Katalog

28MAY1S2C02SAU CUMHURİYET SAYFA dishab@cumhuriyet.com.tr 11 Orta Asya ve Kafkaslar'da yapılacak operasyonlara Moskova'nın da katılımı sağlanıyor e Rus askeriNATO'daDışHaberler Servisi- Soguk Savaş dönemi- rıin iki karşıtodagını temsil eden NATO ve Rus- y a arasuıdaki ortaklıeın deıinleşmesini sağla- yacak "Roma Deldarasyonu*' bugün Italya'nın b»aşkenti Roma'mn 3D km. dışındaki Pratica d i Mare hava üssünde imzalanıyor. NATO ParlamenterAsamblesi'nin ilkbahar gcenel kurulunun son bölümü olan genel otu- n ı m kapsamında ımzalanacak olan NATO- Rusya Ortaklık Konseyi Sözleşmesi, Rusya i l e NATO arasındaki ılişkılerin derinleştiril- ıraesini sağlayacak. Sözleşmenin 19 NATO üyesi ülke lideri ve Rusya Devlet Başkanı VTadîmir Putin'in im- zasını taşıyacagı belirtiliyor. 4 Nisan 1949 tanhinde kurulanNATO'nun tarihi günlennden biri olacak 28 Mayıs'ta im- zalanması planlanan sözleşmenin ilk madde- sinin terorizmle mücadtle olacağı belirtildi. Italyan ve Türk diplomatlardan alınan bilgi- ye göre, terorizmle mücadele kapsamında Or- • Moskova, Soğuk Savaş döneminde kendisine karşı oluşturulan îttifak ile ortaklığını derinleştiriyor. Rusya'nın, kararlan veto yetkisi bulunmayacak. ta ve Yakın Asya ile Kafkaslar'da düzenlene- cek olası askeri müdahalelerde NATO ile Rus- yanın ortak hareket edebilmeleri hedefleni- yor. Anlaşmada aynca, kitle imha silahlan- nın azaltılması, NATO'nun yürütece- ği "insani yardım operasyonlarTna Rusya'nın da dahil olması, NA- TO'nun siyasi gündemine Rusya'nın da alınması ve NATO'nun karar me- kanizmalannda Rusya'nın dinleyici ola- rak dahil edilmesi yer alıyor. Hassas konularda kaülım hakkı yok Rusya, 27 Mayıs 1997'de Paris'te imzala- nan anlaşma gereği NATO'nun karar alındık- tan sonraki aşamalarından olan karan tartış- ma masalanna katılma hakkına sahipken şim- di, karar alınırken de görüşünü belirtebilecek. Ancak yetkililer, hassas konularda Rusya'nın yine karar aşamasına alınmayacağının altını çiziyor. NATO'nun temel kurallann- dan olan "üye ülkeJerden herhan- gi birine NATO dışından yapn lan saidın tüm NATO üyesi ül- ketereyapdmış sayriacakür" mad- desi, Rusya, NATO'nun üyesi olmadığından geçerli olmayacak. NATO içinde herhangi yeni bir karar alınmadıkça da NATO güçle- rine Rusya'nın katılımının söz konusu olma- yacağı belirtiliyor. Diplomatik yetkililerin, u Roma Deklaras- yonu"nun imzalanmasıyla NATO'nun geniş- leme sürecinin de hızlanacağı görüşünde hemfikir olduğu görülüyor. Putin: Çok önemli Rusya Devlet Başkanı Putin, dün hükümet üyeleriyle yaptığı toplantıda sözleşmenin çok önemli olduğunubelirtti. Putin. "Çokönem- li olan bu belgeyle birlikte, Rusya-NATO fliş- kileri nitetiksel olarak bir üst aşamaya çıka- cak" dedi. Kremlin Sarayı'nın adı açıklanmayan bir yetkilisi de Itar-Tass'a yaptığı açıklamada, "Roma Dekiarasyonu 'nun imzalanmaa, Rus- ya ve trtifak arasındaki iüşkilerin düzeyinin arttırılması