Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 TEMMUZ 2002 PERŞEMBI OLAYLAR VE GORUŞLER olay.gorus@cumhuriyet.com.tr EYET/HAYIR OKTAYAKBAL Hakbr Var, Ama? Durmaksızın konuşanlar yonetımde etkın ol- maya çalşanlar, bır fırsatını bulsalar ulus ışle- nnı tummie ellenne almak ısteyenler kımler1 ? Emekçler mı, ışçıler mı, aydınlar mı halkın açlık sınınnda|f yuzde yetmışlık buyuk kesımı mı? İŞVI letı tervtsıl ' la^arak ısâhıplen, yucegorevlıler, mıl- *» scfyleyenler Bıldınleryayım- ustune demeç vererek, her ı, heryoldan once oz çıkarlarını koruya- rak, en luks yerlerde sefa surerek, u/kenın zen- gınlıklennt^rteiterde plajlarda eğlence yerle- rınde doyasıya tadarak1 TBMM de kaç emekçı var? Meclıs'tekı el ya da kafa gucuyle yaşamını surdurenlerın sayı- sını bflıyormusunuz? Çıkarılan yasaların kım- ler yaranna olduğunu hıç duşundunuz mu? Son ellı yılın halk çoğunluğu ıçın en yarariı ya- saları çıkartanın, halktan yana bır şeyler yap- mak ısteyenın, bınbır engel karşısında unutul- maz hızmetlerı gerçekleştırenlerın kımler oldu- ğunu unuttunuz mu'7 Bulent Ecevıt'ı ben bır çalışan tum yaşa- mını kalemıyle kazanan bır yurttaş olarak, dı- yorum kı, gelmış geçmış polıtıkacılar arasında bır tek Bulent Ecevıt'tır halktan yana halk ya- rarına bır şeyler yapmak ısteyen polıtıkacı1 Grevhakkı, ucretlı ızın toplusozleşme duze- nı, hepsı Ecevıt'ın Çalışma Bakanlığı nda ka- zanılmış, yerleşmış, benımsenmış haklardır Ya da haklar ıdı1 lyı de, ne otdu sonra? Ecevit kaç kez baş- bakan oldu yasalaştırdığı ışçı hakların/ koru- yabıldı mı' Bılmem kaçıncı başbakanlığı uç yıldır surduruyor Toplusozleşme ne oldu, uc- retlı yıllık ızın, grev hakkının uygulanması? Hepsı bır masala mı donuştu? Uygarlığın, demokrasının en çok savunucu- su olan, olması gereken basın yanı medya bu- tun bu haklarını kullanamaz duruma gelmışse, suç kımın'7 önce çalışanların dıyeceksınız1 Nı- ye haklarını alamıyorlar nıye yasaların tanıdığı olanaklan unurtular? Nıye Gazetecıler Sendı- kası başta olmak uzere tum sendıkalar fede- rasyonlar yurt ışlerıne ağırlık koyamıyor^ 12 Mart'lar, 12 Eylul ler mı, Ozal yonetımı mı, o gunden bugune suregelen hukumetier mı sorumlu bu ters tutumlardan'? Yoksa, herkes- ten once yasalann tanıdığı haklannı gereğınce savunamayan çalışanlar, yanı hepımız mı? Sorunun ozu emekçıyı savunan bır tek guç- lu sıyasal oluşumun olmaması' Solda sağ- lam, guvenlıbırbırlığınkurulamaması 1 Işte ye- nı bır genel seçım karşımızda Ne olacak se- çım olacak da 1 Yıne aynı kışıler, çevreler, pa- rababaları, zengınler, ışverenler ve yandaşla- rından oluşan bır kalabalık dolmayacak mı Meclıs'e 9 Uyanalım uyanalım dıyoruz, ama once ken- dımız uyuyoruz Ya da uyutuluyoruz 1 ÜEDULCMBÜZ Turhan Siyaset Reformu... Prof. Dr. Orhan ŞENER KadırHas bnnersıtesı S on yapılan bır ka- muoyu araştırma so- nuçlannda da orta- ya çıktığı gıbı. Tur- kıye'nın son 50 yıl- dır vaşamakta olduğu