Katalog

SAYFA CUMHURİYET 22 HAZİRAN 2002 CUMARTESİ DİZt İran Silahlı Kuvvetleri personeline yapılan zamlar sorunlan ortadan kaldırmaya yetmedi OrdununsıkmtılanJLran 'daki dini rejim ve silahlı kuvvetler içinde istihharatın sıkı kontrolünden kavnaklanan karşıhklı güvensizlikler nedeniyle subay ailelerinin hemen hemen hiçbir sosya l aktivitesi bulunmamaktadır. Genel olarak sosyal yaşamda birbirlerine güvenmediklerinden, samimi olarak hiçbir konuda tarüşmazlar ve uzak kalmayı tercih ederler. îran nereye gidiyor? /„ ffclızhan / ran Silahlı KLuvvetleri'nın ya- şadığı çeşitl i sıkınhlar nede- niyle zor günler geçirdiği ve ciddi reformlara ihtiyaç duyduğu belirtilmektedir. Iran Silahlı KuvAetleri'nin mev- cut durumu hakkında AJmanya"da ha- zırlanan bır çalışmada özetle şu tes- pitlere yer verilmektedir: "Iran Silahlı Kuwederi persone- Bnin ekonomik koşwDan iyi durum- da değSdir ve genel olarak durum- lanndan sürekli şiküyet etmektedir- ier. Yüzbaşı ve binbaşı maaşlaruun yaklaşık 150-200 dolar tivannda ol- duğu bilinmektedir: Birçok subayın etnekli maaşı 100 dolardır. Bu mik- tanar ancak Tahnuı'da çok küçiik bir apartman dairesinin kira ücreti- ni karşılm abilmektedir. Elde edilen bilgilere göre, şah döneminden bu yana lojman yapunı konusunda bir girişim olmamıştır. Subaylar için ye- terii lojman olmadıgından, lojman- da oturmayan bir subay için koşul- lar daha da zorlaşnnaktadır. Karşıhklı güvenslzlik Devrim Muhaftzlan Ordusu'nda (DMO) görevyapan subaylarm ma- aşlan nizami orduda görev yapan subaylara nazaran yüzde 40 daha fazladır. Genel olarak sosyal yaşam- da birbirlerine güvenmediklerinden, samimi olarak hiçbir konuda taröş- mazlar ve uzak kahnayı tercih eder- ler. İran Silahh Kuvvetieri'ndeki su- baylar, kendi menfaatlan doğrultu- sunda politik organizasyonlara ka- trimaya oldukça meyilhdirler. Birçok tranh subay, silahlıkuvvet- lerde nıesleki mükemmenyetin iyi veya kötii olnıasının bir ölçü olama- yacağma ve politik organizasyonlar tarafindan desteklenen bir subayın terfi merdhenini sürade geçeceglne inanmaktadır. Politik organizasyon- lardan kasıt, istihbarat servisi ile si- lahh kuvvetier bünyesinde her birtik seviyesinde temsikisi bulunan Aki- det-i Siyası" politik motivasyon teş- kUandır(Akidet-i Siyasi, eski komü- nist sistem ordulanndaki siyasi ko- miserler gibi görev yapmaktadır). Nitekim bu teşkttatiar, Iranh subay- larm yaşamlannı son derece yakın- dan kontrol ahında rutarak dini re- jime ve kuraDara bağhhklan hak- kında rapor vermekte ve verüen bu raportar doğrultusunda tayin ve ter- fi işlemleri >ürütübnektedir. Bu ra- porlarda mesleki yeterfiHkve mesle- ki başanlara önenı veribnemekte- dir. Dini motivasyon ve diğer psikolo- jik baskuara rağmen subaytann ço- ğunda mevcutmemnuniyetsidik art- maktadır. Baö kökenM eski silah ve teçhizaün idamesinde kritik bir ro- le sahip bu personefin, emekKlikier nedeniyle çok az kabnası İran oniu- su için önemli bir hassasiyet olarak görühnektedir. Subaylar, menfaatte- min etmekiçin politikorganizasyon- lara katımıaya rneyilfidir. Çûnkü, po- Btik organizasyonlar tarafindan des- teklenen subaylar, terfi merdivenle- rini süratie atlamakta ve çoğu za- man kendilerinden daha kabiliyefJi ve başanh smıf