Katalog

SAYFA CUMHURİYET 29 EKİM 2003 ÇARŞAMBA 14 KULTUR [email protected] Prof. Amnon Cohen, 22. TUYAP Kitap Fuan kapsamında kitabının tanıtımı için ülkemizdeydi Sivil toplum ve loncalarGAMZE AKDEMİR Kudüs İbrani Üniversitesi tarih pro- fesörlerinden Prof. Amnon Cohen. 22. İstanbul TÜTAP Kitap Fuan kap- samında ülkeıruzdeydı. Tarih Vakfi Yurt YayınJan'ndan çıkan 'Osmanlı Kudüs'ünde Loncalar' Cohen'in yir- mıncı, Türkçede ıse yayımlanan ilk ki- labı. 26Ekim Pazargünü Tüyap'taki- tabını ımzalayajı, aynca 'Bervveen İs- tanbul anda Jerosaleın-now and then' başlıklı bir konferans veren Cohen, al- tı yıldır ibrani İlniversitesi'nde böl- gede banşın gelışmesi amacıyla ku- ruJan Harry S. Thıman Enstitüsü Baş- kanı. 70 meslelc. 60 lonca Günümüz Oıtadoğu politikası, Arap. tsrail ve banş siireci üzerine uzman olan, eski Başbakan Şimon Peres'e ve bır dönem Sa~vunma Bakanlığı ya- pan Moşe Dayan'a daruşmanlık yap- mış olan Amnon Cohen, yedi yıl ön- ce biryıl boyunca Istanbul'da Başba- kanlık ve Topkapı Sarayi arşivinde araştırmalar yapmış 'Osmanü Kudüs'ünde Loncalar', Cohen'in Kudüs adliyesinin siciJ ar- şivlerinde yürüttüğü araştırmalann sonucunda, 17. ve 18. yüzyıllardakı lonca sistemine ilışkin \ardigi sonuç- lardan oluşuyor. Cohen 70 kadar mes- leği kapsayan 60 ioncayı inceleyerek istanbul, Kahire ve birçok Anadolu kentindeki oluşumlardan farklı olarak Kudüs loncalannın güçlü sivıl yapı- lannı ortaya çıkanyor. Cohen, 'Osmanb Kudüs'ünde Lon- .mnon Cohen'in Kudüs adliyesinin sicil arşivlerinde yürüttüğü araştırmalann sonucunda, 17. ve 18. yüzyıllardaki lonca sistemine ilişkin vardığı sonuçlardan yola çıktığı kitabı, 'Osmanlı Kudüs'ünde Loncalar'da istanbul, Kahire ve birçok Anadolu kentindeki oluşumlardan farklı olarak Kudüs loncalannın güçlü sivil yapılan da ortaya çıkanlıyor. calar'da, zanaatkâr ve tüccar lonca- lannın, asırlar boyunca Osmanlı kent yapısının kilıt unsurlanndan birini oluşturduğu verisinden hareketle Os- manlı gerçeğinın bu önemli kurumu- nun tanhsel ve topiumsal rolü ve ye- ri üzerine yapılan çok sayıda araştır- mayı da degerlendiriyor. Araştırma- lann büyük çoğunluğu ise iki temel soru çe\Tesınde toplanıyor; loncalar, diğer lonca üyelerine, lonca dışuıda- ki tüccar ve çalışanlara karşı kendi çıkarlannı savunan oldukça özerk meslek kuruluşlan mıydı, yoksa za- naatkârlan denetlemek ve vergiye bağlamak üzere merkezi yönetimce oluşturulmuş mesleki örgütlenmeler miydi? Sivil toplum örgütü benzeri bir Yalvaç UralKütüphanesiaçıldı Yalvaç Belediye Başkanı Tekin Bayram, "Yalvaç Ural Kü- tüphane Eğjtiim ve Eğlence EvTnin içerik olarak ülkemizin en kapsamk, alan olarak da ülkemizin vedi bin metre kare- Hk alana oturan en büyük çocuk evi olduğunu" söylüyor-. KültürServisi-Yalvaç, Isparta'nın bir ilçesi. Yalvaç Ural'ın da baba memleke- ti. Yalvaç Ural'ın Isparta Yalvaç'taken- di adına, Yalvaç Belediyesi ve Yalvaç