Katalog

22 OCAK 2003 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA .fcjJ v O J^l O l V l l ekonomi(5 cumhuriyet.com.tr 13 Yüzde 7lik zamma tepki • Ekonomi Servisi - Kamu Emekçileri Sendikalan Konfederasyonu (KESK), kamu emekçilerine 2003 yılının geri kalan kısmı için yüzde 7 oranında zam yapılmasının, çalışanlann daha da çok yoksullaşması anlamtna geldiğini savundu. KESK'ten yapüan yazıh açıklamada, basında hükümetin yüzde 5'lik ocak ayı artışına ilave olarak yüzde 7 oranında zam yapacağına yönelik haberlerin yer aldığı anımsatıldı. Karşılıksn çek cezalandıpılacak • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkındaki Yasa'da değişiklik öngören yasa tasansı, dün TBMM Başkanlığı'na sunuldu. Karşıhksız çek vermek suçuna verilen hapis cezasının para cezasına çe\Tİlmesini öngören tasan hapis cezasını "suçun tekran" koşuluna bağlıyor. OPECte iyimser hava esiyor • Ekonomi Servisi - OPEC Başkanı Abdullah bin Hamad al-Attiyah, 11 Mart'ta Viyana'da gerçekleştirilecek toplantıdan, petrol üretimi artışının yükseltümesi yönünde bir karar çıkabileceğini açıkladı. "Bütün seçeneklere açığız" mesajı veren Attiyah, çok dikkatle izlediklerini vurguladığı piyasanın, gelecek aylarda istikrara kavuşacağına inandıklannı belirtti. THY'nin borcu 1.2milyardolap • ANKARA (ANKA)- Türk Hava Yollan'nın Hazine garantisi kapsamındaki dış borçlannın miktan 1 milyar dolan aşıyor. Hazine garantili dış borç stokunda THY 1 milyar 239 milyon dolarla ilk sırada yer alırken onu 943 milyon dolarla Elektrik Üretim AŞ izliyor. Hazine Müsteşarlığı'nın verilerine göre, geçen eylül sonu itibanyla, Hazine garantisiyle çeşitli kuruluşlarca sağlanan kredilerin düzeyi 6 milyar 23 milyon dolan buluyor. Ikitelli'ye inceleme empi • ANKARA(ANKA)- Sanayi ve Ticaret Bakanı Ali Coşlcun, îstanbul îkitelli Organize Küçük Sanayi Bölgesi'yle ilgili yolsuzluk ihbarlarıru degerlendirmek için müfettiş görevlendirdiğini açıkladı. Yapımına 18 yıl önce başlanan, ancak sorunlan bitmeyen sanayi bölgesindeki çalışmalanna başlayan müfettişlerin, yazıh ve sözlü yolsuzluk ihbarlannı da ele alıp inceleyecekleri belirtildi. Koç'un yaöancılapı bipleşmeye kapşı • ANKARA (ANKA) - Koç Grubu'nun gıda sektöründeki bazı şirketlerini birleştirme operasyonuna yabancılar karşı çıktı. Birleştirmeye ilişkin sözleşmenin imzalanması konusunda Tat Konserve Yönetim Kurulu'na yetki verilmesi konusunun işlendiği genel kurulda, şirketin yabancı ortaklan ret oyu kullandı. Ancak, bu oylar azınlıkta kaldığı için karar yerli ortaklann istediği biçimde çıktı. Daha önce yüzde 40'lık artışı iptal ettiren tüketiciler, yine zamma geçit vermemekte kararlı Köprüücreti2milyonuaşacakFAJTVIAKOŞAR Uygulanan ekonomik programa "sosyal boyntekfcjeceğmi" her plat- formda yineleyen AKP hükümeti, kaynak yaratmak amacıyla zamlara sanhyor. Baymdırlık Bakanlığı, 57. hükürnet tarafindan "aynı gerekçe- lerie yapıldıktan sonrayargı tarafin- dan iptal edien" köprü geçiş ücret- lerine yeniden, üstelik yüksek oran- h zam yapmaya hazırlanıyor. Bayındırük Bakanı Zeki Ergezen, bir ay içinde yapmaya hazırlandık- lan zamdan 200 trilyon liralık ek kaynak sağlamayı hedeflediklerini açıkladı. Buna göre hükümetin köp- rü geçişücretlerine yüzde 60 civarm- • Hükümet, 200 trilyon liralık ek kaynak hedefini tutturması için yüksek oranlı zam yapacak. Süren yargı süreci tamamlanmadan zam yapılması, hukuka