Katalog

CUMHURİYET 28 ŞUBAT 2003 CUN HABERLER KYB lideri Talabani Irak halkının kendi kaderini tayin hakkına sahip olması gerektiğini söyledi İçişlerimizekanşmaymABD temsilcisi de toplantıda Halilzad'dan Kürtlere güvence Dış Haberler Servisi - Irak muhalefetinin Kuzey Irak'ta yaptığı toplantıya katılan ABD'nin Irak Temsilcisi Zahnay Hafflzad. Kürtlere, Türkiye koausunda güvenceler verdi. New York Times gazetesi, Halilzad'ın Kürtlere, Türldye'nin koafisyonun bir parçası ohnasım kesinKkle isteriz. ancak hiçbir ülkeden tek tarafh bir hareket kabul etmeyiz" dediğini yazdı. Gazetede şu ifadelere yer verildi: 'Haülzad, bir yandan Türkiye>i Saddam'a karşı koaJisyona kaohnak için zesaredendirirken üğeryandan da \BD'nin, Kuzey Irak'ta ve baska verierde tüm askeri harekâdarm Washington De kocrdinasyon çerisinde yapılması ve Fürk askerlerinin, savaş sonrasında Irak'ı terk etmesi yolundaki taleplerine saygı göstermesi yönünde uyanyor." Halilzad'ın, toplantının ardından Zalmay Halilzad. "•Türkne'nin. koaüsyonun bir parçası olmasını kesin olarak isteriz, ancak hiçbir ülkeden tek taraflı bir hareket kabul etmeyiz" dediğini aktaran New York Times, "Ancak Irakfa Kürtler, Türkiye'ye güvenmiyor'' ifadelerine yer verdi. Habere göre, bazı Kürt liderler, Türk askerierinin Kuzey Irak'a girmesi halinde karşı koyacaklannı söyledi. Ingiliz Independent gazetesine konuşan Kuzey Irak'taki Kürt yönetiminin temsilcisi Kerim Sincari, "Küröerin artık Türkiye'den korkmaya başiadtğuu" belirtti. Sincari, "Bir hafta önce sokaktaki Kürtler, Saddam ve olası bir Idmyasal sakhndan konuşuyordu. Bugünse, tek konusulan Türkiye ve Türk askerierinin bölgeye gn-işâ" dedi. DtşHaberierServisi-Irak Kür- distan Yurtseverler Birüğı (IKYBj lideri Ceial Talabani, Irak halkı- nın kendi geleceğini tayin etme hakkına sahip olması gerektiğini söyledi. Irak Kürdistan Demok- rat Partisi (IKDP) Sözcüsü Hoşr yar Zebari de muhaliflerin tümü- nün, herhangi bir gücün bölgeye müdahalesım istemediklerini be- lirtti. Irak muhaliflerinin Selahad- din kentinde yapılan toplanhsı- nın ikinci günü, Talabani'nin ko- nuşmasıyla başladı. Bağımsız de- mokratik federal bir Irak istedik- lerini ifade eden Talabani, 1991 'de Türkiye'deki mülteci kamplannı ziyaret ettiğini ve acı günlerin bir daha gelmemesini dilediğini bil- dirdi. Bu dönemde Türkiye ve ABD'nin verdiği desteğe teşekkür eden Talabani, "Ancak onlar da bizim durumumıızu anlapıah. Biz Irakhyız ve bizim içişlerimize ke- sinlikle kanşdmamahdır" dedi. Talabani, bağımsız bir Kürt devleti kurmaktan yana olmadık- lannı sürekli dile getirdiklerini kaydederek şöyle konuştu: Muhalefet tek vücut' "Rahmetn'TurgutÖzal ilekar- şriaşoğımızda, kendisi bana sürek- li Kürt de\1etinden bahsediyordu. Ben de böyle bir niyetimiz olnıa- dığıru kendisine sürekli söytüyor- dum.SayınMesut Barzani debü- tün Arap ülkelerinde Kürt devle- ti istemediğnnizi bep vurguladL" Talabani, Türkmenlerin