Katalog

2 7 ŞUBAT 2002ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA ekonomi(g cumhuriyet.com.tr 11 Bayramsetee fiyadanm uçurdu • Ekonomi Senisi - Kurban Bayramı nın ardmdan sebze ve meyve fiyatlannda 'yine" artış gözleniyor. Istanbul Sebze Meyve Toptancılar Derneği Başkanı Burhan Er, fiyatlarda üredci konumunda olan Antarya ve Muğla'ya bağ.ı olduJdannj. ürünin az oldugu günlerde fiyatlann yükselciğini söyledi. Er, îstanbul fiyatlannın Antalya'yla aynı olduğuna dikkat çekti. Antalya Toptancı Hali 'nde sivribiberin fiyatı 3.5 milyon liraya çıkarken dolmahk biber 1 milyon 800 bin îiraya. domates 1 milyon 600 bin liraya sahlıyor Işçî-işyeren orvesi bugün • AMKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Devlet Baİcanı Kemal Derviş, ücretlerdeki artışlann hedef enflasyona çekilmesine yönelik olarak uzlaşma ortamı sağlamak üzere işçi ve işveren temsilcileriyle bugün bir araya gelecek. Toplantıya, Türk-Iş, DÎSK, Hak-lş, TOBB ve TlSK'üı yanı sıra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar Okuyan ile Maliye Bakanı Sümer Oral da katılacak. Toplantının ana başlığı "Üretim ve Gelir Dağılımı" olacak. Afganistan'a 57.5 milyon Euro • BRÜKSEL(AA)- AB Komisyonu, Afganistan'a 57.5 milyon Euro'luk kalkınma yardımını onayladığını açıkJadı. Afganistan'ın istikrannı ve yeni geçici hükümete desteği hedeflediğini belirten komisyon, bu ülkeye 2002 yılında toplam 200 milyon Euro'luk yardım öngörüyor. AB Komisyonu 2001 yıJında Afganistan'a 352 milyon Euro'luk yardımda bulundu. Aynca, 15 .AB ülkesi de Afganistan'a 400 milyon Euro destek sözünde bulunmuştu. jjılas Rnans'ta ödeme başlıyor • ANKARA(AA)- Tasfiye haJindeki îhlas Finans Kurumu, îstanbul ve Ankara'daki cari hesap sahiplerine 4 Mart'tan itibaren ödeme yapacak. Kurum, îstanbul ve Ankara dışındaki toplam 19 bin 292 cari hesap sahibine ödemelerini belli bir oran nispetinde dünden itibaren başlattı. Böylece, 5 bin 917 cari hesap sahibinin thlas Finans'tan alacağı kalmayacak. Kâr- zarar katılım hesaplan ödemelerine ise cari hesaplann ödemeleri tamamlandıktan sonra başlanacak. Sigortacıdan Jeprem semineri I Ekonomi Servisi - ["ürkiye Sigorta ve teasürans Şirketleri Jirhği, Risk •lanagement Solutions le birlikte, bugün stanbul'da "Sigorta Için )eprem Riski Yönetimi" onulu bir seminer üzenleyecek. Seminerde rof. Dr. Ahmet Mete ;ıkara, Prof. Dr. Mustafa rdık ve Prof. Dr. Kutay zaydın tarafindan tauıbul ağırlıkh olmak :ere Türkiye'nin karşı trşıya olduğu deprem >kci tartışılacak. Türk tarafi 'acil çözüm' isterken ABD, özel sektörün dinamiğinin artmasının gereklüiğini vurguladı ABD işe öğütlebaşladı• Ekonomik Ortaklık Komisyonu'nun ilk toplantısında Ismail Cem, sorunJara acil çözüm bulunması gerektiğini söyledi. Alan Larson ise özel sektör dinamiğinin pek çok alanda katılmasıyla Türk ekonomisinin gelişebileceğine dikkat çekti. ANKARA (Cumhurrjet Bürosu) - ABD heyetinin bugün Amerikan şir- ketlerinin de dahil olduğu bazı enerjı projeleri konusunda ekonomi yetkili- leriyle görüşmelerde buJunmalan bek- leniyor. Başbakan Bülent Ecevit'in