Katalog

3AYFA CUMHURİYET 19 ARALIK 2002 PERŞEMBE HABERLER DUNYADA BUGUN ALt SİRMEN İkinci Fetret Devri Osmanlf nın altı yüzyılı aşan egemenliği sıra- sında, 11 yıllık bir iktidar boşluğu vardır. Tarih- çilerin fetret (fasılayı saltanat) olarak adlandır- dıklan, 1402 -1413 yıllan arasındaki sürede, An- kara Savaşı'nda, Timur'a yenilen Yıldınm Be- yazıd'ın oğullan, Isa, Musa, Süleyman Çele- biler ile Çelebi Mehmet arasındaki iktidar sa- vaşı sırasında, yaşandı iktidar boşluğu dönemi. Bu dönemde bir de Padişah'ın oğlu olduğu ileri sürülen Mustafa Çelebi olayı vardır ki, bu- na da "Düzmece Mustafa" hadisesi denir. Fetret Devri'nden gereken dersi çıkaran Os- manlı bir daha böyle bir şey yaşamadı. Gerçi, Istanbul yani Osmanlı'yı temsilen Bah- riye Nazırı Salih Paşa ve Padişah Yaveri Naci Bey'in Ankara'yı yani Müdafaai Hukuk Cemi- yeti'ni temsilen Mustafa Kemal Paşa ve Be- kirSamiBeyarasında 20-22 Ekim 1919Amas- ya'da yapılan mülakat ve sonunda imzalanan protokoller ile saltanat bir anlamda Anadolu'da- ki Müdafaai Hukuk egemenliğini üstü örtülü olarak kabul ediyor, hatta olası barış görüşme- lerine iki tarafın da temsilci göndermesine bo- yun eğiyorsa da, o sırada zaten Osmanlı'nın fi- ilen yok olduğunu kabul etmemiz gerekir. Zaten sıra barış görüşmelerine gönderilecek heyetin tespitine geldiğinde, TBMM, Amasya pro- tokolu gerekierinin yerine getirilmesini isteyen Saltanatı kaldırdığını ilan edecek ve Osmanlı Devleti'ne resmen de son verecektir. ••• İkinci "Fetret Devri"r\\ yaşamak Cumhuriyet Devleti'ne nasip oldu. İkinci fetret 3 Kasım 2002 seçimleriyle baş- ladı. Seçimin hemen ertesinde, kayrtlı seçmenin yüz- de 25'nin oyuyla parlamentodaki sandalyelerin üçte ikisini ele geçiren AKP'nin lideri Tayyip Er- doğan iktidarın temsilcisiydi, ama ne parla- mentoda ne de hükümette yer alıyordu. önce "Acil Hedefler Beyannamesi", ardın- öan"Hükümet Programı" açıklandı. Birincisi AKP Lideri Erdoğan'ın, ikincisi Baş- bakan Gül'ün imzasını taşıyor ve birbirleriyle her zaman her alanda bağdaşmıyorlardı. Bu arada, dış geziler başladı, bir yandan Er- doğan resmi degil fiili srfatıyla gidiyor, angajman- lara giriyor, öte yandan Gül'ün fiili degil, resmi iktidarı temsilen resmi görüşmeleri sürduyordu. Peki yabancı muhataplar kime itibar edecek- lerdi? Hiçbir sıfatı olmayan, Tayyip Bey'e mi, srfatı olup fiiliyatta iktidarı olmayan Gül'e mi? Kaos ortamının en büyük sakıncası ise, TC Dev- leti'nin devamlılığı ilkesinin çiğnenmesidir. ••• Tayyip Bey, yanlış bir seçimle Atina'dan baş- lattığı gezisinde, artık "Şahin politikaların bıra- kılacağtnı" söylüyordu. Bu sözler, "Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin bugüne kadarki politikası gerçekçi ve uzlaşma- cı değildir, biz başka yol tutacağız" anlamınıta- şımakta ve "bizgeçmiş politikalaria bağımızı ko- pardık" mesajını içermekteydi. Kaos'un yarattığı boşluk ve devletin devam- lılığı ilkesine indirilen darbeler, birbirini izledi. Dışişleri BakanıYaşar Yakış, 28 Şubat'a ka- daranlaşmaolmadığıtakdirdeTürkOrdusu'nun Kıbns'ta işgalci durumuna düşeceğini söyledi. Bu sözler TC Devleti'nin Kıbrıs konusundaki bütün temel politikalarının ve resmi görüşleri- nin çöpe atılması anlamını taşıyor. TC Devleti, Türk Ordusu'nun BM'ye de tes- cil edilmiş olan Londra ve