Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 KASIM 2003 PAZAR 14 KULTUR kultur(2 cumhuriyet.com.tr 76 yaşındaki Süreyya Sineması bugün en ileri teknolojiyle hizntet vermeyi sürdürüyor Süreyya Paşa ailesinin üçüncü kuşak bireylerinden Bige AksePin babasıyla birlikte yönettiği Süreyya Sineması, henüz gösterime girmemiş ya da yeni girmiş fılmlerin korsan VCD/DVD'lerine karşı savaşımda öncülük görevi üstleniyor. Tarihiyleyaşayan sinemaGAMZE AKDEMİR îstanbul'un veülkenın en eski si- nema bınalanndan, tarihi Süreyya &- neması 76 yaşında. Mimansı Pa- ris'teki ünlü Champs Elysee Tıyat- rosu'nun aynı olan bınanın dış cep- hesı geçen yıl mal sahıbi Darüşşa- faka Cemıyeti'nce tümüyle yenı- lenmış; ünlü holü, balkon yapısı, ta- van ve kornişlerdekı freskleri ve yan duvarlanndakı tablolan ıse özgün halıyle korunmuş. Süreyya tbnen (Süreyya Paşa), bı- nayı Süreyya Opereti adıyla, Beyoğ- lu'ndakı sınemalara Kadıköy'de bır seçenek oluşturmak, Kadıköylüle- rin sinema ve tiyatro gereksınimını karşılamak amacıyla 1924'te yaptır- maya başlamış. 1928'de açılan sa- lon 1928-29 yıllarında yalnızca bel- li günlerde operet temsillen venlmış. Istanbul Valısi'nin isteği üzerine bestelenen ılk alaturka operetler de bnrada oynanmış. Ünlü operetler ve sanatçılar Kuruluşundan 6 ay gibi kısa bır sü- re sonra valilik verdığı ödeneği kes- tikten sonra, Süreyya Paşa da sa- natçılara tek başına destek vereme- mesine karşın, Süreyya Operetı 1934 e kadar çahşmalarını sürdür- müş. Ilk oynanan 'Asaletmaab' ope- retinın ardından 'LeMebiciHorhor', 'Arşınmalalan', 'Çardaş', 'La Mas- kot', 'Mariça', 'Gül Hanım', 'Ayşe' gıbi bırçok yapıt sahnelenmiş. Oy- nanan operetlerde yer alan sanatçı- lar arasında ıse pnmadonna Suzan LütnıBah, pnmadonna Setniha Berk- soy, Toto trma (Karaca). Flkriye Ha- nım gibi pek çok tamnmış isim bu- lunuyor. 1932'de 23 yaşında ölen Suzan Lütfullah (GülrizSururi'nin anne- sı) anısına düzenlenen 'Suzan Ge- cesi'nde. operetın yönetıcısı Muh- Ks Sabahattin (Ezgi), verdiği pıya- no dinletisınde primadonnaya ada- dığı 'Ölen Ayşe' adlı bestesinı de seslendırmiş. Bu geceden sağlanan gelırle yapılan tunçtan Suzan Lüt- fullah büstü bugün sinemanın gıriş holünde yer alıyor. Bu arada 193O'da teknik yenılen- melerle sesli filmler gösterilmeye SUZAN LÜTFULLAH peret binası olarak yapılan ve 1930'lara kadar pek çok operet oynanan Süreyya Sineması'nda Suzan Lütfullah, Semiha Berksoy, Toto Irma (Karaca), Fikriye Hanım gibi tamnmış primadonnalar sahneye çıktı. Bunlardan Suzan Lütfullah'ın 1932'de genç yaşında ölümü üzerine aynı yıl yaptırılan büstü bugün de sinemanın giriş holünde yer alıyor. başlanan bınada 1936 Temmuzu'n- da bır de yazlık bölüm açılmış. Si- nemanın ilk müdürü ise Nâzım Hik- met'in babası Hikmet Nâzım.. Alle btreylerl yönetlyor Süreyya Paşa sınemayı, gelın ken- disi ve eşı ölünceye kadar kendıle- nne aıt olmak uzere, Daruşşafaka Ce- miyeti'ne bırakmış ve sinemanın ış- letmecihğinı onun ölümüne kadar Lale Fılmın sahıbi Cemil Filmer yürütmüş. Sinema, Süreyya Paşa'run 1955'te, eşı Adalet timenın de 1966'da ölümlerinden bu yana aile bireylerince yönetiliyor. Bina