Katalog

4 OCAK 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA KULTUR kurtur(a cumhuriyet.com.tr 15 Fevzi Karakoç'un yeni sergisi Tem Sanat Galerisi'nde sürüyor blaylı imge-nesnelerKAYA ÖZSEZGİN Sanatta nesnelliğin dolaylı ve do- laysız ifade yöntemlerinin dışa vu- rulmasına yol açan yaklaşımJarla il- gili ve oldukça karmaşık bir yorum tablosu var. Sanatçıyı, bu yöntem- lerden birini tercihe yönelten neden- ler, "nesnel" olarak tanımlanan kavramın, doğa ile kendi nesnesi arasındaki ilişkiyi de belirler. Doğa nesnesi ile sanat nesnesinin birbi- riyle örtüşmemesi durumunda, do- laylı bir ilişkinin varhğından söz edilebilir. Dolaysızhk ise, doğa nes- nesinin model olarak seçildiği du- rıımlarda söz konusu olabilir. Fevzi Karakoç'un 1970'li yıllar- da ve kesintisiz biçimde giinümüze kadar süren sanat serüveni, gravür- lerden boya resimlere uzanan bir et- kinlik oluşumu açısından, dolaylılı- ğın verimlerini hedef alan bir yol iz- leyegelmiştir. Başka bir deyişle, Fevzi Karakoç'un resimlerinde do- ğa ve yaşam sahnelerini konu alan görünrüler, sanatçının çizgi ve boya strüktürünü öne çıkancı işlevlerle sınırlı tutulmuş, bu strüktüre aracı- hk eden nesneler ya da oluşumlar, resimsellik sorununu aşacak bir çiz- giye götürülmemiştir. Buradan çıkanlacak sonuç açıktır: Gözümüzün ağtabakası üzerine yansıyan her görünrü, gerçekte sa- natçının tuvaline aktanlacaîc görün- tünün "zahiri" bir bileşkesi olabi- lir ancak; sanatçı abartmaz bu bileş- keyi, ancak onu dönüştürebilir, sa- natsal bir kalıba sokabilir. Sanatçı- nın, bu temel işleve gözünü kapah tutmaması, sanatın öz yapısıyla ilgi- li bir kuraldır ashnda. Kısmi özdeş- lik ve yapısal nitelikler, resim yüze- yine yerleştirilen doğa nesnesiyle kendisi arasındaki uzaklığı değişken bir noktada sabit tuttuğundan, re- sim, konu olarak seçtiği nesnenin etrafında dolanır; sanatçısının bul- duğu yeni seçeneklerle zenginleşir. Fevzi Karakoç'un da bu bağlamda izlediği yol, nesnenin o resim için kilitlendiği noktada, yeni açılımla- ra doğru gelişmekten yana bir tu- tum izler. Nesnelerl birer resim imgesl Yeni sergisini oluşturan resimler toplu halde gözden geçirildiğinde, bu yolun yeni bir dönemecine tanık olmaktayız. Bu kez, alt alta ya da yan yana sıralanan atlı figürlerinin yennı, meyve nesneleri almıştır. Nar, ayva ya da armut ve limonlar, birer nar, ayva, armut ya da limon nesnesi olarak karşımıza çıkıyor. Bir meyvenin kendisi olmaktan çok, o- nun nesnesi olma işlevini üstlenme- si, yeni resimler dizisinde, daha ön- ceki atlı figürlerinin yerini alan ye- ni bir dolayhlığın sürmekte olduğu- nun da göstergesi. Önceki resimle- rinde atlı figürleri, nasıl bir atlı ima- jının göstergesi olmaktan çok, onun nesnesi, yani bir "resim imgesi" idiyse, yeni resimlerinde tual yüze- yine