ABD gezisi sırasında oluşturulması kararlaşhnJan Türkıye-ABD Ortak Ekonomik Komisyonu'nuniU toplan- hsı dün başladı. Türk-Amerrt n Eko- nomik Ortaklık Komisyonu pıantı- lannda her iki tarafin da u, i >acağı konular çerçevesinde bugiın jlcden sonra bir imza töreni düzeî.._"iecek. Törenin ardından, ABD he> ct.nc baş- kanlık eden ABD Dışişleri Bjkanhğı ekonomi, ticaret ve tanm işierinden sorumlu Bakan Yardımcısı AJan Lar- son'uı Türkiye'den aynlması bekleni- yor. Toplantılardan kısa vadede bir sonuç alınması beklenmezken Dışişleri Ba- kanı İsmail Cem, iki ülkenin birbirine koşut çıkarlar ve kaygılan bulunduğu- nu, komitenin de ilişkileri bu çerçeve- de ele alması gerektiğini söyledi. Cem, "Türk ekonomisinin kısa sürede acil çözümkre ihtiyacı vardır" dedi. Ko- mitenin ABD tarafi başkanı Dışişleri Ekonomik Ortakfak Komisvonu'nun Uk topianüsı, Dışişleri Bakanı tsmail Cem ve ABD Dışişleri Bakan VardmıcBi Alan Larson'un konuşmaianyla başladı. Bakan Yardımcısı Alan Larson ise özel sektör dinamiğinin pek çok alan- da katılmasıyla Türk ekonomisinin ge- lişebileceğini belirtirken "Ekonomi- nin ryöeşmesi, tekrar büyümesi, reka- bete açık hale gelmesini hedeffiyoruz" dedı. Türkiye-ABD Ortak Ekonomik Ko- misyonu'nun ilk toplantısı dün Devlet Konukevinde yapıldı. Türkiye ve ABD'nin karşılıklı istemlerini ortaya koyacağı toplantılara bugün de devam edilecek ve toplanfı yapılacak ortak basın toplantısıyla sona erecek. Toplantının açıiışını yapan Dışişle- ri Bakanı Cem, ABD hükümetinin ocak aymda yaptığı açıklamayla bu komiteyi, "stratejik ortakhğı üst sevi- yelere çekecek, her Od ülkenin ticareti- ni dahada geüştirip yaanm alaşnu art- üracak, Türkiye'nin ekonomik refor- mıuıa destek olacak" bir yapı olarak ortaya koyduğunu anlafft. Cem, komi- teyle ilgili Türk tarafınm beklentileri- ni şöyle ortaya koydu: "Bu komite, sağlam ekonomik ihşkikrin temelini oluşturacaktır. Bu ilişkiler tarihi bir çerçevedeeleahnmabdır. İki ülkeninde paylaşoğL birbirine paralel oian değer- ler,çıkarlar,endişeler vardır. Mevcutsı- kmtüara da bu komite birtaJam çö- zümler bulmakla görevüdir. Türk eko- nomisinin kısa sürede acil çözümlere ihtiyacı vardır." ABD Dışişleri Bakan Yarduncısı Larson ise Türkiye'nin başanlanndan gurur duyduklannı ve ekonomik prog- ramı dikkatle izIedikJerini söyledi. Bu programla Türkiye daha iyi bir gele- cek için temel oluştururken iki ülke arasında daha güçlü ilişkilerin başla- masını da sağladığını belirten Larson, "Ekonominin ryileşmesi, tekrar büyü- mesi, rekabete açık hale gelmesini he- deflryoruz. Özel sektörün dinamiğinin depek çok alandaki çabaiara kaülarak Türk ekonomisini getiştirebileceğini düşünüyorum" diye konuştu. Oyalanma Kiksü yok Öte yandan toplantı öncesi bir açık- lama yapan Türkiye Odalar ve Borsa- lar Birliği (TOBB) Başkanı Rifet Hi- sarcıkboğlu. toplanrılardan umutlu ol- duğunu belirterek Türkiye'nin bugün hak ettiğini istediğini, ek bir taviz bek- lentısi olmadığını kayderti. "Biz za- manında alamadıklarumzı, ahnamız gerekenleri isteyeceğiz" diye konuşan Hisarcıklıoğlu, Türkiye'nin