sosyo- ekonomık ve sıyasal sorunlann temelınde, parlamentonun \e- rimsizKği en belırleyıcı etmen (aktor) olarak gostenlmekte- dır Ne var kı mevcut ve kurul- makta olan sıyasal partıler, po- lıtıkada etkınlığı sağlayıcı pro- jeler sunmamaktadır Bu nedenle, aşağıdakı >azı- mızda sı>asal karar almada et- kınlığı sağlayacağını umdu- ğum, cıddı sıyasal reformlarla ılgılı onlemler, ozlu olarak sı- ralanmıştır Açıklamalanmızda sıyasal karar alma (publıc cho- ıce) bılım dalının ana ılkelen ve gelışmış demokrasılerdekı uy- gulamalar temel alınmıştır Seçim sistemi: Beledıye baş- kanlıgında ıkı turlu, mıllerve- kılığınde 27 Mayıs Anayasa- sı'nda ongorulen Ulusal Artık- lı Temsılı Sıstem. cumhurbaş- kanhğında ıse, halkoyu ıle se- çım yapılmahdır Her turlu ba- raj uygulamalanna son venle- rek temsılde adalet sağlanma- lıdır Oylamalarda, tercıh oyla- ması (pluralıty votrng) kulla- nılmalıdır Delege sistemi: Ulkemızdekı delegelerın partı başkamnca belırlenrnesı ve delegelenn ıse partı başkanını seçmelen bıçı- mındekı uygulama, seçmenle- nn ıstemedıklen mılletvekılı adaylanna oy vermelenne ve lıder sultasına yol açması nede- nıyle, halkın demokrasıye olan guvenını sarsmaktadır Bu ne- denle kaldınlmalıdır Deraekstatüsü: Sıyasal par- tılere dernek statusu venlerek seçmenlenn aıdatlanyla finans- manı sağlanmalıdır ve Hazıne yardımı kaldınlmalıdır Boy- lece, kuçukpartılenn mılletve- kılı transfenyle Hazıne yardı- mı alabılmek ıçın yapay partı- ler kurmalan onlenırken. ayn- ca sıyası partıler arasında Ha- zıne yardımı alma yonunden ortaya çıkan adaletsızlıkler de onlenecektır Mifletvekfli transferi: Mıllet- v ekıllennın çıkar sağlama ya da kazanacağını tahmın ettığı par- tılere transfen bıçımındekı ka- muoyunu rahatsız eden uygu- lama terk edılmehdır Partısm- den aynlan mılletvekılı bağım- sız kalabılmelıdır Senato: Turkıye'de senato- nun kaldırümasından sonra, çok sayıda yasa cumhurbaşka- nı tarafından v eto edılmekte v e Anayasa Mahkemesı 'nce ıptal edılmektedır Gunumuzde se- nato sadece nufüsu çok az olan ıskandınavya ulkelenyle, Yuna- nıstan, Portekız ve Israıl'de bu- lunmamakta olup, butun gelış- mış demokrasılerde etkınlığı arttıncı bır rol oynamaktadır MiDetveldli sayısı: Ulkemız- demılletvekılı sayısının artma- sına karşın, karar almaya katı- lanlann sayısı sembotik düzey- de'dır Gerçekten, karar alma- ya katılanlann sayısı arttıkça, ınsanlann firee rider motivas- yonu ıle davranma olasılıklan da artmakta ya da sorumsuz davranabılmektedırler Mılletvekılı sayısı ulkelenn buyuk bır çoğunluğunda, 150 ıle 450 arasında degışırken, or- neğm ABD'de 435, Avustur- ya'da 183, Fınlandıya'da 200 olup, sadece Ingıltere, Fransa ve îtalya'da daha fazladır Ul- kemız ıçın ıse mılletvekılı sa- yısı 350 ve senator sayısı 150 olduğunda, parlamentonun et- kınlığı onemlı olçude artacak- tır Bakan sayısı: Ulkemızdekı 36'ya ulaşan bakan sayısı, ge- lışmış demokrasılerdekı