Katalog

S26 EKİM 2002 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYF SEÇIM 2002 İNSANIN SERÜVENİ TURHAN SELÇUK ABDÜLCANBAZ' Irf HAHÎJCÜİÂD3 Izmir'de barajı geçip ikinciliğe oturabilecek partiJer, anketlere rağmen DSP ve ANAP gibi görünüyor DSP'ninkozu 'ulusal sol'SERDARK2ZIK İZMİR-Birinci bölgede baraji ge- çip, ikinciliğe oturabilecek iki par- ti var bizce. Birincisi bütün anket- Jerde çok küçük yüzdelerle gösteri- len DSP veyine barajuı altında ışa- ret edilen ANAP Ecevit'in partide kalarak genel başkanlığı bırakacağını söyJemesi, partideki annma sürecinin ardından belirli aydın çevreleri etkileyecek "ulusal soPkavramı, iktidarda olduk- ça yıpranan DSP'nin çıkış noktası oiacak. "Yüzde 40.6'lann iistönde- ki oy oranL azaJsa azaJsa hangi dii- zeyeûıebilir?" Bızce bu sorunun ya- nıtı "barajın altına kadar değil" Özellikle il genel meclisindeki ağır- lıklannı kullanarak bütün köyleri asfaltlayan, içme suyu sağlayan DSP'nin, IMFdayatmalanna boyun eğerek üreticileri olumsuz etkilemiş olsa da belli bir gücü koruyacagı ke- sin. Bu arada salt "Ecevtt" adiyia sağlanacak oylan da unutmamak ge- rek. Aynca, başanh çahşmalanyla öne çıkan IzmirBüyükşehir Beledi- ye Başkanı Ahmet Piriştına'nın et- İrisini de... 'En doğrusu sol koaüsyon' Bu bölgede DSP'nin ilk üç sırası, üç milletvekilinin. Üç dönem parla- mentoya giden AtiBa Mutman, ilk sı- rada. Mutman, olası bir CHP-DSP koalisyonunu işaret ederek şunlan söylüyor: "PartimizinkesinlikJe ba- raj kaygısı yok. 1999da, CHP bara- jın alünda kahnca, gerçektcn üzül- müştöm. Bu sol için olumsuzbir du- rumdu. Şinıdi DSP'yi baraj altına düşürme çabaian var. Bu yanhsOr. BöyJebirdurum ortaya çıkarsa,CHP ancak 10-12 sandalye kazanabilir, gerisini sağpartfler ahr.Oysa olası bir CHP- DSP koafcyonu, Türkiye'ye yep>eni ufuklar kâzandırabihn.' 1 Olur mu, olur. Hem de CHP-AKP koalisyonundan çok daha yararlı olur. Ikincı sırada DSP'nin çok başan- lı, çok saygın bir adayı var. Kültür Bakanı Prof. Dr. SuatÇağlajan. Ger- ketterfn flaş partlsi GP, sosyal demokratlarca incelenmelf' Anketlerin "flaş" partısı uP ye gelince, gerçekten algılanması güç bir durum söz konusu. Türiaye'nin sayılı varsıllanndan, ultra teknesi, barajlan, ABD'de gayri menkulleriyle O m Uzan'a yoksullann, siyasete güvenini yitirenlerin ve varoşlann ilgisini, sosyolojik oiarak incelemek gerekiyor. Bu arada özellikle sosyal demokrat ve demokratık sol partilerin incelemesi, değerlendirmesi gereken birkonu da, Uzan'ın politikasının ana eksenini oluşturan IMF karşıü söylemlennin, yoksullarda ve varoşlarda bu denli benimsenmesinin gerekçeleri. Buradan, soz konusu partiler için önemli dersler çıkabilir. GP ülke geneJinde barajın üstünde gösterilse de Izmir'de yüzde 10'u sağlamalan güç görünüyor. Unutulmamalı, Uzan bugüne değin düzenlediği mitinglerden sadece Izmir'dekinde konuşmadı. En çok 2 bin kişiyi toplayan GP'nin, Karşıyaka'daki toplantısınj havadan heltkopterle izleyen