Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 5 EKİM 2002 CUMARTESİ
8 HABERLERtN DEVAMI
G U 1 V C E L CÜNEYT ARCAYtREK
• Baştarafı 1. Sayfada
Avrupa Birliği'nden umutsuz haberier. AB Ko-
misyonu'nun genişlemeden sorumlu üyesi Günt-
herVerheugen'e göre, "Türkiye'ye üyelik müza-
kereleri için tarih vermek zor".
Irak operasyonu yaklaşıyor ve Kuzey Irak'ta
Kürt devletini "resmileştirme" çabaları sürüyor.
Türkıye'de gelecegi etkileyecek üç sorunu gör-
mezlikten gelen garip bir hava esiyor.
Cazip» tartışma ne Kıbrıs, ne Irak, ne Kürt dev-
leti ne d e AB üyeliği. Prof. Yaşar Nuri Öztürk'ün
"Anadılde Ibadet" kitabı, kitabın ezanla ilgili sa-
tırları.
Din bilimci Öztürk yaman politikacı çıktı. Önce
partisinin lideri ilekapışmadı, kapışırgibioldu. Bir
ikı telefon, bir iki aracı. Yazıldı ki; Oztürk'ün CHP
adaylığı birgitti bir geldi.
Meğer bir iki saatliğine adaylıktan giderken ya-
yınevınde mola vermiş, -tabii CHP gibi bir parti-
nin adayı olduğu için- birden ünlenen kitabından
tartışmalı bölümü çıkararak partiye ve adaylığa
gerı gelrniş!
"Bir aluyuru" diye tanımladığı ezanın, "bugün
için yaran kalmadığını, bir nostalji, bir folklor ha-
line geldiğini, esas işlevini yitirdiğini" ifade eden
bölümden öztürk; bir günde vazgeçti.
Dün söylediklerini bugün unutan siyasetçilere
süratle benzedi.
Profesyonel politikacılara o kadar benzedi ki,
bir TV programında gazetecinin elbette gazete-
cilik dürtüsüyle sorduğu soruya Baykal'ın verdi-
ği karşılığı yadsıdı. Sonra partisiyle ters düştüğü
savıyla adaylıktan çekildi. Daha daha sonra öyle
birmanevrayaptı ki; yılların politikacılarınataşçı-
kartacak bir siyasetçi portresi çizdi.
"Son olaylann arkasından AKP'nin çıkmaması-
nı umut ettiğini" söyledikten sonra öztürk, (gel-
git olaylarını anımsatan) gidip gelme olaylarının
arkasında bu partinin olduğunu "başkalarından"
duyduğ.unu söyleyerek bir kulis dedikodusunu
günderne getirdi.
Oysa, Baykal'a yöneltilen masum bir soru;
Fehmi Koru'nun sorusu, olayları dikkatle izleyen
hemen her gazetecinin sorması gereken bir so-
ru. CHP adayı din bilimci Öztürk'ün son kitabın-
daki ezanlı bölüm üzerinde Baykal'ın (CHP'nin)
görüşlerini öğrenmek isteyen bir soruydu.
Sorunun altında başka amaçlar aramanın an-
lamı ne?
•••
Oysa, sorunun altında kimi tertipler aramak ne
kadar yanlışsa; Baykal'ın, öztürk'ün kitabı aday
olmadan yazdığını savunması da bir o kadar yan-
lış.
Tartışmalar büyüdükten sonra ezan bölümünü
kitabın ikinci baskısından neden çıkardığı sorul-
malıydı. Soruldu:
Yanıt hayli ilginç, hayli eğlenceli. Kitaptan ezan
bölümünü çıkarmanın "hiç ayıp birşey olmadığı-
nı" söyledikten sonra öztürk:
"Zaten" diyor, "ilim hayatında son baskı esas-
tır".
Böylece yayın dünyasına yeni bir kural getirmiş
oluyor. Dün dündür bugün bugündür gibi bir şey:
"İlk baskı dündür, ikinci baskı bugün!"