ortala- ması olan 15 'e ındınlmekle cıd- dı ulke sorunlan daha kolay ço- zume kavuşturulacaktır (Şe- ner, Cumhurı>et 22 Mayıs, 2002) Parlamentonun görev suresi: Dunya uygulamasında parla- mentonun gorev suresı ortala- ma 3 ve 4 yıldır Orneğın Isveç ve Avusturya'da 3, Almanya, Belçıka, Fınlandıya, Hollanda, ıspanya, Japonya ve daha bır- çok ulkede 4 yıldır Turkıye'de genelde3 yılda seçtmienn ye- nılenmesıne ılışkın toplumsal talepler gelmektedır Ancak, ıktıdann seçımlen gecıktırme çabalan, belırsızhk ortamı ya- ratarak ekonomıye olumsuz yansımaktadır Bu nedenle, Tur- kıye'de de seçım donemırun 3 ya da 4 yıl olması gerekmek- tedır Seçim boJgesi: Ulkemızde bır- çok yerde ve yenı ıl yapılan ıl- Ierde 70 bın seçmenle bır mıl- letvekılı seçılırken, dığer ıller- de ıse, neredeyse bu sa> ının ıkı katı kadar seçmen bır mılletv e- kılı seçebılmektedır Anayasa- nın eşıtlık ve temsılde adalet ılkelerıne aykın bu durum, se- çım çevrelennuı ıllere gore de- ğıl, eşıtlık ılkelenne gore In- gıltere'de olduğu gıbı yenıden saptanmasını gerektırmektedır Din işleri poHtikadan soyut- lanmalı: Batı demokrasılenn- de dın ışlen devlet butçesınde yeralmadığından, polıtık amaç- larlakullanılamamaktadır Ul- kemızde ıse ozellıkle sağ par- tıler 50 yıldan ben dm hızmet- lennı butçe ıle fınanse ederek oylannı arttırabılmışler, ancak ekonomıye buyuk zararlar ver- mışlerdır Bu durum bır yandan, dını duygulann polıtıkacılar tara- fından ıstısmanna yol açarken dığer taraftan ekonomıde ven- mı önemlı olçude duşurmuş- tur Şoyle kı, Dıyanet Işlen Baş- kanlığı'na, dınsel vakıflara \e fonlara butçeden sağlanan ola- naklar, 6 bakanlığın butçesı top- lamını geçerken. boyîece 50 yılda ıse, Turkıye'nın toplam borçlannı karşılayacak bır kay- naktan vazgeçılmıştır Çozum. gelışmış demokra- sılerde olduğu gıbı dınlenn ve mezheplenn uyelen tarafından fınanse edıldığı bır dernek sta- rusudur mezhepler arasında yaratılan haksız uygulama da sona ere- cektır Mali sorumlulukyasası: Uy- gulamasına ılk once Yenı Ze- landa'da başlanan bu >asa ıle, malıye bakanı donuşlu (pen- yodık) surelerle Meclıs'e hesap vermektedır Eğer, bu yasa Tur- kıye'de de uygulansaydı, 7 ba- yındırlık bakanının seçım bol- gelenne talepyetersızlığı nede- nıyle kapatılan, bırer havaala- nı yapmalan bıçımındekı uygu- laması olmayacaktı Ya da, ke- sın hesap >asası doğru durust tartışılacaktı Ombudsman Kurumu: Bu kurum bır yandan adalet hız- metlennde tıkanmayı onlerken. ote yandan vatandaşlan ıdare- nın haksız eylemJennden koru- maktadır KKTC dahıl 90'dan fazla demokratık ulkede etkın- hkte bulunan bu kurum, ulke- mızde de derhal uygulamaya geçrnlmelıdır MOletvekili dokunulnıazhgı: Sınırlandınlmalı, saydamlığı sağlayacak yasalar uygulama- ya konulmalı, Memunn Mu- hakematı Yasası soruşturma açılmasını onlemeyecek bıçun- de değıştınlmeh, kayıt dışı eko- nomıyı vergılendırecek yasa- lar yapılmalı, burokrasıde