Katalog

4 OCAK 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA CJm\\jl\ U1VJJ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr 13 ŞanlıurfaMar Tekel'e çalıştı • ŞAMJURFA(AA)- Şanlıurfa'da, bir yılda 38 trilyon liralık içki ve sigara tüketildiği bildirildi. Şanlıurfa Tekel Başmüdürlüğü'nden alınan bilgiye göre, 2002 yılı içinde il ve ilçe genelinde 35 trilyon liralık yerli sigara, 3 trilyon liralık ise içki tüketildi. Normal 2001 en fazla tüketilen sigara olurken; içkilerde ise 35'likve70'likrakıl trilyon 500 milyar lira tüketimle rakipleri votka, cin, kanyak, liköre ve şaraba fark attı. Sabancı Hdding • Ekonomi Servisi - Sabancı Holding, 1 katrilyon liralık sermaye ile ÎMKB'de işlem gören şirketler arasında en yüksek sermayeye sahip şirket oldu. Holdingin iştiraki olan Akbank'ın 816 trilyon liralık ödenmiş sermaye ile ikinci sırada bulunduğu listede üçüncülüğü 811 trilyon lirayla Iş Bankası elde etti. Ülker dondurma üretecek • Ekonomi Servisi - Ülker Grubu, 2003'te dondurma üretimine başlayacak. Tam donanımlı bir dondurma tesisi satın alarak piyasaya giriş hazırlıklannı tamamlayan Ülker'in, yerli ve yabancı ortaklarla güçlü bir işbirliğine gireceği belirtildi. İşsidere meslek kursu • ADANA (AA)- Mesleki Eğitim ve Küçük Sanayi Destekleme (MEKSA) Vakfı Adana Işletmelerüstü Eğitim Merkezi'nde, operatörlük ve kaynakçılık kurslannı tamamlayan 37 kişiye sertifika dağıtıldı. MEKSA Vakfı Adana Proje Başkanı Şen Şefik Arabacı, Özelleştirme Sosyal Destek Projesi kapsamında gerçekleştirilen ve 5 aylık dönemi kapsayan kurslara, tş Kurumu'na kayıtlı, lise mezunu işsiz gençler katılabiliyor. Yeşim Tekstü hedefi aştı • Ekonomi Servisi - Yeşim Tekstü'in, geçen yıl 200 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdiği bildirildi. 2001 yılında 160 milyon dolarlık ihracat yapan Yeşim Tekstil'in 2002'de yüzde 25'lik artış sağladığı, ürünlerin yüzde 57'sinin ABD'ye, yüzde 37 sinin Avrupa'ya, yüzde 6'lık kısmının ise diğer ülkelere ihraç edildiği kaydedildi. Gıdada birlik gipişimi ItSTANBUL(AA)- Gıda sektörünün 14 sivil toplum kuruluşu, gıda federasyonu kurulması çalışmalannı başlattı. Gıda Dernekleri Platformu (GDP) Başkanı Şemsi Kopuz, GDP'nin, 2 yıl gibi kısa bir sürede gıda federasyonunun kuruluşuna zemin olacak başanlı çalışmalar gerçekleştirdiğini kaydetri. Kopuz, karann çağdaş, etkin ve yüksek standartlı bir gıda sanayisinin oluşmasında önemli bir adım olduğunu söyledi. Açıklamalanndan sonra ölüm tehdidi aldığını söyleyen Ankan, tutumunda kararlı Kan emicileregeçityokKONYA (Cumhuriyet)-Or- taklanna"Alacaklaruuzın üze- rine bir bardak su için" diye- rek trilyonlarca liranın battı- ğını ilan eden Endüstri Hol- ding Genel Koordinatörü Ra- mazan Ankan, holdinglenn ekonomi- de oluşan iyimser havadan yararlanıp yeniden para toplamaya hazırlandıkla- nnı, yetkililerden gerekli önlemlerin acilen alınmasını istedi. Ankan,"Bizsa- dece kral çıplak dedik" dedi. Açıklamalann basında geniş şekilde