Türkiye; ezan savaşımı ve (örneğin AKP aday
adayı Nil Demirkazık'ın Kamer Genç'le tartış-
ması) veya partinin, hanımın partiyle ilgisi olma-
dığını açıklamasından önce RTE'nin olayı "Ten-
cere yuvarlanmış kapağını bulmuş"a benzetme-
si vs.. vs.. gibi olaylarla çalkalanırken:
AB'nin Kopenhag zirvesinde tarih vermeyece-
ği açıklanıyor, Kürt devleti kurulması olasılığına
karşıhk askersel-diplomatik hazırlıklar birinci sı-
rada. Nevv York'tan tatsız haberter geliyor.
Ya ıçerde? Partiler ve liderlerinden; olağanüs-
tü gelişmeler karşısında tık yok!
Başbakan Ecevit'i, Dışişleri Bakanı Gürel'i par-
tiler yalnız bıraktı, üç ağır sorunla baş başa bırak-
tı.
Partilerin gelişmeleri uzaktan izledikleri sanısı
en yakın olasılık.
Yazık olmuyor mu, ayıp olmuyor mu?
iMF'nin Ankara temasları
4. ve 5. gözden
geçirmeler birleşebilir
ANKARA (Cum-
huriyet Bürosu) - IMF
Türkiye Masası Şefi
Juha Kahkonen baş-
kanlığında Ankara'da-
ki temaslanna başla-
yan IMF heyeti, 4. ve 5.
gözden geçirme çahş-
malannın birleştiril-
mesini tartışıyor. 4.
gözden geçirme çalış-
malannın ön koşulu ni-
teliğinde bulunan bir-
çok çalışmanın bitiril-
memiş olması nede-
niyle IMF'nin gözden
geçirmeleri birleştirme
önerisini gündemine
aldığı belirtiliyor.
Kahkonen başkanlı-
ğındaki IMF heyeti,
Ankara'daki 4. gözden
geçirme çahşmalanna
başladı. IMF heyeti
dün ilk olarak Hazine
Müsteşan Faik Özt-
rak'la, daha sonra eko-
nomiden sorumlu Dev-
let Bakanı Masum
Türker'le de bir araya
geldi.
Edinilen bilgiye gö-
re, 4. gözden geçirme-
nin ön koşullan arasın-
da yer alan birçok ko-
nunun seçim sonrasına
kalacağını dikkate alan
IMF'nin, 4. ve 5. göz-
den geçirmeyi bir bü-
tün olarak yeni hükü-
metle yapmak isteyebi-
leceği belirtiliyor. IM-
F'ye 30 Temmuz'da ve-
rilen niyet mektubun-
da yapılacağı yönünde
söz verilmesine karşın
gerçekleştirilmeyen
çalışmalar arasında, 12
bin kamu işçisinin iş-
ten çıkanlması da yer
alıyor. Hükümet, Pa-
mukbank'ta izlenecek
stratejinin netleşmesi
ve ekim ayında doğru-
dan vergi reformunun
Meclis'e sunulması
yönünde de söz ver-
mişti.
AB'ye yeni isim aranıyor
• BRÜKSEL (AA) - Avrupa Konvansiyonu
Başkanı Valery Giscard d'Estaing, AB'nin
isminin gelecekte değiştirihnesi
gerekeceğini söyledi. Avrupa
Konvansiyonu'nun 28-29 Ekim'de yapılacak
toplantısına, 'Anayasanın ilk şemasını
sunacağını' söyleyen d'Estaing, aıtık 21.
yüzyıl Avrupası'nın isminin belirlenmesi
gerektiğini vurgulayarak 'Avrupa Topluluğu',
'Avrupa Birliği' isimleri yanında, 'Avrupa
Birleşik Devletleri' veya 'Birleşik Avrupa'
isimlerinin de düşünülebileceğini belirtti.
AB yine tarih vermediI Baştarafı 1. Sayfada
AB'nin Ankara'yayardım öne-
receğıni ileri sürdü. Komisyo-
nun diğer kaynaklan ise îlerle-
me Raporu'nda, Türkiye'ye ta-
rih verilmesi veya verilmeme-
si konusunda hiçbir tavır alın-
madığmı ve bu konuda hiçbir
ifadeye yer verihnediğini açık-
ladılar
Kaynaklar, şu görüşleri dile
getirdi: "Türkiye'de genel se-
çimler yapılacak. Bu seçim-
lerden sonra kimlerle muha-
tap olacağınıızı bilmiyoruz.
