Katalog

ŞAYFA CUMHURİYET 7 EYLÜL 2002 CUMARTESİ 14 KULTUR kultur(S cumhuriyet.com.tr Primal Scream yeni albümünde daha tutarsız ama renkli bir çeşitlilik gösteriyor *ğa kanşançığhkMURATBEŞER 20001i yıllann rock müziğindeki en belirgin sıkıntı, anlam fakirliği ve yönsüzlük; bugün rock artık bir hiç- lığin üzerinde duruyor. Bir dönemin yan bılınçlı polıtık akımlan ve grup- lan bile muînla aranıyor. Rock mü- zığınin kavgacı mirası, uzun süredir yeni kuşaklardaki sahıplerini bekli- yor. Son çaiışmalan 'Evil Heat'te ya- kın tarihin politık olaylanna gönder- me yapan Primal Scream' in şarkıcı- sı BobbyGillespie, bu mirasa göz kır- pıyor, ama öte yandan politikanın so- rumluluğunu ne kadar taşıyabilece- ği konusunda soru işaretleri uyandı- nyor. îlk bakışta müzikleri onlann er- demlerini dıle getırecek güce sahip görünüyordu ve grup yeni albümde radikal şarkı sözleri ile tavnnı koy- maya karar vermişti; bu kararla kör dövüşü yapan The Stooges'ın pasti- şi gibi, onlardan kalan boşluğu dol- durmaya çalışıyorlardı. Sonuçta or- taya çıkan iş, huzursuz edici bir komp- lo teorisi ve 60"Iı yıllann MC5'ından ödünç alınmış bırtavırdan öteye gıt- medi. Kökleruıe dönmeye karar verdi Ne ilginçtir ki. Gillespie 15yılbo- yunca köklerinden uzaklaşmak için oldukça çabaladı, fakat ne olduysa Je- sus & Mary Chain'in davulculuğu- nu bıraktıktan sonra oldu ve bu sefer aynı çabayı grubu Pnmal Scream ile köklerine dönmek için göstermeye başladı. Hatta öyle ki, grubun dört üyesi de kırkına merdiven dayamış durum- da olmasına rağmen halen kendile- rini 14 yaşında zannediyordu. Psi- kolojik rahatsızhklan bulunan hasta- lan sırtüstü yatınp çocuklujruna dön- dürerek konuşturma yöntetnıni bilir- siniz; bu ne tesadüftür ki, bu grup da ock müziğinin kavgacı mirası, uzun süredir yeni kuşaklardaki sahiplerini bekliyor. Son çalışmalan 'Evil Heat'te yakın tarihin politik olaylanna gönderme yapan Primal Scream'in şarkıcısı Bobby Gillespie, bu mirasa göz kırpıyor, ama öte yandan politikanın sorumluluğunu ne kadar taşıyabileceği konusunda soru işaretleri uyandınyor. adını, bu tedavi yöntemini bulan psi- ldyatrist Dr. ArthurJanov'un 1970'te yayımlanan ve söz konusu tedavi yöntemini anlatan, aynı adlı kitabın- dan alıyordu. îki yıl önceki albümleri 'XTRMNTR'ın agit-rock anlayışıy- la 'EvflHeat' karşılaştınldığmda grup, neredeyse Velvet Underground gibı kalıyor. Albüme bir parçada anlam- sız bir şekilde kötü sesiyle eşlik eden Gillespie'nin çocukluk arkadaşı sü- per model Kate Moss'un 'Some Vel- vet Morning'dekı varlığı bile, Velvet içinde Nico'nun bulunmasına duyu- lan özentiden kaynaklanıyor. (Moss daha önce de 'Kowalski' adlı parça- nın klibinde görünmüştü.) Albümde kendileri gibi olduklan tek parça glo- balleşme karşıtı 'Detroit Rise'. So- run Primal Scream'in müzikal duru- şunun iyi olmamasında; tarihe yazı- lacak çok az şarkılan var ve onlar da halen 'Screamadelica' albümündeki pırlantalar. O ilahi güzellikteki al- büm, pop müzik tarihindeki tüm ku- sursuz anlar gibi bir dönemi