Katalog

ŞUBAT 20O3 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMF ekonomî@ cumhuriyet.com.tr 13 îaftan çevre tostumotor • TORtNO(AA)-Fıat, izel pazan ıçin yeni tar lotor ûretti. Çevre dostu lan 1.3 Multıjet 16 v notor, Fiat Auto ve îeneral Motor (GM) 'ovvertrain ortak irişimıyle Bologno'da jretildi. Multijet îknolojisinin son ürünü ılan motor, diğer notorlarla .arşılaştınldığında gzozundan çıkan gazın irlilik oranının azlığı ıle likkat çekiyor. MdB başkanhğına reriaday • Ekonomi Servisi - stanbul Hazır Giyim \e Confeksiyon îhracatçılan iirliği (IHKİB) veTÎM îaşkanvekili Süleyman >akçıoğlu, ÎHKlB'inl8 vlart'ta yapılacak genel aırulunda başkanlığa ıday olduğunu açıkladı. 'Vizyon-Misyon Çalışma jrubu" oluşturan Orakçıoğlu, hazır giyim :ektörünün ihracatın okomotıfi, iHKlB'in de •>u lokomotifın komuta •nerkezi olduğunu /urguladı. Kart sahteciliği luzla arüyor • Ekonomi Servisi - Visa Turkiye Genel Müdürü Greg Twitcher, Türkiye'de kredı kartı sahtecılığindeki artış hızının AB ortalamasının üstüne çıktığııu belirttı. Visa'nın Türkiye'de 19 mılyar Euro olan yıllık ışlem hacmini 2007'ye kadar ıkı katına çıkarmayı hedefledikJerini anlatan Twıtcher, olası Irak savaşının kredi kartı kullanımını olumsuz etkilemeyeceğini tahmin ettiğuıi belirtti. Pamukbank yeniden satışta • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) bünyesinde bulunan Pamukbank'ta, ınceleme yapma süresi 14 Mart 2003, banka ıçin teklif verme süresi ıse 28 Mart 2003 tarihine kadar uzatıldı. TMSF'den yapılan açıklamada 31 Öcak 2003 tarihinde yapılan sözleşmeyle Çukurova Grubu'nun tüm davalanndan feragat ettiği hatırlatılarak fon yönetim kuruhınun bankanın satış sürecini belirlediği belirtildi. Kaynak sıkıntısı ve Irak kriziyle boğuşan hükümet yeni bir paket hazırlıyor Bütçe denkieştirilemediHACER BOYACIOĞLU ANKARA-Hükümet, 2003 yılı bütçesini kay- nak yetersizliği ve Irak'takı belirsizlüder nedenıyle bağlayamıyor. Bu nedenle, da- ha önce bütçeyı yann TBMM'ye suna- cağını açıklayan hükümet, kaynak sıkın- tısı nedeniyle tasannın sunumunu bay- ram sonrasına ertelemeyi planlıyor. Edi- nilen bılgiye göre, DPT, Malıye ve Ha- zıne bürokratlannın yürüttüğü bütçe ça- hşmalannda gelınen son aşama şöyle: - Bütçenin bağlanmasının önündeki en önemli engel. kaynak yetersizliği ola- rak gösterilıyor. Hükümetin bu çerçeve- de, kamuda cıddı bir harcama sınırlama- • Faiz dışı fazla hedefini gerçekleştirmek için tüm harcamalarda kısıntıya gitmeye hazırlanan hükümet, kaynak yaratmak için 50 bin kişilik üniversite kuracak. dolu'da kurulacak üni- versiteyle, ağırlığı yurtdışından gelen öğ- renciler ohnak üzere sına gideceği öğrenildi. Maliye Bakanı Kemal Unakıtan da kaynak arayışını, "Kıh kırk yararak bütçe üzerinde çahşı- voruz" sözleriyle açıkladı. - Hükümetin önlemleri arasında öde- neklerin serbest bırakılmaması da yer ahyor. Buna göre bütçede yer alan bazı ödenekler serbest bırakılmayacak ve iha- lelenne de çıkılmayacak. - Hükümet kaynak arayışı kapsamın- da, İç Anadolu'da ağırlıklı olarak yurt- dışından gelecek öğrencüere eğitim ve- recek bir üniversite kurulması projesini de gündemine aldı. Buna göre, Iç Ana- 50 bin kişiye eğitim verilecek. Üniver- site öğrencilerinin yıllık 5 bin dolar dü- zeyinde gehr getirmesi planlanırken