Katalog

4 OCAK 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Castro'dan Lula'ya övgii • BRAStLİA(AA)- Küba lideri Fidel Castro, Brezilya'da Devlet Başkanı seçilen Luiz Inacio Lula da Silva'nın "Latin Amerika'ya iyimserlik ve umut getireceğini" söyledi. Lula Da Silva'nın yemin törenine katılan Castro, "Dünyanın içinde bulunduğu bu kriz ortamında şampiyon ruhu taşıyan liderler bulunmalıdır, Lula Da Silva'nın bu ruhu taşıdığını düşünüyorum" diye konuştu. Çin'den ABD'ye tatbikat uyansı • PEKtN(AA)-Çin, ABD'yi, Tayvan'da geleneksel olarak yapılan askeri tatbikatlara katılmaması konusunda uyardı. Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, ABD'nin, Tayvan'ın yapacağı tatbikatlara katılmasının, Pekin- Washington ilişkilerini olumsuz etkileyeceğini söyledi. Sözcü, ABD'den, Tayvan ile askeri alandaki işbirliğine son vermesini istediklerini belirtti. Zorlu: Savaş terör doğurur • AMSTERDAM (AA) - Afganistan'da görev yapan Güvenliîc Destek Gücü'nün (ISAF) Komutanı Tümgeneral Hilmi Akın Zorlu, Irak'a yönelik bir operasyonun, Afganistan'da görev yapan Batılılan tehlikeye sokabileceğini söyledi. Zorlu, Afganlann dini değerlerine bağlı olduklannı, bu çerçevede, Irak'a yönelik bir operasyonu, Islam dünyasına karşı yapılmış bir hareket olarak algılayabileceklerini belirtti. Böyle bir gelişmenin, ülkede görev yapan tüm BM ve uluslararası yardım örgütleri çalışanlannı da etkıleyebileceğini kaydeden Zorlu, ISAF'ın işgal gücü olarak görülmemesi için çaba harcadıklannı ifade etti. ABD askerlerine İntikar emri • \VASHINGTON (AA) - ABD Savunma Bakanlığı, 45 bin kdşilik Deniz Piyadeleri Keşif Gücüınün (MEF) bazı birliklerine Irak'la muhtemel bir savaş için Basra Körfezi bölgesine intikal emri verdi. Californiya'daki Birinci Deniz Piyadeleri Keşif Gücü karargâhının sözcüsü, bazı unsurlann intikali emrini bu hafta aldıklannı doğruladı, ancak kaç askerin ve ne zaman ve nereye sevk edileceği konusunda bilgi vermedi. Körfez bölgesinde bulunan 60 bin Amerikan askerinin önümüzdeki haftalarda iki katına çıkabileceği belirtiliyor. Barzani yine bahanebukJu • ANKARA (AA) - Irak Kürdistan Demokratik Partisi (DCDP) lideri Mesud Barzani, daha önce sağlık nedenlerinden dolayı ertelediği Türkiye ziyaretini bu defa da Başbakan Gül'ün Ortadoğu ziyareti nedeniyle erteledi. Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ve IKDP temsilciliği, Barzani'nin ziyaret tarihi üzerinde çalışırken, diplomatik kaynaklar ziyaretin gelecek hafta sonunda yapılabileceğini belirttiler. BOTAŞ Genel Müdürlüğü, ABD'nin Irak'a saldırma olasılığına karşı önlemler aldı Petrolhattına karartmaMAHMUTGÜRER ANKARA-Enerji Bakanlığı'na bağh BOTAŞ Genel Müdürlüğü olası bir Irak operasyonunun yıkı- mından korunmak amacıyla önlemleri arttırdı. Irak'tan Türkiye'ye ham petrol taşıyan boru hattını olası saldınlara kar- şı korumak amacıyla ilgili istasyonlar uyanlırken petrol boru hattının da ka- rartıhnası talimatı verildi. Türkiye'ye ham petrol girişini sağ- layan ve olası bir harekâta Türkiye'nin de katıhnası