Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
=YLÜL 2001 PAZARTESİ CUMHURİYET SAYFA
H J İ V V I I ^ I V J I T L I / ekonomifo cumhuriyet.com.tr 13
yceH'de hedef
.5 mlyon abone
I ANKARA(AA)-
jrkcell, Telsim ve
ria'dan sonra,
ürltiye'nin dördüncü
iSM cep telefonu
ıstemini işletecek Türk
elekom'da, Aycell'e
önök hazırlıklar sürüyor.
Ik etapta 7 büyük ilde
dznoet verecek Aycell'de,
»nümüzdeki yılın nisan
lyına kadar 1.5 milyon
ıdet abone hedefleniyor.
fürk Telekom Genel
vlüdürü Ismaıl Hakkı
Mptürk. Aycell hizmete
prdiğinde, fiyatlarda
ıcuzlamamn yanı sıra
ıbonelere daha iyi
talitenin verileceğini
belirtti.
TARİŞ Akdeniz'de
birinci oldu
• İZMİR(AA)-
Akdenız Bereket Şenliği
kapsamında düzenlenen
zeytinyağı
yanşmasında, Tariş
Zeytinyağı birinci oldu.
Tariş'ten yapılan yazılı
açıklamada, Kültür
Bakanlığı ve Akdeniz
Mutfaklan
Konservatu van' nın
ortaklaşa düzenlediği
Akdeniz Bereket Şenliği
kapsamında lstanbul
Pera Palas Oteli'nde
düzenlenen yanşmaya,
Türkiye'nin yanı sıra
Italya, Yunanistan,
Fransa, Israil, Tunus ve
tspanya'nın katıldığı
bildirildi^ _,. . , , J U İ 1 İ
BAĞ-KUR'da
taksffleme bitiyor
• ANKARA (ANKA)-
Bağ - Kur'a prim borcu
olanlara sağlanan ödeme
kolaylığı için verilen 15
günlük ek süre 18 Eylül
Salı günü sona eriyor. 1-
31 Ağustos tarihleri
arasında sağlanan ödeme
kolaylığından
yararlanamayan
vatandaşlann yoğun
isteği üzerine verilen 15
günlük ek süre 3 Eylül'de
başlamıştı. Ödeme
kolaylığından yararlanan
sigortahlar borçlanm 18
eşit taksitte yıllık yüzde 3
faizle ödemelerine imkân
tanmacak.
Ekonomide
tanıtm atağı
• ANKARA (ANKA)-
Türkiye, bugûnden
itibaren yoğun bir
ekonomik tanıtma
atağına kalkıyor. Hazine,
Merkez Bankası ve
BDDK temsilcilerinden
oluşan bir heyet
tarafindan portfoy
yatınmcılannı Türkiye
ekonomisi konusunda
aydınlatmak amacıyla
gerçekleştirilecek tanıtım
programına (road show)
ABD'nin Los Angeles
kentinde başlanıyor.
Heyet 20 Eylül'e kadar
olan dönemde ABD ve
Avrupa'nm fınans
merkezi niteliğındeki
önemlı kentlerinde road
shovvlar gerçekleştirecek.
Tüketici kredUeri
kesldi
• ANKARA (AA)-
Bankılann açtığı tüketici
kredien, üst üste gelen
krızlain ardından bıçak
gibi lesıldi. Türkiye
Bankılar Birliği'nin
verilerine göre, tüketici
kredieri şubat krizi
ardııdan adeta bir bıçak
gibi tesilerek mart
ayınca, geçen yılın
ÜÇÜEÜ çeyreğine göre,
yüzc 79, ikinci
çeyrğine göre de yüzde
83 aalarak 247.8 trilyon
liravı indi.
40 kişilik bir heyet, 28-30 Eylül tarihlerinde Şırnak, Cizre, Silopi ve Habur'a gidecek
Jandarnıadanyatırnn davetiİSTANBUL (AA) - Türkiye Giyim
Sanayicileri Derneği (TGSD) öncülü-
ğünde 40 kişilik bir işadamı heyeti, 28-
30 Eylül tarihlerinde Şırnak, Cizre, Si-
lopi ve Habur'a gidecek. 23. Jandarma
Sınır Tümen Komutanlığı'nın daveti
üzerine gerçekleştirilen ve bölgede ye-
ni yatınm ve istihdam olanaklannın
araştmlacağı geziye, lstanbul Ticaret
Odası (tTO) ve tstanbul Sanayi Odası
(İSO) yönetim kurulu üyeleri de katı-
lacak. Üyelerinin Anadolu'nun çeşitli
yerlerinde yaygınbir şekilde yatınmlar
yaptığını belirten TGSD Başkanı Gön-
gör Keşçi, geziye ilişkin açıklamasında,
yatınmlan ve ıstıhdamı Anadolu'ya ya-
23. Jandarma Sınır Tümen Komutanlığf nın daveti üzerine
gerçekleştirilen ve bölgede yeni yatınm ve istihdam
olanaklannın araştmlacağı geziye, TGSD, ÎTO ve ÎSO
yönetim kurulu üyeleri de katılacak.
