Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 TEMMUZ 2002 PERŞEMBE 4 HABERLER DUMADA BUGUN ALİ SİRMEİN fsmaiCem Faktörii Felsefi hicv türunün yaratıcılanndan biri olarak <abuledilerMontesqui«u, 18. yüzyıl Fransas/'nın asillennı hicvettığı İran Mektuplan"nda, içinde bu- kjnduğu topljmun çılgın/ıklannı tasvır ederken şöy- teder: "Giydikle'nin, taktıklannın, sürdüklerinin tam bir anlatımn yapmaya kalkmam neye yarar ki; nasıl olsa yeri bir moda salgını başlayacak ve 5e- nim bütün çsbalanmı yerle bir edecek değişiklik- ler oluşturacaktır." Bizde de. $u anda ekonomi ve siyasetin nabzı- nı tutup durj-nun ne olduğunu anlamaya ve an- latmaya kalkşmak aynı derecede anlamsız. Çün- kü hesap edihesine olanak bulunmayan, akılla açık- lanması müTikün olmayan yepyeni bir faktörün her an ortaya çıkması ve bütün öngörüleri allak bul- lak etmesi rrümkun. Siz ne kacar oyunu iyi bilen bir satranççı olur- sanız olun, scnucu ancak oyun kurallanna uygun hamleleri düşjnerek saptamaya çalışırsınız, ama birinin gelip satranç tahtasını devirmesi oyunun kurallan içinde yoktur ki, sız o olasılığı da rtesap- layabılesiniz. Turkiye'de siyasetin de ekonominin de durumu aynen böyle oduğuna göre, baştan tutarlı bir tah- min yapmaya kalkmanın bir anlamı olmuyor. ••*-• Yine de son gelişmeleri irdelerken bazı noktala- nn üzennde durmakta yarar var. Öyle görünuyor ki, "Ecevit & Ecevit" firması, belki sağlık koşullannın da etkisiyle, siyasal ya- şamlannı bıtirme noktasına çok yaklaşmışlardır. Bülent Bey, her ne kadar 2004 yılına, yani nor- mal seçım tanhine kadar gitmek istese bile, bunu başarması olanaksızdır. Zaten kendısi ile Rahşan Hanım'dan başka bu rüyaya inanan kimse de yok. Erken seçimm olacağı kesin, ama nezaman ola- cağı ve kimlenn kazançlı çıkacağını şimdiden kes- tirmek güç. DSP'de kalanlann da, bu seçimden sonra Türk siyasal yaşamında biretkileri olacağı düşünülemez. Oran'daki evden bakıldığjnda, Hüsranettin ola- rak görü/en Hüsamettin Özkan'ın, çevresinde oluşacak hareketin nıteliği ile başan şansı için şim- diden bir şey söylemek güç, hatta olanaksızdır. Bırçoklan bu hareketin bir çekim odağı haline ge- lebilmesini, ancak çokluktan doğan bir boşluğun egemen olduğu sol kanatta yer almasına bağlı ol- duğunu ilen sürmekteler. Ama Hüsamettin Bey'ın kişiliği ile sol ne denli bağ- daşıyor? Hüsamettin Bey'in geçmiş konumu sayesinde elde ettiği siyası deneyim, tek başına onu çekim odağı haline getirmeye yeter mi? Politik kişiliği ek- sik kalır mı? Hüsamettin Bey'in karizması böyle bir markaya talebi arttırabilir mi? Ve nihayet, şu anda hafiften telaffuz edilmeye baş- lanan, "kımi dosyalann gün yüzüne çıkanlmasıy- la" Özkan'ın yıpratılması operasyonu başlatılıp bu yolda etkıli sonuçlara yönelinir mı? • • • Bunlar konusunda şimdiden bir şey söylemek güç. Ama görünen o ki, başlatılan harekete şans tanıyanlar bile, ancak yeni isimlerle güçlendirilme- si halinde başan sağlanacağını düşünmektedirler. Sık sık dıle getirilen isimlerden biri de Ismail Cem'dir. Sayın Cem'in neyapacağı, nasıl bir tavır alaca- ğı