Zurich anlaşmaları ile Kıbns Anayasası'nın Ankara'ya tanıdığı garan- tör sıfatı dolayısıyla orada bulunduğunu belirt- mekteydi. Yaşar Yakış ise, bu görüşü reddediyor ve Yu- nanistan ile aynı doğrultuda bir tezi benimse- yeceğini gösteriyordu. Çağdaş ülkelerde saltanat ya yoktur, ya da In- giltere, Belçika, Ispanya örneklerinde görüldü- ğü gibi semboliktir. Bu yüzdendir ki, kaos saltanat boşluğundan değil, devletin devamlılığının kesilmesinden do- ğar. 3 Kasım 2002 seçimleri bir yandan, yüksek baraj sisteminin garipliği yüzünden seçmenin ya- rıdan çoğunun iradesini parlamento dışında bı- rakırken, kayrtlı seçmenin yüzde 25'nin deste- ğiyle, azınlığın en az azınlığı konumundaki ku- ruluşa, çok partili rejimde şimdiye dek görülme- miş bir çoğunluk sağlıyor ve doğan kaos orta- mında,"ctev/ef/n devamlılığı" sona eriyordu. Evet altı yüzyıl aradan sonra tarihimizin ikin- ci "Fetret Devri"ri\ yaşıyoruz. Kaldırıma çıkmalarına izin yok HADEP açıklamasına polis müdahalesi DİYARBAMR (Cıımhuriyet Bürosu) - Olağanüstü Hal'in kal- dınlmasmın ardından Diyarbakır'da gerçek- leştirilen ilk kitlesel ba- sın açıklamasına polis müdahale etti. HADEP Diyarbakır Gençlik Kollan, son dö- nemde yönetici ve üye- lerine yönelik baskıla- nn artması ve 5 partili- nin gözaltına alınması nedeniyle Ekinciler Caddesi'ndeki il bina- sı önünde basın açıkla- ması yapmak üzere dün saat İ2.30'da toplandı. 100 kişiyle birlikte bi- nadan çıkmaya çalışan HADEP tl Başkanı AH Ürküt, polis tarafindan engellendi. Güvenlik güçleri, partüilerin kal- dınma çıkmasına izin vermemekte ısrar edin- ceÜrkût,"Arükbuha- le ahşın, OHAL geçti" dedi. Bunun üzerine po- lisler de " 10 yıhhr par- tini adam edemedin" diyerek Ürküt'ü itti. Uzun süren çekişmenin ardından polis ve HA- DEP'liler arasında uz- laşma sağlandı. Partili- lerin kaldınm yerine apartman girişi önünde açıklama yapmalanna izin verildi. Açıklama sırasında sık sık "Bas- küar bizi yıldıramaz" sloganı atıldı. 'Bir kimse aynı seçim için birden fazla seçim çevresinde aday olamaz' maddesi Erdoğan'ı bağlıyor Yasa Siirtyolunu kapatiyor• Milletvekili Seçimi Yasası'nın 16. maddesi, 'bir kimse aynı zamanda değişik partiden veya aynı partiden aynı seçim için birden fazla seçim çevresinde aday olamaz, aday gösterilemez ve seçilemez' hükmünü içeriyor. Erdoğan 3 Kasım seçiminde îstanbuFdan aday olmuş ancak adaylığı YSK tarafindan reddedilmişti. YSK de Siirt seçimini 3 Kasım'ın devamı olarak kabul ediyor MUSTAFA ÇAKIR ANKARA -Anayasa ve seçim ya- salannda yapılan değişiklikle Siirt se- çiminde TBMM'ye girmeyi amaç- layan AKP Genel Başkanı Recep Tayvip Erdoğan'ı, Milletvekili Se- çimi Yasası'nın "adaytarm bir se- çimde farkb yerlerden aday olama- yacakianna" ilişkin 16. maddesi en- gelliyor. Erdoğan, 3 Kasım seçimin- de Istanbul'dan aday olmuş ancak adaylığı reddedilmişti. Yüksek Se- çim Kurulu'nun (YSK) Siirt'te ya- pılacak seçimin 3 Kasım'ın devamı YSK İTİRAZINIREDDEDİNCE BU KEZ ANAYASA MAHKEMEStNE BAŞVURDU Âkgündüz'ün 'nafile' çabaları FaddAkgdndûz ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Siirt seçim- îerinin iptal edilmesiyle milletvekilliği düşen Fa- dıl Akgündüz, kendısine dokunulmazlık zırhını sağ- layan milletvekilliğini ye- niden elde etmek için her yola başvuruyor. Akgündüz, Yüksek