Katalog

OCAK 2003 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA ordbineklere2 ıl garanti verdi I Ekonomi Servisi - ord Otosan, geçen yıl lygulamaya başladığı icari araçlarda 2 yıl »aranti sistemıni şimdi de îinek araçlan için ievreye soktu. Genel müdür yardımcısı Ahmet Şatıroğlu, "Müşterilenn beklentilerini karşılamak için uygulamaya başladık" dedi. Bulgar Telekom • SOFYA(AA)- Bulgaristan'ın en büyük devlet kunımlanndan biri olan ve geçen yıl ıhale yoluyla satışa çıkanlan Bulgar Telekom'u BTK'nin satışı çıkmaza girmeye başladı. Satışm durdurulmasıyla ilgili açılan davalann ardından, BTK işçilerinin üye olduğu sendika aynı gerekçeyle Yüksek Idare Mahkemesi'ne başvurdu. Ünlülerin tekstil müzayedesi • Ekonomi Servisi - Eskidji Müzayede Evi, 40 bin parça ihracat fazlası tekstil ürününü 22 Ocak Çarşamba günü düzenlenecek bır müzayedeyle satacak. Eskıdji'nın Yenibosna'daki merkezınde gerçekleştırilecek müzayedede, 50 firmanın çeşitli tekstil ürünkn satışa sunulacak İş Bankası zeytint • tZMtR(AA)-lş Bankası'nın zeytındlık sektöründeki iştiraki olan Zepa Tanrnsal, Hayvansal ve Sınai Ürünler Üretim ve Pazarlama AŞ Genel Müdürü Deniz Ataç, zeytınde girilmesı zor olan piyasalara yerleşmeye başladıklannı ve yakında dış pıyasalarda aranan bir marka olacaklannı dıle getırdi lıtşaatmaliyeti yirate 30 arttı • ANKARA(ANKA>- Ekonomik krizin son iki yılda damgasını vurduğu emlak fıyatlan talepsızlik nedeniyle genlerken inşaat mahyetleri artmaya devam edıyor. DtE'nin verilerine göre, bina inşaatı maliyetınin geçen yılın son çeyreğinde öncekı yılın eş dönemine göre ortalama yüzde 29.2, dört dönem ortalamalara göre de yüzde 35.9 arttığı belırlendi. Makıne malıyetlen de yüzde 28.2 artarken, işçilik giderlerindeki artış yüzde 24 % tekaldı. •mede ilk adımPetkim • Ekonomi Servisi - Hükümet Petkım'in çoğunluk hısselerini blok olarak satmaya hazırlanıyor. Özelleşürme Idaresi'nden yapılan açıklamada, Peticim'in en az yüzde 5l'ıne denk gelen hısselennın blok satış yöntemıyle 20 Ocak 2003'ten ıtibaren ıhale açılacağı bildinldi. Emekli zamlan yupuplukte • ANKARA(ANKA)- Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) Başkanı Gürol Banger, yüzde 1.6 oranındakı aralık ayı eflasyon farkı ve 75 milyon lirahk sosyal destek zammının yansıttlmasıyla birlikte en düşük SSK emekli ayhğının 332 milyon liraya çıktığını açıkladı. -FR— J C J J V V I 1^1 \ _ F J Y L I ekonomi(S cumhuriyet.com.tr 13 i ablopembe,gerçekgriÇalışma Bakanhğı y na göre sendikah işçi sayısı 2 milyon 717 bini bulurken toplu iş sözleşmelerinden yararlananlar 1 milyonu aşmıyor OLCAYBÜYÜKTAŞ Çalışma Bakanhğı'nın 2003 Ocak ayı işkollan istatistiklenne göre, Tür- kıye'deki kayıth işçi sayısı ve sendika- lı işçi sayısı arttı. 2002 yıhnın temmuz ayında 2 milyon 680 bin olan sendika- lı işçi sayısı 2 milyon 717 bin 326'ya yükseldi. Çalışma Bakanlığı, işkollanndaki iş- çi sayılan ve sendikalann üye sayılan- na ilişkin 2003 Ocak ayı ıstatistiklerini yayımladı. 2003 yılı ocak ayında kayıt- lı işçi sayısının 4 milyon 686 bm 618 ki- şi olduğu tespit edıldi. 