Uzan, ilgisizlik karşısında il yöneticilerine tepki gösterdi ve aiana inmedi. Bu gelişmeyi, Cumhuriyet dışında hiçbir gazete yazmadı nedense... JJf JLJL alkı ekonomik sıkıntıya sürükJeyen politikalanna rağmen, özelIikJe aydın çevrelerde etkili olan 'ulusal sol' kavramı DSP'nin 3 Kasım seçimlerindeki çıkış noktası oiacak. Partinin oylannın düşmesine rağmen, bu düşüşün barajın altına kadar inmesi beklenmiyor. ANAP'uı ise, özellikle AB konusunda gördüğü destekle barajı ve DYP'yi geçmesi büyük olasılık. çek biryurtsever, dürüst, onurlu, ba- şanh, alçakgönüllü bir kimlik. Öy- le ki, büyük çabalarla öncülük etti- ği KfTVAK KemikHastanesi'ni ha- zn- olmasına karşın, "seçim öncesi farJkh yorumlajıır, propaganda sa- lurlar" deyip, açıhşını erteleyen bir bilim adamı. Üçüncü sırada yine bir milletvekili, ancak kentlininpek ta- nımadığı Güler Aslan yer alıyor ANAP^aABdesteği Bızce barajı aşacak ANAP'a ge- lince. elbette DYP'yle bırlikte bir- birlerini aklamalan, Mesut Yıbnaz, Cumhur Ersümer ve bazı yetkili isimler çerçevesinde, Mavi Akım, Beyaz Enerji adlanyla dolaşan yol- suzluk savları, ortaİc olduklan ikti- darda banka hortumlamaJan ve hal- kın yoksulluğu, oylan düşücek. An- cak kent merkezinde, özellikle AB Barajı Geçtik Geliyoruzf konusunda gördüğü destekle barajı ve DYP'yi geçmesi büyük olasılık. Aynca lıste başmda yer alan ve fark- lı kesimlerle olumlu ilişkiler kuran Işılay Saygm partinin artısı. Ancak tarikatlara yakın duran kimliğiyle Ekrem Pakdemirfi'nin 2. sırada yer alması, Izmir'e yakışmıyor. Şimdi sırada, büyük olasılıkla yüz- de 10 sınınnda dolaşan dığer parti- ler var. Yani, kılıç sırtında duran DYP, onun altında MHP, ÎP, GP ve AKP.. DYP eğilim yoklaması yaph an- cak DTP işbirliğiyle listeler degiş- ti. Bupartiden bir tek ANAP'tan ge- len, ilk sıradaki Süha Tanık'ın şan- sı var. Yıldınm Llupınar ve hele 3. sırada DTP kontenjanmdan gelen AyşeBener'in parlamentoya girme- leri uzak bir olasılık. Çiller'in Iz- mir'deki hayal kınklıkJanyJa so- nuçlanan seçim gezilerinin yarıın- da, Meclis'te bir zamanlar suçla- dığı ANAP'Ia anlaşarak karşılık- h aklanmalan belleklerden silin- medi henüz. YineABD'dekı malvarlığını ge- tireceğini söylemesine karşın bu- nu Türk toplumunun zayıf belle- ğinehavale etmesini,Kuşadası 'nda satın aidıklan çiftlik için, "Yaıu- mrzda çahşan SonaHanım'm" de- dikten sonra, tapuyu üstüne ge- çirmesini, bazı bellekler ununna- dı. Bu arada iki anahtan da... Unut- madan, Izmir'deki seçim çalışma- lannda Denış'i işaretedip, "IMF memurlarryia, dışardan gelen ko- mutanlaıiakurtuhışsavstşıoimaz" dediğini vurgulayıp, kendisinin de IMF'ci olduğunu, aynca hâlâ ABDpasaportu taşıdığuıı anımsa- talım. MHP'yegelince,milliyetçi kim- likleriyle IMF ve AB uyum yasa- Jarının altına attıklan imzalar, Ab- duHah Ocalan konusunda "taJban- brmn kabuOenemediği zBizakbr", iktidardaki yıpranmışlık, özellikle Sağhk Bakanlığı çalışanlarını bunaltan kadrolaşmalan. ihaleler- de