Katalog

SAYFA CUMHURİYET 20 ŞUBAT 2002 ÇARŞAMBA OLAYLAR V E G O R U Ş L E R [email protected] AÇI MUMTAZ SOYSAL Olmazlar BİB gazete ulke yonetmeye kalkarsa, olmaz. Kendı buyukluğuyle ne kadar ovunurse ovun- sun, Turkıye gıbı buyuk bır ulkeye kuçuk gelır Ustelık gazeteler, ulke yonetmek ıçın değıl, hal- ka haber ve duşunce sunmak, ulkeyı yoneten- len de halk adına uyarmak ıçın yayımlanır Eko- nomık çıkarlar uğruna bırtakım sıyasal ılışkılere gınp bunlann borazanlığını yaparak haber ve duşunce çarpıtmak gazetecılığe yakışmaz Bır sıyasal partı basın ılışkılenyle ıktıdar oyun- lan oynamaya kalkışırsa, olmaz Ikı kesımın kurallan başka başkadır Ustelık, partılenn asıl gorevı, ulke yonetmek ıçın duşunceler ve kadrolar ortaya koymak, bun- larla halkın desteğını alıp yonetım gucu kazan- maktır Hele, şu ya da bu bıçımde elde edılmış bır ekonomık ya da malı olanağı bır basın orga- nına kendınden yana doğrultu vermek ıçın kul- lanmak, ozellıkle bu ulkedeyakın geçmışın pek temız olmayan bazı sıyaset sayfalarını ve sonu 1yı bıtmemış sıyaset adamlannı akla getınr Bır muhabır, adı ustunde, doğru haber ver- mek yenne, habercılığını bır sıyasal partının hızmetıne sunarsa, olmaz Çok kışıye ve kuru- luşa zarar vermış olur, ama en buyuk zaran ken- dınedır Çunku, 1yı muhabıriık oyte hemen kazanılıp ko- lay harcanacak ucuz ve sıradan bır meslek de- ğıldır, polıs karakollanndan ve adlıye kondorla- nndan başlayarak çeşıtlı aşamalarla kazanılmış olmasının zorluğunu bılıp başkalannca harca- nışını onlemek ıçın tıtız davranmak gerekır Ha- bercılıkte behrfı bır kesımı ya da kuruluşu ızle- mekle gorevlendınlmış olmak o kesımın ya da kuruluşun hızmetıne gırmek sayılmaz Hızmet, herkesten once okuradır Doğru davranışın kurallan uzennde kafa yo- rup bunlan herkes ıçın geçerlı ılkeler ola- rak ortaya koymak kadar soylu bır duşunce ça- bası olamaz öyle olduğu ıçındır kı, felsefenın en ılgınç dallanndan bın sayılır etık Kant'tan ben ortaya konmuş geçerlı etık dus- turu hep şu olageldı "Öyle davran kı, davranı- şının kuralı evrensel ılke duzeyıne yuceltılebıl- sın " Bu bakımdan eğer mesJekler uyumlu ve sağlıklı yaşayan bır toplum ıçın varsa, meslek etığı denen konu, belııiı bır mesleğın mensup- lanndan oteye butun toplum açısından onem- lıdır Hele o meslek, gazetecılık sıyaset ve ha- bercılık gıbı doğrudan doğruya genış toplum kesımlerıyle ılgılıyse O mesleklerdekı gunahların vebalını en kalın enseler bıle taşıyamaz BALIKESİR ASLtYE İKİNCİ HUKUK MAHKEMESİ'NDEN 2002 67 Davacı BOTAŞ AŞ vekılı A\ Ömer Gökçe tarafin- dan da\alı Kazım Yeşıl aleyhıne açılan ırtıfak hakkı davasının hazırlığında Balıkesır Mrk Halalca koyu 1427 parselde davacı adına kayıth taşınmazın 1 562 73 vnl hk kısmına da- ımı ırtıfak hakkı ( \ğaç dıkmemek, sabıt bına ve tesıs yapmamak şartı ıle) kamulaştınlması ıçın davacı ta- rafça kamula^tırma da\ası