İlerleme Raporu'nda çok sa-
yıda değerlendirme ve öneri
yer almaktadır, ancakTürki-
ye'nin AB'ye tam üyelik mü-
zakerelerinin başlatılmasına
ilişkin karar, AB devlet ve hü-
kümet başkanları tarafın-
dan, Kopenhag Zirvesi'nde
belirlenecektir. Kopenhag
Zirvesi'ne kadar, bu karara
ilişkin her türlü haber, spe-
külasyon olmaktan öteye gi-
demez."
Reuters'in bilgi aldığı AB
kaynağı, tlerleme Raporu'nda
Polonya, Macaristan, Çek
Cumhunyeti, Slovakya, Lit-
vanya, Letonya, Estonya, Slo-
venya, Kıbns Rum Kesimi ve
Malta'ya AB'ye katılım tarihi
olarak 2004'ün gösterildiğini,
Romanya ve Bulgaristan'a da
hedef takvim olarak 2007'nin
sunulduğunu belirtti.
Aynı kaynak, Kıbrıs konu-
sunda bir banş anlaşmasına va-
nlamasa da Rum kesimi ile dı-
ğer adaylar arasında fark göze-
tilmeyeceğini kaydetti.
Karen Fogg'un görev süresi-
ni doldurmasından sonra Avru-
pa Komisyonu Türkiye Temsil-
ciliği'ne atanan Büyükelçi
Hansjörg Kretschmer ise şu
değerlendirmeyi yaptı:
"Kopenhag Zirvesi'nde aü-
nacak kararlann öncesinde
tahminlerde bulunmamamız
gerekiyor. Bu hem üyelik ta-
rihi için geçerli, hem de Kıb-
ns konusunda söz konusu."
'SONDAJ YAPIYORLAR'
Yûmaz:AB> seçim
sonuçlarını bekliyor
BRÜKSEL / tSTANBUL
(Cumhuriyet) - Başbakan
Yarduncısı Mesut Yılmaz,
AB'nin Türkiye'yle ilgili
açıklayacağı Ilerleme Rapo-
ru'nun yainızca teknik bir ra-
por olduğunu, Türkiye'ye
ilişkin asıl önemli siyasi ka-
rann Kopenhag Zirvesi'nde
verileceğıni söyledi.
Yılmaz, dün ak-
şam Türkiye'ye dö-
nüşünde sorulan
yanıtlarken Türki-
ye'ye üyelik müza-
kereleri için tarih
verilmeyeceği şek-
lindeki haberleri na-
sü değerlendirdiği-
nin sorulması üzeri-
ne, "Bunlar bir anlamda
sondajdır. Bizim tepkimizi
ölçmek için yapıyorlar. Bi-
zim tutumumuz gayet açık-
tır. Eğer AB bir çifte stan-
dart uygulamayacaksa di-
ğer aday ülkelere uyguladı-
ğı kriteri bize de uygula-
mak zonındadır. Bu da Ko-
Mesut Yılmaz.
penhag'da Türkiye ile üye-
lik müzakerelerinin başla-
ması şeklinde ancak ger-
çekleşebilir. Bunun dışında
hiçbir alternarifin bizim
beklentilerimizi karşüaya-
bilmesi. bizim tarafımızdan
kabul görmesi nıümkün de-
ğil'' diye konuştu.
Yılmaz, "3 Ka-
sım seçimlerinin
sonuçları Türk
halkının AB üyeli-
ğine yönelik tavn-
nı oriaya koyacak
birölçümü" soru-
sunuda"AB,3Ka-
sım seçimlerinde
Türkiye'nin AB ile
entegrasyonunu
savunan partilerin başarılı
çıkmasını arzuluyor. Eğer
AB konusunda sorun yara-
tacak, soru işaretleri yara-
tacak bir seçim sonucu çı-
karsa bunu da kendileri
açısından değerlendirebile-
ceklerini bana ifade ettiler"
şeklinde yanıtladı.