birer ikişer serpiştirilen meyve- ler de, onlann birer nesnesidir. Bu resimieri ışığa çevirip, boya tekstü- rünü algılayabilecek bir konuma ge- tirdiğinizde, meyveler ait olmalan gereken mekânsallıktan kopuyor, kendi başlanna yaşar hale geliyor- lar. Onlan kucaklayan ya da futan bir evzı Karakoç'un, atlı figürlerinin yerini meyve nesnelerinin aldığı resimler dizisinde, yeni bir dolayhlığın sürdüğünü görüyoruz. boya zemininin varlığı, nesnel an- lamda bir mekân kavramını düşün- meye zorlamıyor sizi; aksine, o kav- ramla resim arasına aşılmaz bir du- var örüyor: Yalnızca bir meyve nes- nesi var önünüzde artık, ona eşlik edecek herhangi bir somut mekân tasanmı söz konusu değil. MesaJ, kimliksellikle ilgill Nesnenin mekândan soyutlanma- sı, fov dönemi ressamlannın, özel- likle de Matisse'in denemiş olduğu bir yöntemdi. Fevzi Karakoç'u gele- neksel tasvirlerdeki konu ve mekân ilişkisini kavramaya yönlendiren ba- kış açısı, böylece yeni resimlerinde de varlığını sürdürüyor. Eski atlı fi- gürlerinin, boşlukta dörtnala koşma- lan gibi, meyve nesnelerini konu alan yeni resimlerinde de soyut bir espas, bu nesneleri salt "kendileri" olmaktan koparmakta, onlan kendi içinde yüzer-gezer nesne görüntüle- ri düzeyine getirmektedir. Doğu dünyasına özgü tasvirciliğin pentürle yorumlanması olarak da ta- nımlayabileceğimiz böyle bir yakla- şım, kavram ressamlığının yolunu genişletecek ve özgün bir çizgiye ge- rirecek değer aynmlannı içermek- ten de uzak değil. Mekânın reddini amaçlayan, ama aynı zamanda me- kân kavramına göndermede bulun- mayı ihmal etmeyen böyle bir sanat- çı yorumu, ilginç olduğu kadar, ken- di kültür yapısrnı sorgulama bilinci- ni de gündeme getirmektedir. Kara- koç, böylece aktarmacı bir üslup özentisinden uzak tutmaya çalışıyor kendini. Bir doğa ve gerçeklik kav- rayışı olarak yorumlayabileceğimiz bu tutum, kanımca çağdaşlık iddi- asının yapay bir maske olarak be- nimsendiği ve giderek yaygınlaştığı bir ortamda, daha da önem kazanı- yor. Hangi yönden bakarsak bakalım, Fevzi Karakoç'un doğal nesne ile re- simsel imgenin kesiştiği, ama ağır- lığını resimsel imgeden yana koydu- ğu noktada, izleyiciye iletmek iste- diği mesaj, kimliksellikle ilgilidir. Resimsel imge ile onu üreten kişi -ressam- arasında kurulan sağlıklı diyalog, onu süreçsel aşamaya ulaş- tıracak başlıca nedendir. Karakoç'un resimlerindeki nesne- imgelerin arka planını oluşturan kav- ramsal motifler, aynı zamanda onla- nn üretim gerekçeleridir. (Sergi 7 Ocak a dek Tem Sanat Galerisi nde: 0 212 247 08 99) SDR A H Tez/TesİS MadncTde sinema-televizyon bolümünde okuyan Angelanın bitirme ödevinin konusu görsel ve ışıtsel medyada şıddettır. Bir gün bir kaset ve danışmanının ölümü arasında kurdugu gizemli bağlantıyla birlikte bu tez konusu Angela'yı