Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 ARALIK 2003 CUMARTESİ HABERLER Yolsuzlukla mücadele için dokunulmazlığa sınırlama öngören belge komisyona geri çekildi AKP'yi 'koıkutan' sözleşme DUTVYADABUGUN ALİ StRMEN Avrupa'da Laiklik Öne Çıkarken 17 Aralık akşamı Fransız Kanalı TV 5'ten Jac- ques Chirac'ı ızlerken gazetecı dostum Eric Ro- uleau ıle Fransa'nın Ankara Buyukelçısı oldu- ğu 1989 yılında yaptığım bır soyleşı geldı aklı- ma. Fransız Devrımrnın 200 yılındayapılantartış- maları konuşuyorduk Gerçekten de anavatanında kımılerı devrımı ve yol açtıklarını kıyasıya eleştırıyoriardı Aradan 2 yoğun yuzyıl, dort cumhurıyet, ıkı dunya sava- şı geçmemış gıbı ateşlı bıçımdetartışılıyor, Cum- hurıyetçılık ılkesı bıle Jakobenlık, bağnazlık ola- rak nıtelenıyordu Rouleau butun bunlann hıçbırını yadırgamıyor, doğal buluyordu - Bu tartışma devnmın ve kurumlannın hâlâ can- lı olduğunun kanıtıdır, dedı Ardından da ekledı - Hıçbır devrım tek bır darbeyle kazanılamaz, kazanımların ustune yatarak da korunamaz, her zaman uyanık olmak ve yenı yenı kazanımlarel- de etmek gerekır Fransa'da, Katolık kılısesıne karşı Cumhunyet'ın verdığı kavga 1792'de başlamış, 1801 konkor- dası ımzalanmış, daha sonra buyuk çekışmele- nn, buyuk tartışmalann sonunda, 1905 kanunu çıkarılmıştı • • • Ama aradan geçen yuzyıla yakın sureye kar- şın, Fransa hâlâ cumhurıyetın temel ılkelennı korumak ıçın duzenlemeler yapma gereğını du- yuyordu Jacques Chırac parlamentodan, laıklık ılkesı- nı koruyacak bır yasa çıkarılmasını ıstıyordu Aralarında El Ele Derneğı'nın kurucusu veyo- netıcısı dostum Gaye Petek'ın de bulunduğu Stassı Komısyonu'nun raporunu ınceleyen Cum- hurbaşkanı, okullarda, goze çarpan bıçımde dınsel sımgeler taşınmasını yasaklayan bır ya- sanın çıkarılması gereklılığını dıle getırdı, tarıhı 17 Aralık konuşmasında Sağ eğılımlı Cumhurbaşkanı Chırac devrımın kazanımlarının aradan ıkı yuz on dort yıl geçtık- ten sonra bıle yasayla korunması gereklıliğını vurguluyordu Konunun aslında laıklık ılkesıyle ılgılı olduğu halde, hep turban tartışması olarak algılanıp su- nulmasının nedenı, kımı Muslumanlann olayın bu yonunu one çıkarma çabalarıdır Duzenleme şımdılık, okulla sınırlı ama kamu alanı kavramı da dıle getırılmış durumda, yasa- da hastaneler ıle ılgılı olarak kımı duzenlemele- nn yapılması da beklenıyor Okulun gundemın onune fıriamasına şaşma- mak gerek Çunku okul laıklık tartışmasının ve laıklığe karşı çıkışın en yoğun odağı • • • Fransa'da kamuoyunun buyuk çoğunluğu- nun dıleğını dıle getırdı Chırac Iktıdar partılerı gıbı, ana muhalefetı oluşturan Sosyalıstler de, boyle bır yasadan yanalar Ama Fransa'da kımılerı, kâh ultra lıberal eğı- lımlerınden, kah dını ınançlarını gosterışh bıçım- de kamu alanına yansrtmadakı eğılımlennden vaz- geçemedıklerınden, bu davranışı "ıslamofobı" (Islam korkusu) olarak nıtelendırdıler Oysa laıklık savaşımının buyuk donemeçlenn- de bugunlere gelene kadar Islam onemlı bır guç değıldı Fransa'da Cumhurıyet mucadelesını, kendısıne karşı