Katalog

22 ŞUBAT 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA JjjlVvJiN vJJVJJ. ekonomi@cumhuriyetcom.t 13 TUKAfın hedefi, büyümeye devam • Ekonomi Servisi - TUKAŞ Gıda Genel Müdürü Ahmet Uysal, geçen yıl 114.6 trilyon lira olan ciroyu, yıl sonunda 185 trilyon liraya çıkarmayı hedeflediklerini belirtti. Uysal, 2002'de üretim kapasitelerini arttırmaya yönelik yatınm faaliyetlen yaptıklannı, buna karşılık yılı kârla kapattıklannı bildirdi. Uysal, geçen yılın cirosunun 114.6 trilyon lira, dönem kânnın ise 1.83 trilyon liraya ulaştığını kaydetti. msicletçi Çin'den şîkâyetçi • tZ\IÎR(Cumhuriyet EgeBürosu)- Çin'den gelen kalitesiz bısiklet yedek parçalannın, sektörde haksız rekabet yarattığıru vurgulayan yerli üreticıler, sorunun çözümü için Dış Ticaret MüsteşarlığYna başvurdu. 40 yıldır bisiklet sektörûnde yer alan Bisan'uı îthalat thracat Müdürü Nükhet Demir, ISO9001Kalite Belgesi'ne uygun üretim yapmalanna ve kaliteye önem vermelerine karşın, Çin'den yedek parça olarak gelen bisikletlerin, sektörü tam anlamıyla "vurduğunu" söyledi. G-7, ökanıktağı • PARİS(AA)-Irak üzerinde savaş bulutlannın toplanmakta olduğu konjonktürde bir araya gelen dünyanın en zengin ülkeleri dünya ekonomisinde ahengin nasıl kurulacağına kafa yoruyor. Önde gelen sanayileşmiş ülkelerden oluşan Yediler Grubu (G- 7) üyesi ülkelerin maliye bakanlan ve merkez bankalan başkanlan, global ekonomideki tıkanıklığı gidermenin çaresini anyor. Ev sahibi ülke Fransa'nın Maliye Bakaru Francis Mer, görüşmelerin ekonomik, mali konularla sınırlı kalacağını bildirdi. Haar giyimin hedefi Japonya • Ekonomi Servisi - Dünya Hazır Giyim Federasyonu (1AF) ve Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Umut Oran, kendileri için öncelikli hedef pazann Japonya olduğunu söyledi. Oran, Japon tekstil ve hazır giyimcileriyle görüşmeleri değerlendirirken Japonya"nın dünyanın en büyûk ikinci hazır giyim ithalatçısı olduğunu, ancak Türkiye'den gerçeldeştırdiği ıthalatın yok denecek kadar az olduğunu kaydetti. Ertemrttzi Kapdenâ* tökeztetr • ZONGULDAK(AA)- Ereğlı Demır ve Çelik Fabrikalan (ERDEMİR) Yönetim Kurulu Başkanı Recaı Berber, "KARDEMlR'ın fabnkamıza de\Tedilmesi durumunda tökezleriz" ded. Berber, fabrikalannın BDDK gıbı çalışmadığını KARDEMÎR ıle birleşmelerinın şu anda mümkün olmadığını söyledi. Berber, ihracata da>ılı çalıştıklan için savıştan etldenmeyeceklerini belıtti. Yeni yatınmlar ekonomik krizin büyüttüğü işsizlik yarasma merhem olacak İş kapüan açılıyorLEYLAÇEVİK Ekonomik kriz nedeniyle temkinli ya- tınm politikalan izleyen pek çok fırma 2003 yılında suskunluğunu bozmaya ha- zırlanıyor. Yeni yapılacak yatınmlar sek- törlere hareketlilik kazandırmanın yanı sıra yaratacaklan istihdam ile de önem arz ediyor. Bu yıl yedi yeni mağaza açacak olan Gima, yaklaşık 6 milyon dolarlık yatı- nm yapmayı planlıyor. Her bir mağaza- da istihdam edilecek ortalama 100 