Katalog

28ŞUBAT2003CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMI ekonomi@ cumhuriyet.com.tr 13 PETROL Tükseliş durmııyor Ekonomi Senisi - Petrol fîyatlan yeniden son 12 yı- lrn en yüksek seviyesine tırmandı. Soğuk havalann da etkisiyle yakıt stoklan- m n minimum seviyeye in- diği belirtilen ABD'de ön- ceki gün hafıf petrolün va- ril fıyatı 1.04 dolar- lık artışla 38.74 dolara çıktı. Londra'da • diin açılışla • beraber 33.49 dolardan iş- lem gören Brent türü pet- rolün varil fiyatı ise, gün içinde 33.52 dolara kadar yîükselerek son iki yılın en üst seviyelerine dayandı. Öte yandan OPEC, Irak'ta savaş çıkması durumunda petrolü silah olarak kullan- mayacaklannı açıkladı. OPEC Genel Sekreteri AJvaro Silva Calderon, ge- rekirse günde dört milyon varil olan ek kapasitelerini piyasaya sunacaklannı söyledi. vVORLDCARD Ciroda şampiyon Ekonomi Senisi - Yapı Credi Bankası'nın Şubat !002'dehayatage- :irdiği World sis- emi, ilk yıl için-1 Ie35binişyerive \ milyon \Vorld- ard kullanıcısı ile en ok kııllanılan kredi kartı ıldu. Ilk yılın değerlendi- ilmesi amacıyla düzenle- ıen basın toplantısında ko- mşan Yapı Kredi Bankası Jireysel Bankacılıktan So- urnlu Genel Müdür Yar- ımcısı Nazan Somer. hem redi kartı hem de peraken- e dünyasında katma değer arattıklannı belırterek "7 atröyon TUBk cirosu ile H- ertiğini devam ettiren Vorld, 40 milyon dolar de- erindeki VVoridpuan ik bşveriş dünyasını hareket- mdirdi" dedi. Worldcard, 002'nin son çeyreğinde nceki yıla oranla ciro pa- ar payını 5 puanın üzerin- e arttıran îek kart oldu. Ertelenen tüketim nedeniyle iç talepteki şok daralma, büyüme için de ciddi bir tehdit Ekonomide alarmzilleri• DÎE'nin iç talepteki daralma- yı gösteren ocak ayı verileri bü- yüme hedefi için de önemli bir tehdit oluşturuyor. Bunda üretici- den, tüketiciye kadar uzanan kre- di zincirinin 2001 krizinde kınl- ması da etkin rol oynuyor. MEHMET MÜDERRİSOGLU DİE'nin anketıyle belirginleşen Türk ekonomisindeki iç talep daral- ması büyümenın önündeki en önem- li engellerden bin. Iç talepteki bu da- ralmada üreticiden, tüketiciye kadar uzanan kredi zincirinin eskisi gibi iş- lememesi etkin rol oynuyor. Tüketi- ciler yüksek faizler nedeniyle geri ödeyemeyeceğini düşündüğü kredi- leri almaktan vazgeçerek tüketiminı erteliyor. Üreticiler ise satamayacak- lan malı üretmemek için yüksek fa- izle kredi almamayı tercih ediyor. Bu durum iç talep, kapasite Jcullanımı ve banka bilançolarının kullandınlan krediler kalemlerinden de açıkça gö- rülmekte. Kapasite kullanımı düştü Devlet îstatistik Enstitüsü (DfE) imalat sanayıi aylık eğilim anketinin ocak ayı sonuçlannı açıkladı. Buna göre, imalat sanayinde iç ta- lep yetersizliğinden etkilenen işyer- lerinin üretimdeki payı ocak ayında yüzde 70.8"le rekor bir düzeye ulaş- tı. Geçen yıl özellikle ikinci yanda yükselerek ekimde yüzde 80'i aşan, ancak talebe duyarlı biçimde son iki ayda yeniden düşüşe geçen imalat sa- nayii kapasite kullanım oranı ise, bu yılın ocak ayında da düşmeye devam ederek yüzde 75.3'e kadar indi. Hız- lı