dırenen Katolık kılısesıne yone- lık olarak surdurmekteydı Nıtekım son donemde de turban ıle ılgılı du- zenlemeye karşı çıkanlar arasında yıne Katolık kılısesı yer alıyordu Butavrın Islamı savunmaktan çok bırturlu ıçe tam olarak sındırılememış olan laıklığe karşı dur- ma refleksınden kaynaklandığını belırtmeye bıl- mem kı gerek var mı? Turban ıle ılgılı tartışmalar Almanya'da da su- rûyor Orada ılk ağızda nasıl bır çozume vanla- cağını şımdıden soylemek çok kolay değıl Ama Johannes Rau'nun eğılımının Chırac'tan fark- lı olmadığını bılıyoruz Burada dıkkat edılmesı gereken husus, seç- men çoğunluğunun bır yıl once turban ıle ılgılı yasal duzenleme ıstemedığı Fransa'da vatandaş- ların uçte ıkısının, kısa surede Chırac'ın goruşu- ne varmış olmalarıdır Avrupa'da laıklık ılkesıne venlen onem on pla- na çıkıyor Kımılerı de, hâlâ Erdoğan yonetımındekı Tur- kıye'nın AB'ye yaklaştığını duşunebılıyorlar Bakbak görevinden ayrıldı MiUetvelaline adını sordu sürgün edildi OLCAYAKDENİZ MİLAS-AKPMuğla Mılletvekılı Seyfi Terzi- başoğhı'nun, telefonda goruştuğu Mılas Mılh Eğıtım Mudurluğu Sek- reten Fidan Bakbak ı. adını ıkı kez sorması uze- nne ılkoğretım okuluna memur olarak surgun et- tırdığı ılen suruldu Emeklılığıne 3 ay ka- lan Bakbak, raporalarak gorevınden aynldı Eğı- tım-Sen uyesı olan Fıdan Bakbak'a sendıka sahıp çıkarken Eğıtım Sen Mı- las Şubesı'nın açıklama- sında "Ümittıeğitim mu- dürü ve ilçe milli egitim mtiduninevapnğı baskı fle 20yıllık devlet memu- runun görev verinideğiş- tirmeyi asli gorevierini bir kenara bırakarak gorev edinen miBet\ekilinin bu davranışını kuuyoruz" denıldı Edınılen bılgıye gore olay şoyle gelıştı Geçen hafta Mılas HçeMıllıEğı- tım Muduru ReşitCengiz ıle goruşmek ısteyen Ter- zıbaşoğlu ılçe mıllı eğı- tım mudurluğune telefon açtı Telefonaçıkan Bak- bak, Mudur Raşıt Cen- gız'ın o anda makamın- da bulunmadığını belır- terek "Sayuı Milletveki- fi'njn adını anlayamadım. Bir kez daha soyler misi- niz?" dıye sordu Bunun uzenne Terzıbaşoğlu, "Sen ne biçinı sekretre- sin? MUletvekilini tanı- nuvor musun" dedı BULENTSARIOĞLU ANKARA - Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sozleşmesı, hukumetın "do- kunulma" korkusuna takıldı Yolsuz- lukla mücadele ıçın yasama uyelennın dokunulmazlığının sınırlanmasını on- goren sözleşme, TBMM Dışışlen Ko- mısyonu'na gen çekıldı Oysa huku- met, Ulusal Program'da "kısa vadefi" taahhutler arasında yer alan sozleşme- yı geçen yasama yılında Meclıs'ten çı- karmayı \aat etmıştı A\Tupa Konseyı, yolsuzlukla çok yonlu mücadele ıçın bın Yolsuzluğa Karşı Ozel Hukuk Sozleşmesı, dığen Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Soz- leşmesı olmak uzere ıkı onemlı belge- yı 1999 yılında ımzaya açtı Yolsuzlu- ğa Karşı Ozel Hukuk Sozleşmesı'nı ge- AKP zamana yayıyor Fezlekelerde oyalama taktiği ANKARA (Cumhurivet Bürosu) - Dokunulmazlığı kaldırmamakta ısrar eden AKP, dığer yandan haklannda dosya bulunan mılletvekıllennın fezlekelennı goruşturmeyı zamana yayıyor Anayasa Komısyonu Başkanı Burhan