tehdıt eden bır kedi fare oyununa dönuşecektır Alejandro Amenabar'ın yönettıgi filmın başrollerini Ana Torent. Fele Martinez ve Eduardo Noriega paylaşıyorlar. lBeyoğlu Alkazar, Kadıköy Tepe) • Şeytan Bunun Neresinde? Levent Kırcanın yönettığı. başrollennde Kırca'nm yanı sıra Sezaı Alptekın. Fatma Murat. Selahattın Taşdöğen ve Nılgün Belgün'ün rol aldıklan filmde doğunun kırsalında yaşayan Reşo ile yaşamı ve popüler bır aile gazetesmın genel yayın yönetmeni Yusufun birbırlerine tezat komık olaylarla gelışen yaşamları konu ediliyor. (Akatlar AFM. Altunizade Capitol. Avcılar Avşar, Bağcılar Sııe, Bahrköy AFM. Bahrkö\ Avşar. Bayrampaşa Cinebav. Beylikdüzü AFM. Bevoğlu AFM. Etiler AFM. Fındıkzade Cinemars. Galerıa Prestige. G.O.P Mass. Idealıepe AFM. Kadıköy AFM. KadıkövHollyv.ood. Kadıköy Tepe. Maltepe Karya. MaslakSeba. Osmanbey Gazı. Pendik Oscar. Sılivri Cinecity. Şaşhnbakkal Beko. i mranıve AFM. Vsküdar Movıegold, Zeyrinburnu Cinecity) • Vidocq 1930 yılında Pans devrim rüzgârlanyla tıtremektedir Bu dönemde Vıdocq aniden ölür. Vidoq'un bıyografisini yazmaya karar veren genç gazetecı Etienne Boissel, bu ölümün ardındakı gızı çözmeye \ e onun imikamını abnaya karar verir. Yönetmenîiginı Pılofun yaptıgı filmın başrollerinde Gerard Depardıeu. Guıllaume Canel. Moussa Maaskri oynuyor. (Bevoğlu Alkazar. Bevoğlu Atlas. Şışlı Movieplex. Nışantaşı Movieplex, Mecıdiveköv Odeon. Etiler Movieplex. Çemberlitaş Şafak, Bahrköy Sinema 7 4. Ataköy Galerıa. Kadıköy Rexx. Kadıköv Tepe. Altunizade Capitol. Suadive Movieplex. Cmraniye AFM) • Noel Baba / Santa Clause 2 Micheli Lembeck'ın yöneftığı filmde Tim Allen, Spencer Breslın ve Elızabeth Michell rol alıyor. Sekız yıldan bu yana Noel Babalık yapan Scott Calvın'in bazı sorunlan vardır Bunlardan bın hızla zayıflamasıdır. Öte yandan oğlu yılın en ığrençlerı listesinde bınncı seçilir. Aynca Noel gününe kadar e\ lenmedi|i takdirde Noel Babalığa sonsuza dek veda etmek zorunda kalacaktır. Böylece Noel Baba 2'yi icat eder ve kendi hayatını yaşamaya başlar. (Altunizade Capitol. Bahrköv AFM. Beylikdüzü AFM. Beyoğlu AFM. Çemberlıtaş Şafak. Dolmabahçe Shop&Miles. Etiler Cinecity, Galeria Prestige. tdealtepe AFM. Kadıköy As. Kadıköy Atlantis. Kadıköv Tepe, Kozyatağı Cinepol. Mecidıyeköy AFM. Pendik Güney. Şaşhnbakkal Beko. Şişlı Movıeplex. Teşvikive AFM. Yeşilköy Cinecity) • Çılgın Çocuklar 2 / Spy Kids 2: The Island Of Lost Dreams Robert Rodriguez'in yönetmenlığını yaptığı fılm Cones kardeşlenn gızemlı bır adada başlanndan geçen olaylan ele alıyor. Filmde Antonio Banderas, Cana Cucino rol alıyorlar. tAltunizade Capitol. Bakırköv Avşar. Bahçelievler Holidayplex, Bevoğlu AFM, Beykoz Acarkent. Fenerbahçe AFM. tdealtepe AFM. Kadıköy Atlantis. Kadıköy As. Kadıköy Cınemaxx, Kozyatağı Cinepol, Maslak