Katalog

2001 in önemli olaylarının Sa}fa:2-3 Milli Piyango'nun yılbaşı çekilişinin lİSteSÎ Sayfa:4 LesBrovvn Kimleri yitirdik? 2 OCAK: 1970lı yıJlarda Ortadoğu barışı ıçın arabuluculuk yapan eski ABD Dışişleri Bakaru \VHuam Rogers vefat etti. 6 OCAK: Dünyadaki büyük caz or- kestralannın efsanelerinden biri olan Les Brown Band of Renovvn'un kuru- cusu Les Bıwvn. ABD'de 88 yaşında akciğer kanserinden öldü. 9 OCAK: Belçi- ka'nın eski başbakan- lanndan PauJ Vanden Boeynants, 81 yaşın- da zatürreeden hayata veda ettı. 12 OCAK: Ameri- kan bilgisayar şirketi Hewlet-Packard'ın ku- rucularından 87 yaşındaki William Hewlettöldü. 4 ŞUBAT: Dünyaca ünlü tatil köy- ien zıncıri Club Med'uı kurucusu Gil- bert Trigano, 80 yaşında öldü. 23 ŞUBAT: Greenpeace'ın (Yeşil- banş) Kanadalı önden DavidMcTag- gart, İtalya'da otomobil kazasında ya- şamını yıtirdi. 9 MART: Türkbalesini 1948 yılın- da kuran îngilız bale direktörü Danıe Ninette De VaJois, İngiltere'deki evin- de 104 yaşında hayata gözlerini yum- du. 22 MART: Atatürk'ün manevi kı- zu dünyanın ilk kadın savaş pilotu Sa- biha GÖkçen, 88 yıllık hayatını, yaşgü- nü olan 21 Mart'tan bir gün sonra nok- taladı. 23 MART: 'Ayı Yogi', 'Taş Devri', - Scooby-Doo' gıbi. çizgı filmlerin ya- ratıcısı Wilfiam Hanna. 90 yaşında öl- dü. 24 NİSAN: Çeçenistan'da yaklaşık 8 ay rehin tutulan 33 yaşındaki Fran- sız foto muhabıri Brice Fkutiau*. anı- lannı yayımladıktan sonra intihar etti. 25 MAYIS: Ünlü devrimci CheGu- evaranın ünlü fotoğrafını çeken Kü- balı Alberto Korda hayatını kaybetti. 1 HAZİRAN: Nepal'in başkenti Katmandu'da, Nepa! Kralı Birendra ve Kralıçe Aislmarya. Veliaht Prens Di- pendra tarafından vurularak öldürül- düler. 3 HAZİRAN: Amenkalı ünlü aktör Anthony Quinn. Boston kentinde teda- vi gördüğü Brigham and VVomen's Has- tanesi'nde 86 yaşında hayata gözleri- ni yumdu. 4 HAZİRAN: Nepal'de ailesinı öl- dürdükten sonra kendi başına da kur- şun sıkan Veliaht Prens Dipendra öl- dü. 6 HAZİRAN: Guinness Rekorlar Kitabı'nda dünyanın en yaşlı kadını olarak gösterılen Fransız Marie Bre- montyaşamını yitırdi. 1 TEMMLZ: Almanya'nın eski Başbakanı Hclnıut Kohl'ün eşı Hanne- lore KohJ, Ludvvigshafen kentindeki ev inde ölü bulundu. 16 TEMML'Z: Ünlü çizgi roman kahramanı Red Kit'in yaratıcısı Belçi- kalı MauriceDeBevere. 78 yaşında öl- dü. 20 AĞUSTOS: 'Big Bang' (Büyük Patlama) tanımlama- sını ortaya atan. an- cak kâinatın oluşu- muylailgilisözkonu- su teonyi kabul et- meyen astronom Sir FredHoyle,86yaşın- da hayatını kaybetti. 9 EYLLL: Dağı- HanneloreKohl , a n S S C B . n i n A f g a . nıstan'ı işgali sırasında Kızıl Ordu'ya direnışin simgesi haline gelen efsane- \ı komutan Şah Mesud, uğradığı si- lahlı saldında hayatını kaybetti. 9 EKİM: Barbara Streisand'ın baş- rolünü oynadığı 'Funny Girl' filminin yönetmenı HerbertRoss, 74 yaşında öl- dü. 26 EKİM: Afganistan'ın SSCB ış- gali yıllannda Kızıl Ordu'ya karşı Af- gan dırenişinin simgesi haline gelen bır başka Peştu komutan Abdülhak, casus olduğu gerekçesiyle Taleban ta- rafından ıdam edildı. 