CHP LÎDERÎ BAYKAL:
Takvim verilmeyeceği
ortaya çıkmaya başladı
tstanbul Haber Servisi -
CHP Genel Başkanı Deniz
Baykal, AB İlerleme Rapo-
ru'nda, "Türkiye'ye üyelik
müzakeresi için bir takvim
verilemeyeceğinin ortaya
çıkmaya başladığını" belir-
terek "Türkiye'de seçimler-
den sonra ortaya çıkacak ik-
tidar.AB konusun-
da yeni bir şans de-
neme durumunda
olacaktır" dedi.
Baykal, Sultanah-
met Camii'nde, ga-
zeteci Sadullah
Usumi'nin cenaze
töreni sırasmda ga-
zetecilerin sorulannı
yanıtladı. Bir gaze-
tecinin, Reuters'in
U
AB Ko-
misyonu'nca Türkiye'ye
mfizakere tarihi verilmeye-
ceğüıe" ilişkin haberini anım-
satması üzerine Baykal, bu
konuda haberler çıktığını, an-
cak henüz raporun yayımlan-
madığını dile getirdi. Baykal,
"llerleme Raporu'nda, Tür-
Deniz Baykal.
kiye'ye üyelik müzakeresi
için bir takvim verilemeye-
ceği ortaya çıkmaya başladı.
Bu, beklenen bir gelişmedir.
Konıisyonun yayımlayacağı
raporda,Türkiye'nin üyelik
müzakeresi için bir tarih ve-
rilmesi söz konusu olmaya-
cak" dedi. Tüm bu gelişme-
lerin, Türkiye"nin
takvim ahnayacağı
anlamına gelmeye-
ceğini dile getiren
Baykal şöyle devam
etti: "Herkes Tür-
kiye'deki seçimleri
bekliyor. Türki-
ye'de seçimlerden
sonra ortaya çıka-
cak iktidar,AB ko-
nusunda yeni bir şans dene-
me durumunda olacaktır.
Bu iktidann niteliği, etkinli-
ği, gücü ve Avrupa'da devlet
ve hükümet başkanlan nez-
dinde yapacağı çalışma,
Türkiye'nin aralık ayında
bu takVimi alıp almayacağı-
nı belirleyecektir."
ABD'nin Irak'a saldırması, Türk ekonomisini büyük sıkıntıya sokacak
Türkiye maliyet hesaphyor
SERKAN DEMİRTAŞ
ANKARA - ABD'nin
Irak'a operasyon düzen-
lemesi durumunda böl-
gede en çok zarar göre-
cek ülkelerin başında ge-
len Türkiye, krizden kur-
tulmaya çalışan ekono-
misinin uğrayacağı tah-
ribatı ölçmeye çalışıyor.
Ekonomiden sorumlu
Devlet Bakanı Masum
Türker, ABD'de geçen
hafta yaptığı temaslar
hakkında Cumhurbaşka-
nı Ahmet Necdet Sezer,
Başbakan Bülent Ecevit
ve Dışişleri Bakanı Şük-
rü Sina Gürel'e bılgi ve-
rirken "Operasyon
Türk ekonomisini cid-
di bir sıkıntıva sokabi-
lir" uyansında bulundu.
ABD ile yapılan temas-
lardan da operasyondan
kaynaklanan maliyetin
karşılanmasında olumlu
yanıt alamayan Türki-
ye'nin, yeni ekonomik
önlemler alabileceği be-
lirtıldi.
1991 *de yaşanan Kör-
fez Savaşf nın 40 milyar
dolan aşan ekonomik za-
rarlannı hâlâ çeken Tür-
kiye, ABD'nin yakın ge-
lecektekı olası bir ope-
rasyonunun Türk ekono-
misine maliyetini ölçme-
ye çalışıyor. ABD'de
IMF ve Dünya Banka-
sı' nın yanı sıra Amerikan
yönetimiyle de temaslar-
da bulunan ekonomiden
sorumlu Devlet Bakanı
Türker, Gürel ile görüş-
mesinin ardmdan,
ABD'deki temaslanna
ilişkin bilgi verdiğini ve
olası bir operasyonun
Türk ekonomisine etki-
lerini görüştüklerini söy-
ledi.