yıllardır olduğu gıbı 76 ya- şında da, 731 koltuklu salonu, çağ- daş teknolojik altyapı uygulamala- n ve yönetimıyle sınemaseverlenn hizmetinde. Fılm gösterme makı- nesı 4000 watt projeksıyon ve 4200 vvatt RMS ses gücüne sahıp. Sinemanın 2000'de Italya'dan ge- tirtilen projeksıyon makıneleri Pre- vost P93 4000 vvatt, CP650 Cinema Processorü ıle yenılenen ve 2002 so- nunda kullanılmakta olan Dolby Dı- gital ses sıstemı ıse 4200 watt gü- cünde Dolby Dıgıtal dışındaki dı- ğer ses sıstemı ıse DTS Salon ıçin son dört yılda yapılan yenıleme har- camalarının tutarı yaklaşık 120 bin dolar Süreyya Sineması'nda teknoloji- ye verilen öneme paralel olarak, 1999'da hazırlanan ve üç kez yenı- lenen vveb sayfası 'vvvvvv.surey- ya.com'u tıklayanlar. sinemanın ta- nhçesı, göstenmdeki filmler ve se- anslan ıle gelecek program, otur- ma planı ve yol krokisı hakkında da bılgı alabılıyorlar. Bllglsayarla bllet satışı Bu yıl hayata geçinlen bır başka yenılik de, e-maıl ile üyelere ulaşı- labilmesi Geçen yıl gişelerden bı- let satışında bilgisayar sıstemine ge- çen sinema, ılen tanhli bilet satışı ve yer ayırtma çahşmalarını da baş- lattı. Süreklı müşterilere özel bır uy- gulama, locaların ıçlerının ve alt kattakı 500 koltuğun kılıflannın ye- nılenmesi çalışmalan da kapıda. Ay- nca pek yakında telefonla bilet sa- tışı da başlatılacak Süreyya Sıneması'nın yıllık se- yırcı sayısı 1999'da 307.992; 2000'de 215 741:2001'de 234 563 ve 2002'de de 174.017 kişi Izleyıcı sayısında- kı düşüşün en önemli nedenı, Sürey- ya Paşa ailesinin üçüncü kuşak bi- reylerinden, şu anda babasıyla bır- likte sınemayı yöneten Bige Aksd'in de belırttığı gıbı 'korsanlar'. Yani ra- hatça hemen her köşe başındaki tez- gâhlardan veya bazı bilgisayar dük- kânlanndan satm alınabılen; birçok sektöre olduğu gibi sinemacılara ve fıhn dağıtım şırketlenne de büyük zarar veren, göstenme çıkmamış ya da yenı çıkmış filmlenn korsan VCD'len. Bu bağlamda tarihi Sü- reyya Sineması son teknolojı urünü bu sorunla savaşımda da öncülük görevi üstleniyor Korsan a Hayırl' "KorsanYCDTerileügfli Durdu- ralım' başhkh bir yazı 21-22 Hazi- ran 2003 günleri bazı gazetelerde si- nema işletmecüerince yanm sayfa- lık bir ilan olarak yayımlandı. tlana sinemamızm yanı sıra AFM, Presti- ge, Avşar, Cinecitv, Kavacık Bogazi- çi, Feriye, Shop&Miles, CapitoL, Se- ba, Şaşkınbakkal Beko&Çarşı, Emek, Cinepol, Oskar, Grandho- use, Holidayplex, Kent, Gazi İncir- li, GDP Mass, Beyoğlu Alkazar, Si- emens Tovverside MT, Movieplex si- nemalan da katkıda bulundu. Kayıt dışı ekonominin yaklaşık 100 trilyon lirahk kısmını oluşturuu- ğu tahmin edüen korsan saüşlar kar- şısında sinemalar da mağdur du- rumdadır. 