yer almasının ardından çok ciddi ölüm tehditleri aldıklannı belirten Ankan, "Endüstri Holding'inyeniyönetimiola- rak, bu kan emkâlerle sonuna kadar mü- cadele etmeye karartayız'' diye konuştu. Endüstri Holding'in trilyonlarca lira- • 11 bini aşkın ortaktan toplanan 300 milyon marktan 50 milyar mark kaldığını açıklayan Ankan, bazı şirketlerin yeniden para toplamayı planladıklannı, ama bununla mücadele etmeye kararlı olduklannı belirtti. yı batırdığına ilişkin açıklamalar, 43 Is- lamcı holdingin bulunduğu Konya'da büyük yankı uyandırdı. Holdingin çok sayıda ortağının bulunduğu Alman- ya'daki televizyon kanallan kenti mer- cek altına aldı. Yaptıklan açıklamalarla herkesinbil- diği holding gerçeğini açıklayarak kra- lın çıplak olduğunu ortaya koyduklan- nı belirten Ankan, "Bu açıklamalan- nuz malumun flamydL Hiçbir ortağı- mız kesinükk fizûntüye ve ümitsizliği kapdmasuL ÖnceBkk amacınuz kendi ortaklanmızın hakkuu sonuna kadar savun- makür" dedi. SPK ile yap- tıklan anlaşma gereği, Endüstri Holding ortaklannın ellerinde bulunan hisse senetlerine, kı- sa süre içinde, resmi tahvil ihracı ile ya- sal kimlik kazandıracaklanru vurgula- yan Ankan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Ekonomide oluşan ryimser havadan yaraıianıp özeffikk Almanya'da yeniden para toplamaya haarlanıyoriar. Yeni mağduriyetleri engelkmek için deviet, vakit gecirmeden gerekti önlemleri al- mabdır. Insanlann temiz duygulannı ar- ük rahatça suiistimal edebUmenin vak- ti gecmelidir." Hedef oldular Endüstri Holding Yönetim Kurulu Başkanvekili İsmail Cömert (solda) ve Genel Koordinatör Ramazan Ankan (sağda), açıklamalann ardmdan ölüm tehdidi akhklannı söyledikr. Konya merkezli Endüstri Holding, 1999 yıhnda yakalanan kuryeleriyle gündeme gelmişti. Almanya'da holding adına toplanan 255 bin markı beyan etmeden Türidye'ye getinnek isteyen kıirye, Esenboğa Havaalanrnda yakalanmıştL Holdinge bağh şirketler arasında Selko, Egsaç Savunma Sanayi, Boyasar, Eplas Plastik, Endüstri Çimento, Vesta, .Mobefla Mobüya ve Endüstri Tuğla, Tekstil ve Kömür bulunuyor. DÜZENLEME GEREKLl Vatandaşm lıakla korunsun KONYA (Cumhuriyet Bürosu) Konya Sanayi Odası Başkanı Ahmet Şekeroğlu ise Endüstri Holding'in bir işletme olduğunu, kâr ya da zarar edebileceğini belirterek eksik olan tek şeyin vatandaşın hakkının korunmaması olduğunu kaydetri. Vatandaşuı parasının deviet tarafindan korunması gerektiğini ve yıllardır bir düzenleme getirilmediğini ifade eden Şekeroğlu, "Bu konuda altyapı bir türiü hazuianmadj. Kirnin ryi ya da kötü olduğunu vatandaşın bUmesi olanaksız. Türkrye'nin altyapısı halen kötü nrvetö kişilere açık dunımda" diye konuştu. Konya Tiçaret Odası Başkanı Hüseyin Üzülmez, Endüstri Holding'in şu andaki durumunun bir işletme sorunu değil, para toplama sorunu olduğunu söyledi. Üzülmez, "Yumurtayı sağlam götürenle kıranlan ayırmak gerekir. Bazı arkadaşlar ne yazık Id sepeti düşürüp yumurtalan ku-mıştır*' diye konuştu. Üzülmez, bütün bunlann Türkiye'de bir düzenleme yapılmaması nedeniyle ortaya çıktığını da vurguladı. Üzülmez, SPK'nin konuyu yakmdan incelediğini ve kötü niyetli kişilerin önüne geçilmesi için borsa hakkmda çahşmalara başlayacağını öğrendiklerini sözlerine ekledi. 