Katalog

11 TEMMUZ 2002 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA J\^ U LJ J. U M\ kultur@cumhuriyet.com.tr 15 llll UYCARLIKLARIN İZİNDE OKTAY EKİNCÎ Tarihi Kentler Birliği'ne yeni üyelik için başvuran belediyeler 'smavdan' geçiriliyor Geçmişleriyle kol kolatkı yıl önce 60 kadar belediyenın katıhmıyla kurulan Tarihi Kent- ler Birliğinin üye sayısı, 23- 25. / Mayıs/2OO2 günlerindeki Şan- lıurfa buluşmasında toplanan Bir- lik Meclisi'nin uygun gördüğü başvurularla birlikte ancak 90'a ulaşabildi... Ç"ünkü, geçen yıl yeni Birlik Meclisi'nce alınan bir karara göre: "tarihsel kent dokularını yaşat- mak ve kültürel mirası koru- mak" içın kurulmuş bir belediye- ler birligıne üye olabilmek için de aynı amaca uygun "kentsel özel- liklere" sahip olmak ve bunu gö- zeten bir "yerel yönetim anlayışı- nın" benimsendiğini belirtmek ge- rekiyor... Şanlıurfa'dakiBırlik Meclisi top- lantısında adaylıkJan görüşülen 17 belediyeden4'ü, bu koşullan göze- terek başvuruda bulunmadıklan içın üye olamadılar... Dığer 13 beledıyenin üyeliğe ka- bul gerekçeleri ise, adeta bir 'giriş sınavının'jüri değerlendirmesi gi- biydi. Belediyeler asıl sınavı ise "üye- lik gerekçelerindeki" tarihsel kimlik değerlerini "koruma çaba- larıyla" verecekler... Birlikbaşka- nı ve Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Erdoğan Bilenserin öne- risi gelecek Meclis'lerde tüzüğe de yansıtılırsa, kültürel mırasa zarar verici uygulamalan saptanan bele- diyelerin ise "amaca aykırı tu- tumlan" nedeniyle "üyelikten çı- kartılnıalarr" bile gündeme gele- bilecek... Işte, böylesı bir "hassasiyet" içinde birlığe katılmalan kabul edi- len yeni üyelerle ilgili "gerekçeli B' u yıl ikinci yaşını dolduran Tarihi Kentler Birliği'ne üye olmak için başvuran belediyelerin bu istekleri, bulundukları kentin geçmişiyle ilgilendiklerini ve kültürel mirasla ilgili çabalarmı raporlarıyla belgelemeden uygun görülmüyor... KÜLTÜRDE ULUSAL ÖRGÜTLENME - Eskişehir'in geçmişini yaşatan Odunpazarı evleri ve bu evlerin korunmasından sevinç duyan çocuklar... (solda)Başkent Ankara'nın tarihi Ulus Meydanı. Tarihi Kentler Birliği'ne yeni üye olan Altındağ ilçesinde (sağda). kararlardan" özetler. Mustafapaşa (Nevşehır-Ürgüp): Antik adı "Sinasos" olan ve 93 adet tescilh mımarhk örneği bulu- nan kentin Kapadokya bütünü içindeki konumunu önemseyen ça- balan nedeniyle üyeliğinin kabu- lüne... Balaban (Malatya-Darende): Geleneksel "kerpiç nıimarinin" örneklerinı ve bununla uyumlu kentsel dokuyu koruma isteğınin olumlu bulunarak üyeliğinin kabu- lüne... Side (Antalya): Antik ve tarihi kent dokusundaki yıllardır süren "tahribatı" durdurmaya yönelik yerel yönetim çabasının önemı ne- deniyle üyelik talebinin uygun ol- duğuna... Odunpazan (Eskışehir). Geniş bir kesiminin "SİT" kapsamında bulunması ve Eskişehir'in tarihsel merkezi olmasını önemseyen bele- diye çalışmalanyla üyeliğinin ka- bulüne... Viranşehir (Şanlıurfa): Tarihi "kalesi" ve antik yerleşmeyle üst üste olan kent dokusunu öne çıkar- tan çabalarındaki "sivil toplum kuruluşlarıyla" olan birlikteliği de gözetilerek üyeliğe kabulüne... Ereğli/Karadeniz (Zonguldak): Geçmişinin "4000 yıla" uzandığı- nı ve demir- çelik fabrikalanyla gerçekleşen tahribatın durdurula- rak yeniden tarihsel ve doğal kim- lik değerleriyle buluşması için ça- lışmalann yoğunlaştığını belirten belediye başvurusu uygun görüle- rek üyeliğe kabulüne... Uçhisar (Nevşehir) Kentin 'TarihselBirliğinTarihi Kentler Birliği, öncelikle bir "tarihsel kent koruması dayanışması" anlamını taşıyor. Bu durumu değerlendiren Birlik Meclisi, 5 Mayıs 2001 tarihindeki Bursa 2. Olağan Toplantısı'nda Birlige üyelik için aşağıdaki kriterleri belirledi... Üyelik kriterleri 1. Tarihi ve doğal çevre korumasına yerel yönetim politikalannda önem ve ağırlık verilen kentler; bu doğrultuda kent kültürünü, sivil toplum katılımını ve toplumsal duyarlılığı geliştirme çabalan içindeki kentler; 2. Yerleşme dokusunun önemli ve etkin bir kesimi "kentsel SİT, arkeolojik SİT, tarihsel SİT ve doğal SİT" olarak tescil edilmiş kentler; 3. Güçlü ve önemli anıtsal yapılan bulunan ve özellikle bu yapılanyla tanınan kentler; 4. Bir ya da birkaç antik kentle üst üste ve iç içe yaşayan kentler; 5. Diğer ülkelerdeki tarihi kentlerle "Kardeş Şehir" üişkisi kurmuş tarihi kentler; 6. Önemli, tarihsel olaylann cereyan ettiği tarihsel kentler; B İ R t l t l 7. Geçmiş uygarlıklara başkentlik yapan kentler; 8. UNESCO'nun Dünya Mirası listesine girmiş kültür değerlerinin bulunduğu kentler; 9. Tarihsel metropoller. koşullan ANITSAL KENTLER - Kapadokya yerleş- meleri de Tarihi Kentler Birliği'ne katılıyor. "UNESCO dünya mirası" liste- sindeki Kapadokya yerleşmelerin- den biri olarak üyelik talebinin uy- gun olduğuna... Niksar (Tokat): Özgünlüğünü koruyan "eski kamusal binaları" ve sivil mimarisiyle baş,vurusunu yapan belediyenin üyeliğe kabulü- ne... Ağlasun (Burdur) Antik "Sagal- lassos" kentiyle bütünleşen kimli- ğini, "Tarihi Ulu Çınar"ını ve öz- gün yerel evlerini her yıl şenlikler- le de öne çıkartan çabalan ile üye- liğinin kabulüne... Mut (îçel): Kentin adının Hitit- ler 'den ve "Luwi" dilinden geldi- ğini belirten belediyenin, Selçuk- lu dönemi mirasını da vurgulayan gerekçeleriyle üyeliğe kabulüne... Manisa (Merkez): Adı "Teselya Magnesia"dan gelen ve Spil Da- ğı eteğinde Osmanlı dönemini "Sultanlar Kenti" olarak yaşayan 5000 yıllık kentin. Mimar Si- nan'ın Ege'deki tek anıtsal eserinı de banndıran nitelikleriyle üyeliğe kabulüne... Dulkadirli (Kırşehir) Gelenek- sel dokusu, "yer altı şehri" ve Roma dönemine ait ilk dinsel mer- kezlerden "Üçayak Kilisesi" ile kimlik kazanan kentin üyeliğe ka- bulüne... Altındağ (Ankara) Başkentimi- zin tarihsel semtlerini içeren ve Kale çevresinde Ulus'a dek kent- sel koruma projelerinin yoğunlaş- tığını vurgulayan belediye başvu- rusunun uygun görülerek üyeliğe kabulüne... Bütün Eserleri'nin 8. cildi cıktı Atatürk'ü anlamak için temel kaynak Kültür Servisi - Kaynak Yayınlan'ndan çıkan 'Atarürk'ün Bütün Eserleri'nin 8. cildi de okuyu- cusuyla buluştu. Bilim adamlan ve araştırmacılardan oluşan 26 kişilik danışma kurulunun hazırladığı ki- tap, Türkiye devriminin büyük önderi Mustafa Ke- mal Atatürk'ün yazdığı, söylediği ve imzaladığı bü- tün