duru- muna da değinerek Irak'ın kuze- yinde dernokrasinin tam anlamıy- la işlediğini anlatarak Türkmen kardeşierimiz,tarflıleriboyuncabu kadar demokratik bir ortamda yaşamadılar'" diye konuştu. IKDP Sözcüsü Zebari ise her- hangi bir gücün müdahalesini is- tememenin, tüm muhaliflerin or- tak görüşü olduğunu söyledi. Zebari, herhangi bir bölge ül- kesinin Irak'ın kuzeyine müda- halesine kesinlikle karşı çıktıkla- nnı vurgulayarak "Sadece Kürt- lerdeğü,Irakmuhalefeti olaraktek bir vücut olduk. Konferansta da Irak muhalefeti olarak bu konu- ya tamamen karşı olduğumuzu behrten net bir mesaj çıkacaknr" • Iraklı muhaliflerin Selahaddin kentinde yapılan toplantının ikinci gününde konuşan Celal Talabani, bağımsız, demokratik ve federal bir Irak istediklerini söyledi. IKDP Sözcüsü Hoşyar Zebari ise ülkedeki muhaliflerin tümünün herhangi bir dış gücün bölgeye müdahalesini istemediklerini belirtti. GÜVENLtK StVİL GİYİM1İ ABD ASKERLERİNDEN Toptantrya Talabani velKDP Sözcüsü Zebari'nin vanı sıra Türkmen Cephesi temsilcisi Sanan Ahmet Aga da kaüldı. Aga, Türkmenlerin katiedilmesine Türkiye'nin fcrin vermeyeceğini betirtirken. kentin ve konuldarm güvenliği srvii ghinüi ABD askerierine bmüakh. (REUTER/AP) diye konuştu. "Türkrje'nin mül- teciakuıını önlemekiçin güvenlik kuşağı oluşturmak istediğinin" haürlaulması üzerine Zebari, şart- lann 10 yıl önceden farklı oldu- ğunu, böylesi bir göçü engelle- mek için güçleri bulunduğunu söyledi. 'Pe$mergenin silahı Türklye nln Işi defilf Türkiye ile diyaloglannın sür- düğünü ve Ankara'da temsilcilik- leri bulunduğunu kaydeden Ze- bari, "Biz Türkiye ile ryi ilişkileri- mizi sürdürmek ve aynı zamanda kendi düşüncelerimizj dile getir- mekistiyoruz"' şeklınde konuştu. "PeşmergeJerin süahsızlandınl- mas konusunun Türkhe\i ilgflen- diren bir konu olmadığinr öne süren Zebari. "bunun ilerideohış- turulacak bir oluşumun kontrolü aranda halledilecek bir konu oldu- ğunu" ıfade ettı. Irak Türkmen Cephesi Temsilcisi Sanan Ahmet Aga da, Türkmenlerin katledil- mesine Türkiye'nin artık izin ver- meyeceğini bildirdi. Toplantıda konuşan Aga, Irak Ulusal Kong- resi (INC) Başkanı Ahmet Çele- bi'nin, öncekı gün "Saddam da- ha önce Türkmenleri keserken Türkiye neredeydi?" sözîerine ya- nıt olarak, "Türk devleti arkanuz- dadn*. Bundan sonra künse Türk- menleri kadedemeyecek" dedi. Türkmenslz barıs olmaz Irak Türkmen Cephesi Yürüt- me Konseyi Üyesi Aydm Bayat- h ise Iraklı Türkmenlerin böl- gede asli unsur olduğunu belir- terek "Türkmenler göz ardı edi- lirse banş gehnez, başama ula- şıhnaz" diye konuştu. Bayath, Irakın yeniden yapılanması ge- rektiğini ve bunun ancak bera- berlikle mümkün olduğunu kay- dederek cephe olarak, Irak'ın toprak bütünlüğünü yıllardır sa- vunduklarını söyledi. Bölgede devletleşme ve Kürt gruplara silah dağıtılması tartışmalan yapılırken, gerçekler göz ardı ediliyor Kuzey Irak tezleri dayanaksız • Kuzey Irak'ta, bölge için sorun olmayacak devletleşme çabasının, özellikle Türkiye'de güvenlik ve huzur açısından getirecekJeri tartışılmah. Bölgenin federatif yönetimin devletleşmesiyle huzura kavuşacağım düşünmek, Kürt realitesinden habersizlik anlamını taşır MEHMETFARAÇ "Şinıdi düşünelim. Saddam'a komşu obnakba Barzani ve Talaba- ni'ye komşu olmak bizim açımız- dan ne fark eder?