Se- çim Kurulu'nun, (YSK) itirazınıreddetmesiüzeri- ne bu kez de Anayasa Mahkemesi'ne başvurdu. Ancak, YSK kararlannın temyiz yolu olmadığı ve kişilerin doğrudan Ana- yasa Mahkemesi'ne baş- vuru hakkı bulunmadığı için Akgündüz'ün çabası "nafye" olarak nitelendi- riliyor. Akgündüz, avukatlan aracdığıyla yapüğı başvu- ruda, milletvekilliği tuta- nağının iptaline ilişkin YSKkarannmTBMM 'de okunmasının "yeni bir iç- tüzük flıdası" mtelığınde olduğunu öne sürdü. Ak- gündüz, içtüzük hükmü olarak değerlendirdiği okunma işleminin yürür- lüğünün durdurulmasını istedi. Milletvekili seçilen ve mazbatasını alan bir ki- şinin ancak TBMM kara- n ile vekilliğinin düşürü- lebileceğini savunan Ak- gündüz, TBMM'nin böy- le bir karan bulunmadığı için millet\'ekilliğinin hu- kuken devam ettiğini ile- ri sürdü. Anayasa Mahke- mesi, başvuru ile ilgili bir raportör görevlendirdi. Mevzuata göre, kişilerin doğrudan olarak Anayasa Mahkemesi'ne başvurma hakkı bulunmuyor. Ana- yasa Mahkemesi'nin baş- vuruyu öncelikle bu yön- den görüşerek karara bağ- laması bekleniyor. olduğunu açıklaması da Erdoğan'ın adaylığuıı zora soktu. AKP, lideri Recep Tayyip Erdo- ğan'a milletvekilliği yolunu açmak için anayasa ve seçim yasalannda de- ğişiklikler yapıyor. TBMM'de ka- bul edilen anayasa değişikliği pake- ti ile Erdoğan'ın önündeki en önem- li engel olan Anayasanın 76. mad- desi değiştirildi. Erdoğan, Milletve- kili Seçimi Yasasf nda yapılacak de- ğişikliğin ardından da yeniden seçil- me yeterliliğıni kazanacak. AKP, bu değişiklikleri Siirt seçiminde de uy- gulayabilecek. Ancak Milletvekili Seçimi Yasası'nın 16. maddesi Er- doğan'ın Siirt'ten aday olmasını en- gelliyor. Yasanın adaylıklara ilişkin 16. maddesi şöyle: "Siyasi paıiüer anlaşarak müşte- rek Kste halinde aday gösteremezler. Siyasi partilere kayıth olmayan kiın- selerin, herhangi bir siyasi parti ta- ranndan aday gösterilmeleri, kendi- lerinin yazüı muvafakatiarma bağh- dır. Bir kimse aynı zamanda değişik siyasi partiden veya aynı partiden ay- nı seçim için birden fazla seçim çev- resinde aday olamaz. aday gösterile- mez ve seçilemez. Bağımsız adaylar da aynı seçim için birden fazla seçim çevresinde aday olamaz ve seçile- mez." Erdoğan. 3 Kasım seçiminde Is- tanbul 1. sıradan aday olmuş ancak adayhğı YSK tarafindan reddedilmiş- ti. Erdoğan'ın yerine KemalUnakı- tan aday olmuş ve TBMM'ye girmiş- ti. YSK. Siirt seçimini 3 Kasım'ın devamı olarak görmüş ve yüzde 10'hık ülke barajının uygulanması- na karar vermişti. Erdoğan'ın Siirt seçimlerinde aday olması dunımun- da aynı seçimde birden fazla yerde adaylığı söz konusu olacak. Hukuk- çular, yasa maddesinin açık oldu- ğunu Erdoğan'ın 3 Kasun'ın deva- mı niteliğindeki Siirt seçiminde aday olamayacağına işaret ettiler. Erdoğan: Netkekre bakacağız AKP Genel Başkanı Erdoğan ise Siirt seçiminde aday olup olmaya- cağına ilişkin sorulara kaçamak ya- nıtlar veriyor. Erdoğan adaylığı ko- nusunda "Neticekri tam görmeden, yetkili kuruDanmızla bir karar ver- meden AK kıran baş kesen manb- ğıyla hareket olmaz. Önce Çanka- ya'dan bir haber gelsin bakalım. Cumhurbaşkanı onay larsa o zaman Mart'ın başında oluyor. Yetkili ku- ruDanmızuı Siirt'le ügili çabşmala- n devam ediyor. Milletvekili olan ar- kadaşlannuzın hepsi hazır'' değer- lendirmesını