lı- yakat sistemi uygulanmalı Yol- suzluklannpolıtıze edılmelen- nı onleyecek, ozel bır yargıla- ma sistemi gelıştınlmelı Sonuç Yukanda ozlu olarak sırala- nan reform onlemlen bır siste- mi oluşturduğundan tam olarak uygulanmahdır Mevcut sıya- sal partılenn ve kurulma aşa- masında olan yenı oluşumla- nn hıçbınsının siyaset proje- lennde, bu onlemlenn yer al- maması duşundurucudur Tek çare, geçmışte Fransa'da ve baş- ka ulkelerde olduğu gıbı (Sa- >ın Prof Dr Bedii Feyzioğ- hı'nun da bu sayfada bırkaç kez yazdığı gıbı) Sayın Cumhur- başkanımızın oluşturacagı bır kurucu meclısın oluşturulma- sıdır Boyle bır yenıden yapılan- ma olmadan, demokrasının bu- tun kurallanyla ışlemesı ola- nağı olmadığı gıbı, sıyasal ıs- tıkrarsızlık ulkemızın kaden olmaya devam edecektır Kal- dı kı, bu onenlen reformlar ya- pılmadıkça, erken ya da zama- nında seçım yapmanın da bır onemı kalmayacaktır Ecevit ve Vefa... A. Gaili A Ş I K i ö Donem Ka\sen Mılletvekılı CHPBıhmKurulul\esı Ş nrlennde vefa soz- cugunu en çok kullanan şaır du- nunundakı Fuzu- K; vefayı, yetkin ahJakın en asil temellerinden bi- ri olarak gorur \ e "tnsan vefah olduğu ölçüde in- sandır" der Ashnda tum gerçek dırüer ve felsefi oğretıler açısından da boyledır 1960'hyıIIannortala- nndan başlayıp, 1980 12 Eylul 'une kadar suren yaklaşık 15 yıllık bır do- nemde, CHP orgutleny- le Sayın Ecevit arasında- kı gonul bağı, soylenbı- lımdekı (mıtolojıdekı) Leyla ıle Mecnun arasın- dakı bağdan farklı değıl- dır Bu sıyasal aşk uğruna CHP, ismetPaşa'dan Fey- aoğtu'na kadar uzanan bır kavga ortamında ru- ce unlu ve çaplı dev let ve siyaset adamını, gozunu kırpmadan Ecevit uğru- 7 HAZİRAN -1 TEMMUZ 2002 Bırlık Medya Fıda Fılm Fujı Fılm Kampus Medya Mas Matbaacılık Mımeray Ofset Yapımevı Promoshop Reklam-iş Sınefekt TAV TAYFA THY Wall istanbul Kultur ve Sanat Vakfı, 30 Uluslararası İstanbul Muzık Festıvalı Servıs Sponsorları'na teşekkur edıyor 1 -s İO «-•a Sponsoru Kurumsal Sponsorlar Eczacıbaşı T KOÇBANK V RENAUIT Bu ılan Cum'tunyet Gazetes nın katkılanyla yayırlanmıştır Cumhurly* na feda etmekle kalma- mış, bulvarlara-kulvarla- ra dallara-yollara, ha- sımlann ınadına-kuşla- nn kanadına "Ecevtt" ıs- mını yazmış, onun kım- lığını koskoca CHP'nın onune çıkarmış, bınlerce partılı, oğluna Ecevit, kı- zına Rahşan adını ver- mış, bır ınanca donuşen bu sıyasal rutku uğruna, sade uyeden ıl başkanı ve mıllervekılme kadar yuzlerce genç ınsan, bı- rer demokrası şehıdı ola- rak toprağa duşmuştur Şımdılerde ıse bu ınsan- lann tumu, hayal kınklı- ğının, pışmanlığın ve al- datılmışlığın sarmahnda dovunmektedır Çunku, kendısı de ozan olarak Sayın Ecevit. Fuzulı'nın çok onemsedığı *vefa"yı, istanbul 'da bır semtın adı olarak tanımakta ve 70'lı yıllardakı yuksehş tren- dını ve efsaneleşmesınde- kı gızemı, CHP'lılenn bı- reysel ve orgutsel eme- ğınde ve ateşın heyeca- nında değıl. sayın eşının "anırsızyeteneklermde'' aramaktadır