Kuzu, haklannda dava ya da soruşturma bulunan mılletvekıllennın yargılanabıhnesı ıçın komısyondakı fezlekelen, araştırma komısyonu raporundan sonra goruştureceğını açıklamıştı Burhan Kuzu nun bu adımında, kendısıne yonelık bır uyannın da etkılı olduğu ortaya çıktı Lıberal Demokrat Partı Genel Başkanı Emin Şirinın Kuzu'ya gıderek "Komisyondaki fezlekelen göruşmemeniz dummunda görevinia • Komısyonda çoğunluğa sahıp olan AKP'hlenn fezlekelenn buyuk bolumuyle ılgılı "donem sonuna bırakma" karan vermesı beklenıyor savcıbğasuç duyurusunda bulunacağım" dedığı, Kuzu'nun da "gereğini vapacağını söylediğT oğremldı Ancak Anayasa- Adalet Karma Komısyonu'nu — — — ^ — toplantıya çağıımak ıçın Kuzu'nun bekledığı raporun çalışmasını, Araştırma Komısyonu ağırdan alıyor Komısyon raporu tamamlanıp genel kurulda gonışuldukten sonra toplanacak karma komısyonun da mılletvekıllennın yargılanması yonunde ılen bır adım atması surpnz olacak Komısyonda çoğunluğa sahıp olan AJCP mılletvekıllennin, fezlekelenn buyuk bolumuyle ılgılı "dönem sonuna bırakma" karan vermesı beklenıyor Araştırma Komısyonu Başkanı Hüsrev Kutiu. 10 gün once yaptığı açıklamada ıncelemelermı tamamladıklannı v e "Türidve'de yargı bağunsızhğına güvenmedikleri" ıçın dokunulmazlığm mevcut şekhyle korunmasmda karar kıldıklanm belırtmıştı • Hukumetın Ulusal Programı'nda 'kısa vadelı' taahhutler arasında sayılan dokunulmazlığa sınır getıren sözleşme TBMM Genel Kurul gundemınden çıktı. Dokunulmazlığın anayasa değışıklığı ıle sınırlanmasına donük sozunu yenne getırmeyen hükumet, geçen yasama yılında söz konusu uluslararası sozleşmeyı Meclıs'ten çıkarmayı vaat etmıştı çen yasama yılında hızla yasalaştıran hukumet, ceza hukuku sozleşmesınde ıse Avrupa Bırlığı'nı oyahyor Boyle- ce yolsuzlukla mücadele kapsamında venlen uluslararası sozun bır ayağı ek- sık kaldı TBMM Dışışlen Komısyonu, geçen hazıran ayında goruştuğu sözleşme uzenndekı 4 çekınceyı kaldırmıştı Turkıye, sozleşmeyı ımzalarken do- kunulmazhkla ılgılı 4 maddenın de aralannda bulunduğu 4 maddeye çe- kınce koymuştu Ankara, bu maddede- kı eylemlere "ulusal mevzuannda las- men veya tamamen cezaı yapürınu ge- rektiren bir suç olarak yer vermeme" hakkını saklı tutmuştu Komısyon, yol- suzlukla topyekun mucadeleye zarar \ e- receğı ıçın bu çekıncelen kaldırdı Yükümlülük ağır geldi Dokunulmazlığın anayasa değışık- lığı ıle sınırlanmasına donuk sozunu ye- nne getırmeyen hukumet, bu alanda uluslararası yukumluluğe gırmeyı de goze alamadı Genel kurul gundemın- de bekletılen uluslararası sözleşme Dışışlen Komısyonu'na gen çekıldı Sozleşmenın onay lanması durumun- da "anayasa ile çelişeceğr gerekçesıy- le gen çekıldığı oğrenıldı Ceza huku- ku sozleşmesının "ııhısal kamu mec- Bsleri uyeJerinin yoisuzluğu" başlıklı, hukumetı rahatsız eden 4 maddesı şoyle "Taraflar, kendi iç hukuklanna uvgun olarak, 2 ve 3'uncü maddelerle ilgili fiillerin (ruşvet alma-verme), ya- sama veya idari yetkiyi kullanan her- hangibirulusal kamu mecttauyeaolan bir şahısla ilgili olması