şu anda belli değil, onun için bu tür spekülas- yonlardan kaçınmakta yarar var. Ancak toplumun önemlı bir kesiminin, Ismail Cem'in adını ortaya atmış olması bile bizatihi se- vndirici bir olaydır. Çünkü Cem, siyaset sahnemizin alışılmış nrte- liklerinı taşıyah figürlerinden biri değil; tam tersine o, yeni bir siyaset anlayışının temsilcisi olarak gö- rüebilır. Cem, popülist, ağzı laf yapan, yaygaracı, polıti- kacı tipine taban tabana zıt. Okumuş yazmış, Türkiye'nin sorunlan üzerinde teonde ve pratikte kafa yormuş, bu alanda eser- le'vermiş, uzun yıllar politika içinde fazla yalpala- rradan, zıkzaklar çizmeden, sesini fazla yükselt- rreden, ama silik bir kişilik de sergilemeden başa- rı le yürumüş çağdaş kafalı bir kişi Cem. Toplumun alışılmışfigürferdışında,böyle bir ima- jır sahibıni lider olarak görmek istemesi, son za- rranlann karanlık siyasi gelişmeleri içinde ender umut ışKİanndan biri olarak göri/lüyor. Toplumda kaliteye, ciddiyete, tutarlılığa ve çağ- djşlığa talep doğması umut verici bir gelişme. Erbakan ve Erdoğan İki yasaklmm adaylık planı \NKARA(Cumhııri- yeBürosu)-Erken seçim sûecı, siyasi yasaklılar- da Necmettin Erbakan UeRttepTajyip Erdoğan cchesini de hareketlen- driı 8Nısan 1999 seçi- nrıöeKonya'dan bağım- sı adaylığı iptal edilen Erakan. seçimin ardın- da 1999 yılında Siyasi PaıierYasası'nda yapı- laiğişikliğedayanarak yeıden aday olmayı de- ntecek. RP'nin kapa- tıhasına neden olduğu içı Erbakan hakkında- k;>ı>asi yasak Şubat 203tarihinde sona ere- ce. Ancak Hazine yar- drnm dolandırdığı ge- re;e<ıyle verilen ceza Ysıay tarafindan ona- nu îrbakan ömür bo- y.î>aset yasağıyla kar- şiiacak. Erdoğan'ınen- gelı ise Anayasa Mahke- mesi karanna dayanjyor. Yüksek mahkeme, Türk Ceza Yasası'nın 312. naddesinden aldığı mah- kümiyetnedeniyle "mfl- letvekili seçilmeyeteıüH- ğjtaşunad^ı" için Erdo- ğaa'ın bir partiye kuru- CJ üye olamayacağına karar vermişti. Kurucu irçlik ile kurucu genel başkanlıktan aynlması için mahkemenin Tayyip Erdoğan'a tanıdığı 6 ay- hksüre 19 Ekim 2002 tanhinde sona eriyor. Bu nedenle AKP yönetici- ler., erken seçim tarihi- ı» \9 Ekim'den önceye almayı zorluyor. Hukukçulan ise Er- dc|an'ın "kunıcu üye- Bkttn" aynldıktan sonra "ade üye" olarak parti- ye iönmesini sağlamak içs çalışıyor. Seçim tarihi ve bu seçime hangi hükümetle gidileceği konusunda pazarlıklar yürütülüyor SenaryolaraABdamgasıANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Başbakan Büknt Ecevit'ın hasta- lığını DSP'deki parçalanma izleyin- ce, başkent kulislerinde her gün ye- ni senaryolar dile geririlmeye başlan- dı. Erken seçime gidilmesi kaçınıl- maz görünürken seçim tarihi ve bu seçime hangi hükümetle gidileceği konusunda çeşitli pazarlıklar yürü- tülüyor. Siyasal partilerin çıkarlan ve Avrupa Birliği 'ne endeksli senaryo- lara her gün yenileri ekleniyor. ANAP lideri ve Başbakan Yar- dımcısı Mesut Yıhnaz'ın AB konu- sunda adımlar atacak yeni bir hükü- met için muhalefet partileri, DSP'den kopan Hüsamettin Özkan ve arka- daşlanyla yakın bağlantı içinde ol- duğu vurgulandı. • ANAP lideri Mesut Yılmaz'ın AB konusunda adımlar atacak yeni bir hükümet için muhalefet partileri, DSP'den kopan Hüsamettin Özkan ve arkadaşlanyla yakın bağlantı içinde olduğu vurgulandı. Senaryolann iki ana eksenini, se- çim tarihi ve seçime hangi hükü- metle gidileceği konusu oluşturu- yor. Kulislerde, bu konularda dile getirilen senaryolar ana başlıklany- la şöyle. 