Katalog

SAYFA CUMHURİYET 4 AĞUSTOS 2002 PAZAR HABERLER TBMM'de kabul edilen AB'ye uyum yasalanyla yaşantımızda önemli değişiklikler olacak Demokrasideyenidönem• Meclis'in dün aldığı tarihi kararla ölüm cezası kaldınlarak • Avrupa Insan Haklan Mahkemesi kararlannın yargı yerine müebbet hapis getirildi. Cemaat vakıflannın, Bakanlar üstündeki rolü de değişti. AÎHM karanndan sonra Kurulu'nun izniyle gereksinimlerini karşılamak üzere taşınmaz mal edinebilmelerine olanak sağlandı. Vakıflar bu mallan üzerinde tasarrufta bulunabilecekler. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) -TBMMGenel Kurulu'nda kabul edilen AB 'ye uyum yasasıyla Tür- kiye, ölüm cezasını "tarihegömen" ülkeler arasına girerken, birçok alanda da Avrupa ile norm birliği sağlanıyor. Uyum paketinde öngö- riilen düzenlemeler şöyle: • TÜrk Ceza Yasası 'nın (TCY) il- gili maddesinde yapılan değişik- likle terör suçlannda da ölüm ce- zası kaldınlarak müebbet hapse dö- nüştürülüyor. Ancak savaş ve yakuı savaş tehdidi hallerinde işlenmiş suçlara verilen ö lüm cezalan koru- nuyor. Ölüm cezalan müebbet ağır hapse dönüştürülen terör suçlulan ceza indirimlerinden ve şartla sa- lıvermeye ilişkin hükümlerdenya- rarlanamayacaklar. Bunlar hakkuı- da müebbet ağır hapis cezası ölün- ceye kadar devam edecek. Aynca Kaçakçılığm Men ve Ta- kibine îlişkın Yasa ile Orman Ya- sası'nda yer alan ölüm cezalan da müebbet ağır hapis cezasına dö- nüştürüldü. • Türklüğü, cumhuriyeti, hükü- meti, TBMM'yi, bakanlıklan, gü- venlik güçlerini ve adliyeyi sade- ce eleştirmek maksadıyla yapılan yazıh, sözlü ve görüntülü yayınlar cezayı gerektirmeyecek. Cemaat vakıffları • Vakıflar Yasası 'nda yapılan de- ğişüdikle cemaat vakıflan, Bakan- lar Kurulu'nun izniyle gereksinim- lerini karşılamak üzere taşınmaz mal edinebilecekler, bu mallan üze- rinde tasarrufta bulunabilecekler. Bu vakıflann tasarrufu altında bu- lunan taşınmaz mallar, düzenleme- nin yürürlügünden itibaren 6 ay içinde başvurulması halinde vakıf adına tescü olunacak. Türkiye'de ku- rulu vakıflar, Bakanlar Kurulu'nun izniyle yurtdışuıda kurulmuş vakıf veya kuruluşlara üye olabilecek- ler. Yabancı ülkelerde kurulmuş va- kıflar ise uluslararası işbirliği ya- pılmasında yarar görülen hallerde karşılıklı olmak koşuluyla Bakan- lar Kurulu'nun izniyle Türkiye'de faaliyette bulunabilecekler. • Türkiye 'de kurulan derneklerin yurtdışında faaliyette bulunmalan ve yurtdışında kurulu derneklerin Türkiye'deki faaliyetlerine ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlen- di. Buna göre uluslararası alanda iş- birliği yapılmasında yarar görülen hallerde uluslararası faaliyette bu- lunma amacı güden derneklerin ku- rulması, bu derneklerin yurtdışın- da şube açması, faaliyette bulunma- sı, Dışişleri BakanhğYnın görüşü alınmak suretiyle îçişleri Bakanlı- ğı'nın önerisi üzerine, Bakanlar Kurulu'nun iznine baglı olacak. • Türkiye'deki