik Konseyi'nin yann bakanlar düzeyinde toplanması yönünde daha önce yaptığı teklif de, bu açıklamada üç ülkenin ortak önerisi şeklinde geçti. Fransa, BM silah denetçılennin başkanı Hans BHs'ın "Irak'ın sUahsızlandınhnası konusunda geriye neler kaldığuıT ortaya koyacak çalışma programını en geç yann Konsey"e sunmasının ardından bakanlar düzeyinde bir toplantı yapümasını önermişti. ABD Dışişleri Bakanı Colin Powell ise, bakanlar düzeyinde bir toplantıya gerek olmadığım savundu. 'înşa sûrecine katılacağız* Fransa Savunma Bakanı Michele Alliot- Marie ise Fransa'nın Irak savaşına katılmayacağını, ancak savaş sonrası "banşı inşa" sürecinde kendisine düşen sorumluluğu üstleneceğini söyledi. Alliot-Mane, "Banş, uluslararası toplumun desteği olmaksızm saglanamaz, Fransa da böyle bir durumda kendine düşen sorumuluklan üsrlenmeye haârdır" dedi. m KÖRFEZ'DE SAVAŞPOZİSYONU ABD ve tngiliz büükleri savaş için son hazırhklannı yapıyor. Hafta sonu Körfez bölgesinde gerçekleştirilen tatbikatlarda ordu birimleri savaş pozisyonu abrken Azor Zirvesi'nin ardından, birliklerin her an harekete geçirilebileceği belirtiliyor. (Fotoğraf: REUTERS) BasraKimyasalAlPye emanet Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, yaklaşan savaş öncesinde güvenliği sağlamak ve ABD saldınsını püskürtmek için ülkeyi dört askeri bölgeye ayırdı Dış Haberler Servisi - Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin, kendisine bağlı Devrim Komuta Konseyi'nden çıkardığı bir kararla, Irak'ı 4 bölge askeri komutanhğına ayırdı. "Irak'ı ve Irak halkını savunmak, yabancı güçlerin saldınsmı püskürtmek amacryla" çıkanlan karar uyannca, Irak Devrim Komuta Konseyi Başkan Yardımcısı tzzet tbrahim Kuzey Bölgesi, General Ali Hasan El Mecid Güney Bölgesi, Baas Partisi'nin Bölgesel Komuta üyesi Mezban Hıdır El Hadi, Orta Fırat Bölgesi ve Saddam Hüseyin'in oğlu Kusay Hüseyin Orta Bölge komutanlığı görevlenne getirildi. Karara göre, her komutan için general rütbesinde 3-4 yetkili yardımcı olarak atanırken bölgede bulunan askeri birliklerin de ilgili komutana bağlandığı açıklandı. Kusay, Bağdat'a Kusay Hüseyin'in komutasına girecek Orta Bölge, başkent Bağdat ve Tikrit'i kapsıyor. Selahaddin bölgesinin başkenti Tikrit, Saddam Hüseyin'm doğum yeri. Saddam Hüseyin'in kuzeni olan Güney Bölgesi sorumlusu El Mecid ise Halepçe katliamının sorumlulanndan biri olduğu için "Kimyasal AH" olarak anılıyor. Halepçe'ye kimyasal silahlarla düzenlenen saldında 6 bin Kürt öhnüştü. Kuzey Irak bölgesi o dönemde Komutan El Mecid'e bağlıydı ve Kürt köylerine rejim karşıtı ayaklanmalan bastırmak için pek çok saldın düzenlenmışti. Ülkenin güneyinde 1991'de patlak veren Şii isyanını da bastıran El Mecid, Basra ve civanndan sorumlu olacak. tzzet îbrahim'in komutasına verilen Kuzey Bölgesi, Kerkük'ün yanı sıra özerk Kürt bölgesindeki Süleymaniye, Erbil ve Dohuk'u da kapsıyor. Bushtan geçîçi yönetim planına onay VVashington'm 9 kişilik listesi Dış Haberier Servisi-ABD Başkanı George Bush, Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin'in devrilmesi halınde Irak'ta iktidan derhal devralacak "geçki yönetim" ile ilgili planlan önceki gün onayladı. Başkan Bush'un Ulusal Güvenlik Danışmanı Condoleezza Rke'm El