Katalog

T HAZİRAN 2002 CUMA CUMHURİYET SAYFA i L J v U l 1 V-PİYU. ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 13 Vamaha rüpkiye'/iseçti •Ekonomi Servisi - Koç Holding ve v amaha oTtaklığında faaliyet gösteren Belieyama, yeni iiretımine başladığı ve 'ilk Tiirk motositletleri" olarak gösteriletı Galaxy v e Solaris modelleriyle Yamaha'nın -nopet üretim merkezi oldt Türk ınühendıslernce geliştirilen 50 cc suıınndaki ild model, Yamaha'nın artak olduğu fabrikalardar sadece Tîirkiye'de üretılecek ve buradan dünyaya ihraç edilecek. Işçiler eylemde Başkan Kore'de • tstanbul Haber Servisi - Beledıye-lş Sendikası ile Istanbul Büyükşehir Belediyesi ve 9 ilçe belediyesi arasında yaklaşık 30 bin kişıyi ilgilendiren toplusözleşme görüşmelerinın uyuşmazhkla sonuçlanması, 1 günlük işbırakma eylemı ile protesto edildi. Alibeyköyde Tes-Iş Sendikası üyesı yaklaşık 3O0 kadar IGDAŞ işçisi, saçlannı usturayla kazıtarak protesto eylemı yaptı. Merter'de yürüyüş düzenlendi. Belediye-lş Sendikası Genel Başkanvekili Mustafa Solmaz. göriişmeler için belediyeye geldiklerinde belediye başkanının Kore'de olduğunu öğrendiklerini, bu yönetim anlayışını kınadıklanm söyledi. Kadınlara daha fazla kredi • VVASHEVGTON (AA) - Amenkan ıhracat ve ithalat bankası Eximbank, küçük ölçeklı işletmelerle kadınlar ve sosyal bakımdan daha dezavantajh kesimlerin sahip olduğu işletmeler ve işyerlerine daha fazla kredı kullandıracak. Amerikan Eximbankın kredilerinde, küçük ölçekli işletmelerin payı yüzde 10'dan yüzde 20'ye yükseltilecek. Döviz rezervi • ANKARA (ANKA) - IMF'den sağlanan kredi ve Hazine'nin tahvil ihracının hesaplara gırmesiyle 23 milyar dolara kadar yaklaşan Merkez Bankası'nın (MB) döviz rezervi, geçen hafta sonunda yeniden 22 milyar doların altına indi. MB'nin döviz pozisyon açığı 4 milyar dolara yaklaşırken verilere göre, döviz rezervi geçen bir haftalık dönemde 409 milyon dolar azaldı. Hormonsuz çilek yoksatd • BURSA(AA)- Türkiye'nin çilek üretim merkezleri arasında yer alan Bursa'nın tnegöl ılçesine bağlı Kurşunlu beldesinde, çilek üreticileri hormonsuz çilek ürermenin sevincini yaşarken Tahtaköprü beldesindeki ürericiler, tarlada çürüyen çilekleri ıçin üzülüyorlar. tnegöl Ziraat Odası Başkanı Niyazi Özbil, Kurşunlu beldesinde kılosu toptan 500-600 bin lira olan çileğe Ankara, Izmir ve tstanbullu toptancılann rağbet ettiğini söyledi. Tarihi fabrika saülıyor • AYVALIK(AA)- tşadamı Halis Komili'nin Balıkesir'in Ayvalık ilçesinde kurulu bulunan tarihi zeytinyağı fabrikası, bugün yapılacak açık arttırma ile satılacak. 