pro- jenin 1-2 yıl içinde yaşama geçirileceği belirtiliyor. - Irak'a yönelik belirsizlikler de çalış- malan etkiliyor. ABD yetkililennın Tür- kiye'de yapacağı çalışmalar sonucunda, Arnerika'dan gelecek kaynak paketinin netleştirilmesi, bu belirsizlığı azaltacak unsurlar arasında gösteriliyor. Öte yandan Unakıtan, bütçenin Mec- lis'e sunulmasının bayramdan sonraya kalabileceğini belirtti. TÜSİAD'ın raporunu tanıttığ] toplanhda Ba$bakan Yaıttamcısı Abdüllatif Şener'den AKP lideri Tayyip Erdoğan'ın açıkla- malanna ters düşen değeriendirmeter geldi. TIİSİAD Başkanı Tuncay Özilhan da işsizlik uyansında bulundu. (Fotoğraf. AA) Şener kuruDara sahip çıkh ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Başbakan Yar- dımcısı ve Devlet Bakanı Abdüllatif Şener, TÜSİAD toplantısında, *ku- ruBannözerkBginin son derece önemK olduğunu" belirte- rek "özerk kuruüa- nn siyasi iradenin denetimi alüna gir- roesuu" savunan h- deri Recep Tayyip Erdoğan ile ters düştü. Şener'in, "Parti genel baş- kanlannın parti adına konuştuğu dönem geride kal- nuşnr" demesı dik- kat çekti. Hiçbır yetkisi ve sıfatı olmamasma karşın hükümetin uy- gulamalanna doğrudan müdahale eden ve tüzük değışikliğiyle "genel başkan- hk" yetkılerini güçlendirmeye hazırla- nan Tayyip Erdoğan ile kabine üyelen arasındakı görüş aynjığı ve 'ikibaşhhk" görüntüsü, dünkü TÜSÎAD toplantısın- da Şener'in konuşmasında ıyıce belir- gınleşti. Şener, TÜStAD'ın Ankara Şheraton'dakı "'Enflasyon ve Büyüme Dinamikleri: GeKşmekteOlan ÜlkeDe- SERDENGEÇTİ'DEN ENFLASYON UYARISI ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti, yüksek çıkan 2003 Ocak ayı Toptan Eşya Fiyat Endeksi (TEFE) ıle ilgili hükümeti uyardı. Yüksek enflasyonun petrol ve liranın değer kaybı ıle birlikte kamu fıyat ayarlamalanndan kaynaklandığını söyleyen Serdengeçti, "Rehavete kapılmamah, kamu maüyesi muhakkakdüzeltümeir dedi. Serdengeçti, TÜStAD'ın "Enflasyon ve Büyüme Dinamikleri: Gefişmekte Olan Ülke Deneyimleri Işığmda Türkiye AnaBzT konulu raporunun sunumundan sonra yapılan panelde konuştu. «- «^rru ™w« HazineMüsteşanFaikOztrâkdaeskiden sureyya seraengeçu, ö n e r i l e n ^ a ™ a ^ ^ 5 ^ güvenılir bir daraltıcı maliye pohtikasının, hem borcun azaltılmasında. hem de ekonomik büyümeyi arttırmada önemli bir etken olduğunun anlaşıldığını ıfade etti. TUSÎAD Başkanı Tüncay Özilhan ise Türkiye'de tanm dışı ışsizük oranının bütün zamanJarın en yüksek oranı olan yüzde 15'e çıktığını ve bunun çeşitli nedenlerle gelecek yıllarda daha da artacağını söyledi. neyimleri Işığuıda Türkiye AnalizT ko- nulu raporun tanıtım toplantısında yap- tığı konuşmada, bir süredir gündemde olan üst kurullarla ilgili olarak da AKP Genel Başkanı Tayyip Erdoğan'la ters düştü. Şener, "Üst kuruBarm özerktik- lerini korumalan ve bu konuda kamu- oyunun güven duyması ekonomik pofr- tikalannbaşanb otanasıaçısından fevka- lade önemlidir. Hükümetimiz üst kurul- larmözerkfiğine büyük önem arzetmek- tedn-" dedi. Şener. "Bukurul- lar kendi sorumhı- hıktan içinde karar- lannı alacaklardır, görevlerini yerine getireceklerdir. Biz hükümet olarak, öz- erk ve bağunsız ala- nın zedelendigi gibi bir izlenimi ortaya çıkarabüecek hiçbir davranış içinde bu- lunmayacagız" dıye konuştu. TÜSİAD toplan- tısında yaptığı ko- nuşmada