büyümenin talep yetersizliği yü- zünden stoklara gitmesi, imalat sana- yiinin kapasite kullanımını yeniden kısmasında etkili oldu. Kapasite kullanımıyla ilgili açıkla- nan rakamlar, üreticilerin 2002 yılı boyunca stokladıklan mallann yete- rince tüketilmediğini gördüklerinde BANKA KAYNAKURIÜRETİME AKTARILAMİYOR AKBANK İŞBANKASI TEB 2001 2002 2001 2002 2001 2002 Krediler/T. Aktifler %28 %25 %30 %28 %34 Menkul Değerter/T. Aktifler %34 %44 %24 %32 %5 %3 Mevduat/Krediler %40 %37 %44 %43 %43 %47 Türkiye'de kredi mekanizmasının işleyişi üretimlerini düşürdüklerinı gösteri- yor. Üretimdeki bu düşüş daha önce stok için üretilenler nedeniyle yaşa- nan ekonomik büyümenin yakında biteceğinin de bir işareti olarak kabul ediliyor. Büyümenin yavaşlamasında en önemli neden olan iç talepteki daral- ma, gelirlerdeki reel düşüşten kay- naklandığı kadar tüketimin ertelen- mesine de dayanıyor. ıç talepteki bu daralmanın önemli bir nedeni de üre- ticiden, tüketiciye kadar uzanan kre- di zincirinin 2001 krizi ile kınlması. Bu zincirde son tüketiciye kadar olan birimler banka kredileri saye- sinde birbirlerini fonlayabiliyor ve perakendeciler vadeli satışlara ağır- îık verebiliyorlardı. Tüketici, ister va- deli satışlarla isterse tüketici kredile- rini kullanarak peşin alışveriş yapa- biliyordu. Bu kredi zinciri ülkedeki alım gücünü çarpan etkisiyle büyü- terek ekonomik büyümeyi hızlandı- nyordu. Ancak halka açık üç bankamn 2002 yıl sonu bilançolanndan da gö- rüleceği gibi bankalar, topladıklan mevduatın ancak yansından azını kredi olarak verebiliyorlar. Diğer yandan bilançoda devlete borç veri- İen tutarlann gösterildiği "Menkul Değerler" kaleminin toplam aktifler içindeki ağırhğı ise gittikçe artmak- ta. Bu durum hem bankaların devle- te yüksek faizden borç vermeyi ter- cih etmesinden, hem de tüketicilerin yüksek faizler nedeniyle kredi talep etmemesinden kaynaklanmakta. TOBB KARAR VERDÎ Borç kapatılsın Ekonomi Servisi-TOBB Başkanı RrfatFD- sarakboğhı, ABD'den sağlanacak kredinın iç ve dış borçlann rahatlaülması için kuila- nılması gerektifini söyledi. Olası Irak sava- şına Uişkin değerlendirmelerinde, TÜSÎ- AD'm aksine banş söylemini ön- de tutanHisarcıklıoğhı'nun Tür- kiye'nin savaşa girip gir- meyeceği kesinleşme- den ABD'den gelmesi beklenen kredi konu- sunda konuşması dikkat çekti. MTE 2003-Akdeniz Turizm Fuan'nda konuşan Hisarcıklıoğ- lu, 'Türkiyeişirtiçindeotanasada- hi yaklaşık 16.2 miryar dolarbk bff zarar söz konusu" dedi. DPT: KISA SAVAŞ ETKİLEMEZ Süre önemli ANKARA (AA) - Devlet Planlama Teş- kilatı (DPT) Müsteşan Ahmet Tıktık, "Irak operasyonu lasa vadede sona erer ve istikrar olıırsa, bûyüme ve enflasyon bun- dan olumsuz etküenmez" dedi. Sava- şın "petrol fiyatianndald aröş, tu- rizmde rezervasyon iptafleri 8e betirsizfik'' sonucu ortaya çı- '. kacak makroekonomık yük- leri olacağıru kaydeden DPT Müsteşan, ekonomideki olumsuz etkinin operasyon süresine bağh olduğunu söyledi. DPT Müsteşan, ABD'den alınacak kredi- nin faizinin ise yüzde 4.5,4.6 +2 şeklinde olabileceğini