açıldığı ve kamula^tınlma- sına karar \erılmesı talep edıldığı ılan olunur 04 02 2002 Basın 8218 Türkiye'de Vakıf Olgusuna Dikkat!.. Prof. Dr. PbyraZ ÜLGER Trakva Unı 3 Donem Rektoru V akıflar tarum olarak "bir hızmetin sıirup gidesije vapüması için befli koşullarla veresmibiryoMa şu ya da bu kimse tarafindan ayrüip bıraJiikn mulk va da para" rum- cesıyle tanımlanmaktadır Vakıf kurmak ıse kulmahnıTann ıçın bır hayır ışıne ozgulemekür (tahsıs et- mek) Vakıf kuran, herhangı bır çıkar gözetmeksızuı almadan ve- ren ldmsedir Dunyada vakıflar ozel toplumsal amaçlarla kurul- duğu ve vakfi kuran ınsanlann oz- venyle yaşadığı bılınmektedır Ulkemızde son yıllarda yenı bır vakıfmodeh oluşturulmuştur Ozel- lıkle kamusal olanaklar butçe dışı pavlaşım bıçınunde yonlendınl- mektedır Ulkemızde vakıflar TC Arıayasası'nın 33 maddesı, Turk Ceza Kanunu'nun 75 \e de\amı maddelen ıle Turk Medenı Kanu- nu hukumlenne gore belırlenen esaslar \e ılgılı yasal duzenleme- ler doğrultusunda kurulmaktadır Vakıflar Genei Mudurlugu'nun be- lırledığı vakıf kuruluş esaslan \ e ışlevlenyk ılgılı uyulması gere- ken usul ve esaslar her ne kadar bel- lı hukumlerle açıklanmışsa da ye- nı vakıf oluşumu, kururnsal ışın gereğı gıbı, o kurumun vakfına "haraç" vermek zorunluluğu ya- şanmaktadır Gunumûzde "uçüncü sektör" olarak tanımlanan vakıflann gele- cekte nelere gebe olacağı şımdıden az çok bılınmektedır Ancak bu konuda çok onemlı bır adım da atılmamaktadır Türkiye'de "bankalarolayT çok yenıdır Gelecektevakıflanndaay- nen bankalar olayı gibi, ülke eko- nomisindeçokoneırüi yaralar aça- cağı şimdiden uzak gorunmemek- tedir. Devlet Planlama Teşkılatı'nın vakıflar hakkında yapmış olduğu bır araştırma sonuçlanna gore, her bakanlığın, bakanlığa bağlı kuru- luşun, unıversıtelenn ve bırçok başka sıvıl ve kamusal kuruluşun v akfi bulunmaktadır Vakıflar Ge- nel Mudurluğu açıklamalanna go- re, personele yardim amaçlı 202 \a- kıf, sosyal hızmet amaçlı 81 vakıf, sosyal yardim amaçlı 1275 vakıf, sağlık yardun amaçlı 517 vakıf, eğıtım yardim amaçlı 965 vakıf bulunmaktadır Bunlann dışında bırkaç gorevı bırden ustlenen va- kıflar da vardır Vakıflar Genel Mudurluğu'nun verdığı bılgılere gore, Cumhun- yetrn kuruluşundan 1984 yılına ka- dar geçen 61 yılda ulkemızde 739 vakıf kurulmasına karşın son yıl- larda ulkemızdekı vakıf sayısının 4 bın 570'yı aştığı bılınmektedır Ulkemızde vakıflann o kadar çok ışlevı var kı kamu hızmetlen ıle ıç ıçe gırmış durumdadır Va- kıf, kamu kuruluşunun tum yaptı- ğı ışlen yapabılmektedır Boyle bır ıç ıçe olma durumu, kamu kay- naklanm denetımsız bır yola dog- ru yonlendırmektedır Her ne ka- dar Başbakanlüc'ça yayımlanan bır genelge gereğınce vakıflann aıt olduğu kurumca denetlenmesı gereğı olgusu ışlememektedır Mevcut v akıflann çoğunluğu ken- dı şırketlen ve başka bağlantılan aracılığıyla mal uretebılmektedır, mal