Be- lediye Başkanı Tekin Bayram'ın giri- şimleriyle yapılan Yalvaç Ural Kütüp- haııesiEğitinıveEğlenceEvi 23-26 Ekim tarihleri arasında yapılan etkinliklerle açıldı... Isparta Valiliğfnin, Süleyman Demi- rel Üniversitesi'nin, ÇEKÜL'ün, TÜR- SAB'ın. Mimarlar Odası ve Yalvaç Be- lediyesi'nin katkılanyla düzenlenen 'GöT- lerHavzası Yah-açBuhışmas' başlıklı et- kinlik kapsamında 'TarihiKenüerdeOr- takGeleceğiıniz' adlı bir de panel yapıl- dı. CEKÜL Vakfi Başkanı MetinSözen m yönetiminde gerçekleştirilen panele Sos- yal Güvenlik Bakanlığı'ndan Müsteşar Enis Yeter ve proje koordinatörü mimar M Osman Aydnı katıldı. Yalvaç Ural'ın 30 yıl boyunca topla- dığı dünyanın pek çok dillerine ait ço- cuk kitaplan, ansiklopediler, çocuk der- gileri, Ural'ın özel kütüphanesi ve arşrv- leri, bundan böyle bu kütüphanede yer alacak. Buradaçocuklardünyadillerin- de pek çok kitabı görecek, çocuklar için üretilmiş pek çok ilgjnç kitabı tanıma ola- nağı bulacak. Ural 'ın yıllardır topladığı çocuk oyun- caklanndan, televizyon kahramanlann- dan oluşan karakter, bebek ve oyuncak koleksiyonunun yanı sıra Ural 'a hediye edilen, pek çok kitap da kütüphanede yer alacak. Ural bu kütüphanenin, yalnızca Isparta'nın ve ülkemizin değil, zaman içinde dünyadaki çocuk kütüphaneleri- nin de en zenginlerinden biri olacağıru belirtiyor. Katfcıda bulunmak mümkiin Yalvaç Ural, "VCD, eğirim CD- Rom'lanveoyunCD'lerininyanı sıra çe- şitli masa oyunlaruıın da yer alacağı kü- tüphane, çocuklann vazgeçümez veokul chşı zamanlarda koşarak geJdikleri bir yer oiacaknr. Süreldi yeni,yurtdışı ve yur- tiçi yayınlarla desteklenecek olan kütüp- hanentnçocukyaanı,çocukedebiyao üze- rine çahşmalar,araşnrmalaryapacak.(jğ- rencüerile bilim adamlan için de bir or- tam ve kaynak oluşturacak" dıyor. Bu kütüphaneye katkıda bulunmayı, kendi adıyla Yalvaç Ural Kütüphane- si'nde kitaplan olmasını isteyenler isim- lerini ve gönderdikleri ili yazmak koşu- luyla; 'Yalvaç Belediyesi, Yalvaç Ural ÇocukKütüphanesi, Yalvaç/Isparta' ad- resine kitap gönderebilecek. yapıya nasıl, hangi süreçte dönüşmüş- lerdı? "Hükümetin vatandaşlannın nor- mal yaşamlannda nıuüu olması adı- na yapüğı düzenlemelerin önemli bir parçasıvdı ioncalar. Bunun için silaha ya da polise değil bununla ügilenecek, düzenlemeleri uygulayacak oluşum- lara.yaniioncalaragereksimmleri var- dı. Loncalarbölge bölgeyapılan yerel, düzenlemelerdi, her farklı meslekiçin aynı mannkta çeşitlenen... Başta hü- kümetin denetiminde ve güdümünde gjbi görünseler de kitabunda da dik- kat çektiğim gibi bir tür sKil toplum örgütü işlevine dönüşebilmişlendi do- ğal bir süreç içinde." Lonca-dln-ekonoml llfrklsl 'Shütoplum örgütü benzeri birolu- şum', gerçekten de Cohen'in kitabın- da belirttiği gıbı loncalar gerek dev- leün, gerekse bölgenin toplumunun gö- zettiği konulann devreye gırmesiyle ortaya çıkan yürürlükteki durumun bir aynasıydı. Her