AFM. Maslak Seba. Mecidıyeköy Odeon. Mecidiyeköy Seba. Ortaköy AFM. Pendik Güney. Sılivri Cinecity. Şaşhnbakkal Beko. Cmraniye AFM. Zeytinburnu Cinecity) • Sır Çocukları Sokakiarda yaşayan çocuklannın sırlar ve acıiarla dolu öyküleri ve büyük kent insanlannın endışe, korku ve şiddetle sanlı yaşamı üzerine yapılan filmde. sokak çocuklannın çaresizliğı konu ediliyor. Yönetmenliğini, Aydm Sayman ve Cmit Cin Güven'ın yaptığı fılmin başrollerinde. Fırat Tanış. Halil Ibrahım Aras, Özgü Namal, Memet Alı Alabora, Nur Sürer. Aslan Kaçar, Volga Sorgu ve Mustafa Uğurlu oynuyor. (Altunizade Capitol. Avcılar Aew Films. Bağcılar Site, B.Paşa Cinebay. Çemberlitaş Şafak. G.O.P Mass. Kadıköy Broadway, Pendik Oscar) • Uzak Nuri Bilge Cey'lan'ın Kasaba ve Mayıs Sıkıntısı'ndan sonra çektiği üçüncü filmi olan Uzak. Kasaba ve Mayıs Sıkıntısf nın devamı niteliğinde. Filmde Çanakkale'den lstanbul'a yönetmen olan akrabasmın yanınan gelen ve tüm amacı bir gemiye tayfa yazılıp dış seferlere gitmek olan bir gencin yaşadıklan mercek altına alınıyor. tAltunizade Capitol, Beyoğlu Pera, Kadıköy Broadway) • Yüzüklerin Efendisi (ki Kule) / The Lord of the Rings: The Two Towers J R.R. Tolkien'ın romanından bevazperdeye uyarlanan filmin bu bölümü efsanev ı Emyn Tepelerinde başjıyor Yollannı kaybetmış Hobbitler. Frodo ve Sam. ölümcül büyülenyle \e 100 bin askerlık katil ordusuyla dehşetin merkezi Orthanc Kulesi ile karanlık topraklann en korkutucu bölgesındekı Barad'a doğru nefes kesen bır yolculuga \e zorlu bır savaşa sürüklenıyorlar. Peter Jackson'm yönettifi filmde Elijah Wood. Ian McKellen. Liv Tyler. Viggo Mortensen. Sean Astın. Cate Blanchett başrollerde. (Türkçe Dublaj: Altunizade Capitol. Ataköy Atrium. Avcılar Avşar. Büyükçekmece Faxori, Bağcılar Sıte. Bahçelievler Holidavplex. Bahçelievler KadırHas. Bahrköv Incirli. Beykoz Kana. Beylikdüzü AFM. Beyoğlu AFM. Çemberlıtaş Şafak, Fındıkzade Cinemars. Galerıa Prestige. GO.P Mass. Kadıköy AFM. Kavacık Bogaziçi. Maslak Seba. Ortaköy Ferıye. Pendik Oscar, Sılivri Cinecit}. Şışlı Kent. Üsküdar Moviegold. Zeytinburnu Cinecity) - lAltyazılı: Altunizade Capitol, Ataköy Atrium. Ataşehir AFM, Avcılar .Vew Films, Bahrköy Avşar. Bahrköy AFM. Beykoz Acarkent. Beyoğlu AFM. Beyoğlu Emek. Dolmabahçe Shop&Miles. Etiler AFM. Etiler Movıeplex. Etiler Cmecity. Fenerbahçe AFM. Idealtepe AFM, Kadıköy Süreyya. Kadıköy Tepe. Kozyatağı Cinepol. Maltepe Kana, Maslak AFM. Mecidiyeköy Odeon. Sişantaşı Movieple.r. Ortaköy Feriye. Suadive Movıeplex, Şaşhnbakkal Çarşı. Şışli Site. Teş\'ikiye AFM. Cmraniye AFM. Yeşilköy Cinecity. Zeytinburnu Cinecity) • Taşıyıcı / Transporter Eskı Özel Kuvvetler Uzmanı Frank Martin bir taşıyıcıdır \e Fransa'nın Akdeniz kıyılarında kendjsine venlen göreı leri sakin bir hayat sürerek yerine