arkadaşlannuı önü- ne geçebilmektedir." Bu durum da Iran SiJahlı Kuvvet- leri'nin en önemli zafiyetlerinden birisini oluşturmaktadır." Iran"da 1979 yılındaİd îslamı devrimiyle so- nuçlanan süreç, esasında şahm bas- kıcı ve otokratik iktidanna karşı ül- kedeki aydınJann, komünistlerin, li- berallerin, esnafin ve mollalann hep birlikte başlattıklan bir süreç olmuş- rur. Bir başka deyişle, şah ve ailesi- nin etrafındaki ayncalıklı zümre dı- şında toplumun her kesiminin katıl- dığı bu hareket, Islam devrimine gi- den yolu açmıştır. O gün Iran 'da yaşayan herkes ye- ni yönetımin Şah'ın yönetiminden daha iyi olacağını, daha demokratik, özgür, sosyal adaletin sağlandığı ya- ran Silahlı Kuvvetleri 'ndeki subaylar, kendi menfaatlan doğrultusunda politik organizasyonlara katılmaya oldukça meyillidirler. Birçok tranh subay, silahlı kuvvetlerde mesleki mükemmelivetin ivi veya kötü olmasının bir ölçü olamayacağına ve politik organizasyonlar tarafindan desteklenen bir subayın terfi merdivenini süratie geçeceğine inanmaktadır. şama kavuşacaklannı düşünmüşler- geçen 20 yıl içinde Iran'da ve Iran dışında îran rejimi muhalifı birçok kişi öldürülmüştür. Reformist kesi- min büyük baskılan sonucunda ko- nuyla ilgili yargılama yapılmış, ara- larında tran tstihbarat Bakanlığı mensubu kişiler de bulunan sanık- lar suçlu bulunmuş. ancak asıl suç- lu konumda olan, başta dönemin is- tihbarat Bakanı FaHahiyan ve bir- çok üst düzey muhafazakâr yöneti- cinin yargılarunasına mollalar izüı vermemiştir. Yine son yirmi yılda sa- dece Türkiye'de öldürülen tranh re- jim muhalifı sayısı 200'den fazladır. Dünyamn çeşitli ülkelerinde 1991- 1996 yıllan arasında öldürülen önem- li Iranlı rejim muhalifi sayısı ise 27'dir. Yarın: Muhalif gruplar dir. Bu çerçevede, genel olarak şah karşıtı her kesimden gruplann des- tek ve yardımlan ile başlayan dev- rim süreci, Humeyni liderliğindeki mollalann 2 yıl içinde diğer bütün gruplan çoğu zaman kanlı bir şekil- de tasfiyesi ile Islam devrimine dö- nüşmüştür. Devrimin ilk yıllannda Iran içinde gelişen bu muhalefetın büyük bölümü, molla rejiminin çok sert müdahale ve cezalandırmalan sonucu faaliyetlerini yurtdışına ta- şımıştır. Yurtdışında bulunan rejim muhalifi Iranlılann sayıiannın 5 mil- yon civannda olduğu ıfade edilmek- tedir. Bu şekilde, rejim muhalifleri- nin yurtiçi ve yurtdışında faaliyet, ör- gütlenme ve sayılan arttıkça molla rejiminin bunlara yönelik operas- yon ve saldınlan da şiddetlenmiş ve tran Silahh Kuvvetleri, uzun yülardır devam eden ABD ve Batı ambargosu nedeniyle,silah ve teçhizannın temin ve bakımında ciddi sıkınülar yaşıyor. İran'ın elinde bulunan çok miktarda Baü menşeü silah ve teçhizabn büyük kısmı kullanılamaz durumda bulunuyor. Feyzullah Arslan, mahkemelerin arama kararlanmn emniyete geç ulaştınlmasından yakındı Arama kaydı hilcliiTiıüeri hızlandırılınah CUMARTESİ YAZILARI ATAOL BEHRAMOĞLU Çanlar İnsanlık Oeğepleri İçin Çalıyor Insan dedığimiz varlık, gezegenımizde bugün- kü donanımıyla birdenbire ortaya çıkmadı. Kimi özel- likleri milyonlarca, kımi özellıklerı yüzbınlerce yıl- lık süreçlerde oluştu. Kimilerının oluşum tarihi ise sadece yüzlerce yılla ölçülen bir süreci kapsıyor. Insansıdan ınsana dönüşümümüzün