lonca başkalanna karşı özel çıkarlannı amansız bir ta- vırla savunuyordu; öte yandan lonca- lann hepsi bölgenin kadısı aracılığıy- la merkezi yönetime bağlı konum- daydı. Kadı kente dışandan gelmiş bir unsur olmakla bırhkte, halkın çı- karlannı gözetmekten gen kalmazdı. Yönetimin mutlak gücü ıle toplumun toplu itaat egilimi arasında bir yerde durması açısından, loncalan günü- müzdeki sivil toplum benzeri bir ol- gu ve belki de bir habercısi saymak yanlış olmazdı. Loncalann dinle ilişkısinin dönem- sel, tarihsel gerçekler çerçe\esmde oldukça güçlü olmasını "Ozamaniar din her şevdi, başroldeydi'' sözlenyle açıklayan Cohen. "Bugün bir eviniz, afleniz, arkadaslaruıız, sosyalyaşanö- mzokhığu gibi birinancuuzda var, beo- zeş ve eşit bir öğe, bir kalem olarak ya- şamınızda.OzaınanJarisedin başrol- deydi ve nerede\se her şeydi. lmparatortukbirpolitikbiıükti ama eşit olarak da dini bir birtikti, güçtü. Sultan sadece bir sultan değil, ayiu za- manda halife idi Dolayısıyla din mer- keziiydi her şev T . Sos>aL siyasal, eko- nomik rünı olgulan yönlendirhor, yö- netiyordu. Etnik topluluklann bollu- ğu arasında buna uygun düzenleme- ler, kaos riskine karşı bir emniyet su- pabı olarakloncalaraı-aahğrvia düzen- lemeler yapılması aklın da yoluydu ve adatetin, dolasıyia reöh ve huzurun bir anahtanydı" dıyor. 19. yy'da gerllemeye bagladı Kudüs örneğine göre değerlendiri- lirse loncalann en güçlü olduğu evre olarak karşımıza 320 yıla yakın bir dö- nem çıkıyor -16, 17, 18. yüzyıllar ile 19. yüzyılın başlan-. Lonca olayınuı 19. yüzyılda iyice gerilemeye başla- masının nedenini Cohen, ekonomi- nin daha açık hale dönüşmesi, dola- yısıyla dışandan gelen etkilere daha açık, çıplak kalmasıyla örtüştürüyor. "19. yüzyılda Osmanh tmparator- luğu'na Baö'dan bu anlamda voğua büyük biryansnnavardL Rekabet, ser- best pazar ekonomisi provası da lon- Cumhuriyet ^ ^ ^ kitap kulübü ÎMZA VE KONFERANS TÜYAP FUAR VE KONGRE MERKEZİ 29 Ekim Çarşamba (Bugün) ASLI SELÇUK Saat: 16:00-17:30 ERDOĞAN AYDIN Saat: 17:30-19:00 Konferans: Erdoğan Aydın Konu : Tarih Bilinci ve İstanbul Saat : 15:30-17:00 Yer : lnterexpo Salonu Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi BEYLIKDÜZÜ/İST. f y CumhuriYet k ^ , kitap kulübü İMZAGÜNÜ TÜYAP FUAR VE KONGRE MERKEZİ 30 Ekim Perşembe (Yarın) KEMAL ATEŞ Saat: 16:00-17:30 Tüyap Fuar ve Kongre Merkezi BEYLIKDÜZÜ/İST. İMZA GÜNÜ 29 Ekim Çarşamba (Bugün) Saat: 15.00-18.00 DEIMİZ S O M GÜNİZİ YAYINCILIK STANDI TÜYAP KİTAP FUARI BEYLİKDÜZÜ ANKARA 2. AİLE MAHKEMESİ'NDEN DosyaNo: 2003 89J Da\acı Bilal Bora tarafindan davalı Madonna Bora aleyhme açılan boşanma da\'asının mahkememizde yapılan açık yargılaması sıra- sında venlen ara karan gereğince: Ufuktepe Mah 65. Sokak No: 31 Keçıören Ankara adresinde ikamet etfıği bildırılen davalı Madonna Bora adına çıkartılan teblıgatlar teblığ edilememiş ve adresi de zabıtaca tespıt edilemedığınden