16 KASIM: Amerikalı cazpiyanis- tı Tonuny Flanagan, 71 yaşında öldü. 29 KASIM: Tüm zamanlann en iyi müzik gruplanndan Beatles 'in üyesi Ge- orge Harrison, yakalandığı kanser has- talığmdan kurtulamayarak 58 yaşında hayata veda etti. 6 ARALIK: Yeni Zelandah ünlü de- nızci Peter Blake, Brezilya'da Amazon Nehn'nde gemisine saldıran korsanlar- la gırdiği silahJı çatışmada öldü. 18 ARALIK: Fransa'nın dünyaca ünlü şarkıcısı GUbert Becaud. bu sa- bah uzun süredır mücadele ettiği kan- sere yenık düşerek 74 yaşında hayata gözlennı kapattı. Çevre,krizin gölgesinde 2001 yılında da, doğayı göz ardı edenplansız yapılaşmalar sürerkenyağışlarla ülke genelindeyaşanan seller büyükyıkıma yol açtı ASUMAN ABACIOĞLU İZMÎR - 2001 yüında terör, savaş ve ekonomik kriz, gündemın ılk sıra- lannı işgal ederken çevTesel koruma geri planda kaldı. Savaşın yol açtıgı çevresel tahribat ise belli başh kuru- luşlar dışında kamuoyunun gündemı- ne getirilmedı. Dünyakamuoyunun sa- vaşa odak- • YabanCl landığısıra- sermayeyi çekmek <k,uiusiara- J , J , , rası çevre amacıyla hazırlanan, koruma ör- ülke kaynaklannın gütü Green- peşkeş çekilmesine P^Ef; . i ı r- j - *_• ABD nın yol açacak Endustn Afganıs _ Yasa TasanSl ve tan'a yöne- ülkedeki altın liksaidınia- madenlennın ÇallŞtinlmaSl gİbİ ha fazla şid- uygulamalar, krizin <*& üretece- î»tlfltilma<!ina rarp & u v a n s ı n - atıatıimasına çare ^ b u l u n d u Oİarak SUnuldu. Greenpeace, çevresel bo- zulmanın. milyonlarca mülteci yarat- nğını: büyük ölçekli fosil yakıt bağun- hJığının siyasi dengesizliklere yol aç- tığını; küresel ısınma nedeniyle top- lumlann, deniz seviyesi yükselmesi tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu vurgulayarak "Dünya faâlâ, hcr biri geteceğimizin gü^nliği açısmdan te- mel sorularla biıükte gelen; iklim de- gişikl@nden kaynaklanaıı >a>gın so- runlar ve açhk, gezegenimizin zehir- lenmesi. bhoceşitnTiğin yok olması gi- bi sorunlara etkin bir yanıt verilmesi- ni beküyor. Gezegeoe yayilma potan- sheli taşı\an yeni ve büyük bir şiddet döngüsünün ateşlennıesivle geieceği- mizjn daha fazla tchlikeveabbnası ka- bul edflemez'" görüşüne yer v erdj. Türkiye'de ekonomik krizden çıkı- şa çare olarak sunulan ancak doğal ve kültürel mirasın uluslararası sermaye- ye karşılıksız ve koşulsuz teslım edil- mesi anlamına gelen Endüstn Böl- geleri Yasa Tasansı 'na çe\Te koruma kuruluşlan ve tüm meslek kunıluşla- rınca tepkı gösterildi. Türkiye Barolar Bırlığı, tasannın geri çekilmesi gerektiğini belirterek u Bu tasanaın \ asalaşması halinde Imar Kanunu. Kültûr ve Tabiat Var- hklannıKorumaKanunu,Çevre Ka- nunu, Köy Hizmederi Genel Müdür- lüğü'nün Teşkilat ve Görevleri Hak- kında Kanun, Beledne Kanunu'nun 15/1 ınaddesinin 13. bendi, tekefleşme- >iönle\en 6224 savıh Yabancı Serma- ye>i Teşvik Kanunu hükümleri fîOen uygulanamaz hale gelecektir. Anaya- sanın 17 \« 56. rnaddcJcrine aykın ol- duğundan siyanür liçi yöntenüvie al- tın madeni işletilmesine izin verflme- si işlemi mahkeme tarafından iptal