tarihi çok es- ki değil. Bir başka deyişle, insanlık değerlerımizin, bizi insan yapan değerlerin temellerı çok da sağ- lam değil. En ufak bir sarsıntıda yıkılan yapılar gi- bi insanlık değerlerinin de sarsılıp yıkıldığına tanık olabiliriz. Oluyoruz da... Tıpkı maddi yapılar gibi in- sanlık değerlerinin de korunmaya, onanlmaya, gö- zetilmeye, kökleştirılıp derınleştırilmeyegereksinı- mi var... Sahip olduğumuz nıce değere karşın bel- ki hâlâ insanlığımızın bir çocukluk dönemindeyiz. Değerlerimızin kolayca sarsılabilmesı, dayanıksız- lığı belki debundan... • • • Yukandaki sözleri fazlaca karamsar bulanlar ola- bilecektir. Karamsar değılım. Ama dünyanın yaşa- dığımızkoşullanndaıyımserolmayıdaanlamlıbul- muyorum. Bır yandan gezegenımiz yok edilmek- teyken; bır yandan yoksulluk, adaletsizlik yaygın- laşıp derinleşiyor. Bizi insan yapan değerler kök- lerinden sarsılıp parçalanıyor. Dürustlüğun yerinı yalan, özverinin yerinı çıkarcılık, sevginin yerini nefret, acıma duygusunun yerini acımasızlık ve şiddet alıyor. Sadece gunlük yaşamda değil, ede- biyatta ve sanatta da bu ıkincilerin yüceltildiğine, neredeyse insanlığın gerçek değerleri olarak be- nimsetilmek istendığıne tanık oluyoruz. Böyle bir dünyada insanlığımızın ve gezegenımizin ne bu- günü ne de geleceği için lyimser olunabılir. Yapıl- ması gereken, durumun doğru olarak saptanma- sı ve neler yapılabıleceğının düşünülmesidir... • • • Nobel Edebıyat Ödullu Portekizlı yazar Jose Saramago, Le Monde Dıplomatıque'ın ülkemiz- de Türkçe olarak yayımlanan Mart 2002 tarihli sa- yısındaki "ÇanlarKimın İçin Çalıyor?" başlıklı ya- zısında dünyamızın bugünü ve geleceğiyle ilgili kaygılarını dile getirirken, "iş işten geçmeden de- mokrasinin acilen dünya çapında tartışmaya açıl- ması" gerektığinı söylüyor ve önerisinın ana baş- lıklannı sıralıyor:"... bu tartışmademokrası vede- mokrasinin çöküş nedenleri; yurttaşlann siyasal ve toplumsal yaşamdakı rolü; devletler ile küresel ekonomik ve finansal güç arasındaki ilişkiler; de- mokrasiyipekiştiren etkenler ve demokrasiyi yad- sıyanlar; insan onuruna yaraşırbiryaşam ve mut- lu olma hakkı; insanlığın ya da daha sade bir ifa- deyle, onu oluşturan sıradan insanlann teker te- kerya da toplu olarak yaşadığı acılar ve besledı- ği umutlarüzerindeyoğunlaşmalı..." Saramago ya- zısında (henüz Fransa'da seçimler yapılmamış, Avrupa solunun hüzün verici görünümü gözler önüne serilmemışken) eleştirı oklarını "so/"a da yönelterek şunları söylüyor: "özellikle sol sıfatıy- la anılan parti programlarını düşünüyorum da, ge- çerliliğini yitirmiş formüller içinde sıkışıp kalmış- lar, günümüz dünyasının kaba gerçeklerını gö- ğüsleme konusunda ilgısizya da acizler, kanımız- ca en yüce özlem olan makul ve hassas insanlık onuruna karşı geleceğın tezgâhındaki şımdiden kendini belli eden korkunç tehlikeleri görmezden geliyorlar..." (M. Haksal çevirisi) • • • Saramago'nun yazısının başlığını oluşturan, He- minvvay'in geçen yüzyıl ortasındaki sorusunun ya- nıtı bellidir: Çanlar insanlık değerleri için, "makul ve hassas insanlık onuru" için çalıyor... Değerle- rimizi, onurumuzu koruyupsavunmak için neler yap- malıyız, neler yapılabilir?Günümuzünvicdanlı, bı- linçii bütün aydınlannın, düşünürlerınin