ekonomik konulara da deği- nen Başbakan Yar- dımcısı Şener, enf- lasyonun aşağıya çekilmesinde malı disiplinin sağlan- masına büyük önem verdıklennı söyle- di. Şener, "Enflasyonla mücadelede Merkez Bankası'nın izleyeceği potitika- larda özerkliği çok önemlidir. Hüküme- timi? mali disiplin ve yapısal reformlan sürdürerek Merkez Bankası nın sorum- luluğunda olanfi>-atistikrannın sağlan- masuıa önemli katkıda buhınmaktadır" şeklmde konuştu. Şener, özelleştirme programını mu- hakkak uygulayacaklannı söyledi. 2002 Butcesinde hedeflere uiaşılamadı {Katnlyonüm) Gedrter < ^ > ~ . GKlefler L Faızgıden T j l H Faız dışı g ı d e r ^ ^ ! Bütçe açığı ^ ^ Faız dışı denge GSMH(Mıllı Gelir) Bütçe açığı/GSMH Fac dışı fazla/GSMH . -26,9 15,8 280^ % - 9 ^ % 5,7 78.4 115,4 513 $3,6 •3»fl 12^ 296,0 %-13,1 % 4,3 Faizler hesaplan altüst etti Ekonomi Servisi - Faiz giderlerinin, hedeflerin çok üstünde artması, 2002 yılında bütçe açığı ve faiz dışı fazla he- deflerinin tutmamasınayol açn. Geçen yılın bütçesi yapılırken gider kalerrile- ri yüzde 35'lik enflasyon hedefıne gö- re düzenlenmişti. Ancak yıl sonunda ortaya çıkan büt- çe gerçekleşmelerinde enflasyonun >'üzde 30'da kalmasına karşın giderle- rin 115 katrilyon lıra ile hedefı yakla- şık 17 katrilyon lira aşması hesaplan altüst etti. Açıklanan ocak enflasyonu- na dayanarak yıl sonundakı enflasyon hedefinin tutmasının zor olduğunu be- lirten uzmanlar, hedefın altında kalı- nan yılda bütçedeki giderler bu kadar artarsa, hedefın büyük olasılıkla aşı- lacağı 2003 yılındaki bütçe açığının ve faız dışı fazla hedefınin tutmasının çok zor olduğunu belırtiyorlar. | Vergi gelirlerinin dağılımı ,4/2000 31 / 2001 %21,4 %27,3 %16,9 %18,3 % 83 % 9,1 % 2,0 % 1,7 Unakıtan ücretliyi anlamadıEkonomi Servisi - Vergi gelirleri- nin yüzde 27'sinin ücretlilerden yapılan kesintilerle elde edildiği bir ortamda, Maliye Bakanı Kemal Una- kıtan ücretlilerin vergi ödemeyi bilmediği konusunda ısrarlı davranı- yor. Daha önce Vergi Banşı Proje- si'ni eleştirenleri vergi ödeyenin ha- linden anlamamakla suçlayan Una- kıtan, bu kımselen "Hayatmda hiç esnaf ohnamış, ihracatçı oünamış. Memleketinbeflibirkesirni\çrgiöde- miş, onlar da maaş alnuş" cümlele- riyle tanıtmıştı. Unakıtan, önceki gün de Cumhur- başkanı Ahmet Necdet Sezer'e gön- derme yaptığı konuşmasında, "Om- rii boyunca maaştan başka bir şey al- may^nlar bizd anlayanıazlar" değer- lendirmesınde bulundu. Oysa Una- kıtan'ın açıklamalannda oklannı yöneltriği memur ve işçiler, yani üc- retlilerden, 2001 yüında 10.85 katril- yon lira vergi kesintisi yapüdı. En modern teknolojiyi kullanarak "Çevre ve insan sağlığı için tehlike yaratmayan" bir sistemle çalışan Ovacık Altın Madeni dünya'da örnek gösterilmektedir. Yapılan tüm denetlemelerden çıkan sonuçlar, saptanan limitlerin altında. Altın üretmenin güvenli olduğuna inanan yöre halkı, bugün maden'de her kademede çalışıyor. Nisan 2001 'den berı de 57 milyon dolar (93 trilyon TL) tutarında ihracat yaptık. Bize inanan ve destekleyen çevre halkı'na, yetkililere ve Türk Toplumu'na teşekkür ederiz. NEVVMONT Dünya'nın En Çevreci Altın Madeni Ovacık'da çalışıyor. Madencilik A.