kişi- nin 6O'ı Gima bünyesinde bordrolu ça- hşırken 40 kişi de işletici fırmalar tara- findan istihdam edilecek. Buna göre 2003 yılında yaklaşık 700 personel Gi- ma bünyesinde göreve başlayacak. Gi- EĞÎTENE PARA Şirketlere 300 dolar destek Ekonomi Servisi - Türkiye İş Kuru- mu, işsizlerin mesleki eğıtim alarak işe yerleştirilmesi için 'işçi alana 300 do- lar'' projesini hayata geçınyor. Iş-Kur'a kayıth işsızı meslek sahibi yapıp işe alan şirket, işçi başına 300 dolar destek görecek. İşe göre adam sorununu çözmeye ça- lışan Türkiye Iş Kurumu (Iş-Kur), ken- dısinde kayıth işsizlere mesleki eğitim venp işe alacak işyerlerine ve önerdiği mesleki eğıtimle yüzde 50 istihdam ga- rantileyen özel eğitim kurumlanna 22.2 miryon dolarlık eğitim desteği yapacak. Dünya Bankası'nın Özelleştirme Sos- yal Destek Projesi (ÖSDP) kapsamın- da özelleştirme nedeniyle işsiz kalanla- ra iş sağlamak için verdiği destekten ay- nlan kaynakla genel işsizlik sorununun çözümüne de katkı sağlanacak. Türki- ye tş Kurumu Genel Müdürü Necdet Kenar, özelleştirmeye bağlı olmayan diğer işsizlere de hizmet verihnesinin hedeflendiğini belirterek. kaynağın 6.7 milyon dolannı devlet, 15.5 milyon do- lannı da Dünya Bankası'nın sağladığı- nı söyledi. 52 bln Mşlye 1; Kenar, kaynağın 2004 sonuna kadar kullanılacağını ve 32 bin ışsıze destek venlmesinın hedeflendiğini anlattı. Türkiye tş Kurumu Genel Müdür- lüğü Işgücü Yerleştinne Dairesi Baş- kanı Bayram Akbaş da projenin, Özelleştirme Idaresi'nin koordinas- yonunda yürütüldüğünü belirterek, desteğin kişi başına 300 dolan aşma- yacağının altıru çizdi. • Krizin yaralannı sarmaya çalışan Türkiye'de özel sektör yatınm suskunluğunu yavaş yavaş bozuyor. Ülker, Gima, Şahinler Holding gibi kuruluşlar 2003 yatınmlanyla ile binlerce kışiye iş imkânı yaratacak. ma mağaza satış alanını brüt olarak 29 bin metrekare, net satış alanı olarak da 15 bin metrekare arttırmayı hedefliyor. Şahinler Holding ise 2003 yılında yapmayı planladığı 25 milyon Euro'luk yatınmla bin kişınin üzerinde bir istih- dam yaratmayı planlıyor. Ağırlığı Avru- pa Serbest Bölgesi'ne (ASB) verecekle- rini kaydeden Şahinler Holding Yöne- tım Kurulu Başkanı Kemal Şahin, 1998'den beri yapılan yatınmlarla böl- genin yılda 350 milyon dolarticaret hac- mine ulaştığını ifade etti. Şahin, şu an- da 3 bine yakın insanın istihdam edildi- ği ASB'nin tam kapasite ile faaliyete geçtiği zaman 25 bin kişiye ış alanı ya- ratacağını ve yıllık 10 mılyar dolarlık ti- caret hacmine sahip olacağını dile getir- di. Tekstüdeki modernizasyon yatınm- lannın süreceğini söyleyen Şahin, "Ama her zaman olduğu gibi en büyük yaun- nurnızı insana yapacağtz" dedi. Ülker de 2003 yılı için üç iddialı ya- tınm hazırhğında. Istanbul Pendik'teki Besler Fabrikası'nın yanında kurulacak yeni 15 milyon dolarlık tesiste soya pro- teini üretılecek. Isviçreli Hero fırması ile bebek maması işine de