Sayın Mesut Yümaz, zamanın Içışlen Bakanı Sayın Tanlan'ın suyunu ısıtmaya karar vennce, ANAP grubunda yaptığı bır konuşmada "'Hiçbir parti, Anavatan Partisi kadar ihanere uğrama- mıştır" dedı Oysakı, Brütüs'ten gunumuze de- ğın, ınsanoğlunun tanık olduğu ıhanetlenn en bu- yuğunu ve en karmerhsı- nı CHP'ye ve CHP'hle- re Sayın Ecevit yapmış- tır Kendısını 32 yaşında mılletvekılı, sonra baş- kan, başbakan, genel sek- reter ve genel başkan ya- pan bır partıye ve o par- tı ıçınde geçen ve yıllar- ca suren koltuk kavgala- nnda bır fedaı anlayışı ıle kendısının yanında yer alan tum sıyasal kışılere ve kadrolara, Sayın Ece- vıt, bırakınız mınnetı, ozel bır husumet duya- bılıyorsa, bunun msanı, ahlakı ve felsefi ızahı ne olabılır "Kin, yüreğirae yük- tûr" özdeyışı kendısıne aıt olduğuna gore, yaşa- mının bu ılen donemın- de yureğının yuku çok ağırlaşrruş olmalıdır Sa- yın Ecevıt'ın CHP'lı yıl- lannda kendısı ıle kader ve mucadele arkadaşlığı yapmış onlarca ınsandan hıçbınsını bır kara gun- de arayıp hatınnı sordu- ğu duyulmamıştır On- lardan bazılannın cena- zelenne polıtık amaçla karılır Oyle goruluyor kj, 12 Eylul sonrasının Ecevıt'ı bılımsel tezlere konu ola- bılecek bır ruh halı ve si- yaset anlayışı sergılemek- tedır Ecevit, 12 Eylul'u ızleyen gunlerde konuk edıldığı Hamzakoy'da sa- yın eşıyle bırlıkte "Bir dünya yaratalım yalnız Udmiz için" şarkısından esınlenerek "Birpartiku- rahmyahuzikimiz 1 ^ ^ anlaşmışlar v e geçmışle ılgılı reddı mıras (mırası reddetme) karan almış- lardır Gerçek bu olduğu hal- de. yıllarca meydanlar- da "CHP bfcd yalnız bı- rakn'' propagandası yap- mışlar, seçmenın acıma duygusunu ustaca somur- muşler, saf ınsanlan al- datmışlarve "Ecevityal- nızdeğüan" dıye bağırt- mışlardır Sayın Ecevit yanm yuzyıla yakın bır suredır koskoca bır ulusa, oldu- ğundan ve gerçeğınden farklı gorunebılmeyı us- taca başarabılmış çok ye- teneklı bır siyaset aktoru- dur Yıllar bovunca hep "kibaruğı'','*halkçıuğı'', "demokrathğı'' ve "dü- rüsthığâ" one çıkanlmış, hırsı, entelektuel bırıkımı ve çalışkanlığı ovulmuş- tur kısmı kendınde ger- çekten var olan, bır kıs- mmın da ne olçude ken- dısınde var olduğu kuş- kulu ve tartışmalı bulu- nan nıtelık ve ozelhkle- n, medyadakı adamlan- nın ve basın-yayın dun- yasının bazı toy mensup- İannın ozel çabalan \e katkılanyla halkın go- zunden kaçınlmakla kal- mamış, yıne bu çevrele- nn desteğı ıle Ecevit, ha- yal ve fantezılennı pa- zarlayabılecek saf muşte- n yığınlan bulmakta hıç zorluk çekmemış olsa da artık Ecev ıt donemı ebe- dıyyen kapanmak uzere- dır Anadolu'da cıddı bır emek urunu olmayan -te- saduflere bağlı- kazanım- lar ıçın "Bereketwrsin ti- prve-Sürdü getirdi kapı- ya" şeklınde bır ozdeyış v ardır v e DSP' nın 99 se- çım başansı, bu ozdeyış- le çok guzel ortuşmek- teyse de balonun havası hızlaboşalıyor(*) Sayın Ecevıt'ın. CHP'ye yone- hk son tasallutu bu kor- kunun