satabılmektedır Her turlu kı- ra ve ıcar ışlemlen yapabılmekte- dır Boylece tum bunlar. kamu ge- lın ve mallanndan onemlı bır bo- lumu, devlet butçesınden v e doner sermaye gelırlennden buharlaştır- maktadır Orneğın bır sağlık v ak- fi, hastanelenn her turlu hızmet ve mal alunlanyla ılgılı ıhalelenne gırebılmektedır Devlete mal sa- tabılmektedır Vakfingozetımınde gelın vakfa kaydedılmek koşulu ıle her turlu mal, hızmet ve başka ışlemlen yürutebılmektedır Vakıf, kamu mulku uzenne bı- na yapabılmektedır Bu bınanın gehn vakfa kalacak şekılde kıra- ya verebılmektedır Devletınara- zısını her turlu kullanım şeklı ıçın kıraya venp gelınnı vakfa aktara- bılmektedır Boylece aynı bakan- lık ya da kurumun başındakı kışı- ler, aynı zamanda vakfın da başın- da olduklanndan, bu kışılenn de- netım dışı kullanabıldıklen buyuk kaynaklar oluşmaktadır Devietin geurinden ve özeflUde bütçeyegirdiotobuecekonemKkav naklar, gunumûzde vakıflara vön- kndirümektedir Bır vakıf devle- te aıt bınada kantın, lokanta, kamu arazılennı ve bınalannı ozel kuru- luşlara kıraya verme, benzın ıstas- yonu açabılme, otel, supermarket, otopark, pazarlama, sıgortacılık, ozel sağlık v e eğıtım hızmetlen, dershane, kurs vs tum ışlemlen yapabılmektedır Hattavakıf.unı- versıte bıle açabılmektedır Burada vakıflann gelırlen onem- lı sorun olmaktadır Onumuzdekı zaman ıçensınde, Türkiye'de mev - cut vakıflann kaynak ve dev let ke- sesınden elde emklen gehrler eğer masaya yatınlmazsa, çok değışık rakamlara ulaşacagı gerçeğıyle yuz yuze kaluıacaktır Orneğın Nufus tdaresı Guçlendırme Vakfı'nın 2000yılı ıçensınde 7 tnlyonhra top- ladığı bılınmektedır Sonuç Bunun gıbı Emnıyetı Guçlen- dırme Vakfı, Adalet Teşkılatını Guçlendırme Vakfı, Turk Sağlık Vakfı, Turk Eğıtım Vakfı Mıllı Eğıtım Vakfı, ftfaıye Vakfı. Kul- tur Bakanhğı Kulturve Tabıat Var- lıklannı Koruma, Değerlendırme ve Gelıştırme Vakfı, Sanayı ve Tı- caret Bakanlığı Teşkılatım Guç- lendırme Vakfı, tum devlet unı- versıtelennın vakıflan, unıversıte hastanelennın v akıflan ozel unı- versıtelenn vakıflan gıbı, 630'un uzennde kamu kurumu vakfi oldu- ğu bılınmektedır Tum bu vakıflann genehnde ka- mu kurumunun guçlenmesı amaç- lanmaktadır Ancak toplanan pa- ralar ve gelır kaynaklannın nasıl, nereye ve kıme harcandığı gerçe- ğı oldukça sav urganhkla yapıl- makta ve denetımı gereğı gıbı ya- pılmamaktadır Bu konuda Vakıf- lar Genel Mudurluğu oldukça ye- tersız kalmaktadır Tum bu gerçekler goz onunde bulundurularak.v akıflann butçe- len devietin butçesının dışında tu- tulmamalıdır Tum denetım ışı but- çe v e doner sermaye gelırlen gıbı dev letçe yasal duzenleme ıle kont- rol altına alınmalıdır Bu gerçek- ler goz onunde bulundurularak ge- reğı yapılmadıkça çok kısa bırza- man sonra ulkemızm "bankalar oton" gerçeğı, bu defa devlet ku- rumlanna bağlı ^vakıflar olarak yaşanacaktır Atatürk'ten