bildirdi 6 MİLYON EK ÎSTÎHDAM ÎÇtN Çare verimlilik Ekonomi Serviâ- Uluslararası yönetim danışmanlığı şirketi McKinsey Com- pany'nin "Türkiye'de Verimlilik ve Bü- yümeAöhmının Gercekteşmea" çalış- masına göre verimlüiğin arttınlması durumunda gelecek 10 yıl içinde 6 mil- yon ek istihdam yaratılacağı açıklandı. McKinsey Com- pany'nin Istanbul Ofisi Ge- nel Müdürû DavidE.Meen, verimlilik arüşının ekono- mik büyümenin itici gücü olduğunun altını çizerek *• vasat birverimlilik düze- yinin üstüne çıkamama- nm Türkiye için kader ol- madığını dile getirdi. VAKKO VAKKO TEKSTİL VE HAZIR GİYİM SANAYİ İŞLETMELERİ A.Ş. PAY SAHİPLERİ OLAĞAN GENEL KURULU TOPLANTIÇAĞRISI Vakko Tekstil ve Hazır Giyim Sanayi İşletmeleri A.Ş.Yönetim Kurulu'ndan Sayın Pay Sahıplenmiz, Gündemdekı konulan görüşmek ve karara bağlamak ûzere, şirketımizin pay sahiplermin 31 Mart 2003 Pazartesi gûnü Saat 14:00' te A.Nafiz Gürman Mah. A.Rıza Gürcan Cad. No:27 Güngören / istanbul adresındeki VAKKO Fabrıkasında yapılacak Yıllık Olağan Genel Kurul Toplantısı' na çağrılmasına Yönetim Kurulu' muzca karar verılmiştir. Pay sahiplermin veya yekıllennın şözu edılen gün ve saatte toplantıda hazır bulunmaiarını ve toplantı gününden en az bir hafta önce hısse senetlenni şırketimızin Malı İşler servısine vererek, karşılığında gırış kartı almalarını rıca edenz Arzu eden pay sahiplerı, hisse senetlerıni bır bankaya vererek aynı bankadan bu senetlenn kıymet.tertıp, adet ve numaralarını gösteren bir makbuz alıp, yıne toplantı gününden en az bir hafta ewel şırketimizın Malı İşler servısine vererek karşılığında gıriş kartı alabilirler. Toplantıda bulunamayacak pay sahıplen. kendılenm temsıl ettırmek istedıkieri taktırde, yukarıdaki hususları yerine getırdikten sonra dığer pay sahıplerıne veya başka şahıslara vekâlet verebılirler. Örneği aşağıda gösterılen vekâletnamenin Sermaye Piyasası Kurulu1 nun Serı IV. No:8 sayılı Teblıği' ne uygun olması ve vekâlet verentn ımzasının notere tastık ettınlmesi veya noterce onaylanmış imza sırkülerinın vekâletnameye eklenmesı gerekır 2002 yılına ait Yönetim Kurulu Faalıyet Raporu, Denetçi Raporu, Bağımsız Denetim Raporu, ile Bılanço ve Kâr- Zarar hesapları, toplantıdan 15 gün önce şırketimizın Malı işler servısınde pay sahıplerinin incelemesıne açık bulundurulacaktır. Bilgılerınize sunulur OLAĞAN GENEL KURUL TOPLANTI GUNDEMI 1 - Açılış ve Başkanlık Divanı Teşkılı, 2- Toplantı tutanağınm imzalanması konusunda Dıvana yetki verilmesi, 3- Şirketin 2002 yılı hesap ve ışlemlenne daır Yönetim Kurulu Faaliyet Raporu ile Denetçi Raporu'nun okunması ve müzakeresi, 4- Şirketin 2002 yılı Bilanço ve Kâr/ Zarar hesabımn ıncelenip onaylanması, 5- Yönetim ve Denetim Kurullannın ayrı ayrı ıbrası, 6- Dönem Kârı hakkında karar alınması, 7- Denetim Kurulu şeçimı. 8- Yönetim Kurulu Üyelerı ile Denetçilere ödenecek tahsısatın tespiti, 9- Yönetim Kurulu üyelenne, şırket konusuna giren ışlerı. bızzat veya başkaları adına yapmaları ve bu rtev'i işleri yapan şırketlere ortak olabılmeleri ve diğer işJemlen yapabilmelen hususunda Türk Tıcaret Kanunu' nun 334 ve 335'inci maddeteri gereğince ızin verilmesi, 10- Dilek ve Temennıler, /EKALETNAME /akko Tekstil ve Hazır Giyım Sanayi İşletmeleri A.