urunu olup, Ge- nel Başkan Sayın Bay- kal, bır TV kanalında Bu- lent Bey'1 pek guzel, pek zanf ve de çok anlamlı bı- çımde paylamıştır Onumuzdekı genel se- çrmde sularyatağına, yı- ğıtler otağına donecek, mum sonecek, perde ıne- cektır PENCERE BipBaşbakanAranıyor.. Seçımın elı kulağında Pekı seçım neden elını kulağına koymuş' Selâ mı verecek? Ezan mı soyleyecek' Turku mu yakacak' Gazel mı atacak' Yok canım Erken seçım yenı sıyasal ıktıdarı saptayacak Eskısının cılkı çıktı Koalısyon su koyverdı Başbakan hastalandı Başbakan yardımcılan ne yapacaklarını bıleme- yıp şaşırdılar Doluya koysalar a\rnıyor Boşa koysalar dolmuyor Medya ter ter tepınıyor llle de seçım dıyor Iç ve dışta etkılı çevreler yenı bır başbakan ıstı- yorlar Sıpanş de verıldı • Nasıl bır başbakan b u ' Merdıvenlerı dorder dorder atlayarak beş altı kat çıkabılecek Kaz adımlanyla yururken on kılometreye bana mı- sın demeyecek Konuşurken ortalık zangır zangır tıtreyecek Meclıs kursusunde nutuk atarken bangır bangır bağırabılecek Şeref kıtasının onunde rap rap rap rap rap rap yuruyebılecek Sonra srtma gormemış sesıyle soracak - Nassın asker 1yı mısın' On saat suren toplantıda çışe çıkmayacak, ıs- kemlesınde çakılı kalacak Uçağa atladı mı ver elını Hımalayalar, Ant Dağ- lan, New York gokdelenlen Çın sarayları derken yerkureyı beş kez turlayacak Ne mıdesınde ulser Ne cığerınde leke Ne bobreklerınde taş Ne gozunde mıyop Ne elektrosunda bozukluk Ne ıdrannda zorluk Sağlık raporu tam Taşı sıksa suyunu çıkaran Tuttuğunu koparan Bır başbakan • Aslan başbakan 1 Ne yapacak bu başbakan' IMF den bıraz daha borç koparacak Dunya Bankası ndan Allah ne verdıyse bır şey- ler sağlayacak Kıbrıs'ı satacak Bızım seçımın hemen ertesınde Irak'ın tepesıne bınecek olan Amenka'nın yanında savaşa katıla- cak "Dış ekonomık çevreler"m bır dedığını ıkı etme- yecek Zınhar ulusal olmayacak Nerde boyle başbakan' Boyle başbakan ne yerdedır, ne goktedır, ne sağ- dadır, ne soldadır Içımızdedır Hepımız tanıyoruzonu, hele bırseçım olsun, he- pımızın oyu hazır Aslan başbakanımız Tezgâhlandı bıle VEFAT Baromuzun 21740 sıcıl sayısında kayrtlı Avukat MUSTAFA HİMMETOCLU vefat etmıştır Azız meslektaşımızın cenazesı 11 07 2002 Perşembe gunu (bugun), Beylıkduzu Buyukşehır Camıı'nde kılınacak oğle namazını muteakıp ebedı ıstırahatgâhına defnedılecektır Merhuma Tanrı'dan rahmet, kederlı aılesıne ve meslektaşlarımıza başsağlığı dılerız İSTANBUL BAROSU .—n». ENGL1SH CENTRE L a n g u s g e S c h o o ! Genel Ingılızce Programları Şırketler VB Kuruluşlar Içın Ozel Programlar 'ş Ingıdzcest Prograrrian TDEFL ELTS FCE Sınavlar ra Hazırt* Programlar Çocuk ara Oze\ Ha*ta ç Cunduz Yaz Prograrrı an Bıre bır Ingıizce Eğ t mlen Ev Hanımlarjna OzeJ Programtar Ogrencıler m ze Ucretsız Aktıvrce er (*) iazann buıoznn az- masından gunler sonra DSP nın nasıl boşaldığını gorduk No 92 aRMOMnntoy İstanbul T«! (0212)225 91 72-247 09 W 24120 34