derneklerin üye ol- duğu veya işbirliği yaptığı yaban- cı dernek veya kuruluşlann kanun- lara veya milli menfaatlere aykın faaliyetlerde bulunması halinde Türkiye'de kurulu bulunan derne- ğin, yabancı bir dernelde olan iliş- kilerine yine Bakanlar Kurulu ka- ranyla son verilecek. Dernekler, askerliğe. milli savunma ve kolluk hizmetlerine hazırlayıcı öğretim ve eğitim faaliyetlerinde bulunama- yacak. Bu amaçlan gerçekleştirmek üze- re kamp veya talim yeri açamaya- cak. Dernekler gerekli görülen hal- lerde îçişleri Bakanhğı veya bu- lunduklan yerin en büyük mülki amiri tarafından her zaman denet- lenebilecek. Dernekler, amaç ve faaliyetleri ile ilgili olarak "ilgili bakanhklarca" da denetlenebile- cek. Dernek kütüğü ve kayıt işlemle- ri, îçişleri Bakanlığı Dernekler Da- ire Başkanlığı ile valilikler tarafın- dan denetlenecek. Derneklerce tu- tulacak defterler ile ilgili usul ve esaslar tçışleri ve Maliye bakan- lıklannca birlikte çıkartılacak yö- netmelikJe düzenlenecek. Bu def- Türkiye'deki bir davanm sonucu tazminatla giderilemeyecek durumdaysa istek üzerine yargılama yenilenecek. Polisin konutlarda yapacağı aramalarda yargıç karan gerekecek. terlerin noterden onaylı olması zo- runlu olacak. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Yasası'ndaki değişik- likle de yabancılann Türkiye'deki bir toplantıya katılımı, afiş asma, hitap etme durumlannda izin usu- lü kaldınlarak, bildirim usulü ge- tiriliyor. Yasada öngörülen 72 sa- atlik bildirim süresi de 48 saate in- diriliyor. Yeniden yargılama yolu açıldı • Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasası'na eklenen bir madde ile Avrupa Insan Haklan Mahkeme- si'nin (AtHM) verdiği kararlarda. yargı karannın tazminatla giderile- meyecek sonuçlar doğurduğu anla- şılırsa karann kesinleştiği tarihlen itibaren 1 yıl içinde Yargıtay Bi- rinci Başkanlığı'ndan yargılama- mn yenilenmesi istenebilecek. Bu istem Yargıtay Hukuk Genel Kuru- lu'nda ele alınacak. Buna paralel olarak Ceza Muha- kemeleri Usulü Yasası'nda da ba- zı değişiklikler öngörülüyor. AÎHM kararlanna yeniden yar- gılama yolu açılmasına ilişkin hü- kümler yasanın yayımından bir yıl sonra yürürlüğe girecek. Teklifte yer alan geçici maddeyle de yeni- den yargılamaya ilişkin hükümle- nn geçmişe dönük uygulanması engelleniyor. Bu hüküm, yasa yü- rürlüğe girdikten bir yıl sonra AlHM'ye yapılacak başvurulara ilişkin kararlar için geçerli olacak. Pollsln durumu • Polis Vazife ve Salahiyetleri Yasası'nda yapılan değişikliklerle de ilgili mevzuat AB müktesebatı- na uyumlu hale getiriliyor. Polis ta- rafından kapatılacak umuma açık yerler yeniden düzenlenirken inter- net kafeler de bu kapsama alınıyor. Eğlence ve oyun yerleri ile içkili yerler gibi umuma açık yerlere gir- me ve buralarda çalıştırma yaşı 18 olarak yeniden düzenleniyor. Söz konusu düzenlemeyle polis tarafından konutlarda yapılacak