belgeleri bir araya getirerek Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet Devrimi'nin tarihsel sürecini bılim adamlanna, araştırmacı- lara, aydmlara, bütün yurttaşlara ve dünya ka- muoyuna, özgün kay- naklardan, yanlışsız, ek- siksiz ve yorumsuz sun- mayı amaçhyor. Yüzlerce belge, yazı, mektup, demeç, tuta- nak, görüşme ve konuş- manın bir araya geldiği kitabın 8. cildi, 23 Ni- san-8 Temmuz 1920 ta- rihleri arasındaki bel- geleri kapsıyor. Bu ciltte, milli mücadelenin kazanılmasından sonra kurulacak yeni Türkiye'nin ilk chısumlan, kurumlar ve iç/'dış siyasetin belirlendiği ü kararlar, kanunlar, beyannameler, Meclis'ın açık M gızli oturum tutanaklan yer alıyor. Atatürk'ün Bütün Eserleri dizisi, 1908 Devrimi encesinden 1938'deki ölümüne kadartoplumumuzun ujvnm süreçleriyle iç içe olan M. Kemal Atatürk'ün nşamını, kendi ağzından ve kaleminden çıkan söz- feriayanı sıra Cumhurbaşkanhğı Arşivi'nden Sovyet De^let Arşivi'ne. ABD Senatosu Kitaphğı'na, tüm İK. ve devlet arşivlerinde korunan belgelerle okuyu- caya ulaştınyor. İKSV Genel Müdürü Görgün Taner, vakfın çalışmalannı yurtdışına taşıyacak Hedef yıl boyunca etkin olmak GAMZE AKDEMİR Istanbul Kültür ve Sanat Vakfi'nın (ÎKSV) genel müdürlüğüne atanan Gör- gün Taner, 1 Temmuz'da görevi Prof. Dr. Ersin Onay'dan devraldı. 1983 yıhndan beri tKSV'nin içinde olan, 2002 yılında vakfin pazarlama yönetmenliğini üstlenen Taner, dokuz yıldır da "Uluslararası Istan- bul Caz Festivali'nin yönetmeniydi. 1998 'den bu yana, Montreux, Pori (Finlan- diya), Umbna, Vitona (tspanya), North Sea (Hollanda), Molde (Norveç), Viyana. Montreal ve Istanbul Caz Festivalleri'nin üyesi olduğu A\Tupa Caz Festivalleri Bir- liği"nin (European Jazz Festivals Associati- on) başkanlığını yürüten Taner, önümüz- deki yıl genel müdürlük görevinin yanı sı- ra Caz Festivali'nin yönetmenliğini de sür- dürecek. - Yıllardır çeşitli görevlerde bulundu- ğunuz İKSV'de genel müdür olarak na- sıl bir çalışma yöntemi benimseyeceksi- niz. Vakfın çalışmalarına getirmeyi ta- sarladığınız yenilikleri açar mısınız? GÖRGÜN TANER - İKSV şu anda Is- tanbul'un kültür ve sanat yaşamına damga- sını vurmuş durumda. Mevcut festivallerin yanı su-a yıl içine yayılmış etkinlikler, yur- tiçi ve yurtdışı sanat kurumlan ile ortak ya- pımlar, Istanbul Kültür ve Sanat Dostları ile yaratmış olduğumuz platformun daha da zenginleştirilmesi, üzerinde çalışacağunız ilk konular olacak. Ülkemizin son derece genç bir nüfusu var, çocuklara ve gençlere yönelik kültürve sanat etkinlikleri de uzun vadeli projeleri- miz arasında. ÎKS V, ülke sınırlan içinde za- Taner, 'Caz Festivali'nde fazla caz müziği yok' eleştirilerini haksız buluyor. ten son derece saygm bir kurum. Ortak pro- jelerle ve Avrupa Birliği'nin bu derece gün- demde olduğu şu sıralarda, tKSV'nin Tür- kiye adına yurtdışında da önemli tanıtım ve kültürel ahşveriş platformu olma rolünü üstlenebileceğini düşünüyorum. - 9. Uluslararası İstanbul Caz Festiva- li'nin programını değerlendirir misiniz? Geçen yıl festivalde caz ağırlığının düşük olduğu ileri sürülmüştü. Bu konudaki düşünceleriniz? TANER - Dünya cazının