yarak Türkiye'deki ekonomik istikra-
nn, sosyal banşın sağlanmasına katkı-
da bulunmak istediklerini söyledı.
Emekyoğun sektöriere uygun
Gezi sırasındayöredeki girişimciler-
le de temaslarda bulunacaklannı bildi-
ren Keşçi, Güneydoğu Anadolu'da
özellikle emek yoğun hazır giyim, ma-
kine imalatı, gıda üriinleri gibi sektör-
lerde yatınm fırsatı olduğuna işaret et-
ti. Kalkınmakta olan bölgelerde yatı-
nm teşvikleri verilmesi ve vergi kolay-
lıklan tanınmasının yatınm mahyetini
düşürdüğünü ifade eden Keşçi, "Yöre-
de, yüzkrce milyon dolarhk ihracat ola-
nağı yaraolabttir. Dolayısıyta, binierce
kişinin istihdanu, yüderce fırmanın or-
taya çıkması söz konusu olabiür'" dedi.
tTO Yönetim Kurulu Başkanı Meh-
met Yıldınm ise kriz nedeniyle yatı-
nmlann durduğu bir dönemde gezinin
sadece moral amaçlı olabileceğini söy-
ledi. Mehmet Yıldınm, yatınmlann ya-
pılabilmesi için krizin aşüması gerek-
tiğine işaret ederek şunlan kaydetti:
Teşvik ahncfa, yatınm yapılamadı
u
Mantin'dentutunDiyarbakır,lJrfa,
Adıyaman. Kars, Artvin'e kadar giden
bölgede yaünm \apmak için 1997-1998
ydlannda bir sürii teşvik aldık. Teşvik-
ler 100 müyon dotan kapsıyordu. An-
cak, deprem ile birtikte ekonomik kriz-
ler süreci, bu yannmlan hayata geçir-
me oianağı vermedL"
Bakandan bürokrata, işadamından yurttaşa kadar herkes 'tükenmişlik sendromu' tehdidinde
Toplum 'stres'e yenik düştüANKARA (AA) - Ekono-
mik kriz ortammda tüm ke-
simleri olumsuz etkileyen
stres, bakandan bürokrata,
işadamı ve yöneticiden vatan-
daşa kadar toplumun büyük
kısmının ruh sağlığını "tû-
kenmişhk sendromu" ile teh-
dit ediyor.
Ankara Üniversitesi Psiki-
yatri Ana Bilim Dalı Öğretim
Üyesi Prof. Dr. Abdülkadir
Çevik, "Çahşmalanmn karş>
bğını alamayan kişilerde, mut-
suzluğa bağta olarak tüken-
mişlik sendromu dediğimiz
ruh vebeden sağhğını ohımsuz
yönde etkileyen sağhk prob-
İemleri görûİür'' dedi.
Prof. Çevik, tükenmişlik
sendromu görülen kişilerde
rastlanabilen diğer rahatsızlık
belirtilerini ise "isteksizlik,
hızlı yorulma, sıkılma. uyku
bozuİduğu, aknganhk, sinirli-
Hk, terieme, çarpıntı,tansiyon,
mide ve bağırsak bozukluğu
ile sindirim sistemi ve dolaşım
bozukluğu" olarak sıraladı.
Prof. Dr. Abdülkadir Çevik,
stresten kurtulmak için tavsi-
yelerini ise şöyle sıraladı:
• Önemli kararlar verirken
dığer yöneticilerle uzlaşma
içinde olun. Kararlann alın-
masında sorumluluğun payla-
şılması Önemlidir.
•Dürüstlük, ahlak, doğru-
luk, sevgi, paylaşım ış yaşa-
mında da önemlidir.
*^ Kendinize zaman aymn.