girecek olan Ül- ker, Ankara'da kuracağı fabrika için 20 milyon dolar bütçe ayırdı. Her iki fabri- kanın da yaz başında üretime geçmesi planlanıyor. Ülker markalı dondurma üretimi için ise yurtdışından tesisat Tür- kiye'ye getirildi. Bu projeler kapsamında yaklaşık bin kişinin istih- dam edileceği belırtildi. Sanayi Bakanlığı îç Ticaret Genel Müdürü AK Gencfer ise 2003 Ocak ayı itibanyla 10 bin 310 adet yeni şirket ku- rulduğunu söyledi. Şırketlerden 257'si anonim şirketken 4 bin 90 adet de limi- ted şirket bulunuyor. Yeni işçi alana gelir vergisi ve SSKprimlerinde indirim yapılacak Ek istflıdaıııa tesvik ANKARA (ANKA) - Çalışma ve Sos- yal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğ- İu, ek istihdamı indirimli gelir vergisi ve SSK primiyle teşvik edeceklerini açıkladı. Başesgioğlu, mevcut işçi sayı- sına ek olarak yeni işçi alınması halin- de işverenlere çalışanlan için ödenen gelir vergisi ve SSK primlerinde belli bir indirim yapılacağmı bildirdi. Başesgioğlu, tnşaat Sanayicileri tşve- ren Sendikası'nın (ÎNTES) düzenlediği "Çağdaş ts Kanunu Tasansıve tşGüven- cesi Kanunu" konulu toplantıda konuş- tu. "Mevcut işçi sayısına ilaveten yeni iş- çi aldıkian takdirde gerek Maliye Ba- kanhğı gerekse Çalışma Bakanhğıolarak muhtasar ve SSKprimlerinde belli ölçü- de indirim yapmayı düşünüyoruz" dıye konusan Başesgioğlu, indirim oranlan- nın ise henüz belli olmadığını söyledi. Bakan Başesgioğlu, işsizlik sigorta- sında da 600 günlük prim ödeme süre- sınin uzunluğunun sıkıntı yarattığını di- le getirerek bu konuda yasal düzenle- meye gıdileceğini belirtti. Başesgioğlu, "Yararianma konusunda daha haflf şartiann getirilmesi için bir anlayış için- deyiz" dedi. Başesgioğlu, Irak savaşı konusunda yaptığı değerlendirmede "Yanı başımızda bu sıcak gelişmeler ol- sa da biz ekonomik sorunlanmızı ötele- yemeyiz" dedi. tNTES Genel Başkanı Şûkrû Koçoğ- lu ise İş Yasasf nda yapılacak düzenle- melerde inşaat sektörünün özel yapısı- nm göz önünde bulundurulmasını istedi. OECD'NİN YENİ ARAŞTIRMA KONUSU Türkiye'ye niyeyabancı sermayegelmiyor? Ekonomi Servisi - Ekonomik Işbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) Maliye, Bütçe ve Girişimcilik Faaliyetlen Bölüm Başkan Yardımcısı Rainer Geiger, Türkiye'ye gelen yabancı sermaye miktannın çok az olduğunu belirterek, bunun nedenlerini araştırmak istediklennı söyledi. OECD îstanbul Çok Taraflı Özel Sektörü Gelıştirme Merkezinin denetün kurulu toplantısında konuşan Geiger, Türkiye'nin OECD ve Avrupa için önemli bir stratejik ortak olduğunu söyledi. Denetim Kurulu toplantısında ahnan kararlar hakkında da bilgi veren Geiger, Güneydoğu Avrupa için gelıştırilmiş yatınm paketinden örnek alınarak "Karadeniz Yannm Inisiyatifrni devreye sokma karan aldıklannı bildirdi. Geiger, yatınm inısiyatifinin daha sonra Orta Asya'ya ve Kafkaslara yönehnesini umduklannı anlattı. Yolsuzlukla mücadele konusunu