Katalog

1 MART 2003 CUMARTESİ -r- CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.trU L J fli\JDJLfiJLr!jl\ dishab@cumhuriy ABD, Irak'la ilgili 2. tasarı için bastırırken operasyon karşıtlan ödün Konseyde savaşMzıştı 11 Arafat başbakam açıUıyor • RAMALLAH(AA)- Filistin lideri Yaser Arafat'ın, başbakam gelecek hafta açıklayacağı bildirildi. BM'nin Ortadoğu temsilcisi Terje Röd- Larsen, Arafat'ın yeni başbakam, Filistin Kurtuluş Örgütü ve Filistin parlamentosunun onayına sunacağını kaydetti. Arafat, ABD ve Avrupa Birliği'nin baskılan karşısında, iki hafta önce siyasi reformun parçası olarak bir başbakan atamayı kabul etmişti. Almanya'da uyarı grevi • BERIİN(AA)- Almanya'da, metal işletmelerinde çalışan yaklaşık 15 bin kişi, toplusözleşmelerde memurlarla işçiler arasındaki ücret farkının kaldınlması talebiyle uyan grevi yaptı. IG- Metall sendikasının bir temsilcisi, katılımın beklenenden yüksek olduğunu, bunun da adil bir sözleşmeye vanlması yönünde işverenlere yönelik önemli bir mesaj olduğunu söyledi. Toplusözleşme görüşmelerine pazartesi Hamburg'da devam edilecek. Muhalif ordusu eğrtiliyor • ANKARA(AA)- Macaristan'daki Amerikan üssünde Iraklı muhahflerin ilk grubunun eğitimi tamamlanırken, ikinci grup eğitime başhyor. BBC'nin intemet sitesinde yer alan habere göre, dûn eğitimini tamamlayan ilk grup, savaş hazırlıklan içindeki Irak'a yakın Amerikan ordu birliklerinde görev almak üzere gönderilecekler. fanı'da belediye • TAHRAN(AA)-îran Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi, halktan, dün yapılan belediye meclisi seçimlerinde alanında uzman kişilere oy vermesi çağnsında bulundu. Hatemi, seçimle işbaşına gelen belediye meclislerinin, îran'da demokrasinin yerleştiği konusunda uluslararası kamuoyu üzerinde iyi bir izlenim bıraktığını belirterek, devletin bu meclislere daha fazla özgürlük ve yetki vermesi gerektiğini söyledi. K.Kore diyalog istiyor • PYONGYANG(AA) - Kuzey Kore, Kore yanmadasındaki nükleer sorunun ABD ile doğrudan diyalog ve görüşme yoluyla ele alınması gerektiğini yineledi. Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığı tarafindan yapdan açıklamada, Malezya'da dûzenlenen 13. Bağlantısızlar Hareketi zirvesinin sonuç bildirgesinde, bütûn katılımcılann bu sorunun diyalog ve görüşme yoluyla barışçı şekilde çözülmesini desteklediğine işaret edildi. vermiyor • Rusya kararı veto edebileceğini bildirdi. Hem Amerikalı hem de Iraklı temsilciler Pakistan'dan destek istedi. Eylemin zamanlaması dikkat çekti Karaçi'deABD konsolosluğuna saldırı Dış Haberler Senisi- Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konse- yi üyelerinin çoğu, önceki akşam Irak'ın vurulmasmın önünü aça- cak ABD-îngüiz ortak tasansının ele alındığı toplanhda "daha sa- vaş zamanı gelmedi'' mesajı verir- ken Konsey'deki bölünme sürüyor. ABD Başkanı George Bush, Irak'ın "derhal" silahsızlandınl- ması gerektiğini bildirdi. USA Today gazetesine demeç veren Bush, Irak lideri Saddam Hüse- yin'in silahsızlanmaya nıyeti olmadığı- m ve bunun için zorlanması gerektiği- ni belirtti. Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz ise, az da olsa banş için bir şans olduğunu söyledi. îngiltere Başbakam TonyBlairde, hiç- bir Konsey üyesinin Irak'ın BM karar- lanna tam olarak uyduğunu söylemedi- ğini belirterek Konsey'in 2. Irak tasan- sına onay verecegine inandığım belirtti. ABD'nin en yakın müttefıklerinden îtal- PaMstan'ın Karaçi kentinde kimliği beürsiz bir kişi tarafindan ABD konsolosluğuna yapdan saldında 3 polis öldû, 5 polis de yaralandı. Oİayın, ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Christina Rocca'run, BM Güvenlik Konseyi üyesi Pakistan'ı, Irak savaşma destek vermesi yönünde ikna etmek için Islamabad'da buhınduğu sırada gerçekleşmesi dikkat çekti. ABD Dışişleri Bakanlığı da, önceki gün Pakistan'daki yurttaşlanna, dikkatli ohnalan uyansında bulunmuştu. Bir polis yetkilisi, saldırganın, konsolosluk çe\Tesindeki bir polisi takıp ettiğini, ardından da vurduğunu bildirdi. Yetköi, tt Sakhrgan, poüsin makinen tûfeğmi alarak ateş açû" dedi. Bir istihbarat yetkilisi, polislerin konsoloslugu koruduklan için öldürüldüklerini söyledi. Yakalanan Afgan saldırganın köktendinci bir örgüte bağh olduğu kaydedildi. ya Başbakam Süvio Berlusconi ABD ve Ingiltere'nin BM karan olmaksızın Irak"a tek yanlı biroperasyonagırişmesinin çok zararlı olacağı uyansında bulundu. Beriusconi yumuşuyor Beriusconi, halkının savaşa karşı ol- ması ve AB içindeki Irak'la ilgili bö- lünmenin büyümemesi için şahin tavrı- m biraz olsun yumuşatmaya başladı. Rusya Dışişleri Bakam tgor tvanov ise, Irak'a güç kullanımını öngören BM kararına karşı olduklannı söyle- di. Ivanov, tt Rusya,Iraksorunumınsi- lahlı çözümüne yol açacak bir karara destek vermeyecek" dedi. îvanov, böyle bir karara Rusya'nın tepkisiyle ilgili olarak "Rusya'nın ve- to hakkı var. Eğer uluslararası istikrar için bu gerekiyorsa, Rusya bu hakknu kuDanacakbr" diye konuştu. Çin Dışişleri Bakam Tang Ciaşuen, savaşm dünyada banş ve istikra- n altüst edeceğini, ciddi üısani krizlere yol açacağını, küresel eko- nomide olumsuz etkileri olacağı- m söyledi. Fransa Dışişleri Bakam Domi- nique de ViDepin de, Konsey üye- lerinin çoğunluğunun BM denet- çilerinin Irak'ı silahsızlandırabi- leceğine inandığrnı söyledi. de Villepin, "Denetinıler sonuç ve- rirken savaşmönünüaçacakbir ta- san sunulması anlamsız" dedi. ABD'nin Konsey'in kararsız üyelerini ikna çabası da sürüyor. Dün hem ABD'li hem de Iraklı temsilciler Devlet Başkanı Per- vezMuşerrerie görüşerek deste- ğini almaya çalıştı. ABD Dışişle- ri Bakan Yardımcısı Christina Rocca, Müşerref e baskı yaparak 2. BM tasa- nsma destek vermesini istedi. Müşer- ref ise, banşçı çözüm için her şeyin ya- pıhnası gerektiğini söyledi. Irak Enformasyon Bakam Muham- med Said El Sahaf, da Müşerref'le gö- rüşmesinde, Irak'ın BM silah denetçi- leriyle işbirliğıne kararlı olduğunu ve Islamabad'ın BM'deki oylamada