2002 yüı ocak ayında 4 milyon 564 bin 164 olan ka- yıtlı işçi sayısı temmuz ayında 4 milyon 572 bin 841 olarak belirlenmişti. Ancak söz konusu istatistikleri ne ya- zık ki gerçeğin yalnız bir yönunü orta- ya koyuyor. Çünkü yine Çalışma Ba- kanlıgı'nın yılda ikı kez yayımladığı Çalışma Hayaü İstatistikleri kitabında yer alan verilere göre 1998 toplu söz- leşmelerinden yararlanan işçi sayısı 219 bin, 1999'da 828 bin. 2000'de 208 bin ve 2001 'de de 775 bin olarak gerçekleş- ti. Toplu sözleşmelerin iki yılda bir ya- pıldığı göz önüne alındığında her dö- nem sözleşme yapan işçi sayısının an- cak 1 milyon civannda olduğu göriilü- yor. Bakanlık, yasal niteliklere sahip tüm ışçileri sendikah olarak göriiyor. Yasa- ya göre, noter kanalıyla bir sendikaya üye olan kişi sendikah sayılıyor. Sen- dikah işçi ölmediği, sendikadan istifa etmediği ve emekli olmadığı sürece sendikah olmaya devam ediyor. Yani, işsiz kalan, üyesi olduğu sendika top- lusözleşme yetkisi alamayarak sözleş- me yapamasa da yine de sendikalı sa- yılıyor. Oysa söz konusu sendikahlık toplu sözleşmeden yararlanma olana- ğı sağlamıyor. Sendikal çevreler söz konusu istatistiklerin sağlıklı hale gel- mesi için öncelikle söz verilen ve ILO ve AB hükümlerince de kaldınlması gereken yüzde 10 işkolu barajının kalkmaması gerektiğine dikkat çeki- yorlar. 53 sendikanın toplusözleşme yapma yetkisi olan çalışma hayatında, Türk Harb îş'te, çalışan işçiden fazla sendikah işçi olduğu ortaya çıktı. 26 bin işçinin çalıştığı işkolundaki sendi- kah sayısı 33 bin olarak açıklandı. Türkiye'de en fazla üyeye sahip sen- dikanın ise 301 bin 224'le Teksif ol- duğu belirlendi. Teksif'i, 228 bin 289 işçiyle Türk Metal, 173 bin 93 üyey- le Belediye-tş, 170 bin 43 üyeyle Tek Gıda-îş, 159 bin 652 işçiyle Yol-lş ve 108 bin 639 üyeyle de Tes-Iş sen- dikalan izledi. BANKALARDÂN ÎNCE HESAP Ç Faiderdeoyun içinde oyun Son ödemetarihinde borcunun bir bölümünü ödeyenler FAİZ HESABINA DİKKAT! Borcun tamamtna hesap kesim tarihi ile son ödeme tarihi arasında faiz uygulayan bankalar Bankalar 01.10.2001-31.12.2001 döneminde 01.10.2002-31.12.2002 döneminde Tutar (Trilyon TL) Tutar fTrilyon TL) Yapı Kredi Bankası Garanti Bankası Borcunun kalantna son ödeme tanhinden ttibaren faiz uygulayan bankalar MEHMET MÜDERRİSOĞLU Son ödeme tarihinde kredi kartı borcunun bir bölümünü ödeyenleri her bankada ayn bir sürpriz bekliyor. Son ödeme tanhinde"paramın yettiği kadaruu ödeyeyhn daha az faiz Sderim''diyenler üç farklı uygulamayla karşüaşıyorlar. Kredi kartlanna kısmi ödeme yapanlann hesap ekstrelennde belirtilen"Hesap kesim tarihi"ne dikkat etmeleri gerekiyor. Bankalann çoğunluğu, son ödeme tarihinde kısmi ödeme yapılsa da, borcun tamamına hesap kesim tarihiyle son ödeme tarihi arasındaki süre için faiz uyguluyor. tkinci grup bankalar, son ödeme tarihinde yapılan kısmi ödemeden sonra kalan tutar için faizi, hesap kesim tarihinden itibaren başlatryor. Çok az sayıda banka ise kalan borca, son ödeme tarihinden itibaren faiz uyguluyor. Sonuçta bankalar, borcunun tamamım ödemeyenleri, hesap kesim tarihiyle son ödeme tarihi arasındaki 8 ıle 10 günl^sureyi^Uanar^, B a n f a | ^ ^ s a y ı a M ^ ^ a ş a r k e n ? ^^^ y ^ ^ ^ ^ 1 6 mfl^na yaldaşü. (Grafık: SÜLEYMAN ABAY) Geçen yılın son çeyreğinde en çok alışveriş 1.5 katrilyon lirayla süpermarketlerde yapıldı Kredi kartnn alan süpermarkete koştu Ekonomi Servisi - Bankalararası Kart Merkezi'nin (BKM) verilerine göre, geçen yıl kredi kartıyla yapılan alışveriş cirosu ve nakit avans harca- malan toplam 25 katrilyon 613 trityon liraya ulaştı. BKM'nin açıklamasına göre, geçen yılın son çeyreğinde kredi