Katalog

5 AĞUST S 2002 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA DIŞ BASEV Petrd fiyatlannın göz önünde bulundurulması, Irak'a yapılacak saldınnın tüm yönleriyle değerlendirilmesini sağlayacak Operasyon ekonomikbirmaceraTHOMA9L. FRIEDMAN Gazeteleriokuya okuya Pentagon'un Irak'a kaçyönden saldıracağı ya da ABD'nin Jrdün, Kuveyt ya da Diego Garcia'darhangisini sıçrama tahtası olarak kulanacağı konusunda kafam iyice kanşı. Ancak gazetelerde, Irak'a yaplacak saldınnın dünya petrol pazarna yapacağı etki üzerine bir değinrreye rastlamadım. Savaşın gidişahna jöre bu etki çok kötü olabilir ve 5etrol fiyatlannda yükselışe reden olabilir: Örneğin varil başını 60 dolar. Ancak savaş piyasada iji bir etki de yapabilir ve fıyatlar varil başına 6 dolara kadar düşebilir. Eu durumda da hem OPEC, hem de yütsek petrol fiyatlan sayesinde rejimlerini finanse eden Arap otokntlan rahatsız olur. Petrol konısunun ele alınmasının amacı Saddam Hüseyin'in iktidardan düşürülmesine karşı çıkmak değildir. Saddam tehlikelı sılahlar üreten, Irak halkının üc kuşağının geleceğini karartmış kötü bir adamdır ve Irak'a yapılacak saldınnın dünya petrolpazarına yapacağı etkiye dikkat etmek gerekiyor. Savaşın gidişatına göre bu etki çok kötü olabilir ve petrol fiyatlannda yükselışe neden olabilir. Örneğin varil başına 60 dolar. Ancak savaş piyasada iyi bir etki de yapabilir vefîyatlar varil başına 6 dolara kadar düşebilir. Bu durumda da hem OPEC, hem de yüksek petrol fiyatlan sayesinde rejimlerini finanse eden Arap otokratlan rahatsız olur. iktidardan düşmesi tüm bölge için iyi olacaktır. Ancak petrol fiyatlan konusunun göz önünde bulundurulması Irak'a yapılacak olan saldınnın bütün yönleriyle değerlendirilmesini sağlayacaktır. Petrol ptvasasında durum Burada söz konusu olan savaş Tora Bora'da değil, dünyanın en önemli benzin istasyonunda yapılacaktır. Petrol uzmanı ve ABD Dış tlişkiler Komisyonu üyesi Phinp K. Vferleger Jr. şöyle diyor: "Irak'a yapüması planlanan savaş olağanüstü büyük risk taşıyan bir ekonomik maceradır ve bu macera bir ya da birkaç petrol ihracatçısı ülkede hüküroet krizterine yoJ açabüir, bu durumda uzun süreti bir düşûk fiyat dönemi başlar. İşler iyi grtmezse dünya petrol piyasasmda durum daha da kötü olabilir.'' Varil başına 60 dolar senaryosuyla başlayalım. (Bugün ortalama fıyat 20 dolar civannda.) Pentagon kendi savaş planlannı sızdırmadığı sürece kimse Saddam'ın savaş planlannın ne olabileceği konusunda yazmıyor. Saddam kimyasal ya da biyolojik savaş başlıklan taşıyan Scud fuzelerini Suudi Arabistan'ın ya da Kuveyt'in petrol merkezlerine yöneltirse sonuç ne olur? Dünya pazan Irak'ın günde iki milyon varil petrolünü kaybetmekle katmaz, milyonlarca varil daha kaybeder. Peki ya savaş uzayıp giderse ve ABD, Saddam'ı bulmakta Usame'yi bulmaktan daha çok zorlanırsa? Fiyatlar Körfez'de bir savaş nedeniyle yükselirse Venezüella, Iran ve Nijerya da fiyatlan yüksek