bunu göz önünde bulundurmasmı istedi. ŞAHtNLER TATMİN OLMADI Irakfüzeleri imha edecekDış Haberler Servisi - Irak yönetimi, BM Silah Denetçileri Başkanı Hans BhVin 1 Mart'tanitibaren imhasım istediği El Samud füzelerinin bugün yok edil- meye başlanacağını duyur- du. Iraklı yetkililer BM'ye bir mektup gönderildiğini kaydederken, ülkedeki BM denetçilerinin sözcüsü im- ha plarunı doğruladı. Yetkililer, El Samud'la- nn BM'nin emrettıği gibi imha edileceğini, ancak imha talebinin haksız oldu- ğunu belirttiler. ABD Savunma Bakam Donakl Rumsfekl, Irak'ın BM emrini "ilke olarak" kabul etmesinin işbirliği yaptığmı kanıtlamadığını söyledi. Fransız Dışişleri Bakam Dominique de Vil- lepin ise, bu gelişmeyi "Irak'ın banşçıyoDa silah- sızlandınlması sürecinde önemli bir adım" olarak niteledi ve Fransa'nın ko- numunu güçlendirdiğini belirtti. Almanya Dışişleri Ba- kam Joschka Fischer de, Irak'ın kitle imha silahla- nndan arındınlması süre- cinin olumlu yönde devam ettiğini ve durdurulmama- sı gerektiğini söyledi. Ote yandan, imha pla- nıyla ilgili olarak Îngilte- re Başbakam Tony Blair, u o>nın oynama zamanı de- ğil" uyarısı yaparken, Avustrarya Başbakam John Hovvard, savaş ihtimalinin güçlendığinı söyledi. Mısır Dışişleri Bakam Ahmed Malıir, Irak' ın, at- ması gereken daha çok adım olduğunu söyledi. CYLEMLER SÜRÜYOR - Filipinkr'in başkenti ManUa'da binlerce kişi ABD'nin irak'ı vurou pianuınınpıutestortti. ABD'dedesendüaılar orukbir büdiri>1e"savaşahayır"dedi. (Fotoğraf: AP) Waslıiııgtoıı kimden ne alacak... Pek çok ülke, Irak'a operasyon durumunda ABD'ye dolaylı ya da dolaysız desteği kabul ediyor. Körfez bölgesine en büyük ikinci yığınağı Londra yönetimi yaptı. Dış Haberler Servisi - ABD'nin Irak'ı vurma plan- lanna çok sayıda ülke karşı çı- karken bir dizi ülke de, Was- hington'a doğrudan ya da do- laylı yolla askeri destek sağ- lama sözü verdi. Bu ülkelerin yaptıklan ve yapmayı planladıklan askeri yardımlar şöyle: Kanada: Ka- tar'daki komuta merkezinde bulunan ABD'lilere katılmak üzere askeri uzmanlar gön- derdi. Bölgeye 1 destroyer, 2 fırkateyn yolladı. AVUStralya: BM desteği olmasa bile operasyona katıla- cağım açıkladı ve 2000 askeri- ne Körfez'e gitme emri verdi. İnglltere: Körfez'e, 1982 Falkland Savaşı'ndan bu yana en büyük donanma konuşlan- dırmasıyla ordusunun dörtte biri, hava güçlennin üçte biri oranında 42 bin asker yığdı. İspanya: ABD, Rota De- niz Üssü'nü ve Moron Hava Üssü'nü kullanabilir. İtalya: Üslerini, limanla- rıru ve hava sahasuu kullandı- racak. PortekfZ: ABD'ye, Azor adalanndaki Lajes Hava Üs- sü'nü kullanmasına izin vere- ceğini garanti erti. YunanlStaii: Girit'te bulu- nan Amenkan üssü, 6. Filo'ya ve Amerikan Hava Kuvvetle- ri'nin istihbarattoplamasına hiz- met veriyor. Yunanistan'm yar- dımı BM kararına bağh. BelÇİka: Ahnanya'daki üs- lerde konuşlu Amerikan as- keri teçhizatırun Körfez'e top- raklan üzerinden gitmelerine izin verdi. HOllanda: Ahnanya'daki Amerikan askerlennin Hol- landa üzerinden Körfez'e ge- çışine izin veriyor. 