durumunda, petrol taşı- ma işlevi nedeniyle önemli kuruluşlar arasına yerleşecek olan BOTAŞ, savaş hazırlıklanna başladı. Petrol boru hat- • Irak'a petrol taşıyan boru hatlarını korumak amacıyla karartma talimatı verilirken sınıra yakın BOTAŞ istasyonlan uyanldı. lerinin üst düzeyde ahndığını anlatan BOTAŞ yetkilileri, "Petrol boru hat- lanveistasyonlannkarartılması,budö- nemde yeterti önkmJer" görüşünü di- le getirdiler tınm tam bir güven ortamı oluşana ka- dar karartılması karan alınırken, bo- ru hatlan ve ilgili petrol istasyonla- nnda çalışan personelin sivil savunma önlemleri arttınldı. BOTAŞ yetkilileri konuya ilişkin olarak Cumhuriyet'e yaptıklan açık- lamada, Türkiye topraklan üzerinde herhangi bir savaş tehdidi olacağını sanmadıklannı ancak, olası bir Irak- ABD savaşının birçok noktaya sıçra- yabileceğini söylediler. Savaş önlem- 'Zarar 1 milyar dolar' BOTAŞ yetkilileri, Birleşmiş Millet- ler'in petrol boru hattında Irak'a, yıl- da 35 milyon ton petrol ihraç etme yet- kisi verdiğini belirtirken, BOTAŞ'ın bu alım karşılığında yılda 600 mih/on do- lar gelir elde ettiğini söylediler. Tür- kiye'nin Irak'tan petrol alımının dur- durulması durumunda her gün büyük zararauğrayacağını anlatan yetkililer, Körfez Savaşı'nda BOTAŞ'ın 2.5 mil- yar dolar zarar ettiğine dikkat çektiler. Irak-Türkiye ham petrol boru hat- tının Türkiye kısmında 3 çeşit istas- yon bulunurken, boru hattının son noktası olan Ceyhan'da tüm hattın kontrolünün yapıldıgı bir elektronik kontrol merkezi yer alıyor. Hat üze- rinde Şırnak-Silopi, Şırnak-tdil, Mar- din-Midyat, Urfa-Viranşehir, Gazi- antep-Araban ve Kahramanmaraş- Pazarcık olmak üzere 6 adet de pom- pa istasyonu var. Washington, Saddam Hüseyin'in gönüllü olarak başka ülkeye gitmesini kabul edebilir Sürgün Bıısh'ıın lıoşıuıa gitti • ABD Başkanı Bush, Saddam Hüseyin'in "hesap gününün yaklaştığını" söylerken Körfez'e yığınak da sürüyor. Dış Haberler Servisi - ABD Başkanı George VV. Bush, ba- nş ya da savaş seçeneğinin ta- mamen Irak lideri Saddam Hûseyin'e bağlı olduğunu söy- lerken Saddam 'ın sürgüne git- mesi seçeneği de gündeme geldi. ABD'nin operasyon ha- zırhklan kapsamında 25 bin asker birkaç hafta içinde böl- geye konuşlanacak. Beyaz Saray Sözcüsü Rk- hard Boucher, Saddam Hüse- yin'in, kendiliğinden görevini bırakıp sürgüne gitmesinin iyi bir seçenek olduğuna inanıl- dığını, ancak bu yönde özel bir plan geliştirilmediğini bildirdi. Boucher, Saddam Hüse- yin'in Libya ya da Rusya'ya sürgüne gidebileceği yönün- deki haberleri değerlendirir- ken Washington'ın bu tür bir seçeneğe sıcak bakacağıru or- taya koydu. Boucher, ABD Dışişleri Bakanı CoKn PoweU ve Savunma Bakanı Donald Rumsfeld'in, Irak liderinin görevi kendiliğinden bırak- ması konusunu ele aldıklan- nı söyledi. Boucher, kendili- ğinden görevi bırakmak gibi bir şeyi seçenek olarak görme- si halinde, Saddam Hüseyin'in "bu seçeneği degeriendirme- sinin iyi olacağını" ancak ABD'nin, bu yönde bir öne- ri sunmadığını, bu tür girişi- mi bulunmadığını kaydetti. Boucher, "Saddam Hüse- yin'in