tutacaklardır. Şimdi 6 dolar senaryosunu ele alabiliriz. Saddam yönetiminde Irak, Birleşmiş Milletler'in petrol karşılığı gıda programı çerçevesinde günde 2 milyon varil petrol üretiyordu. ABD işgalinin başanya ulastığını ve Saddam Hüseyin'in iktidardan alınarak yerine Iraklı bir Thomas Jefferson'un ya da Irak'ın nükleer silah programını bırakarak uluslar ailesine katılmasını sağlayacak olan "iyi" bir generalin getirüdiğini varsayalım. Bu durumda Irak petrol kuyulannı modern hale getirecek, dış yatınmı çekecek ve kısa vadede üretim kapasitesini günde 5 milyon varile yükseltecektir. Bunun anlamı, dünya petrol piyasasına günde fazladan 3 milyon varilin girmesidir. (Böylece Suudi Arabistan, tran ve Kuveyt'in Saddam'ın iktidardan düşmemesini ve Irak'ın bir parya ülkesi olarak kalmasını istemelennın altında yatan ekonomik çıkar anlaşılabilir. Bugünkü durumda Irak daha fazla petrol üretememektedir.) Harefcâtın olasılılclan Üstelik Verleger, harekâtın dünya petrol talebınin düştüğü yaz ya da ilkbahar aylannda gerçekleşmesi durumunda OPEC üyelerinin Irak'ın ürettiği petrol miktannı karşılayabilmek için üretimlerini artırmak zorunda kalabıleceklenni belirtiyor. Aynca harekât OPEC üyesi olmayan ülkelerin (Rusya, Meksika, Norveç, Umman ve Angola) petrol üretimini sürekli arttırdıklan bir dönemde yapılacak. Bununla beraber, birçok OPEC ülkesi onlara yer açmak için kendi üretimlerini düşürmeyeceklerdir. Venezüella zor durumda. Iran, Nijerya ve Suudi Arabistan'ın borçlann, işsizliğin ve altyapı harcamalannın üstesinden gelmek için paraya ihtiyacı var. Özetle, hızlı bir zafer OPEC'in petrol gelirlerinde büyük bir düşüşe neden olabilir; bu durum petrol tekellerinin aleyhine olur ve otokratik rejimlerin ihtiyaç duyduklan gelirden mahrum kalmalan sonucunu da beraberinde geririr. Kısaca, bana varili 10 dolarlık petrol verin, size tran ve Suudi Arabistan'da devrimler, Venezüella'da hükümet değişikliği vereyim. Senaryolar işlerse Irak'ın işgalini bir taşla iki kuşun vurulması olarak düşünebilirsiniz: Saddam'uı düşürülmesi ve aynı zamanda OPEC'in piyasadaki dengesini kaybetmesi. Birini alana diğeri bedava. Ancak her iki durumun sonuçlanna kendinizi hazırlasanız daha iyi olur. J Ağustos IsraiPm cinayet politikası THEGUARDIAN Israil 'in Hamas 'ın askeri kanadının liderini öldürmek için düzenlediği operasyonda, 9'u çocuk 15 kişinin ölmesi ve 150 kişinin yaralanması protestoyu da beraberinde getirdi. Saldın, tsrail 'in belirttiği gibi 'önemli bir başan' olmaktan uzaktır. JOHNJONES tsraü'in Hamas'ın askeri kanadının liderini öldürmek için düzenlediği operasyonda açılan ateş sonucu Saüh Şehada'nın yanında 9'u çocuk 15 kişinin ölmesi ve 150 kişinin yaralanması bir protesto selini beraberinde getirdi. Bush yönetimi ve diğer hükümetler sallantıdaki "banş sürecine" yapacağı etkiden dolayı saldınyı eleştirdi. Saldın Israirin belirttiği gibi "öoemK bir başan" olmaktan çok uzaktır: Bu olay gelecekte birçok