Cezire televizyonuna verdiği demece göre geçici yönetim, Irak'm belli başlı etnik ve dini gruplan ile aşiretlerin temsilcilerinden oluşacak ve yeni Irak anayasasımn hazırlanmasına katkıda bulunacak. Rıce, açıklamasında "Geçici iktidann, Irakhlan, kendi geleceklerini belirlemeye başlamak üzere bir araya getireceğini umuyoruz" dedi. Dış Haberler Servisi-ABD yönetiminin, aralannda Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin ve iki oğlunun da bulunduğu 9 kışiyi "insanhkve savaş suçn yargdanacaklar" listesıne aldığı bildirildi. New York Times gazetesine göre, ABD istihbaratının hazırladıgı, ancak henüz gizlı tutulan listede şu isimler bulunuyor: Saddam Hüseyin ile oğullan Uday ve Kusay, 1990'da Irak işgali sırasında Kuveyt Valisi olarak görev yapan AE Hasan El Hamid, Kuveyt Vali Yardrmcısı Aziz SaSıNuman, 1991'de güneydeki Şii isyanını bastıran komutanlar arasında bulunan Muhammed Hamza FJ Zübeydi, Irak Devrim Komuta Konseyi 2. Başkanı tzzet tbrahim, Başkanlık Sekreteri Abid Hamid ElTıkriti veÖzel Güvenlik Örgütü Dırektörü Hani AbdüttatifTflfah. BIÇAK SIRTI EROL MANtSALI Sıra Kimde Oyunu... Bir F-18, arkasından B-2'\er, ve gövdelerinin al- tında, kanatlarının uçlarında sıralanmış füzeler. Sanki plastik ve kurşundan yapılmış oyuncaklargi- bi ortalığa serpilmiş, sağda solda her yerde uçu- şan maket uçaklar gibi. Sabahtan başlayıp gece yanlanna kadar ekran- lan süslüyor, dolduruyortar. Biraz pahalı oyuncak- lar bunlar, sadece "zengin çocuklannın" oynama- sına izin verilen kurşun silahlar, tanklar, hatta kur- şun askerier. Kurşun atlar artık yok, onlann yerine zırhlı araçlar, cipler boy gösteriyor; en fıyakalılan, gıcırgıcır... Televizyondaki haberci ballandıra ballandıra an- latıyor; işte en son modeli bu; şöyle yapar, şöyle eder, elinden kimse kurtulamaz, karşısındakinin vay haline. Haberci neşeli, habercinin ağzı kulaklann- da... Sanki bir sirkte uçan cambazlan anlatıyor. Şöyle uçarlar, şöyle kaçariar, bütün marifet bun- lardadercesine... Haberciler güzel bir bisikleti ya da nefis bir şa- rabı pazarlar gibi sunuyoriar bu silahlan. Insanlan yok eden, çocuklan, masumlan ayırt etmeden bö- cekler gibi ezen, ortadan silen canavarian. Savaş uçaklannı, gemilerini, füzelerini, denizaltılannı. Vahşeti sunuyoriar, cinayeti pazariıyoriar, cana- varian masum kurşun oyuncaklar gibi gösteriyor- lar. Haberciler sanki 5-10 yaşındaki minik çocuk- lar; kurşun askerieri, maket uçaklan ile oynayan, oynarken de ağızlan ile "Bırrr..." diye ses çıkaran çocuklar... Ama bunlar gerçek; büyüklerin oyuncaklan, güç- lünün oyuncaklan, emperyalizmin oyuncaklan; em- peryalist güçlerin egemen olmak için kullandıkla- n araçlar... Sivilleri, çocuklan, ihtiyarian tüm insan- lan mahveden oyuncaklar... ölüm makineleri bun- lar... Haberci mi? Pazarlamacı mı? Ve bu canavariığı mobilya pazariargibi sunan te- levizyonlar, gazeteler. Sanki bunlar ölüm makine- leri değilmiş gibi... Sanki bunlar farelere kanser aşılayan uzmanlar gibi yansız, tarafsız ve masum bir tavır içinde: ölüm makinelerinin canavariığını örten bir perdeyi insanlann gözünün önüne seri- yorlar. Canavarian, katilleri, emperyalistleri gör- mesinler diye: Gerçekte ne olup bittiğini anlama- sınlar diye... Canavarian