Katalog

2SKASIM20O3SALI CUMHURİYET SAYFA DIZI Curnhuriyefe îşık tutaniar Nermin Yılmaz BAŞLARKBM Mustafa Kemal ve askerleri için yurdu işgalden kurtanp bağımsızlığına ulaştırmak kolay olmadu Başkomutanının "Ya istiklalya ölüm" sözleriyle ayağa kalkan bir ulus, tankı, topu, zırhhlanyla üstünegelen düşmanı, akd, inanç ve özgürlük sevdası ile alt etmesini bildi Fakat özgüryaşamak için silahla elde edilen zafer yetmiyordu. Bağımsızlığı korumak için verüecek mücadele de onlan kazanmak kadar önemliydi. Anadolu insam aydınlatüarak çağdaş bir Türkiye kurmak gereJdyordu. Bununyolu da eğitimden, eğitim ordularının zaferinden geçîyordu. Mustafa Kemal Atatürk, bu inançla, "Mualtimler, yeni nesil sizin eseriniz olacakar" dedi Mustafa Kemal, bu savaşta aydın Türk öğretmenlerinegüvendL Yeni alfabe ileyola çıkan eğitimciler, okuüarda verdikleri amansız mücadele ile yanm asırda çağdaş düşünen, çağdaş medeniyet seviyesine ulaşmak için çok çalışü. Günümüz eğitimcilerinin bu asıtiık çınaıiardan alması gereken önemli dersler olduğuna inandarak bu yazı dizisi hazırlandu Ömrünü ulusal eğitime adayan, efsane öğretmen RefetAngın ile başlayacak olan dizide Cumhuriyete ışık tutan öğretmenlerin yaşamöykülerini, öğretmenlik anüarmı, yurdu aydınlatırken yaşadıklan sıkmülan, güzel anüarmı bulacak, günümüz öğretmenlerine önerilerini okuyacaksınız. Tüm öğretmenlergünlerinin terörsüz, banş dolu günlerde kutlanması dileğiyle aramızda olamayan Cumhuriyet dönemi öğretmenlerimizi de saygtyla anıyoruz. ANGTV VE CUMHURBAŞKA>LARI - Refet Angm, 1935 yıonda Gazi Terbiye Yüksek Öğretmen Okulu son smıföğrencisiyken Atatürk tarih dersine gelmişti. Bir tren yokuluğu sırasında tahta bavulunu kaybeden Angm, çok sevdiği Atatürk k okn reamlerini de o Uğur Mumcu'nun öğretmenliğini yapan RefetAngın, ilk günkü heyecanmı bugün de koruyor 'Ata'ya sözvermiştim 9 efet Angını tanır mısmız? Hani koskoca bir ömrü ulusal eğitime adayan Refet An- gın'ı... Cumhuriyet ile birlıkte Anado- lu'nun yeniden ınşasında bir kültür nefen olarak canlabaşla çahşan Refet AnguTı... Pek çok öğ- renci, daha ılkokul yıllannda ona yakın olma şansını yakalarken. demokrasi şehidi Uğur Mum- cu gibi yüreğı insan. yurt ve Atatürk sevgısi ile dolu nesıller yetıştıren, Angın'ı 88 yaşında ulaş- tığında tanıma şansını yakalayabildim. Onu ta- nıdıkça, yüreğindeki eğitim aşkının, bugün de ilk günkü gibi alev alev yandığını gördüm. Ata- türk'ten, Cumhuriyetten, Anadolu "dan söz eder- ken parlayan ışıltıyı gördüm gözbebeklerinde. Türk kadınının güç slmgesl Cumhuriyet dönemini Atatürk'le ilgili anılar- layaşayan, 'güçlü Türk kadını" imajını günümü- ze kadar bir meşale gibi taşıyan Refet Angın, Is- tanbul Milli Eğitim Müdürlüğü'ndeki odasında sorulanmızı yanıtlarken, kullandığı her sözcüğe bir asra yaklaşan ömrünün izlerini aktardı. Öz- lemlerini, Türİdye'nin geleceğine yönelik bek- lentilerini, yüreğinden hiç eksik olmayan heye- canı ile geçmişi yeniden yaşayarak anlatrı. - Cumhuriyetin kuruluş yiflanndald sıkmn si- ztnasılyansıdı? REFETANGIN- Tuna Beylerbeyi MırzaBey'in torunu olan babam Şerif Mirzaoğlu siyasal bil- gıler eğitimi veren tstanburdakı Mülkjye Âli'yi bıardikten sonra Gelıbolu'da komiser olarak gö- rev yaparken, 1908 yılında da annem HaKme ile eMenmiş. Ben de 18 Mart 1915 'te dünyaya gel- mşim. Doğduğum gün Çanakkale Deniz Zafe- rikazanılmış; ama o zafer ışgali önlemeye yet- rremişti. Bu yüzden çocukluğum çok zor ve sı- kntılı geçti. 