kartryla ya- pılan alışveriş tutan da önceki yvlın aynı dönemine göre yüzde 78 artarak 6.8 katrilyon lira olarak gerçekleşti. Geçen yü, yurtiçmde turistlerin kulla- nımı da dahil olmak üzere kredi kar- tıyla yapılan alışveriş ve nakit avans harcamalannın toplam cirosu, önceki yıla göre yüzde 69.3 oranında artış göstererek 25 katrilyon 613 trilyon li- raya yükseldi. Yüzde 78 arttı Bu mıktann 22 katrilyon 567 trih/on lırasını ahşveriş, 3 katrilyon 46 trih/on lirasuu nakit avans oluşturdu. BKM verilerine göre, 2002 yıhnın Ekim- Arahk dönemini kapsayan son çeyre- ğinde kredi kartıyla yapılan ahşveriş tutan, önceki yılın aynı dönemine gö- re yüzde 78 artarak 6 katrilyon 884 trilyon liraya yükseldi. Kredi kartı sayısında artışın görül- düğü 2002'de, önceki yıl 13 milyon 996 bin 806 adet olan toplam kredi kartı sayısı, 15 milyon 743 bin 64 ade- de çıktı. Geçen yıl kredi kartıyla en fazla harcama, 1 katrilyon 540 trilyon 639 mityar 535 miryon lira ile süper- marketlerde yapıldı. Süpermarketle- n sırasıyla benzin istasyonlan, giyim ve aksesuvar, posta ve telefonla satış ile telekomünikasyon sektörü izledi. 2002'de sektör cirolannda da artış yaşandı. Yazıhm, donanım ve servis hizmetleri yüzde 274'lük ciro artışıy- la ilk sırada yer alırken, bunu yüzde 162'lik artışla mobilya, dekorasyon ve beyaz eşya, yüzde 122'lik artışla te- lekomünikasyon, yüzde 111 ile hiz- met sektörü, daruşmanlık, sigorta iş- lemleri ve yüzde 103'lük artışla sağ- lık, eczane, ilaç ile kozmetik sektörü takip etti. Sabancı: Eleştirmek için acele etmeyelim Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sakıp Sabancı, hükümetin icraatlan konusundaki sorular için zamanm çok erken olduğunu ifade ederek, "Çok çabuk. aceleci bir şekilde karar vermek ve aksryonlan değerlendirtnek yanlış olur" dedi Sorunlann uzun zaman içinde ürerildiğini vurgulayan Sabancu hükümeti eleştirmeden Önce zaman tanımak gerektiğine dikkat çekerek, "Böyie sihirbaz yok. Zaman ister. Biraz daha sabırlı obnaJıyız" dedL Irak savaşı konusunda da geçmişin habrlanması ve ders alınması gerektiğinî belirten Sabancu daha önceki savaşta Türkiyc'nin zararlannı tazmin edemcdiğini hatıriattı. Holding olarak bir savaş senaryolan olmadığuu dile getiren Sabancu doludizgin üretim için çaüşnklarını söyledi. Hükümete sanayiciden TeşvikYasası tepkisi AHMET ŞEFİK TRAB2ON - Hükümet, Ola- ğanüstü Hal Bölgesi'nde ve Kal- kınmada Önceliklı Yörelerde, u istihdamm sağlanması ve yaü- nmların teşvik edilmesine n iliş- kin yasayı bu yıldan itibaren bir yıl erteleme karan aldı. Bu karar, sanayıcılerin, küçük ve orta öl- çekli sanayicinin büyük tepkisi- ni aldı. Trabzon Organıze Sanayiciler Derneği Başkanı (TOSDER) Emin Kitapcı, organize sanayı bölgelerine destek amacı taşıyan bu kararla hükümetin sözünde durmadığını, KOBÎTerin ölüm fermarunı imzaladığını öne sürdü. Hükümetin bu karardan vaz- geçerek yasayı uygulamaya koy- masını beklediklerini söyleyen Kıtapçı şöyle konuştu: "Yasada organize sanayL bölgelerinde ekktrik enerjisinde, SSK ve ver- güerdesana>icüere desteksa^an- maktadır. Bu desteğin başka bir aıüanu da, tüketicrşe verilen ürünlerin maliyetlerinin düşük olmasıdır. Yani hem iç prvasada düşükfıyatlar tüketiciye> ansıya- cak, hem deihracatta rekabet gü- cümüz artacakür. Ve elbet de en temel sorunlardan biri olan istih- dam sonınunun çözümüne ciddi katlalar