Katalog

SZS 4- CUMHURfYET SAi HABERLER ABD'nin arkasrna sinerek Musul-Kerkük ummak, 'başkasının kramponuyla maça çıkmaktır' Türkiyedüşpeşinde"Ortadoğudc yenidert savaş çıkarsa... birzamanlczr ancakson çar-e olarakdüsünülebdlen bir nüfcleer tırmanma, güçrlü bır ihtimale dönüşebilir." Seymour Hersh (*) "Anaplannpeırolü varsa bizim de kibritimiz var,' ArielŞaron (**) adece Saddam Hüseyin'i devirmek, terör, kitle imha siIahJan, Irak petrolü, bu muazzam işe girişmek için ikna etmeye yeterli nedenler değil. Elbette bunlar da var. Ama fayda-maliyet analizi denilen bir şey de var. Amerika bütün bunlan savaşsız da yapabilirdi. Saddam, Humeyni'nin karşısında ABD'nin adamıydı. Amerika'nın çeşitli yollarla Saddam'ı yine kendi adanu yapması mümkün... "M Mastafi Kemalr "Harp, za- / l / ^ ruri >« hayati olmalı. Ha- JL TJL yat-ııniDettehlikeyenıanız kahmunkça,harpbirca&y&öf diyor. Nedir "zarurrt", "hayati ohnak", "hayat-ı nMDet", ne zamauı tehlikeye maruz kalmış sayılır? Gadiba "ölke- nin düşman bir gücün saMdmsma ve- ya işgaiiııe uğraraası" halinde. Şimcü Amenka birşeyler, hatta çok şeyler istyor. VermezsenLz zorla alı- nm, diyor. Büyük olduğuna inandığı gücüne güvenıycr. Ama biz de, son derece yanlış kulianarak zayıflattığı- mız gücümüze rağmen, hayat-ı mil- Ie( tebJiJcede olmadığı halde, Misakı MiJJi'yi biryana bıraJap masadan pay alma rüyası görüyoruz. Aradan 80 yıl geçtJkten sonra. hem de Ameri- ka'nın arkasına sinerek Musul-Ker- Jciik ummak, olsa olsa başkasının kramponuyla maça çtkmaktır. 80 yıl öncenin hesabıyla petroJ ıçin cana kıymanın, kan dökmenin soylu yanı da yok. Musul-Kerkük petrolübu kadar önemli idiyse, uluslararası an- laşmalar gereği hakkımız ol an yüzde 10'un peşine yüıe bu anlaşmaJar çer- çevesinde düşülebilirdi. Dünyanın ikinci biiyük petrol hazinesînin yüz- de 1O'una, mırasyedice tenezzüJ etme- Tiişiz, şimdi kahraman kesiliyoruz!.. Hava köprüsü... Amerika niye açıyor savaşı? Onun la gencecik çocukJan ölecek. Ülte- ;inden 10 bin Jalometre uzakta birkaç ;ephede birden savaşacak. Askermn 'iyeceğıni, içeceğını, giyeceğinı be.'- d çevre ülkelerden sağlayabilır. Ama onca savaş malzemesini bö- eyegenrmek, hadi bunlarbirdefa ge- i, bunlardantahripolanJan yenileme; e çok daha önemiısi kullanılacak a on teknoloji ürünö cephaneyi sürelı- buJundurmak zorunda. Türldye'ck an'da, Suriye'de bu teknoloji yok k niinü olsun. Bu cephaneyi hiç eksilt lemekiçinAmerika ıleKuveytya da kenderun arasında sürekJi işleyer r okyanus köprüsü, birhava köprü ı kurmak gerek. Bunlar zor işler. Sadece Saddam üseyin'i devirmek, terör, kitle imJii ahlan, Irak petrolü, bu muazzarr ; girişmek ıçın ikna etmeye yeterlı denlerdeğil. Elberte bunlar da var na fayda-maliyet analizi denilen b>ir v de var. Amerika bürün bunlan sa- JSJZ dayapabüirdi. Saddam, Humey- karşısında Amerika'nın adamıyda. Amenka 'nın çeşitli yollarla Saddam Hüseyin'i yıne kendi adamı yapması mümkün. Yanı bu faydalar, bu mali- yeti karşılamıyor. Üstelik, muhtemelen kendisı ve başka Batıh ülkeler sağladığı için, kimyasaJ, biyolojiksilah diyor, kanıt- layamıyor; nükJeersilah diyor kanıt- layamıyor. Bu silahlann âlâsı da, teknolojisi de kendisınde ve diğer gelişmiş Ba- tılı sanayı ülkelerinde var; Pakis- tan 'ın, Hindistan'ın, Rusya 'nın nük- leergücü var. Irak'ın üç adım ötesin- deki Israil'inAmerika'dan sonra dün- yanın ikinci büyük nükleer gücü ol- dugu biliniyor (John Steinbach, Ba- nş Için Bir Tehdit: fsnuTin Kide Jm- haSüahlan, Kuvayı Mıllıye, sayı 35, Temmuz-Ağustos 2002, sayfa. 