silahlanma amacından vazgeçmesi, ülkeyi kendiliğin- den ya da zorta terk etmesi gi- bi her ne seçenek olursa obun, ABD'nintekamacmm,Irak'm silahsızlandınlması olduğu- nu" vurguladı. Iran'da yayım- lanan Intihab gazetesi, Al- ABD'Yİ PROTESTO - Paldstan'ın birçok kentinde binlerce kişi, olası Irak operasyonuna karşı gösteri düzenledi. Seçimlerde beklenmedik destek bulan İslamcı tiderlerin çağnsıyla, cuma namazmdan sonra başlayan gösterikrde ABD protesto edildi. (REUTERS) manya Dışişleri Bakanı Josch- ka Fischer'in Iran Dışişleri Bakanı Kemal Harrazi'ye te- lefonda, Washington'ın Sad- dam 'ı darbeyle devirmek için Rusya'dan yardım istediğini anlathğıru öne sürmüştü. Tah- ran bu haberi dün yalanladı. Bush, silahsızlanma karan- nın Saddam'a düştüğünü sa- vunarak "Dunya 11 yıknrooun- la uğraştL, arbk hesapgününün yaklaşbğmı anlamalı ve gönül- lü olarak <flah<r/ianmah'" dedı. ABD Başkanı, "Umarun Irak'la savaşmak zorunda kal- mayız'' diye konuştu. 25 bin asker daha gjdiyor ABD'nin yığınağı da sürü- yor. Pentagon yetkilileri, Kör- fez'de bulunan 64 bin ABD askerine ek olarak yaklaşık 25 bin askerin daha birkaç hafta içinde bölgeye gönderileceği- ni belirtti. Bir yetkili, "Gele- cek haftalarda büyük biryığı- nak yapdacak. Bu yıgınagın bir böhlmü gözler önünde ger- çekleşirken bir kısmıy sa gizli obcak" dedi. Ilk aşamada, Al- manya'dan 800 mühendis ve istihbarat uzmanının Körfez bölgesine gideceği açıklandı. 800 askerin Almanya'daki üs- te bulunan 130. Mühendislik Birliği, 205. Askeri tstihbarat Birliğı, 22. Sinyal Birliği ile 3. Destek Komuta Kolordu- su'ndan olacaklan kaydedildi. tngiliz donanması da Körfez'e hastane gemisi gönderecek. BAĞDAT: DENETÇİLER HİÇBİR SEY BULAMADI Dış Haberler Servisi- Bağdat yönetimi, silah denetimlerinin Irak'uı kitle imhasilahı bulundurmadığuu kanıtladığını ve ABD'yle Ingiltere'nin savlannı çürüttüğünü belirtti. Irak Devlet Başkan Yardımcısı Taha Yasin Ramazan dün yaptığı açıklamada denetçilerin 5 haftadır çalıştığuıı söyleyerek şöyle konuştu: "Denetçüer George Bush ve Tony Blair'in hâlâ kitfc imha silahı programkn yürüttüğünü iddia ettikleri bütün tesisleri inceledi, ama bu kötü insanlann yalanlannı destekleyecek bir şey bulamadir Denetçilerle birlikte çalışan Irak Ulusal Gözlem Kurumu Başkanı General Hüssam Muhammed Emin de, denetimlerin, ABD savlannın asılsız olduğunu kanıtladığını söyledi. Emin, denetçilerin 230 tesisi denetlediklerini vesuçunsunı bulamadıklannı açıkladı. Emin, "Bütün eddnHkier, Irak'ın silah bildiriminin güvenilir, Amerikan savlannın asılsız olduğunu kanrthyor" dedl Denetçilerin suun aştığını öne süren Emin, denetçilerin yasak silah aramanın ötesine geçip çalışanlarla görüşmek ve tesislerin ticari faaliyetlerini denetlemek istediklerini söyledi. Emin, denetçilerin bazen çok hn"çın davranmalanndan da şikâyetçi oldu. TZD BAŞKANI YETKÎN: ABD ucuza kapatmaya çalışıyor ANKARA (AA) - Türkiye Ziraatçı- lar Derneğı (TZD) Genel Başkanı tb- rahim Yetkin, ABD Büyükleçisi Ro- bertPearson'ın, Irak'a olası müdaha- le halinde Türkiye'nin