sağianacakürT ikinci adamlar da gitti TEDAŞ'da görevden almalar devam ediyor • Hilmi Güler'in birkaç gün önce başladığı operasyon son hızla sürüyor. TEDAŞ Genel Müdürü Bülent Ülkü'nün ardından Müdür Yardımcısı Baha Ünlü'nün de işine son verildi. ANKARA (AN- KA)- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Hil- mi Güler. TEDAŞ Ge- nel Müdürü BülentÜl- kü'nün ardından Ge- nel Müdür Yardımcısı Baha Ünlü'yü de gö- revden aldı. Tanju Ba- şaran'ın yerine Onder Piyade getınldi. Piya- de, aynı zamanda Un- lü'den boşalan genel müdür yardımcılığı görevine de vekâleten bakacak. Istifaya zorlandığı belirtilen TEDAŞ Ge- nel Müdür Yardımcısı AbdulkadirGökçe nın de en geç pazartesi gü- nü görevden aynlacağı belirtihyor. TEDAŞ Daire Başkanhğı düze- yinde de geniş çaplı bır görevden ahna oparas- yonunun gerçekleştiri- leceği belirtiliyor. Bu kapsamda öncelikle Personel Darre Başka- nı Metin Pınar'ın ve Müesseseler Tahakkuk ve Tahsilat Daire Baş- kanı Mehmet Mun- gan'ın görevden alına- cağı kaydediliyor. Ortaklar da etkllendl TEDAŞ'ın bağlı or- taklıklarından Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş. Genel Müdürve Yöne- tim Kurulu Başkanı Necati Cengiz görev- den alındı. Cengiz'in yenne Türkiye Elektrik Iletım A.Ş. (TEÎAŞ) Genel Müdürlüğü Baş- mühendisi Mahmut Rumeli getinldi. l ŞÜKRAN SONER Çap Farkı... Sanırım yine Körfez'de kimi önemli gelişmeler gündemdeydi. Neolup bittiğini doğru algılayabil- mek için Ergun Balcı'nın yazısını bekliyordum. Birkaç gün geçmiş, Ergun birtüriü beklediğim ya- zısını yazmamıştı. Dayanamayıp bu kadar önem- li, güncel bir konuyu neden hâlâyazmadığını sor- dum. Yanrtı benim için önemli bir gazetecilik der- siydi: "Ben tam anlayamadım ki yazayım." Ergun'un bütün medyamıza dağılmış çocukla- n çalışma ahlakını çok iyi bilirler. Satır aralarınt ka- çırmadan, gündüz gece dış yayınlan izler, bilgi bi- rikiminin süzgecinden geçirerekyazısını yazdığın- da, o yazı kelimenin tam anlamı ile olup bitenin gerçek bir sentezi olurdu. Dün arkadaşlanmızın Dış Haberier sayfasına aldığı, yıllar öncesinin yazılmış yazılanndan bir- kaç paragraf, geçmişten bugünü bile gören bil- ge yaklaşımının, birikiminin ürünleri. Günümüz- de Kıbns, Irak üzerine çıkan bir dizi sorumsuz, ça- lakalem yazı, yorumlar meslekte erozyonun bel- geleri. Elbette toplumun bigilenme, sağlıklı de- ğerlendirme yapabilme haklarının gasp edilme- si. Dün Ergun Balcı'nın mezan başındaki anma töreninde, Orhan Erinç'in Ergun Balcı'yı anlatan konuşmasını dinlerken, günümüz medyasında geçerii yükselen değerier, doğrusu kirlenme için- de Ergun Balcı ile meslekte birlikte yola çıkmış kimi arkadaşların sonradan yollannın nasıl aynl- dığını anımsadım. Dış politika yaklaşımlarında, dünya analizlerinde soldan sağa, daha doğrusu küreselleşme rüzgârianna, özellikle de ABD, AB mandacılığına kapılan arkadaşlar sık sık Ergun Balcı ile tartışır olmuşlardı. Gazetecilik argo dili içinde Balcı'yı "••• kıllan ağardı, herkes sağa giderken sen yaşlandıkça sola sapıyorsun, uçuyorsun.."