4 yaşında iken babam Anadolu'ya gtti. îşgal altındaki bir memlekette, genç bir an- n; ve 3 kız çocuğu olarak ortada kaldık. -Okul Mİlannızdan söz eder misiniz? Deneme Lisesi'nin 30. kuruluş yıldönümü kudanrv-or. Masada soklan sağa AH Atik, Ayşegûi Atik, Şen Güvener, Refet Angm, Aydın Güven Gürkan, Uğur Mumcu ve eşi Güldal Mumcu. Diküibir ağacıyok Uğur Mumcu, Aydın Güven Gürkan, Mustafa Üstündağ, Hrar Ekşi, Güneri dvaoğhı'nun öğretmeni olan Refet Angm, meslek aşkını kdşisel gelirlerinden önde tutan pek çok eğitimci gibi, çalışmasının karşılığını maddi olarak hiçbir zaman alamamış; böyle bir beklentisi de olmamış zaten. Halen Almanya'da çalışan bir gurbetçüün evinde kiracı olarak oturuyor ve hâlâ dikili bir ağacı yok. Öğrencilerinin Atatürk Ormanı'na adına fidan dikmeleri ve Kâğıthane'de kendi adına 17 derslikli ilköğretım okulu yapılması onu mutlu etmeye yetiyor. Gençliğin biünçli bir şekilde yetişmesi de gelecege inançla bakmasını sağlıyor. "Devrinüere sahip çıkacak bir gençhk yetişryor. Devrinüer çok sağlam, ldmse onlan ortadan kakhracak gücü bulamaz" diyor. ANGEV- O zaman mahalle mekteplen vardı. Fakat ben 7 yaşında gönderildiğim bu okulda okumak istemedim. Evde annemden dersler al- dım. Mudanya Mütarekesi'nden sonra da babam beni kendi okuttu. Dokuz yaşında üçüncü sınıfa başladım; 1.5 yılda ilkokulu bitirdim. Eski Türk- çe ile doldurulmuş yıldızh bir diplomam oldu. - Atatürk ile taıuşmanız? ANGES'-tlkokulu bitinnce öğretmen olmak is- tiyordum. Çünkü 1926 yılında son sınıfta iken oku- lumuza gelen ve bana, "Çocuk, sen büyüyünce ne olacaksm?" dıye soran Atatürke "Muauun" diye yanıt vermıştım. Babam, beni Edirne'deki bir arkadaşının evine yerleştirdi. Bana, "Öğret- men olupdaneyapacaksın?" diyorlardı. Bundan sıkılarak evden kaçtım; iki gün aç susuz dolaş- tıktan sonra Kız Öğretmen Okulu'nu buldum. -Atatürk ile yeniden karşüaşunrz mı? ANGIN-Edirne Kız Öğretmen Okulu'nun son sınıfında iken de Atatürk okulumuza geldi. Öğ- retmenlerim beni karşısına çıkardı. "Hoş geJdi- niz paşam. Size öğretmen olmak için söz venniş- tim; işte şündiöğretmen ada>ıolarak karşmızda- yım" dıyerek çiçek verdım. "Seni tarudım: sen Geübolu'daki çocuksun. Ne öğretmeni olacak- sm?" diye sordu. Derslerimin iyı olduğunu be- lirterek, tt Riyazi>'e(matematik)efendnn''dedim. Kaşlarmı çattı. "Hayır, sen tarih öğretmeni ola- caksın'" diye konuştu. -Ve siz de tarih öğretmeni oldunuz. ANGTN- Atatürk istediği için tarih öğretmeni oldum. Öğretmen Okulu'ndan 1932 yılında me- zun oldum. Gazi Terbiye Yüksek Öğretmen Olcu- lu'na girdim. Üçüncü sınfa geçince Ankara Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'ne kaydımı >r aptırdım. 