Katalog

NİSAN 2002 CUMA • • • • + CUMHURİYET SAYFA HABERLERtN DEVAMI 19 TURKIYE ls-"*arbul B 17 Sınop B 13 Adana Y 21 Y 17 Samsun B 14 Mersin B 18 Trabzon Y 22 Y 13 Diyarbakır B 18 Ç^nakkale B 17 Giresun Y 13 Şanlıurfa B 19 lzr~mr B 20 Ankara Y 16 Mardin B 16 anısa B 21 Eskışehir Y 16 Siirt B 19 Aydın B 21 Konya Y 18 Hakkârı B 19 Sıvas B 15 Y 14 Van B 12 Zongulda* B 12 Antalya Y 22 Kars Yurdun kuzey ve ıç kesımlen parçalı bulut- lu, Trakya, Iç Ege, Akde- nız, Iç Anadolu, Batı ve Orta Karadenız'ın ıç ke- sımlen. Doğu Karadenız rle Doğu Anadolu'nun kuzey ve batıa sağanak ve yer yer gokgurultulu sağanak yağışlı. dığer yerter az bulutlu ve açık geçecek. Hava sıcaklığı butun yurtta artacak DIS MERKEZLER Oslo Helsinki Stockholm Londra Amsterdam Brüksel Parıs Bonn B B B Y Y Y Y Y 16 20 15 18 16 18 16 20 Berlin Y 16 Moskova Budapeşte B 21 Madrid B 28 Astana Viyana Belgrad Y 16 Taşkent B 20 Bakû Sofya Roma Y 14 Bışkek B 20 Trflis Atına Y 18 Kahıre Münih Y 21 Zürih Y 17 Şam A 20 : Sısl £ ^ Bulutlu ^ Çok bulutlu Yağmurtu Karı Sulu kar t Gök gurultülü G ^ U N C E L CÜNEYT ARCAYÜREK • Başiarafi 1. Sayfada Oysa anımsanacaktır. Hükümet, Habur'un ya- nı sıra ikincl bir sınır kapısı açmayı istiyor. >Ama -resmi olmayan haberlere göre- ABD, Bstğdat rejimine yıllardır uyguladığı ambargoyu g&nişleteceği savıyla ikinci kapıya karşı çıkıyor. Oşişlen Bakanı Colin PoweH'ın Ankara'yı ziya- ret: înde Habur'a koşut ikinci bir kapının açılmasın- d a k i zorunluluğu hükümetin ABD'ye anlatacağı ö n e sürüldü. Ne ki, -ne oldu ne bitti, bu konu ko- nuşuldu mu, Povvell'a açıldı mı- bilgi alınamadı. I rak'a ikinci bir kapının açılmasını gerektiren ne- denler hâlâ geçerii. I Igilılere göre, ikinci kapı açılabilse Irak'a giden ve cfönen akaryakıt yüklü kamyonlardan iki Kürt aşiretinin, PKK'nin almakta oldukları haraç sona er&cek. Zira tankerJer veya kamyonlar aşiretlere ve PKK'nin bulunduğu bölgelere uğramadan akaryakıt kaynaklarına ulaşabilecekler. Oüneydoğu için ekonomik açıdan büyük önem taşryan "Haburkapısı sorunu" yeni bir sorun de- ğil. On yıldanfazla geçmişi var. Uzun süredirdev- leti uğraştıran, önlem almaya zorlayan bir sorun. 1994'deki iktidar (Tansu Çiller başkanlığında- ki koalisyon hükümeti) Habur kapısını hizmete açabilmek için büyük bir çaba gösterdi. 3O Kasım 1994 giinü zamanın Cumhurbaşkanı Demire/'den bir söyleşide dinlediklerim, bugün Hatsur'la ilgili önlem başvurulanndaki önemi doğ- ruluyor. Demirel, "Habur kapısını açarken dünyayı aya- ğa kaldıran zamanın başbakanı ile yardımcısına 'orada işlerin nasıl gittiğini'" soruyor. Söyleşimizde Başbakan (Tansu Çiller) ile yar- dımcısından (Murat Karayalçın) aldığı yanıtları söylemedi Demirel; ama, "Haburkapısı, haraç ka- pısı" dediği soruna rakamsal açıklamalarla de- ğindi. Habur açılmadan önce "neden açıldığını, nesi- ni açtıklannı ilgililere (tabii zamanın hükümetine) sorduğunu" söyleyen Demirel; "Bak, orada nasıl rüşvet dönüyor" dedi ve anlattı; Evvela Musul, akaryakıt oradan geliyor. Litresi 2 bin lira. Türkiye'de 20 bin. Birtonda 20 milyon. Musul'dan buraya 10-12 tanker araç geliyor. 