aramalarda, hâkim karan aranma- sı koşulu getiriliyor. Gecikmesin- de sakınca bulunan hallerde en bü- yük mülki amirin yazıh emri konut aramalan için yeterli olacak. Belli bir mesleğe mensup kamu görevlilerinin dernek kurmasına ilişkin sınırlamalar da kaldınlıyor. Kamu yaranna çalışan derneklerin Maliye Bakanlığı'nca denetlenme- sine ilişkin hüküm, öğrencilere der- neklerle ilgili yürürlükte olan ya- saklar, serbest bölgelerin kuruluşun- dan itibaren 10 yıl süreyle grev ve lokavt yapılamayacağına ilişkin hükümler yürürlükten kaldınlıyor. Insan kaçakçılığına ağır ceza • Türk Ceza Yasası'na "göçmen kaçakçıhğı" tanımı ve yaptınmlan eklendi. Buna göre göçmen kaçakçıhğı yapanlar veya bunlara yardım edenlere 2 yıldan 5 yıla kadar agır hapis ve 1 milyar liradan az olmamak üzere ağır para cezası verilecek. Suç ışlenmesinde kullanılan taşıtlar ile elde edilecek maddi menfaatlere el konulacak. Bu suçlar "göçmenlerin yaşamlannı veya vficut bütünlüğünün insanbk dışı veya onur lana muameleve" tabi tutulması durumunda bir kat arttınlacak. Bu düzenlemeyle organ kaçakçılığına ilişkin suçlar da kapsama alınarak ağır ceza öngörüJüyor. Zorla çalıştırmak amacıyla yapılan insan kaçakçılığına da 5 yıldan 10 yıla kadar ağır hapis ve 1 milyar liradan az olmamak üzere ağır para cezası getiriliyor.Mecüs'in tarihi toplantısında hükümet ortakları arasında görüş aynüğı vardı. ANAP hderi Mesut Yılmaz'ın 'evet' oyu kullandığı baa değisikliklerde MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli olumsuz yaklaşü. (Fotoğraf: AA) Farklı dil ve lehçelerin öğrenilmesi için özel kurslar eğitim verebilecek Kürtçe yaymın önü açıldıRTÜK Yasası'nda yapılan deği- şiklikle, Türkiye yurttaşlannın gün- lük yaşamlannda geleneksel olarak kullandıklan farklı dil ve lehçelerde de yayın yapılabilmesine olanak sağ- lanıyor. Böylece yıllardır tartışılan tt Kürtçey8ym"ın önü açılmış oluyor. Bu yayınlar, "Cumhuriyetin anaya- sada beBrtûentemelıütetklerine,dev- letinüIkesvernükthleböKinmezbü- tünlüğüne" aykın olamayacak. Yayınlarda özel hayatın gizliliğine saygılı olunması kuralı getirilirken şiddet kullanımını özendirici veya ırkçı nefret duygulannı kışkırhcı ni- telikte yayın yapılamayacağı hükme bağlanıyor. Ilgiîi mevzuata aykın ol- mamak koşuluyla yayınlann yeni- den iletimine serbestlik de geririîiyor. • Basın Yasası'nda yapılan deği- şikliklerle de bazı durumlarda ön- görülen hapis cezalan kaldınlarak bunun yerine 10-100 milyar arasın- da değişen ağır para cezalan öngö- rülüyor. • Yabancı Dil Eğitimi ve Öğreti- mi Yasası'nın "Yabancı Dil Eğitimi veOğretimi ile Türk Yatandaşlannın Farkh Dflve Lehçeterinm Oğrenflme- si HakkmdaYassi* değiştirilerek ana- dilde öğrenimin yolu açıldı. Türki- ye yurttaşlannın günlük yaşamlann- da geleneksel olarak kullandıklan farklı dil ve lehçelerin öğrenilmesi için Özel Öğretim Kurumlan Yasa- sı hükümlerine tabi olmak