_" Türk basmmda benzer ifadelerle dillendirilen Kuzey Irak'taki yapı- lanmanın Türkiye'ye etkileriyle il- gili değerlendirmelere bakıldığın- da, aslmda bölge gerçeklerinin göz ardı edildiği görülüyor. PKK'nin 20 yıldır, Türkiye Hizbullahı'nın da en az 10 yıldtr bağlanhda oldu- ğu, uyuşturucu ve silah kaçakçılı- ğının etkin bir güzergâhına dönüşen Kuzey Irak, salt kimi yazarlann ifa- de ettiği gibi, Güneydoğu Kürtleri- nin de akaryakıt ticaretinden pay ahnasıyla Türkiye için bir "cazibe merkezi'' olabiür mi?.. Bölgede bir devlet kurulmasıyla birhkte, 50'den fazla etnik ve dini grubun etkin olmaya çalışnğı, bu yol- da çatışmalara girmekten kaçınma- dığı Kuzey Irak'm. federatif yöne- timin devletleşmesiyle huzura ka- vuşacağını düşünmek, Kürt realite- sinden habersizlikle eşdeğer anlam taşu-. Kuzey Irak'ta başta KDP ve KYB olmak üzere silahlı tüm unsurlar, aşiret geleneğinden geliyor. Bölge- de bu gruplar arasında yıllardır din- meyen çatışmalann birnedeni de aşi- ret egemenliğinin öne çıkanhnası kavgası. Bu ka\ga, Kürtlerin töre ha- line getirdiği kan davasuu da kang- örfez rene dönüştürüyor. Feodalitenin, toplum üzerinde çoğu kez silah bas- kısıyla mutlak denetim kurmaya ve sömürüye dayandığı da göz önüne ahndığnıda, Kürt bölgesindeki dev- letleşmenin başta bölgeye sonra da Türkiye'ye olumlu yansunalan ol- mayacağı da görüiür. Bölgede Türkiye için büyük önem taşıyan Türkmenler, Ermeni, Yezi- di, Asuri, Keldani gibi etnik azın- lıklar, Hizbullah gibi dini gruplar- la, Iran'uı duyarlılığı olduğu Şüle- rin geleceğiyle ilgili beürsizlikler de bir sorun olarak görmezden gelini- yor. Feodaliteye bir direnç olarak da öne çıkan PKK'KADEK'in, Kuzey Irak'taki devletleşme çabası içinde hareketsiz durmayacağı da bir baş- ka gerçek olarak dışa vuruyor. Sa- yılannm 5 ile 7 bin arasmda oldu- ğu askeri kaynaklarca açıklanan KADEK'lilerın, Kuzey Irak'ta ku- rulması düşünülen, hattaaltyapısı ta- mamlanan devlet içindeki konu- muyla ilgili alevlenecek tarhşmalar da bölgeyi huzursuzluğa götürür. Tüm bu etkenler, Kuzey Irak'ta- ki Kürtlerle kan bağı taşıyan, kız ahp veren Güneydoğu insanıyla KA- DEK'le bağlantıh gruplara yansıdı- ğında, kimi yazarlann, "Kuzey Irak'ta Türkiye'nin kontrolünde ona dost bir Kürt devletinin kunü- ması bizim için daha iyi obnaz mı" sorusunu havada buakır. Kürtler silah bırakmaz Kuzey Irak'ta 80 bini askeri, 20 bini de polisiye olmak üzere 100 bini aşkın silahlı gücün varlığı bi- Hniyor. Bu gruplann ABD desteğiy- le daha etkin silahlarla donahldığı da medyaya yansıyor. Kürt grupla- ra