aydın- latırken zaman dışı olma vasfinı da korumayı başarmıştı. Grubun üyeleri de aynı kanıda ola- caklar ki, 'Evil Heat'de, 1991 'in en iyi albümü seçilen 'Screamadeli- ca'dan alınma ve prodüktörleri And- rew WeatherhalTın elinden çıkma olağanüstü elektronik cut'lar ve ba- nşçıl öğeler var; bir de Krautrock mirasından ödünç aldıklan değerle- ri de unutmamak lazım. Primal Scre- am bu albümde daha tutarsız, ama ay- nı zamanda renkli bir çeşitlilik gösteriyor. Albüm, grubun Weathe- rall ve Gillespie'nin eski Jesus & Mary Chain'den meslektaşı solist Jim Reid ile yaptığı işbirliğinin ürünü. LedZeppeün'in solisti Robert Plant, 'The Lord is My Shotgun'da harmo- nika çalması, bir Lee Hazehvood & Nancy Sinatra yorumlamalan gru- bun ucuz bir moda takipçiliğine ka- pılmasına işaret etmiyor. Bu onlann 80'lerin imitasyon aptallıklanndan kopuşta bir ilk adım ve doğal selek- siyonlan olarak kabul edılmeli: sade- ce bu. 10 yıl öncesinin umut veren çı- kışının ardından, giderek Mınistry ve EMF'ye benzeyen soundu ile Pri- mal Scream, endüstnyel rock'n roll'un yannını inşa etme iddiasından vaz- geçiyor. Artık keseden yiyoriar Guardian, albüm hakkında çıkan bir yazıda "Evil Heat, kötü bir albüm değiL sadece büyük bir hayal kmkb- ğL XTRMNTR'ı lekeleyen o aptal ka- smtıhk ADahtan burada yok. Sound ber zamanki gibi görkemK ve me>dan okuyor. Albümün dağılmış yüksek böhımleri, ne kadar iyi ya da kötü oJabfleceğine işaret ediyor. Ama işte bu bölümlerden ne yazık ki yeteri ka- dar yok. Asıl problem ise Prinıal Scre- am'in arük bir amacı obnaması de- ğfl, arük şarkı yazamamasında kilit- İeniyor" yorumunda bulunuyor. Bel- ki onlann, halen var olan en büyük gitar gruplanndan biri olduğu iddia edilebilir, ama şurası gerçek kı, artık keseden yiyorlar. beser(2 sistemsensin. com Müzikdünyasından KISAKISA... • Hardcore'un 'Bebe Biskü- vfleri' lakaplı grubu Limp Biz- kit, çıkaracaklan yeni albümün ismini 'Less is More' koydu. • Manic Street Preachers, içinde DepecheMode'dan 'En- joy The Silence' yorumu bulu- nan albümünü çıkanyor. • Offspring, çok sevdiği Guns'NRoses'un 'AppetiteFor Destnıction' albümüne nazire yapıyor ve albümüne 'Appcti- zer For Destruction' adım veri- vor. • EBbow. yayhlar ve üfleme- liler orkestrasıyla birlikte kay- dedeceği ikinci albümün çalış- malannı hızlandırdı. • KyBeMinogue, kendi hak- kında çıkan erkek arkadaşı Ja- mesGooding'le geçen hafta so- nu gızlıce evlendiğı haberleri- ni yalanladı. • Müzik dünyasının çok sa- tan ve popüler kadın yorumcu- lanndan biri olan Barbra Stre- isand, kariyeri boyunca kaydet- tiği düetleri bir albümde bir ara- ya getirdi. • Genç şarkıcı Britney Spe- ars, uzun süredir al- dığı tekliflere da- yanamadı ve Pe- ople dergisi için soyundu. ^ Trip Hop'un en önemli isimlerinden Mas- sh r e Attack, önümüzdeki yıl içinde iki albüm birden yayımlamayı planlıyor. • U2,'U2:TheBestOf 1990 - 2000' adındaki yeni toplama albümünü 4 Ka- sım'da piyasaya sürecek. ^ Björksoyuldu; soygu- nun en üziicü tarafi, ünlü şarkıcının bütün