yandaslannı koruyup kollama, en önemli handikaplan. Zatenge- çen seçimlerde yüzde 10.6 ile bu bölgede güçlükle çıkardıklan bir milletvekiline, bu kez ulaşmalan çok güç. Ikmci bö^e de CHP di>or Metropolde Bornova, Karşıya- ka, Çiğli, çevrede Aliağa, Bey- dağ, Dikili, Foça, Bergama, Kınık, Kiraz, Menemen ve Ödemiş'ın oluş- turdugu 2. bölgenin de ilk partisi CHP fl başkanı Alaaftin Yüksel'in başkanlığında oluşturulan ekipler, genel merkezden daha başanlı bir kampanya düzenledifer. Parti, bu bölgeden daha umutlu. Etkin isimlerilk sıralarda Listenin özellikJe ilk sıraları, CHP açısından olumlu. Ithal aday olma- sına karşın birikimlenni sergileyen ve kısa sürede benimsenen Prof. HaJda Akabn'ı, Bakırçay'ın etkili ismi, eski AJiağa Belediye Başkanı HakkıUlkü izliyor. Ülkü, geçmişin- deki sol kanatyapısından ötürü, SHP ve ÖDP oylanndan da bir bölümü- nü alacak. 3. sırada Kemal Anadol ve4. sıradaki eski millervekıli ABRı- za Bodur etkili isimlerden. 5. sırada, eski Tariş Genel Müdü- rü Oğuz O>an yer alıyor. CHP'nin ekonomi kurmaylan arasmda yera- lan Oyan, partisinin sag ve liberal po- litikalanna karşı olabildiğince tu- tarlı olmaya çalışarak öne çıkıyor. Üreticiyi, Türk tanmını savunan Oyan'ın, Baykal-Derviş ortaklıgın- da TBMM'de nasıl tutum alacağı merak konusu. Dr.CananArrtman'ı, VfedrAkde- ınir izliyor. 8. sırada, geçen önse- çimin galibi Dr.Muharrem Top- rak geliyor. Toprak, neredeyse bölgesini köy köy, mahalle mahalle tanıyor, özellik- le sağlık sorunlannın çözümüyle ilgili yurt- taşlara verdiği destek- le biliniyor. 'Hainleri unutmadık' Bu bölgede de DSP'nin etkinliği azaJsa da sürüyor. Düzenlenen minnglerde " Hainkri unutmadık^ vurgu- su öne çıkıyor. Ecevit'in halkı ekonomik olumsuzluğa sü- rükleyen politikalanna rağmenkarşılaşnğı ulus- lararası kornplo, dış des- tekle arkadan hançer- lenmesi, mağdura des- tek veren Türk top- lumunun gözetti- ği birkonu. Ayn- ca adaylan, Iz- mir kamuoyu- nun benimsediği isimler. Ecevit'ten sonra adı genel başkan adaylan ara- sında en öne çıkan Şûkrü Sina Gü- rel, ilk sırada. Ulusal sol kimliğiyle öne çıkan, bu tavnnı Başbakan Yar- dımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı dö- neminde AB, ABD ve Kıbns konu- lannda da sürdüren Gürel'i. yine partinin ağır toplanndan eski Yargı- tay Başsavcısı Vural Savaş izliyor. ÜreticiDYFyeyakm Bu bölgede üçüncü olabilecek par- ti, DYP Her ne kadar Ödemiş, Bey- dağ ve Tire gezilerinde hayal kınk- lığına uğrasa da, geleneksel yapısı- nı koruyan üretici bölgelerinde Çil- ler'e değil ama Doğru Yol'a bir akış oiacak. Bu bölgede DTP'li Mehme* Aü Bavar seçilecek ilk sırada. Her iki bölgede de eski il başkan- lanndan KaniAydoğdo ile Çiller'in eski danışmanlanndan Soner Gök- sel'in listelere bakıp, "dağ fere do- gurdu" yorumlan, I. bölgede belki etkili oiacak, ancak 2. bölge için doğrusu eski doğru yolcular bildiği- ni okuyacak. Baraja çok yakın ya da yüzde 10'un altında kalması beklenen diğer