yolunda sadece bir ilk adnn ola- cak" dedi. Çek Cumhuriyeti'nin başkenti Prag'da 21 - 22 Kasım tarihlerinde yapılması beklenen NATO zirv esinde de ittifakın 9 ülkenin katı- lımıyla genişlemesi bekleniyor. İtalyan Hava Kuvvetleri Komutanı her tür şüpheli uçağı vurma yetkisi aldı Sezerde Roma'da kamikaze korkusu zmveye katıhyorANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, NATO-Rusya Konseyi'nin, özellikle 11 Eylül teröc saldınlanndan sonra. terorizm gibi "asimetrik güvenlik tehdit ve risklerine karşı" ortak hareket edilmesi gereğinın bir sonucu olduğunu bildirdi. Cumhurbaşkanı Sezer. bugün Roma'da gerçekleştirilecek NATO- Rusya Federasyonu Devlet ve Hükümet Başkanlan Toplantısı'na katılmak için dün ttalya'ya gitti. Sezer, hareketinden önce TBMM Başkanı Ömer İzgi ve Dışişleri Bakanı Ismaü Cem'le birlikte, Esenboğa Havaalanı'nda yaptığı açıklamada, toplantıda devlet ve hükümet başkanlan olarak NATO- Rusya işbirliği çerçevesinde etkinlik göstermesi öngörülen yeni NATO-Rusya Konseyi'nin kuruluşuna ilişkin belgeyi imzalayacaklannı bildirdi. Konseyin, NATO-Rusya işbirliğinin daha ileri götürülmesine yönelik önemli bir adım •y oluşturduğuna işaret eden Sezer şöyle konuşru: "NATO, Kuzey Atiantik Andaşması'ndan kaynaklanan sorumluluk ve yükümlülülderiııi eskiden olduğu gibi, bağunsız karar alma yeteneğini koruyarak sürdürecektir. NATO-Rusya Konseyi, özellikle 11 Eylül terör sakunlarmdan sonra açık biçimde görüldüğü üzere, terorizm gibi asimetrik güvenlik tehdit ve risklerine karşı ortak hareket edilmesi gereğinın bir sonucudur. Bu süreçte Rusya'nuı gösterdiğJ yapıcı işbirliği anlayışı da NATO-Rusya ÜişkUerinin güçlendirümesi yönünde önemli rol oynamıştir." Rusya'yla iyi üişkikr Türkiye'nin Avrupa- Atlantik bölgesinde birçok alanda Rusya Federasyonu'yla iyi ilişki ve işbirliği içinde olduğuna dikkat çeken Sezer, "Çağdaş değerieri benimsemiş bir Rusya'nuı NATO'yla birhkte Avrupa-Atiantik bölgesinde banş, güvenlik ve istikrara katkılarda bulunmasL yarun yüzyıh aşkuı süredir üyesi olduğuınuz İttifak'uı ortak dileğtdir" dedi. Sezer'e gezisinde Dışişleri Bakanı Ismail Cem eşlik ediyor. kJezer, Konsey 'in, terorizme karşı ortak hareket sonucu ortaya çıktığını sövledi. MLGÜN CERR\HOGLU ROMA - Roma Fiumicino havaalanı bomboş. Kâğıt üze- rinde açık olsa da "fölen" ka- palı. Kent merkezi, meydanlar. NATO liderleri-delegasyonla- nnın kalacaklan büyük oteller, ağırlanacaklan restoranlar, ge- çecekleri sokaklar. köprüler "güvenlik abhıkasında". Has- taneler "kırmızı alarmda". Muhtemel "kamikazesakhn- lanna" karşı gökyüzünü tara- yan "Awacs radar uçaklarT, helikopterler. kıyılan abluka- ya alan askeri gemıler ve 15 bin güvenlik görevlisi, istihbarat ajanı, sivil ajan... "Yenidüze- ni" temsil eden "yeni NA- TO"nun doğumunu müjdele- yen Roma zirvesi işte böyle bir "atmosferde" yapılıyor. 