2002 yılı enflasyonu hedefin altında kalarak yüzde 29.7 oldu. TÜFE yüzde 1.6, TEFE yüzde 2.6 arttı Son 20 yılm en düşiik enflasyonu ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Talep yetersizliğı ve sı- kı para politikalan, tüketici fi- yatlannda enflasyonun son 20 yılın en düşük seviyesine düş- mesine neden oldu. Deviet îs- tatıstık Enstitüsü (DlE) 2002 yılı enflasyonunu toptan eşya fiyatlannda (TEFE) yüzde 30.8, tüketici fiyatlannda ise (TÜFE) yüzde 29.7 olarak açıkladı. Açıklanan rakamlar- la, TÜFE'de 2002 yılı için ön- görülen yüzde 31 'lik enflasyon hedefinin de altında kalınmış oldu. DÎE, 2002 aralık ayı enf- lasyonunu da toptan eşyada yüzde 2.6, tüketici fiyatlannda yüzde 1.6 olarak belirledi. Özel sektördeki fiyat artışı ise aralık ayı itibanyla yüzde 2 olarak gerçekleşti. Çekirdek enflasyon olarak nitelenen imalat sanayiinde özel sektör- deki fiyat artışı yüzde 2 olarak hesaplandı. DIE, aralık ayına ait enflas- yon rakamlannı dün açıkladı. 2002 yılı genelindeki enflas- Ayhk enflasyon 4.1 S-3 3.2 " T3SCP I I I Ara Oc'ffi Şjt> Mai 2.1 1JT Ns. i •4 kO6 ] May V 1J 06 I Har k 35 3.1 Evl *> Toptan O-T12.6 3- 1 1.6 16 l | Ekn Kas. Ara. Yıllık enflasyon 69.6 ™ KasAra. 0c ŞubMattNsMayHaz-Tm A} E(( u ı *a yon rakamlannı da içeren açık- lamada şu bilgiler yer aldı: - 2002 yılı enflasyonu, top- tan eşya fiyatlannda yüzde 30.8, tüketici fiyatlannda ise yüzde 29.7 oldu. Buna göre yıllık enflasyon, 2001 yılı top- tan eşya fıyatlannın 57.8 puan, tüketici fiyatlannın ise 38.8 puan altında kaldı. Açıklanan rakamlarla, yıl sonu enflasyo- nu öngörülen hedeflerin altın- da gerçekleşmiş oldu. Ekono- mik programda yüzde 35 ola- rak öngörülen 2002 yılı enflas- yon hedefı, daha sonra yüzde 31 olarak revize edilmişti. - Aralık ayı itibanyla 12 ay- lık ortalamalara göre yıllık enflasyon, toptan eşyada yüz- de 50.1, tüketici fiyatlannda ise yüzde 45 olarak hesaplan- dı. - Yıl boyunca fıyatı en çok artan ürünlerin başında yüzde 76.7'lik artışla koyun eti geldi. - Yıl boyunca fiyatı en az ar- tan ürünler ise yüzde 12.8'lik fiyat artışıyla yumurta, yüzde 14.9'luk artışla buğday unu ve yüzde 15.2'lik artışla baharat oldu. - Son bir yıllık dönemde sek- törel bazda en yüksek fiyat ar- tışı, yüzde 38.4 ile madencilik ve taşocağı sektöründe gerçek- leşti. Yıllık enflasyon, tanm, avcılık, onnancıhk ve balıkçı- lık sektöründe yüzde 35.2, imalat sanayiinde yüzde 29.7, elektrik, gaz ve su sektöründe yüzde 24.3 oldu. - Alt sektörler bazında, yıl- lık en yüksek fiyat artışlan yüzde 62.8 ile giyim eşyası imalatı, yüzde 57.8 ile suyun toplanması, antımı ve dağıtı- mı, yüzde 47.6 ile deri mamul imalatı ve hizmetlerinde görül- dü. - Yıllık bazda ana harcama gruplan