uçaksavar verilsin mi veriknesin mi, silahlar savaş sonrası toplana- bilir mi tarnşmalan sırasında yine kimi gerçekler gözden kaçıyor. Körfez Savaşı'ndan sonra Kuzey Irak'ta kaybolan tanklar, el altından KDP ve KYB güçlerine verilen ağn- silahlar... Savaş sonrası Irak petro- lünden alınan payla büyüyecek rant kavgası... Kürt gruplannı silahlan- sırasında Kürt gruplara verilen ağn- silahlar, hatta tanklann izine bir daha rastlananıadı. Mcchada. bu gruplann ABD desteğhie daha etkin silahlarla donankhğı haberleri yer ahyor. mada zorunlu kılan ve devletleşme çabalanyla birlikte giderek şiddet- lenen ezeh iç sa\ r aş... Talabani'nin üst düzey komutanlannı da öldüren Ensar El Islam'ın öncekı gün Ha- lepçe'de gerçekleştirdiği intıhar sal- dınsında 4 kişinin ölmesi... Tüm bunlar bölgede aşiret ve partilerin silahlanmaya daha da ağırlık vere- ceğini göstermiyor mu? Kuzey Irak'ta, bölge için sorun ol- mayacak devletleşme çabasının özel- likle Türkiyede güvenlik ve huzur açısından getirecekleri tartışılma- h... Ancak Kuzey Irak'ın feodalite- ye dayanan sosyal, egemenlik kav- gasma dayanan siyasal yapısı, silah ve uyuşturucu kaçakçılığını arttı- ran ekonomik sıkıntılan, Türki- ye'den de kaçan suç örgütlerini ba- nndıran coğrafi konumu göz önü- ne ahndığında, bölgeyle ilgili değer- lendirmelerin derinlemesine analiz edimıesini zorunlu kılıyor. Geriye üzerinde düşünüknesi gereken bir tek soru kalıyor: Türkiye böylesine bir ateş çem- berinin içine neden gidiyor? SÜLEYMANİYE'DE GÖSTERt Kürt liderler kışkırtıyor FERİTDEMİR TUNCELt- Türk Silahlı Kuvvetleri' nin Kuzey Irak'ı denetim alnna alacağından kaygı duyan Celal Talabani ile Mesud Barzani güçleri bölgedeki halkı Türkiye'ye karşı gösteri y^>maya zorluyor. Önceki gün ilk gösteri IKYB denetimi altindaki Süleymaniye kentinde yapıhrken, binlerce kişi Türkiye karşıb slogan attı. Sokağa dökülen binlerce kişi uzun süre''Türklere hayn""diye bağırdı. Kuzey Irak yerel parlamentosunun bütün gösterileri yasaklamasına karşın Süleymaniye' deki eyleme izin verildi. Kuzey Irak'taki gazeteler de, halkın gösteri yasağının kaldınlması yolunda parlamentoya baskı yaptığım duyurdu. ÖCYB ile DCDP'nin önde gelen yetkiüleri özellikle Avrupa'da yaşayan Kürtler tarafindan Türkiye aleyhuıe gösteriler yapüması yönünde karar aldı. Askeri kaynaklar, KADEK' in de bu gösterilere kahlacağını ve Avrupadaki Türklerin işyerlerine saldınlar yapılabileceği duyumlan ahndığını söylediler. Kuzey Irak'taki Kürt gruplanna ABD'nin son bir yıl içinde önemli ölçüde silah verdiğini ve IKDP ile KYB'nin bu silahlan sakladığım öne süren kaynaklar, silahlar arasında çok sayıda uçaksavar bulunduğu da ileri sürdüler. Yerel kaynaklara göre, IKDP ile IKYB, bölgedeki Kürt partileri ile geçmişte yaşanan sorunlan ortadan kaldmrken, Türkiye'nin Kuzey Irak'ı denetim altına alma olasılığma karşı silahlı gruplan da dağlık alanlara yönlendirdi. fei partinin son bir ay içinde