aykın. Aynca hükümetin zam gerekçeleri, 57. hükümet döneminde iptal edilen yüzde 40'lık artışın gerekçesiyle aynı. da zam yapması bekleniyor. Buna göre köprü geçiş ücreti 2 milyon 250 bin lira olacak. Böylelikle köprüler- den 2002'nin ilk 3 ayında, zamlı ta- rifeden 68 trilyon lira toplandığını dikkate alan hükümet bu yılın gene linde 200 trilyon lira civannda ek kaynak sağlayabilecek. Tüketiciyi Koruma Demeği (TükoDer) Başka- nı Mehmet Sevim, zammın gerek- çeleri ile iptal koşullannın değişme- diğine dikkat çekti. Ergezen'in gerekçeleri! Ancak, Ergezen'in temyiziyle sü- ren yargı süreci tamamlanmadan zam yapılması, hukuka aykm. Hü- kümet, ısrarlı davTanarak zam ya- parsa hukuk mücadelesini sürdür- mekte kararlı olan tüketiciler, yine köprü eylemleri yapacak. Daha ön- ceki hükümet döneminde yüzde 40'lık zammı iptal eden Ankara 4. Idare Mahkemesi'nin karannı tem- yiz eden Bayındırlık Bakanı Erge- zen, Danıştay'a sunduğu dilekçesin- de TükoDer'in köprü zamlan konu- sunda taraf olmadığını savladı. Der- nek başkanı Sevim, Ergezen'in bu gerekçesinin ortalama 8 yıldır yü- rürlükte olan 4077 sayılı Tüketici Yasası'ndan "habersiz" olduğunu, aynca AKP'nin, sivil toplumu taraf görme söylemlerindeki samimiyet- sizliği ortaya koyduğunu ifade etti. Ergezen, aynca mahkeme karann- daki "140 milyon liralık vekâlet üc- retinin davacıdan TükoDer'e iadesT unsurunu, derneğin avukatlar tara- findan temsil edilmemesi nedeniyle gerekçe gösterdi. Bayındırlık Bakanı Ergezen'in di- lekçesinde, geçen yıl köprü geçiş üc- retlerinden 377 trilyon üra sağlandı- ğı kaydedilerek Eylül 2002'de zam iptal edilmeseydi, bu miktann 417 öilyon lirayı bulacağı belirtildi. UNAKITAN'DAN İTtRAF: Faızyuku 65 katrilyon ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Mali- ye Bakanı Kemal Unakrtan ın açıklamala- n, Türiaye'nin üzerindeki faiz yükünü de ortaya koydu. Unakıtan, 150 katrilyon lira- ya yakın olması öngörülen 2003 bütçesin- de 65 katrilyon lira faiz ödemesi planlandı- ğını açıkladı. Vergi gelirlerinin ise 80 kat- rilyon lira dolayında belirlendiğini \airgu- layan Unakıtan, "FaizJerdeki Upuanhkbir düşüş, 1 katrilyon Hra kazandınyor" dedi. Memura düşük zam yapılacağı sinyali de veren Unakıtan, "Transfer ödemeJerindesı- la bir tasarrufa gidilh or. Ama memuru enf- lasyona ezdirmeyiz" diye konuştu. Unakıtan'ın açıklamalan şöyle: • KavK dışı ekonomi ana hedef: Kayıt dı- şı ekonomınin yüzde 5'inin kayıt alüna alın- masıyla 4 katrilyon liralık ilave gelir elde edebılecek durumdayız. • Bûtçe 150 katrilyonun alttnda: Başba- kan kuçültülmesi için talimat verirse, bunu yerine getiririz. Cari ve transfer ödemele- rinde ciddı bir tasarrufa gittik. • Memur zammı: Bu yıl cari ve transfer ödemelennde sıkı bir tasarrufa gidiyoruz. Memurlar için elimizden gelen her şey yapılacak. Memuru enflasyona ezdirmeyiz. • Teknomara tüm kapılan açacak: Ver- gi numarast ile vatandaşlık numarası aynı olacak. Bu numara, sosyal sigorta numara- sı da sayılacak. • Sektörei denetime geçflecek: Yeni sis- temde. sektörei denetim uygulamasına ge- çilecek. Yurttaş daha beyannamesini verir- ken bir ıncelemeye tabi tutulacak. • Vergiyanşı projesi başlaülacak: Vergi- sini zamanında ödeyen, incelemelerden yü- zünün akıyla çıkan dürüst mükellefın ver- gisinde indirim yapılacak. Enflasyon muha- sebesıne geçilecek ve araştırma, geliştirme faaliyetleri de gider kabul edilecek. • Lojmanlar için özel yasa çıkanlacak: Ayın 15"ınden itibaren TBMM lojmanlan, Malıye Bakanlığı "na bırakıldı. • Sırada maüye kontrol yasası van Büt- çeden sonra, maliye kontrol yasa tasansı var. Bu düzenlemeyle, harcamada yeni esaslar getirilecek ve performans kriterli bütçelemeye gidilecek. 