yeni intihar saldınsına yol açacaknr. Her zaman olduğu gibi tartışmalar tsrail'in yaptığı eylemin siyasi ve askeri etkisizliği üzerinde odaklandı. Peki ya saldınnın yasalhğı? tsrail, aranan Filistinlilerle birlikte masum sivilleri de öldürerek sorunlaruu çözmeyi başarsa bile yasanın üstünlügü ilkesine ne olacak? Ve bunun gibi saldınlar uluslararası hukuk normlanna aykınysa. özellikle de Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin kurulduğu göz önünde bulundurulursa bu eylem hangi hukuki sonuçlan doğuracak? Bazı hükümetler bu sorulan sonnaya bile tereddüt ediyor. Sulkastın yasalhğı tsrail yüksek mahkemesi de "hedef beffi suikast politikasmur yasalhğı konusunu gündemine aldı. Filistinli ve tsrailli birer sivıl toplum kuruluşunun ve kurban yakmlannın tsrail Başbakanı Ariel Sharon'a ve başka yetkililere karşı açtıklan davada yüksek mahkeme, hukukun hangi dalııun uyguanacağını tarhştı. Savaş hukuku, iç çatışnalarda geçerli olan hukuk ya da başka hukui dallanndan hangisi bu konuda geçeüidir? Bu soruya verilebilecek basit THEGUARDIAN yanıt, tsraü'in Filistinlileri öldürmesini hukukun hiçbir dalının doğrulayamayacağıdır. Banş zamanında savaş yasalan, iç çanşma kanunlan ya da insan haklanna ilişkin yasalar insan yaşamının kutsallığı ilkesine dayahdır; tümü insan yaşamına karşı doğrudan tehhke oluşturmadığı ya da tehlikenin başka yollarla engellenebileceği durumlarda insanlann öldürühnesini yasaklar. tsraü'in cinayet politikasına karşı uygulanabilecek olan hukuk, uluslararası insan haklan sözleşmelerini de içeren uluslararası silahlı çahşma ve işgal hukukudur. 1949'da imzalanan ve tsraü'in de onayladığı dört Cenevre anlaşması yaüuzca uluslararası silahh çahşmalara değil, işgale de uygulanır. tsrail ise sık sık Cenevre anlaşmalannın, özelükle de dördüncü (sivillerin durumuna ilişkin) anlaşmanın ilhak ya da işgal edilen topraklarda uygulanabüeceğini reddediyor. tsrail, bu topraklann hiçbir zaman herhângi bir Arap devletine "ait ohnadığınr söylüyor. Topraklann "işgal altanda" olmadığını ancak "yönetüdiğini" savunuyor ve bu durumda dördüncü sözleşmenin uygulanamayacağını ileri sürüyor. Ancak sözleşmenin tsraü'in işgali altındaki topraklarda uygulanabilirliği anlaşmamn taraflannın Aralık 2001 'de yaptığı açıklamayla onaylandı. Bu durumda sivillere dair anlaşmanın işgal altındaki topraklarda uygulanmasının sonucu ne olabilir? Filistinliler tsrail vatandaşı olmadığı sürece "yurttaşı obnadıklan ülkenin işgale dayafa egemenüği altmda olan konınan kişj" kategorisine dahildir. Kasıtlı öldürmelc vasak Anlaşma, konınan kişilerin kasıtlı öldürühnesini yasaklamaktadır; cinayeti işleyenler savaş suçlanndan mahkûm olurlar. Bu suçlan işleyenleri yakalayarak mahkeme önüne çıkarmak CenevTe anlaşmalannı imzalayan her devletin hakkı olduğu gibi, görevidir de. tsrail, Filistinli militanlann silahlandığnıı, bu nedenle sivil kategorisinde ele aluîamayacağını ve korunamayacağını öne