1936 yıhnda her iki okulu da bitirdim. 1932-1936 yülan arasında Atatürk ile çok sık karşüaşnm; Mak- buleHannn'ı tanıdun. O yüzden zaman zaman Köş- k'e gidiyordum. Bazen. "BenimGeliboluhı çocuk nerede?"diyerekbeniçağın\ordu Daha sonra Ge- libolu, Biga \e Bursa liselerinde öğretmerüik yap- tım; Antakya'da başlayan müdürlük dönemim Gaziantep, Erzurum ve Balıkesir'de devam etti. 1954"te Kayseri'ye gönderildim. - Kendi isteğiniz dışında mı? ANGEN'- Kurtuluş Savaşı'nın ikinci adamı ts- met tnönü şehre gehnişti. Tarih öğretmeni ola- rak öğrencilerimi dinlemeye götürdüm; tanıma- lannı istedim.'Mesleğe saygısızhk' kabul edildi; Kayseri'ye gönderildim. - Üzülmüşsünüzdür? ANGEV- Anadolu'nun her yeri benim için kut- saldı. Bu yüzden üzülmedim. Bir gün Ankara'ya çağnldım. Bakan Bey benden özür dileyerek ta- yınimi Ankara'ya aldı. 5 Aralık 1955 yılında açı- lan Deneme Lisesi 'nin kuruluşunda görev aldım. Çok sevdiğim Uğur Mumcu ve ağabeyi Ceyhan Mumcu Deneme Lisesi'nde öğrencilerimdı. En son deneme lisesinin otuzuncu kuruluş yıldönü- münde görüştük. îki yıl sonra da maalesef çok değerli bir öğrencimizi kaybettik. Kendisiyle her zaman gurur duymuşumdur. -Daha sonraki görev yeriniz? ANGEV-1975 yılında da Istanbul'a gelerekçe- şitli okullarda yöneticilik yaptım. 100. Yıl Komı- tesi'ne seçildim. 1981 'de yıhn öğretmeni seçildim. Milli Eğitim Bakanlığı'na müşavir oldum. - Temel ilkeierüıiz nelerdir? ANGEV- Ülkemın bağımsızlığım savunmak, bağnazhğa karşı aydınlanma ve halka hizmet üç temel ilkem oldu. Atatürk, 1937'deki 2. Tarih Kongresi'nde "lşin şündi başh>or çocuk. lyi bir tarih öğretmeni olacaksm. Son nefesine kadaryo- ruunakbümeyeceksin'' dedi. Onun ızinden gide- rek üstlendiğım sorumluluğu sürdürüyorum. -Atatürk eğitimeçokönernvermisti. Eğtamsoh- bederinizi bize aktanr mısınız? ANGEV- Savaş sürerken, Atatürk, eğitim şû- rasım topladı. "Düşman kaçryor. Bundan sonra iş size düşüyor. Toplumun en büyük düşmanı ce- halet; cehaletin en büyük düşmanı da egitimdir. Eğitimden mahrum olan toplumlar mület olma- ya layık degüdir" dedi. Cumhuriyetin ilanından sonra da hep eğitimle ilgilendi. Tevhid-i Tedri- sat Kanunu'nu, eğitimle ilgili devrimleri, okuma seferberliğini, harf devrimini yaptı. - "Cumhuriyet'e Işık Veren Öğretmenler'' al- büm çahşmasmı sürdfirüvDrsunuz. Bu çahşmaya nasü başîadmız? ANGEV- Atatürk'ün birsözüvardır "Birtop- hun yaşh^tandaşlanna veemektikrine saygı gös- termekzorundadır. Vaktryle muktedirken kendi- lerinden azami şekilde faydalamlan, daha sonra flgi göstermeyen bir toplumun yannlara bakma- ya hakkı jtıktuıf Bu düşünceden hareketle öğ- retmenlerimizi toplayıp, özel bir günde onurlan- dıralım diye düşündük. 