Türkiye, Irak'a operas-
yon konusunda kararh
gözüken ABD'nin eko-
nomik konularla ilgili tu-
tumundan büyük rahat-
sızlık duyuyor. Geçen
hafta Ankara'da ve Was-
hington'da Türkiye'nin
olası zararlannın tazmin
edilmesinin gündeme
getirildiği toplantılarda
ABD, "Türkiye'nin
önündeki en büyük en-
gel, Saddam Hüseyin.
Saddam yönetimi dev-
rildiğinde Türkiye de
ekonomik hedeflerini
yerine getirebilecektir"
yanıtını verdi. Dışişleri
Bakanlığı'ndan bir yet-
kili, ABD'nin bu söyle-
minin "anlamh" olma-
dığına işaret ederken
Türk ekonomisinin gele-
ceğinin Irak'taki geliş-
melere bağlanamayaca-
ğını vurguladı.
Türker daha sonra
Cumhurbaşkanı Sezer'le
görüştü. Türker, görüşme
sonrasında yaptığı açık-
lamada, Irak'taki muhte-
mel bir savaş halinde
Türkiye'nin zarara uğra-
yacağını belirtti. Zarann
karşılanması için Hazine
Müsteşarlığrnda bir ça-
hşma grubunun oluşturu-
Başbakanlık'taki Afet Eylem Planı toplantısına Genelkurmay'dan yetkililer de katıldı. (AA)
Ankara'da göç endişesiANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Türkiye'de Irak'a yöne-
lik operasyon dahil olası savaş,
her türlü afet ve krizde kurum-
lar arasında eşgüdümü sağla-
mak ve zaran en aza indirmek
amacıyla hazırlanacak "Afet
Eylem Planı" için Başbakan-
lık'ta geniş kapsamlı bir toplan-
ö düzenlendi.
Genelkurmay Başkanlığı,
MGK, MtT, Emniyet Genel Mü-
dürlüğü, Başbakanlık Kriz Yö-
netim Merkezi, Başbakanlık
Bilgi Işlem Dairesi, Karayolla-
n, DSt, Köy Hizmetleri, Türk
Telekom, TEAŞ ve TEDAŞ ge-
nel müdürlükleri ile bakanlık-
lardan birer temsilcinin katıldı-
ğı toplantı yaklaşık 2.5 saat sür-
dü.
Toplantıda konuşan Kızılay
Genel Müdürü Ertan Gönen,
Türkiye'deki kurumlar arasmda
eşgüdümsüzlük olduğunu belirt-
ti. Başbakanhk Müsteşan Ffisun
Koroğlu da Türkiye'deuzunza-
mandır gerçekleştirilemeyen
afet eylem planının yaşama geç-
mesi halinde her türlü sorunun
aşılabileceğini kaydetti. Koroğ-
lu, 1.7 milyar dolann planın ha-
zırlanması için kullanılacağını
aktararak "3 Kasım seçimleri-
ne kadar bu planı hazırlama-
hyız" dedi. Afet planının çekir-
değini oluşturmak üzere 11 alt
komisyon kuruldu. Toplantı ön-
cesinde Başbakanlık Merkez Bi-
nası'na gelen Gönen, gazetecile-
rin sorulannı yanıtladı. Senaryo-
lara göre, Irak'a bir operasyon
durumunda sınırdan 70-80 bin
kişinin gireceğinin öngörüldü-
ğünü belirten Gönen, "Bunu he-
men karşılama inıkânına sahi-
biz. Hatta çok daha büyük ra-
kamlara ulaşabiliriz" dedi.
lacağını belirten Türker,
"Çalışmada böyle bir
savaş durumunda Tür-
kiye'nin uğrayacağı za-
rann ne olacağı ortaya
konulacak" dedi.
Türkiye'nin ABD ile
temaslar sırasında gün-
deme getirdiği bazı
olumsuzluklar şöyle sı-
ralanıyor:
1. Petrol fıyatlan şim-
diden artmaya başladı.
Operasyonla fiyatlar da-
ha da artar, bundan en
çok etkilenecek ülkeler-
den biri de Türkiye olur.