zararlan konu- sundaki açıklamasını eleştirerek, "Pe- arson'un yaklaşınu, Türkiye'yi yalnız- ca paralı asker olarak gördüğünü değil, bir de ucuza kapatmaya çalış- tığını gösteriyor" dedi. Yetkin, yaptığı yazılı açıklamada, ABD Büyükelçisi Robert Pearson'un, TOBB Başkanı'nı ziyareti sırasında, "Türkiye'nin zaran Ue ilgili kullan- dığı sözler ve mantıkla Türkiye'yi aşağüadığını" öne sürdü. Yetkin, açık- lamasında "Yapılan hesaplara göre, önceki savaşın toplam zaran 80 mil- yar dolardır.. Bu savaş nedeniyle Tür- kiye'de bölücü terörün güçlendiği, dolayısıyla bu mücadelede harcanan kaynakları da eklersek kaybımız 180 miİy ar dolardan az değil." dedi. Yetkin Bu kayba karşüık Türkiye'ye, savaş taz- minatı olarak 2.7 milyar dolarlık hibe ile 3.5 milyar dolarlık kredi sağlandığı- nı hahrlattı. Yalviş: ABD için savaşmayız ANKARA (AA) - Dışişleri Bakanı Yaşar Yakış, ABD'nin olası bir Irak operasyonu sırasında Türkiye'den cep- he açmak istediğini, ancak bunun Tür- kiye'nin çıkarlanyla çanştığını söyle- di. NTV Ankara Temsilcisi Murat Ak- gün'ün sorulannı yanıtlayan Dışişle- ri Bakanı Yaşar Yakış, ABD-Irak ger- ginliğinde banş şansının halen sürdü- ğünü kaydetti. ABD'nin Irak üzerinde baskı oluştur- mak için bölgeye yoğun askeri yığınak yaptığını belirten Yakış, Bağdat yöne- timinin uluslararası teröre destek ver- Dışişleri Bakanı, ulusal çıkarlarla müttefiklerin çıkarlannın çatışabileceğini belirti. diği yönünde açık deliller olmadığını üa- de etti. Irak lideri Saddam Hüseyin için öne sürülen sürgün formüllerinin geçerliliği olduğunu bildiren Yakış, "Saddamıı kabul edecek ülke de bu- lunur" diye konuştu. Yakış, ABD'nin Türkiye'den taleple- rine erken cevap vermesi yönünde ri- cası olduğunu belirterek, "Türkiye'nin ulusal çıkarian nasıl sağlanır onun CEM: EL KAİDE TÜRKİYE'Yİ VURABİLİR BAHARTANRISEVER ANKARA - Yeni Türkiye Partisi Genel Başkanı Ismafl Cem, Irak'a bir operasyonun Türkiye açısından bekienmedik tehlikeler yaratabileceğini belirterek, "Kuzey Irak'taki £1 Kaide uzanosı aşm dinci, etkfli grup Türk insanmı hedef alabflû-" uyansında bulundu. Körfez Savaşı'nın Türkiye içinde teröristlere zemin sağladığına işaret eden Cem, bir müdahalenın Türkiye düşmanı güçlerin Türk askerini hedef almasına uygun zemin hazırlayacağını kaydetti. Cem,"KuzıeyIrak'ta Türkiye'ye terör ihraç etmek isteyenler var" diye konuştu. Cem, AKP lideri Recep Tayyq) Erdoğan'ın ABD temaslanna da işaret ederek, "Dış siyasette muhatabmıza yapdacak en büyük yanaş, onu yanılfmakür. ABD'ye her şeyi yapacağız izlenimi yaraüldıT> dedi. hesabını yapacağız. Müttefiklerin de çıkarlannın çatıştığı noktalar çıka- bilir. Bunu ABD'ye anlatacağız. ABD için savaşacak degiliz" dedi. Yaşar Yakış, Türkiye'den on binler- ce ABD askeri sevk edilip ikinci bir cephe açılmasının Irak ordusunun iki- ye bölünmesine neden olacağını, bu- nun da ABD'nin işine geldiğiniyurgu- ladı. Ankara'nın bunu istemediğinin altını çizen Yakış, "Bu noktada Türkiye'nin çıkarian öne çıkı- yor. Komşumuza saldın için top- raklanmızı açmış oluy