par- tilere gelince, ANAP'tan ilk sırada- ki Kuthı Aktaş, önemli bir isün. Iz- mir valiliği döneminde çalışma tem- posuyla dikkati çeken Aktaş'uı arka- suıda eski Sağhk Bakanhğı Müsteşa- n Aytun Çıraygehyor. Çıray'a soğuk bakıhyor. Hele 3. sıradaki tarikatla- rasağladığı olanaklarla belleklerde yer edinen eski Çiğli Belediye Başkanı GalipÖzriirk, kentoylanna talip olan ANAP'uı açmazı oiacak. Tarikat çev- reJerinden bu saatten sonra özel böl- gelerde özel pazarhklar dışında, Iz- mir'de, oybeklenılmesi en aandan "as- lı varken niye ANAP obun" sorusu- nu akla getiriyor. MHP, IP, GP, bu bölgede baraja yakın partiler. Yine vurgulayalım, AKP. gözlemlerimize dayanarak ba- raja yaklaşamayacak. "Sosyal de- mokrat" YTP'nin yıllann sağcılan Ekrem Demirtaş ve Rifat Serdaroğ- lu'yla hangi oranda oy alacağı me- rak konusu. Sonuç oiarak CHP her iki bölgede de önemli bir oy potan- siyeline ulaşarak en az6'şar sandal- ye kazanacak. Bu sayı daha da arta- bilir. Gerisini barajlar belirleyecek. YARIN Ankara Ecevit'in uiuslararası komplolarla karşûaşüğuu ve arkasuıdan hançerlendiğini söviemesi, 'mağdura destek veren' Türk toplumunun dnygulanna hitap edi\or. GEÇMtgTEN GELECEĞE ORHANERtNÇ Devtettı SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yapılacağı var sayılan iyileştirme zammı yılan rıikâyesine dön- dü. Devlet memurlarına yapılan ve az olsa bile be- lirli oranlarda emeklilere de yansıyan 100 milyon l/ralık artış, sosyal güvenlik kuruluşlan arasında- ki uçurumu bir kez daha gözler önüne serdi. önce devletlilerimiz, Emekli Sandığı emeklile- rine yapılan zammı örnek göstererek SSK ve Bağ- Kur emeklilerine de yansıtılması isteklerine doğ- ru dürüst bir gerekçe bulamadıklan için mugala- taya sapmayı çare sandılar. Dedikleri şuydu: "SSK ve Bağ-Kur emeklileri her ay, bir önce- kiayın enflasyon oranı kadarzam alıyoriar. One- denle onlann kayıplan yok ki iyileştirme zammı yaptlsın." Benzerferini, seçim propagandalannda da duy- maya alıştığımız sıradan bir siyasetçi mantığı. Çünkü, anlamını tersinden değertendirdiğiniz- de şunu demek istedikleri ortaya çıkıyordu: "Emek/ı Sandığı mensubu çaJışanlarfa emek- lileribütçedebeliıienen enflasyon oranıkadarzam alabi/iyonar. Bu nedenle iyileştirmezammıyapıl- malıydı." "Yapılmamalıydı" diyen yok ki. Eleştirilerin ger- çek nedeni, zam yapılması değil, gerçek/eri giz- leme konusundaki çabalann tutarsızlığı. Evet, yıl basında bütçe yasasına göre belirli bir zam alıyorfar ama, hedeflenen oranın aşıldığı ay- dan itibaren aradaki fark kadarzam yapılıyor. Üs- tüne de yüzde 2.5 refah payı ekleniyor. Unutulan bir uygulama daha var. Emekli San- dığı emeklileri, yıllar önce de emekli olmuş olsa- lar, bugün emekli olan eşitleri kadar aylık alıyor- lar. Işçilerle, esnaf ve işadamlarının emekli olduk- lan derece ve kademe ile ilgileri uzun süre önce kesiliverdi. Sanki yıllar boyu prim yatırmamış gi- bi bir uygulamaya tabi tutulur oldular. Aslında bağlı olduklan