11 Üylül sonrası dünya dü- zeninin (düzensizliğinin?) sal- dığı "dehşet", dikkatleri gök- lerden gelebilecek olası bir 'kamikaze uçak saldınsuıa" yöneltiyor. Geçen yaz olağa- nüstü güvenlik önlemleri altında yapılan -11 Eylül öncesinin- "arhlanmış G-8 Cenova zirvesinden'' de öte güvenlik önlemleri alma ihtiyacı duyuyor bu nedenle Roma, başkent göklerindeİd "kuşkulu uçak- lar vurulacak" bu yüzden. îtalyan Hava Kuvvetle- ri Komutanı General Sandro Ferracuti, zirvenin ya- pıldığı "Pratica di Mare" hava üssüne yönelen her tür "şüpheli uçağı" vurma yetkisiyle donatıldı. 'Globalleşme karşıtlaıV devrede Kentin kuzeyi ve güneyi arasındaki her türlü bağ- Iantıyı kesen. Roma'da yaşamı alt-üst eden zirve kaosu "globalleşme karşıtlannı 1 ' gene de yıldırma- dı. Busb-Berlusconi görüşmesinin başladığı akşam saatlerindeellerinde "NoNATO,NoBush''(NATO'ya da Bush'a da Hayır) pankartlan ile yürüyerek Ko- leseyum'da gösteri yapan globalleşme karşıtı mili- tanlar. protesto eylemlerini bugün de sürdürecek. İtalyan Başbakanı Silvio Berlusconi tarafından "Soğuk savaşuı stratejik sonu ve Rus\a'nın Baü'ya açıhşı'' şeklinde takdim edilen Roma'daki NATO zirvesi, 24 saat sürecek ve akşam "Roma Pakn/Ro- Roma'da olası bir terör sakbnsına karşı 15 bin güvenük göre> lisi göre\ > apı\ or. (Fotoğraf: AP) ma Deklarasyonu/Roma Anlaşması" olarak adlan- dınlan resmi bir dokümanla sona erecek. Rusya ile NATO arasındaki yeni bir ilişkının te- melini atacak bu anlaşmaya göre Moskova "\'eto" hakkına sahip olmayacak ama Kuzey Atiantik îtti- fakı'mn karar mekanizmalannda yer alacak. Bildi- ğimiz eski NATO'nun yok olması ve farklı, yepye- ni bir NATO'nun doğması anlamına gelen bu adım- la NATO dünya sathında "global müdahale aracı" halini alıyor. Beriusconi'nin •Disne>iand NATO'su' "Terör saldınlanna" karşı abluka altında yapılan "arh zJr\Te"nin olağanüstü şartlan Başbakan Ber- iusconi'nin "gösteri tutkusuna" gem vurmadı gene de. Almanya'daki Ramstein Amerikan üssünden sonra Avrupa'nin 2. büyük hava üssü olan zirve ka- rargâhı "Pratica di Mare" başbakanın arzusu üze- rine -12 milyon dolarlık bir harcamayla- "Disney- land"e dönüştürüldü. Roma'nın 20 kilometre güne- yinde hangarlardan oluşan üs; dünyanın kaderine dam- ga basan "önemli konuklara" layık bir ihrişama ka- vuşturuldu. Ussü çevTeleyen uçak pist- leri 9 günde çimler, minik pal- miyeler, nadide ağaçlarla kap- landı. Bitkilerin üstü sınek-bö- cek ilaçlanyla ilaçlandı. Ce- nova zirvesinde de geçen yaz -temmuz ayında mey\e ver- meyen- limon ağaçlanna yapay plastik limonlar astıran başba- kan, hazırlıklan adım adım iz- ledi. Toplantı salonlan ve zirve- yi izleyen 800 İtalyan gazete- ciye hazırlanan basın merke- zine başbakanın partisi "For- za ttalia" ile italyan "milli ta- kım" rengı "mavi" tonda "mo- ket halı" kaplandı. Sıcaklığı daıma 18 derecede tutacak özel bir havalandırma tertibatı alın- dı. Devasa hangarlar içine kar- tondan yapma "neo-klasiksü- tunlar" yerleştirildi. Karton