Dünyaya Banş Yolu. K urtuluş Savaşı- mızda, duşman kuvvetlen Anka- ra nın yakını Polatlı'ya ka- dar gelmış olduğu halde, Atatürk, Ankara'da Mıllı Eğıtım Şûrası'nı topluyor Mılletı çağdaş dunyaya na- sıl hazırlanz, dıye duşü- nuyor Kurtuluş Savaşı'nı kazandıktan sonra, ılk ola- rak Ekonomı Kongresı'nı topluyor *O2gurlûk\«ba- ğunstzfak benim karakte- rimdir, ben ne sosyaüst, ne de kapıtafistim, hafl^çrjTm" dıyor Çunku, halkm ıçın- vazar de sermaye de var, emek de Boylece dev let denge- yı kuruyor, ne ezen ne de ezılen oluyor, bırbınnı so- murmuyorlar Eğıtıme çok onem veren o buyuk lıder dıyor kı "Eğitimdir ki uhısu yaöz- gun. bağunsız, ünlü ve yû- ce bir toplum haiinde ya- şatır ya da onu tutsakhğa ve yoksuUuğa süriikler." 66 yıl once Dunya Kadın- larBırhğı Kongresı Istan- bul'da yapılıyor Amen- kan basınını temsılen bır kadın gazetecı Oadys Ba- ker, Dolmabahçe Sara- yı'nda Ataturk ıle bır ro- portaj yapıyor (Bu ropor- taj, taranmdan kıtap halı- ne getınlmıştır) - Mılletler Cemıyeö'nın banşm konmması ıçın et- kdı bıraraç olduğunu zan- nedıyor musunuz dıye sor- duğunda -.\IiDetJerCeıniyeti.he- nüz kesin ve etkifi bir araç olduğunu ispat etmemis- tir" dedı, "Diğer taraftan MiBetier Cemryıeti bugün bötün milletierin mdşte- rek gayesinin tahakkuku içinçabşabüecekleri yegâ- ne teşekküldıir" dedı Turkler tarafindan va- tanlanmn kurtancısı ola- rak tanınan ıdealıst Ata- turk devam ettı "Şunada kaniimid,eğer devamh banş isteniyorsa khİeJerin v^zheöerini iyj- leştirecek beyneünitel ted- birier ahnmabdır. tnsan- hğnı beyeti umumivesinin refahı. açhkvetazyikin ye- rine geçmeh'dir. Dum a va- tandaşlan, haset, açgdzlû- lük ve küıden uzaklaşün- lacak şeldlde terbrye edil- mendir." Işte yurtta ve dunyada banş boyle sağlanabılır 66 yıl once dunya çapın- dakı o buyuk lıdenn yol gostencı sozlen yenne ge- tınlseydı, teror sozcuğunu sozluİderden bıle sılerdık Nıhayet, merkezı Was- hıngton'da bulunan Dış Polıtıka Araştırma Enstı- tusu adlı duşunce kurulu- şunun uzmanlanndan IVfic- hael Radu, "Terdre Çö- zâm Turk ModeK" dıye beyanda bulundu Türki- ye'de ışledıklen suçlaryu- zunden hukum gıyen ba- zı teronstlere halen Avru- pa'da sığınma hakkı tanın- dığını hattrlatarak, bu du- nımun yakm muttefıklı- ğe yakışmadığını ıfade et- tı Nence olarak atasozunu unutmayacağız Terorün dını, ımanı olmaz Gelın o buyuk lıdenn sozlennı yenne getırerek dengeyı kuralım PENCERE Makyavelsıfat... Hayvanlar çok saftır, en kurnazları tılkı, ınsanın yanında solda sıfırdır Hayvan tek boyutiudur, deve kın tutar, tavşan kor- kaktır, bulbul guzel şakır, karga uzun yaşar kopek sadıktır, at urkektır, boğa kosnuktur yarasa ışıktan kaçar, sırtlan leş yer, kaplumbağa yavaştır koyun aptaldır, akrep zehırlıdır, yûan soğuktur, maymun taklıtçıdır, kedı nankordur Hepsının bır nıtelığı var ancak ıkı ayaklı ınsan renk- ten renge, kışılıkten