oyalan- mayla geçirecek vakri olmadığını söy- ledi. Hisarcıklıoğlu, bu toplantıda ABD ile Türkiye arasında yeni dö- nemde gelişecek ticari ilişkilere iliş- kin ana başlıklann belli olacağını be- lirtti. HisarcıkJıoğlu, ABD yetkilileri- nin yapılacak işlerle ilgili belli bir ta- rih vermeleri gerektiğini, bu olmadı- ğı sürece alınacak kararlann yürüme- yeceğini kayderti. Türkiye îhracatçılar Meclisi (TTM) Başkanı OğuzSaticı ise toplantılardan umutlu olmak zorunda olduklannı be- lirtirken bu toplantıda ana başlıkJann belirleneceğini, asıl gelişmelerin, ta- rihi bu toplantıda belirlenecek olan Washington'da yapılacak ikinci top- lantıda gerçekleşeceğini kayderti. Sa- hcı, 1-1.5 ay içinde ikinci toplantının da yapılmasım beklediklerini söyledi. Irak'a gidecek heyette yer alan işadamı sayısı 150 kişiden 200'e çıktı. Gözler ihalelerde Irak pastası iştah kabarbyor OLCAYBÎYÜKTAŞ Savaş çıktı çıkacak söylentilerine kar- şın Türk işadamlannın Irak ilgisi herge- çen gün biraz daha artıyor. Birleşmiş MilletJer Petrol KarşıJığı Gıda ve tlaç Programı çerçevesinde, 11. faz dilimin- de, çeşitli alanJarda yapılacak 7 milyar dolarhk ihaleler Türk işadamlannın işta- hını kabarttı. Dış Ticaret Müşteşarhğı ile 2-5 Mart tarihlerinde Irak'a gidecek he- yette yer alan işadamı sayısı m_m^^_ 150'den 200't çıkb. Türk işa- damlan son yıllarda çerçeve- si genişletilen programdan. 800 milyon dolar ile 1.5 mil- yar dolar arasında bir pay al- mavı hedefliyor. Son iki yıldır gerek fuarla- ra gerekse ihalelere gösteri- len ilginin artmasındaki en önemli etken ise iç piyasının daralması kadar Irak'taki ——— pastanın büyümesi olarak gösteriliyor. Dış Ticaret Müşteşarhğı bünyesinde gerçekJeştirilecek ziyarerin organizasyonunu yapan ve 1996 yılın- dan beri Irak'ta fuar düzenleyen Forum Fuarcılık \e Geliştirme şirkerinın genel müdürü Bilgin Aygül, Birleşmiş Millet- ler (BM) anlaşmasının çerçevesinin ge- nışlemesi ile Türk şirketlerinin çok daha aktif olmaya başladığını dile getırirken Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu Iş Kon- Irak artışta ilk sırada • Türk işadamlanrun, 11. faz dilimindeki 7 milyar dolarlık ihalelerden almayı umduğu pay 1.5 milyar dolar. seyleri Bölge Koordinatörü Yasemin Ön- cel de Türkiye'nin ağırlığının arttığına dikkat çekti. 2000 yıh ikinci yansuıda yapılan 10. fazda Türkiye'nin Rusya ve Suriye'nin ardından en çok pay alan üçüncü ülke oldugunu dile getiren Aygül, şimdi yapılacak 11. fazda bilgisayardan jenaratöre, okul önlüğünden inşaat mal- zemesine kadarpek çok alanda ihale ya- pıldığını ve bu nedenle ilgi gösteren işa- damı sayısuun arttığını \iirguladi. « _ « m m m Kendisinin 1996 yılından beri Irak'ta faaliyette bulun- duğunu ve Irak'a gerek ihra- cat yapan gerekse çeşitli su antma ya da benzeri projele- rin yapımını üstelen firmala- nn 1994 yılından beri her gün Amerika Irak'ı vuracak söz- lerini duyduğunu anlatan Ay- gül, Irak'ta iş yapanlann bu duruma ahşkın oldugunu di- le getirdi. Ticaretin yaru sıra pek çok Türk şirke- ti Irak'ta faaliyet gösteriyor. Özellikle