sürüyor. Bununla beraber anlaşma, korunma statüsünü devlete karşı eylemlere girişerek yitirenlerin mahkeme önüne çıkanlmasını öngörüyor. Bu durumda tsraü aranan Filistinlileri tutuklayarak mahkeme önüne çıkarmalıdır. tnsanlan yargılamadan öldürmenin Cenevre anlaşmalan çerçevesinde yasal dayanağı yoktur. tsrail, İşgal alhndaki topraklarda sözünün geçmediğini öne sürerek tutuklamalan yapamayacağını da öne süremez. Bölgede denetim yapabüdiği ve istediği zaman topraklara girebüdiği kanıtlanmıştır. Savaş yasalannın yanında, uluslararası insan haklan ilkeleri de sürekli uygulanır. insan haklan hukuku askeri işgallerde de uygulanır. Bu durumda işgal altındaki topraklarda yaşayan Filistinliler tsraü'in insan haklan ihlallerinin kurbanı olmaktadırlar. tsraü'in işlediği türden suçlan yargüamak, 1 Temmuz'da kurulan Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) görevidir. Ancak tsraü UCM tüzüğünü onaylamadığı için, Birleşmiş Mületler Güvenlüc Konseyi'nin gjrişimi ohnadan mahkeme konuyu gündemine alamaz. Şaron, savaş suçlannın cezasız kalma döneminin hızlıca kapanmakta olduğunu göz önünde bulundurmahdır. 27 Temmuz tehlikeleriJOSET.ALMONTE* Terorizme karşı savaş da- hauzun yülar sürecek gibi gö- rünüyor. Küresel terorizmin köklenni kazımak, askeri ve polis gücünün yanında dip- îomatik, siyasi, ekonomik, mali ve kültürel ölçütler de gerektirir. ABD özel güçle- rinin, Ebu Seyyaf gerillala- nnı yakalamak için Filipin- lilere yardım etmesiyle tero- rizme karşı bir cephe çoktan Güneydoğu Asya'da açılmış oldu. öte yandan Amerika ön- derliğindekı uluslararası ittı- fakın tek hedefı terorizmi yok etmek olmamalıdır. Gü- venhk sorununun diğer bir yüzünün, insanlann refahının da dikkate alınması gerekli- dir. ABD, taşıdığı değerler ve ideallerle halkın desteği- ni kazanmalıdır. Yapacakla- n aşm uçlan devre dışı bırak- makla sınırlı kalmamab, yok- sul ülkelerin durumlannın düzehnesine de yardımcı ol- malıdır. Tüm ülkelerin tam katüımını sağlayan bir dün- ya düzeni oluşturmayı amaç- lamahdır. Batüı güçlenn böl- gesel sorunlara ciddi ve sü- rekh bir müdahalede bulun- maması Afganistan'da tero- rizm ve köktendinciliğin güç kazanması da dahil olmak üzere son yıllardaki pek çok uluslararası krize neden ol- maktadır. Radücal îslamcüık, temel- de dışlanmışlann isyanıdır. Bu, ulaşılmaz bir tüketim dünyasının kıyısına itümiş yoksul insanlann doyurul- mamış istek ve arzulanyla beslenen bir isyandır. Elbette yoksulluk kendi başına çatışmamn ve tero- rizmin tek nedeni değüdir. Dünyadaki yoksullann bü- yük çoğunluğumahrumiyet- lerinden dolayı zenginlere tepki vermez. Genelde gün- lük enerjüerini çocuklan için gelırlerini ve besınlerini ko- nnnayaharcarlar. Ancak yok- sul insanlargelismenin tadı- na vardıklan zaman beklen- tüeri artar. Köylerindeki ka- derciükten kurtulup hırsla- nnın ve arzulannınpeşinden koşmaya başladıklan zaman çatışma başiar. Günümüz tslamcı hareket- lerinin sistemli bir