bölmeleri ünlü mimar Catala- no hazırladı. Zirveden sonra "aile fotoğrafi" bu sütunlar önünde çekilecek. Dün akşamüstü Roma'nın askeri havaalanı "Ciampino"ya inen "Air Force One"la start alan zirve programı; gece duvarlan kıymethfreskolarlasüslü Rönesans Sarayı "VTBaMa- dama'"da Bush şerefıne veriien akşam yemeğiyle baş- ladı. Yeni Rusya-NATO açılımı, Ortadoğu, terörle mü- cadelenin konuşuldugu ilk buluşmadan sonra "onur konuğu" Başkan Bush, Amerikan Büyükelçiliği re- zidansı "\llla Taverna"ya çekildi. Başkentte bir gece konaklayacak olan George Bush; sabah programına Cumhurbaşkanı Ciampi'yi ziyaretle başlayacak. Bu sabah saat 10.30'da başlayacak "resmi zirve" için "Pratica di Mare"ye geçmesi beklenen ABD Başkanı "nin ulaşımını 50 arabalı bir kortej sağlaya- cak. 15 30'dab imza töreni ve Berlusconi, Putin,NA- TO Genel Sekreteri Lord Robertson'un kaülacağı ortak basın toplantısıyla sona erecek zirveden son- ra Bush Vakıtan'a geçecek ve "GroundZero"yu zi- yaret için Papa'yı New York'a davet edecek. ABD Başkanı akşam saatlerinde VVashington'a hareket edecek. SSCBden sonra NATO ile gerlllml süren Rusya, 11 Eylül'le birlikte tavır değistirdl Soğuk Savaş tabutuna son çivi DtşHaberlerServisi-Bugün NATO ile ortaklığını daha ile- ri düzeylere taşıyacak olan Rusya'nın. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği'nin da- ğılmasının ardından îttifak ile ilişkileri hayli gergindi. NA- TO'nun, Doğu A\Tupa'nın es- ki sosyalist ülkelerini İttifaka üye olarak almaya veya bu ül- kelerle Banş fçin Ortaklık (BlO) kurmaya başlaması Rusya'yı rahatsız ediyordu. Rusya, kendisinın dev bir nükleer güç olduğunu, ulusla- rarası ilişkilerde belirleyici bir konumunun bulunduğunu, bu nedenle NATO ile ortaklığının eşit koşullarda olması gerek- tiğini, kendi güvenliğini ilgi- lendiren konularda NATO ka- rarlannı veto edebilmesi ge- rektiğini belirtiyordu. Rusya bir yandan da Varşova Pak- tı'nın dağılmış olmasından ötürü, NATO'nun siyasi bir örgüte dönüşmesi gerektiğini savunuyordu. Beş yıl önce im- zalanan işbirliği anlaşması ile NATO Rusya'ya veto hakkı- nı vermedi, ancak bir danış- ma mekanizması kuruldu. Rusya'yı tatmin etmeyen bu danışma mekanizması, Ba- tı'nın Yugoslavya'da bombar- dımana başlaması sonucu et- kisiz kaldı. Rusya. "NA- TO'nun bu tip operas>onla- miailgiBkararlardabizinıde beürieyici rol mnamamız ge- rektiğini savunuyorduk. Ko- sova'daki durum da hakhhgH mızı ortaya çıkardı" diyerek NATO'nun, kendisine damş- ma gereği bile duymadığı ge- rekçesiyle mekanizmadan çe- kildi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Batı ile yeni- den yakınlaşmaya başladı ve "19+1" denilen bu damşma mekanizması yeniden canlan- dınldı. 