• Spor yapm.
v' Kendinize hobi bulun.
\/ Ofisinizin iklimsel ve fi-
ziki yönden konforuna dikkat
edin. İyi olmayan çalışma
şartlan bireyin iş venmini dü-
şürür. Konforlu bir ortamda
çahşmak daha keyiflidir.
\/ Uykusuzluktan, aşm al-
kolden ve gece geç saatlerden
sonra kafeinli içeceklerden
uzakdurun.
»/ Uyumadan 2-3 saat önce
yemek yemeyi kesin. Ilık bir
süt ya da su için, duş alın
•^ Özel dostlanmzla mes-
lek dışında konuşun.
Küreselkşme kaı-şıtlanSeknik'te
Seüuük'te gösteri yapan kuresefleşme karşıti
bir grup, polisle çaöştı. Selanik Ticaret Fu-
an'nmaçüıştöreDkrinekatüanBaşbakanKos-
tas Simitisin. VeUidion Sarayı'nda konuştuğu
sırada dışarıda gösteri yapan yaklaşık200Jdşi-
ük bir grubun kerm guinek istemesi fizerine
*5P i T-- • ,r*!"
çatışma çıktı. KüreseUeşme karşıü stoganlar
atarak havai fişek ve şişeterle poKse sakhran
göstericiler. çevik kuwetinmûdanalea>1edağ»-
tdırken çevredeki otomobiUeri de tahrip ettL
Bu arada, olaylan izkyen gazetecflere de sakh-
ran göstericiler, Ud televizyon kamerasuu kırdL
DÜNYA EKONOMİSİNE BAKIŞ / ERGIN YILDIZOĞLU LONDRA WS
in.»»dteo8
ıl
,@Mnt«wt.«,m
Çin ve Dunya Ekonomisi
Geçen hafta, dünya ekonomisinin
halen içinden geçmekte olduğu sert
resesyonu irdeledikten sonra yazımı
bitirirken "Diğer taraftan fırtınadan
sonra, bugünkünden farklı denizlerde
olabileceğimizi düşündüren gelişme-
ler de var" diyerek "genelleşmiş re-
sesyon ortammda bile Çin'in yüzde
8'lik birbüyüme hızıyla, bölgeye gelen
hemen tüm yeni yatınmlan kendine
çekerek, ihracatını, komşulannı ezen
bir hızda arttırarak pupa yelken ilerli-
yor" olmasına dikkat çekmiştim. Bu
hafta Çin'in bu özgün konumuna ve
yaratmaya başladığı sorunlara biraz
daha yakından bakmak istiyorum.
Dünyanın Iklnci büyülc
ekonomisi
Dünya Bankası'nın, ütke paralannin
satın alma güçleri arasındaki farklan göz
önüne aldıktan sonra yaptığı hesapla-
malar, 1998 yılında Çin'in, ABD'den
sonra dünyanın en büyük ekonomisi ol-
duğunu gösteriyor. Çin'in bu yöntemle
ölçülen GSMH'si 3.8 trilyon dolarla Ja-
ponya'nın 3trityonlukGSMH'sinden bü-
yük (Trıe Economist 13/05/00). Diğer ta-
raftan bu dev ekonominin büyük bir di-
namizm sergilediği, gerek Asya kirizin-
de gerekse de halen yaşanmakta olan
hızlı küresel ekonomik daralma sırasın-
da, dünya ekonomisindeki genel eğ'ıli-
min aksinebüyümeye, gelişmeyeve de-
rinleşmeye devam ettiği görülüyor.
En son hesaplamalara göre Çin'in
1980-90 arasındaki ortalama yüzde 9.3
büyüme hızı, 1990-98 arasında yüzde
10.8'e yükselmiş (Rand Corporatin,
2001: China, The United States and the
Global Economy s. 70). 2000'de yüzde
8 oranında büyüyen ve bu yıl da yüzde
7.5 büyümesi beklenen Çin ekonom'h
sinde bir yavaşlama söz konusu. Ancak
bu büyüme oranlan, bir resesyon orta-
sında gerçekleştiği düşünüldüğünde,
Çin ekonomisinin bölge ülkelerinden de
dünyanın geri kalanından da daha sağ-
lıklı bir yapıya sahip olduğunu gösteri-
yor (The Economist 25/08/01).