21 Haziran 2003 tarihin- de sinemamızda başlattığımız' Kor- san VCD DVD'ye Hayır!' imza kampanyasmabugünekadarbineya- kuı kişi katıldı. Kampanyamız devam ediyor. Bu imzalar konuvla ilgili tüm mercile- re sunulnıak üzere toplaıuy or. Diğer sinemalann da yakm zamanda bu kampanya\a katüacaklarını düşü- nüyoruz." L^ PVD / VCP Ash SELÇUK J Dancer in the Dark (Karanlıkta Dans)/ Yön: Lars von Trier / Oyn: Björk, Catherine Deneuve / 2000, renkli, 140 dakika / Umut Sanat - Palermo. Amerika'ya gelen Çek göçmeni Selma Jezkova'nın yaşamdaki tek amacı oğlunun göz ameliyatı için gereken parayı binktirebilmektir Kalıtsal bır hastalık yüzünden görme yeteneğini gün geçtikçe yitiren genç kadın, ameliyat parası ıçin gecesinı gündüzüne katarak çelık fabrıkasında çalışır. Sert ve zorlu yaşammdakı tek avuntusu müzıkallenn sıhırlı dünyasıdır, ' çünkü müzıkallerde asla korkunç şeyler olmaz, sürekli mutlu sonlar vardır. Komşusu ve kiracısı yerel polıs Bill parasını çalınca Selma gerçek yaşamın müzikallerden çok başka olduğunu anlar. Kalbinin sesinı dınleyen Sehna parasmı geri alıp oğlunu ameliyat ettırebılmek amacıyla her şeyı, hatta yaşamını yitirmeyı bıle göze alacaktır. Özel Bölümler'de Cannes Festivalı ve set görüntüleri, Selma'nın şarkılan, tragman, çekım tekniğı, yönetmenin yorumu var. Cannes'da en ıyi fılm ve kadın oyuncu ödüllennı kazanan bu başanlı müzıkal melodram genç bır annenın yılmaksızın verdiği yaşam savaşımmı unutulmaz bır anlatımla yansıtıyor. • • • Four Weddings and a Funeral (Dört Nikâh Bir Cenaze): / Yön: Mike Nevvell / Oyn: Hugh Grant, Andie MacDowell/1993. renkli, 112 dakika/ MGM-Tiglon. Yakışıklı Tngiliz centilmen Charhe yalnız başkalannın düğününe katılan, evlenmekten kaçan bır adamdır. Arkadaş nikâhlannın değişmez sağdıcıdır, onu hiçbır zaman damat olarak göremeyız. Bır yandan da kendı kaosu içinde bocalamakta, yaşamını düzene sokmaya çalışmaktadır. Bır gûn yıne sağdıçlık yaptığı nıkâhlardan bınnde sonunda düşlennın kadmı Carne ile karşılaşır. Yaşamsal bır karann eşığıne gelmiştır: Carrie ile evlenecek mıdır, yoksa yıne kaçmaya devam edecek midır? Özel Bölümler'dekı Yapım Belgeseli'nde yaratıcı ekıbın anlatımıyla filmin iletısını, karakterlerin analizmı. set görüntülenni, evlihk seremonılen üsrüne çeşıtlemelen, nıkâh anılannı izlıyoruz. Fragmanlar da var. îngiltere'de çok ış yapan, başanlı tıplemelerle dolu, ustaca çekılmış bu romantık komedı>le neşelı. eğlencelı bir zaman geçınyorsunuz. Uçan Süpürge'ye başvurular I Kültür Servisi - 6 - 16 Mayıs tanhlen arasında yapılacak olan 'Uçan Süpürge Kadın Fılmleri Festivalı' kapsamında yer alan 'Kısa Fılm Öykü Yanşması'mn koşullan açıklandı. Bu yıl konu yerine 'tür' belırlenen yanşmaya katılmak isteyenlerin pohsıye türünde kısa fibn öyküsü göndermelerı gerekıyor. Pohsıye türünde, fihne çekildığınde 15 dakikayı aşmayacak öyküler için son başvuru tarihi ise 29 Şubat. Üç kışilık seçici kurulun behrleyeceği 10 öykünün yazan festıval tarıhlerinde Işıl Özgentürk yönetiminde üç günlük 'Senaryo Nasıl Yazılır?' başlıklı atölye çalışmasına davet edilecek. Atölye çalışmasının sonunda, üç kışılik ıkinci bir seçıcı kurulun behrleyeceği en ıyı senaryo ıse Fıhna-Cass yapımcıhğında filme çekılecek (Bılgı için: www.ucansupurge.org/Tel. 0 312 427 00 20) W Yılda Devr-i Âlem - II' • Kültür Servisi - Cumhunyet Dönemı Edebıyatı'nın seksen yılı, Yapı Kredı Kültür Merkezı'nın düzenledığı Salı Toplantılan'nda ele ahnmaya devam edıyor 4 Kasım günü saat 18.30'da Sermet Çıtter Salonu'nda gerçekleşecek toplantılarda her on yılı temsıl eden şiir, öykü, roman ve deneme türlennden seçılen kıtaplar tartışıhyor. 