yapıyor. Erdoğan: Suçlama yok CHP'liler alıngan ANKARA (Cumhuri- yetBürosu)- Eski Iş Ban- kası Yönetim Kurulu üye- leri Mustafa Ozyürek ve Erbaşar Özsoy'un, ken- dilerini Erol Evcil'e kre- di vermekle suçlayan AKP Genel Başkanı Re- cepTayvip Erdoğan aley- hine açtıklan 200 milyar hrahk tazminat davası baş- ladı. Erdoğan'ın avukat- lan, AKP Genel Başka- nı'nın "nezaketsınırlarT içinde bu tür imalarda bu- lunduğunu belirttiler. AKP Genel Başkanı Er- doğan, CHP Genel Baş- kanı Deniz Baykal ile bir- likte kahldığı "SeçimAre- nası" programında CHP kontenjanından yönetim kurulu üyesi olan Özyü- rek ve Özsoy'u, Erol Ev- cil'e verilen kredileri onaylamakla suçlamıştı. Ankara 30. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen davanın ilk duruşmasuıa Özyürek ve Özsoy'un avukatı Nazmi Baran ile Erdoğan'ın a\-ukatlan Ser- hat Kemal Yılmaz ve Fa- ikls^kkatıldılar. Özyürek ve Özsoy'un avukatı Ba- ran, iddialannı îş Banka- sı'nnı kayıtlanna ve dava- ya konu olan Kanal D'nin "Seçim Arenası'' progra- mına dayandırdıklannı söyledi. Yargıç Afi Kerimoğlu, bant kayıtlarının RTÜK'ten istenilmesine ve dosyadaki diğer eksik- liklerin giderihnesine ka- rar vererek duruşmayı er- teledi. Bu arada, Erdoğan" ın avukailan tarafindan mah- kemeye sunulan yazılı ya- nıtta da Erdoğan'ın, CHP'nin Iş Bankası'na4 yönetim kurulu üyesi ata- dığı ve bu dönemlerde de kredi usulsüzlüklerine rastlanabildiği yönünde- ki sözlerine yer verildi. Tartışmanın doğrudan da- vacılarla ilgisi ohnadığı ifade edilen yazılı yanıt- ta, her iki liderin birbirle- rine karşı nezaket suurla- n içinde bu tür imalarda bulunduklan kaydedildi. Yanıtta, "Dünyaıun hiç- bir yerinde pofitikayla uğ- raşanlar başta obnaküze- re kamuya mal olmuş ki- şilerin aşın ahnganhkgös- termeleri mazur görülme- mektedir" denildi. İĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇİN ODTÜ Öğretim Elemanları Derneği: Erdoğan anayasal hukuku çiğniyor ANK\RA (Cumhuriyet Bürosu)-ODTÜ Öğretim Elemanlan Demeği, AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı, milletvekili olma hakkına sahip olmadığı halde, Türkiye Cumhuriyeti Devleti adına "gizi ve yetkisiz görüşmeler yapmak ve taahhüderde bulunmakla" suçladı. ODTÜ Öğretim Elemanlan Derneği'nden yapılan açıklamada, Erdoğan'ın devlet adına görüşmelerde bulunmasmın anayasaya aykın olduğuna dikkat çekilerek Anayasa Mahkemesi kararlannın, Cumhuriyet'in kuruluş yasalannm ihlal edildiği görüşü savunuldu. Ulusal egemenlik kavTamının hiçe sayıldığına işaret edilerek şöyle denildi: "TBMM çoğunluğunun bir gecede anayasa degjşikHği y^ptnasıyia milletvekili seçUebihne olanağı kazanan bir kişinin yönlendirdiği hükümet, ülkemizi Kıbns ve Kuzey Irak'ta haznianan ruzaklara doğru hıda sürüklemektedir. Clke bütünüyie dış güçlerin egemenKğine doğru gitmektedir. Devletin egemenlik ve bağnnsızhğnıı korumak için Cumhurbaşkanı, yargıçlar ve tüm duyarh yurttaşlara görev düşmektedir. Cumhuriyet devriminüzin temel kanunlan, seçhn oyunlan De ortadan kakfanlamaz, Mecüs oyiamalanmn konusu hafine getirüemez. Cumhuriyet düşmanhğı ve Meclis çoğunluğuna dayanarak aklanamaz." Hükümetin önceliği Erdoğan'ı yasaklarmdan, partiyi kapatma davasından kurtarmak oldu AKP bir ayda kendisine çahşbANKARA (CumhuriyetBü- rosu)-AKP hükümeti, 1 aylık icraatında