analizini yapan Fransız siyaset büim- cilerine göre, 1960'lann ba- şındaki ilk tslamcı kadrolar yeni kendileşen ailelerden gelmekteydi ve Batı müfre- datını uygulayan mühendis- lüc okuüannda eğitim gör- müşlerdi. Bu tslamcılar, ver- dikleri dini eğitimle Arap dünyasında rejimlerin çök- mesine neden olan tutucu akademisyenlere karşı isyan etmişlerdi. Bazı ülkelerde, örneğin Mısır'da, bu geleneksel re- jimleryüaldı ve bunlann ye- rine merkezi planlama ve devlet müdahalesıyle kalkm- mayı sağlamaya çalışan mü- liyetçi, laik devletler kurul- du. "Arap sosyaKzmT mo- delinin başansızhğı îslamcı öncülerin haleflerinin -eği- timh' işsizler- ortaya çüana- sına yol açtı. Elbette, zengin ülkeler yoksul ülkelere yar- dım etmelidir, ancak yoksul ülkeler de kendi kendilerine yardım etmelidirler. Geüş- mekte olandünyanınpekçok bölgesinde laık devlet siya- sal özgürlük, ekonomikrefah, sosyal adalet sözlerini haya- ta geçirememiştir. 26 Temmuz * Filipinler Devlet Başka- nı 'nın eski Ulusal Güven- lik Danışmanı TÇ İZMİR16. İCRA MÜDÜRÜLÜ'NDEN 49 ÖRNEK ÖDEME EMRİNİN TEBÜĞİDtR DosyaNo: 2001/6996 Vlacaklı: Akbank TAŞ, Alsancak Liman Şb. Md. Av. Gülen Boyacıoğlu, 857 S«ak No:3 K:5'509 Konak- Izmir 3orçlu: Evrim Karal, 96 Sokak No:24'3 Şafak Apt. Alsancak-lzmir 3orç Miktan: 412.233.734.-TL Asıl Alacak - 160.940.567.-TL Faiz + 8.047.028.- Tl BMV = 581.221.329.-TL'nin asıl alacaga işleyecek yüzde 150 faiz, icra mas- ralan, vekalet ücreti ile birlikte tahsili. îorcun Sebebi: Kredi sözl. ihtarname. hesap ekstre ve banka kayıtlan. t'ukanda adı ve adresi yazılı borçlu hakkında yapılan icra takibinde borçluya gcıderilen ödeme emrinin bila tebliğ edilmesi emniyet marifetiyle yapılan tahki- kaıa yeni adresinin temin edilememesi nedeniyle ödeme emrinin 7201 sayılı teb- lipt kanununun 28. maddesi gereğince ilanen yapılmasına karar verilmiştir. şbu ilanın gazetede yayım tarihine 15 gün ilavesiyle borcu ve takip masrafla- nn 22 gün içinde ödemeniz. teminat vermeniz, borcun tamamına veya bir kısmı- niveya alacaklmın takibat icrasına dair bir itirazınız \arsa yine bu 22 gün içinde ayıca ve açıkça bildirmeniz, borca itirazınızı yazılı veya sözlü olarak İcra Mü- dtlüğü'ne 22 gün içinde bildirmediğiniz takdirde aynı müddet içinde 74. madde greğince mal beyanında bulunmanız, aksi halde hapisle tazyik olunacağınız. hiç ml beyanında bulunmaz veya hakikate aykın beyanda bulunursanız yine hapis- le.ezalandınlacağınız, borç ödenmez veya itiraz edilmezse cebri icraya devam edeceği tebliğ yerine kaim olmak üzere ilan ve ihtar olunur. Basın: 48187 DENİZLİ1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN DosyaNo: 2001/92 Davacı Iraz tlhan vekili tarafindan davalı Mustafa Ilhan aleyhine mah- kememize açılan boşanma davasının yargılaması sonunda, Muğla ili. Köyceğiz ilçesi. Yangı Köyü, Cilt: 18, Hane: 235 No'da nü- fusa kayıtlı davacı Mustafa Ali kızı, 1.6.1963 d.'