124 yıllık fabrika. Yapı Kredı Bankası'ndan alınan üç trilyon lira kredinın geri ödenmemesi nedeniyle satışaçıkanldı. Avrupa'dan kopmanın ekonomik büyümeye olumsuz etkisinin çokyüksek maliyetliolacağı savunuluyor TÜSÎAD'ınAB fonnülü: "Vatınm+refah • TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Özilhan: Kopenhag Zirvesi'nde üyelik müzakerelerine başlamak için bir tarih alınması Türkiye'yi her açıdan rahatlatacak, ancak zartıan darahyor. TÜSİAD için hazırlanan çalışmaya göre Türkiye'nin önündeki senaryolar Ekonomi Servisi - TÜ- SİAD. .AB üyeliğinin doğrudan ya- bancı yatı- nmlan arttı- rırken AB dı- şında kalın- masının yerli sermaye çıkı- şına dahi ne- den olacağını vurguladı. Türk Sanayicileri ve tşadamlan Derne- ği (TÜStAD) Yöne- tim Kurulu Başkanı TuncayOzilhan. dün köşe yazarlanyla Is- tanbul'da kahvajtıda bir araya geldi. Özil- han, AB Kopenhag zirvesinde üyelik müzakerelerine baş- lamak için bir tarih alınmasının Türkiye'yi her açıdan ra- hatlatacağını, ancak zamanın daraldığı- nı kaydetti. Özilhan, bu yıl sonunda ya- pılacak olan AB Kopenhag zirvesinde, üyelik müzakerelerine başlamak ıçın bir tanh alınmasının Türkiye'ye AB üyeli- ği yolunun açılması ve AB ile ilgili tak- vimin belirsizlik ortamından kurtulma- sı anlamına geleceğini, bu nedenle bü- yük önem taşıdığını ifade etti. TL'SİAD için Prof. Dr. Asaf Savaş Akat tarafından hazırlanan 'AB,Yaban- cı Yaünmlar ve Ekonomik Büyüme' ad- h çalışmada, AB'ye tam üyeliğin sağla- nıp sağlanmamasının ekonomik açıdan Türkiye için yaşamsal önem taşıdığı kaydedildi. Kişi başma gelir 9000 dolar olur Çalışmada. Türkiye'nin Avrupa Bir- liği üyeliğini diğer yapısal reformlarla birleştirerek doğrudan yabancı sermaye yatınmlannı GSMH'nin yüzde 2'sine çıkartabilmesi halinde, 2012'de kişi ba- şma gelirini 9 bin dolara yükseltebile- ceği bildirildi. Rapor, 1990'lı yılların AB SÜRECİNİN DIŞINDA KALINIRSA • 2002 yılında ilerleme sağlanmadığı takdirde üyelik ihtimali çok azalacak. • Tam üyelik perspektifı ortadan kalkarsa gümriik birlijgi anlaşması da tehlikeye girer. • AB piyasası için üretim riskli olacağından doğrudan yatınm gelmeyecektir. • Yerli firmalar AB için, üye ülkelerde üretim zorunluluğu duyacaktır (sermaye çıkışı). • Önümüzdeki 10 yılda doğrudan yabancı yatınmların gayri safi milli hasılaya (GSMH) oranı eksi binde 5 olarak gerçekleşecek. • Kişi başına mili gelir 10 yıl boyunca durağan kalacak. ÜYELİK SÜRECİ AÇILIRSA tkinci senaryoda üç farklı ihtimal ele alınıyor. "Kötümser", "gerçekçi" ve "iyimser" olarak ele alınan senaryolann ilkinde, yabancı sermaye girişinin GSMH'nin yüzde 1 ile sınırlı kalacağı kötümser bir yaklaşun sergileniyor. Gerçekçi olarak adlandınlan senaryoya göre ise yabancı sermaye girişi GSMH'nin yüzde 1.5'ine ulaşıyor. Üçüncü ve son olan "iyimser'' senaryoya göre ise yabancı sermaye girişi GSMH'nin yüzde 2 sine tırmanıyor ve 2012'de kişi başına milli gelir 9 bin dolara kadar yükseliyor. Raporun sonuç bölümünde. Avrupa Birliği'nden kopmanın ise ekonomik