Ş. Genel Kurul Başkanlığı' na, /akko Tekstıl ve Hazır Giyım Sanayi İşletmeleri A.Ş.' nin 31 MART 2003 PAZARTESİ günû, Saat 14.00' te A.Nafiz Gürman Mah. A Rıza 3ürcan Cad. No'27 Güngören -' İstanbul adresındekı VAKKO Fabrikası' nda yapılacak Olağan Genel Toplantısı' nda, aşağıda belittığim jörüşler doğrultusunda beni temsıle, oy vermeye. teklıfte bulunmaya ve gerekli belgeleri imzalamaya yetkilı olmak üzere >ayın vekil tayin ediyorum. \) TEMSİL YETKİSİNİN KAPSAMI ı- Vekıl, tum gündem maddelen için kendi görüşlerı doğrultusunda oy kullanmaya yetkılıdır. ı- Vekıl aşağıdakı talımatlar doğrultusunda gündem maddelen için oy kullanmaya yetkılıdır Talımatlar: (Özel talımatlar yazılır.) - Vekıl, şirket yönetimınin önerilerı doğrultusunda oy kullanmaya yetkılıdır. - Toplantıda ortaya çıkabilecek dığer konularda vekıl aşağıdakı talımatlar doğrultusunda oy kullanmaya yetkılıdır (Talımat yoksa vekıl oyunu serbestçe kullanır.) Talımatlar: (Özel talımatlar yazılır.) B) ORTAĞIN SAHİP OLDUĞU HİSSE SENEDİNİN a- Tertıp ve Sensı. b- Numarası; c- Adet-Nomınal Değen: d- Oyda Imtıyazı Olup Olmadığı: e- Hamılıne Nama Yazılı Olduğu; C) ORTAĞIN ADI SOYAOI VEYA ÜNVANI: IMZASI: ADRESİ: Not: (A) Bölümünde (a), (b) ve (c) olarak belirtilen şıklardan bırısı seçilir. (b) ve (d) şıkkı için açıklama yapılır. A.Nafiz Gürman Mah. A.Rıza Gürcan Cad.-No:27 Güngören / Istanbul Tel. (0212) 481 63 00 Far (0212) 481 63 60 TÜSİAD BAŞKANI TUNCAY ÖZÎLHAN: ABD kredisiyle faîzleri düşürtuı • Savaş konusunda daha önce hükümete Türkiye oyun dışı kal- mamalı' mesajlan veren TÜSlAD Başkanı Özilhan, şimdi de tez- kere henüz görüşülmeden "gelecek ABD kredisuıin ekonomiye aktanlarak faizlerin düşürülmesinde kullanılmasını" istedi. Ekonomi Servisi - Daha önceki top- lantılarda hükümete "Kimse savaşı iste- mez, ancak Turkhe de dünyada- ki yeni v^püanmada oyun dışı kabnamab" mesajlan veren TÜSlAD, şimdi de yabancı as- ker bulundurmaya ilişkin tez- kere henüz Meclis'te gö- rüşülmeden ,\BD kre- disinin nerede kullanıl- ması gerektiği yönün- de uyanlar yaptı. Meclis'ten tezke- reyle ilgili olumsuz bir karar çıkması halinde faiz ve kur- lann yükselmesinin beklendiğini belir- ten TÜSlAD Yöne- tim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, ABD'nin Türki- ye'ye vereceği des- tekte hibe yerine uzun vade- li kredinin tercih edilmesini ve gelecek kaynağın faizlerin düşürülmesinde kullanılmasını istedi. Türk Sanayicileri ve Işa- damlan Derneğı (TÜStAD) Baş- kanı Özilhan, imalat sanayii fir- malannı bir araya getiren WIN Fu- arlan'nın açılışının ardından "Türldye'deGirişiıncilik'' raporu- nun tanıtımında gazetecilerin so- rulannı yanıtladı. Özilhan, ABD yardımının hibe yerine uzun vadeli ve düşük faizli kredi şeklinde kullanılmasının Türki- ye açısından daha yararlı olacağıru dile getirerek, yardımın iyi kullanıldığı tak- dirde Türkiye'ye nefes aldıracağını ve zararlan karşılayacağına inandı|ını söy- ledi. Bir başka soru üzerine de Özilhan, Türkiye'nin 1991 krizinden çok büyük dersler aldığını belirterek, "1991 kri- zinde gördük ki durduramadık. 