360 Hollan- dalı asker, Türkiye'ye gönde- rilen 3 Patriot füze savunma sisteminde görev alacak. Danlmarka: BM'nin ope- rasyonu desteklemesi halmde 70 seçkin asker ve Saelen de- nizaltısı göndermeyi önerdi. NOfVeÇ: Türkiye'ye kim- yasal, biyolojik ve nükleer si- lahlara karşı koruma sağlayan 10 bin giysi verecek. Almanya: Savaşa karşı çı- kan Ahnanya, hava sahasmm kullamlmasına ve ülkesindeki Amerikan ve tngılız üslerine engel getirmeme sözü verdi. BM sınır gözetımi göre\i çer- çevesinde, halen 60 Alman as- keri Kuveyt'te bulunuyor. NA- TO kapsamında Türkıyenin korunması için Patriot ve Awacs yardımı yapıyor. Çek Cumhuriyetl: Kim- yasal, biyolojik ve nükleer sal- dınlara karşı Kuveyt'e uzman birlik gönderdi. SlOVakya: Kuveyt'te kimya- sal sılahlara karşı 69 kışilik uz- man birlik bulunuyor. ABD'nin savaşta otoyol, demiryolu ve üs- lerini kullanmasım kabul ede- bileceğini açıkladı. MacarlStan: ABD'nin, Iraklı muhaliflerin muharip sı- nıfindan olmayan kesimlerim ve savaş sonrası yönetimi için eğitmesi amacıyla bir hava üs- sünün kullamlmasma ızın ver- di. Türkiye'nin olası savunma- sı halinde askeri destek için NATO, kara ve demiryollany- la hava sahasını kullanabilir. AmaVUtlUk: ABD'nin, hava sahasını, karasulannı ve topraklarını kullanmasım onayladı. HirvatlStaii: Amerikan tanker uçaklanmn yakıt için in- mesine izin verecek. BulgarlStan: ABD'nin, 150 kişilik muharip sınıfı ol- mayan birliği ve askeri hava- alanını kullanmasma izin ver- di. 18 koalisyon uçağı ve 400 ABD askerinin yerleşimine, hava sahasının kullanımına kapılannı açtı. ROITianya: BM onayı ol- mazsa bile, Irak'a müdahale- ye katılacağını belirtti. 278 muharip sınıfından olmayan kimyasal, biyolojik ve nüİde- er silahlara karşı uzman, aske- ri polisler ve mayın tarama birliği veriyor. Karadeniz'de- ^TBD'nin Körfez bölgesindeki asker sayısı 200bini" aşti. Yenibir uçak gemiside Körfez'e B2 hayalet uçaklan getirecek. (Fotoğraf: AP) ki üsleri kullanılabilir. Litvanya: Hava sahasını kullandıracak. Bahreyn: Körfez tşbirliği Konseyi misyonu altında Ku- veyt'i savunmak için 1 firka- teyn ve asker gönderdi. Ame- rikan askeri yığınağı için üs- lerin kullanımına izin verdi. Blrleşlk Arap Emlrllk- lerl: Kuveyt'i korumak için 1 fırkateyn, amfibi zutılı araç- lar, Leclerc tanklar, Apaçi he- ükopterleri desteğjnde 4 bin as- ker verdi. Umman: Körfez tşbirliği Konseyi misyonu altında Ku- veyt'e savunması için 1 tabur gönderdi. Katar: Amerikan Merkez Komutanlığı seyyar karargâhı Seliyah'dabulunuyor. El Udeyd Hava Ossü ise yakıt filosuna, F-15 'lere ev sahipliği yapıyor. KUVeyt: Irak'a müdahale için 70 bin ABD askeri çölde eğitimden geçiyor. Suudl Arablstan: Pen- tagon, Suudi üslerinin kulla- nılmasının kabul edildiğini açıklarken, Suudi yetkililer henüz böyle bir karann veril- mediğini ve savaşa katıhna- yacaklannı bildirdi. ÜrdÜn: Irak sırun yakının- da, Irak'ın Israil'e saldmnası halinde koruyucu