büyümeye maliyetinin çok yüksek olacağı savunuluyor. Türkiye ekonomisi için kaybedilmiş yıl- lar olduğunu açıkça gözler önüne seri- yor. Akat'ın çalışmasında şu ülkelerden örnekler verildi: Son 25 yılda ekono- mik mucize yaratan Kore ve Tayland, Türkiye'ye çok benzerken AB'ye 1980'ler ortasında üye olan Ispanya, AB'nin en hızlı büyüyen ülkesi Irlanda ve AB üyeliği kesinleşen Polonya. Kar- şılaştırmalarda, Türkiye'de kişi başına gelir 1991 sonrasında sabit kalırken di- ğerülkelerde arttığına işaret edildi: "tr- landa dönem içinde kişi başına gelirini Türkiye'nin 4.5 katından 9 kaüna yük- seltnıiştir. Ispanya 3.5 katından 5 kaüna yükseltmiştir. Tayland ve Kore'nin nispi durumlan Asya krizine kadar hızla iyUeşmiş, kriz- le bozulmuştur. Polonya son yıllarda önemli bir atak yapmış, geriden gelip Türkiye'nin üstüne çıkmışür." thracatta 10 milyar dolarhk kayıp TÜStAD Genel Sekreteri Dr. Haluk Tükel, Türkiye'nin 1995-2001 yıllan arasında ihracat fiyatlannın yüzde 25 düşerken ihracat miktannın yüzde 93 arttığını bildirdi. Tükel'in "Sektörelth- racat Performansımn Değerlendirilme- si" başlıklı raporu. 1996-2001 yıllan arasındaki ihracat performansını içeri- yor. Raporda, geçen yıl 31 milyar 186 milyon dolar değerinde ihracat gerçek- leştiği, miktar olarak da 41 milyar 769 milyon dolar olduğu bildirildi. Raporda " îhracat değer olarak yüzde 44 artarak 1995'te 21 milyar dolardan 2001 yıhnda 31 mih, ar dolara çıkmışür. Fiyatlâr sabit kalsaydı ihracat41 mihar dolara ulaşnuş oiacaktı. 10 milyar dolarbk fiyat kaybı mevcuttur" denildi. AB ile dış ticaret: fWWU> (mihnr rinhri ^raymiOT {msyar OUKII/ AB ye ihracat [1 Diğer ihracat Toplam ıhracat ı2 AB den ithalat [3 Diğer ithalat Top ı:halat(4ı İQQC 11 1 10. 216 51 163 18.8 35 7 47 AB ile dış denge: MHyarEuro AB ticaret dengesı 1995 4 2 AB ticafet denges endeks 100 AB gorunmeyer gelir AB transfer gelir AB goronmeyer gıder AB can ışlem dengesi 88 2.0 -2 9 3.6 1995-2001 1QÛft 11 5 11.7 23.2 50 231 20.5 43 6 53 1007 ıvtı "22 14.0 26 3 47 24 9 23.7 486 51 1995-2001 1996 -8 9 211 87 2.4 -3 8 -1.7 1997 -112 264 14 2 3.2 •5 3 0.4 ı«Rro 13.5 13.5 27.0 50 24.1 21.8 45.9 52 1996 -9.6 227 17.0 4.1 -7.0 4.4 1OOO I9V9 143 12.2 26 6 54 214 19.3 40 7 53 1999 -6 6 156 127 3.6 -6 5 32 oMİ 14.5 13.3 27 8 52 26 6 27.9 54.5 49 2000 - o 309 1 8 0 4.3 -7 3 1.9 16.1 15.1 312 52 181 22.4 40.5 45 2001 -2 2 52 145 3.4 -5.9 9.9 Crumruk rurJiğı lurkıye ye yarar getırdı mı: OZLEM YUZAK Gümriik bırlıği, yürürlüğe girdi- ği 1996 yılından beri Türkiye "de bir türlü sona ermeyen bir tartışma. TÜSlAD tarafından dün açıklanan 2 çalışma tartışmalara yeni bir bo- yut kazandırdı. Prof. Dr. Asaf Sa- vaş Akad'ın çalışmasına göre. gümrük birliği Türkiye açısından yararholdu. 