Ş. Ovacık Altın Madeni www ovacık-altın com 20. MAĞAZA İSTANBUEDA AÇILDI LHker'den yatırıına devam tSTANBUL(AA)-Ül- ker Grubu bünyesinde gı- da ve temizlik ürünlerin- de toptan mağazacılık fa- aliyetleri gösteren Bizim toptan satış mağazalannın 20'ncisı Istanbul Altuni- zade'de açıldı. Açılış nedeniyle düzen- lenen basın toplantısında konuşan Ülker Icra Kuru- lu üyesi ve Tüketicı Gru- bu Başkanı Taner Kara- mouaoğlu, olası Irak sava- şı nedeniyle satışlarda bir düşüş trendi görmedikle- rini belirterek"Konuyla il- gili şu anda ahnmış bir ka- rar yok, risk gördüğümüz takdirde vaonmlar don- durulabüir' dedi. Şu anda Türkiye'de çok uzun dö- nemli planlar yapmannı sağlıklı olmadığını, bu yüzdenyıllık planlarla ko- nuştuklannı kaydeden Karamollaoğlu, yıl sonun- da mağaza sayılannı 30- 40'ın üzerine çıkarmayı planladıklannı söyledi. Bızım Toplu Tüketim AŞ Genel Müdür Yar- dımcısı Nusret Apaydın da amaçlannı "cash and carry" konsepti ve "Top- tan ucuzluk" sloganıyla hizmet sunan mağazala- rını Türkıye'nin lider ku- ruluşu yapmak olarak açıkladı. İŞÇİNİNEVRENİINDEN ŞÜKRAN SONER Fetva (!)Diyanet Işleri'nin savaşta Irak'ta canlı kalkan ol- mak isteyenlere ilişkin fetvasını okudunuz mu? özetle canlı kalkan olmanın bile bile ölüme git- mek olacağı, bile bile ölümün de Islam dinine gö- re intihar ve günah sayılacağı söyleniyor. lyi güzel de bile bile ölüme gitmek günah olun- ca, bile bile öldürme karan vermek, buna suç or- taklığı yapmak ne oluyor? Yani bu durumda Tay- yip Erdoğan'ın, AKP hükümetinin, Meclis'in, Tür- kiye için herhangi bir saldın, tehdit söz konusu ol- maksızın ABD'nin Ortadoğu'daki petrol çıkarlan adına, savaş, Irak halkını bile bile öldürme karan almalan ne anlama geliyor. Uzmanı olmadığım Kuran üzerine söz söyleme hakkını kendimde görmüyorum ama, akıl var man- tık van "Insanlann öldürülmemesinde caydıncı ol- mak umudu ile canlı kalkan olmaya kalkışmak gü- nah oluyorsa, öldürme karanna suç ortaklığı ya- panlann yeri olsa olsa cehennem olur değil mi?" Bana göre Diyanet'in haddini aşarak canlı kal- kan olmak isteyenleri caydırmak üzere verdiği fet- vanın(!) bir tek anlamı var: Dinin, Kuran'ın çarpıtı- lan yorumlarla doğrudan, hem de en kirtisinden si- yasete alet edilmesi... Birdüşünsenize AKP'nin kuruculanndan Fatma Ünsal'ınaçtığıyoldan bir sürü AKP yöneticisi, par- ti tabanından üyeler, seçmenler, Irak'a canlı kalkan olmaya giderlerse.. sorumlu ve yetkıli değilken kör kör parmağım gözüne Irak savaşı kapımızı çalar- ken, Beyaz Saray'a gidip bir taşla birkaç kuş vur- mayı kurgulayan Kasımpaşalı üslubuyla hesaplar yapan Tayyip Erdoğan ne durumda olur? Hem Tür- kiye'de kendini kabul ettirmek, hem AB'ye ABD ağırlığmı koydurmak derken Türkiye'yi başından ABD'ye biraz daha gebe kılan AKP lideri nasıl ayak- ta durur? Bush, yetkili ve sorumlu değilken Erdo- ğan'ı kara kaşı kara gözü için mi özenle ağıriadı, medya önünde desteğinı, ağırlığını sergiledi? Şimdi ABD Başkan Yardımcısı Chenney'in şıma- nk, Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsızlık, demokra- sı naklanna saygısız, densiz, "Bayramdan sonra- ya bırakmayın, üç karan da çıkann" dayatmacı üs- lubundan inciniyoruz. İnsan haklannı, uluslararası ilkeleri yok sayarak, pervasız Irak'a girmeye hazır- lanırlarkenTürkiye'ye Kıbns'tatarihli, koşulsuzan- laşma dayatmalanndan yaralanıyoruz. Tayyip Erdoğan ABD'den AB'ye, görüşmelerin son