in- şaat ve teknık donanım alanında çalışan şirketlerden Tekfen, bir petrol deposu ihalesinin sonucunu bekliyor. Türk şir- ketleri ihalesi yakında yapılacak 600 bin konutluk inşaat ile sulama ve antma pro- jeleri ile de ilgileniyor. Tekfen'ın dışın- da Yapa Dış Ticaret, Tepe, Mesa inşaat, Mafex ve Ram Irak'ta faaliyet gösteren şirketlerden bazıJan. BAĞDAT'TA SEFALET - Son 11 yıldır Birleşmiş Milleöer'in ekonomik ambargo uyguladığı Irak'ta şartlar sefaleti had safhava taşıdı. Pek çok üriinün sofralara giremediği Bağdat'ta küçük çocuklar, sokaİdarda saûlan ülkenin en ucuz gıdası halini alan haşlannuş nohutla yetiniyorlar. ÜLKELER Azerbaycan Bulqaristan Irak Iran Suriye Yunanistan Gürcistan Rusya TOPLAM 2000 (milyon dolar) 217 246 370 237 190 400 146 661 2.467 2001 (milyon dolar) 206 303 710 363 277 480 190 801 3.330 2001 Pay 0.7 0.9 2.3 1.2 0.9 1.5 0.6 2.6 10.7 Degişim (yüzde) -5.1 23.2 "91.9" 53.2 45.8 20.0 30.1 21.2 34.9 İLGİ TOPLUMUNA DOĞRU/ÖZLEM YÜZAK ozleınyu(a yahoo.com Habire Enron'u anlatmamızın nede- ni gundem sıkıntısı çekiyor olmamız değil. Birincisi Enron'un gerçekten dünyanın bugün içinde olduğu irli sis- teme bir şekilde ayna tutuyc ması, ikincisi ise istenirse pek çok ıka- nlabileceği... Ayna, ABD'li enerji devi f T if- lası ile ortaya çıkan yolsuz ült- raliberal sistemin doğurduı. i bir dizi mekanizma ile beslenrrk (uha- sebe kayıtlarındaki rakamlar,. oyna- nan oyunlar, tüketicinin, küçuk yatırım- cının aldatılması, siyasetçilerin gırtlak- larına kadar kirliliğe bulaşması, dene- tim şirketlerinin denetimsizliği, med- yanın şirketlerin oyuncağı haline geldi- ği gerçeğı... Hal bâyle olunca, dünyanın dört bir köşesinde de antenler Enron etrafında dönen oyunlara yöneliyor. Enron çok- tan günah keçisine dönüşmüş bile. Enron aynasına bakanlar kendi ülke- lerindeki kendi Enron'larını görmeye başlıyorlar. Öteki küçük Enron'lar bü- yüyor, büyüyor... Enron 'Ayna' Olsa idi.. Klml zaman hükümetlerln ta kendlsl bile olablllyor: İtalya Örneğin İtalya: Tıpkı Enron gibi, İtal- ya hükümetinin de Euro'ya geçiş ıçin gerekli kriterferi yerine getirebılmek için oynadığı kurnaz bir oyun var. italya, Avrupa Birliğı rasyo kriterlerini tuttura- bılmek için Italyan Lireti'ni yüzde 40 oranında devalüe etti ve yenin karşısın- da lıretin gücünü yüksek gösterdi. Böylece borç yukünü düşürdü. Ital- ya'nın bu kurnaz oyunu Dış İlişkiler Konseyi tarafından hazırlanan bir ra- porla ortaya çıktı. Klml zaman dersler de çıkarılablllyor: Çln örneğin Çin: Çın, Dünya Ticaret ör- gütü'ne üyeliğınin ardından kendi sis- temıni Batı'ya adapte etme eğilimi içi- ne girmişken Enron vakasının ortaya çıkması üzerine irkildi. Şeffaf zannetti- ği Batılı iş dünyası modelinin gerçek yüzünün ortaya çıkması biranda mec- lıste görüşülmekte olan yasa tasanla- rının askıya alınmasına yol açtı. Şimdi Çin, Batı sistemini ve kurallarını oldu- ğu gibi benimseme yerine kendisine özgü bir model yaratma arayışı içinde. Klml zaman espri konusu bile olablllyor: Angola örneğin Angola: Gelirlerinin yüzde 80'ini petrolden kazanan Angola'da