20O3'te de durduramıyorsak olma- rraz gereken yerde olup en az zara- n sağla>abüecek bir yapı içinde olmamız gerekir. Sa^ştan sonra Tûıid- ye'nin önünün açılabüe- ceğine inanrjürum" de- di. Clrlşlmclllğln önünü açın Girişimcilik Rapo- ru'nu Ankara'da hükü- mete sunacaklannı be- lirten Özilhan, bundan sonraki çabalannın ne olacağı üzerine yönelti- len bir soruyu yanıtlarken "Çıkıp köprüden adayacağımı söyleyesim geli>or" ifadesini kullandı. TÜSlAD'ın, Sabancı Üniver- sitesi Öğretim Üyesi Dç. Dr. Di- lek Çetmdamar'a hazırlattığı raporda özetle şunlar yer aldı: • Gelişmiş ülkelerde yüzde 50'yi bulan KOBl'lerin kredi- lerden aldığı pay Türkiye'de 3.5. • Türkiye, eğitime Irak, Iran, Suriye, Mısır gibi ülkelerden da- ha düşük pay ayırmakta. • OECD ülkelerinde vergi yü- kü azahrken Türkiye'de hızla arttı. Ver- gilerin gayri safi yurt içi hasılaya oranı yüzde 35.8. NOTDEFTERİ ZEKERİYA TEMİZEL 'Güç Politikası' Hortladı Bireysel çabalar bir engel oluşturamadı. Milyonlarca insanın yüreklerinde taşıdığı duy- gular ise, örgütlenip karşılanna dikilemediği için, karar organlarını etkileyemedi. Böylece tepkılerini örgütlü birşekilde ortaya ko- yamayan büyük halk kitleleri. umutsuz seyirci yı- ğınlanna dönüştüler. Savaş kapımıza dayandı. Ülkemizi savaşın göbeğine sürükleyecek, ya- bancı asker bulundurma ve başka bir ülkeye as- ker gönderme kararı bile formaliteye dönüştü. Ka- rar alınmadan, ABD askerleri fıilen ülkemize yer- lesti. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra "kuvvet dinine inananlann seyrekleşen saflan", yeniden sıklaşı- yor. Şiddete başvurma "daha büyük kötülüklerin önlenmesi yolunda gerekli ve zorunlu bir araç" olarak görülüyor. Elinin attında dünyayı yok ede- cek kadar güç bulunan tek süper devlet, baş- lanndaki diktatörü değiştiremiyoriar, demok- rasiyi getiremiyorlar diye bir halkı toptan öldür- meyi tasariıyor. Türkiye de bu vahşi plana alet oluyor. • • • Çok kutuplu dünyada sağlanan dengelerin bo- zulmasıyla, uluslararası ilişkilerde "güç politikası" yöntemleri yeniden hortluyor. Güce başvurmayı haklı gösteren insanlık dışı teoriler, mevcut duru- ma rneşruiyet kazandırma adına biraz değiştirilip yeni bir söylem olarak yeniden ortaya konuyor. Süper devlet "dünyanın siyasal yetenekten yok- sun ve barbar halkiannın" yaşadığı bölgelere de- mokrasiyi taşıma misyonunu yerine getireceğini ileri sürüyor. Irak'tan sonra sıranın, demokratik reformlan ger- çekleştiremeyen iran, Suriye ve Suudi Arabistan'a geleceği ise açıkça ifade ediliyor. Gerçekte ise kimsenin sahip olmadığı vahşi gü- cüyle saldınya hazırlanan ABD, "Amansız yaşam kavgası için gerekli erkekçe nıtelikleri ancak sa- vaşarak elde edebiliriz "diyen, güç politikasının savunuculanndan, eski başkanı Theodore Ro- osevett'i izliyor. Ve, önümüzdeki on yılda dünya petrol üretimi- nin üçte birine gereksinim