17- 28, Ankara ıçınde). Irak hallnnı taırtarmalt... Dünyanınher yanı diktatörlerle do- lu. Pakistan'daki darbeci general Mü- şerref, ABD'nin dostu! Saddam Hü- seyin seçilmiş defil; Bush için seçil- SAVAŞ foptan cfa vuvcırJokfır Ali TAR7ANOCLL di demek mümkün mü? Btan-, kendı- sini seçenlerin çok büyük muhalefe- tüıe rağmen "sava$* diyor. tspanya öyle, Italya öyle, Fransa, Almanya ve Belçika'nm karşı çıb- şında demokratlık olduğu son derece şüphelı. "IraktaJdparfamentogöstermeak. Höseym'inhuıkdeyfcisL." Amenkan Kongresı neci? Bush'un gönderdiği hangi yasa tasansını reddetti? Hangi konuşmasını ayakta alkışlamadı? In- giltere Parlamentosu ne yapıyor? Aynca Irak'ta bir 'KtAD'yok, bor- sa yok, özelleştirme yok, banka batır- ma, hortumlama yok, Amerika'daki, Ingiltere'dekigibi evsizleri, sokaklar- da mukavvalar arasında yatan ınsan- lan da yok. Irak halkı, sekiz yd süren fran-Irak savaşınaragmen, 1991 Kör- fez savaşından sonraki ambargoya ka- dar, beş on senelik devletmemurunun bile devletin 20 yıl taksitle verdiği bir ev ve arabaya sahip olabilecegi ölçü- de refah içinde idi. AmerfRa'nm oyunlan... Her ikisinde de Amenka'nın oyu- nuna gelerek girdikleri sav^slar dı- şuıda sosyal ve ekonomik olarak sı- kıntılan yoktu. Ülkenin kendisine göre önemli öl- çüde gelişmiş bir alryapısı, sanayisi, kültürel yaşamı, ciddi okullan, ünı- versiteleri, harp akademiieri, hasta- neleri, en azından Bağdat'ta sağhklı bir kentleşmesi vardı. Olağanüstü petrol geliri de eksik- •EN CÖRÜNEN TÜRKİYE Bono nsdsn hâlö pora daliiı dodiğini oVavabflmi; dsöilim Savaş pazarltğ;na oturan AKP Hükümeti, Amerikan basmında karikatürterin başkonusu okJu.. lerini tamamiamaya yetiyordu. Bir diktatörlük vardı elbette. Ama bugün de yurtdışındaki muhalefeti olusturan aydınlar dışında sade Irak- lı, dünyanın her ülkesinin sade yurt- taşlan gibi, doğrulugu yanhşhgı bırya- na,günlük maişennden başka şeyle il- gilenmiyordu. Kaldı ki, düne kadar, dünyanın her yerindeki bütün diktatörlükler ABD tarafindan şevkle desteklenmıyor, hat- ta olmayan yerdebizzatABD tarafin- dan yaratılmıyor muydu? Aynca Irak, birdenbire 11 Eylüi'de antidemokrat olmadı,kuruldu|undan beri bir darbeler ülkesı; Saddam Hü- seyin iktidara da bir darbeyle geldi. Amerika, bu kadar demokratsa, niye daha darbenin birinci günü "Irak'ı arök tanımadjgnu" ılan etmemiş?Ni- ye daha o gün ambargo koymamış? Saddam Hüseyin, en yakın, en gü- vendiği yardımcısı, kayınbiraderi Ad- nan Hayruflah 'ı 1989Mayısı 'nda, da- madıKamüMedt'ı birkaç yıl önceöl* dürttü. Ama bütün bunlarsadece Irak- lılan ilgilendırir. Amerika'da, kendi başkanlan Ken- nedy'yi, Otomobil Işçılen Sendikası Başkanı VVklter Reed'i, MarÜD Lut- herKing'ı demi LsaroebinLadinöl- dürdü? ' Bombalarta terblye... 