Bu güçlü ekonomik büyümenin arka-
sındaki etkenleri şöyle özetlemek müm-
kün: Birincisi, Çin'in ihracat/GSMH ora-
nı yüzde 20 ile bölge ekonomilerinden
farklı olarak oldukça düşük, örneğin bu
oran Tayland'da ve Malezya'da sırasıy-
la yüzde 65 ve yüzde 125. Bu yüzden
ihracat dalgalanmaları Çin ekonomisini
diğer bölge ülkeleri kadar etkilemiyor
(Far Eastem Economic Review,
6/09/01). Ikincisi, iç talebin, bir taraftan
ülkenin altyapısını güçlendirmek, batı-
sındaki kırsal, geri alanlan açmak için
yapıian kamu yatırımlennın etkisiyle, di-
ğer taraftan da Çin'in Dünya Ticaret ör-
gütü'ne girişi öncesinde hızlanan ya-
bancı sermaye yatınmlanyla giderek
güçlenmeye, istikrar kazanmaya başla-
dığı, geçen yıl yüzde 28'den bu yıl yüz-
de 5.5'e düşen ihracat büyüme hızının
yarattığı açığı kapatabildiği görülüyor
(The Economist). Üçüncüsü, bu canlı
ve genişleyen iç pazar, kârtı yatınm ola-
naklan daralan dünya ekonomisinde,
yabancı sermaye için çekici bir alan
oluşturuyor. Nitekim Çin'e doğrudan ya-
bancı sermaye yatınmlan Asya krizin-
den sonra belirgin bir biçimde hızlandı.
Rand'ın raporuna göre, 1985'te 1.7
milyar dolar olan doğrudan yabancı ser-
maye yatınmlan (DYSY) 1990'da 3.5
milyar dolara yükselmiş, sonra büyük
bir sıçramayla98'detoplam 45.4 milyar
dolara ulaşmış (s.77). Morgan Stanley
Dean VVitter'in Çin uzmanı Andy Xie' nin
aktardıklanna bakılırsa DYSY, 2000'de
yıllık 40 milyar dolar olmuş, bu yıl 50
milyar dolara yükselmiş, yıl sonuna ka-
dar, gayrimenkul ve portföy yatmmlan-
na yönelik bir ek 40 milyar dolar serma-
ye girişinin daha gerçekleşmesi bekle-
niyor (Global Economic Forum
Doğu Asya'da
imal edilen her
şeyi Çin'de daha
ucuza imal
emek mümkün.
2001 yılının ilk
yedi ayında,
Japonya
dışındaki diğer
bölge
ülkelerinin
toplam ihracatı
yüzde 77
gerilerken Çin'in
ihracatı toplam
yüzde 8.7
artmtş.
Çin yabancı
sermaye için de
çekici bir alan
oluşturuyor.
Öte yandan ülke
turistik olarak
da bir cazibe
merkezi. Batılı
turistlerin en
çok rağbet ettiği
hediyeliklerden
biri de Çin'in
efsanevi ilderi
Mao'nun
kitaplan...
05/09/01). Çin ekonomisindeki güçlü
büyüme performansının arkasındaki
dördüncü etken ucuz işgücü. The
Economist'e göre, Doğu Asya'da imal
edilen her şeyi Çin'de daha ucuza imal
emek mümkün (23/08). Bu nedenle,
2001 yılının ilk yedi ayında, Japonya dı-
şındaki diğer bölge ülkelerinin toplam
ihracatı yüzde 77 gerilerken Çin'in ihra-
catı toplam yüzde 8.7 artmış. Andy
Xie'ye göre Çin'in, ihracatındaki ve ya-
bancı sermaye girişindeki bu artışlar-
dan dolayı, bölge ülkeleri karşısında,
olağan büyüme trendi üzerine yüzde
4'lük bir ekbüyüme avantajına sahip ol-
ması bekleniyor.
çin yüksellrken
Çin, dünya ekonomisinde kendine ek
yer açmaya çalışırken önce yakın çev-
resi üzerinde, sonra da genel olarak
dünya ekonomisinin üzerinde büyük bir
basınç oluşturuyor. Zaman içinde, bu
basıncın geçerii uluslararası iş bölümü
ve hiyerarşi ilişkilerini zoriaması kaçınıl-
maz. Yukanda, Çin'in yakın çevresi üze-
rindeki etkisine değindim:
Çin büyürken bölgeye gelen hemen
tüm yeni yatınmlan kendine çekiyor, ih-
racatını, komşulannı ezen bir hızda art-
tınyor, onlar için dış kaynak ve pazar sc-
runu yaratıyor. Japonyalı "tecrûbeli ana-
list" Kenici Ohmae, bu gelişmelere ba-
karak "Çin'in yükselmesi, 1997-98 As-
ya krizinden çok daha sert, derin bir
ikinci Asya krizine neden olacaktır" di-
yor (The Economist).