itibanyla en fazla ar- tış yüzde 53.8 ile eğitimde gö- rüldü. Aynı dönemdeki fiyat artışlan gıda, içki ve tütünde yüzde 24.7, giyim ve ayakka- bıda yüzde 40.1, konutta yüz- de 28.9, ev eşyasında yüzde 25.9, sağlıkta yüzde 27.5, ulaş- hnnada yüzde 36.8, eğlence ve kültürde yüzde 24.5, lokanta, pastane ve otel hizmetlerinde yüzde 32.3, çeşitli mal ve hiz- metlerde yüzde 30.5 oranlann- da oldu. - Aralık ayı itibanyla yıllık enflasyon, Marmara'da yüzde 30.6, Ege'de yüzde 29.4, Ak- deniz'de yüzde 30.8, Iç Anado- lu'da yüzde 27.6, Karadeniz'de yüzde 31.6, Doğu Anadolu'da yüzde 31 ve Güneydoğu Ana- dolu'da da yüzde 31.33 olarak belirlendi. - Aralıkta en yüksek fiyat ar- tışı yüzde 3.3 ile gıda, içki ve tütün fiyatlannda görüldü. CEZAEVÎNE REKABET SUÇLAMASI Ucıız ekmek firmcıyı kızdırdı İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Foça Açık Tanm Cezaevi'nde üretilerek, Karşıyaka Adliyesi karşısındaki Cezaevi Market'te 2 yıldan bu yana satılan ekmek ve hayvansal ürünler, esnafla Adalet Bakanlığı'nı karşı karşıya getirdi. Izmir Fınncılar Odası'nın, bakanlık aleyhine açtığı dava, Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi'nde sürerken esnaf temsilcileri dün düzenledikleri toplantıda, konuyu bir kez daha gündeme taşıdılar. Kentte 300 bin liradan satılan ekmeğin, Cezaevi Market'te 175 bin liradan piyasaya sunulduğunu belirten oda başkanı Nejdet Durmuş, deviet eliyle haksız rekabet ortamı yaratıldığını savunurken cezaevi yöneticileri günde ortalama 4-5 bin ekmek ürettiklerini söyledi. Izmir Bakkallar ve Bayiler Odası Başkanı Mustafa Tokmakoğlu da ucuz işgücü olanaklannı kullanan devletin, sıkıntıda olan esnafı daha da yaraladığını savundu. Yılboşı alışverişine kredi kartı dopingi Ydbasma denk geten haftasonu. kredi kardanyla yapdan işlem adeâerinde geçen yıla oranla yüzde 13, Bra bazında yüzde 42 arüş görüldü. 31 Arahk'ta 2 müyon 464 bin 613 işlem yapikh. Bankalararası Kart Merkezi (BKM), 27-29" Arahkta karoa yapdan ydbaşı harcama verflerini açıkladL Söz konusu günlerde toplam 4 mflyon 583 bin 821 adet işlem gerçekleşirken, bu işknikrin rutan, 175 trihon 727 mih'ar 669 milyon Hra oldu. Sektör bazmda, kredi kart işietnierinin yüzde35'i süpennarketlerde, yüzde 14.6'sı benzm istasyonlannda yapddL ŞENER: GEREKEN YAPILACAX Demirbank'ta teftîş siiriiyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, Deviet Denetleme Kurulu'nun raporu doğrultusunda Demirbank'ın Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na devredilmesiyle ilgili olarak 57. hükümet döneminde başlatılan ön incelemenin sürdüğünü bildirdi. Şener, AKP Istanbul Milletvekili Emin Şirin'in Demirbank'ın fona devredilmesiyle ilgili yazılı soru önergesini yanıtladı. Şener, soru önergesiyle ilgili "Söz konusu talebe istinaden Başbakanhk makammdan annan 31 Ekün 2002 tarihü olur gereği konunun incelenmesi için Başbakanhk Başmüfettişi koordinatörlüğünde ilgili kurumlann denetim elemanlanndan müteşekkü bir ekip