edilen Bergama (h acık Alün Made- ni ve buna benzer mahkeme kararla- n geçersiz savTlacaknr" görüşüne yer verdı. Söz konusu tasanyla ÇED yönet- mehğinin de fıilen ortadan kaldınldı- ğı kaydedilerek "\asalaşması halin- deöncedenyapılan başMirular da da- hil ounak üzere bundan sonra yapüa- cak tüm başMirular hiç bekletilme- den sonuçlandınlacak ve böylece her türlü faaliyet, çe\re için tehİike oluş- turupoluşturulmadığına bakdmadan hızla işlerkk kazanmış olacakür" de- nıldi. Tasanyla Türkıye'nin imzaladı- ğı çok sayıda uluslararası anlaşmada yer alan, "Ekonomik gdişmevk; çe\- resd değerieri korumaamaçlannı bağ- daşurmayi öngörensürdürûlebilir kal- kmma"dan vazgeçıldığını bıldıren TBB, "KûMrvedoğaldeğerierinko- runmasıiçin çabalayan koruma kurul- lan işle\siz kılınmakta.planh kentleş- me çabası içinde yer alan yerel yöne- timlerin yetkikri eüerinden alınmak- ta ve imar affi ıüteöğinde vurgun, ta- lan düzeni öngörülmektedir" görüş- lerini vurguladı. 2001 yılının en önemli gehşmele- nnden bir diğeri ise, yasadışı olarak çalıştınlan Bergama altın madeniyle Ûgüı yaıgı kararlannı uygulamayan yö- neticilerin manevi tazminatla sorum- lu olduklanna ilişkin Yargıtay karan oldu. Aralannda dönemin Başbaka- nı MesutYılınazıle Çevre Bakanı Im- ren Aykut, Sağlık Bakanı Haffl Ibra- him Ozso>, Bayındırlık ve Iskân Ba- kanı VâşarTopçu, Enerji Bakanı Cum- hur Ersümer ve Istanbul Vahsı EroJ Çalar'ın da bulunduğu yeüdüler hak- kında açılan mane\i tazminat davası- nı reddeden yerel mahkemenin kara- n, Yargıtay tarafından bozuldu. Karan değerlendiren Izmır Barosu Başkanı Avukat NoyanOzkan. mane- vi tazminat davası açan 68 Bergama köylüsünün, altın madenciliğı iznı- nin iptali için dava açan ve lehte ka- rar alan köylülerden sadece bir bölü- mü olduğıınu anımsatarak "Manevi tazminatdavası han:ının>üksekolma- sı nedeniyle binierce kö>1ü dava aça- mamışu.Yargıtay'ın bukaran, bu bin- ierceköytü içindeemsal oluşturuyor " dedı. Yargıtay'ın karan, maden kar- şıtı eylemleri nedeniyle yargıJanan köylülerin davasını da etkileyebile- cek. Bu arada, Bergama altın madenıne karşı hukuksal mücadele devam etti. Madencilik şirketine orman alanını kullanma izni veren Orman Genel Müdürlüğü ile madende deneme üre- timi yapılması izni veren Sağlık Ba- kanlığı aleyhine açılan davalarda. mahkemenin yürütmenın durdurul- ması istemini reddetmesi üzerine, ka- rara itiraz edildi. Öte yandan, ekonomik krizin baha- ne edilerek Türkiye 'deki aitın made- ninin çalıştınlmasıru isteyen lobıye. TMMOB Çevre ve Jeoloji Mühendis- leri Odası tepki gösterdi. Oda, alün lo- bisinin ekonomik krizden bunalan halka sahte umutlar dağıttığını belir- terek "Alün lobisi Türkive'nin içinde bulunduğu ekonomik kria istismar ederekyargı kararlannuı hiçesayılma- suu istenıektedir'' görüşüne yer ver- di. Ülkemizın kültürel varlıklannı da "kazanç kapısı" olarak gören anla- 2001 vıhnın en önemli gelişmelerinden bir diğeri ise, vasadjşı olarak çaiı^tuiûtü ücigaına altın madeniyle ilgili yargı kararhnnı uygulamayan yöneticikrin