1. önce Talabani-Barzani ton başına 100 bin lira haraç alıyor. 2. PKK ne tutturabilirse alıyor. 3. Şimdi olayın ilginç tarafı başlıyor. Gümrük alanı- na giren tankerlerden, kamyon başına 15 milyon, hem de makbuzsuz. 4. Bitmedi. Şırnak Belediye- si alıyor. 5. Batman'da belediye alıyor. 6. Şırnak futbol kulübü de. Geri kalanı organize edene, akaryakıtı getirene kalıyor. Sıkıntı yok ama var Irak; yiyecek malzemesi gelecek diye "şartkoş- muş". Türkiye'den patatesi yarı fiyatına satıyor- lar. Pirinç ithal ediyoruz, orada pirinç satıyoruz. Demirel açıklamaları arasında örneğin hüküme- te "Habur'u niçin açtıklannı" sorduğunda, "Efen- dim. Nevşehir'de bolpatates üretiliyor" yanıtını al- dığını eleştirel, ne ki mizah kokan ses tonuyla söy- ledi. "Oysa memlekette (o sırada) mazot sıkıntısıyok" ded 9. Cumhurbaşkanı ve (tabiı o günün rakam- larına göre) irdelemeler yaptı: Mazot sıkıntısı yok, zira Aliağa 10 milyon ton üretyor. 13 milyon ton İPRAŞ, eder 23 milyon ton. 7.5 milyon ton da Orta Anadolu rafinerisin- den 4 milyon ton ATAŞ, 1 milyon ton Batman. Topam 36 milyon ton bizim rafinerilerden. Yani? "Makbuzsuz haraca olanak tanımak ne- den"" Ekonomik sıkıntıları Irak'tan akaryakıt alıp sat- maka gidermeye zorlanan halk, soyuluyor. ö.le ki, -1994 rakamlanna göre- bir tonda 10 milyjn, 10 tonda 100 milyon haraç! B.gün bu soygun, Kuzey Irak'taki Kürt aşiret- lerirn aldıkları haraç daha da boyutlanmış... P- KK'*ın bu yoldan da beslenmesi ve açıklanma- yansek çok başka sakıncalı gelişmeler daha da genşlemiş olabilir ki; asker önlem istiyor. Ne çare, Güneydoğu bölges/ni ve devletı böy- lesire yakından ilgilendiren konular güncel hay- huyarasında kaynayıp gidiyor. Irk Milliyetçiliği' Değil, 'Yurt Milliyetçiliği'!.. • BştarafıArka Sayfada salc değil miydi? Bu sa- vaşlnn adı, 'vatan mü- dafa harbi' olmuştur. Gaziin, üstelik Cumhu- riye: senedinin' temeline yerietirdiği 'milliyetçilik' - adı jtünde anti/Emper- yalis-ayrrca Halkçı, Be- şeri Jıumaniste) ve Sos- yal ir 'Yurt Milliyetçiliği', Nazmden kopya çekil- miş Jİr 'ırk milliyetçiliği' deği. Kanıt mı? Işte onun ağzrdan yapılmış 'tesbit- ler',:undan iyi kanıt mı olur' Töit/1. "...bizim açık ve t\qulama niteliği gör- düğjnûz öğreti ('siyasi mestk') 'millî siyaset'tir. (...) ı'lîsiyaset dediğimiz zarre, kasdettiğim mana şud>. ulusal sınırlanmız içine her şeyden önce kencgücümüze dayana- rak arlığımızı koruyup, mertketin gerçek mutlu- luk vmânna