getirmektedir. Başrollennı Jason Statham ve Shu Qı'nin paylaştıklan filmın yönetmeni Cory Yuen. iAltunizade Capitol. Avcılar Avşar. Bahrköv Sinema 74. Beyoğlu Atlas, Beyoğlu Sinepop. Çemberlitaş Şafak, Etiler Movıeplex. Galeria Prestige. Kadıköv Kadıköv. Kadıköy Tepe. Maslak Seba, Silıvn Cinecity, Suadive Moviepler, Şişlı Movieplex Cmraniye AFM) n Bunun Neresinde?' • Hayatın Hakkını Ver / Life or Something üke It F.ğer yaşayacak sadece bir haftanız kaldıgını bılseydinız hayatınızın gerı kalanında büyük bır değışıklık yapar mıydınız 0 Değer verdıklennızi ve öncelıklennızi tekrar gözden geçınr mıvdınız? Bunlar bır T\' muhabırı olan Lanıe Kerngan'ın kendisine sormayı düşündüğü son sorulardı Stephen Herek'ın yönettıği filmin başrollerinde Angelına Jolie. Edward Burns. Tony Shalhoub. Stockard Channıng oynuyorlar (Altunizade Capitol. Beykoz Acarkent. Beyoğlu Sinepop. Ehler Movieple.r, Kadıköy Kadıköy. \'işantaşı Movieplex. Suadive Movieplex. Şişlı Movıepler) • Derviş Alberto Rondalli tarafından senaryolaştınlan ve sınemaya uyarlananfilmınbaşrollennde Antonio Buıl Puejo, Başak Köklükaya. Cezmi Baskın. Ruhi San, Menderes Samancılar oynuyorlar. Osmanlı döneminde küçük bir Anadolu kasabasındakı bır tekkede mutlak dinı doğrular üzerine kurulu dünyasmda yaşayan Mevlevi şe>hı Ahmet Nurettın'in yaşamından kesitler anlatılıyor. IMaltepe Karya. Csküdar Movıegold) • 8 Kadın / 8 Femmes Başrollerinde Catherine Deneuve. Isabelle Huppert. Emmanuelle Beart, Fannv Ardant, Virginıe Ledoven, Danielle Darneux, Ludıvme Sagnier ve Firmine Rıchard'ın rol aldıklan filmin yönetmeni François Ozon. (Bahrköy lncirli. Bayrampaşa Cinebay, Beyoğlu Akademi Istanbul. Büyükçekmece Favorı. Dolmabahçe Shop&Miles, Mecidiyeköy Odeon. Osmanbey Gazi) • Hayatımın Çalımı Beckriam / Bend It Like Beckham Yönetmenliğini Gurinder Chadha'nın yaptığı filmin başrollennde Parmınder Nagra, Keıra Knıghtle\ ve Jonathan Rhys Meyers rol alıyor. /Osmanbey Gazi. Pendik Oscar) • Dönüş Yok / Irreversible Gaspar Noe'nin yönettığı filmın oyuncuları Monica Belluchi, \incent Cassel. Albert Dupontel. (Bahrköy Avşar. Bahrköy Renk. Beyoğlu Beyoğlu. Çemberlitaş Şafak, Kadıköy Moda. Ortaköv Ferıye) • Kolay Para Başrollerinde Mustafa Uğurlu. Şebnem Dönmez. Emre Altuğ ve Okan Yalabıyık'ın oynadıklanfilminyönetmenleri Ercan Durmuş ve a>Tiı zamanda senaryoyu da yazan Hakan Haksun. (Avcılar New Films, Fatih Feza, Kartal l 'izyon) • Harry Potter ve Sırlar Odası / Harry Potter and The Chamber of Secrets Chris Columbus'un yönettiği filmın başrollerinde Danıel Radcliffe, Emma Watson, Rupert Grint. Kenneth Branagh. Robbie Coltrane ve Richard Harris yer alıyor. (Avcılar Avşar, Bağcılar Site, Bahrköy lncirli, Bayrampaşa Cinebay, Beykoz Karya, Büvükçekmece Favori. G. O.P. Mass, Kadıköy As. Kadıköy