İu, Iraz Ilhan ile aynı yerde nüfusa kayıtlı davalı Kazım oğlu 24.9.1972 d.lu Mustafa tlhan'ın 4721 s. TMK'nin 166. maddesine istinaden Ş.G.S. boşanmalarına. müş- terek çocuklan 16.1.1996 d.lu Melisa Ilhan ve 10.2.1998 d.lu Alpayll- han'uı velayetlerinin anneleri Iraz llhan'a verilmesine, davalının çocuk- lan ile her ayın 2. pazar günleri ve dini bayramlann 2. günleri saat 09.00- 18.00 arasında şahsi münasebet tesisine. dava tarihi olan 26.01.2001 ta- rihinde başlamak ve karann kesinleşmesine kadar devam etmek kaydı ile davacı için 40.000.000.-TL, küçük çocuklar için 30.000.000'ar lira- dan 60.000.000.- TL ayhk katılım tedbir nafakasının davalıdan alınma- sına davacıya verilmesine, davacı için 40.000.000.-TL yoksulluk nafa- kasının davalıdan alınıp davacıya verilmesine, 4721 sayını TMK 174'1 maddesine istinaden 1.000.000.000.-TL maddi tazminatın davalıdan alı- nıp davacıya verilmesine, bakiye 1.720.000.-TL karar ilam harcının da- valıdan tahsiline. toplam 117.73O.OOO.-TL mahkeme masrafinın dava- lıdan tahsıline, davacıya verilmesine. 175.OOO.0OO.-TL vekalet ücreti- nin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalıya tüm aramalara rağ- men tebliğ edilemediğinden, karann davalıya 7201 S.Y.'nin ilgili mad- desi gereğince ilanen tebliği gerekmektedir. tlandan itibaren 15 gün içe- risinde karar temyiz edilmediğinde kesınleşecektir. İlanen tebliğ olunur. Basın: 46945 DENİZLİ 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ'NDEN Dosya No: 2002/366 Davacı Gülseren Yalçın vekili tarafindan mahkememize açılan gaiplik ve evliligin feshı davası- nm yapılan yargılamasında, Kayseri ıli. Develi ilçesi, Kılıçkaya Köyü, Cilt: 60. Aile Sıra No: 29. Sıra No: 111 'de nürusa ka- yıtlı, Yalçın ve Mehmet'ten olma 15.03.1947 d.lu Hacı tbrahim Yalçın. 12 yıl önce, nikâh kıyıldık- tan ertesi günü evi terk ettiğini, 12 yıldan beri bilgi alınamadığı ve bulunamadığından, ölü veya sağ olduğu hususunda hiçbir bilgi edilinemediğinden davacı Gülseren Yalçın'ın eşi Hacı tbrahim Yal- çın hakkında bilgisi olanlann bir yıl içinde mahkememize başvurmalan, aksı halde Hacı tbrahim Yalçın hakkında gaiplik karan verileceği ilanen tebliğ olunur. Basın: 46929 DENİZLİ 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESt'NDEN EsasNo:2002/16 Karar No: 2002/428 = - Davacı Sümerbank AŞ (Oyakbank AŞ) vekili tarafindan mahkememize açılan çek iptali davasının yargılaması sonunda, Egebank AŞ'ye ait 350204381 hesap numaralı 668926-668975 arası 50 yaprak, 552449, 552451, 552459, 552464. 552465, 552495, 452549,. 452560, 452582. 452585 numaralı. 552591, 552625 arası 35 yaprak, Yur Ticaret Kredi Bankası AŞ'ye ait 370101-370150 arası 50 yaprak, 138724,138725,138744,138745,138746,138747,138748,138749,138750,1386%, 138699, 138670, 138712, 138716, 138722 numaralı çeklerin kaybedilmiş bulunması sebe- biyle TTK'nin 676. maddesi gereğince iptaline, ilandan itibaren 15 gün içinde temyiz edil- mediğinde karann kesinleşeceği, ilanen tebliğ olunur. Basın: 46930