ele almaya devam edeceklerini de vurgulayan Geiger, Istanbul'da bir Business Forum yapmayı planladıklanm da belirtti. BAŞBAKAN GÜL, ITO TOPLANTISINA KATILDI Iş Yasası 'nda taraflara siyasi irade uyarısı Ekonomi Servisi - Başbakan AbduDah GüL hükümetin iş ve işveren temsilcilerinin görüşlerini alarak hazırlamakta olduğu Iş Yasası'nda, uzlaşma sağlanamazsa siyasi iradenin ortaya konarak karar verileceği uyansında bulundu. îstanbul Ticaret Odası'nın (ITO) olağanüstü meclis toplantısına katılan Gül, İş Yasası'nın 15 Mart'ta devreye gireceğini belirterek, toplantılarda "Bu komitede bu iş çözülecek. Çözülmezse siyasi irademizi biz kullanarak hükümet olarak çözeeeğjz'' karanna vardıklannı söyledi. Gül, "Çoksayıda maddede, lOO'ün üzerinde anlaşma sağlandı. 11 madde üzerinde bir mutabakat ohınmadı. Şimdi top bizde, hükümette. Biz siyasi irademizi alacağız ve bu işi çözeceğiz'' dedi. KÖBl piyasalanna ilişkin hazırlık yapıldığını belirten Gül, "girişim sermayesi şirkederi, risk sermavesi geliyor. Kredi garanti fonunun hazırhğı yapıldı" diye konuştu. Bakan Şahin'e göre KİT'lerin envanteri çıkarılarak gereksinim duyulan yerlere memur aktarılacak 10 bin kişi emekli edilecek Bakan Mehmet Ali Şahin. ANKARA(CumhuriyetBürosu)-De\- let Bakanı ve Başbakan Yarduncısı Meh- met Ali Şahin, kamudaki personel rejimi- nin değişmesi yönünde çalışmalar yapük- lannı belirtti. Norm kadro uygulamasına geçileceğini, aynı statüdeki memurlar arasındaki maaş farklan başta olmak üze- re ekonomik ve sosyal farklan giderecek- lerini açıklayan Şahin, emekliliği gelen 10 bin memurun emekliye sevkedileceği- ni, memur envanteri çikardıklannı. ge- reksinim duyulan yerlere memur aktan- mı yapacaklannı kaydetti. IMF ile stand-by anlaşmasında, KÎTlerde çalışan 45 bin 800 istihdam fazlası personelin tasfiyesinin öngörül- düğünü anımsatan Şahin, "Bunlardan 21 bine v^kın böHimü emekli edikti Geriye 24 bin dolayında personel kakh. Bunun da 10 bininin emekliliği geldL Bunlann emekli edümea suretiyle, diğerierimemur yapılacak, Bu konuda mesafe ahndı" de- di. Hiç kimsenin işinden olmasını isteme- diklerini vurgulayan Şahin, ancak Türki- ye'de koşullann bazı önlemlerin alınma- sı zonınluluğunu doğurduğunu belirte- rek, "Bunlar Türkrye'vi düzlüğe çıkara- cak önlemler" diye konuştu. Düşünülen kamu reformunun ana hatlan şöyle: • 1 yıl içinde gerçekleştirilecek olan kamu reformu, "merkezi yönetim, yerel yönetim ve kamu personel reformu" ol- mak üzere üç ayaktan oluşacak. • Merkezi idareden yerel idarelere ve il özel idarelerine yetki ve kaynak aktan- mı yapılacak. Bu yolla merkezi idarenın hantal yapısına son verilmeye çalışılacak. t/ Kamu kurum ve kuruluşlannda norm kadro uygulamasına geçilecek. Sta- tüler azaltılacak, devletteki görevler ye- niden tanımlanacak. • Memur envanteri yapılarak, gerek- sinim fazlası memuru olan bir kurumdan diğerine aktarma yapılacak. • Müsteşar