3 yıllık bütçe hazır- lama imkânı elde edilecek. Üyeler, sosyal yardımlar bÖlümüne bugün itibanyla maaşlannın yüzde 2.5'i ve 35 milyon lira emekli bağışı, sosyal yardımlar bölümüne de 20 müyon Hra aidat ödüyor. Bir miktaremekK ikramiyesi ve 12 milyon lira emekli maaşı abnakisteyen bir üye, ayda 55 müyon lira ve maaşuun yüzde 2.5'i kadar da aidat ödüvor. Ziraat Bankası Personel Vakfı, 60 milyon liralık maaşı 12 milyon liraya indirdi Emeldiye komik maaş OLCAV BÜYÜKTAŞ Ziraat Bankası Personel Vakfı, yaklaşık 16 bin emekliden 25 yı- lın üstünde çahşarak emekliye aynlmış olanlann ayda 60 mil- yon lira olan maaşını 12 milyon liraya indirdi. 25 yılın altında hizmet yaparak emekli olanlara ise hiç para ödenmeyecek. Ocak- tan itibaren alınan kararla maaş- lar ayda değil, üç ayda bir öde- necek. Yani Türkiye'nin en eski bankalanndan biri olan Ziraat Bankası mensuplan yıllarca ek ödeme yaptıklan vakıftan üç ay- da 36 milyon lira maaş alacaklar. 1989 yıhnda faaliyetini iki ana gruba ayıran vakıf, biri sos- yal güvenlik yardımlan, diğeri de sosyal yardımlar olmak üze- re iki bölümde çahşmalannı yü- rütüyordu. tki ayn emekli ikra- miyesi ve az da olsa emekli ma- aşı veren vakıf, şimdi ikramiye- lerden birini de ödeyemez du- rumda. Emekli ikramiyelerin- den birini alamayanlann sayısı 3 bin 500'i aştı. Hak kayıplannın giderilmesi ve vakfın tasfıye karannm iptali için dava açtıklarmı anlatan Zi- raat Bankası Emeklileri ve Men- suplan Derneği Başkanı Saim Aksay, bugünkü durumdan va- kıf yöneticilerini sorumlu tutar- ken vakıf yöneticileri de sorunun krizden kaynaklandığıru ileri sürdüler. Vakfın işleyişi ve üye sayısı \ hakkında bilgi veren vakıf genel müdürü BülentNasır, 2001 yılı- na kadar her yıl ortalama 30-40 kişinin emekli omıasına karşın 2001 'de 8 bin 600 kişinin birden emekli olduğunu ve yeniden ya- pılanma süreciyle aktif üye sayı- sının 26 binden 11 bin civarma düştüğünü dile getirdi. Skandal üstüne skandal 25 yıklan az çahşarak emekli olanlar. vakıftan maaş alamayacaklar. Krizle birlikte bankanın çalışan sayısı iki yılda 35 binden 22 bine, şube sa- yısı da 500'den 139'a in- mişti. Korumalan işten atan banka, sonra koruma almak için ilan vermiş, eski korumalann durumu fark edip başvurmasıyla yeni eleman alınması ön- lenmişti. Genel müdürü- nün Bankacüık Yasası gereği işletme mezunu olmadığı, genel müdür olduktan sonra Anadolu Üniversitesi'nin ilgili fa- kültesine kayıt olduğu, ancak dersleri veremedi- ği ortaya çıkmıştı.Tasar- ruf amacıyla 13 binçalı- şanın işten çıkanldığı bankaya, sıfır Opel'ler kiralanmış, araçlar için 3 trilyon 500 milyar lira kira ödenmiştı. BAŞ.