11 Eylül*ün ardından da İngiltere Başbakanı Tony Blair'in önerisiyle Rusya"nın \ıllarönce istediği "NATOOe eşit koşullarda işbirliği'* tezi- ne doğru NATO taviz verdi ve belirli konularda da olsa Rusya'ya NATO kararlann- da söz sahibi olma hakta ve- ren 19+ l'in terk edilerek 20'li formata geçilmesini öngören Roma Deklarasvonu hazırlan- dı. Bush, Chirac'lagörüştü Rusya'dan FransaVa geçen ABD Başkanı George Bush, Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ile biıükte, ABD birtiklerinin 2. Dünya Savaşı sonrasmda kurtardıklan ilk kasaba olan Saint-Mere- Englis'de düzenlenen anma törenlerine kabldi. Bush, 2. Dünya Savaşı'nda "Normandiya Çıkarmasr sırasuıda hayatmı kaybeden Amerikah askerierin mezarlannı ziyaret etti kilisedeki a>ine kahldı. Bush'un, Chirac ile biıükte mezarhğm yer aldığı Caen kentine >«pöğı ziyaret sırasında çok sıkı güvenlik önlemleri ahndu George Bush'un Fransa zrvareti protestolara da sahne oldu. ABD Başkanı dün, Rusya ve NATO arasmda yapılacak toplantıya katılmak üzere Roma'ya gitti. (Fotoğraf: AP) SAYDAM YALÇIN DOĞAN Avrupalı Zenginlerle AB Koalisyonu Lamı cimi yok!.. Istanbul'a gelen Avrupa'nın zen- ginleri tam bir trilyon dolara hükmediyor!.. Tür- kiye milli gelirinın beş katına!.. Daha önce Portekiz'e gidiyorlar. Ne zaman?.. Portekiz, AB üyeliğine adım atmadan kısa süre önce. Şımdi ilginç bir zamanlama. Avrupa'nın en büyük sanayıcileri, o dev şirket- lerin büyük hissedarları ya da yöneticileri iki gün- dür Istanbul'da. Ancak, Istanbul toplantısı ile Liz- bon toplantısı arasında fark var. O tarihte, Porte- kiz bir bütün olarak AB üyeliğine büyük bir istek- le asılırken bugün Ankara'nın kafası kanşık. Başka bir fark daha var. Portekiz'e giderken Por- tekiz hakkında bilgi sahibiler. Oysa, Türkiye'ye ge- lirken öyle değil!.. örneğin, geçen akşam yemek- te, Türkiye turizmi üzerine bir film gösteriliyor. Ya- bancılar tesislere hayran kalıyorlar. İlk kez farkına varıyorlar. Acı ama, klasik doğulu birtoplum, Afrika'daki Tan- zanya filan sanıyorlar. Türkiye için bir fırsat Bu daveti bizim işadamları yapıyor. Başta AB ol- mak üzere, çeşitli sorunlanmızı onlara anlatmak üze- re. Avrupa'nın bu zenginleri, kendi ülkelerinde, si- yasal iktidarlar üzerinde etkili. Bazı AB ülkele- rinde, Türkiye'ye karşı olan tavn yumuşatmak, ül- kelerine döndüklerinde, Türkiye için lobi yapmak üzere!.. Istanbul toplantısı bir anlamda, yerli ve ya- bancı işadamlarının AB koalisyonu gibi. Ancak, bu toplantının önemini Ankara, her za- manki gibi, kavramakta aciz. Örneğin, onlara ve- rilen yemeğe Istanbul Valisi bile katılmıyor. Oysa, çok açık, Türkiye'nin tanıtımına ihtiyacı var. Bun- lar birer fırsat. Anlayana!.. Zenginlerin soruları Toplantılarda ve özel sohbetlerde yabancı işa- damlan şunları soruyor: - Ecevit Sonrası Senaryolar: Başbakan Ece- vit daha ne kadaraktif görevini sürdürebilir?.. Se- çime Ecevit'le mi gidilir?.. Yoksa, seçime kadar kim başbakan olabilir?.. Aynı hükümet mi, yoksa yeni bir koalisyon mu?.. - Seçim Olasılıkları: Seçimlerde hangi parti ya da partilerin şansı daha fazla görünüyor?.. - Ekonomik