1983 'ten bu yana her yıl bir albüm yayımhyoruz. Kavram Dershanesi bu albümün çıkarJmasında büyük destek sağlıyor. YARIN: CevdetAnın ve Nevvare ünsal REFET ANGIN'DAN TAVSİYEL Vd 1940. Refet Angm'ın aruıesi Halime Angın, kız kardeşi Sadiyıe Vıldam ve Refet Angın. Türk Mıllı Eğıtımı'ne 67 yılını veren Angm'a göre eğitim sisteminde kahcı olarak şu ilkeler benimsenmeli: • Öğretmenler çok iyi yetiştirilmeli. • Cumhuriyetin temel ılkelen ile uyumlu bir sistem oluşrurulmalı ve çok iyi işlemeli. • Öğretmenler mesleklerini sevmeli, sevmiyorlarsa yapmamalı. • Öğretmen sevgi kaynağı olmalı. • Öğrencilerini kendi çocuklan gibi sevmeli. • Ögretmenin maddi imkânlan iyi olmalı. Kendini okuluna, öğrencilerine verebilmeli. • Öğretmenler 20-25 yılda asla emekli olmamalı. En deneyimli dönemlerinde mesleklerinden aynlıp gitmemeli. Refet Angın Gefibohı'da kardeşleri Şaziye, Fahriye, Şadiye ve bir arkadaşrjia biıükte. Krfp krizisonucuyaşamınıyiûren öğnetmenin cenazesi doktonm geç gelmesi nedeniyle 2 saatsokakta kaldı Öğretmenler Günü'nde acı olay MÎLLÎ EĞÎTÎM BAKANLIĞI'NDA HAZIRLIK AfcARA/lSTANBUL (Cumhuriyet) - 24 Kasım Öğ- retmJer Günü, tüm yurtta çeşitli etkinliklerle kutlan- dı. (Şretmenler Günü'nde kalp krizi sonucu yaşamını yitiîE ılkögretim okulu ögretmeninin cenazesi, ölüm ra- por.erecek doktorun olay yerine geç gebnesı nedeniy- le 2aat süreyle yol ortasındakaldı. î o a k Köstence İlköğretim Okulu Öğretmeni Hü- scyı ^ğaçdelen, dün arkadaşının bürosundan çıkarken feıujtı. Ağaçdelen, ilacını içmeye çalışırken kaldın- maıâlıp kaldı. Olay yerine gelen Hızır Acil görevlile- ri, Ağaçdelen'in kalbinin durduğunu belirtip ölüm ra- poru verilmesi için Çankaya Belediyesi'nin görevli sağ- lık ekibinin gelmesi gerektiğini kaydederek, olay yerin- den aynldı. Sağlık ekiplerinin olay yerine gelmekte ge- cikmesi nedeniyle Ağaçdelen'in cenazesi yaklaşık 2 saat boyunca kaldınmda kaldı. Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çetik öğretmenlerle bir- likte Anıtkabir'i ziyaret etti. Başöğretmen anıtına çelenk koyan Çelik, Maliye Bakanlığı'nın bütün öğretmenev- lerini özelleştirme kapsamına aldığını anımsatarak "Özd- likle sahillerde tatil köyü veya tatil yeri anlamına geJebi- lecelderin dışmdaki öğretmenesierimizi özeDeştirme kap- samı dışına çıkanhk" dedi. Taksim Cumhuriyet Anıü 'nda düzenlenen törende de Atatürk, şehit öğretmenler ve îstanbul'daki terör olay- lannda hayatını kaybedenler anısına saygı duruşunda bulunuldu. Törende konuşan Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşan Necat Birinci. ülke genelinde 631 bine varan öğretmen kadrosunun çok önemli bir zenginlik olarak Türkiye'nin hiz netinde bulunduğunu bildirdi. ANKARA (AA) - Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), öğretmenlerin nakil ve tayin ışlemlerini gelecek yıldan itibaren il milli eğitim müdürlükleri aracılığıyla bilgisayar ortamında yapmaya hazırlanıyor. Tayin ve nakil işlemleri. "Ü ve Dçe Milli Eğitim Müdürlükleri Bütünleşik Yönetim Bilgi Sistemi- İLSİS" projesi kapsamında gerçekleştirilecek. 2004 yılından jlı yer değıştirme ve genel nakil işlemlen tLSlS'teki bilgilere dayalı olarak iller arasında bilgisayar ortamında yapılacak. Öğretmenler, boş kadrosu bulunan okullardan tercihte bulunarak, bu taleplerini illerin milli eğitim müdürlüklerine bildirecek. 11 milli eğitim müdürlükleri uygun olan okulu bilgisayardan bloke edecek ve ögretmenin tayinini yapacak.