1995-2001 dönemin- de AB'ye yapılan ihracatın Euro cinsinden yüzde 120 arttığı kayde- dilen çalışmada, AB ile dış ticaret açığının yanıltıcı olduğu, turizm, nakliye gibi görünmeyen döviz ge- lirleri ve ışçi dövizleri dikkate alın- dığında AB ile cari dengenin genel- likle fazla verdiği dile getiriliyor. TÜStAD Genel Sekreteri Dr. Haluk Tükel'in yaptığı ikinci araş- tırmanın sonuçlan ise şöyle: Güm- riik birliği sonrası hem ihracat per- formansında artış hem de sektörler arasında yaygmlaşma görüldü. Ya- ni daha fazla sektör, daha fazla ih- racat. 26 sektörde istenen büyümenin olmadığı (örneğin tekstil), 42 sek- törde ise olduğu görülüyor (örne- ğin otomotiv). Ancak bu açıklama- lar gümrük birliğinin Türkiye aley- hine olduğunu düşünenlerin fikri- ni değiştirmeye yetmedi. Karşıgörûş "Bizzat Başbakan Yardımcısı Mesut Yıhnaz, AB ile 5 yılhk dö- nemde 57 mihar dolar dış ticaret açığı olduğunu söyledi" diyen Prof. Dr. Erol Manisah'ya göre, "Evet, açıkta göreceli bir azalma oldu. Ama, bunda 2 yıllık kriz dönemin- de Türkiye'nin ithalannın gözle gö- rülür biçimde düşmesinin ve kurun yükselmesinin de payı \ar" dıye ko- nuşan Manısalı 2 noktaya dikkat çekiyor: - Gümrük birliği öncesinde teks- tilde. l binmüretimde dış girdi ora- nı yüzde 32 iken bu oran 2000'de yüzde 77'ye yükseldi (Türkiye Tekstil Işverenleri Sendikası veri- leri). - AB'nin imtiyazh ticaret anlaş- ması yaptığı ülkeler (Tunus, Ceza- yir, Hindistan) aynı imtiyaz kapsa- mına Türkiye'yi almayı kabul et- mediler. AB de bu konuda sessiz kalmayı yeğledı. GENÇ GİRİŞİMCİLER Avrupahlann tstanbul çıkarması İSTANBUL (AA) - Her yıl Avru- pa'nın değişik bir kentinde yapılan Genç Müteşebbisler Derneği (JCI) Avrupa Konferansı. bu yıl tstanbul'da yapıhrken Electrolux ve AEG de top- lantılannı Istanbul'da yapma karan al- dı.Genç Müteşebbisler Derneği Avru- pa Konferansı. 12-15 Haziran tarihle- ri arasında yapılacak. Türkiye "nin ekonomik kriz nedeniy- le zor bir dönemden geçtığini belirten JCI Avrupa Konferans Direktörü Rıza Kadılar, bu konferansı Türkiye'de dü- zenleyerek Türk işadamlannı, dünya ile entegrasyon yolunda önemli adım- lar atan Avrupalı işadamlanyla tanış- tırmak ve ış yapma olanağı yaratmak istediklerini vurguladı. Kadılar. konferansa katılacak 3 bin ışadamının 30 milyar dolarlık bir iş hacmini temsil ettiğinin altını çizerek u İlk adımda yaklaşık 43 milyon dolar- hk döviz girişi sağlayacak konferans, ülke turizmini güçlendirecek'" diye ko- nuştu. Öte yandan Electrolux ve AEG'nin Italya'daki satış grubu da her yıl fark- lı ülkelerde düzenlediği satış strateji- leri toplantısı için bu yıl Türkiye'yi seçti. îstanbul'da bugün başlayacak toplantı için Electrolux İtalya'dan 70 kişilik bir ekip yurda gelecek. llf*ll'7İ1llz <J&tİvflİ TüpgazveotogazaüstüstezamgeürkenKayseri'de ULU^tltn gVlU Ul r m n a