57. hükümetle seçim.- DSP ve MHP, DSP'deki parçalanma ve sonrasına ilişkin senaryolarda ANAP'ın parmağı olduğu görüşün- de birleşiyor. Bu nedenle, iki parti ANAP'ı dışlamış görünuyor. ANAP lideri ve Başbakan Yarduncısı Me- sut Yıhnaz, AB konusunda istediği adımlan atacak birhükümetin kuru- lamayacağını görürse 57. hükümet- te kalabilir. Yıunaz, bu durumda en kısa sürede seçime giderek AB ko- nusunu referanduma dönüştürme hesabı yapıyor. Yılmaz. "Hükümet kabrsa 29 Ejiül'de seçime gJdeKm" diyor. ANAP'sız hükümet: ANAP"ın önümüzdeki günlerde hü- kümetten çekilebileceği senaryola- n yaygınlaştı. 57. hükümetle AB ko- nusunda adımlar atılamayacağmı gören Yılmaz'ın, hükümet dışında kalarak olası bir erken seçimde bu konuyu daha kolay bir referandum konusuna çevirebıleceği hesabını yaptığı belirtiliyor. DYPnin sonba- harda seçim koşuluyla DSP-MHP hükümetini dışandan destekleyebı- leceği kaydedıliyor. ANAP gider, DYP girer. ANAP'ın hükümetten çekılmesi du- rumunda. DYP'nin yeni hükümete girebileceği değerlendirmeleri yay- gınlaştı. MHP lideri ve Başbakan Yardımcısı Devlet Bahçeli'nin, ANAP'ın çekilmesi olasılığıyla ilgı- MHP, 1EYLÜL ÎÇİN ÇAĞRIMETNM TBMM'YE VERDt ANAP,Almanya seçiminibekliyor ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - MHP, parlamentonun 3 Kasım'da er- ken seçim karan almak üzere 1 Eylül Pazar günü olağanüstü toplanması için hazırladığı çağn metnini 125 im- zayla TBMM Başkanlığı'na sundu. AKP, SPve ANAP ise "aciseçraı*yak- laşımıyla eylül veya ekim ayındaki bir tarih üzerinde uzla- • şılmasını istiyor. MHP'nin çağn öneri- sinde, u sf\asi befirsizBk" gerekçesiyle uygulanmak istenen senaryolara gön- derme yapılarak ekono- mik göstergelerdeki olumlu tabloya karşın si- yasi istıkran sorgulayan yaklaşımlann güven or- tamuıı olumsuz etkiledi- ği kaydedildi. Çağn met- nini, muhalif milletvekil- lerinden Eclip Özbaş dı- şındaki tüm MHP'liler imzaladı. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin, ANAP lideri Mesut Yü- maz'ın "29Eylül" istemi- _ _ _ _ _ _ ni ilginç bir değerlendir- ^ ~ " ^ " ~ ~ meyle yorumladığı öğrenildi. Alman- ya'da 22 Eylül tarihinde seçim olaca- ğına dikkat çeken Bahçeli'nin "Me- sut Yılmaz, Hıristrvan DemokrarJaruı seçimikazanabDeceğini hesapinor. HJ- ristfvan Demokratların Almanva'da • ANAP'ın erken seçim için 29 Eylül'üönermesi üzerine Bahçeli, "Yılmaz, 22 Eylül'de Almanya'daki seçimlerde Hıristiyan Demokratlar'ın iktidara gelmesi durumunda bu rüzgânn ANAP'ı olumlu etkileyeceğini düşünüyor" dedi. iktidara gelmesi durumunda bu rüz- gânn Türkiye'de de .ANAP'ı olumlu et- kileyeceğmi düşünüyor" dediği belir- tildi. MHP Grup Başkanvekili Kora> Ay- dm, 20 