1991 de önce "Ben Kımyt'e saldı- racağnn, itirazm var mı" diye apaçtk sorduğu zaman Bagdat Büyükelçısi aracıhğıyla "BiziilgiJeDdimıez" diye tuzağa düşürdüğü Irak'ı sonra "bağnK sız. egcmen bir öJke obn Kımnt'in bagımsKİığını, egemeDÜğini, toprak bütünlüğünü ihlaJ etti" diye 500 bin askerle ve bombalarla terbıye eden aynı Amerika'nın, toprak bütünlügü- nü 12 yüdır üçe böhnüs olduğu Irak"a bugün bağımsızlığını ve egemenligi- nı ihlal ederek saldırmasını "Oraya de- rookrasi getireceğma" diye açıklama- sı da çok zavallı bir masaJ. (*) Hersh, Seymour (1991), The SamsonOption.-IsradVNuclearAr- senal and American Foreign Potio'. Random House, s. 319, N*ew York, John Steinback, "BanşİçinBir Teh- dit: Israfl'inJOOeİmta SüahJan- Ku- vayı Milhye, sayı 35, Temmuz-Agus- tos 2002, sayfa: 17-28, Ankara için- de. (**) Gaffhey, Mark (1989) Dimo- na, The Third Temple: The Story Behindthe Vanunu ReveJation, Bratî- leboro, VT, Amana Books, s. 165, Kuvayı Milliye, sayı 35, Temmuz- Agustos 2002, sayfa: 17-28, Anka- ra içinde. Yarın: Zorla demokrasi' olur mu? HukuksaldayanagımızyokfEski CHPMilletvekli CahitKayra, Irak'ın içinde bulunduğuşartlarda Türkiye 'nin Musul ve Kerkükperolleri üzerinde hakkı olduğunu öne sürmesi ahlakideğiV' dedi GÖRÜŞ TUBKKAYA ATAOV H/luz Cumhuriyefl' Değfflz! Iki bakanımızın "Burada işinizyok, evinize dö- nûn, askerferimizin Türkiye'de konuşlanması için gerekJikarangeçirtin!" sözleriyle VVashington 'dan kış/anma/anndan sonra, AKP iktidannın, Milli Gü- venlik Kurulu'nun toplanmasına iki gün kala, "tez- kere" denilen teslimiyet belgesini acilen TBMM'ye getirmek istemesi akJa Atatürk döneminin banş- çı ama her olası/ığa hazırlıklı, idealist ama kılı kırk yararcasına hesaplı, insanlık için yararfı ofduğu ka- dar ulusal hak/anmızı da çiğnetmeyen saygın dış siyasasını getiriyor. O görkem/i yıllardaki tutumu aynntılanyla ince- leyenlerdenim. 1919-45 döneminin çeşitli dilimle- rini, yurtta ve dışarda, ayn ayn kitaplar olarak, bir- kaç dilde yayımladım da. Büyük Atatürk'ün özel- likle bize benzeyen u/us/ar için ömek ve önder uluslararas/ ilişkiteranlayışjnın MilteöerCemiyetimer- kezi Cenevre'de ve çeşitli başkentlerdeki uygula- yıcısı Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras'/ da ya- kından tanıdım, temel kaynak olarak onun yorum- lannı da d/nledim. B/zi, tüm çevremizi kan denizi- rte çeviren altı yıllık İkinci Dünya Savaş/ yangının- dan bile koaıyan Inönö'nün sözlerini de, 1939-45 diplomasimize ilişkin yabancı dilde birkrtap hazır- larken, kendi ağzından işrttim. Yurdumuzun bağımsızlığı, egemenliğr ve top- rak bütünlüğü bir "atpazariığı"konusu olamaz. Ata- türkdış siyasasının temeli, asıl, emperyalist büyük devletlere karşı dikkatli olmak, Ba/kanlar'da ve Or- tadoğu'da orta ve küçük devletler arasında daya- nışmadır. O sı'stem bizi kurtardı, tüm yakın ve uzak komşulanmız katılsaydı, cehennem ateşinden her- halde geçmeyeceklerdi. En zayıfzamanımızda bi- le en büyük işleri başardık. Bugün ise, kukla Kürt devletinin Kürtlere de hayn yoktur. Şimdiki yetişkin nüfusumuz, güçlü silanlı kuvvet- lerimiz, geniştopraklara dayalı üretim yetenegimiz ve bağımsız kalma azmimizle hele Türkiye'de kuk- la bir iktidara teslim olacak "muz cumhuriyeti" yurttaşlan hiç değiliz. Ermeni lobisi tehditlerini ön- ceden de gördük. Misak-ı Milli sınııianmız olduğu gibi duruyor ve duracak. IMF ve Dünya Bankası'nın kendi eylemteri kuruluş