i a r a r a S ındaki rekabet nedeniyleotog^zlitre fıyaOnda 590 bin liraya kadar düşen fiyatlâr tüketicinin \~Uzünü güldürdü. Milangaz firmasuun başlattığı indirim kampanyası nedeniyle geçen hafta Kayseri'de 755 bin liradan 643 bin liraya düşen LPG litre fiyaü, üst üste iki kez gelen zamlara rağmen ikinci kez indirim sonucunda 590 bin liraya kadar geriledi. Yavuz Otogaz AŞ Saöş Müdürü Ali Ayata. bavisi bulunduğu Milangaz firmasımn yapüğı indirimlerin, diğer firma bayilerinin de indirim yapmasına neden olduğunu belirtti. (Fotoğraf: AA) HOLDtNGLEŞME OPERASYONU Telekom seldz şîrkete bölünüyor A\K\RA (ANKA) - Türk Telekom, holding- leşme modeli çerçevesin- de beklentilerin tersine 6 yerine 8 ayn şirkete bölü- nüyor. Türk Telekom Yö- netim Kurulu, Telekom thale Komisyonu'nca be- lirlenen yol haritası gere- ğince holdingleşme mo- delinin aynntılannı belir- ledi. Yönetim kurulunun salı günü aldığı karar uyannca Telekom 8 ayrı şirkete bölünecek. Buna gö- re, halen 1 milyona ya- kın abonesi bulunan Kablo TV şebekesi, bundan sonra "Medya- KabloTV" adıylakuru- lacak olan şirketin çatısı altında faaliyet göstere- cek. Telekom'un sahip ol- duğu transmisyon şebe- kesi de ayn bir şirket ola- rak örgütlenecek. Bu ka- rann alınmasında, en ge- niş anlamda güvenlik • Türk Telekom'un montaj işleri yapan fabrikası, 'üretim ve Ar-Ge' şirketi olarak örgütlenecek. kaygılanntn yanı sıra Türkiye'nin iletişim tek- nolojisinde büyük ölçü- de yurtdışına bağmılı ol- masınuı da etkili olduğu belirtiliyor. Halen TTNet adıyla fa- aliyet gösteren internet altyapı ağı, yeni kurulacak olan "data hizmeöeri" şir- ketinin çatısı alhnda çalış- malarını sürdürecek.Türk Telekom'un İstanbul'da faaliyet göste- ren ve büyük ölçüde montaj işleri yapan fabrikası da "üretim ve AR- GE" şirketi olarak örgütle- necek. Öte yandan Bulgaristan'da en büyük özelleştirme projelerinden Bulgar Te- lekom'un (BTK) özelleş- tirme ihalesine, Türki- ye'den resmen talip olan Türk Telekom ve Koç Holding ortaklığı, Make- donya, Yunanistan, Rus- ya, Almanya ve Fran- sa'dan da güçlü şirketler- le yanşacak. Bakû-Tilfis-Ceyhan Projesi İnşaat eşzamanlı başlayacak Ekonomi Senisi- BOTAŞ Dış llişkiler ve Stratejı Geliştirme Daire Başkanı Dr. Cenk Pala, Azeri ana üretim petrolünü Batı pazarlanna taşıyacak Bakû-Tif- İis-Ceyhan (BTC) projesinın in- şasına .\zerbaycan, Gürcıstan ve Türkiye'de eşzamanda başlana- cağını belirtti. Pala, gazetecilere yaptığı açık- lamada. BTC'nin inşaat süreci- nin Hazar havzasındaki Azeri, Çırak ve Güneşli yataklanndaki üretim planına göre 2005 Ocak- Şubat aylannda tamamlanması- nın beklendiğini söyledi. Azerbaycan Milli Eğıtım Ba- kanı \Iisir Merdanov ise Azer- baycan'm 1994'te uluslararası petrol şirketleriyle imzaladığı Asnn Anlaşması ile birlikte