başta olmak üzere üst dü- zey yöneticilerin görev süresi hükümetin görev süresi ile sınırlandınlacak. İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Kısa Süreli önce borsa yupilerinin ağzından düşmüyordu. Sonra Amerikan kaynaklı siyasilerle bizimkilerin dillerindedolaşmayabaşladı: "ABD, Bush'u, ABD ekonomisini ancak kısa süreli bir savaş kurtarabi- lir." diye. Arkasından süslü cümlelerie de olsa Türk ekonomisini, harta AKP'yi kurtaracak, bizimkilerin işin içinde ne kadar bulaşık olduklannı ortaya çı- karmayacak tek yolun da bu olduğunun altı çizili- yordu. Bunun tek anlamı, zaten yeterince haksız, in- sanlık dışı olan savaşın, daha doğrusu ABD'nin tek yanlı saldınsının, evrensel savaş kurallannın da dı- şında gerçekleştirilmesi. Tünkçesi, bombalann ne kadar sivil insana, kadına, çocuğa zarar vereceği gözetilmeden, Irak'ı birkaç günde teslim alacak boyutlarda kullanılması. Tabii ABD'nin şimdiden akıl almaz boyutlarda büyük rakamlara ulaşmış as- keri harcamalarını ekonomik kazanca dönüştür- mesi için, Irak petrolünün gelirinin üzerine oturma- sı da olmazsa olmazlardan. önceki gün Prof. Ayşe Buğra çok haklı olarak, pazariıkta geçen, Türkiye'ye petrol gelirinden pay verilmesinin anlamını soruyor, sonra da ABD'nin Irak petrolünün gelirine el koyup dağıtımını yapma- sından başka bir anlamı olamayacağının altını çi- ziyordu. AKP sözcüleri, ABD sıkıştırdıkça izJedikleri stra- tejiye ilişkin derin açıklamalar yapıyor, pot üstüne pot kınyorlar.. "Büyük bir seçmen kitlesinin des- teğini almış AKP, doğal olarak savaş istemeyen halk çoğunluğunun yanında olmak istiyor." Bu ne- denle de Erdoğan, Gül, mikrofonu ele alan her AKP'li önce sonuna kadar banştan yana politika- lardadireteceklerini açıklıyoriar. "Ancak"\a devam eden açıklamalarda ise, Türkiye'nin çıkarlan, Irak üzerinde oluşturulacak paylaşım politikalan, ka- rarlann dışında kalınmasının zararianndan söz edi- liyor. Tabii hem savaşa karşı, hem de AKP'lilerin söy- lemi ile "ABD'nin stratejik müttefiki" olabilmek gi- bi bir seçenek, yol olmadığmdan, Türkiye giderek daha sıkışık, daha işin içinden çıkılmaz bir yola gi- riyor. Bu saatten sonra ne Isa'ya ne Musa'ya ya- ranmanın sakıncaJan üzerinde durmanın bile anla- mı yok. Türkiye hâlâ Ingiltere'den başka dünyanın eksiği yanlışı ile karşısında durabildiği, ABD'nin tek yanlı emperyal saldınsına "Evet"diyebilecek ikinci ülke olma riski altında. Cumhurbaşkanı'nın uyardığı anayasanın "Türki- ye'nin uluslararası hukukun meşru saydığı bir ko- numda olması" koşulu önce ABD ile yazılı bir an- laşmaya varmak üzere olduğunu düşünen AKP ik- tidannı çok zor durumda bıraktı. ABD ile her ko- şulda anlaşma isteyen, savaş borazanlığını yapan medya yıldızlanndan başlayan, AKP yönetim kad- rolanna uzanan söylemde, Cumhurbaşkanı'nın söylediği, anayasal meşruluk için ikinci bir BM ka- ran alınması zorunluluğu görülmek istenmedi. Yo- rum