Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13 MART 2003 PERŞEMBE 14 • • • • rrr LJ-İA kultur(5 cumhuriyet.com.tr Koreografisiyle rejisini Ayşe Emel MescVmn üstlendiği oyun Bursalı tiyatroseverleri büyüledi A. rthur Miller'm 'Orkestra' oyunu, Auschvvitz toplama kampındaki kadm tutuklulardan oluşan orkestranm öyküsünü anlatıyor. Orkestra üyeleri görevlerini yeterince yaptıklan sürece yaşayabileceklerdir. Görevleriyse ölüme giden 'insan kardeşlerine1 müzikle eşlik etmektir. Orkestrabanş içinsahnedeLEYENT GENCELLİ BURSA-ArthurMaier'ın, 2. Dün- ya Savaşf nın toplama kamplannın ve savaşın acunasızlığını anlatan 'Or- kestra' o\ıınu Bursa Ahmet Vefık Paşa Deviet Tıyatrosu'nda sahnelen- meye başladı. Koreografisiyle rejı- sinı Ayşe Emel Mesci'nın yaptığı oyu- nun önceki gün yapılan ilk gösteri- mi Bursalı tiyatroseverleri hem bü- yüledi hem de sarstı. Bursa Valisi Oğuz Kağan Kök- sal'ın da izlediği oyunda ızleyiciler savaşın acımasız yüzüyle tıyatro bi- nasına adımlannı attıklannda karşı- laşıyorlar. Fuayede seyircinın içinden toplama kampından kurtulanların yıllar sonra bır araya geldikleri k res- toran' sahnesiyle başlayan oyun, sa- vaş esirlerinın kamplara sevkıyatının yapıldığı vagon sahnesiyle salon gi- rişinde savaşın acımasızlığına ızle- yenlen sürüklüyor. Ana salonun tü- mü kullanılarak gerçekleştinlen Na- zi kampı dekorunun içine gıren ız- leyici, kampın gerçek köpeklenyle oluşturulan havasıyla oyuna katılıyor. 'Ceüat da kurban da insandır' 3 ay gibi kısa sürede bugüne dek Bursa "daki en önemli yapımlardan birine imza atan yönetmen Ayşe Emel Mesci ve Bursa .Ahmet Vefik Paşa Deviet Tiyatrosu sanatçılanna bü- yük destek veren Müdür Mehmet Gökçer, oyunun tanıtım kitapçığın- da 'Orkestra'nın öyküsünü şöyle özetliyor: "Orkestra Auschvvitztoplama kam- pındaki kadın tutuklulardan oluşan orkestranm öyküsüdür. Orkestra üye- leri görevlerini yeterince yapuklan sürece yaşayabileceklerdir. Görevle- ri ise ölüme giden ınsan kardeşleri- ne' müzikle eşlik etmektir. İnsanı, alabildiğine aşağılayıcı ve yüceltki bu ild eylem -cana kıyma ve sanat üret- me- aralanndaki amansız çelişkiyi tlkgösterimi önceki gün yapılan 'Orkestra' oyunu Bursa AhmetVefik Paşa DevietTiyatrosu'nda sahnelenryor. kryasıya vurgulayarak oyun boyun- ca iç içe süriip gider. Çünkü celladın amacına salt hayatta kalmak uğruna bile isteğe alet olnıanın yükü, dün ol- duğu gibi bugün de sadece ' insan'uı degiL, toplumlann da 'var olma' ça- basında kinıliğini kaybetme sorunu olarak karşımızda duruyor. Orkestra ortak bir insanhkpayda- sını yitirip yitirmeme sorununu irde- ler. Sonuçta cellat da, kurban da in- sandır ve koşullar celladı kurbana, kurbanı da cellada dönüşrürebilîr. Auschwitz ve benzerlerini, insanla- nn yarattıklan bir sistemin ürünü olarak farklı biçimlerde de olsa dün- yanm pek çok yerinde bugün bile gör- mek mümkün. Geçmişte yaşanan olaylann sözde duyarltğından kur- tulup özellikle bugün "Savaşa hayır" sloganlannın ötesinde bir bilince sa- hip ounak gerekHKği,' Orkestra' oyu- nunda sanaün evrensel düiyle yansı- ülmaktadır." Savaş, iktidar ve güç... Mıller'ın 'Orkestra' oyunu Ahmet Vefik Paşa Devlet Tiyatrosu'na ılk ge- ce için gelenlere geçmişte savaş sü- recınde yaşananlan göstermedi. Ne- redeyse gelecekteki insanlık suçlan için bugünün duyarlılannı harekete geçırmelenni ıstedı. Oyunun tanıtım kıtapçığında Ay- şe Emel Mesci'nın yazısı gelecek için bizi uyanyor. 