oruz" de- î dı. " Yakış, operasyon sonrası Kuzey i Irak'ta olması muhtemel gelişme- ler hakkındaki bir soru üzerine de şunlan söyledi"Orada düzen bo- zulmuşsa Türkiye'nin Türkmen kardeşlerimizin haklannı koru- mak için bir takım önlemler al- ması normaldir. Biz orada dü- zeni yeniden kurmaya kadiriz. Nasıl geçmişte Irak içine Bağdat yönerimiyle anlaşma içinde PKK'ye karşı girdiy sek, aynı şe- kilde Kuzey Irak'a girmek müm- _- kün olabilir" AÇIKÇA ŞÜKRÜ StNA GÜREL Alıntılar Bazısözveolgularhiçbiryorumagereksinimdu- yulmadan her şeyi anlamaya ve anlatmaya yete- bilir. Bu yüzden, bazen, sayfalarca yazmak yerine, birkaç cümlelik alıntılan alt atta koymak ve bağ- lantılann kurulmasının kendiliğinden gerçekleşme- sini sağlamak doğru bir anlatım yöntemi olabilir. 14 Aralık 2002 tarihinde bu köşede şunları yaz- mıştım: "Oyunun yeni başlayan perdesinde, ön- ce Türkiye ve KKTC'de 'Euro-faaliyetler'/n daha da hız verilerek devam ettinleceği, bu arada Irak gelişmeleriyle ilgili olarak zaten ne yapacağı pek belli olmayan AKP iktidarının, AB ve ABD yöne- timlerinden elde ettiği meşruiyeti pekiştirmek, ye- ni 'reform paketleri' hazıhayarak 'başörtüsü', zo- nınlu din dersi, imam-hatip okulları konularını bu çerçevede çözmek ve en önemlisi Tayyip Erdo- ğan 'ın başbakanlığını gerçekleştirmek gayreti içi- ne girip, Kıbrıs'ı, belki de daha önce verilmiş söz- ler doğrultusunda, gözden çıkarmak niyetinde olabileceği görülmektedir." 10 Kasım 2002 tarihli To Vima'da I.K. Preten- teris imzalı haber- yorumda şunlar dile getiriliyor- du: "Bu arada Türkiye'de Tayyip Erdoğan'ın se- çilmiş olmasının, Atina tarafından olumlu değer- lendirildiğinin vurgulanması gerekir. Daha da önem- li olan husus, Türkiye'nin yeni liderinin Kıbrıs so- rununun çözümüne ve Yunanistan ile ilişkilere ön- celik verdiğini, seçimlerden sonra yapmış oldu- ğu ilk açıklamalann geçetiiliğinin kabul edilmesi gerektiğini ve iç dengeler nedeniyle yapmak zo- runda kaldığı düzeltici açıklamalann geri adım ola- rak yorumlanmaması gerektiğini 'şahsen' Simitis'e bildirmiş olmasıdır. Simitis, Erdoğan'ın ifadeleri- ne önem vererek, yapıcı birbekleyiş içindedir. Bu arada, bu ifadelerin seçim sonrası uydurmalan olarak algılanmadığının da vurgulanması gerekir. Seçimlerden önce Erdoğan, bir kez yazılı ve bir kez de sözlü olarak aynı görüşleh Simitis'e aktar- mıştır." 2 Ocak 2003'te, Rize'de bir kahvehanede Tay- yip Erdoğan: "Kıbns'ta30-40yıldırsürdürülen si- yasetin sürdürülmesinden yana değilim. Kıbrıs konusunda üzerimize ne düşerse yaparız. Bu iş Denktaş'/n olayı değildir. Eğer 30 bin kişi miting yapıyorsa Kuzey Kıbns bir yeriere doğru gidiyor demektir." 31 Aralık 2002'de Lefkoşa'da Denktaş: "Şimdi AB de anlamıştır ki 'Kıbrıs'ı aldım' demekle me- sele bitmiyor. Kıbns'ın tümünüistiyorlar. Kıbns'ın tümünü alabilmek için Kıbns Türklerini Rumlara denk bir taraf olarak görmek gerekir. Hakkımızı ko- rursak, devletimize, egemenliğimize, statümüzesa- hip çıktığımızı bir bütün olarak gösterirsek, göre- ceksiniz Kıbns bir bütün olarakAB bünyesinde gün gelecek birleşecektir." 