geçen yıl 1 milyar dolar gibi büyük bir paranın hesaplardan silındiğınin orta- ya çıkması üzerine ABD Başkanı Ge- orge Bush devreyegirdı. Bush geçen hafta Angola Devlet Başkanı Jose Eduardo Dos Santos tan hesaplarda daha şeffaf olmasını istedi. Konuyuele alan uluslararası sivil toplum örgütü Global VVitness, "Başkan Bush'un En- ron-dönemi sonrasında şeffaflık ko- nusunda böyle bir baskı yapması çok hoş. Umarız Angola ile iş yapan ve fi- nansal anlaşmalan konusunda en kü- çük bir bitgi bile vermeyen Chevron- Texaco ve ExxonMobil hakkında da birşeyler düşünüyordur" dedi. Enron vakasına belki de en güzel açıklamayı Nobel ödüllü akademısyen ve eski Dünya Bankası Başkan Yar- dımcısı Joseph Stiglitz getiriyor Stig- litz, Enron skandalını 'kapitalizmin çar- pışması' diye tanımlıyor. Nobel ödüllü akademisyen, "Günümüzün en önem- li sorunu piyasanın gücü ile hükümet- lerın yasaları arasında dengenin kuru- lamamış olması" derken Türkiye'de de tanm, enerji, madenler ve diğerlerinde oynanan oyunlara parmak basmıyor mu? Üstelik tam da Türk-ABD Ortak- lık Komisyonu toplantısı sürerken. Başlıkta da söylediğimız gibi keşke Enron, bize de çevrili 'ayna' olsa... Türkiye Ziraat Mühendisleri Odası 'TürkiyeABD 'nin açıkpazan olur' BANUSALMAN AMCARA-Türkiye, daha fazla ihracat yap- mak istediği ABDden tanm ürünlerinde gümrüklerin ındirilme- si talebiyle karşılaştı. Türkiye Ziraat Mühen- disleri Odası Başkanı Prof. Gürol Ergin, ta- nmsal ürünlerde güm- rüklerin sıfırlanması durumunda Türki- ye'nin kaçmılmaz ola- rak ABD'nin açık pa- zan olacağını belirt- ri.Ergin, ABD'nin bu talebının Türkiye'de tütün ve şeker ürerimi kısıtlatıldıktan sonra olmasının dikkat çeki- ci oldugunu vurguladı. Türkiye'nin kotala- nn indirilmesi istemine sıcak bakmayan ABD, Türkiye'ye sanayı ya- pısını değiştirmesini, örneğin tekstilde dol- durulmayan ürün kotala- bu avantajlan kullana- mayınca kendi güm- rüklerinin sıfırianma- sınıisthor. Önümüzde- ki yıDarda dış ülkeler- den şeker, rüriin vesiga- ra ahnamız kaçmılmaz olacak. Bir yandan Türk çiftçisine ektir- mezken bir yandan da ABD'ye bu şekilde gümrükleri sınriama ödünü verüirse, bu Türk tanmının tama- men bftmesi anlamma gefir." Gürol Ergin, Türki- ye'de tatlandıncı üreti- minin 400 bin tonla, yasadaki 200 bin ton- İuk smın aştığına dik- kat çekerken şöyle ko- nuştu: "ABD'nin gerek Türkiye'deki büyükel- çisi vasıtasıyla. gerek Ecevit'in görüşmeleri sırasında dayatuğı ko- nu, Türkiye'nin daha fazla tatlandı- öneriyor. Ta- nmda güm- rüklerin indi- rilmesini,ya- banc, yah- nmcılar ıçin engellerin kaldınlması- t a n m teriyorlar: ürünlerinde '200 milyon gürnrüklerin dolarlık yatı- indirilmesi nm yaptık, talebi tepki C a r g l I ! 