görevlendirilmiş olup, görevlendirilen ekip inceleme çahşmalannı sürdürmektedir" dedi. Şener, Başbakanlık Teftiş Kurulu'nca düzenlenecek raporun sonuçlan dikkate alınarak gereken işlemlerin yapılacağını bildirdi. IŞÇtNİNEVRENtP^DEN ŞÜKRAN SONER AKP'nin çiçeği burnunda iktidarının iki-üç başlı görüntüsü, acemiliğin, ayrı ayn yaklaşımlann ürü- nü mü, strateji, kurnazlık kokan paslaşma mı? Resmi sorumluluğu olmayan parti başkanı Tay- yip Erdoğan, ABD, AB, Rusya seferlerini yapıyor. Dışişleri Bakanı ile biriikte ABD ile uyum içinde, AB uğruna Kıbns'ta bugüne kadar izlenmiş politikala- rı reddeden, ABD'nin istemlerine uygun, Irak sa- vaşı için önünü açacak çizgiyi çiziyor. Resmi Başbakan Abdullah Gûl devletin gele- neksel politikası ile çelişkiye düşmeyecek demeç- ler veriyor. Kıbns'ta, Irak'ta, Millı Güvenlik Kurulu, askerler, devletin bürokrasısi ile tam uyum içinde bir portre veriyor. Uzmanlara göre bu saatten son- ra ne anlamı ne de işlevi var, ama sanki savaşa fren olmaya çalışacak bir ataklaArap ülkeleri gezisi dü- zenliyor. ABD hertarafa asker yığarken Deviet Ba- kanı Kürşat Tüzmen'in Irak'a kalabalık bir işada- mı heyeti ile gitme girişimi biraz trajikomik, alaycı kaçsa da son ataklar besbelli AKP'nin savaşı ön- lemek üzere elinden geleni yaptığının kanıtlan ola- rak kullanılacak. Meclis Başkanı Bülent Arınç'ın her biri iç den- geleri sarsan çıkışlan, AKP'nin köklerinden gelen, siyasal Islam kimliği damgası, değişime karşı du- ranlar hareketi mi, değişimcilerden onayı alınmış köklerie bağları koparmama operasyonları mı? Ya Milli Eğitim Bakanı'nın eğitim sistemini kökten oy- natmaya aday çıkışlan?.. Uzun süreçte birbirinin tam zıddı yönlerde, bu kadar çok yönlü oynama, paslaşma, AKP'yi yol ay- nmına getirecek olsa bile, şimdilik bal gibi kurnaz- ca uygulanan bir strateji, deyim tam yerinde, bel- den aşağı vurma. AKP iktidarı duruma göre çark edebilmek üzere, biroyandan, birbuyandan ham- le yapıyor. Gelen tepki gücüne bakarak yön çizi- yor. Bir Tayyip, bir Gül, bir Yakış, bir Arınç, bir Mumcu. tepkinin boyutlandığı noktalarda çark edip sözlerinin yanlış anlaşıldığından dem vuruyor- lar. Hele ekonomiye yönelik politikalarda paslaşma çok daha etkili, oyu alınmış seçmen taban ile ikti- dar güvencesinin borçlu olunduğu güç odaklan arasında, elbette güç odaklarının ağır bastığı po- litikalar geçerli kılınırken, neyin hangi aşamada, hangi çizgiye, hangi el aracılıgı ile kaydınldığı iyice kanşıyor. Resmi bakanlar kurulu, parti merkezin- deki fiili bakanlar kurulu derken, günde birkaç kez değişebilen karar ve açıklamalar arasında, hangi konuda hangi noktaya gelindiği bile izlenemez olu- yor. Hükümetin ne yapıp yapmadığı arada kayna- yıveriyor. Bu arada şeffaf ihale yasası, mali milat, vergiler- de geçerli uygulama ne? Cumhurbaşkanı'nın ma- li miladın yürürlüğünü kaldıran yasayı geri çevirme- si sayesinde hukuken yürürlüğe giren nereden bul- dun geçerli ise de hükümet uygulaması aksi yön- de. Hükümet