yetkisinin Cumhurbaşkanı'na değil Meclis'e ait olduğunun söylenmesine kadar ileri gidildi. Bu aradaAKP'nin ABD'den umutla beklediği ya- zılı güvence gelmeyince, Erdoğan, Gül Hükümeti, yeni birsıkışıklığın, darboğazın içine düştüler. Türk- çesi Cumhurbaşkanı'nın uyardığı çizginin, anaya- sal çerçevenin haklılığını teslim etmeseler de, cid- diyetini tartışmak, hatta ABD'ye karşı pazariıkta koz olarak kullanmak noktasına geldiler. önerge ile konuyu Meclis'e taşıyan CHP milletvekili Aii To- puz, anayasal meşruluk boyutunun sadece ABD askerierini Türkiye'ye yerieştirmek değil, sonrasın- da Irak'a geçiş izni ile daha da açık, tartışılamaz ih- lal niteliği taşıdığını söyledi. Kamuoyuna dillendir- meseler de AKP'li milletvekillerinin de gerçeği gör- mek durumunda olduklannın altını çizdi. Türkiye'nin asla olmaması gereken çizgi, üstlen- memesi gerken rolden uzak tutulabilmesi için, sa- vaş, ABD'nin tek yanlı emperyal saldınsı karşrt- lannın çok daha kenetlenmiş, etkin rol üstlenmeleri, hızla caydıncı güç ittifakı oluşturmalan gerekiyor. Ne yazık ki, savaşa karşı olan çoğunluk, bu sınav- da sınrfta kalmış konumdayız. Savaşın ganimet- lerini toplamaya kararlı, bu anlamda halkın üzerin- de korkunç bir baskı uygulayan, medyasını sınır- sız kullanan ABD'de de bile savaş karşıtlan bizden çok daha zoriu, onuriu karşı çıkışlan yapabiliyor- lar. Bu anlamda gazetemizde başka köşe yazan ar- kadaşlanm çok anlamlı değerlendirmeleryaptıklan için tekrar nedenleri üzerinde durmaya zaman yok. Gerçek şu ki, bu kadar büyük tehdit, insanlık ayıbı karşısında hiçbir şey yapmamak için mazeretlere sığınmak gibi bir lüksümüz hiç yok. Bu yolun dönüşü yok.. soner(g cumhuriyet.com.tr iç ve dış borç stoku büyüdü Borç gırtlağa dayandı ANKARA (ANKA) - Devletin ıç ve dış borç sto- kundaki büyüme hızlanarak sürüyor. Ocakta konso- lide bütçeden ödenecek dış borçlar 1.8 milyar dolar, iç borç stoku ise 5.5 katrilyon ura büyüdü. Konsoli- de bütçe toplam iç ve dış borç stoku bir ayda 5 mil- yar dolara yakın artarak 153.2 milyar dolara ulaştı. Hazine Müsteşarlığı'ndan yapılan açıklamaya gö- re konsolide bütçe dış borç stoku ocak ayında 58.6 milyar dolara yükseldi. Stoktaki bu artış Hazine'nin ocakta yaptığı 738.9 miryon dolarlık ve 493.9 miryon Euro'luk tahvil ihraçlanndan kaynaklandı. Ocakta iç borç stoku ise ilk kez 150 katrilyon lıra sınınnı aştı ve 155.4 katrilyon liraya ulaştı. Stoktaki bu artış, 9.1 katrilyon liralık iç borç anapara geri öde- mesi yapılan ocakta 14.6 katrilyon liralık yeni içborç- lanmaya gidilmesinde etkili oldu. SKDNOMİ 1 1972: Türksan Şirketi, Yeşilköy Havaalanı'nın girişinde uçakla gelen yolcular için gümrüksüz alışveriş merkezi açt. t977; Libya'dan Türkrye'ye direkt para transferi yapılabileceği bildirildi. 2001: Merkez Bankası dalgalı kura geçişin iik gününde ddann fiyatını 689 bin liradan 964 bin liraya çıkardı. Faizter yüzde 5200'leri gördü.