'Orkestra'nın yö- netmenı Mesci, günde 16 saat çalı- şarak 3 ayda hazırladıklan oyunun gü- nümüz için neyi ifade ettiğinı şöyle aktanyor: "İnsan ilişkilerinin. insana dair en karanük ve en aydınlık yönlerinin yo- ğunlaşnuş bir biçimde kendini göster- digi bu müzikmikrokozmosu bugün neyiçağmyor? İnsanlık tarihinin ger- çekten eşine benzerine rasdanmayan ve şiddeti açısuıdan başka bir olguy- la kolav kolav krvaslanma\ > acak bu ka- ra sayfanm sahneye taşınması, sade- ce geçmişte yaşananlann unutulma- ması açısından bir bellek tazeleme niteliği mi taşıyor? Antisemitizmin iğrençliği ile \ azilerin akıldışı vahşe- tiyle mi sınırh her şey? Hayır. Çünkü toplama kamplan, o kampın içinden sahneye taşıdığımızorkestra alt-dün- yası, çok genei bir zeminde yükseti- yor. Savaş. Ve insan ilişkileri çok te- mel bir eksen ve bu eksen etrafinda örülüyor. İktidar ve güç. Dünyaya kendi iktidannı sağlam- laştıracakyeni bir düzen vermek için öiümcül savaş aygniannı harekete ge- çirmekte bir sakmca görmeyen güç- ler, bu dehşet kaosunu uluslararası si- yaset düzkminde her an hortlatabi- lecek bir potansiyele taşıyor. Viet- nam'dan İrak'a, Halepçe'den Bos- na'va bunun sayısız örneklerini gör- dü yakın tarih. Kuşkusuz bu konu- nun en trajik ve paradoksal örneği- ni Fihstin oluşturuyor. Tarihinen bü- yük ve acımasız soykınnıı ile karşı karşıya kalnuş bir halkın mirasçıla- n, baştan başa tel örgüler, karakot- lar, yasadışı Yahudi yerleşimleri, or- du buiüderi 3e kuşamldan Flbstin top- raklannı dev bir toplama kampma dö- nüştürmüş durumda. ABD yöneti- minin 'Bizden olmayan bize karşıdır' sloganıyla dünyaya dayarmav a çahş- tığı 'yeni düzen' perrol kavgasının yanı sıra Nazizmin temel unsurlann- dan biri sayılabilecek akıldışı bir ide- olojik kibrin de ürküntü verici gö- rüntülerini sergilerken geçmişte o re- jimin acısını çekenlerin kurduğu Fi- listm'de tarihi tekerrür ettirme'ye çahşryor sanki. Hafazı-i beşer nisyan- la mı nıalul gerçekten? 'Orkestra'nın notalan ve Fanıe Fenelon'un sesi bu belleksizliğe karşı >ükseliyor. İşte: Onlar ve Auschvvitz'in duvarlannda asıh yüzlerce binlerce resim 'Savaşa hayır' diyensıktryor. Bızı unutmayın' diye haykınyor sessiz çığhklarla—" LMAN ARKEOLOJİENSTİTÜSÜ 'NDE Scherrer'den konferans Kültür Servisi - Alman Arkeoloji Enstitüsü ve Avusturya Kültür Ofisi işbirlığiyle bugün saat 18.00'de Dr. Peter Scherrer. împarator Traian'ın kurduğu ideolojık kanunlann mimariye yansımalan ve buna örnek teşkil eden 'Büyük tskender dönemi imparatoriuk ideolojisine uygun olarak inşa edilen yapılan' ele alacağı bir konferans verecek. Bılimsel bir yaklaşımla sunulacak olan konferansta, Roma İmparatorluğu döneminde bir eyalet olan Anadolu'da resmi imparatoriuk tapınağı olarak inşa edilen 'Zeus PhiBos' ve Efes'teki ilgili yapılar da konu çerçevesinde ele alınacak. Alman Arkeoloji Enstitüsü'nde verilecek konferansta, bu konuda yapılan son araştırmalann sonuçlan da sunulacak. (0 212 223 78 43) Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık'ta bu hafta Tıyatro dergisinin bu ayki yazılan arasında, on yedi yıl sonra Istanbul Devlet Tiyatrosu'nun 'Ayaktakımı Arasında' adlı oyunuyla sahnelere dönen Engin Cezzar'la bir söyleşi de yer alıyor. 