üzere özel kurslar açılabilecek. Bu kurslar; cumhuriyetin temel ni- teliklerine, devletin ülkesi ve rrülle- tiyle bölünmez bütünlüğüne aykın olamayacak. Bu kurslann açılması ve denetimine ilişkin esas ve usuller, Milli Eğitim Bakanhğı 'nca çıkan- lacak vönetmenlikle düzenlenecek. İnsan Haklan Derneği: Uygulamaların takipçisi olacağız Haber Merkezi - Avrupa Birliği'ne uyum yasalan- nın TBMM'den geçmesini birçok kesim sevinçle kar- şıladı. İnsanhaklan savunu- culan ise karann sevindiri- ci olduğunu, ancak uygula- ma ve idari pratiğe ilişkin adunlann daha önemli ol- duğuna dikkat çektiler. ÎHD Genel Başkan Yar- dımcısı ve Diyarbakır Şu- be Başkanı Osman Bayde- mir ise parlamenter rejim içinde sorunlann çözüle- bileceğine inancın pekiş- Jiğini ifade etti. Baydemir, "Ancak AB uyum yasala- nyla ryileştirüen mevzuat- tan daha önenıüsi ırvgula- ma ve idari pratiğe ilişkin adım ile rurumlardır. Biz insan haklan savunucula- n,sözkonusu uygulamave idari pratiklerin takipçisi ve göztemcisi olacağız" di- ye konuştu. tstanbul Kürt Enstitüsü (Enstituya Kurdi) Başka- nı HasanKaya, uzun süre- dir tarhşmalan süren "Av- rupa Birliği Paketi"nm TBMM'den geçmesinin memnunluk verici olduğu- nu belirterek "Anadüdeöğ- renimveyaym,idamınkal- dınlması, düşünce ve ör- gütlenme özgüriüğü gibi baklar yasalaştL Duyarfa ve sorumlu tûmjTirttaşlar gi- bi bizler de bu sonuçtan mutluluk duyduk" dedi. Kaya, AB paketinin çık- masınm, daha birçok hak ve özgürlüğun önünü açacağı- nı söyledi. Azmlıklar vakıflarla ilgili düzenlemenin TBMM'den geçmesine memnun Hakkımız geri verildiIstanbul Haber Servisi - TBMM'de önceki gün AB'ye uyum paketi kapsamında yasalaşan ve azuılıklara ait cemaat vakıflannın, Bakanlar Kurulu'nun izniyle, gereksinimlerini karşılamak üzere taşınmaz mal edinebilmelerine, bu mallar üzerinde tasarrufta bulunabilmelerine olanak veren yasa, azınlıklar ve uzmanlarca olumlu karşılandı. Ermeni cemaatinin etkin yayın organlanndan Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmenı Hırant Dink, kendilerinin başından beri, bu değişikliğin AB paketi içinde ele ahnmasına karşı olduklannı vurgulayarak "Çünkü biz, 'Dışandan bastırdılar, Türkler de yapmak zorunda kaldılar' şekünde bir izlenimin doğmasma karşı çıkük, bunun çok >anlış olduğunu söyledik" dedi. Şimdiye dek yaklaşık 30 adet mülkün, vakıflannın elinden alındığını belirterek bunlan geri almak için yasal mücadele vereceklerini söyleyen Dink, "Son değisiklikle geçen yasa, bizlere verilen yeni bir hak, bir ayncahk değil. Aksine, daha önce elimi/den ahnan bir hakkm iade edilmesinden ibaret. Biz a>ncahk değil, tüm cumhuriyet • Ermeni cemaatinin etkin yayın organlanndan Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hırant Dink, şimdiye kadar 30 adet mülkün, vakıflannrn. elinden alındığını belirtti. Dink, bunlan geri almak için yasal mücadele vereceklerini söyledi. Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı ve medeni hukuk uzmanı Prof. Dr. A\dın Ayba>r da azınlık vakıflanna mülk edinme konusunda sınırlama getirilmiş olmasının zaten saçma bir uygulama olduğunu ifade ederek bu konuda tüm Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlannın eşit , haklara sahip olması gerektiğine dikkat çekti. TBMM'den geçen yasayı, "bir v^nhşın düzehilmesi" olarak niteleyen Aybay, "Cumhuriyet öncesinde, mütareke dönenıinde, Birinci Dünva Savaşı vıllarmda azuıhk Mirttaşlannın eşit haklara sahip ~ obnasnu istijoruz" diye konuştu. Dink, azınlık vakıflannın gereksiz mal mülk edinme niyetinde olmadıklannın altını çizerek TBMM'yi de bu yasalan çıkardığı, üstelik bunu seçim karan aldıktan sonra başardığı için kutladı. vakıflannın, özellilde de bazı Runı vakıflannın ga>Tİmenkul edinimi konusunda ve başka bazı alanlarda yanhş davranıslan ohnuş, bu yasa da bunlara karşı önletn olarak çıkanlmıştı. Ama günümüzdeki demokrasi anlavişında bu tür uygulamalara yer yok" diye konuştu. Baykal YTP'ye yüklendi. CHPdışlanarak ülkeningeleceği planlanamaz ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu)-CHP Ge- nel Başkanı DenizBay- kal şündi Türkiye 'nin geleceğine yeni bir siya- si yapılandırma kazan- dırmak isteyenlerin. ül- kenin temel siyasi biri- kimlerini, CHP'yi yok sa\ıp dışlayarak bir ge- lecek planlamaya kal- kışmaması gerektiğini söyledi. Baykal, "CHP'nin kuruhiş di- lekçesinin alanda, vüre- ğinde seçim kaygısı olan falan kişinin değil, ba- ğunsız bir cumhuriyeti ayakta tutma kkfiasmda- ki Mustafa Kemal Ata- türk'ün imzası vardır. Buhnza\'a herkes flıanet edebilir, ama CHPTiler edemez" diye konuştu. CHP Parti Meclisi (PM)düntoplandı. PM öncesinde TMMOB Zi- raat Mühendisleri Oda- sı Genel Başkanı Prof. Dr. Gürol Ergin ve yurt genelindeki ziraat mü- hendisleri odalanndan 46 kişilik grup partiye katıldı. Baykal. kartlım törenınde yapöğı konuş- mada, toprağın ekono- miye yük değil, güç ve- ren bir sektör olarak al- gılanması gerektiğini söyledi. Baykal, 4 Ka- sım'da açılacak yeni dö- nemde CHP olarak bü- yük sorumluluklar üst- leneceklerini belirterek Türkiye'nin umudu ha- line geldiklerini savun- du. Türkiye'nin ana si- yasi birikimlerinin 1980'den bu yana tahrip edildiğini anlatan Bay- kal, şunlan söyledi: "CHP'vivoksaypdış- layarak kâğıt üzerinde- ki bir çizgi gibi tasavvur ederek gelecek planla- mava kalkanlann, bu ta- rih dersini unutmamala- nna ihtivaç \ardır.' Solda birlik turları Derviş, Inönü ile görüştü ANKARA/tSTAN- BUL(Cumhuri>çt)-Sol- da birlik turuna çıkan Devlet Bakanı Kemal Derviş, îstanbul da Erdal tnönü ve Hüsamettin Özkan'la görüştü. SHP Genel Başkanı Murat Karayalçın, ça- tı parti kurulması öne- risinin uygulanması için yalnızca birkaç günlük süre bulunduğunu kay- detti. Karayalçın şunla- n söyledi: "Çaü parti kuruhırsa kaülacak olan tüm si> a- si partiler kendi yeıieri- ni koruyacak