dummunda, bunlancezai\-apnnmgerektirenbirsuç halıne getirmek amamla gerekli go- rulen yasal ve dığer onlemlen ahriar." Sozleşmenın nufuz tıcaretıne karşı alınacak onlemlen ıçeren 12 madde- İĞNELİFIRÇ4 ZAFERTEMOÇİN sınde taahhut edılen yaptınmlar da şoyle "Taraflar.kendiiçhukuklarına uygun olarak, her turlıi haksız menfa- aü doğrudan ya da dola%lı olarak, 2,4 ila 6 ve 9 ila 1 î. maddelerde betirtikn, kararalmava muktedirherhangibirId- şi uzerinde bir etki yaratma veteneği- ne sahip olduğunu belirten veya tevit eden herhangi bu- kımse\e. o şahıs ya da bu- başka kışı ıçuı olsun va da bu et- khi sağlamak için ve etkinin ifade edi- hp edilmediğine ya da var savılan etki- nin istenen sonucu doğurup doğurma- dığına bakılmaksı/ın, haksız bir men- faau bir karşıhk olmak kaydıvia, vaat etmek, tekliftebulunmakvevermekfı- iünı. bilerekişlenmehalinde, cezai yap- ûnm gereküren bır suç halıne getir- mek amacıyia, gerekli gonıien yasal onlemleri ahrlar." Sezer'in görev süresi Koç: Kuzu kendiişine baksın ANKARA (Cumhuriyet Burosu) - CHP Grup Başkameİcıh Haluk Koç, Cumhurbaşkanı'nın gorev suresının duşurulmesını ısteyen AKP'lı TBMM Anayasa Komısyonu Başkanı Burhan Kuzu'ya tepkı gosterdı Koç, "CumhurbaşkanTmn gorev suresi Kuzu'nun bo> unu aşar" goruşunu dıle getırdı Koç, Mıllı Eğıtım Bakanlığı Talım ve Terbıye Kurulu u>elığı gorevınden alınan ve açtıklan davalan kazanan oğretmenlen TBMM'de kabul ettı Koç, yargı kararlannın Turkıye'de haklı olanlann yargıya guvenmelennın ne kadar onemlı olduğunu gosterdığını soyledı Hukumetın yoğun kadrolaşma ıçınde olduğunu belirten Koç, "Bu gjrişimler Bız değıştık' diyenlerin ahtan alta nasıl tunel kazdıklannın işaretidir. Onlarla uğraşmaya devam edeceğiz, Milli Eğitim Bakanı egitimin onundeki milli sozunu anlayana kadar.- Sıkuıülar aşılacak ve bütûn bunlar kartopu gibi errvecektir" dedı B AĞ-KUR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ K URAN KURSU YÖNETMELİĞİ —] 'Yöneticilik Yapamaz' raporuna karşın atama Cumhurbaşkanı Sezer'in hassasiyeti laiklik MUSTAFAÇAKIR ANKARA - REFAHYOL do- nemınde Bağ-Kur Genel Mudur- luğu'nde Personel ve Eğıtım Da- ıresı Başkanlığı gorev ınde bulun- duğu sırada "memurlar arasında aynmcılık'' yaptığı gerekçesıyle hakkında, "yönenaBk görevinde bulunamaz" raporu duzenlenen Salim Turan, AKP ıle bırlıkte ye- nıden alındığı Personel ve Eğı- tım Daıresı Başkanlığı 'na getınl- dı 24 Ekım 1997'de gorevden aluıan Turan, 25 Mayıs 1998'te yı- ne aynı goreve getınlerek 1 Şu- bat 2000'e kadar bu gorevde kal- dı Bu donemde Turan'ın 1996 yılındakı dau-e başkanlığı gore- vıyle ılgılı olarak mufettışler ta- rafindan ınceleme yapıldı Bağ-Kur mufettışı, genel mü- durluk taranndan belgede sahte- cılık yaparak "haksız hizmet sü- resi" kazandıklan gerekçesıyle Hatay ve Zonguldak ll Mudur- lüklen'nde gorevh 23 memura venlen yer değıştu-me cezasının uygulanmadığını belırledı Raporda, uygulamada memur- lar arasında "eşttBk" ılkesınden uzaklaşıldığı vurgulandı Rapor- da. Salım Turan'ın "idaredSğinge- rektffdiği