15 Mart Cumartesi VIYOLONSEL RESrTALI Jiri Barta 1991 RDStropovich-Hammer Avvard ödüllü Çek cellisti İstanbul'da dinleme keyfi... Genç kuşak müzisyenler arasından hızla sıynlan Jiri Barta. çağdaş müzikten barok müziğe konserinde yoaımu ile yeni tınılan keşfetmemizi sağlayacak. Konserleri dışında Londra Kraliyet Müzik Akademisinde MasterClass sunmak için davet edilen müzisyen, repertuannda çağdaş müziğe verdiği önemle de günü taRip edenlerden. Yapı Kredl Ptaza A Blok. saat: 20.00, Glris ücretsizdtr Not: Konser için Yapı Kredi Kültür Merkezi'nden ücretsiz olarak davetiye almak gereklidir. Bilgi için 252 47 00 / 466 (Sevinç Sencan) Yapı Kredı Kultur Mertcezı isükiâf Caö No 285 Beyogfu/lstanbul Tel |02I2J 252 47 OOFaks (02 12j 293 07 23 yWcultur@ykyfcu(tur com tr «www ykykultur com tr bılgıham 0 2J2 473 0 444 Yapı Kredı Plaza A BJok, Levent-lstanbul (Metro Levent ıstasyonu cıkısiı Engin Cezzar'layeniden... KÜLTÜR SANAT YAYINCILIK Kültür Servisi - Editörlüğünü Mustafa Demirkanh'nın yaptığı TV yatro dergisi mart sayısı çıktı. Derginin bu sayısında on yedi yıl sonra Istanbul Devlet Tiyatrosu'nun 'Aj-aktakmu Arasında' adlı oyunuy- la sahnelere dönen Engin Cezzar ile bir söyleşi yer alıyor. Cezzar, söyle- şisinde Mustafa Avlaran'ın yönetti- ği Maksim Gorki'nin 'Ayaktakımı Arasında' oyununun yanı sıra tiyat- ro ve banş üzerine düşüncelerinı de aktanyor. Dergide. aynca. bu yıl Cevdet Kud- ret Ödülü alan Özen Yula'nın 'Gayri Resmi Hürrem' adlı oyununun da bu- lunduğu 'TophıOyTinlarS' kıtabmı ta- nıtıcı bir yazı. 'Dünya Tîyatro Günü' nedeniyle yayımlanan Tankred Dorst'un 'Dünya Tiyatro Günü İ luslararası Bfldinsi', Bflgesu Erenusun 'Dünva Thatro Günü Amatör Thatrolar Bildirisi', ve Nihat Alptekin'in 'Ayaktakımı Ara- sında Ohna(ma)k' konulu eleştiri ya- zısı bulunuyor. 'Fotoğraflann DiK' sayfalan, 3 Mart 2003'te gerçekleştirilen 'IrakSavaşı- nı Durdurmak' konulu 'Lysistrata Projesi' ile ilgili fotoğraflara aynlmış. •İzdüşümü' bölümünde ise Ahmet Le\endog1u'nun 'SözShakespeare'den Açıhnca' adlı yazısı, Üstün Akmen'in 'Olağan Mucizeler*, '\'er EKni Yeni Dünya', 'Kral Ölü(şü)yor', 'Kahra- manlar Hep Erkek' oyunlanna iliş- kin eleştiri yazılan, Mustafa Demir- kanh'nm Erzurum Tiyatrosu'nda | 'Scapin'in Dolaplan'nda oynayan Ahmet Mümtaz Ta\ lan ile söyleşi- si, Gülayşe Erkoç'un Cumhuriyet dönemi Türk tiyatrosunun yolculuğunu ele aldığı 'Sarmal Bir Akmtmın Kmesinde TürkTiyatrosu' adlı yazısı der- ginin bu ayki sayısmda yer alan yazılar arasında. Rus oyuncu Marina Ladynina öldü • LONDRA (BBC) - Rus oyuncu Marina Ladynina, 94 yaşında Moskova Hastanesi'nde yaşama veda etti. Sanatçı. oyunculuğun farklı alanlannda başan kazanmış. özellikle Stalin döneminde güldürü oyuncusu olarak dikkatleri üstüne çekmiştı. Ladynina, 1935 yapımı 'The Enemy's Paths' adlı yapımla ün kazandı ve çalışmalannı müzikal güldürülerde rol alarak sürdürdü. Müzikallerin yönetmenliğini, daha sonra yaşamını birleştireceği Ivan Pyriev yapıyordu. Sibirya'daki Achınsk kasabasında doğan oyuncu 'Tiyatro Sanatlan Enstitüsü'nde başladığı sanat eğitiminı. 