ekipman- lannın da çalınmış olması. • Jamiroquai, Ingılız dergisi The Sun ile yaptığı röportajda, müzik çe\Te- sinden ve plak şirketinden uzaklaşmak istediğini açıkladı. */ Radiohead yeni albümlerinin kayıtla- n için, prodüktör Ni- gel Godrich ile ça- lışmak üzere Los Angeles'auçtu. Meral Cüneymanın 'Nostalgfa' albümü Equinox'dan çıktı Bir klasikçinin cazyorumlarıTürkiye doğumlu, fakat Amerika eğitimli piyanist Meral Güneyman'ın 'Nos- talgia' adlı CD'si Equinox Musk tarafindan piyasaya sü- rüldü. Piyano öğrenimine dört ya- şında Istanbul Konservatuva- nnda Rana Erksanın Sğren- cisi olarak başlayan Meral Güneyman, eğitimine Salz- burg'daki Akademie Mozar- teum Freidrich Wuhrer ve New York'ta Juilliard Scho- ol'da devam etti; bu okul- lan birincilikle bitirmesi- nin ardından. Berklee Ko- leji 'nde burslu öğrenci ola- rak caz çalışmaya başlayan Güneyman. sayısız ulusla- rarası ödül kazandı. Elektronik müzik kom- pozitörü tlhan Mimaroğlu ile yapmış olduğu Webern, Bridge ve Decaux'nun eserleri- ni içeren ilk albümü, Amerika'da Sanatçımn albümü 20. yüzyılın caz ustalarının eserierini içernor. yılın en iyi beş plağı arasında yer al- dı. Mimaroğlu'nun piyano parçalan- nı ve Chopin' in popüler eserierini içe- ren albümlerini, Finnadar ve Aurop- hon firmalan ile yaptı. Sanatçının ye- ni albümü 'Nostalgia', 20. yüzyılın caz ustalarının eserlerini içermekte. Bağlama ustası ErdalEr&ncan ile eşi Mercan Erzincan'dan yaz çıkarması |J Mendil'le düşler yol alır Düşerim Yol Ahr" sanatçının 2. çabşmasL Kümır Senisi - Müzik ve yayın piyasasında yaz aylan ölü aylardır. Ama Güvercin Müzik "Piyasa koşullan bizibağlamaz" dercesine iki albümü geçen ayın ortalannda piyasaya sundu. Sihirb' parmaklanyla bağlamaya can veren Erdal Erzincan usta ile eşi Mercan Erzincanuzun süren suskunluklanru bozarak yeni albümleriyle sevenlerinin karşısına çıktılar. "Al Mendü" adını taşıyan 5. albümüyle Erdal Erzincan, sadece iyi bir bağlama ustası ve yönetmen değil, aynı zamanda iyi bir icracı ve besteci olduğunu da kanıtlıyor. Sanatçı, bu albümde halk fürküleri ve deyişlerin yanı sıra kendi bestelerine ilk kez bir albümde yer v ermiş. Erzincan'ın albüme adını veren "Al Mendfl" \e "Yara Bende" adlı besteleri albümün en dikkat çeken eserleri. Albümde Hacı Bayrak'a ait "Bugün Pazar-ı Aşkür", daha önce Murtaza Eren'in seslendirdiği "Gül Yüzlü Sultamm" ve Kasım Dede'ye ait "GözlerimYoDarda" adlı nefesler Erdal Erzincan hayranlannın gönüllerine hitap ediyor. Sanatçı, albümünde aynca Kurbani Kıhç'ın eşsiz eseri ^Zöhrem" adlı uzun havası ile geleneksel Erzincan türküsü "KeklikGibi" adlı türkülerin yanı sıra Erzurum "Baş Bar" ile *!kinci Bar" gibi enstrü- mantal eserlere de yer \ ermiş. Albümün yönetmenliğini de üstlenen Erdal Erzincan, yüıe ustaca bir işe imza atmış. Arif Sağ'ın ritim, Osnıan Aktaş'ın kaval, Ertan Tekin'in mey, balaban \e zurna, Şeyhmus Fidan ın klasik gitar çaldığı; Tolga Sağ ve Mercan Erzincanın vokal yaptığı "Al Mendil" halk müziği dinleyicileri için vazgeçilmeyecek bir