kışılığe gırebılır, sağı solu hıç bellı olmaz Ne dıyortar - Babana bıle ınanma1 Hele gunumûzde sağıma soluma sobe1 Hepı- mız oyle akıllandık kı şeytana kulahını ters gıydıre- bılırız • Eskıdenbıraralran'agıtmıştım Tahran'ın buyuk bır lokantasında dostlarla yemek yıyecektık, sor- dular - Ne yıyeceksın? - Sen seç1 Yanımdakı Azen dost, garsona dondu: - Beye bır bukalemun! Bozuldum - Ben bukalemun yemenV Guldu Azen - Bızım burada hındıye bukalemun denır - Pekı, bukalemuna ne denır^ - Makyavelsıfat1 Sonra açıkladı - Vaktıyle bır polıtıkacı varmış, yenne, durumu- na gore renk değıştınrmış, bır bakarsın lıberal, bır bakarsın sosyalıst, ertesı gun kapıtalıst1 Bukale- mun da yerıne ve zamanına gore renk değıştırdı- ğınden bu hayvana makyavelsıfat adını vermışız Hanka bır açıklama değıl mı1 O yıllarda bu oykuyu konu edınen bır yazı yaz- mıştım bukalemun çok sevımsız bır hayvandır Ya ınsan'' • Insanlara goz atınca ıçlennde makyavelsıfatlar hemen bellı oluyorlar Adama bırbakıyorsun, akrepleşıyor, fırsat bulun- ca sokmaya çalışıyor Sırasında odu kopuyor, tavşanlaşıyor . Ya kopekleşene ne dersınız 9 Karşınızdafınolaşıp kuyruk sallayandan korkun, bır sure sonra yılanlaşabılır Pekı, eşekleşene ne dıyeceksın? Tımsahlaşıp gozyaşı dokenlere de mukayyet ol, hayat bır tıyatrodur, ağlamasına kanma 1 • Zamanımızda ınsan çok akıllandı, zekıleştı, kur- nazlaştı, sıyaset kırlendıkçe, ekonomı pıslendıkçe, medya kokuştukça çuruyup yozlaşan ortamda ye- tışenlerın yuzu makyavelsıfata donuştu Ağlayalım mı? Gulelım mı? . Dovunelım mı? Hayat suruyor, sokaklarda kalabalıklar dalgala- nıyor, yaşamın kahredıcı ıtıcı gucunde nasıl bır gı- zem var kı ınsan ancak ınsanla bırlıkte yaşayabılı- yor, bırbınmızı yıyerek doymaya çalışıyoruz, Mak- yavel bugun aramızda olsaydı, amator kalırdı, he- pımız bu yolda oylesıne ustalaştık kı bukalemun ya- nımızda halt etmış 1 Ne dersınız, sozluktekı 'ınsan' sozcuğunu sılıp yenne 'makyavelsıfat' yazalım mı? Turkjye Gazetecıler Cemıyetı nın yayınladığı gunluk Bizim Cazete Ulke sorunlanna ılışkın rapodanyla araştırmalanyta, koşe yazılanyla tarafsız habertenyle sıvıl toplumlann gazetesı Duzenl o^umak ıçın abone olun. TeJ: 0212.51108 75 her alo'da ikinci dakikadan sonra Cumhuriyel dev bir Ofkestra ve VOkal esliöinde bir caödas ozan sadık dürbüzSİİRLERİYLE mümtaz sevinc Şubat 2002 Pazartesi Bu kampanya, 22 Şubat'tan 25 Şubat 20O2'ye kadar Turkcell, Hazır Kart* ve Muhabbet Hat* arasında yapıian aramalar için geçerlidir. Hangi tarife olursa olsun, her konuşmanın ikinci ( dakikasından sonraki ilk 2 dakika ücretsizdir. '2 dakikalık veya daha az kontöru kalan abonelerin ek kontör yüklemeleri gereklidir. r 20:30 r\t\l V1 (Ak r /V/1 / T a k s i m Y« r\t\l V 1 (Büvük Salon) S*S Taksim Cumhuriyet Kitap Kulübü AKMGişe m 02I6 575 26 66 O212 252 38 81 0212 251 56 00 fHAZIR KART URKCELL ISVICRE HASTANESI