en önde gelen isimlerinin yanı sıra Marianne Faithfull, Morcheeba, Stereo MC's, US3 gibi deği- şik çizgilerdeki sanatçılann da programm içinde yer alıyor oluşu, festivalin çizgisini özetliyor. Yeni mekân arayışlan (Kız Kule- si ve vapur), yepyeni bir ses ve ışık sistemi, (Altınçizme Şirketi ile) güçlü altyapı oluş- turma, atölye çalışmalan, sokak konserle- ri.. festivalin yenilikleri. Bize genellikle yö- neltilen "Caz Festivali'nde fazla caz mü- ziği yok" şeklindeki eleştiriler bence geçen yıllarda da haksızdı. Programımızın genel yapısı yine aynı, yalnızca ısimler farklı. - Vakıfdışındald çahşmalannızdan söz eder misiniz? TANER - îstanbul Bilgi Üniversitesi Sahne ve Gösteri Sanatlan Bölümü'nde ders veriyorum. Gelecekkuşaklara bilgi ve deneyim aktanmının son derece gerekli ol- duğuna inanıyorum. Aynca Açık Radyo'da Hakan Günit ile birlikte "Açık Şemsiye Programını" hazırlayıp sunuyoruz. Ama- tör olarak da yılda bir kez Babylon'da DJ'lik yapıyorum. ODAK NOKTASI AHMET CEMAL Kurumlaşma Kültürü... Toplumsal bağlamda kurumlaşma, bir düşün- cenin, ilkenin, kavramın ya da uygulamanın yer- leşik konuma gelmesi, sürekliliğe kavuşması an- lamını taşır. Bu alanlarda bir kurumlaşmanın ger- çekleşmesi, kurumlaşmış olan'ın bundan böyle gelişmesini artık siyasal ya da bireysel dalgalan- malara göre değil, fakat kendi iç dinamikleri han- gi hedeflere yönelmeyi gerektiriyorsa, o hedef- ler yönünde devinmesini ifade eder. Örneğin bir toplumda hukuk devleti ilkesi ku- rumlaşmışsa, bu, o toplumda ve o devlette artık her zaman hertürlü hukuka aykırılığın üzerine gi- dilecegı, hukuk ve adalet ilkeleri doğrultusunda yaşamın bir toplumsal bilince dönüşmüş olduğu anlamını taşır. Kültür ve sanat bağlamındaki kurumlaşmalar için de bu düşünceler geçerlidir. Gerçi özellikle sanat söz konusu olduğunda, ilk anda kurumlaş- manın örneğin sanatsal uygulamalan zaman içe- risinde bir tür kemikleşme ya da kalıplaşma teh- likesiyle karşı karşıya bırakabileceği düşünülebi- lir. Ancak sağhklı bir kurumlaşma, mutlakanlam- da değişmezlerı içeren/içermesı gereken bir ko- num değildir. Bir başka deyişle, düşüncelerin do- ğal devingenliği ile kurumlaşma ilkesi, birbirine ters düşmez. llke, yolu gösteren rehberdir, yolun haritasıdır, o yoldan nasıl gidileceğıni toplumsal gereksinmeler doğrultusunda saptamanın ilke- ye ters düşen bir yanı olamaz. Her kurumlaşma- da olduğu gibi, kültür ve sanat alanındaki kurum- laşmalar açısından da asıl temel taşı niteliğinde- ki oğe, bir sürekliliğe yönelik inançtır. Çünkü ku- rumlaşma, ancak zamanın akışı içersinde, çoğu kez de örneğin tek bir kuşağın normal yaşama süresinı çok aşan bir zaman dilimi boyunca ger- çekleşebılecek bir olgudur. Bu bağlamda bir kurumun kurulması, önemli- dir, ama henüz kurumlaşmanın kendisi değildir. Dahası, bir kurumun salt kurulması, sonraki ku- rumlaşmanın güvencesi bile sayılamaz. Çünkü böyle bir güvence, o kurumu oluşturanlann ya da kuruma sonradan katılanlann zamanla kurumu ne ölçüde kendilerinden-öte görebilecekleri, so- mut sonuçlarına belki kendi yaşam süreleri içer- sinde tanık olamayacakları katkılarda bulunma- ya