çalışma... Yöresel türküler, deyişler ve besteler... Halk müziğinin özüne sadık kalınarak hazırlanan Mercan Erzincan'ın 2. albümü "Düşlerim Yol Alır"da yöresel türküler, deyişler ve besteler yer alıyor. "Düşlerim Yol Ahr", "GurbetKahrT, "Haber Geür Pirimden" dikkat çeken eserler. Albümün yönetmenliğini yapan ve tüm bağlamalan çalan Erdal Erzincan, "Boşa DönenH'' isimli bestesini de sanatçıyla beraber seslendirmiş. Arif Sağ ve Banş Güney ritimlerde, Şeyhmus Fidan gitarda, Osman Aktaş ka\^lda, Ertan Tekin mey, balaban ve zurnada, Tolga Sağ ve Erdal Erzincan ise vokallerde eşlik ediyor Mercan Erzincan'a. ıTÜ Türk Müziği De\let Konser- vatuvan mezunu olan Mercan Erzincan, halen Erdal Erzincan Müzik Merkezi'nde hocalık görevine devam ediyor. Erdal Erzincan 5. albümünü çıkardı. SANATA BAKIŞ SELMİ ANDAK Müzikte Yaratıcı Hakları ve MSG Çağdaş dünyamızda en önemli ve temel konu, insanlann yaratıcı haklannın, emekleri doğrultusun- da korunabilmesidir. Günümüzde tüm politika, ekonomi, sosyal ve hukuksal alanlan kapsayan baş- lıca sorun: 'Insan Haklan'nn gereğiyle uygulanma- sı konusudur. Bu yolda "Insan Hakları Beyanna- mesi"ne ımza atmış tum ülkelere büyük görevler düşmektedır. Insan Hakları'nın başında "yaratıcı haklar" yer almaktadır. Yaratıcı hakları aynı za- manda "özgür düşünce"y\ ıçermektedir. Yaratıcı haklarını doğuran emeğin karşılığı'nm korunabil- mesi ise TelifHaklan'run yasal olarak doğru ve ve- rimli biçimde uygulanabilmesine bağlıdır. Şimdi çok önemli bir nokta da önümüzdeki yeni seçime hazırlanan Türkiyemizde bu konunun da ana ko- nulardan bın sayılması ve seçimden sonra TelifHak- ları Vasas/'nın yerinde ve uygun olarak harekete geçirilmesidir. Uzunca bir süreden beri ülkemizin gündeminde olan TelifHaklan konusu bu yolda mü- zik alanında meslek bırlikleri sayılan MESAM ve MSG tarafindan yürütülen ve yönlendirilen çalış- malar ile sürdürülmektedır. MESAM'ın çalışmala- rını kuruluşundan bu yana, önceki birkaç yazımız- da belirtmiştik.. Şımdi, 1998 yılı Ağustos ayında kurulan ve 3. yılını kutlayan MSG'nin (Müzik Eser- leri Sahiplerı Grubu) bazı çalışmalannı ve son ge- lişmeleri, müzik alanında "yaratıcı hakları" açısın- dan müzik eseri sahiplerinin bilgisine yansıtmayı, aynı zamanda ınsan hakları konusunda ülkemizin evrensel dünyaya sanat penceresınden açılması bakımından uygun buldum. /VfSG'nin tüm üyele- rine kısa bir süre önce gönderdiği bildirgede Yö- netim Kurulu Başkanı, değerli besteci Y. Dağhan Baydur'un önce şu sözleri dikkati çekiyor: "Çok yoğun geçen bu üç yıl içinde MSG'nin, haklan- mızın korunması, takibi, tahsilatı ve dağıtımında kurmaya çalıştığı dünya sisteminde nasıl birçok ilk'lere imza attığını anlatacakdeğılim. Aynca, ül- kemizde yıllardan beri var olan, düzensızlik üze- rine kurulmuş sistemin taşlarını yerinden oynat- tığımız için bundan rahatsız olan çevrelere karşı nasıl bir mücadele verdiğimizden de söz etme- yeceğim. Bu konulan, düzenli olarak hayata ge- çirdiğimiz eser sahiplerimizi bilgilendirme top- lantılarında zaten