metinlerindeyazılanlann kar- şıt yönündedir. Bize bu VVashington merkezli kurumlardan ha- yır gelmez. Bush'un tehdidinde görülen parasa) kayıp hortumculan iflas ettirir, Türk ulusunu değil. Amerika kendi bozuk ekonomisine, çığ gibi açık bütçesine ve artan işsizlerine baksın, New York so- kaklannı daha dün dolduran bir milyon savaş kar- şıtı yurttaşından ders alsın. önemli bir Amerikan kaynağı olan Büyük VVebster Söz/üğü'ndeki "fa- şizm" ve "emperyalizm" maddeleri tanımlanyla kendi yaptıklannı bir karşılaştırsın. Tüm dünya Türkiye'yi kesik nefesle izJiyor. Teh- drtlere teslim olmayınca, arkamızda tüm Ortado- ğu ülkeleriyle Rusya, Hindistan ve Çin gibi As- ya'nın büyük devletlerinin de bizimle birfikte diren- diğini göreceğiz. Bu tarihi fırsatı, Mustafa KemaJ gibi, ergeç yakalayacağız. PSUSH'A 'SANAL' PROTESTO IŞDOSTER ul ve Kerkük petrolleriyle çalışmalar yapan, kitap ı ve bu konuda üst düzey crat olarak görev üstlenen :HP mılletvekili Cahit ı. Türkiye'nin Musul ve ık petrolleri üzerinde olduğunu öne sinin ve pay istemesinin sal gerekçesi olmadıf ını i. Ka>Ta, "Irak'm içinde luğu şartlarda, böyle bir ndeme getirmek ahlaki da doğru değii" dedi. ; Mekteb-i Mülkiye'yi ten sonra yıllarca Bakanlığı 'nda çalışan jürokratlığı ıde, Musul ve Kerkük iyle Jgili olarak ttiğini. konuyla ilgıli hazırladığını ve ler yaptığını söyledi. ı Türkiye'de çok sık getirilmesine karşm bilüımedığinin altım Ta şoyle konuşfu: S59'daticarimeta rsayagirdi 1864'te şa,Bağdat daki Mendeli'de, •mJerJe 9 kuyu ka gaz>ağı 1880de Düyun-u ~M ^Jfusul-Kerkük petrolleriyle ilgili çalışmalan / Yğ bulunan Kayra, dünyanın en büyük Â. JJM. güçleri, Türkiye'nin de yardımıyla Irak'a çuJinmaya hazırlanırken bu sorunu gündeme geirimenin doğru olmadığına dikkat çekiyor. Uımınrvc Mûfettişi Ali Bej; böJgpden geçti, ama bir şeyden hab»«-yoktu." Sufta Âbdü/hamitın, Musul ve fsCddik bölgesinde petrol buluuın arazilen, kendisinin ve aâcınin üzerine yazclrlığını ıfade eden Kayra. "Bö^nfikle, yerii girişimcüerin bö^tee petrol arama şansı kabnutL Aynca Abdüİhamit, dış poBtikada da Almaına'ya yönebnişti" diye konuştu. Kayra şunları söyledi: "İncefemelerimiz sonuctında, haJdan U>>idi amacrvia Irak ile Türldye arasında 1932'de imzalanmış bir protokol bukiuk. Bu protokol somıcu, aniaşmarun bitiş süresi 1952'den 1957'ye ahndı, aidat oranı da arttınldı." 1952'de Irak'a gittiğınde, oldukça sıkıntılı günler geçiren Irak yöneriminin Türkiye'ye "Birdefaya mahsus olarak 17.5 mâyon dolar veream, konu kapansm" şeklinde öneride bulunduğunu, kendisinin de öneriye sıcak baktıgını vurgulayan Kayra, "Maliye Bakanı Hasan Poiatkan'a Irak'ın önerisini üettiın. 'Dedikodu ve yolsuzluk söylentileri çıkar' djyerek öneriyi reddetti* dedi. Ankara'dan tekrar Bağdat'a gittiğini ve iki ay boyunca haber beklediğini, sonrasuıda da Ankara'ya çagnldığını belirten Kayra şöyle devam etti: "Irak'tan daha sonra hiç para alamadık. Daha sonralan Turgut Özal'ın. Irak'a bir jest yaparak, paradan \ azgeçriği söylendi Dünyanın en büyük güçleri, Türkije'nin de yardımıyia Irak'a çuflanmaya hazzrlanırken yani konışumuz can derdinde>ken bu tşJ gündeme getirmenin, günümüzde pek önemi de oimayan 35 milyon dolan Ktemenin, sadece hukuksal değil, ahlaksal