\RANLAR SIRLARINI AÇIKLADI Rusya'da ticaret sabır gerektiyor Ekonomi Servisi- Piyasada Collins markası ile bilinen Eroğlu Tekstil'in Yönetim Ku- ruluCyesi YavuzErogJu, 1997 yıundan bu yana bavul ticare- tinin kalmamadığını söyledi. Rusya Federasyonu'nun getir- mek istediği yeni mevzuat ve gürnrük uygulamalannın sade- ce Türkiye'ye yönelik bir şey olmadığının altını çizen Eroğ- lu. "Ruslarekonomiyi ka>it afcına atanak is- tiyorlar fakat Tür- khe sevflen bir ül- kebuyüzdenavan- tajhyız dedi. Türkiye îhra- catçılar Mecli- si'nin "Rusya'da NasdBaşardüar" isünli seminerinde bu ülkede faahyet gösteren başanlı işa- damlan tecrübelerini dinleyi- cilerle paylaştılar. Açılışuıda Rusya'daki genel ekonomik durum hakkında bilgi verilen seminerde konuşan Yavuz Eroğlu, Türkiye'ye göre olduk- ça kârlı olduğunu söylediği Rusya'da hedeflerin yakalana- bilmesi için yanncılann bu pa- zara girerken uzun vadeli dü- şünmeleri gerektiğini söyledi. Seminerdeki diğer konuşma- cı Tommy Hilfıger'ın yöneti- cilerinden Taner Bandırma da bavul ticaretinde yaşanan legalleşme probleminin di- ğer bir çözüm yolu- nun Rusya'da üre- tim yapmak oldu- ğunu kaydetti. Yüksek potansi- yelli bir pazar bi- linciyle, Türk sa- nayi ve işadam- lannınRuspaza- nnaentegrasyon için tüm pazarlama ve satış ka- nallannı zorlayarak kendine yer bulmak için çalışmalan ge- rektiğini vurgulayan Bandırma "Türkheiçinohınmasıgereken en büyük pazar Rusya'dır" yo- rumunda bulundu. Hllml Cülen BazjL projeler duracak ANKARA (AA) - Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hılrnı Guler, bu yıl öngörülen yüzde 6.5lik faiz dışı fazla hedefini tutturabilmek için, bazı projeleri durdurmak ya da yavaşlatmak durumunda olduklannı söyledi. Güler, Türkiye înşaat Sanayicileri Işveren Sendikası'nın (tNTES) 6. Çözüm Arama Konferansı'nda, pahalı enerjide girdi maliyetlerinin yüksek olması kadar 'şişirihınş' yatınmlann da büyük etkısinin bulunduğunu söyledi. Güler, enerji alamnda 'korkunç' boyuttadışa bağımlılığın bulunduğuna dikkat çekerek bu bağımlılığııı ulusal güvenliği bile tehdit eder noktada olduğunu da vurguladı. Yargı süreci nasıl gelişti? • 57. hükümet, bütçede 800 trilyon liralık açığı kapatmak amacıyla, 23Haziran2001'de köprü geçiş ücretlerine yüzde 40, otoyollara yüzde 200 zam yaptı. • TükoDer, 29 Haziran2001'de "kamusal hizmetlere kaynak yaratmak ya da kârhlığı artürmak amacıyla zam yapılamayacağı, aynca ilgili kurumlann manyetlerini dikkate almadan ücreüerin fahiş oranda yükseltilemeveceği'' gerekçesiyle iptal davası açtı. ^ Ankara 4. Idare Mahkemesi 14 Mart 2002'de zamlar için "yürütmeyi durdurma" karan verdi. • Karan uygulamamakta ısrarlı davranan Bayındırlık Bakanlığı. "tüketiciden haksız yere alınan paranın iadesi için davalar açılacağuun" belırtıldıği tüketici eylemleri üzerine, köprü geçiş ücretini 24 Mayıs 2002'de 2 milyon liradan 1 milyon 500 bin liraya indirdi. • Baymdırlık Bakanlığı'na bağlı Karayollan, îdare Mahkemesi'nin karanna Bölge îdare Mahkemesi nezdinde itiraz etti. • Bölge Idare Mahkemesi, Bakanlığın itirazını reddetti. • Ankara 4. Idare Mahkemesi, Eylül 2002'de gerekçeli karannı yayımlayarak zamlan iptal etti. Mahkeme, "kamusal hizmetlere kaynak yaratmak amacıyla zam yapıbnasnu sosyal deviet ilkesine aykm" buldu. i/ Bayındu-lık ve lskân Bakanı Zeki Ergezen'in ilk icraatı, söz konusu mahkeme karannı Danıştay'da temyiz etmek oldu. Yargı süreci devam ediyor. BlLGİ TOPLUMUNA DOĞRU ÖZLEMYUZAK Porto Alegre Yine Davosa Karşı... Sahne 3..