çalışmak!.." (192 Tert/2. "...MillîMüca- defe yapan, doğrudan doğıfâ milletin kendisi- dir, netin evlatlandır. Mil- li Madele'de şahsi hırs değ :lusalizzetnefs, ger- çek tı güç olmuştur..." "...yüksek Meclis'inizi oluşturan kişiler, yalnız Türkdeğildir, yalnız Çerkez değildir, yalnız Kürt değil- dir, yalnız Laz değildir; fa- kat hepsinden oluşmuş Müslüman unsurfardır, sa- mimi bir toplamdır; şu hal- de buyüksekheyetin tem- sil ettiği, hukukunu, şere- finiveşantnıkurtarrnakiçin azmettiğimiz emeller, yal- nız bir Islam unsuruna ait değildir, çeşitli Islam un- surtanndan oluşmuş bir kitieye aittir" (1920). Tesbit/3."...ge:ç/ bize 'milliyetçi' derier, ama biz öyle milliyetçilehz ki, bi- z/mle işbirliğiyapan bütün milletlere saygı duyar ve ri- ayet ederiz." "...bugün bütün dünya milletleri, aşağı yukan ak- raba olmuşlardırve olmak- la meşguldürler; bu ba- kımdan, insan mensup ol- duğu milletin varlığını ve mutluluğunu düşündüğü kadar; bütün dünya millet- lerinin de, huzur ve refahı- nı düşünmeli; kendi mille- tinin mutluluğuna, ne ka- dar değer verirse; bütün dünya milletlerinin mutlu- luğuna hizmet etmeye, elinden geldiği kadar ça- lışma/ıdır..." (1937). Erivan'ın diyalogmesajıAYHAN ŞÎMŞEK ANKARA - Ermenistan, sözde soykınmın yıldönümün- de Türkiye'ye diyalog mesajla- n verdi. Ermenistan Dışişleri Bakan Yardımeısı Rouben Şu- garyan. Türkiye ile ilişkilerin- de "siyasal pragmatizmi" reh- ber almak istediklerini belirte- rek "soykınmın tanınmasının ilişküer için bir önkoşul olma- dığı" mesajını verdi. Bununla birlikte Türkiye'den, yaşanan olaylardan pişmanlık dûyduğu- nu ifade etmesini de bekledik- lerini kaydeden Şugaryan. "Ancak bu çoğu zanıan kanş- tırıldığı gibi bir siyasal değil manevi konudur" diye konuş- tu. BülentAkarcalı: Yaklaşım olumJu Isveç'in Stockholm kentinde düzenlenen "Gerçek, Adalet ve Barışma" başlıklı uluslara- rası forumda, Erivandan Anka- ra'ya ilginç mesajlar geldi. Tûr- kiye'den ANAP Istanbul Millet- vekili BülentAkarcah nın ka- tıldığı forumda, Ermenis- tan'dan da Dışişleri Bakanı Vardan Oskanyan adına Ba- kan Yardımeısı Rouben Şugar- yan hazır bulundu. Konuşmala- nnın ardından Şugaryan ile baş başa görüşen Akarcah, temas- lannı Cumhuriyet'e değerlen- dirirken, "Erivan yönetiminin yaklaşımında olumiu yönde yorumlanabilecek ilerleme- ler var" görüşünü kaydetti. Forumun "Toplu Katliam- iardan Sonra Banşma" baş- lıklı bölümünde Türkiye ve Er- menistan arasında uzlaşma ola- naklannı değerlendiren Şugar- yan, tarihsel gerçekler ve ada- lerin, siyasal pragmatizm ile çe- lişmediğini düşündüğünü vur- guladı. iki ülke arasındaki iliş- kilerin geleceğine iki adımın yön vereceğini kaydeden Şu- garyan, kendilerine göre ilk adı- mın "Türkiye'nin inkârcı po- litikadan vazgeçerek pişman- lık ifade