Kriz: Türkiye derin bir ekonomik kriz yaşıyor. Kriz ne zaman sona erebilir?.. IMF prog- ramı nasıl uygulanıyor?.. - Kopenhag Krtterleri: Insan haklan ve demok- ratikleşmede Türkiye nerede?.. Türkiye'deki kural- lar ve uygulamalarla, AB kuralları ne ölçüde bağ- daşıyor?.. Türkiye, bu açıdan AB'ye uyum yolun- da ne yapıyor?.. Türkiye'nin kendi içindeki engel- ler neler?.. - Kıbns: Dizi görüşmelerde, Denktaş ile Kleri- des arasında bir uzlaşma sağlanamadı. Ankara, Kıbns'ta uzlaşma için nasıl bir rol oynamayı düşü- nüyor?.. Yabancılar bir yandan, ülkelerindeki lobi, bir yan- dan da gelecekte Türkiye'de yatınm açısından bu sorulara yanıt arıyor. Verheugen'e mektup İlginç bir nokta. Avrupa'nın zenginleri Türkiye'ye ne kadar eleştirel bir gözle bakıyorlarsa, AB'ye de benzer eleştiriyle yaklaşıyorlar. Tek taraflı değil. örneğin, bir süre önce bazı Türk işadamları AB'nin genişlemeden sorumlu komisyon başkanı Verheugen'e bir mektup yazarak başta Kıbns ol- mak üzere çeşitli konularda AB'yi uzlaşmaz bul- duklarını bildiriyorlar. Avrupalı zenginlere anlatıldıkça, onlar da bızim sorunlarımızla daha yakından ilgıleniyor. Ve Istan- bul'dan ayrılırken Türkiye AB'ye girmeli fıkri on- lardaağırbasıyori.. E-mail: ydogan@cumhuriyet.com.tr Faks:0212 513 90 98 Irak: Keşif uçağı düşürdük • BAĞDAT (AA) - Irak hava sa\ıınma kuvvetlerinin, bir ABD keşif uçağını düşürdüğü kaydedildi. Irak devlet radyosu, adımn açıklanmasını istemeyen bir askeri sözcüye dayanarak verdiği haberinde, Kuzey Irak'ta, önceki sabah insansız bir Amerikan casus uçağının belirlendiğini ve uçağm Irak topraklanna '"inmeye zorlandığını" duyurdu. Haberde, uçağın nasıl ve nereye düşürüldüğü açıklanmadı. Kayıp gazeteci bukındu • BRÜKSEL (AA) - Suriyeli muhalif gazeteci Nizar Nayyuf, bir ödül almak üzere gittiği Belçika'da önce kayboldu, ardından bir hastanede bulundu. Gazeteci, savcılara yaptığı açıklamada kaçınldığuıı söyledi. Bruges Savcısı da. kentte yapılan 55. Basın Kongresi'ne katılarak dün sabah ödül alması öngörülen Nayyuf un, pazar sabahından itibaren kaldığı otelde görülemediğini ve "kayıp olduğu"nu doğrulamıştı. Nayyuf un beraberindeki kardeşi Salih Nayyuf, polise başvurarak kayıp duyurusu yapmıştı. Tunusta relerandum • TUNUS (AA) - Tunus'ta önceki gün yapılan referandumda 3.6 milyon seçmenin yüzde 99.52'sinin anayasadaki 78 maddenin yaklaşık yansının değiştirilmesini onayladığı kaydedildi. Muhalefet, referandumun aslmda Devlet Başkanı Zeynelabidin bin Ali'nin iktidarda kalmasını sağlayacak 2 madde için yaptldığını iddia ediyor. Maddelerden biri, üst üste devlet başkanı seçilebilmeye olanak tanırken adaylann yaş sınınm 7O'ten 75"e çıkanyor. Diğer madde ise eski devlet başkanlarının yargıdan ömür boyu muaf olmasını öngörüyor. 1999'da yüzde 99.5 oyla yeniden seçilen Bin Ali, yapılacak değişiklikle 2004 ve 2009 seçimlerine katılabilecek ve böylece 2014'e kadar iktidarda kalabileck.