davalının bir dahakı dunışma günü olan 16.03.2004 saat 9.35'de riim deliJlen ile birlikte mahkememizde hazır bulunması veya kendısını bır vekille temsil ettırmesi, aksi takdirde dunışmanın gıyabında de\am edeceğı ve karar venlebileceğı HUMK'nun 509. maddesı geregınce teblığ yenne geçerlı olmak üzere ılanen teblığ olunur. Basuı: 51276 AYŞE KULİN 29 Ekim Çarşamba (Bugün) - Saat: 13.00-15.00 HIFZITOPUZ 29 Ekim Çarşamba (Bugün) - Saat: 15.00-17.00 MAHMOUD DARVVISH 1 Kasım Cumartesi - Saat: 15.00-17.00 Yer: TÜYAP Kitap Fuan - Salon: 5/311C Beylikdüzü DEFNE GÖLGESt TURGAY FİŞEKÇİ Ceyhun Atuf Kansu Geçen cuma akşamı Ankara Sanat Tıyatrosu salonunda Ceyhun Atuf Kansu anıldı. Toplantı sıraanda yıllar önce, Ceyhun Atufun ölüm haberini gazetede okuduğum günü anımsadım. 16 Mart 1978 günü İstanbul Üniversitesi mer- kez binası önünde ilerici öğrencilerin üzerine bom- ba atılmıştı ve yedi öğrenci ölmüştü. Ertesi gün de habere çok üzülen Ceyhun Atuf'un duyariı yüreği bu acıya dayanamayarak durmuştu. Çağdaş şiirimiz içinde Ceyhun Atuf Kansu, şi- irieri kadar kişiliğiyle de önem taşıyan bir şair. Bu kışiliğin başta gelen özelliği ise, insancı özü- nün ülke ve dünyayla girdiği etkileşimden doğan şiirve yaşam enerjisi. Belki çocuk doktoru olması onu böytesine insan- cıl yapmıştı, belki yurt sevgisi, ama nedeni ne olur- sa olsun Ceyhun Atuf, ozaniığının yanında kişili- ğiyle de farkları öteki şairlerden hemen aynlan bir portre çizmişti. Bu portrenin temel özelliği de yazdığı şiirlerie ya- şadığı hayatın, birbiriyle örtüşmesi, birbirini açık- layıp tamamlamasıdır. Sanatçılar, yaratıcılığın getirdiği türlü nedenler- le "zor" insanlar olabilirler. Zaman olur, türlü ben- cillikleri, kaprisleri, hırslan öne çıkabilir. "O güzel şiirleriyazan, bu tanıdığımız uyumsuz insan mı?" diye düşünebiliriz. Doğaldır da böyle olması. Ya- ratıcılığın bireyin içinde kopardığı fırtınalann dış dünyaya yansımaması düşünülemez. Işte böylesi dalgalanmaları hayatıyla şiiri ara- sında dengeleyebilmiş ender ozanlardandır Cey- hun Atuf. Hayatına baktığınızda şiirini, şiirine bak- tığınızda hayatını görebilirsiniz. Turhal Şeker Fabrikası'nda hekim olarak çalış- tığı on iki yıla bakın; Anadolu, doğası ve insanıyla ne denli gerçektir bu dönem şiirlerinde. Kahveler- den değirmenlere, yıldızlardan kağnılara, kızamık- lı çocuklardan "neşesiniyitirmiş halk"a, birozan- la bütünleşmiş bir ülke görürsünüz. Aynı duyarlılık ve bütünleşme sonraki yıllannda dünyadaki ulusal kurtuluş hareketleri için yazdığı şiirlerde de görülür. Ceyhun Baba, bugünün ve geleceğin kuşakla- n için her zaman örnek bir insan, aydın ve ozan olmayı sürdürecek. Onu anmışken, en sevdiğim şiirierinden biri olan "Zile'ye Düştü Yolum "u burada sizlerie payfaşmak isterim. Bir gün Zile 'ye düştü yolum, Orta çağı yaşar gibi oldum, Çarşısıyla, kalesiyle loncasıyla Gizli bahçesinde hâlâ Aslım koncasıyla