\a suçluyorlardı. Her tartışmayı, her eleştiriyi çok ciddiye alan Er- gun Balcı da bir zamanlar kendisini sağcılıkla, sonrasında solculukla suçlayan arkadaşlarına, çizgisinin hiç değişmediğini belgeler, kaynaklara dayanarak anlatmaya çalışır dururdu. Bugünkü maksadım elbette ölüm yıldönümün- de Ergun Balcı'ya, geleneksel çizgilerde bir öv- gü düzmek değil. Yaşamımızda çok büyük önem ve anlam kazanan dış politika üzerinde medya- nın kirtenen rolünün, gazetecinin kimlik erozyo- nunun yarattığı olumsuz sonuçlara dikkati çek- mek. Geldiğimiz noktada günlerdir tartıştığımız, gazetecilerin ABD kaynaklı, propaganda amaçlı savaş kışkırtıcılığından yana dolar alıp almadık- lan. Bir önceki yazımda da vurgulamıştım. Başba- kan adına gruptan sızdınlmış açıklamanın doğru olup olmadığı hiç önemli değil. Koskoca gazete- ciler en ilkel yöntemle, elden dolar alacak değil- lerki.. önemli olanı ağırlıklı, geçerii yapılanmanın, Kurtuluş Savaşı sürecindeki Istanbul basını ka- dar etkin ve de yaygın bir mandacı kültürün ürü- nü yıldız gazeteci prototipi olması. Türkiye için tek kurtuluş reçetesinin, olabileme- yen, yakalanılamayan AB trenine, en arka vagon- dan, arka bahçede kalmak üzere de olsa, biryer- lerden atlanabilmesi uğruna, koşulsuz ABD istek- lerine boyun eğilmesi olarak pazarlanması. lrak'ta, Kıbns'ta izlenecek politikalann hep bu çerçevede pazarlanması. Köylü kurnazı, çok faz- la oynamaya kalkınca her şeyi yüzüne gözüne daha fazla bulaştıran AKP iktidarının şaşkınlığı- na şaşkınlık katılmaya çalışılması... Dünyayı, olup bitenleri bize olabildiğince, her boyutundan, doğru bilgilenme hakkımıza saygı duyarak aktarmaya çalışan dış politika uzmanı gazeteciler, değerlerini koruyabilmiş bilim insan- lan hâlâ yok mu? Elbette vartar. Dikkatli izleyici, okur onlan ayınyor. Ama öylesine kendini pazar- layabilmiş, marka olmuş bir çoğunluk var ki... Kendilerini pazarlayabilmek, varlık nedenlerini koruyabilrnek adına, styasi iradeyi, toplumu yö- netmeye, yönlendirmeye kalkışırken, yükselen değerlere teslim olmanın iç hesaplaşmasından olacak, alabildiğine hırçın, saldırgan beyin yıka- ma çabalannı sürdürüyorlar. "Diktatör Saddam"\ anladık. Ama "ABD'nin Ortadoğu'ya demokrasi, uygariık getirme ama- cı, şablonu "nun neresi doğru? Yada "Türkiye'nin ancak savaşta ABD'nin her istediğini eksiksiz yaparak, Kıbns'ta verip kurtularakkazançlı çıka- cağı?.." Mandacı vizyon, misyon öylesine üstle- nilmiş ki, her gelişme, her olay, satır aralan iğne oyası gibi işleniyor, siyasi erk, toplum, şartlı ref- leks, koşullandırma yöntemleri ile bir çizgiye sü- rüklenmeye çalışılıyor. Neyse ki insanm doğal refleksleri, sağduyu.. gi- bi bir şeyler var. Tek sesli, kulak tırmalayan koro- nun arasından, sağlıklı, güzel seslere de ulaşıla- biliyor... [email protected] Arjantin'e yeni borç takvimi • Ekonomi Servisi - IME Arjantin'ın 6.6 milyar dolarlık borç ödemesınin yeniden düzenlenmesiyle ilgili ön anlaşmaya vardılar. Ancak anlaşmanın, IMF üst kurulu tarafindan onaylanması gerekiyor. Anlaşmaya göre yeni kredi verilmeyecek olan Arjantin'in borç ödemelerinin, ocak-ağustos sonu aralığına yayılması öngörülüyor. Arjantin Ekonomi Bakanı Roberto Lavagna, anlaşmanın iş çevrelerinde güven sağlanmasına yardımcı olacağını ve ülke rezervlerini koruyacağım belirtti. J j [ TAfZİHİNVe GUÇÜN J \ 195* Yabana Sermayeyi Teşvik Kanunu'nun ba- zı hükümleri değiştnlerek liberalleştırildi. 1990t EtBalık Kurumu, işçive memurakurumma- mullerinin taksitle satılmasını kararlaştırdı. 199* istanbut'daEtilerAkmerkez'deTekfen-Dinç- kök ortaklığıyla Istikbal AŞ'nin ortak yatnmı olan 'Magro Süpercenter' açıldı. 2001: Bektrik Piyasası Yasa Tasana komis- yondan geçti.