2. Yabancı yatınmcılar
zaten çok tedirginler. Ya-
tınmcılar kaçabilir.
3. Turizm sezonu bit-
mek üzere ama bir iki ay
içinde gelecek sene için
rezervasyonlar başlaya-
cak. Turizm gelecek sene
sorun yaşar.
4. tç ekonomide büyük
sıkıntılar yaşanabilir.
Hem komşu ülkelerle
hem de diğer ülkelerle ti-
caret büyük ölçüde etki-
lenir.
5. Kitlesel bir göç ola-
bilir. 1991 'de olduğu gi-
bi yüz binlerce Iraklı
Türkiye suıınna dayana-
bilir. Türkiye'ye bununla
mücadele edebilmesi
için de destek verilmeli.
6. Kerkük-Yumurtalık
petrol boru hattı tama-
men kapanabilir.
Yeni önlemler
ahnabifir
ABD ile yapılan te-
maslarda olası sıkıntıla-
nn genel bir çerçeve için-
de anlatıldığı, ancak bir
paket olarak sunulmadı-
ğı öğrenildi. Bu kapsam-
da yapılan değerlendir-
melerde, Türkiye'nin
ekonomik zarannm "on
milyar dolarlarca" ola-
bileceği savlanıyor. Tür-
kiye'nin bu yükün altın-
dan tek başına kalkması-
nın olanaklı olmadığı,
uluslararası desteğin sür-
mesi gerektiği kaydedi-
liyor. ABD'nin tazminat
konusuna sıcak bakma-
ması nedeniyle Türki-
ye'nin yeni önlem arayı-
şma girebileceği belirti-
liyor.
G U N D E M MUSTAFA BALBAY
I Baştarafı 1. Sayfada
1-6 yıllık bir aradan sonra ilk kez toplanan Er-
bil'dekı parlamentonun açılışında ABD Dışişleri
Bakanı Colin Povvell'ın mesajı okundu. Povvell
mesajında şu tümceye yer vermiş:
"Irak'ın geleceğiyle ilgili görüşlerimizi paylaş-
manızdan ve zulme, adaletsizlige karşı savaşta
ABD'nin ortaklan arasında olmanızdan onur du-
yuyorum."
Bu tümceye bakınca, yazının başlığındaki sap-
tamayı yapmamak elde değil!
2- Paflamento toplantısıyla ilgili ilk haberler Tür-
kiye'nin beklediği yönde değıl. Açılışa bakıp parla-
mentonun nasıl çalışacağını saptamak olanaksız a-
ma, en azından bölgedeki güçlerin şu aşamada
Türkiye'yi rahatsız etmemeyi amaçlayacağı sanılı-
yor. Ancak dün atılan adımın, fiili bir Kürt devleti ol-
duğunu herkes görüyor. Bir tek adı konmadı.
Deyım yerindeyse, çocuk 10 yaşına giriyor, sa-
dece adı yok!
3- Fiili devletın geleceği ne olur?
Bu, 4 temel boyuta bağlı:
- Saddam yönetiminın geleceği.
- Üç komşu, Türkiye, Iran, Suriye'nin bakışı.
- ABD-lngiltere hattının planları.
- Bölgesel güçlerin içindeki denge.
Saddam'ı kısa sürede devirmek güç. Türkiye,
Iran, Surıye kendi içlerinde de uzantıları olan bir
devletin kurulmasını istemez... öteki iki şık, ken-
di içinde biçimlenecek. ABD-lngiltere, bölgedeki
güçlerle istediği gibi oynayacak.
Türkiye'nin seçenekleri
4- Türkiye gelişmeleri nasıl izliyor, ne olursa ne
yapar?
Türkiye, gelişmeleri izlemenin yanı sıra, sorunun
ikinci kısmıyla daha çok ilgili. 1 Ekim akşamında-
ki TBMM resepsiyonunda askerlerin bu konuda-
ki tutumu bizde şöyle bir hava uyandırdı:
Birkaç ay sonra ciddi bir durumla karşılaşaca-
ğınızı bilırsiniz. Ne yapacağınızı düşünürsünüz.