millervekılı ile düzenlediği basın toplantısında. "Türkiye seçim dö- nemine girmiştir. Bundan sonra söy- ————— lenen tarihler önem arz etmemektedir" dedi. 3 Kasım'ı "enujgun tarih" olarak önerdıklerinı söy- leyen Aydın, "Esasarzu- ladığımız mevcut hükü- metleseçime gidilmesidir. Senarvolar üzerinde ko- nuşmarun bir favdası vok- rur. Hükümetin çekilme- si durumunda yeni dura- ma göre elbette ki aravış- lar olur" dıye konuşru. Daha erken tarihli baş- ka bir istem olmadığı ve- ya anayasada sayılan yet- kili kurum ve kişilerden bir istem gelmediği tak- dirde Meclis I Eylül sa- at 15.00'te toplanacak. Genel kurulun açılabil- mesi için, içtüzük uya- nnca milletvekili sayısının beşte üç ço- ğunluğu olan 184 mıllerv ekilinın ka- tılrm göstermesi gerekecek. Yeterli çoğunluk sağlanamazsa çağ- n düşecek. Toplantıda .VIHP'nin öner- gesi öncelikle görüşülecek. Bostancıoğlu'ndan duygusal veda Metin Bostancıoğlu, son kez bakan olarak gekn'gi MilK Eğitim Bakantağı'nda 33 yüük mesai arkadaslanna veda etti. Milli Eğitim Bakantağt ve DSP'den istifa eden Metin Bostancıoğlu, çahşmalan sırasında sevgi ve hoşgörüyü ön planda tuttuğunu befirtti. Veda konuşması sırasında sık sık »özJeri dolan Bostancıoğlu, Milli Eğitim Bakanbğı'na hiçbir şekilde siyaset sokmadığnu söyledL Bostancıoğluna bakannk personeli işiemeii bir tespih hediye etti. (AA) MHP lideri Devlet Bahçeli, Tufan Algan'ın görüşme talebini kabul etmedi YSK: Seçim 3 Kasım'a yetişmezÎLHAN TAŞCI ANKARA - "3 Kasun'da erken se- çim" önensini Meclis'e taşıyan MHP lideri Devlet Bahçeli'nin, kasıma kadar seçimlerın yetişmeyeceğine ilişkin ra- por sunmak isteyen Yüksek Seçim Ku- nılu (YSK) Başkanı Tufan Algan'ın görüşme istemini reddetriği ortaya çık- tı. Durum değerlendirmesi yapan YSK, oy verme günü belli olmadığından 18 yaşını dolduranlar açısından kütükle- rin güncelleştirilemeyeceği, 2 ay içe- risinde de seçim hazrrlıklannın yetiş- meyeceği sonucuna vardı. Deprem bölgelerindeki yoğun gö- çün de kütüklerin yazunı- nı geciktireceğine işaret edildi. Kurul, hazırhklann tamamianabilmesi için ka- rar tarihinin 1 Eylül'denge- ri çekilmesi veya seçim ta- rihinin ileriye atilması öne- risini gündeme getirdi. Erken seçim tartışmala- nyla ilgiü durum değerlen- dirmesi yapan YSK, perso- nel eksikliği, adli tatilin ya- ratacağı aksaklıklar, seç- men kütüklerinin güncelleş- ririlmesi, çıkmaz boya itha- li ve deprem bölgelerinde- ki çalışmalarda yaşanacak sorunlar nedeniyle seçimin yetişmeyeceği sonucunu içeren raporunu iletecek muhatap bulamadı.—= Edinilen bilgiye göre, YSK Başkanı Tufan Algan, sorunlan, önceki gün emek- lilik dilekçesini veren Baş- bakanhk Müsteşan Ahmet Şağar'ailetmekistedi. "!)