'Ç i n yapılan yatı- nm, bunun karşılığında nı, kamu işletmelerinin ıstediğımiz kadar tat- özelleştirihnesi talep- landmcı üretemiyo- lerini ortaya koyan „&.' Taüandırıcı üreti- ABD tanm, enerji ve aamn artünlması için madencilik sektörlen sürekli bir baskı var." üzerinde duruyor. y u r ü n Yasası nın ge- Türkıye Ziraat Mü- ç jc i m a ddesi uyannca hendisleri Odası Baş- da Türkiye'de bugün kanı Ergin, Türki- y ı Jda 2 milyar sigara yenin ABD ile tanm- üreten her firmanın 5 sal üriin dış ticaretinde y,ı sonra bu ülkede hiç gümrükleri sıfırlama- üretim yapmadandışa- sınuı, "tanmsal üre- n dan ithalat yapabile- timdeneünieteğiniçek- ceğini anlattı. Prof. mesi''anlamma gele- Ergin, GAP bölgesinin ceği uyanstnda bulun- serbest bölge ılan edil- du. ABD'nin başından m e s i istemini de şöyle beri amacmın Türki- değerlendirdı: "Gü- ye'de tanmsal üretimi nejdogu'da bu şekilde baltalamak oldugunu bir oluşum, ileride çok belirten Ergin şu de- yeni sıkmaJaruı kayna- ğerlendirmeyi yaptı: ğı ohır. Güneydoğû'v'u "Aslasöylendiğigibial- Türkhe'den koparnia- ternatif ürüne yönlen- da da bir araç olarak dirme amacı yok. Bu- kullanılır. Zaten özel rada AB'yle çatışma hale getuibııek istenen var. AB, gümrük biıü- bir bölgede istenme\en ğinden dolayı belli durumun hızlandınl- avantajbra salup.ABD ması anlamma gefir." Aflatoksinden sonra oklatoksin Fındıkta zehirli madde iddiası SAADETUSLU Standartlann üstünde aflatoksin olduğu ge- rekçesiyle AB'nin Tür- kiye'den yapılacak fin- dıîc ithalatına kısıtlama getirmesine, Fındık ve Mamulleri thracatçılan Birliği tepki gösterdi. Karann sadece ticari kaygılarla alındığını be- lirten birlik, ülkemizde- ki fındık ihracatının 2000 yılına göre yüzde 46 oranında artışla tüm zamaniarın en yüksek ihracat rakamına ulaştı- ğını vurgula- dı.Bırlik Baş- • Aflatoksin kanı Ahmet gerekçesiyle Başkan,«Fm- ^ ^ fa^ ^.. ^ f r ithalatınaduşunce Ital- , ., va/İspamagi- l ü s ı t l a m a bi ülkelerin getirmesine nndıklandle- îhracatçılar rinde kaldL Birliği tepki Bu uygulama gösterdi. da asıl olarak ordan rıktı" dedi. AB 'nin aflatoksin sınır- lamasının tüm dünya ül- kelerinin çok altında ol- duğuna dikkat çeken Başkan, "Zaten ihraç edikn 16 bin lot findık- tan sadece 36 lorunda değeıierin üstünde afla- toksin bulundu" dedi. TÜBITAK MAM Baş- kanı Prof. Naci Görür ise aflatoksinin "küfle- rin gıdalarda ürettigi toksik madde" oldugu- nu belirterek "Bunlar ürün dahnda iken ya da nnda oluşabiHr. AB'nin aldığj karar Türkhe'de- ki ürünlerin rekabetini ve ihracaünı düşürecek- tir. Üreticiler, önlemler alarak kimsenin eüne koz bırakmayacak bi- çimde üretim yapmao- lar" diye konuştu. Bo- ğaziçi Üniversite- sı'nden Prof. Bike Ho- caoğhı ise B grubu afla- toksinlerin karaciğer hastahğı olan kişılerde kansere neden olabildi- ğini. G grubunun ise çok fazla alınması duru- munda zararlı olabilece- ğini belirtri. Şimdi de oklatoksin îzmir Tica- ret Borsası (ITB) Başka- nı TüğrulYe- mişçi, kuru mey\e ihra- catında afla- toksinden sonra şimdi de oklatok- sin iddialannın ortaya atıldığıru söyledi. Ana- dolu Ajansı'run haberi- ne göre Yemişçi, AB ül- kelcıinin aflatoksin içe- ren incir, fındık gibi ürünlerin kanserojen madde taşıdığını öne sürdüklerini belirterek "Kanserojen artık her şeydevar. Egzoz gazuda da kanserojen madde ih- ti\a eden partikülkr var. Dünyada \apılan tüm tanm ürünlerinde bu- nun sjfir olması imkân- kÖhı saklama koşuUa- stz" dedi.