vaaflan ve eşnük üke- sine göre davranma yeteneklerini kaybettiği'' belırtılerek "tleride herhangi bir idareciük görevi fle görevtendirflmemesi" ıstendı Turan, AKPnın goreve gelme- sımn ardından yenıden Personel ve Eğıtım Daıresı Başkanlığı'na getınldı ANKARA (Cumhumet Bûro- su) -Cumhurbaşkanı Ahtnet Nec- detSezer, Bruksel'de duzenlenen AB Zu-vesı sonucunda yayımla- nan bıldınnm Turkıye'ye ılışkın bolumunun beklentılen tam kar- şılamadığına dıkkat çektı Cum- hurbaşkanrnın laıklık ve eğıtun bırlığı konusunda taşıdığı hassa- sıyetle AKP ıktıdannı uyarması- na neden olan Kuran Kursu Yo- netmelığı'yle ılgılı gehşmelen ız- ledığı belutıldı Cumhurbaşkanlığı Dışışlen Başdanışmam v e Özel Kalem Mu- duru SermetAtacanh dun Çanka- ya Koşku'nde basm bılgılendır- me toplantısı duzenledı Gazete- cılenn Sezer'm Kuran Kursu Yo- netmelığı'yle ılgılı hassasıyetle- rını sorması uzenne Atacanlı, "Hassasiyetin niteBği ortadadır. Saym Cumhurbaşkanımızuı daha öncelaiklikkonusunda,eğitim bir- üği konusunda dile getirmiş oldu- ğu görüşler paralelindedir" dıye konuştu Atacanh, yonetmelığm ertelenmesıne ılışkm ışlemın he- nuz Resmı Gazete'de yayımlan- madığının belırtıUTiesı uzenne de "Sayın Cumhurbaşkanımız ge- rekti uyanvi v-apü bu konuda. Bun- dan sonra gefişmeleri izlevecek" de- dı \tac;uılı,lB\l\1 Anayasa Ko- mısyonu Başkanı Burhan Ku- zu'nun Sezer'e yonelık eleştınle- nnın anımsatılması uzenne ıse "Zaman zaman çeşitti istikamet- te göruş açıklamalan vapümakta- dn*. Bunlan basından izkmekte- viz. Her beyana bir cevap vermek gibi bir dunımumuz yok" dedı IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@cumhuriyet.com.tr Almanya'ya geçen hafta yaptığımız gezı sırasındaAiman devletının Islamı- yetle ılgılı uzmanlannı veyetkılılennı de dınlemıştık Federal Almanya Anaya- sa Mahkemesı'nın, kamu gorevlılennın ışyennde turban takıp takmayacağını eyalet yonetımlerıne bırakmasından sonra yetkılılerle neler olacağını ko- nuştuk Yetkılılerın bıze açıkladığına gore, onumuzdekı gunlerde Alman- ya'da bırçok eyalet yonetımının, ka- mu gorevlısı kadınların turbanla gorev yerlenne gelemeyeceklen yönunde ka- rarlaralmasıgundemdeydı Beıiın eya- let yonetımı bu karan almaya hazırta- nıyordu Bu arada Cumhurbaşkanı Rau, bu karann eyaletlere bırakılması yenne merkezı olarak alınmasından yanaydı Yanı, Federal Almanya bu ko- nuda yenı bır uygulamaya hazırlanı- yordu Federal Almanya'da bunlan bekler- ken, laıklık konusunda daha duyarlı olan Fransa'da, Almanya'ya gore ılen bır eğılım ortaya çıktı Cumhurbaşka- nı Chirac'ın çağnsıyla yasaklann bo- Fransa'da Turban Yasağı... yutu genışlıyordu Yalnız oğretmenler değıl oğrencılenn de turbanla okulla- ra gırmelerı yasaklanıyordu Fransa ve Almanya, Avrupa'nın başını çeken ul- keler Şımdı bırbın ardı sıra dığer ulke- lerden benzer yasaklar çıkarsa şaş- mamak gerekıyor Nıtekım Danımarka ve Isvıçre'de de benzer kararlar alın- dığı haberlen gundeme geldı Avrupa'da alınan bu kararlar, Turkı- ye'dekı ıç tartışmayı da etkıleyecek Turban yasağı konusunda