2 Ocak 2003'te Kıbns Rum Dışişleri Bakanı Ka- sulides: "Eğer Denktaş müzakere masasında bi- linen görüşlerini tekraharsa anlaşma olmaz ve AB Dönem Başkanı Yunanistan 'ın hazırlayacağı katı- lım antlaşması imzalanır." AB Dönem Başkanı Yunanistan'ın Başbakanı Simitis 31 Aralık 2002'de: "2002yılı Kıbns'ın AB'ye katılım başansıyla tamamlandı. Uzun yıllar süren sistemli çaba sonunda Yunanistan ve Helenizm için yeni bir sayfa açtık." 14 Aralık 2002'de bu köşede şunları yazmıştım: "AB'de son perde Ege konusuyla oynanacak ve 2004 sonu yaklaştıkça, Türkiye 'ye bu kez de Ege konusunun Yunanistan'ın istediği gibi çözülmesi önkoşul olarak dayatılmaya başlanacaktır." 2 Ocak 2003'te Simitis: "Ege'de Türkiye ile Yu- nanistan arasındaki kıta sahanlığı sorunu önü- müzdeki dönemde çözülebilecektir. Kıta sahanlı- ğı sorununun çözümüyle ilgili izlenecek yöntem konusunda Ankara ile Atina arasında anlaşmaya vanlmıştır ve teknik heyetler bu konuda çalışma- lannı sürdürmektedir. Ankara'nın AB yolu Lefko- şa'daki Yeşil Hat'tan geçmektedir. Türkiye, AB yolunda zohuklaha karşılaşmadan ilerleyebilmek için askıda olan sorunları çözmelidir." 2 Ocak 2003'te Lefkoşa'da CTP Genel Başka- nı M. Ali Talat: "Denktaş istifa etmeli". Aynı tarih- te, aynı yerde Kıbrıs Rum lideri Klerides: "Görüş- meler sonuçlanmadan görüşmeciler değişebilir." 3 Ocak 2003'te Lefkoşa'da Rum Dışişleri Baka- nı Kasulides: "Erdoğan 'ın sözleri Denktaş için so- nun başlangıcıdır." Ne dersiniz, herkes bu kadar çok ve bu kadar açık konuştukça, başka söze gerek var mı? GÜL ORTADOĞU'YA GİDİYOR 'Elimizden geleni yaptık'gezisi SERKANDEMtRTAŞ ANKARA - Başba- kan Abdullah Gül, Irak'a operasyon konu- lannın gündemin mer- kezine yerleştiği dö- nemde kapsamh bir Or- tadoğu turuna çıkıyor. Ük aşamada Suriye, Mı- sır ve Ürdün'e gidecek olan Gül, Riyad ve Tah- ran'ı da ziyaret etmeyi planlıyor. Başbakan, bu ziyaretleri sırasında "Türkive,banşiçin ein- den geleni yapü" me- sajını verecek. Başbakan bugün Şam'da Devlet Başkanı Beşjr Esad ve Başbakan Mustafa Miro ile bir operasyon sırasında ve sonrasında yaşanabile- cek gelişmeleri değer- lendirecek. tki ülke de Irak'uı toprak bütünlü- ğünün korunması ve Kürt devleti kurulma- masına dikkat ediyor. Gül, pazar sabahı da Mısır'a gidecek. Şarm El Şeyh'te Başbakan Aüf Abeyd ve Devlet Başkanı Hüsnü Müba- rek ile görüşecek olan Başbakan, Kahire'de de Arap Birliği Genel Sek- reteri AmrMusa ile bir araya gelecek. Gül,pa- zartesi Ürdün'e hare- ket edecek ve Başba- kan Ali Ebu Ragıb ve Kral 2. Abdullah ılegö- rüştükten sonra Anka- ra'ya dönecek. Türkiye'nin operas- yon için uluslararası ya- sallık ve oydaşma ilke- sine dayanan politika- smda bir değişiklik ol- madığım, ABD ile ya- pılacak işbirliğinin de bu ilkelerin karşılan- masına bağlı olduğunu iletmesi beklenen Gül, turunu Suudi Arabis- tan ve Iran'a ziyaretler yaparak tamamlamak amacuıda. Bu arada, Başbakan- lık, Gül'ün Saddam Hûseyin'e "Istediğin ül- keye güvenli çıkış sağla- yacağız" mesajı gön- derdiğini yalanladı.