1933-1943 yüları arasında yayımlanmış üç kıtap üzerinden dönemın edebıyatının masaya yatınlacağı bu toplantıda Ahmet Oktay, Orhan Veli'nın Garip'ı; Handan tnci, Halide Edıp Adıvar'ın 'Sınekli Bakkal'ı; Fent Edgü, Sait Faik'ın 'Semaver'ı üzenne konuşacak. (0 212 252 47 00) TÜPk fîlmlepi Küba yolcusu • ANKARA (AA) - Turk sınemasının adından söz ettıren 9 fılmi, 4-11 Kasım tarıhleri arasında Havana'da Kübah sınemaseverlenn karşısına çıkacak. TÜRSAK tarafından Küba'nın başkentı Havana'da düzenlenen Türk Filmleri Haftası'nda ilk kez Türk fılmlen toplu olarak gösterilecek. Etkınlıkte Zeki Ökten'ın 'Sürü', Fehmı Yaşar'ın 'Camdan Kalp', Yavuz Turgul'un 'Eşkıya', Mustafa Altıoklar'ın 'Ağır Roman', Ferzan Özpetek'ın 'Harem Suare', Derviş Zaım'in 'Fıller ve Çimen', Yılmaz Erdoğan ve Ömer Faruk Sorak'ın 'Vızontele', Nun Bılge Ceylan'ın 'Uzak', Zıya Öztan'ın 'Abdülhamıt Düşerken' adlı fılmleri yer alacak. Film haftasına yönetmenlerden Mustafa Altıoklar, Ziya Öztan, Fehmı Yaşar, Derviş Zaim ıle oyunculardan Taner Bırsel, Meltem Cumbul ve Elif Dağdevıren katılacak Ayrıca Kültür ve Turizm Bakanı Erkan Mumcu da etkınlığın açılışına katılmak üzere Havana'ya gıdecek. TÜYAP KİTAP FUARINDA BUGÜN CVTEREXPO SALONU • 13 00 - 14 30 Dialar EşKğinde Dolaşüğun Şehirkrden Kent ve tnsan Manzaralan'. Konuşmacı: Mustafa Balbay Düzenleyen: Cumhurryet Kitap Kulübü • 17.30- 19.00. '21.YüzyıldaTürkiye'. Konuşmacı: Emre Kongar. Emer Aysever. Düzenleyen. Remzi Kitabevi MARMARA SALONU • 13.00 - 14 30: 'Antropoloji ve Gelenek' Yöneten Aldle Gürso> Konuşmacı: Bellas Kümbetoğlu, Tayfun Âta>, Suavi Aydın. \ üksel Kırunh. Düzenleyen Epsflon Yavmevi. • 14.30-15 30: 'Tarihi Nasıl Yazmah?' Konuşmacı: ÖberOrtayh Düzenleyen: Da Yayınlan - Ufuk Kitaplan • 15.30 - 17 00: 'Türkhe Edebiy^t Eleşririsinin Se\Tİ'. Yöneten: Nihat Ateş. Konuşmacılar: Sadık Albayrak, Ahmet Yıldız, Ergin Yıldızoglu Düzenleyen: Papirüs Yaynıevi. • 17.00 - 19 00: 'Yedi Kuleden Haüç'e tstanbul Kara Sulan' (dıa göstensı ve söyleşı). Konuşmacı: Nezilı Başgelen. Düzenleyen: Arkeoloji ve Sanat \a\ınlan. KARADENtZ SALONU • 14.00-15.30 'Bir Istanbuj[Aydmı: tbrahim Ulagav-' Konuşmacı TolgaÖrnek. Düzenleyen: Tarih Vakfi • 15.30-17.00 'Kitap Korsanhğı'. Yöneten: .\lpa\ Kabacah. Konuşmacılar Yaşar Kemal, Zütfü Livaneli, Orhan Pamuk, Deniz Kavukçuoğhı Düzenleyen BESAM. • 17.00-19.00 'Türki>«'de Edebiyat Yanşmalan ve Etkileri'. Konuşmacılan Timuçin Ozyürekli, İsa Aykanat Düzenleyen: TUDEM. HEYBELtADA SALONU • 13.30-15.00: 'Kentleşme ve Kent Kültürünün Psikolojik Dünyamıza Etkileri'. Yöneten: Serdar M. Değirmencioğlu Konuşmacılar: Behice Boran, Jülide Aral, Ayla Dönmez. BÜYtTCADA SALONU • 13.00- 14 00: 'Bir Şehre AitOlmak' Konuşmacılar: Nusret Ozcan, Farma Karabıyık, Dursun Gürlek. Düzenleyen: Timaş Yayınlan. • 15.30 - 16.30: 'Gözyaşım Çiçek Açü' Konuşmacı: Müslüm Çelik. Düzenleyen: Adam Yayıncdık • 17.30 - 19 00: 'Kent ve Yazuı Dergileri'. Yöneten Hasan Hüseyin Yarvaç Konuşmacılar: Öner CiravoğJu, Güngör Gençav, Enver Ercan, Ahmet Özer. Düzenleyen. Türkiye Yazaıiar Sendikası. (0 212 886 63 43) ' t