ısrârfı olan çevreler bu kararlardan guç alacaklar Almanya'dakj konuşmalarımız sırasın- da fark ettım kı, Turkıye'dekı turban tar- tışmasıytaAvrupa'dakj turban tartışma- sı tam da ust uste oturmuyor Turkı- ye'dekı çatışma benım goruşume go- re tırmanarak bır ıktıdar kavgasına do- nuştu Laıklerle,felamcılartürbanıbı- rer sıyası sımge halıne getirdıler Bu- radanılenye veya gerıyeatılacak adım, soz konusu sıyası guçlerın ıktıdar ıçın- dekı ağırlığını da etkıleyecek sonuçlar yaratacak Avrupa'dakıdurumbırazfarktı 11 Ey- lul'den sonra Batı'da bır Islamcı kor- kusu oluştu Bu korku, Avrupa'da nu- fusu gıderek artan Muslumanlar nede- nıyleyenı onlemleralma ısteğını bera- bennde getınyor Jakoben bır laıklık tanhıne dayanan Fransız geleneğı, bu konuda daha duyarlı Fransa'da eskı somurge Arap ulkelennden geten Mus- lumanlann sayısı çok fazla Bu toplu- luk, Fransa'nın en yoksul alt sınıflannı oluşturuyor Yoksulluğa dıl ve kultur farkı da eklenınce, bu yoksul Arap top- luluklan ıçınde suç ışleme potansıyelı de yuksek bır orana ulaşıyor Fransız toplumu ıçınde Arapları dışlama eğılı- mı çok guçluydu, şımdı daha da ılen boyutlara ulaştı Musluman Araplarla, Fransızlarara- sındakı çelışmenın bır boyutu da ırk- çılık Irkçılık Fransa'da çok guçlu Bu- tun bu olumsuz etkenlerı ust uste ko- yunca Fransız toplumu ıçınde Islam- cılara yonelık onlem alınması ısteğı ağırlık kazanıyor Almanya'dakı Mus- lumanlarm çoğunluğunu ıse Turkı- ye'den gıden yurttaslarımız oluşturu- yor Almanya'da da 11 Eytul sonrası te- dırgınlığın yukseldığı bırgerçek Işte bu tedırgınhkler sıyası Islamcı akımlann bırsembolu olarak gorulen turbanı he- def alıyor ••• Avrupa'dakı bu gelışmeler, bırçok tartışmayı da berabennde getırecek gıbı gorunuyor Bu yasaklar, Avrupa'da Muslumanlaria Avrupalılar arasındakı uçurumu daha fazla açabılır Zaten Av- rupa'nın alt sınıflan olan Muslumanlar daha da aşağıya ıtılebılırler Zaten bu- yuk olçude ıçıne kapanarak yaşayan Islamı cemaatler daha da gettolaşarak radıkal Islamcı akım arın daha fazla et- kı alanına gırebılırler Islamcı akımlar ıse bu yasaklan kullanarak, sıradan Mus- lumanlann daha da sıyasıleşmesını sağlayabılırler Boyle bırgelışme Mus- lumanlann yaşammı da Avrupalılann yaşamını da olumsuz yonde etkıleye- bılır Avrupa'dakı turban yasağının ıkı boyutu var, bınsı yukselen Islamcı akım- lardan korkmak, ıkıncısı artan yaban- cıduşmanlığı Turkıye'dekı tartışma ve kamplaşmaların da Avrupalılan etkıle- dığını sanıyorum Tabıı bu surecın na- sıl sonuçlar vereceğını şımdıden kes- tırmek zor örneğın boyle bır gelışme 'uygarlıklar çaf/şmas/'nı korukleyebı- lır mı' Boyle bır kamplaşmayı ve ça- tışmayı ozleyen Batı dakı muhafazakâr çevreler, bu çatışma ıçınde daha faz- la guçlenebılırler mı 9 Bır başka tez ıse bu yasaklar yoluy- la islamcı akımların gelışmesının onu- ne geçılebıleceğı Fransız ve Alman yetkılıler boyle duşunuyortar Neyın na- sıl gelışeceğını kestırmek çok zor An- cak, Avrupa'dakı Islamcı akımlar açısın- dan yenı bır donem başladığı da bırger- çek