gerekçesinin de olmadjğuu düşünüyonun." Dış Haberler Senisi - ABD'deki savaş karşıtlan Beyaz Saray'ı telefon, faks ve e-mail yağmuruna tutarak Irak'ı vurma planlannı protesto etti. "Bügi çagı protestosu" olarak adlandınlan ve Beyaz Saray'ın bir milyon kez arandığı eylem 8 saat sürdü. "Sanal yürüyüş" düzenleyen eylemciler 09.00-17.00 saatleri arasında Beyaz Saray ve Kongre'nin hatlannı kilitledı. Protesto, "Savaşmadan Kazan" adiı, aralannda sinemacılann da bulunduğu 32 örgütü içinde banndıran bir platform tarafindan düzenlendi. Değişik bu-protesto şekli ortaya koyduklannı belırten "Savaş Karşıo Sinema Oyunculan" adlı örgütün sözcüsü ıMicbeOe Mulke> r , amaçlanna ulaştıklannı ve "Irak'a saknnnaym" mesajuu açıkça verdiklerini söyledi. Amerika'nın tanınmış "Beyaz Saraj'da" dizisinde rol alan aktör Martin Sbeen ve aktris Anjefica Houston'uı da katılımcılar arasında olduğu belirtildi. TT W"Savaş karşıtı eylemJerde 'işgaJe onay vermeyin' denildi: tialkın sesiniduyunANKARA (CumhuriyetBüro- su) - ABD'nin olasj Irak müda- halesine Türkiye'nin de fiilen gir- mesini sağlayacak tezkereye tep- kiler sürüyor. Ankara SavaşKar- şıh Platform, TBMMönünde sa- vaşkarşıtı eylemyaparken, KESK GenelBaşkanı SamJEvren, Mec- lis'in tezkereye onay vermesianı ABD'nin işgaline onay vennek anlamuıa geleceğini söyledi. DfSK Başkanı SüleymanÇele- bi, "HaJkmiradesineragmen böy- lesibir tezkereyiMecHsteo geçir- me>«kafloşanlar halkabesaç ve- recekleniir" dedi. Hacettepe Uni- versitesi Senatosu Türkiye'nin savasa fiilen kahhnasını öngö- ren tezkerenin Mechs'te oylana- cak olmasını kuıadı. Sanatçı Mehmet Ali Alabora da. yann yapılacak "Savaşa Ha- yır*mitinginekanlım çagnsı yap- mak için Ankara'da çeşitli etkin- liklere kahlacağını kaydetti. Eyleme gözaltı AKP Genel Merkezi önünde savaş karşıtı basm açıklaması yap- mak ısteyen "Temel Hak ve Qz- gürtüklerDernegi''üyesı 18kişi BARIŞYÜRÜlİJŞÜ-TimurDa- nıs, yann Ankara'da düzenlene- cek mitinge yetişme^i plaobyor. emniyef güçlerincegözaltına ahn- dı. Ankara'da aynca ODTÜ Ge- nel Yemekhanesi'nde toplanan yaklaşık50kişilikgrup ile Cum- huriyetçi Kadınlar Dernegi'nin Sakarya Caddesi'nde düzenledi- gı eylemlerle tezkere protesto edildi. Istanbul'da da Sağlıkve Sosyal HizmetEmekçileri Sendikası Ak- saray Şubesı Haseki Egıtim ve Araştırma Hastanesi'nde savaş karşıtı eylem düzenledi. Yaklaşık 50 sağlık çahşanınınkahldıgı ey- leme yurttaşlar da destek verdi. Epe'de yo^un protesto fzmir 'deki savaşkarşıtı protes- togösterilerinin adresi deAKPîz- mir fl Merkezi önü oldu. fl Mer- kezi önünde toplananEmek Genç- hği üyeleri, hükümetin tutumunu protesto etti. Insan Haklan Der- neğiIzmirŞubesi üyeleri de Cum- huriyet Meydanı'ndaki Merkez Postanesi'ndenBaşbakan Abdul- lah Gül'e I ABD Dolan gönder- di. îznurli müzisyenler, barış şar- kılan söyleyerek savaşa karşı çıkacaklar. Izmir Savaş Karşıtı Platform 'un düzenleyeceği et- kinliğe No Name, Cafs, Reper- toir Dogs ve Pacmen adlı müzik gruplan yann saat 15.30'da Gün- doğdu Meydanı'nda verecekleri konserle katılacak. Çukurova ekonomlsl Çukurova Oda ve Borsalar Or- tak Piatformu'nun Adana'da yap- tığı toplantının ardından yapılan açıklamada, "Savaş,Çukurovaefco- nomisini de vuracaknr" denildi.