duyacak olan ABD'nin "amansızyaşam kavgası", dünya petrol rezervle- rinin yüzde 65'ini bulunduran Islam ülkelerine ya- yılıyor. Petrolün kalan üçte ikisi ile yetinecek olan diğer dünya ülkeleri ise bu güç politikasına boyun eği- yor. • • • ABD'nin güç politikasındaki etkinliği ise sadece silahlannın gücünden kaynaklanmıyor. Yeni dün- ya düzeninde ABD, özellikle uluslararası kuruluş- lar aracılığı ile, birçok ülkeyi ekonomik olarak çö- kertecek hale geldi. Yeni emperyalizmin sıcak para tuzağına düşe- rek, sorumsuzca, gırtlaklarına kadar borçlanan ül- keler ABD'ye bağımlı hale geldi. Zaten ABD, Türkiye'yi de birlikte harekete zor- lamak için, silahla tehdit etmıyor. Böyle bir tehdi- de Türkiye'de kargalann bile güleceğini, bu tehdi- din ulusal gururu uyandırmaktan başka bir işe ya- ramayacağını biliyor. Onun yerine, yedi metrelik beton duvan delen bombalanndan kılı kıpraşma- yan Türk halkını; "Borsanızı batınnz, Dolan bir günde 3.5 mityona çıkannz", "Birlikte hareket et- mezsek IMF, Dünya Bankası ve Dünya Tıcaret ör- gütü size sırtını döner" diye korkutuyor. ABD'nin bu söylemleri, ekonomimizin krizlere bu kadar açık hale gelmesinin rastlantı olmadığı- nı da açıklıyor. Ülkemiz ise IMF dayatmalan dışında ekono- mik çözüm üretemeyenlerce yönetilmenin ça- resizliğinde ezilryor. Bu özgüven yoksunluğu ile bölge banşına katkıda bulunması da olanaksız- laşıyor. temizel(« cumhuriyet. com.tr Ünlü marka, Bilsar ile anlaştı Arrow Türkiye pazanna girdi NEW YORK (AA) - Dünyanın ünlü giyim markalanndan Arrow ile Türkiye'nin en bü- yük beyaz gömlek üre- ticisi Bilsar Tekstil ara- sında, Nevv York'ta li- sansörlük anlaşması im- zalandığı bildirildi. Arrovv Yönetim Ku- rulu Başkanı Ian Ross, imza töreninde yaptığı konuşmada, Arrow'un ABD'de yılhk 175 mil- yon, dünyada 750 mil- yon dolar ciroya sahip olduğunu belirterek "Türkiye pazanna gjr- mekten mutlııyuz. Çün- kü Türidje genç nüfiı- suyla potansiyeli çok yüksek bir ülke, mu Üa- ka dahil olunması gere- ken bir pazar" dedi. Bilsar Tekstil Yöne- tim Kurulu BaşkanıSeJ- man Bflal ise konuşma- sında," Üretiminin yüz- de 90'hk böiümünü ih- raç eden bir fîrma ola- rakArrow anlaşmasrvia iç piyasada kadm ve er- kekspor giyim pazanna gireceğiz.Amnv marka- b ürünlerimizk iç piya- sada yüda2^ milyon do- larciro hedefliyonız. Ar- rowilefarkhpazaıiarda işbirtikleri yapmak için görüşeceğiz. Bu Hsans bi- ze,90ülkedenişbnükçi- ler sağuyor" dedi. EICONOMİ I TAfZÎHİfJt>S KUÇUN ^J 1921: TBMM'de ilk bütçe kabul edildi. 1920 yılı bütçesi: 630.149.58 TLİdi. 11.09.1920'de'Alt Aylık Muvakkat Bütçe Kanunu 1 çıkanlmışt. 1942: Istanbul'da karne ite kişi başına verilen gün- lük ekmek miktan erişkinler için 300, çocuklar için 150 grama düşürüldü. 195& Devtet Hava Meydanlan Iştetmesi (DHMİ) kuruluş kanunu kabul edildi. 1974: Brisa Biridgestone Sabancı Lastik Sanayi Ticaret AŞ kuruldu. 2001: Ulusal Bank'a ei konuldu. 2001: Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanlığı için, Dünya Bankası baskan yardımcılanndan Kemal Dervtş'in adı geçmeye başladı. ve