Şu meşhur Davos toplan- tılannın bu yıl- ki teması 'güveniyeniden inşa etme'. Tam anlamıyla itiraf niteliğinde bu te- ma. Kapitalizmin içine girdiği krizden birtüriü çıkamayışının itirafı. Geri plan- da petrol rantının yattığını herkesin çok iyi bildiği olası Irak operasyonu, gelir dağılımındaki uçurumlann körüklediği terorizm, küresel ekonomideki kınlgan- lık, çokuluslu şirketlerin Enron'la baş- layan yolsuzluk zincirleri... Dolayısıyla liberalizmin savunucula- n için tek çare, yok olan, erozyona uğ- rayan güveni yeniden tesis etmeye ça- lışmak. Yeni neo-liberal politikalannı yaşama geçirebilmek için öncelikle bu- nu yapmalan gerekiyor. Bu yüzden, belli ki daha önceki yıl- larda kapitalizmin zaferinin kutlaması haline dönüşen Davos zirveleri bu kez farklı geçecek. Belki de bu yüzden 6 gün süren top- lantılann sonunda düzenlenen danslı veda partisinin bu yıla mahsus olarak iptal edilmesi öngörüldü. Dünya Eko- nomik Forumu'nun başkanı Klaus Schwab'nun ifadesine göre bu yıl Da- vos'un imajı daha ilkeli olmalı. Davos ile ilgili uluslararası basında çıkan yo- rumlara göz attığımızda da bırleşilen ortak nokta "soğuk savaşın sona er- mesinden bu yana küresel liderferin ilk kez bu kadarciddi biryol aynmında ol- duklan" oluyor. 1990'lıyıllannsonlanndaki Davos te- malanna bir göz atıyorum. Yeni ekono- minin zaferi, küreselleşme, intemet.... Davos toplantılan 1971 yıhnda Pro- fesör Klaus Schwab tarafindan Avru- palı işadamlannın Amerika iş hayatına alışmalarını kolaylaştırmak amacıyla başlatıldı. Davos, adından en çok 1973'taki petrol şokundan sonra bah- settirdi. İki Almanya'nın birleşme fıkri de ilk kez burada ortaya atıldı. 1990'da Helmut Kohl ile Hans Modorov bu konuda ilk kez Davos'da görüştüler. Keza Güney Afrika'nın özgüriük sem- bolü olan lideri Nelson Mandela, Af- rika Ulusal Kongresi'nin kamulaştırma politikasından vazgeçtiğini ilk kez bu platformda açıkladı. Erdoflan geçen yıl da katıldı Türkiye'ye gelelim. AKP lideri Recep Tayyip Erdoğan daha henüz ortada seçim emaresi bile yokken geçen yıl Dünya Ekonomik Forumu toplantıları- na davet edilen kişi olmuştu. 11 Eylül saldınları sonrasında bir kereliğine mahsus New York'ta toplanan forum- da Erdoğan, kendine 'Davos mhu' desteği çekebilmek için ciddi çabalar göstermişti. Sonuçta Davos, "Gelecek için mü- hendislik projelerinin üretildiği me- kân". Geçen yılki toplantılara damga- sını vuran terörü bir kenara aymrsak, bu kez ilk defa ola- rak 'zafer nara- /an'yerini küre- sel liderierin savunmacı tavırianna bı- rakacak gibi görünüyor. Şimdi biraz da Porto Alegre'ye ge- lelim... 3 yıl önce Davos'a alternatif olarak Brezilya'nın Porta Alegre ken- tinde başlatılan Dünya Sosyal Foru- mu'na... Geçen 3 yıl içinde, Davos ruhu za- yıfladı ama Porto Alegre ruhu aynı oranda güçlendi mi acaba? Bireysel olarak bakıldığında yanıt şüphesiz evet. Evet, tabii ki küreselleşmenin sç- tığı yaralaratepkiler arttı, işsizlik bü^u- dü, güven ortamının yok olmasımn mağdurian yine orta sınıf oldu... Ana "Bu tepkiler yeterince örgütlenebJdi mi?" sorusunun yanıtı ne yazık ki ha- yır. Halbuki yaşanan son gelişmeer, neo-liberal politikalara karşı ses toru- nun çok daha fazla yükseltilme&ne olanak tanıyan bir ortamı yaratmıstı. Kapitalizm karşıtları Beriin Duvan yrtl- madan önce "toplumu değiştirmeye " çalışıyorlardı. Şimdi yaptıklan "değışi- mi biraz törpülemek". Peki bu umutsuz olmak için bir re- den mi? Bana göre hayır. Çünkü, 30 ' I - lık Davos'a karşı 3 yıllık gencecik Dir Porto Alegre var. Üstelik Davos rulu- nun yanlışlan sapır sapır ortaya dö4i- lüyor. Belkı de yapılacak en iyi iş, intr- net üzerinden uluslararası bir ağla r- gütlenmeyi genişletmek. Işte Pcro Alegre'nin 2003 teması da bu zate-*..