Atacağınız adımlann artıları eksileri vardır. Bunla-
rı yan yana dızer, lyice hesaplarsınız... Sonunda
bir karara varırsınız. Artık rahatsınızdır. Ne yapa-
cağını bilmenin bir özgüveni içindesınizdir... As-
kerlerde böyle bir hava vardı.
5- Türkiye neyi ne kadar göze alabilir?
Bu sorunun yanıtı Irak'taki gelişmelerin iç gü-
venliğimizı ve geleceğimizi ne kadar etkileyece-
ğine bağlı. Türkiye, ABD'nin Irak politikasına iki
açıdan bakıyor:
- Saddam rejimi ne olur?
- K. Irak nasıl yapılanır?
Her iki sorunun yanıtı geçtiğimiz aylarda veril-
di. Türkiye, Saddam diye bir derdi olmadığını,
Irak diye bir derdi olduğunu, Irak'ın bütünlüğüne
önem verdiğini duyurdu.
Geçen ağustostaki MGK toplantısında da
"Türkmenler" sözcüğü bildirıye girdi. Şimdi Tür-
kiye'nin K. Irak'ta bir değil iki kozu var:
- İç güvenliğimi tehdit eden oluşumlara karşı ön-
lem alırım.
- Türkmenler benim soydaşımdır. Can güven-
liklerinden sorumluyum.
6-Türkiye, "dünya dengeleri" kartını oynayabi-
lirmi?
Bunun yanıtı o dengelere bağlı. ABD Başkanı
Bush'un dengeden mengeden anladığı yok. De-
diğim dedik, çaldığım düdük, karşıma çıkan hö-
dük, yanıma gelen dük, BM kadük, NATO güdük
diyor, başka şey demiyor.
Rusya, Fransa ve Almanya'nın, kesişme nokta-
sında ABD ile tam örtüşmeyeceği görülüyor. Şu
aşamada hem Saddam hem ABD yönetimiyle di-
yalog kurabilen Türkiye. bunu yukarıdaki ayrışma-
lar devam ettiği sürece sürdürebileceğini düşünü-
yor.
Son olarak, insani duygularla başlanna olumsuz
bir şey gelmemesini istedığimiz K. Irak'takilere
Ankara'ya ulaşan bir istihbarat bilgisini aktaralım:
Saddam bugünkü gücüyle dahi, K. Irak'ı 4 sa-
atte dümdüz edebilir!
ankcum@ttnet.net.tr
6
Eken haysiyelli
bir vatan evladı'
Susurluk davasında 6 yıl hapis cezasına çarp-
tırılan Korkut Eken'in yeniden yargüanma-
sıyla ilgili olarak tanıkların dinlenmesine de-
vam edildi.DYP Ankara Millenekili Cnal Er-
kan ve Elazığ Bağımsız MUletvekili Mehmet
Ağar, İstanbul 7. Ağır Ceza Mahkemesi'ne
gelerek naip hâkim Nilgün Uçar'a ifade ver-
di. Mahkemeden ayrılırken açıklama yapan
Ağar, Eken'in namuslu ve haysiyetli bir va-
tan evladı olduğunu belirtti. Uzak ve yakın
tehditler oluşturan parlamentoların önceden
açılmadığını ifade eden Ağar, "Böyle bir ka-
os ortamında Korkut Eken gibi biri içeride
olmamahydı" görüşünü savundu. (AA)
Şen: AB macerası sona erdi
• ANKARA (ANKA) - Türkiye
Araştırmalar Merkezi Direktörü Faruk Şen,
AB ülkelerinin Türkiye'yi istemediğini
belirterek Türklerin 40 yıllık AB
macerasının sona erdiğini söyledi. Şen,
yaptığı yazılı açıklamada, Türkiye'nin üyeliği
konusunun Italya ve Yunanistan zirvelerinde
de gündeme gelmeyeceğini bildirdi. Şen,
"Böylece Türkiye-AB görüşmeleri, 2004 yıh
Haziran ayında îrlanda'nın dönem
başkanlığında gerçekleştirilecek olan
zirveye kaldı. Türkiye'nin AB üyeliğine
çekinceli bakan ülkelere, 2004'ten sonra
10 ülke daha eklenecektir" dedi.