etmesi" olduğunu di- le getirdi. Bunun siyasal degıl, manevi bir kategori olduğunu savıınan Şugaryan, ikinci adımın da Er- meni toplumunun "bağışlama- sı" olacağmı söyledi. Şugar- yan, "Adalet, gerçek ve uzlaş- manın üç yönü var. Bunlar manevi, hukuksal ve siyasal unsurlar. Üçü birbiriyle iliş- kilidir, ancak kanştınlmama- lıdır" yorumunu yaptı. Şugaryan: Siyasi pragmatizm zamanı Erivan yönetimi için soykın- mın Ankara tarafından tanın- masının, ilişkiler için "bir ön- koşul olmadığının" altını çi- zen Rouben Şugaryan, tazmi- natlar gibi konulann da hukuk- sal alana ait olduğunu, ancak burada da konunun devletler değil bireyler çerçevesinde ele alınması gerektiğini belirtti. Şugaryan konuşmasında Tür- kiye, Ermenistan ve Azerbay- can'ın 11 Eylül sonrasında ye- ni sorunJarla yüz yüze olduğu- nu kaydederken sözlerini "Şimdi rehberimiz siyasi pragmatizm ve yeni bölgesel kimlik olmalı. Geçmişi hiçbir zaman unutmamalı, onunla önyargısız olarak yüzleşme cesaretine sahip olmabyız. Tarihsel gerçekler, hukuksal doğruluk ve siyasal pragma- tizm temelinde uygar gelece- ği inşa etmeliyiz" diyerek ta- mamladı. Bülent Akarcah ise konuş- masında, Türkiye'nin Ermenis- tan ile ilişkilerini normalleştir- me çabasına işaret ederken, Erivan yönetiminin buna karşı bugüne kadar olumiu ve somut bir adım atmadığına dikkat çekti. Soykınm ıddialannın si- yasete malzeme yapılmak is- tenmesinin olumsuz sonuçlar doğurduğunu vurgulayan Akarcah, "tarihin tarihçilere bırakılmasım" önerdi. Akarcah, Ermenilerin döne- min önemli bazı arşivlerini hâ- lâ tarihçilere açmamış olması- nı da eleşrirdi. 3 'Ü AĞIR 56 KlŞt YARALI New York'tapaüama NEW YORK (AA) - New York'un Manhattan il- çesindeki bir okulda mey- dana gelen patlama sonucu 3'ü ağır 56 kişi yaralandı. Patlamanın terörist saldın- sı ohnadığı, okulun kalori- fer kazanın patladığı bildi- rildi. 11 Eylül saldınlannın et- kilerini üzerinden atmaya çahşan New Yorklular, dün Manhattan'ın en lüks böl- gelerinden birinde meyda- na gelen patlamayla korku dolu dakikalar yaşadı. Apex Teknik Okulu'nun 2. katındaki patlama sonu- cu 8 katlı binanın bir bölü- mü çökerken patlama sonu- cu 3'ü ağır 56 kişi yaralan- dı. Itfaiye yetkilileri, patla- manın terörist saldın olma- dığını, kalorifer kazanımn infilak etmesinden kaynak- landıgını açıkladılar. 4 KÎŞÎ YAŞAMINI YtTtRDÎ Iran ve Gürdstan sallandı TAHRAN / TtFLİS (AA) - Iran ve Gürcistan'da mey- dana gelen depremlerde ilk belirlemelere göre 4 ldşi öldü. Iran'ın batısında meydana gelen Richter ölçeğine göre 4.8 büyüklüğündeki deprem- de 1 kişi öldü, 40 kişi yaralan- dı. Yerel saatle 00.20 ile 00.30 (TSI önceki gece 22.50- 23/00) arasnıda Kermanşah eyaletinin Sahne ve Songor- e Kolyayi kasabalannda önce Richter ölçeğine göre 4.8 bü- yüklüğünde bir