en az 20 bin kişiyi daha silah altına aldığı, bölgedeki stratejik alanlann da mayınlandığı haber verildi. BİRBAKIMA SERVER TANİLLİ Akıl ve Umut Victor Hugo, bir yerde şöyle der: Tarihte bira efsane, efsanede de biraz tarih vardır." Tarihe n denli inanırsak inanalım, efsanelere ilgi duymamı hertıalde bundan. Alınız şu öyküyü! Eski Yunanlılar, evreni tannlann yarattığına inar mazlardı; onlara göre, evren tanrılan yaratmışt Bu doğru, çağlar sonra tersine çevrilecektir. He şeyden, tanrılardan bile önce, karanlıkla kaplı bı Kaos'un varolduğuna inanılmıştır; uzun süre, ev ren yalnız karanlık, boşluk, sessizlik ve sonsuzlul olarak kalmıştır. Yüzyıllar geçer, sonra birden inanılmaz bir şe1 olur: "Aşk" doğar ve doğar doğmaz da, karanlığ silmeye, düzeni ve güzelliği getirmeye başlar; Işık' ve onun arkadaşı Gün'ü yaratır. Aşk, böyle hep güçlü kalacaktır... Arkadan, Toprak Arıa ile Gök Baba'nın yaratılı şı gelir. Sonra da Titanlar ve tannlar yaratılır. Zeus, işta o tannlann başıydı ve öteki tannlarla beraber hep- si Olympos'ta otururlardı. Zeus'un, o Tıtanlara kar- şı verdiği bir savaş vardır ki, ünlüdür; ve Titanlaı yenilirler. Sıra, insansoyunun yaratılışına gelir. O görev de, Titanlarla olan savaşta Zeus'u destekleyen bir Tıtan, Prometheus ile kardeşi Epımetheus üstle- nirier. Prometheus, bütün tannlardan daha akıllıy- dı; ama kardeşi, düşüncelerini hep değiştirir ve aklını kullanamazdı. Yaratılışta da öyle oldu: Epi- metheus, insanlan yaratmadan önce en güzel ar- mağanlannı hayvanlara verdi; gücü, çevikliği, ce- sareti ve kurnazlığı onlara dağıttı. Sonunda pişman oldu, kardeşine durumu haber verdi. Prometheus da düşündü taşındı, insansoyunu, bütün variıklar- dan üstün kılmanın yolunu buldu: Gökyüzüne, gü- neşe çıkarak, oradan ateşi çalıp indirdi yeryüzü- ne; onunla, yani "a/o/ladonattı insanlan. Zeus, bun- dan dolayı onu cezalandıracak ve bir kayaya zin- cirieyecektir yıllar boyu. Nebu? Aklımız, korkunç bir özverinin armağanıdır; ne pahasına olursa olsun, akla sahip çıkmalı, onun yo- lundan şaşmamalıyız! Ama ta o yıllarda şaşanlar olmuş... öykünün arkasını dinleyiniz: Prometheus'un et- tiği oyuna kızan Zeus, ondan öç almak için pek gü- zel bir kadın yarattı. Bütün tannlar, en güzel şey- lerle donattılar onu; adına da "herkesin armağa- nı" anlamına, Pandora dediler. Zeus, onu yeryüzüne indirdi. Pandora'ya bir de kutu verilmişti ve tannlar içi ni zararlı şeylerle doldurmuşlardı. Pandora, birgüı merakını yenemez, kapağını açar kutunun; açın ca da, içindeki kötülükler, hastalıklar, acılar, keder ler yayılır ortaya. Pandora, kapağı kapar ama ge kalmıştır, olan olmuştur. Ne var ki, tek iyi bir şey de çıkmıştr kutudan: Umu Insanlar, bugün de kötülüklere karşı koyabil yoriarsa, ondan alıyorlargüçlerini. özetle, aklın yolundan şaşmamalı, Pandora'nı kutusunu da açmamalı. özellikle devleti yöneter ler için pek önemlidir bu. Yurttaşlara da, mücadf lelerini umutla