ne ölçüde hazır olacakları ve belki hepsinden de ötesi, gerektiğinde kendilerini kurum yararı- na ne ölçüde geri çekebilecekleri gibi noktalar- dan bağımlıdır. Ülkemızde çeşitli alanlardayetennce kurumla- şılamadığından yakınılırken, yukarıdaki düşün- celerin göz önünde bulundurulmasının kesinlik- le gerekli olduğuna inanıyorum. Uygar ülkelerde kurumlaşmaların tarihine bakıldığında göze çar- pan ilközellik, başarılı kurumlaşmaların temelin- de hep Ben ve Kurum arasındaki çeşitli duyarlı dengeleri çok sağhklı kurmuş bireylerin yattığı- dır. Eğer demokrasinın gerçekten iyi işlediği ül- kelere önyargısız bakılacak olursa, o ortamlarda polıtikacıların görevden ayrılmayı göreve gel- mekten farklı saymadıklan, bu yüzden de çoğu kez görevlerinden büyüyerek ayrıldıklan hemen görülür. Demokrasiyi gerçek anlamda kunımsallaştıra- bilecek bilinç, ancak böyle bir bılinç olabilir. Ve böylesi, yalnızdemokrasi için değil, ama tüm ku- rumlaşmalar için olmazsa olmaz niteliğinde ko- şul olan bir bilinçtir. Ülkemizde temelleri nice umutlarla atılmış tür- lü kurumların, zaman içersinde kurumlaşmanın eşiğinden adım bile atamadan son bulmalarının ya da yozlaşmalarının temelinde hep "Kurum ol- sun" diyen, ama gerçek kurumlaşma ve onun ko- şul kıldığı bireysel özveriler, anonim kalacak kat- kılarda bulunmaya gönül indirmeler üzerinde dü- şünme gereğini duymayan kişilerin bulunduğu- nu söylemek, sanırım bir abartma olmayacaktııi eposta: ahmetcemalusuperonltne.com acem20 a hotmail.com Teoman Öztürk anılıyor • Kültür Ser\isi - Türk Mimar ve Mühendisler Odalan Birliği (TMMOB) eski başkanı Mimar Teoman Öztürk, bugün saat 12.30'da Karşıyaka Mezarlığı'nda anılacak. TMMOB Ankara ll Koordinasyon Kurulu tarafından düzenlenen anma etkinliği saat 14.00'te Çankaya Belediyesi Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde yapılacak panel ile devam edecek. Açılışını TMMOB Ankara tl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Kenan Akdemir'in, açılış konuşmasını ise TMMOB Başkanı Kaya Güvenç'in üstleneceği paneli EMO Ankara Şube Y.K. Başkanı Mustafa Kadıoğlu yönetecek. Panele, H.Ali Yiğit, Pınar Erol Mai, Sait Kozacıoğlu, Seyhan Erdoğdu katılacak. BUGUN • ENKA AÇIKHAVA TİYATROSU'nda 21.15'te Cem Karaca ve Kurtalan Ekspres konseri. (0 212 276 22 14) • İŞ SANAT'ta 'Sinema ŞenUği' kapsamında 12.00, 14.15, 16.30, 19.00'da Christopher Nolan'ın 'Akıl Defteri' filminin gösterimı. (0 212 316 10 83) M BEYOĞLU SİNEMASI'nda 'Ferruh Doğan Anısına-Sinema Yazarlarının Seçtikleri -II' kapsamında 11.30,14.00, 16.30, 19.00, 21.30'da Buz Luhnnann'ın 'Kırmızı Değirmen' fibninin gösterimi. (0 212 251 32 40) • İFSAKta 19.30'da Ebru Gedik, Işın Ceylan, Serra Özyedierler, İrep Engin, Gürdal Tez\ar'ın yönettiği 'Sobe' adlı kısa film gösterimi. (0 212 292 42 01) ISTANBUL CAZ FESTtVALİ'KDE BUGON • CEMİL TOPUZLU AÇIKHAVA SAHNESİ'nde 21.00'de Jan Garbarek'in konseri. (Biletvc: 0 216 454 15 55) • BABYLON'da 23.00'te Esbjörn Svensson Trio'nun konseri. (Biletix: 0 216 454 15 55) • ROXY'de 23.00'te DJ Logic & Project Logic Featuring Special Guest Vernon Reid konseri. (Biletix: 0 216 454 15 55)