pazariığına gittiği gün, Denktaş'ın Ankara'da hastaneye yatıp imza yetkisi olmayan bir kişiyi Ko- penhag'a göndermesi üzerine Erdoğan'ın nasıl si- nirlendiğini unuttunuz mu? O gün, o saatlerde AKP'ye yakın internet haber siteleri flaş haber ola- rak akşama kadar Kıbns anlaşmasının altına imza atılacağını duyuruyoriardı. Yorumunu sizlere bıra- kıyorum... Bugün size çok trajik bir rastlantıdan daha söz etmek istiyorum: Trto'nun Yugoslavya'sı tarihe ka- rıştı. Simgesel kalmış, halklann kardeşliği anlamı- na gelen "Yugoslavya" adından da vazgeçilmek zorunda kalındı. Sırbistan ve Karadağ'ın gevşek biriik anlaşması yürüriüğe konularak, biriiğin yeni adı "Sırbistan-Karadağ" olarak beliriendi. Yugoslavya'nın nasıl ve hangi ellertarafından, ni- çin parçalandığı sorusuna yanıt bu köşeye sığmaz. Isterseniz bugünkü paylaşım tablosunu sergile- mekle yetinelim. AB içinde, gerçekten çokkültürlü toplum mode- liyle, nüfus ve toprak bütünlüğünde büyük bir ağır- lığı olacak, dengeleri altüst edecek Yugoslavya ye- rine, AB'nın gerek kültür, gerekse zenginlik olarak kucakladığı Slovenya ve Hırvatistan. Sonradan, in- sanlık suçu Bosna katliamlanna seyirci kalmanın ardından AB güvenlik güçlerinin iktidan ve deneti- mine teslim edilmiş bir Bosna. Şimdilik Ruslaria ırk ve din bağlan da çok güçlü Slavlann ağıriıklı yaşadığı Sırbistan-Karadağ ek- seninde göreceli Rusya ağırlığı. Kosova'da ABD'nin AGtT sonrası, AB içine uzanmış en büyük askeri üssünü inşa ettiği, eîbette yerieştiği Koso- va. Emeklilerin maaşlannın bile ABD desteği ile karşılandığını, ayn bir devlet örgütlenmesınin söz konusu olamayacağını bilmem anlatmaya gerek var mı? Makedonya ağırlıklı ABD korumasında.... ama ne koruma... Eğitim, küttür düzeyı AB standartlannın çok ilersinde, Yugoslavya'nın parçalanması ile eko- nomisi çökmüş küçücük Makedonya, Türkiye bağ- lantılan, tican ilişkileri olmasa nerede ise ortada kalacak. Dün haberierde Yugoslavya'nın tarihe kanşma- sı ile Irak'ın üçlü paylaşım harrtası yan yana verili- yordu? Sizce de trajik bir rastlantı, zengin Kuzey'in yoksul Güney'i çıkarlan için paylaşması örnekleri değil mi? Parçalanıp paylaşılanlar, paylaşılacaklar sadece Yugoslavya ve Irak mı?.. soner@cumhuriyetcom.tr Dekar başına 25 milyon Ira FıncUğa destek ANKARA (Ankara Cumhuriyet Bürosu) - Hükümet, AKP'li Cüneyd Zapsu'nun daha önce açıkladığı desteği fuıdığa verecek. Diğer yörel- erdeki çiftçiler için dekar başına 13 milyon 500 bin lira olarak ödenen doğrudan gelir desteği findık üreticılen için 25 milyon lira olarak belir- iendi. 2002 yılı doğrudan gelir desteği ödemeleri kapsamında 500 dekara kadar dekar başına 25 milyon lira ödenmesine ilişkin karan Resmi Gazete'de yayımlandı. Çiftçiler 21 Şubat Cuma günü çalışma saati bitimine kadar bağlı bulun- duklan Tanm ve Köyişleri Bakanlığı il ya da ilçe müdürlükJerine baş\"uracaklar. l EICONOMİ I 1933: Ingiltere'den Güney Afrika'ya ilk duraksız uçuş yapıldı. 196& Ereğli Kömürieri Işletmesi'nin Kozlu üreb'm bölgesındeki ocaklannda çalışan 4 bin işçi işbaşı yapmadı. Bu hareket, akşam saatlerinde diğer böl-| ! gelere de sıçradı ve gece 10 bin işçi şehre yürudü/' f998: DİE, Türkiye'nin nüfusunun 62 milyon 610 bin 252 olduğunu açıkladı. 2001: Vergi borçlanna, 18 ay taksittendirme olanağı getırildı.