masum oyuncaklar san- sınlardiye... - Bir tarafta güçlü olan, dünyaya daha da ege- men olmak isteyen taraf; ileri teknoloji, etkili silah- lar, mazlumu, zaten ezilmekte olanı köşeye sıkış- tırmış. Arenada kıstınlmış boğa gibi çaresiz. Haberciler hâlâ güçlünün silahlannı pariatıyor, re- simleri, üstünlükleri, güzellikleri, her türiü beceri- leri sergileniyor. - Ne hızlı, ne kesin sonuçlar aldıklan bir bir sıra- lanıyor. Habercinin ağzından bal akıyor. Marifetle- rini saydığı füzenin kaç yüz masum insanı yok ye- re yeryüzünden silecegini aklından bile geçirmiyor O sadece bir makineyi sergilediğini sanıyor... Açıkça söylemeye utansa bile içinden, güçlünün yanında bulunduğu için şöyle ya da böyle bir pay alacağını düşünüyor. öyle ya, mazlum taraf güç- süz; adı üzerinde, verecek bir şeyi de yok; insan- lıktan başka... Güçlü taraf zaten her şeyini almış, bitirmiş... O sadece insan.. güçlü bankalan, silahlan, as- kerieri yok, o sadece insan; onun tarafında insan- lar var, insanlık var. Ya öbür tarafta? Güç var, silah var, para var daha ne olsun? Varsın insanlık de ol- mayıversin... O kadar çok mu gerekli sanki; güçlünün her şe- yi yok ettiği birdünyada: ölüm makinelerinin, vah- şetin ve güçlünün kazandığı bir dünyada: Güçlü- den pay almak varken mazlumun yanında olma- nın ne anlamı olur ki! Yalnız, ortada cevaplanamamış birtek soru ka- lıyor: "Ya sıra sana da gelirse!" www.istanbul.edu.tr/iktisat/emanisali Naci Sabri: Irak savaşa hazır • BAĞDAT (AA) - Irak Dışişleri Bakanı Naci Sabri, "bir saat içinde başlasa bile Irak'ın savaşa hazır olduğunu" söyledi. Naci Sabri, Amerikalı saldırganlarla savaşmak için binlerce şehit adayı eğittiklerini de söyledi. Dubai'den yayın yapan El Arabiye televizyonuna konuşan Sabri, on binlerce Iraklı şehit adayının caddelerde ve çöllerde Amerikalılarla savaşmaya hazır olduğunu belirtti. Sabri, 7 milyon Iraklı 'nın silah eğitimi aldığrnı belirterek "Onlar, uluslannın onurunu konımak için çalışıyor" dedi. Almanya, elçiliğini kapatıyor • BERLtN (AA) - Almanya, Irak'ın başkenti Bağdat'taki büyükelçiliğini geçici olarak kapatacak. Dışişleri Bakanhğı'nın bir sözcüsü, Irak'ta bulunan Almanlann ülkeye dönme işlemlerinin tamamlanmasından sonra, elçiliğin geçici bir süre için kapatılacağını söyledi. 5 heükopter Irak'tan aynldı • BAĞDAT (AA) - Irak'taki BM silah denetçilerinin kullandığı 8 helikopterden 5'inin bu ülkeden aynldığı bildirildi. Iraklı yetkili, Batılı bir sigorta nrmasınrn uçaklann sigortasını iptal ermesi üzerine 5 helikopterin Kıbns Rum kesimine hareket ettiğini açıkladı. B Samud'lann imhası sürüyor • BAĞDAT (AA) - Irak'ta, olası savaşın gölgesi altında El Samud fuzelerinin imhası ve denetçilerin çalışmalan devam ediyor. BM silah denetçilerinin sözcüsü Hiro Ueki, El Samud fuzelerinin imha işleminin sürdüğünü belirtti. 120 kadar El Samud fîizesinden şimdiye kadar 68'i ımha edıldi. Kimyasal silah uzmam öldürüldü • LONDRA (A.\) - tngiltere'de yayımlanan The Sunday Times gazetesi, Irak'ta bir kimyasal silah uzmanının ülkeden kaçmaya çalışırken yakalandığını ve öldürüldügünü iddia etti. Gazetenin habennde, 35 yaşındaki Halis Muhsin El Tikriti'nin bir kimyasal silah programında mühendis olarak çahştığı belirtildi.