- gisiz" kalan Şağar, YSK • Erken seçim tartışmalanyla ilgili durum değerlendirmesi yapan YSK, personel eksikliği, adli tatilin yaratacağı aksaklıklar, seçmen kütüîderinin güncelleştirilmesi gibi sorunlar nedeniyle seçimin 3 Kasım'a yetişmeyeceği sonucuna vardı. Başkanı Algan'a erken seçim önerisi- ni ortaya atan MHP lideri Bahçeli ile görüşmesini önerdi. Devlet Bahçeli de, Algan'ın görüşme istemini "zama- nıoutıadığır gerekçesiyle geri çevirdi. Seçim Yasası'nda, 18 yaşını doldu- ran her Türk vatandaşının seçme hak- kına sahip olduğu, seçmen listeleri ha- zırlanırken "18 yasuı doldurulmuş ol- masının hesabında seçim günü (o gün dahil) esas alınacağı" öngörülüyor. YSK, seçimin kesin tanhi belirlenme- diğı sürece kimlerin 18 yaşına girdı- ğinın tespit edilemeyeceği ve seçmen kürüğünün hazırlanamayacağına işaret etti. Yüksek Seçım Kurulu'nun 3 Ka- sım'da seçim yapılabileceği düşünce- siyle seçmen kütüklerini yenileyebi- leceği, ancak seçimin bir iki gün ileri veya geri alınması durumunda, 18 ya- şını dolduranlar değişeceğinden hazır- lanan kütüğün geçersiz sayılacağına dikkat çekildi. 1 Eylül'de karar alınıp 3 Kasım'da seçime gidilmesi halinde, 2 aylık süre içerisinde başta seçmen kü- tükleri olmak üzere seçim hazırlığının tamamlanamayacağına işaret edildi. Çahşmada, 17 Ağustos ve 12 Ka- sım'da yaşanan deprem nedeniyle yun- taşlardan birçoğunun göç ettiği, adres- lerinın de belli olmadığı belirtildı. BÖI- geden aynlan yurttaşlann adreslerinin belirlenmesi ve kütük yazımlannrn da uzun zaman alacağı kaydedildi. KASIMAYININ 'CtDDt BİR SEÇENEK' OLDUĞUNU SÖYLEYEN CHP LİDERİ BAYKAL: Varolaıı hükümetle seçime gidilsin ANKARA (CumhurfvetBüro- su)-CHP Genel Başkanı De- nizBaykaL var olan hükü- metle erken seçime gi- dilmesi gerektiğini be- lirterek seçimtarihi için kasım ayının "ciddibir seçenek'" olduğunu söyledı. CHP lideri Deniz Baykal, mil- letvekili transferine karşı olduklannı ancak bunun gelecek dönem- de DSP'den istifa eden bazı isimlerle "aynıpar- ti içindeyer almayacakla- n" anlamına gelrtıediğini söyledi. Baykal, dün TÜSİAD Baş- kanı Tuncay Ozilhan ve be- raberindeki heyetle görüştü. Bay- kal, gündeme siyasi knzin yerieşti- ğini belirterek Türkiye'nin istikrar- sız bir döneme girdiğini. hüküme- tin varlığının tartışılır hale geldiği- ni vurguladı. Koalisyonun en büyükparrisinde ciddi şekilde çözülme başladığını anlatan Deniz Baykal, şunlan söy- ledi: "Türkjye'yitopariamaklaznn. Derhal yeni bir siyaset yeni bir tab- looluştunılmalı. Var olan hükümet- le bir an önce seçime gidilmeti. Ye- ni bir hükümet arayışı süreci uzanr vemalhetifazla olabüir. Çok fazlaza- man ka>i>ediyoruz. Bir an önce Tür- ki\e net bir siyasi tercib aşamasına getoıefi." Ozilhan ise aynı soruya karşılık, seçimle ilgili yorum yapmadı. Siya- si belirsizlik ortamırun kalkmasını istediklerini anlatan Ozilhan, "Bir an önce bunun çözümü sağlanmalı ki ekonomideki körüye gidişL, bir an evvel durdurabileüm" dedi. Baykal, seçim barajının mevcut haliyie korunması gerektiğini. bara- jın indirilmesi halinde "attkültürvıe kinılflisf>asetininTürki>e')«yönve- receğau" sa\-undu. Baykal, DSP'den istifa edenlerin CHP'ye katılabile- ceği iddialannın anımsatılması üze- rine, transfer arayışı içinde olma- dıklannı vurguladı. Ancak bunun gelecek dönemdebukişilerle "işbir- liği içine girmevecekleri, aynı parti içindeyeralmayacaklan" anlamına gelmediğini belirten Baykal, bazı isimlerle bir arada