'Moskova Sanat Tiyatrosu'nda sürdürdü. Birçok ödül alan Ladynina, çağdaş oyuncular üzerinde büyük etkisi görülen tanınmış yönetmen Konstantin Stanislavsky'le de çalıştı. 'The Tractor Drivers", 'The Rich Fıance", 'The Pig-Tender' ve "The Shepherd". sanatçının rol aldığı filmlerden birkaçı. 'Sovyetler Birliği Halk Sanatçısı' ödülü de alan oyuncu en büyük tutkusu olan tıyatrodan vazgeçmedi. 1950"li yıllardan itibaren tiyatro ve şiir resitallerine yoğunlaştı. 'Voyvoda Caddesi Toplantılapı' • Kültür Servisi -' Voyvoda Caddesi Toplantılan'nın bu ayki konuğu tarihçi Prof. Dr. Edhem Eldem olacak. Garanti Bankası tarafından kurulan Osmanlı Bankası Müzesi'nin küratörü Eldem 19 Mart günü saat 18.30'da "Saray Hapishane Olunca: V Murad ve Ailesi Çırağan Sarayı'nda" başhklı bir sunum yapacak. Eldem'in, V Murad'ın oğlu Şehzade Salahaddin Efendi'nin tuttuğu günlük, hatırat ve yazışma kopyalanna dayanarak hazırladığı sunumda. 1876-1904 yıllan arasında C'rağan Sarayı'nda yaşamaya zorlanan V Murad ve ailesınin yaşam düzeni ve şartlan ele alınacak. (0 212 292 76 05) Nuri lyem kitabına tasarım ödülü • Kültür Servisi - Grafıkerler Meslek Kuruluşu'nun Levent Proje 4Cde düzenlediği 22. Grafik Ürünlen Sergisi'nde, Evin Sanat Galerisi'nin yayımladığı 'Dünden Yanna Nuri lyem" başhklı kitap, kitap tasanmı dalında ödüllendirildi. 2001 yılında Istanbul Tepebaşı TÜYAP Sergı Sarayı'nda gerçekleştinlen 'Nun lyem Resimleri Arşiv Belgeleme Projesi' kapsamında düzenlenen retrospektif sergiye 1504 resim katılmış, resim sahıplerine de Nuri tyem imzalı sertifika verilmiştı. Bu projenin ardından sanatçı, kaleme aldığı yazılan, hakkında yazılanlan ve 1587 yapıtını içeren iki ciltlik çalışmasını geçen yıl yayımlamıştı. Kitabın tasanmı Ayşe ve Sadık Karamustafa'ya ait. Çerçeve yazısıru Erhan Karaesmen yazdı. kitabı Soner Özdemir yayına hazırladı. "Dünden Yanna Nuri lyem' Mas Matbaa tarafından basıldı. 'Sevgi Tohumları Ekiniz 1 • ANTALYA (AA) - Aspendos Rotaract Kulübü ve Antalya Fotoğraf ve Sinema Amatörleri Derneği (ANFAD) işbirliğiyle düzenlenen 'Sevgi Tohumlan Ekınız' konulu fotoğraf yanşmasında dereceye girenlere ödülleri bugün düzenlenecek törenle veriliyor. Antalya Kültür Merkezi (AKM) Perge Salonu'nda yapılacak törende, fotoğraf yanşmasında derece alan fotoğraflardan oluşan serginin de açılışı gerçekleştirilecek. Gelecek yıllarda da düzenlenerek gelenekselleştirilrnesi amaçlanan ve 377 fotoğrafın değerlendirildği yanşmada. Ömer Yağlıdere'nin 'Selam' isünli fotoğrafı bırinci, Uğur Varlı'nın 'Bakış' adlı fotoğrafı ikinci, Maruf Şinik'ın 'Sevgi Işık Saçar' adlı fotoğrafı da üçüncü seçilmişti. Keys ve Dunavvay'den işbirlig • KüMr Servisi - Bonnie&Clyde". 'Chinatovvn', 'Nerwork', 'Arizona Rüyası' gibi unutulmaz filmlerde rol alan, Oscar ödüllü deneyimli oyuncu Faye Dunaway ile geçen yılki Grammy Töreni'nde kendisınin yazıp seslendirdiği parçalarla birçok ödül kazanan genç şarkıcı Alicia Keys bır film projesinde buluşuyorlar. Her iki sanatçı da film hakkında bilgi vermezken, yakın çevreleri, Terence McNalry'nin ünlü opera yıldızı Maria Callas'ın yaşamını konu alan Tony ödüllü oyunu 'Lstalar Sınıff ndan uyarlanan filmde birlıkte oynayacaklannı belirtiyorlar. 'Ustalar Sınıfi". Callas'uı operayı bıraktıktan sonra ders verdiği üç öğrencisiyle arasındaki ilişkiyi anlatıyor.