izle- diği stratejıde bugüne kadar ba- şanlı bir dönem geçirdiğini an- lattı. Öte yandan, Mavi Akım doğalgaz boru hattının Karade- niz yatağında derin sulara dö- şenmesi çalışmalan tamamlanır- ken döşeme hızında da bir dün- ya rekoru kınldı. Projeyi uygulayan Rus Gazp- rom firmasımn yaptığı açıkla- maya göre. ikiz boru şeklinde döşenen Mavı Akım hattında. geçen şubat ayında başlayan ikinci borunun döşenmesi sona erdi. Özel Tüketim Vergisi Tasansı geçti Ddnci el otoda vergi kalkü ANKARA (Cumhuriyet Büro- su) - Avrupa Birliği'ne uyum çer- çevesinde 16 adet vergi. harç, fon ve payı yürürlükten kaldınp bırkaç kalemde toplayan Özel Tüketim Vergisi Yasa Tasansı TBMM Ge- nel Kurulu'ndan dün geçti. Yasa uyannca, ikinci el otomo- billerin alım satımında Taşıt Alım Vergisi kaldınhyor. Yasanın diğer hükümleri 1 Ağustos 2002 tarihin- de yürürlüğe girerken ikinci el oto- mobille ilgili hüküm Cumhurbaş- kanı taranndan onaylanıp Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihte ge- çerli olacak. AB direktiflerine uy- gun olarak hazırlanan ÖTV Yasa- sf na göre, doğrudan ve dolayh vergi oranlan, toplam oran üzerin- den bir değişiklik yapılmaksızın tek kalemde toplanıyor. Yeni yasa- da toplu olarak görülen vergi oran- lanndan bazı örnekler şöyle: "Otobüsyüzde 1, minibüsyüzde 9, binek otomobil (silindir hacmi 2000 santimetreküpü geçenler) yüzde 50, kolah gazozlar yüzde 25, biralar yüzde 48.7. köpüklü şarap yüzde 212, puro \iizde 49.5, sigara yüzde 49£, ha^-yar ve havyar yeri- ne kullamlan ürünler yüzde 6.7, parfümler yüzde 6.7, krymetii taş- lar yüzde 6.7, buzdolabı ve çama- şır makineleri yüzde 6.7" Koç Holding Bilgi Grubu Başkanı Koç: e-Avrupa Türkiye için zorunlu Ekonomi Servisi - Koç Hol- ding Bilgi Grubu Başkanı AH Koç, Avrupa Birliği'nin (AB) e- AvTupa projesi uyguladığını be- lirterek "E-AvTupaiçingereken- leri yapmazsak ağzımızla kuş tutsak bile üye ülkelerin alacağı fonlara ulaşamayız" dedı. Kobiline'ın 1. kuruluş yıldö- nümü nedeniyle düzenlenen top- lantıda konuşan Koç, günümüz- de artık herkesin dijital yaşam, e-devlet ve e-iş kavramlanndan sıkça söz ettiğini kaydederek Türkiye'nin AB'ye girebılmesi için bu alanda da belli standart- lann yerine getirilmesinin şart olduğunu söyledi. Türkiye'nin e-Avrupa için ön- görülen taahhütlerin çok üstüne çıkabileceğini ve standartlann üstünde bir bilişim sektörünü geliştirebileceğini vurgulayan Koç, bunun uzun vadeli istikrar- lı bir program ve lider bir viz- yonla hayata geçirilebileceğini kaydetti. Koç, "Türkiye'nin en önemli bel kemiği KOBİ ler gelişmiş ül- kelerdeki bu noktaya gelemedi Dünyadaki modelleri kendi K O Bt'lerimize uygulayabilmemiz gerekir" dedi. Toplantıda, Kobi- line tarafından seçilen yılın e- tüccar ve en başanlı web sitele- ri temsilcilerine ödül verildi.