sürdürmek kalıyor... Başka ne söylemeli? Saybn yeniıfen YÖK üyesi • ANK4RA (Cumhurrvet Bnrosu) - Cumhurbaşkaı Ahmet Necdet Sezer. YÖK üyeliğine Prof. Dr. Tür- kan Saylan'ı yeniden atadı. Geçen yıl aralık ayında yaş haddı nedeniyle YÖK üyeliğinden avnlan Sayla Cumhurbaşkanlığı atamalannda bu koşulun aranma ması nedeniyle aynı göreve yeniden getirildi. Cum- hurbaşkanlığı Basın Merkezi'nden yapılan açıklam. ya göre Sezer, Bakanlar Kurulu kontenjanından ola: Akın Izmirlioğlu'nun istifasıyla boşalan YÖK üyel ğine, Bakanlar Kurulu'nca bir aylık sürede seçim y; pılmayınca yetkisini kullanarak Prof. Saylan'ı atadı üezkere yerme 5 yasa geçti • ANKARA (Cumhurrvet) - TBMM Genel Kuru- lu'nda asker gönderme ve konuşlandınlmasına ılisl Başbakanlık tezkeresinin görüşmelerinin yanna ert lenmesinin ardından ıkisi uluslararası sözleşmeleriı onaylanmasıyla ilgili beş yasa kabul edildi. Genel 1 rulda yabancılann çalışma izinleri yasa tasansının bulünün ardından Kaçakçıhğın Men ve Takibine Ö kin Yasa'nın bir maddesinde değişiklik yapılmasın ılişkin yasa tasansı ile Uyuşturucu Maddelerin Mu kabesi Hakkındaki Yasa'nın bazı maddelerinde dej şiklik öngören yasa tasansı da kabul edildi. Epdoğan'ın uçağı acü iniş yaptı • ANKARA (Cumhurrvet Bürosu) - AKP lideri R cep Tayyip Erdoğan ile birlikte Başbakan Yardımc Ertuğrul Yalçınbayır, Içişlen Bakanı Abdülkadir A su, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve milletvekill ni Bursa'ya taşıyan THY'ye ait RC 100 tipi uçak, kalkışından kısa süre sonra arka tekerlekteki hidrc anzası nedeniyle Esenboğa Havaalanı'na acil iniş yaptı. Erdoğan'ın Bursa gezisi iptal edildi. HADff davası haftaya kaldı • ANKARA (Cumhuri>et Bürosu) - Anayasa Ma kemesi, HADEP'in kapatıtaıası istemiyle açılan c vavı esastan görüsmeyi dün de sürdürdu. Anayase Mahkemesi Başkanvekili Haşim Kılıç, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılıgı'ndan çok sayıda bilgi v« deül geldiğini söyledi. Kılıç, gelecek hafta görüşı lere 4 Mart Salı günü başlayabileceklerini, kararu 5 Mart Carşamba günü çıkabileceğini bildirdi Schily, Kaplan'm iadesi için gefiy • BERLİN (AA) - Almanya tçışleri Bakanı Otto Schih/, faaliyetleri yasaklanan tslami Cemiyet ve maatleri Birliği'nin adam öldürtmek suçundan c< evinde bulunan yöneticisi Metin Kaplan'm iade < mesi konusunda görüşmelerde bulunmak amacı> Mart'ta Türkiye'ye gelecek. Schily, bir günlük te lan sırasında Içişleri Bakanı Abdülkadir Aksu ve Adalet Bakanı Cemil Çiçek ile de görüşecek. Tayyip Erdoğan beraat etti • Istanbul Haber Servisi - AKP Genel Başkar Recep Tay>ip Erdoğan'ın da aralannda bulund 17 sanık, billboard davasında berrat etti. Mille) li seçildiği için yargılanamayan Idris Naim Şahin'in dosyası ise aynldı. Istanbul 13. Asliy Ceza Mahkemesi'ndeki duruşmaya, tutuksuz yargılanan sanıklardan katılan olmadı. Davalaı çoğu yıllarca sürerken bu davanın jet hızıyla 3'üncü oturumda sonuçlandınhnası ise dikkat