Çin'in dünya ekonomisi üzerinde ya-
rattığı basınca gelince: USA Military
War College tarafindan yayımlanan
Parameters'in ağustos sayısındaki ay-
nntılı bir çalışmaya göre, bu hızlı büyü-
me trendi, Çin'de enerji ve gıda mad-
deleri gereksinimini hızla arttınyor. Böy-
lece, bu iki alanda dünya ekonomisi
üzerinde giderek artan bir basınç olu-
şuyor. 1993'ten bu yana Çin'in petrol
ithalatı artıyor, kendi rezervleri çok es-
ki kuyulara dayandığı için bir süre son-
ra bu ithalat daha da artacak ve hem
dünya petrol fıyatlan üzerinde olum-
suz bir etki yapmaya başlayacak hem
de Çin'in Güney Çin Denizi'nde oldu-
ğu varsayılan rezervlere yönelik siyasi-
askeri girişimlerini hızlandıracak
Çin'in gıda maddeleri talebindeki ar-
tışın olası etkileri ise çok daha karma-
şık. Bu gelişme dünya gıda maddeleri
fiyatlannı yukan çekmeye başlayınca,
gıda maddeleri ithal eden yoksul ülke-
lerin sorunlan daha da ağırlaşacak ve
bunlar, bu gelişmeden dolayı Çin'i de-
ğil besin kaynaklannı kontrol eden dev
şirketleri ve arkasındaki devletleri suç-
lamaya başlayacaklar.
Parameters'deki yoruma göre, bu
alanda derinleşen çelişkiler, Çin'in yok-
sul ülkeler üzerindeki siyasi etkisini art-
tırabilecek bir politik ortam hazıriaya-
rak küresel bir güç olarak uluslararası
dengeleri bozacak biçimde yükselme-
sini hızlandırabilir.
Son yıllardaki gelişmeler bu sapta-
malan destekliyor Çin, Tayvan boğa-
zının üzerinde balistik füze denemesi
yaptı, NATO'nun Kosova operasyonu-
na karşı çıktı, Güney Çin Denizi'nde
bazı adalan işgal etti, halen ABD hege-
monyasryla çelişen ülkelere balistik fü-
ze teknolojisi ihraç etmeye devam edi-
yor, nisanda bir ABD casus uçağını zo-
runlu inişe zoriayarak "çok gizli" tek-
nolojileri birinci elden inceleme oiana-
ğı elde etti. Çin strateji uzmanlan Ba-
tı'nın etkisini kıncı, "kirii savaş" olarak
adlandırdıklan taktikleri yan-resmi ya-
yınlarda açıkça tartışmaya devam edi-
yorlar (Parameters). Bu hafta Çin'de
dünyanın ikinci büyük gaz ve petrol re-
zervlerinin bulunduğuna ilişkin haber-
leri de, bu yazıda işaret ettiğim bağlam-
da değerlendimnek gerekir.
ANKARA PAZARI
YAKUP KEPENEK
Neyin Sonu?
Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Kemal
Derviş "Krizden çıkıyonız" dıye müjde veriyor. Ya-
ni ülkenin içinde bulunduğu tarihinin en ağır eko-
nomik bunalımının sonu yakınmış...
Oysa, yayımlanan veriler, her geçen gün "Güç-
lü Ekonomiye Geçış Programı "nda (bundan son-
ra GEGP) yazılan hiçbir hedefin tutturulamadı-
ğını, tam tersine bu hedeflerden uzaklaşıldığını ka-
nıtlıyor. Buna karşın bunalımdan çıkılmakta oldu-
ğu nasıl söylenebilir?