belli başlı sorunu olan bu konuda kaygı duymak, düşün- mek, öneriler oluşturmak gerekiyor... ataol bf^ cumhuriyet.com.tr. Faks:(0212)513 85 95 ANKARA / İSTANBLTL (Cumhuriyet Bürosu) - Emniyet Genel Müdür Yardımcısı Feyzullah Arslan, gazetemiz Genel Yayın Yönetmeni Ibrahim Yıldız'ın da gözaltına alınmasma neden olan sorunun, mahkemelerin arama kayıtlanndakı değişikliğin emniyete ulaştınlmasındaki gecüaneden kaynaklandığını söyledi. SODEV Başkanı Ercan Karakaş. Yıldızın gözaltına alınmasını büyük bir skandal olarak nıtelendirdi. Emniyet Genel Müdürlüğü Sözcüsü FeyzullahArslan, haftalık • SODEV Başkanı Ercan Karakaş, gazetemiz Genel Yayın Yönetmeni Ibrahim Yıldız'ın gözaltına alınmasını büyük bir skandal olarak nitelendirdi. Karakaş yaptığı açıklamada, îçişleri Bakanı'nın bu konuyla ilgili şu ana kadar hiçbir açıklama yapmadığını hatırlatarak "îçişleri Bakanı'nı demokrasinin, hukuk devletinin ve yurttaş haklannın gereğini yapmaya çağınyoruz" dedi. basın toplantısında, arama ve yurtdışına çıkışlarla ilgili bazı kişilerin sorun yaşadığı ve bunun basında yer aldığını belirterek Türkiye'de 28 bin 815"i terör suçlanndan 107 bin 432 si asayiş olaylanndan olmak üzere 136 bin 247 kişinin arandığını söyledi. Vergi borcu ve mahkeme karan nedeniyle 116 bin 191 kişi hakkında yurtdışına çıkış yasağı kaydmın yer aldığını belirten .Arslan, Ulusal Polis Bilgisayar Ağı'nın (POLNET) kayıtlannın sürekli güncelleştirilerek arama kayıtlannın da yenıleneceğini \iirguladi.Yurttaşlann mağdur duruma düşmemesi için arama kaydı ya da tahditleriyle ilgili mahkemenin kaldırma karannı emniyet bırimlerine ulaştınlması gerektiğini anlatan Arslan, arama kararlannın emniyete geç bildirilmesinden dolayı kayıtlardakı düşümlerde gecikme olduğunu söyledi. .Arslan, emniyetin faks ve teleks kullanımını kaldırarak POLNET üzerinden yazışarak büyük tasarruf sağlamayı hedeflediğini bildirdi. Sosyal Demokrasi Vakfi (SODEV) Başkanı Karakaş da yaptığı yazılı açıklamada, Yıldız'ın gözaltına alınmasının "buyük bir skandaT olduğunu belirtti. îçişleri Bakanı'nın bu konuyla ilgili şu ana kadar hiçbir açıklama yapmadığını hatırlatan SODEV Başkanı Ercan Karakaş, şunlan söyledi: "Sayuı bakan, bu gibi olaylann me>dana gebnemesi için hangi önlemleri almakta olduğunu ve olaya neden olan görevHler hakkında ne gibi işlem yapıldığını açıklamak zorundadır. îçişleri Bakanı'nı demokrasinin, hukuk devletinin ve yurttaş haklannın gereğini yapmaya çağmyonız." AMASYA BÎLDtRGESÎ'NÎN 83. YILDÖNÜMÜ KUTLANIYOR 15 YIL AĞIR HAPÎS VE 1 KATRİLYON LÎRA PARA CEZASI BaramÇıkşyoluMustafaKemal'de i! Hayali ihracatçı Ciğer'e rekorceza tstanbul Haber Servisi - Mustafa Kemal Atatürk'ün. "Vatanın tamamiyeti, miUetin is- tiklati tehlikededir. MilJetin istiklaBni genemil- leün azm-ü karan kurtaracaktir"' diyerek, Kurtuluş Savaşı'nın nasıl, kimlerle ve ne amaç- la yapılacağını tüm yurda ve dünyaya duyur- duğu Amasya Bildiigesi'nin 83. vıldönümü kutlanıyor^ Bildirgenin yıldönümü nedeniyle bir açık- lama yapan Mustafa Kemal Derneği Genel Başkanı Kamran Baran, ülkemizi yeniden 83 yıl öncekd ortama sürüklemek isteyen, dost görünümlü tarihsel düşmanlanmızın uzanh- sı, işbirlikçisi mandacı. hilafetçi ve etnik ay- nhkçılann