geri dönen vergi yasalarının yürürtük tarihini 1 Ocak olarak belirleyıp Köşk'e iade egili- minde. Geriye dönük vergi yasasının hukuken ge- çerliliği olamayacak, her şey biraz daha arapsaçı- na dönecek. AKP bir ileri iki geri, üç ileri.. derken, mehteryü- rüyüşü ile farklı bir çizgide yol ahyor. Siz miting meydanlannda atılan sloganlara ne bakıyorsunuz? En iyimserteri bile aksini söyleseler, savunsalar da Erdoğan'ın başbakanlığı yolu üzerindeki anaya- sal, yasal engellerin bu kadar çabuk açılabileceği- ni rüyalannda bile görernezlerdi. Içim sızlayarak eğitim sistemi, üniversiteler üze- rinde yapılan tartışmaları izliyorum. Eğitim alanı ne de olsa benim eski göz ağnm. Yıllarca eğitim, üni- versite reformu tartışmalan içinde habercilik yap- tım, sayfa düzenledim. 196O'lı, 70'li yıllarda hangi düzeyde tartışıyorduk? 1980'in büyük tahribatın- dan da sonra, AKP iktidarından bugün hangi nok- talara geldik? Kamunun, devletin gençlerine kaliteli eğitim so- rumluluğu gündemimizint dışında. Varsa yoksa 28 Şubat'ın rövanşını almaya çalışan AKP iktidannın, imam hatiplerin önünü açma, kadrolaşma operas- yonlarına karşı bugünkü durumu en kötü haii ile de olsa koruma çırpınışlan. Üniversite reformu gündemi YÖK tartışmasına indirgenince, 12 Eylül'den bu yana YÖK'ten canı yanmışlar da Mumcu'nun tuzağına düşmüş olu- yoriar. Çok haklı nedenlerfe YÖK'ü eleştirenlerin di- namiği Mumcu'nun istecf iği operasyonlar için ge- rekçe, dayanak oluşturuyor. Bilimsel, özerk kimli- ği yok olmuş üniversitele-r ortamında, ne bilim in- sanları, ne de öğrenciler gerçek üniversite refor- mu tartışmalannı gündeme getirebiliyorlar. "AKP'nin, reform, dernokratikleşme adına üni- versiteleriparçalama, siyasal örgütlenmeye açma girişimi tuzağına düşmernek için, 12 Eylül'den bu yana karşı çıkılmış YÖK'Cr savunmak zotvnda kal- ma" gibi, iki olumsuz seçenek arasında çırpınma, üniversitelenn geleceğini tehdıt edıyor. AKP iktidan şimdilik belden aşağı vurma, pas- laşmalarla kendine özgü bir yolda yürüyor. sonerta cumhuriyetconn.tr EICONOHİ İ EUÇÜN *p 1960: Hastalık Sigortası Kanunu kabul edildi. " 1961: Milli Birlik Komitesi, zirai kazançlardan J vergi alınmasını kabul etti. 1967: 494 kilometre uzunluğundaki Batman- Iskenderun petrol boru b^rttı, Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay tarafindan törenle açıldı. 1969: TCCD Eskişehir fatDrikasında yüzde yüz ^ yerli dizeltokomotifimalin* başlandı. 1970: Bütün Türkiye'de bir buçuk saat süreyle elektrik kesintisi uygulanrnaya başlandı. 1971: Boscrı Sanayi ve Ticaret AŞ kuruldu. 1975: Ford, Türkiye'nin de zarar göreceği gerekçesiyle, ABD'ye fındık itihalini durduran ka- nunu veto etti. 1977: Türkiye-lrak petrol Iboru hatbnın Yumur- talık kesimi de törenle hizmete girdi. 1977:THY'degrev karan alındı. Kararyurtiçi ve yurtdışındaki 5600 işçiyi kapsıyor. 2001: Hazine, Ziraat ve Halkbank'a görev zararianna karşılık yaklaşıte 4 katrilyon lira ve 750 milyon dolarifk tahvil verdi.