Ocak. Kozyatağı Cinepol, Maltepe Karya. MaslakAFM. Mecidiyeköy Odeon. Osmanbey Gazı, Silivri Cinecity, Zeytinburnu Cinecity) • Kızıl Ejder / Red Dragon Başrollerini Anthony Hopkins. Edward Norton. Ralph Fiennes ve Harvey Keıtel'ın paylaştıklan filmin yönetmeni Brett Ratner. (Kadıköy Atlantis) • Azap Yolu / Road to Perdrtion Başrollerinde Tom Hanks. Paul Ne»Tnan ve Jude Law'un oynadıklan filmin yönetmeni Sam Mendes. (Cmraniye Belediye) SİNEMA TELEFONLARI Akatlar AFM Maya- drom 284 5? 06. Attuniza- de CaprtoJ 651 33 30, Ata- köy Atrium 559 80 63. Ata- köy Yunus Emre 66138 94, Avcılar IGS Cinemetro 676 74 94. Avcılar Standart 695 36 45, Bahçelievler Holidayplex 441 21 09, Bahçeşehîr C'memax 669 64 M), Bakırköy Avşar 583 46 02, Bakırköy AFM Ca- rousel 5 7/ HJ HO. Bakırköy lncirli 572 64 3v. Bakırköy Renk 5^2 18 63, Bakırköy Sinema 74 572 04 44, Bay- rampaşa Cinebay 613 14 77, Beylikdüzü AFM Mig- ros 852 01 90. Beyoğlu Akademi 251 74 84, Be- yoğlu Alkazar 293 24 66, Beyoğlu Atlas 252 85 76, Beyoğlu Beyoğlu 251 32 40. Beyoğlu Emek 293 84 39, Beyoğlu Fitaş 249 01 66. Beyoğlu Lale 249 25 24, Beyoğlu Pera 251 32 40, Beyoğlu Sinepop 251 11 76. Büyükçekmece Al- kent 2000 88i> 04 27. Bü- yükçekmece Favori 882 08 64, Çemberlitaş Şafak 516 26 60. Etiler AFM Ak- merkez 282 05 05. Etiler Movieplex 284 30 05, Etiler Pariiament Cinema Club 263 18 38. Fatih Feza 631 16 08. Fenerbahçe AFM Pyramid 414 90 00, Fındık- zade Cinemars 633 41 12, Florya Prestige 663 28 86. Galeria Prestige 560 72 66, Gaziosmanpaşa Cine- mass 578 50 62. Harbiye As 247 63 15. Idealtepe AFM 489 08 66, Kadıköy As 336 00 50, Kadıköy At- lantis 336 06 22, Kadıköy Bahariye 414 35 05, Kadı- köy Broadway 346 14 81, Kadıköy Hakan 337 96 37, Kadıköy Hollywood 338 90 76. Kadıköy Kadıköy 337 74 00, Kadıköy Moda 337 01 28. Kadıköy Ocak 33637 71, Kadıköy Rex 336 01 12, Kadıköy Süreyya 336 06 82. Karagümrük Feza 63116 08, Kozyatağı Cinepol 362 51 00. Levent Kültür Merkezi TÜRSAK Sineması (0212) 325 43 31, Maltepe Grandhaus 442 60 30, Maslak AFM Prin- cess 285 06 95, Mecidiye- köy Cineplex Odeon 216 37 90, Nişantaşı Movtep- lex2190960, Ortaköy Fe- riye 236 28 64. Ortaköy AFM Princess 236 20 72, Osmanbey Gazi 2479665, Pendik Güney 354 13 88, Pendik Oscar 390 09 69, Silivri Maxi Pariiament 736 01 60, Suadiye M&S Cinemax 467 44 68, Suadi- ye Movieplex 385 24 49, Şaşkınbakkal Cinemax M&S 467 44 68, Şişli Kent 24162 03, Tatilya Drive Inn 852 05 55, Teşvikrye AFM Ericsson 224 05 05^ Top- kapı Sur 523 6712, Umra- niye AFM Princess 461 03 SJ.Yeşilçam 293 68 00, Ye- şilyurt Pariiament Cine- ma Club 662 25 70. ESINTİLER ZEYNEP ORAL Bağdartan... Başlıktaki "Bağdat'tan"sözcüğü, şimdiden de- ğil, çooook yıllar öncesinden geliyor... Yine yolla- ra düştüğüm şu günlerde, köşeyi boş bırakma- mak