ve hiçbir parti bir başka parrinin çansı ahına girnıek zo- runda kalmayacak. En çok3 aytk bir çao. Mec- lis'e girene kadar bu şemsiyeolacakor. Ortak evolacakör.Ortakprog- ram hazırlanacak ve başbakan adavı çıkan- lacak. Seçim kazanıhr- sa hükümetin kurulma- sından sonra çab parti- si ortadan kalkabilir, partinin işlevini başba- kan üstlenebilir." Bu öneriyi önceki gün Derviş'e ve daha sonra gittiği îstanbul 'da Erdal fiıönü 'ye sunduğunu be- lirten Karayalçın, Inö- nü'nün açık ve dikkath biçımde önerisini dinle- diğini vurguladı. Kara- yalçın, "Her ikisinin de bunu düşüneceklerini ve değeıiendireceklerini umuyorum. Eğer sohın birlikteliği sağlanacak- sa önümüzde bu ild se- çenekten başka yol bu- hınmamaktadu"" dedi. Karayalçın ikinci se- çeneğin de, kurulan bir partinin çansı altına gir- mek olduğunu söyledi. Ancak kendisinin daha çok ilk seçenekten ya- na olduğunu anlatan Ka- rayalçın, "Bu birüerini miDetvekili yapmakiçin kullanılan bir model ol- mamahdır. Bunu 1991'deki uygulamadan avıracak olan da ortak hükümet programıdır" diye konuştu. Dervış de dün Erdal Inönü ile Anadoluhisa- n 'ndaki Sevinç ve Erdal Inönü Vakfı Merke- zi'nde bir araya geldi. tnönü'nün ardından Hü- samettin Özkan'la bir araya gelen Derviş'in ikili görüşmelerinin ar- dından herhangi bir açıklama yapılmadı. İşadamlarından farklı tepki AB kapısının kilidi açıldı Ekonomi Servisi - TBMM Genel Kuru- lu'nun AB uyum pake- tini kabul etmesi iş dün- yasında farklı tepkiler yarattı. Ankara Sanayı Odası (ASO) Başkanı Zafer Çağlayan. TBMM'nin aldığı ka- rarlarla "Türkiye'nin önündeki AB kapısının küidinin açüdığuu" be- lirtti. TÜSlAD tarafından yapılan açıklamada "AB uyum paketinin kabul edilmesiyle Türkiye, bundan sonra tam üye- lik sürecinin kesintisiz ileıiemesi için, çıkanlan yasalann uygulamaya geçirilmesine vönelik si- yasi iradeyi ön plana çı- karmahdır' 1 denildi. ASO Başkanı Zafer Çağlayan, "Birsrvütop- lum kunıluşu olarak yapnğımızuvanlannhe- define ulaşmasından ve MechYin çıkardığı ,\B düzenlemeleriyle Ata- türk'ün gösterdiği çağ- daş uygarlık yolunda önemB biradmıatmasm- dan büvük mutluluk du- yuyoruz. MecKs'in aldı- ğı kararlarla, Türki- ye'nin önündeki AB ka- pısının kilidi açıldı. Şün- di içeriye girip gerekli düzenlemelerin vapıbna zamanı başbyor" dedi. ATO Başkanı Sinau Aygün Türkiye'nin 1917'lere geri döndü- rüldüğünü söyleyerek, "Bu kararlar ovımun son parçası olması gereldr- ken şimdi oynandı. Tes- Umivetçi pou'tikalar iz- leniyor,düğmeye basıldı v«Türkiyearnkgerfliyor. AB uyunı yasalan diye MecKs'ten 16kararçık- b. Hiçbiri dolan, markı anlatmıvor. Apo'yu as- maktanvazgeçipanadil- deeğiOme izin vermenin Türkiye ekonomisine katkısı nedir" diye sor- du. Güneydoğu Sanayici ve Işadamlan Dernefi (GÜNSİAD) Başkanı Bedrettin Karaboğa ise Meclıs'in AB düzenle- meleriyle Türkiye'nin çağdaş bir ülke olduğu- nu dünyaya gösterdiğini söyledi.