çalışmalanna dikkat çekti. Baran, çıkış yolunun yine Mustafa Kemal 'de, Kuva- yı Milliye'nin ilkelerinde olduğunun altını çizdi. Istanbul Kız Lisesi Eğitim Vakfi Baş- kanı BirnurOzfimert de paramparça edilmiş bir ülkenin ve tarihten silinmek istenen bir ulu- _sun yeniden dmlmesıaı başlatacak iradenin, Amasya Bildirgesi'yle duyurulduğunu belirt- ti. Özümert, "Bugünyaşadıgımızrümzoriuk- iarakarşm Amasya'daduyunılan iradenin do- ğurduğu laik Türkrve Cumhurrveti, bir bu- çuk mirvarhk Islam dümasında tektir" dedi. ECEVtTKILIÇ Hayali ihracatçı MuhanımetCiğer. "ka- çakçıhk" suçundan yargılandığı davada, rekor para cezasına çarptırıldı. Mahkeme, Ciğer'e, 15 yıl ağır hapis ve 1 katrilyon 156 trilyon lira ağır para cezası verdi. _| !==_ Istanbul 1. Ağır Ceza Mahkemesi 'nde- ki duruşmaya, tutuklu sanıklar Muhammet Ciğer, Suavi Sezer,Osman Gürkan,İsa Soy- lu ve Adnan Aksakal ile tutuksuz sanıklar Aydın Özkaynak ve Ethem Koç katıldı. Di- ğer tutuksuz sanıklar ise duruşmaya gehne- di. Sanıklardan Ciğer'i "teşekkül halinde kaçakçdık vapmak" suçundan, yasal indi- rim ve artnnmlan da uygulayarak 15 yıl ağır hapis cezasına çarptıran mahkeme, 14 sa- nığa da 10'ar yıl hapis cezası verdi. Heyet, aynca Ciğer ve bu 14 sanığın "müteselsi- len" 1 katrilyon 156 trilyon 88 milyar lira ağırpara cezasına çarptınlmasını kararîaş- tırdı. Delil yetersizliğinden 15 sanığın be- raatine karar verilirken, davanın gıyabi tu- tuklu sanıklan Orhan Aslıtürk. Mehmet Argun Kıahrmak ve Fethi Namhoğhı'nun dosyalannın da aynlması kararlaştınldı. Karakaş: Çalışmalar sürüyor • Istanbul Haber Servisi - Solda yeni oluşum çaiışmalan içinde adı anılan eski Kültür Bakanı Ercan Karakaş, son günlerde yeni kurulan partilere katılacağına ilişkin söylentiler çıktığını anımsatarak "solda çoğulcu ve kapsayıcı ve iktidan hedefleyen bir düzeyde partileşme için öz\eri ile çalışmalann sürdürüldüğünü" belirtti. Kendi isminin yeni kurulan partilerle ilişkilendirilmesinin doğru olmadığını açıklayan Karakaş, hedefledikleri doğrultuda yeni oluşum için çalışmalann sürdürüldüğünü açıkladı. İÜ RektöPlüğü'ne suç duyurusu • Istanbul Haber Servisi - Kürtçenin seçmeli ders olarak okutulması amacıyla dilekçe verdikleri için okuldan atılan Istanbul Üniversitesi (IÜ) öğrencileri, rektörlük hakkında "'görevini kötüye kullandığı" gerekçesiyle Istanbul Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu. Suç duyurusunun ardından adliyenin önünde basm açıklaması yapan öğrenciler, dilekçe vermenin anayasal bir hak olduğunu belirterek bu hakkın İC Rektörlüğü tarafindan ihlal edildiğini savundu. 'Silahlanmaya hayır' • tstanbul Haber Servisi - Sivil toplum örgütlerinin, sanatçı ve aydınlann destek verdiği Savaşa Hayır Platformu, küresel saldınya ve savaşa karşı Türkiye'nin Israil ile yaptığı "tank modernizasyonu" anlaşmasırun iptal edilmesini istedi. Yapılan açıklamada, silaha aynlan paranın eğitime harcanması durumunda Türkıye'de onlarca hastane, yüzlerce okulun kurulacağı kaydedildi. Istanbul ili, Beşiktaş ilçesi, Ortaköy Köyü veya mahallesi Cilt no: 17, hane no: 2404 sayıh yerde nüfusa kayıtlı Yıldınm ile Aysel'den olma 16.02,1990 doğumlu NlLGÜN BORAN'ın kaydan Nilgün olan isminin NlLGÜN BERFU olarak tashihen tesciline