manevi tazminatla sonımlu olduklanna ilişkin Yargıtay karan oldu. yış, 2001 yıhnda etkınlığını sürdür- dü. Kültür Bakanlığı, arkeologlann yıllardır karşı çıkmasuıa karşuı antık tiyatro, stadyum \ e dığer ören yerle- nni belirlı bir ücret karşılığında "özel toplannlar r \ e **kültürer etkinlikler ıçın kıralanıaya de\ am ettı. Tanhj me- kânlann zarar görmesını engellemek için getmlen kısıtlamalar ise Tar- kan'ın konsen, SultanJann Dansı gös- terısı gıbı durumlarda "gözanh" edıj- di. Aspendos \e Efes antık tıyatrola- n üzenndekı tartışmalar. konser ve göstenlenn gerçekleşmesiyle sonuç- landı. Türkive'nin doğal ve kültür mira- sını yok eden baraj \e hidroelektrik santral projelennın korunması için korumacılar 2001 y ılında da gınşım- lerde bulundular. Istanbul Barosu avu- katlanndan ve Türkiye Barajlar ve Kültürel Miras tzleme Kurıılu Kuru- cu Üyesı Murat Cano. baraj ve hid- roelektnk santral projelerinin plan- lanınası ve uygulanması aşamalann- da doğa-çevre v e kültürel mirası gö- zetmeyen tutumun değışmesı için, Cumliurbaşkanı Ahınet \ecdef Se- zer'den yardım iNtedı. Tuncelı dernekJen tarafından oluş- turulan Munzur \adısı'ni ve Çevre- sini Koruma Kurulu temsilcileri de. ıMunzur'un doğasını yıkıma uğrata- cağı ve göçe yol açacağı gerekçesiy- le. projenın durdurulması amacıyla Danıştay "da dava açtı. Muğla'dakı yargı kararlaruıa karşın yasadışı çalıştınlan üç termık sant- raldan bın olan Yalağan'da. halk ze- hir solumaya devam etti. 2001 yıh mayıs ayında üst ihte yaşanan inver- sıyon oİaylaruıda santraf bırkaç kez devre dışı bırakılırken vatandaşlarzo- runlu kalmadıkça sokağa çıkmama- lan yönünde uyanldı Bölgede ınce- lemelerde bulunan Türk Tabiplen Bır- lığı temsılcılen. solunum yolu hasta- lıklarının yörede. Muğla'ya göre bır- kaç kat daha fazla olduğunu tespıt et- ti. tstanbul ve Çanakkale'deki çevre gönüllülen. Boğazlar'dan petrol ve tehlikeh kımyasal madde taşıyan tan- kergeçışınekarşıeylemlenni2001 yı- lında da sürdürdüler. Çevreciler. res- mı kuruluşlardan da destek alarak gerçekleştırdıklen eylemiennde. ka- muoyunu bilgilendırmey i hedefledi- ler. 2001 yılında da Türkive'nin katı atık. tehlikeh kımyasal madde taşm- ması, orman kaybı. kırsal alanlann bozulması gibı sorunlan çözüm.süz kaldı. Katı Atık Türk Mıllı Komıtesı Başkanı v e Boğazıçı Ünıv ersıtesi öğ- retim üyesi Prof. Dr. Günay Kocasoy. Türkiye'de 2020 çöp depolama alanı bulunduğunu. katı atıkların çoğun- lukla bu alanlara hiçbır önlem aiınma- dangelışigüzel bınıkıldığını söyledı. Ormanlann yok edılmesine karşı mücadele eden TMMOB Orman Mü- hendıslen Odası Genel Başkanı Sa- KhSönmeaşık son 50yılda Tüıidye'de 22 milyon dekar orman alanının kay- bedıldığıru. bunun yüzde 56sının ya- sal düzenlemeler ile gerçekleştınldi- ğıni söyledı. Dünyada bıyolojık v e kımyasal sa- vaş tehdıdi. Türkiye'de tehlıkelı kım- yasal maddelerin denetımı ile ılgıli yönetmeliğin yetersizhğini gündeme getırdi. zOOl'de ünlüler dünyası ABD'nin tanınmış 'People'dergisi, internetsitesinde, buyıla damgasını