konuşuyoruz" diyor Dağhan Baydur.. Bir olumlu haber de şu: MSG ilk defa, an- laşmalı olduğu radyo ve televizyon kuruluşların- dan tahsil ettiğı telif haklannı dağıtmaya başla- mış. Bütün dünya meslek bırliklerinde olduğu gibi MSG de: a- Çoğaltma (Mechanical) ve b- Temsil (Performing) alanlarında faaliyet göstermektedir... Radyo ve TV'lerle MSG'nin yaptığı sözleşmelere göre Batı meslek bırliklerinde olduğu gibi, yayım- lanan her bir program için sanıye bazlı eser liste- leri ülkemizde ilk defa alınmaya başlamıştır. MSG'nin ülkemizde otelciler birliği, dükkânlar, restoranlar, diskotekler ve umuma açık yerlerde çaiınan eser- lerin telif haklannın korunması çalışmalan ilginç- tir... Şimdi önemli bir olayı doğrudan MSG Baş- kanı Dağhan Baydur'danyansrtalım: "Almanya'da- ki meslek kuruluşu GEMA, yıllardır Türk eser sa- hiplerinin telifhaklannı gasp etmektedir. MSG'nin yaptığı araştırmada GEMA'nın Türk eserleri için toplayıp ödemediği miktar yaklaşık20 milyon Eu- ro'yu bulmaktadır. Bu GEMA'nın topladığı temsil haklannın yüzde beşidir. MSG 2003 yılından iti- baren Türk eser sahiplerinin, başta GEMA olmak üzere dış ülkelerdeki telif haklannı, açacağı tem- silcilikleıie doğrudan korumaya çalışacaktır. Bu hu- sus TC Dışişleri Bakanlığı'na da bildirilmiştir." Evet. yaratıcı haklar ve telif hakları konusunda MSG'nin çalışmaları böyle... Stradvarius imzafc keman sattyor • LONDRA (BBO - Nadir bulunan Stradivanus imzalı bir keman 13 Kasım'da Christie's Müzayede Evi'nde açık arttırma yoluyla satışa sunulacak. Antonio Stradivari, dünyanın gelmiş geçmiş en iyi keman ustası kabul ediliyor. Günümüzde. Stradivari tarafindan yapılmış 500 tane keman kaldığı sanılıyor. Ederinin 850.000 sterline kadar yükselmesi beklenen kemanın daha önce herhangi bir konserde kullanılmadığı ve oldukça iyi durumda olduğu belirtiliyor. 1644 yılında doğan Stradivari'nin atölyesi, Milano yakınlanndaki Cremona'da yerahyordu. Bilim adamlan, o dönemin üretim tekniklerinin artık geçerliliğini yitirdiğini öne sürüyorlar. 1737 yılında yaşama veda eden ustanm kullandığı yöntem, alanında çığır açmıştı. Profito'da Küba Iestivai • Kültür Servisi - "Agrupacian Latin Coral' müzik grubu ve Klasik Latin Amerikan dansçılan bugünden başlayarak 14 EylüTe dek Profilo Alışveriş Merkezi'nde müziğin ve dansm en güzel örneklerini izleyenlerle paylaşacak. Küba Adası'nın esintisini ve coşkusunu yaşamak isteyenlere unutuhnaz dakikalar yaşatacak 'Agrupacian Latin Coral' müzik grubu ve Klasik Latin Amerikan dansçılan hafta içi her gün 12.30-12.45, hafta sonu ise 15.00-15.15 arasında Profilo Alışveriş Merkezi'nde ziyaretçileri ile buluşacak. - DJ Shadmv - The Pri\ ate Press (Universal) - VVayne Shorter - Footprints Live (Ver\'e - Universal) - Directions in Music - Live At Massey Hall (Verve - Universal) - Kenny Barron - Canta Brasil (Universal) - Nils Petter Mohaer - NP3 (Universal) - Harem - 3 (Mega Müzik) - Despina Vandi - Gia (Mega Müzik) - Meral Güneyman (Equinox) - Juryman - Escape To Where (Crammed - Equinox)