için, yola çıkmadan önce yazılmış bir yedek yazıdır bu... Ipek Çalışlar, bu hafta Cumhuriyet Dergi'de (yarın çıkacak olanda) Prof. Mehmet Özdoğan'ın Irak'ın kültürel mirasını anlattığını söyleyince ben de eskilere gidiverdim. Akıl almaz bir vahşetle, hoyratlıkla, hatta ahlak- sızca diyebileceğim bir biçimde savaş hazırlıkla- rı sürerken, bilimkurgu film senaryolarına rahmet okutacak planlar düzülürken, dünya kamuoyu bu dehşet senaryolarına yığınlar halinde tepki gös- terirken, yitirilecek insan yaşamı yanında kürtürel mirası da düşünmeden edemiyorum... Eklemeye gerek varmı: Kültürel miras, insanoğlunun kimli- ği aynı zamanda... 1979 yılında uluslararası bir konferans için git- miştim ilk kez Irak'a. Bugün konferansın konusu- nu bile anımsamıyorum. Ama Iraklı bilim adamla- rı, sanat tarihçileri eşliğinde, günlerimi geçirdiğim Bağdat Müzesi'ni ve Babil'i hiç mi hiç unutmadım. Mezopotamya uygarlıklarının bir araya toplan- dığı, dünyanın sayılı müzelerindendi Bağdat Ar- keoloji Müzesi. Yalnız içerdiği emsalsiz eserlerle değil, sergileme, aydınlatma, düzenlemeyöntem- leriyle de örnek oluşturuyordu. Sümer, Akad, Ba- bil, Asur uygarlıklarının eşsiz yapıtlarıyla doluydu. Iki bin yıl boyunca (lö 5000'den başlayarak) Ur, Eridu, Nuffar, Uruk, Nippur gibi kentler kuran; bu kentlerde şehircilik anlayışını planlamayı ilk uygu- layan, ilk kanalizasyon ve sulama tekniklerini ge- liştiren Sümerler... Çivi yazısını yaratan; kendi ta- rihlerini yazmaya başlayan; geometri, tıp, astro- nomi, coğrafya bilimlerinden çeşitli buluşlan ger- çekleştiren; ilk kanunları düzenleyen; ilk askeri örgütlenmeyi gerçekleştiren de onlar... Bağdat Müzesi'nde Sümerlerin taştan ya da pişmiş kilden yaptıkları, boyları iki ile on santi- metre arasında değişen minicik insan figürlerini gördüğümdeşaşakalmıştım. Bunlar sanki Bağdat sokaklarında gördüğüm insanların tıpatıp aynı- sıydı. Tek fark boyutlardaydı. öyle tanrı, tanrıça değil, her yaştan, her cinsten, her sınıftan insan heykelcikleri... Ayrıntı zenginliğiyle, müthiş ger- çekçi işlenmiş insan heykelcikleri... Akadlar, Sümer gerçekçiliğine fanteziyi katmış- lar. İnsan figürlerine bitki ve hayvan figürleri ka- rışmış. Hepsi boylanıp, dallanıp budaklanmış. Ta- şın yanı sıra, gümüş, bakır, tunca dökmüşler el hü- nerlerini. Giacometti mutlak bu eserleri biliyordu diye geçirmiştim içimden. Akadların siyasal iktidarı 300 yıl ya sürmüş ya sürmemiş, ama mimaride, yazıda ve dilde 3 bin yıl boyunca Akadca ve Akadların geliştirdiği çivi yazısı Mezopotamya'da hüküm sürmüştü... Ve Babil... Dillere destan asma bahçeleri değil- se de kulesi, saray kalıntıları, surları, ünlü Iştar ka- pısı (aslı Berlin Müzesi'nde) daha doğrusu bunla- rın izleri duruyordu yerli yerinde... Kanunlarıyla ünlü Hammurabi'nin merkez