vuran magazin olaylannı derledi ANKARA (AA) - Nicole Kidman ve Tom Cruise'un aynldığı, Jennifer Lopez'in ikin- ci kez dünyaevine girdiği, Juüa Roberts'ın ilk Oscar ödülünü göz- yaşlan içinde kucakla- dığı 2001 yılının Peop- le dergisinin bakışıy- la aylara göre, günde- me oturan olaylan şöy- le: OCAK-Popmüzi- ğin ünlü sesi Celine Dion (33) ile eşi ve menajeri Rene Ange- Hl'ın(59),ReneChar- les adını verdikleri be- bekleri dünyaya gel- di. Beklenenden üç hafta önce hayata 'merhaba' dıyen mi- nik Rene, aileyi sevince boğdu. ŞUBAT - Sinema dünyasının 'örnek çifti' Jennifer Lopez olarak nitelendirilen Tom Cruise (39) ve Ni- cole Kidman (34), 10 yıllık eylüiğin ardın- dan boşanmaya karar verdi. Ünlü çiftin, 5 Şubat 2001 'de kamuoyuna açıkladıklan ay- nlık haberi herkesi şaşuttı. Haberin ardından Cruise, 'Vanilla Sk>' fil- mindeki rol arkadaşı, tanınmış aktris Penelo- pe Cruz ile pek çok tören ve açıhşta boy gös- terirken Kidman kendini işine vererek derin bir sessizliğe büründü. MART - Mart, sinemamn güzel yüzü Ju- lia Roberts'ın ayı oldu. Sevilen yıldız, 'Erin Brockmich' filmindeki rolüyle favori göste- rildiği Oscar ödülünü 'En 1yi Kadın Oyun- cu' dahnda kucakladı. Yüzünden gülümse- me eksik ohnayan Roberts. ilk Oscar ödülü- nü alırken hem hıçkırıklara hem de kahka- haya boğuldu. NİSAN - Bir dönemin ünlü modeli Suzan- ne Sommers'ın People dergisüıe kanser ol- duğunu ve çok az ömrünün kaldığını açüda- ması şaşkınlık yarattı. MAYIS - New York Belediye Başkanı Ru- dolph Giuhani ile eşi Donna Hanover, ayn- lacaklaruıı açıkladılar. Marlah bunalımda... HAZtRAN - 4 Haziran 2001... Sekiz yıl- dır dünya turuna çıkmayan Madonna. ikın- ci çocuğunun doğumundan 11 ay sonra ye- niden sahneye 'merhaba' dedi. Turunun Ingiltere ayağını Londra'daki Earl's Court'ta başlatan Madonna, gittiği her yerde gösterdiği sahne performansıyla ayakta alkış- landı. TEMMUZ- Ünlü sanatçı Mariah Carey'nin girdiği psikolojik bunalımın son dıu-ağı, Con- necticut'ta bir hastane odası oldu. Güzel şarkıcı, 25 Temmuz'da kaldınldığı klinikte biı süre tedavi gördü. Bu süre zar- finda sanatçı, ilk beyazperde denemesi 'Afl TBat Glitters' fihiîinin prömiyeri dahil ol- mak üzere pek çok programmı erteledi. AĞUSTOS -Jason Biggs, Tara Reid, Seann Wilüam Scott \ e Shannon EKzabeth ten olu- şan genç yıldızlar kadrosunun rol aJdığı '.Anıe- rican Pie' filminin ikincı bolümiı büyük ılgi gördü. Film, sinemalarda gişe rekoru kırdı. Lopez'in düğünü... EYLÜL- Müzık dünyasının 'bekıh ismi* Puff Daddy ile bağlannı kopaıan ünlü şarkıcı Jen- nifer Lopez, birkaç ay sonra dansçı Cris Judd ile tanıştı. Hayatının aşkını bulduğuna inanan Lopez, 29 Eylül 'de hayatında ikincı kez rahibın önü- ne çıkarak 'evet' dedi. Kaiiforniya'da dünya- evine giren çiftten Lopez, Valentino imzalı gelinliğiyle göz kamaştırdı. EKİM- People dergisi, ABD'de büyük il- gi uyandıran San Francısco Gıants takımı oyunculanndan Barrj Bonds'un Los Ange- les Dodgers karşısınıia 73. sayısını kaydetme- sini ekim avının en önemli olavı ilan etti.