sigorta kuruluşlannın, siyasetçiler ve basiretsiz yöneticiler elinde düşü- rüldüğü durumun ceremesini çekiyorlar. Ama kendi yanlışlan da yok sayılmaz. Gele- cekleri ile oynamayı marifet sayan siyasetçilere oy vermiş olmak ve vermeye devam etmek azım- sanacak bir yanlış olmasa gerek. • • • Türkiye'desosyal dengelen korumak gibi biren- dise uzun yıllardır yöneticilerimizin aklına düş- medi. Benzer konulan topluca değeriendirip so- nınlan, etkileneceklerin topluca yararlanacağı bir biçimde çözmekten kaçınır gibi bir görüntü ser- gilediler. Yakın yıllara kadar memur ayfıklannın bir bölü- münün brütü, en az işçi ücretinden düşüktü. Ara- daki fark memurlara "tazminat" adı altında öde- nirdi. Devletin ayıplan arasında önemli bir yer tutar- dı. Bu ayıp sonra giderildi. Giderildi ama bu kez de aradaki fark, en az işçi ücreti aleyhine döndü. Bu kez de ayıp işçiler için geçerii oldu. Işverenlerin baskılanyla, devlet temsilcileri de "En az ücretfazla yükselirse ekonomibatar" gö- rüşüne katılarak gerçek verileri göz ardı etme yo- luna girdiler. En az ücreti belirtemek için oluşturulan komis- yonda eşit sayıda işçi, işveren ve devlet temsil- cisi var. Ancak kararfar, işverenlerle devlet tem- silcilerinin uyuşmalan ve işçi temsilcilerinin karşı oylanyla alınıyor. Bu nedenle de en az işçi ücreti, açlık sının üc- retinin yansı kadar befirfeniyor. Belirienirken işçi- nin eşi ve çocuklan da hemen hemen yok sayılı- yor. • • • Sosyal güvenlik alanında yaşanan sorunlan çözmenin adaletsizliği gidermenin ilk adımının SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı'nı bir çatı attın- da toplamak olduğu yıllardır söyleniyor. Siyasal partilerde seçim meydanlannda bu konudaki va- atlerini anlatıp duruyorlar. Ama seçim sonuçları alınıp hükümet kurulunca Maliye Bakanlığı'nı alan parti, Emekli Sandığı fonlannı elden kaçırmamak için yan çizmeye başlıyor. Bizdeki koalisyon ge- leneğine göre koalisyon ortaklan ve bakanlan bir tür dükalık anlayışını yaşama geçirmeyi sevdik- leri için kendilerine öteki ortaklannın kanşmasını önlemek amacıyla sessiz kalmayı yeğliyorlar. Sonuç: Sıfıra sıfır elde var sıfır. • • • Seçim arifesinde SSK ve Bağ-Kur emeklileri- ne zam vermek, neredeyse farz oldu. Ama oranı ya da tutan belli değil. Inşallah "Dağ fare doğur- du" sav sözünü yineletmezler. oerinc@cumhuriyetcom.tr. ÜDBILER BdfentEmit<DSP). Ankara. DenizBa>tal(CHP): Konya (15.30). Mesut Yıhnaz (ANAP): Kahramanmaraş, Mersin. Recep Tayyip Erdoğan (AKP): Sakarya ' (11.00), Ankara (15.00). RecaiKutan(SP): Trabzon (11.00), îstanbul (15.00). TansuÇifler(DYP). Mersin (11.00), Balıkesir (14.30). DevtetBahçdi(MHP) Bayburt (11.00), Erzurum (15.15). Cem Uzan (GP): Kozan (Ismet Atlı Şehir Stadı- 12.30), Dörtyol (Nurnune Evler Çarşı Meydanı-14.00), Ceyhan (Cuma Pazan- 15.30). Meiunet Abbasoğhı (DEHAP): Mardin. UftıkUras(ÖDP). Lüleburgaz Pazaryeri (13.00). Aydemir Giiler(TKP): Izmir Bornova. BesiınTîbuk(LDP). Bursa (12.00).