seçtiği yer. İnsa- noğlunun toplumsal ilişkilerini düzenleyen, tanrı- lan yerli yerine oturtup insan işlerine karışmaz kı- lan kanunlar... Yalnız kanunlar değil, aşk mektup- lan, inşaat işçilerinin adları, kaç gün çalıştıkları, al- dıklan para, yapılan işler de yazılıydı o muhteşem tabletlerde... Bağdat Müzesi'ne âşık olduğumda, henüz Iran- Irak Savaşı, Körfez Savaşı yaşanmamıştı. Sonra- dan müzenin bombalandığını, eserlerin kaçırıldı- ğını, talana uğradığını öğrenecektik. Eserlerin ABD ve Avrupa merkezlerinde antika piyasasına çıktıklarını da duyacaktık... Savaş çığlıklarının, çağrılarının, pazarlıklarının doruğa ulaştığı şu günlerde tek umudum, hem dünyada, hem de Türkiye'de savaş karşıtı yükse- len ses, savaşa karşı direniş. Ülkemizde, dört büyük işçi konfederasyonu, odalar birlikleri, başta "Banş Girişimi" platformu olmak üzere, 150'yi aşkın kuruluşun "Irak'ta Sa- vaşa HayırKoordinasyonu"nu oluşturduklarını bi- liyorsunuz. Bu toplumsal talebe verilecek her des- tek yıkımı önlemekte bir adım olacak... e:posta: zeynepfr/ zeyneporal.com Faks:(0212)25716 50 Maviydi Bisikletim'AST'ta • Kültür Servisi - Dinçer Sümer'in 'Maviydi Bisikletim' adlı oyunu, 7 Ocak gününden itibaren Ankara Sanat Tiyatrosu'nda sergilenecek. Bir ilk gençlik aşkı öyküsü ekseninde değişen toplum değerlerini irdeleyen oyun her salı saat 20.30'da izlenebilir. Sanat Kurumu, Enka ve Homeros Ödülleri'ne değer görülen 'Maviydi Bisikletim', Duisburg Kiebitz Kültür Kurumu'nun çağnlısı ve Dışişleri Bakanlığrnın etkinliği olarak Almanya, Hollanda ve Isviçre'de de uzun süre sahnelenmişti. lyâzını Küftüreifi Buluşmalan' • Kültür Servisi - Nâzım Kültürevi, Nâzım Kültürevi Buluşmalan' başlığı altında sanatçı, bilim üısanı, felsefeci ve politikacılan izleyici ve okurlanyla buluşturacak. Buluşmalann ilk konuğu olan yazar-polirikacı Rasih Nuri lleri, bugün saat 15.00'te 'Sosyalist Türkiye' konulu konuşmasırun ardından izleyicilerin sorulannı yanıtlayacak. 11 Ocak Cumartesi günü saat 15.00'te yazar Vedat Günyol 'Anadolu Aydınlanması", 25 Ocak Cumartesi günü saat 15.00'te ise Sümerolog Muazzez tlmiye Çığ 'Anadolu'da Uygarlık İzleri: Sümerler ve Hititler' konulu söyleşilerini yapacaklar. Toplantılarda, katılımcılann bağışlayacağı imzalı kitaplarla Nâzım Kültürevi Kitaplığı'nda özel bir koleksiyon oluşturulması tasarlanıyor. (0 212 245 04 81) BUGÜN • AKM'de 11.00'de İDSOdan 'Yeni Yü Konseri'. Şef: AJexander Rahbari. (0 12 251 56 00) • BAKIRKÖY KÜLTÜR KOLEJÎ nde 21.00de 'Ladies First Sjmphony Orchestra' konseri. Şef: Gürer Aykal. (0 212 561 26 63) • NARDİS'te 22.30'da Nezih YeşUnU Trio konseri. (0 212 244 63 27) • RİTÜEL'de 19.00'da 'Şür ve Şür Dergiciliği' adlı söyleşi. Katılımcılar: 'Öteki-siz' dergisi yöneticileri Salih Aydemır ve Derya Önder. (0 212 243 13 91)