deprem ya- şandı, arduıdan 4.9 ve 3.9 bü- yüklükJerinde iki artçı şok meydana geldi. Depremde 1 kişinin öldüğü, 40 kışinin ya- ralandığı bildirildi. Gürcistan'da da dün akşam saatlerinde Richter ölçeğine göre 6 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Depremde, ilk belirlemelere göre 3 kişi- nin öldüğü bildirildi. Her Cuma 21.30da Canlı LJX FLASH GÜNDEM Ferhan ŞAYLIMAN Ekranların tek tartısma programı olarak, ülkenin gündemini ve genis halk kesimlerinin sesini duyurmaya devam ediyor.^~^ Türkiye 1 nin ödüllere ; * doymayan özgur ses/| Şaylıman la Flash Gündem î > yeni yaym döneminde de % *- GUNDEM MLSTAFA BALBAY M Baştarafı 1. Sayfada yüzüme bakarak 'Hayır, bu Israil radyosudur' ceva- bını verdi. Radyo Ibranice yayın yapıyordu. Vebirya- bancı için Arapçayla Ibraniceyi ilk duyuşta ayırt et- mek de bir hayli güçtü. Yalnız dil değil, yazı için de aynı şey söz konusuydu..." Tırali, iki ulus arasındaki ortak yönleri sıraladıktan sonra ekliyor: "Ne var ki, aynı ırktan gelen ve dünyanın birbirine en yakın iki büyük dinine bağlı bulunan bu iki soydaş ulus, aralanndayüzyıllann körüklediğianlaşmazlık ve kin alevini, aklın ve sağduyunun buymğuna uyarak bir türlü söndüremiyoriardı..." Tiralı'nin yıllar önceki bu gözlemleri ne yazık ki güncelliğinı koruyor. Bölgede yaşananlar karşısında "ortak noktalardan" söz etmek neredeyse suç! Bu bağlamda Dışişleri Bakanı Ismail Cem'le Yu- nanistan Dışişleri Bakanı Yorgo Papandreu'nun iki tarafın liderıyle görüşmesi, en azından durumun nor- maııeşebileceği umudunun diri durmasını sağladı. Cem ve Papandreu, ABD Dışişteri Bakanı Colin Powelldan sonraArafat ve Şaron'la görüşen ilk ba- kan oldular. Onlardan bir gün önce de AB Dış Poli- tika Temsilcisi Javier Solana Arafat'la görüştü. So- lana'nın yorumu ilginç: "Arafat'ın içinrie bulunduğu durumu görmekten çok çok sarsıldım. Bunun herhangi birsorunun çö- zümünü sağlayacağını sanmıyorum..." Bizim Dışişleri heyetinin yorumu ise hallice. Şunu söylediler: "Sonuç olarak Israil tanklannın arasından Arafat'ın karargâhına gidiyorsunuz. Bize çayikram ettiler. Bu- nun bile önemli bir rahatlama olduğu görülüyordu. En iyigörünen şey, Arafat'ın moraliydi!" Cem ve Papandreu, Arafat'a "Terörie biryere va- nlmaz", Şaron'a da "Şiddetle biryere vanlmaz" de- diler. Önümüzdeki döneme ilişkin önerileri ise şu ol- du: 1 - Arafat'ın karargâhındakı kuşatma kaldırılmalı. 2- Beytüllahım'de Nativitas Kilisesi'ndeki abluka kaldırılmalı. 3- Arafat. terörie, teröre sempatiyle bakan kesim- lerle bağlantılarını kesin ve inandırıcı biçimde kes- meli. 4- Uluslararası gözlemcilere izin verilmeli. 5- Uluslararası bir konferans düzenlenmeli. 