füzesavar- larla donanmış yüzlerce Ame- rikan askeri konuşlandınlıyor. MlSir: Körfez'e giden ABD ve müttefiklerinin savaş gemilerine Süveyş Kanalı'nı açık tutacak. AÇIKÇA ŞÜKRÜ StNA GÜREL 'Vesika' Sözün sonuna bırakmadan belirtelim: Bugün TBMM'deki AKP milletvekilleri, "tezkere" konu- sunda karar verinken, aslında Türkiye'nin ve böl- genin "/şga/"ini kabul ya da reddedecekler. Böy- lece iradesizliği, kaypaklığı, soaımsuzluğu artık açığa çıkan ve bütün dünyada "atpazariığı" yapar gibi savaşa sürüklenen bir Türkiye görüntüsü ya- ratarak rezil olan ve hepimizi rezil eden AKP Hü- kümeti'nin sorumluluğu "attığı" yer, TBMM ola- cak. O, dünyadaki ilk başanlı emperyalizm karşıtı mücadeleyi yöneten yüce kurum, şimdi yurdun yabancı askerlerin haksız bir savaş için açık üs ha- line getirilmesine, her köşesine girilmesine "izin veren", işgale kapıyı açan kurum olacak. Aslında TBMM "karar"m\ verdiği şu sıralarda "iş- gal", televizyonlardan naklen yayımlanıyor. Kaç gündür Iskenderun ve Mersin limanlarına ağır si- lah ve malzeme indiren yabancı gemileri izliyoruz. Gaziantep, Batman, Diyarbakır havaalanlannda ve çevrelerinde, asker, hukukçu ve emlak uzmanı "yetkililer" eliyle Amerikalılar "çalışıyor". Bu "ça- lışma", TBMM'nin daha önce izin verdiği "üs ve //- manlann modernizasyonu" doğrultusunda değil, düpedüz Amerikan kuvvetlerinin uzun süreli yer- leşiminin hazırlığı olarak sürdürülüyor. Değilse ne- den ABD "uzmanlan", havaalanlannın çevresinde geniş alanlan uzun süreli kiralayıp, en az beşer bin kişilik gruplann gecelemesine olanak sağlayacak "fes/s"lerin yapımı için "taşeron konsorsiyumları" oluşturup, oteller kiralayıp, uzun süreli sözleşme- lerie yiyecek-içecek ihalelerine başlamış olsunlar? "Tezkere "yi beklemeden yerieşiyortar. Belki bir bil- dikleri, kendilerine verilmiş olan sözleri yazdıklan bir "defter"leri vardır. Baksanıza, "Bağlayıcı kararalmayacağımız her- kesin istediği gibi davranacağı anlamına gelmez" diyen Tayyip Erdoğan, günlerdir nasıl çırpınıyor. Dün de aynı kişi, ABD'ye ve IMF'ye neden bağım- lı olduğumuzu "veciz" bir biçimde açıklamış: "Sen benim alacaklımsın, eyvallah. Planın belli. Bu plan içinde ödemelehni yaparım... Böğrünüze taş ba- sın. Bir yerlerden kendimizi sağlama almalıyız, yoksa ekonomik parametreler altüst olur. Kazık yersek, elimizde vesika varken, Bush'un ayıbı olur." Tabii bu arada nasıl bir "vesika" sahibi olduğumu- zu açıklayamıyor. Ama haklannı yemeyelim. Belki şu "vesika" işi açık değil ama, bugünlerde en açık konuşanlar, bir Tayyip Erdoğan, bir de TÜSlAD Başkanı Tuncay Özilhan. Bakın Tuncay Bey ne diyor: "Tezkere Meclis'ten geçmezse, faizlerde ve döviz kurlann- da bir yükselme olacaktır." Ayrıca Tuncay Bey AKP'yi uyarmayı da ihmal etmiyor: "ABD'den ge- lecek parayı yemeyin, borçlan IMF denetiminde iyi çevirin." Tabii söylemediği şu: "Bu parayı Ga- lata bankerieri gibi şimdiye kadar devleti yemeyi sürdürenler yemeli, faizini de bu halk ödemeli." Ülke fiilen işgal