olabilecekleri mesajını verdi. li soruya "YoDan açık olsun deriz" yanıtını vermesi, ortaklann bu ola- sılığa karşı hazırlıklı olduğunu orta- ya koydu. Bu senaryolarda kilit ro- lü DYP üstleniyor. DYP lideri Tan- su ÇiDer"in. ANAP lideri Mesut Yıl- maz'ı AB konusunda öne çıkaracak hükümet formülleri yerine, DSP- MHP ile birlikte bir seçim hüküme- tinde yer almayı yeğleyebileceğine dikkat çekiliyor. AB hükümeti: ANAP lideri Yılmaz, Meclis'te AB için gerekli adımlan atacak bir hükümet için ça- ba gösteriyor. Bu tür bir formül için öncelikle DSP'den kopan Hüsamet- tin Ozkan ve arkadaşlarırun hangi sa- yısal güce ulaşabileceğı bekleniyor. Dışişleri Bakanı îsmaflCem ile Dev- let Bakanı Kemal Der- viş'in de bu oluşuma ka- tıhnası bekleniyor. Yıl- maz'ın, muhalefet parti- leri ve Cem-Derviş-Öz- kan ekibiyle AB hedefi- ne dönük bir hükümet arayışına girebileceği vurgulanıyor. Bu tür bir hükümetin başbakan adayının lider- ler dışında bir ısim ola- bileceği kaydediliyor. Yılmaz, Cem ya da Öz- kan'm adlan da bu for- mülde başbakan adayı olarak anılıyor. AB konu- sunda adımlar atacak güçlü birhükümet kurul- ması durumunda seçimin 2003 ilkbahanna kalabi- leceği hesabı yapılıyor. Dervişde, dün DYP lide- ri Çiller'e 2003 ilkbaha- nnda seçim konusunda- ki fikrini sordu. Özkan-Cem-Der- vij'll senaryolar: Hüsamettin Özkan ile Cem ve Derviş' in bir ara- ya gelmesi durumunda, bu oluşumun önümüzde- ki sürecı yönlendirecek bir çoğunluğa ulaşabile- ceği hesaplan yapılıyor. Geniş tabanlı bir merkez partisi kurulacağı vurgu- îanırken Hikmet Çe- tinden Mehmet Moğul- tay'a, İlhan Kesici'den MehmetAK Bayar a, Sa- dettin Tantan'a dek çeşit- li isimlerin bu oluşum içerisinde yer alabilece- ği vurgulanıyor. Bu oluşum için çahş- malan yürütenler, kısa sürede ikinci parti olma- yı hedefliyor. Özkan- Cem-Deniş ekipleşme- sinin yaşama geçmesi ve bu oluşumun Meciis'te ikinciliğe yükselmesi du- rumunda, yeni hükümet konusunda inisiyarifi de ele alabilecekleri değer- lendirmesi yapılıyor. Bu oluşumun lideri başba- kanlığmda, ANAP ve mu- halefet partilerinin katılı- mıyla AB hedefi doğrul- tusunda biçimlenecek bir hükümet kurulabileceği \-ur2ulaniyor. Ecevit İstifa eder: DSPdeki erimenin sür- mesi durumunda iktidar partileri Meclis'teki sa- yısal çoğunluklannı yiri- rebihr. Bu durumda, Ece- vit'in istifası ya da gen- soruyla muhalefetin hü- kümeti düşürmesi gün- deme gelebilir. Ancak bu durumda, Cumhurbaş- kanı Ahmet Necdet Se- zer'in yeni hükümeti kur- ma görevini kime verece- ği konusu önem taşıyor. Sezer'in teamülleri esas alması durumunda. yeni hükümeti kurma görevi- ni MHP lideri Devlet Bahçeli'ye vermesi ge- rekiyor. Yılmaz ise Cumhur- başkanı'nın görevlendir- me yaparken teamülleri değil, AB konusu ve bu konuda Meclis'te ortaya konacak uzlaşmayı esas ahnası gerektiğini söylü- yor. Muhalefetin se- çim tarlhlerl: Muha- lefetpartileri, iktidariçin- deki pazarhklan dikkat- le izliyor. AKP, 6 Ekim'de seçim istiyor; SP ise ANAP'ın 29 Eylül'de se- çim ısteğine destek veri- yor. DYP ise sonbaharda seçim istiyor.