6- ABD daha aktif biçimde devreye girmeli. Son şık çerçevesinde Povvell'ın mayıs ayı başın- da yeniden bölgeye gelmesi bekleniyor. AB'nin Ortadoğu planı Bölgeye yapılacak her uluslararası ziyaret, ka- nın, şiddetın durmasına giden yolu kısaltabilir. Cem-Papandreu gezisi en azından bu çerçevede yararlı. Yukarıdaki öneriler yaşama geçerse deva- mında "^a//c/öa/7^"görüşmeleri başlayabilir. Papandreu ve Solana'nın bölgede oluşu çerçe- vesinde bir soru atalım: - AB Ortadoğu'da ne yapmak istiyor? Bu soruya Kıbrıs'ı da içine alarak yanıt vermek gerekir. Görünen o ki AB'nin bölge politikası şu: 1 - Kıbrıs'ı KKTC ile anlaşma olsa da olmasa da AB'ye tam üye yapmak ve Ortadoğu'nun hemen dibinde, Doğu Akdeniz'e en hâkim yerde bir üsse sahip olmak. 2- ABD egemenliğındeki Ortadoğu'da denge sağlamak. 3- Bölgedeki Ortodoksazınlıklariaortaklığını da dikkate alarak Yunanistan'ı kullanmak. Üç maddenin ardından soralım: - Türkiye bu planın neresinde? Ahh, AB bu konuda bir net olabilse... [email protected] Ordu deposunda patlama: 3 ölü ANKARA (Cumhu- riyet Bürosu) - Anka- ra'nın Sincan ilçesi ile Yenikent arasındaki Jan- darma Ordudonatım Ana Depo Komutanlığı'nda meydana gelen patlama sonucu 2jandarma eri ile bir sivil yaşamını yitirdi. Patlamada 5 jandarma görevlisi de yaralandı. Jandarma Genel Ko- mutanlığı Genel Sekre- terliği'nden yapılan ya- zılı açıklamada, dün saat 11.45 sıralannda Jandar- ma Ordudonatım Ana Depo Komutanhğı' na ait Ankara Sincan'da bulu- nan mühimmat deposun- da, bir TIR aracına mü- himmat yüklemesi yapü- dığı sırada teknik anza- dan dolayı bir mühim- matın infilak ettiği bildi- rildi. tnfilakın neden ol- duğu patlamada Onbaşı Murat Al, jandarma er İlkerAkkaya şehit olur- ken sivil işçi tlhan Siber de hayatını kaybetti. Pat- lama sonucu jandarma Başçavuş Kubilay Yük- sel,jandarma Ordudona- tun Astsubay Çavuş Ka- an Akdağ,jandarma On- başı Muammer Şenol, jandarma er Mehmet Aktaş, jandarma er ve Ahmet Akgül ise yara- landı. Yaralılar, Gülhane Askeri Tıp Fakültesi Hastanesi'nde tedavi al- tına alındı. Patlamanın ardından jandarma, Sincan- Yeniket yol aynmından atış pohgonuna giden y- olu bir süre trafiğe kapattı. Bahçeli iki turlu seçime soğuk tstanbul Haber Servi- si - MHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımeısı Devlet Bahçeh', iki turlu seçim sıstemınin Türkiye için en uygun model oJ- madığuıı düşündüklerini belirterek "Mevcut se- çim sistemi üzerinde önemli bazı değişiklik- ler yapılarak devamını arzuluyoruz" dedi. Partisinin Istanbul îl Başkanhğı'nı ziyaret e- den Bahçeli, gazetecilerin sorulannı yanıtladı. Parti olarak seçim sistemiyle ilgili çalışmalan uzun za- mandır sürdürdüklerini behrten Bahçeli, "Biz, ül- kemiz için en uygun se- çim sisteminin çift turlu seçim olmadığını düşü- nüvor, mevcut seçim sis- temi üzerinde önemli bazı değişikJikler yapı- larak devamını arzulu- vonız" dedi.