Hâlâ bir Ferhad ü Şirin hikâyesi... Ah, hâlâ yolları ırak kasabalar Hâlâ yollarda arabalar. garip arabalar! Yolda bir kadın gördüm çapa çapalar Bebeği sallanır iki dal arasında Uyu bebek uyu, büyü bebek büyü Sendedir küçük toprağın ümidi Sen, gelecek yağmurlann en güzeli Ah!.. Her baharyeli böyle esip gitti, Netmeli, bilmem ki bebek netmeli? Netmeli de seni beni avutmalı, Netmeli de uyandırmalı, uyandırmalı toprağı! Ah birkere anan belemiş kundağı... Netmeli de açmalı güneşe seni Netmeli de bebek, bu toprağın bütün bebek- lerini, lyi uyutup, iyi uyandırmalı Netmeli de bebek, bu toprağı canlandırmalı! Bağları güzel olurmuş Zile'nin baharda, Ama o eski tat yok ki kirazlarda. Bir kere yitirmiş halkım neşesini, Ah, hayat değiştirmiş eski sesini, Şimdi daha güzel, daha canlı türküler istiyor! -Nerdesin, altın başağı çalışmanın, dostbaşa- <?/•'- Zaman ayn dostlar, ayn aşkJar, ayn güller isti- yor... tfîsekci" superonline.com Kürtçe isimli ilk atölye • Külrür Senisi - Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi bünyesinde kasım ayı başında açılacağı bildirilen 'Dengbej Atölyesi' Güneydoğu'da kurulan Kürtçe isimli ilk atölye olacak. Kürt kültüründe bir tür meddahlığa karşıhk gelen, meclislerde toplanrruş insanJara masallar ve destanlar anlatan kişilere verilen 'dengbej' unvanını ve bu geleneği yaşatmak amacıyla kurulan atölyede dengbej ler, 4 ay süreyle katılanlara sözlü edebiyat aktaracaklar. Hanks, Vıetnam destanı çekecek • Kültiir Servisi - Aktör Tom Hanks'in sahibi olduğu yapım şirketi 'Playtone' Pulitzer ödüllü yazar David Maraniss'in 'They Marched Into Sunlight' adlı kitabının haklannı satın aldı. Altbaşhğı 'War and Peace ' Vietnam and America ' October 1967 1 (Savaş ve Banş Vietnam ve Ajmerika ' Ekim 1967) olan ve gerçekleri bire bir yansıtan kitap o süreçte askerlerin ve protestoculann yaşadığı ikilemleri konu alıyor. Şu anda Steven Spielberg'in yönettiği 'Terminarin çekimlerini sürdüren Hanks'in, beyazperdeye uyarlanacak filmde oynayıp oynamayacağı henüz beili değil. Taziye' Kürtçe sahnelecek • Külfür Servisi - Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu, yazar Murathan Mungan'ın Kürtçeye 'Hew r ari' adıyla çevrilen Taziye adlı yapıtını sahneleyecek. 7 Kasım'da seyirciyle buluşacak olan oyun, töre, kan davası, ağalık hiyerarşisi ve feodal yapıyla yüzleşen insanların rrajik yaşamlanru anlatıyor. 'Elizabetfitovvn'a erteleme • JCüitür Servisi - Cameron Crovve'un yönetmenliğini üstlendiği, Ashton Kutcher ve Kirsten Dunst'ın başrollerde oynayacağı, ocak ayında çekilmesi beklenen 'Elizabethtown'ın çekimleri süresiz ertelendi. Ertelenme nedeni olarak. Kutcher" ın TV programlan için yaprığı anlaşmalar filmdeki rolünü etkileyebilir düşüncesi gösterildi. Filmde olaylar ölen babasının son isteklerinin yerine getirilip getirilmediğini denetlemek için doğduğu kente dönen bir işçinin çevresinde gelişiyor.