altına girerken, Tayyip'ler ve ulus- lararası sermayenin uzantılan bu haksız savaşa ve Amerikan işgaline kucak açarken doğrulan göster- menin zamanı geçmiş olabilir, ama biz yine de de- neyelim. ABD, Kuzey Irak'la ilgili "tavşana kaç, tazıya tut" politikasıyla Türkiye'de mesafe almıştır. ABD, bu haksız savaştan sonra Kuzey Irak'ta Türkiye'nin et- kili olmasını istemez. Bunun için konuyu Türkiye ile ucuz ve onur kıncı bir pazarlığa indirgemiş ve bir yandan Türk onurunu kırmak, öte yandan da Tür- kiye'nin bölgesinde etkili konuma gelmesi için ge- rekli olan olanaklan Türkiye'den esirgemek yolu- nu seçmiştir. ABD uzun süre kalacağı bölgede, ayağa kalkmış, kişiliğini ve onurunu, bölgesel çı- kariannı gözeten bir Türkiye istemez. Doğrusu, Kuzey Irak'taki tehdide karşı askeri önlem almaya başlamamız, ama ABD askerierinin Türkiye'ye kabulünü, anayasamızın da öngördü- ğü "uluslararası meşruiyet" koşuluna bağlamaktı. Bugün TBMM ne karar verecek bilmiyoruz. Tay- yip'ler btzim için nasıl bir "vesika" hazırladı, onu da bilemeyiz. Belki de "işgal"e hayır diyebilecekler çoğunluğu oluşturur. Pek umutlu olamıyoruz. Ama AKP milletvekilleri seçeneklerini iyi görsünler: Ya "faiz ve kurlan" yükseltecekler ya da ulusal onu- ru. Ya Tayyip ve Tuncay beyler, kendilerine bir "ve- sika" verecek ya da ulusumuz adına onurlu bir adım atacaklar. Kolay gelsin... İskenderun'a yeni sistem geldi Patriotlar yerleştiriliyor AKEVBODUR MAHMUTORAL İSKENDERUN/Dİ- YARBAKIR - Güney- doğu'ya gönderilen 3 Patriot'un ardından Is- kenderun Lımanı'na dün dördüncü hava savun- ma sistemi mdinldi. Pa- triotlardan birinin GAP'ın en büyük ünite- si olan Şanlıurfa'daki Atatürk Barajı'nın ko- runmasında kullanıla- cağı ileri sürüldü. Iskenderun Lima- m'ndan 2 gün önce yo- la çıkanlan Patriotlar, dün öğleden sonra Di- yarbakır'a ulaştı. Yak- laşık 120 araçtan oluşan Patriot konvoyunun dün saat 12.30 sıralannda Diyarbakır'a girişi sıra- smda güvenlik önlem- leri arttınldı. Kantarkav- şağından kent ıçine gi- ren konvoy, 2. Taktik Ha- va Kuvvet Komutanlı- ğı'na götürüldü. Patri- ot hava savxınma sistem- leri, Diyarbakır ve Şan- lıurfa'da konuşlandın- lacak ve Yarbay Erik Abmakomutasında top- lam 360 Hollandalı as- keri personel görev ya- pacak. Türkiye'nin savunma- sı amacıyla Hollan- da'dan getirilen 3 Patri- ot rampası, Batman ve Diyarbakır'a gönderihr- ken, Iskenderun'da bir rampa daha ortaya çık- tı. Rampanın, Iskende- run'da kışla içerisinde 1 milyon metrekare alan üzerine konuşlanacak Amerikan askerierinin korunması amacıyla ku- rulması bekleniyor. Bu arada Amerika'nın Iskenderun'ayaptığı as- keri yığınak da sürüyor. Capeflaadlı ABD as- keri kargo gemisinde 346 asken araç ile 65 kon- teynerin bulunduğu bil- dirildi. Dün öğle saatle- rinde de NATO'ya ait ol- duğu öne sürülen Fran- sız bandıralı Carcana- rille adlı 5.726 groston- luk gemi, büyük iskele- ye yanaştı. Ingore adlı gemi de 79 askeri araç boşaltmak için limana giriş başvurusu yaptı.