AKP Genel Başka- nı Recep Tayyip Erdoğan' ı ya- saklanndan ve partiyi kapatma davasından kurtaracak çalış- malan gerçekleştirdi. Buna kar- şın, Acil Eylem Planı veya hü- kümet programında yer alma- yan Devlet îhale Yasası deği- şikliği ve "hayatstandardıver- gtö" ile ilgili çalışmalar tartış- maya neden oldu. 19 Kasım"daki devir- teslim- le göreve başlayan AKP hü- kümetinin Acil Eylem Planı, Tayyip Erdoğan tarafindan açıklanmıştı. Planda 1 aylık ic- raat için "temelekonomikgös- tergelerin revize edihnesi, reel sektörü canlandırma ve sosyal politikalar ile tanmda köklü çözüm önerilerinin değetien- düihnesi,man miladın kaldırd- ması, kamu yaünm stoku be- Uıienereköncehkü Uste oluştu- rulması, Hazine tek hesabnun yaygınlaştınunası" hedefleri sayılıyor. 1 aylık icraatta demokratik- leşme vaadi de "Temel hak ve özgüıiükleıie ilgili düzenleme- lerevTensel düzeyde kabul edfl- miş standart ve normlar ile AB kriterleri çerçevesinde sürade yapılacaktır" ifadesiyle yer bulmuştu. Teksomuthedef Geçen dönemde AKP hükü- meti Acil Eylem Planı ve hü- kümet programında yer alan hedeflerden somut olarak yal- nız u mali milat uygulamasmm kakürümasmı'' sağladı. Buna karşın icraatta önce- lik, Siirt seçimiyle ilgili geliş- melere tanındı. Yüksek Seçim Kurulu'nun karanna koşut ola- rak Tayyip Erdoğan'ı Siirt'ten milletvekili adayı yapmaya dö- nük adımlarda hiçbir eksik bı- rakılmadı. Temel hak ve özgürlükler kapsamında tasarlanan anaya- sa değişikliği paketi daraltıla- rak, yalnızca Tayyip Erdoğan"ı yasaklarmdan kurtaran 3 mad- delik değişikliğe öncelik ta- nuıdı. Milletvekili seçilme ye- Ftipineprotesto tstanbul Üniversitesi (ttj) öğrencikri, 32 kişinin yaşamını yitirdiği Hayata Dönüş operasyonunu protesto etti. Polisin aldığı geniş güvenUk önlemkri arasında Îİü Merkez Kampusu'ndan "19Arahkkatiiamını unutturmayacağız'" yazıh pankartla çıkan öğrenciler, ak sık "F tipi üniversite istemiyoruz", "tçerde dışarda hücreleri parçala" sloganlan attılar. Öğrenciler tarafindan yapdan açıklamada, •'tnsanca takpleri olan tutuklu ve hükümhikrin F tipi cezaevferinde göz göre göre ölnıekrine göz yıunmayacağız'' denildi. (ALPER TURGUT) terliliğiyle ilgili 76. madde, araseçimkoşullanyla ilgili 78. madde ve son değişikliklerin ilk seçimde uygulanmasını öngö- ren 67. madde değişikliği ya- pıldı. 76. madde değişikliğine göre, Türk Ceza Yasası'nın 312. maddesinden mahkûmi- yet artık milletvekili seçilme- ye engel suçlar kapsamında ol- mayacak. 78. maddenin yeni haline göre de bir seçim böl- gesinde milleUekilliklerinin tamamının düşmesi halinde, 90 gün sonra o bölgede seçim yapılacak. Hükümetin 12 Aralık gerek- çesiyle hızla genel kurul gün- demine getirdiği AB'ye uyum paketinin önemli bölürnü de Tayyip Erdoğan ve AKP ile bağlantılı hükümlere aynldı. Ancak bu pakette anayasanın değiştırilen maddelerine uyum sağlandığmdan, tasannın yürür- lük ve yürürme maddelerinin göruşülmesi anayasa değişik- liğinin Resmi Gazete'de yayı- mından sonraya ertelendi. Uyum paketine göre, millet- vekili seçilme yeterliliği ve parti üyelik koşullan değişti- riliyor. Bunun yani sıra, AKP hakkında kapatma davası açıl- masına neden olan Siyasi Par- tiler Yasası'nın 104. maddesi de değiştirilerek "ihtara uy- mamak" kapatma gerekçele- ri arasuıdan çıkanlıyor.