Bu sorunun yanrtını Derviş ilginç bir biçimde ve-
riyor: Ülke, *7ç borçlan döndürebiliyor" diyor. Bir
başka anlatımla, Derviş'e göre ülke borçlanabili-
yorsa bunalımdan da çıkıyor. Borçlanabilme-
bunalım bağı bu derece güçlü değil. Ekonomiyi ya-
kından izleyenler bilir, ülke ekonomisi iç borç bu-
lamayacak bir duruma, kimi uçuk borçlanma de-
neyleri bir yana bırakılırsa, hiç düşmedi; yüksek fa-
izi verdi ve borçlanabildi. Eski çağlardan beri ku-
raldır; yüksek1aizverirseniz her zaman borç bu-
lursunuz. Anımsarsanız, geçen yıl da ülkemize
yabancılar "en iyi borçlanan ülke ödülü" ver-
mişti; anlaşılan bu yıl da yerlilerden ödül bekle-
niyorl
• • •
Bunalımdan çıkılmakta olduğu görüşünü, veri-
ler çürütüyor. (1) Ekonominin temel göstergesi üre-
timin durumudur. Mal ve hizmet üretiminin duru-
mu, büyüme oranındaki değişme ile anlatılır;
2001 yılının ikinci üç ayında, yani nisan-mayıs-ha-
ziran aylannda, mal ve hizmet üretiminde, ekono-
minin yazılı tarihindeki en ağır azalma yaşanıyor.
Büyüme oranı, GEGP'nin hedeflerinden yüzde
yüz sapma gösteriyor; bu üç ayda eksi 6 olacak
yerde eksi 11.8'e düşmüş bulunuyor. (2) Enflasyon
oranı ağustosta, yıl sonunda ulaşması beklenen
hedefin 5-10 puan üzerine çıkmıştır; gelecek dört
ayın fiyat artışlarıyla hedeften uzaklaşma daha da
artacaktır. (3) Faiz oranlannda beklenen düşüş ger-
çekleşemiyor; reel faızler yüzde 30'larda dolaşıyor.
(4) Döviz kuru hedefleri gerçekleşmemektedir, yıl
ortalaması 1.068 bin TL olarak alınan dolar ftyatı
daha şimdiden 1 milyon 400 bin TL doiayındadır.
(5) Bir başka önemli hedef olan borçlanma/ulusal
gelir oranı da borçlar yukan, gelir de başaşağı git-
tiğinden GEGP'de belirtilen hedeflerin çok üzerin-
de olacaktır.
Ekonomiyi yönetenler, borsa, döviz ve faiz ka-
zancı sahiplerine, yani para oyunculanna moral
pompalamak isteyebilir. Ancak yukandakı veriler
ışığında bu moral pompalama, aşın zoriamadır;
gerçeklikten uzaktr. Kuşkusuz bu ülkede yaşa-
yan herkes bunalımdan bir an önce çıkılmasını is-
ter. Ancak bunun için, ekonomiyi yönetenlerin ve
onlann kayıtstz-koşulsuz destekçisi iyimserlik me-
leklerinin sözleri yeterii değil.
•••
Borç bulma olanağına gelince... Bunu en çar-
pıcı biçimde geçen hafta sonu Sıvas'ın Kurtlapa
beldesinde bir yurttaşımız açıkladı. CHP, merkez
yöneticilerine "Benzinciden on milyonluk benzin
aldım, param yoktu, kimliğimi rehin bıraktım"de-
di.
Türkiye'nin borçlanması da Sıvas çiftçisine gö-
re çok daha yakıcı. Neden mi?
Türkiye de borçlanıyor borçlanmasına da
IMF'nin isteklerini "harfıyen" yerine getiriyor, yet-
miyor ekonomik variıklannı, bankalarını, sanayi
kuruluşlannı, tütünden şekere yerli üretim birimle-
rini elden çıkanyor; sudan ucuza yabancılara sa-
tıyor. Kimliğini elden çıkanyor. Bu nedenle ola-
cak, Derviş de "... şükürler olsun Afganistan ve
Burvndi'den daha iyiyiz" diyor.
•••
ODTÜ 5. Uluslararası Ekonomi Kongresi bugün
başlıyor. Yurtiçinden ve 35 ülkeden kongreye ka-
tılan bilim insanlan ve uzmanlar, dört gün boyun-
ca (10-13 Eylül) 76 oturum ve uç panelde, 250'ye
yakın bildiri sunacaklan bunları tartışacaklar; açık
oturumlara katılacaklar.
Yaşanan ağır ekonomik bunahm, gerek kuram-
sal, gerekse uygulamalı yaklaşım ve tartışmalan
çok daha ilginç kılacak gibi görünüyor.
e-posta: yakup(a metu.edu.tr
Dünyaca ünlü uzmanlar bir arada
ODTÜ Ekonomi
Kongresi başlıyor
ANKARA (Cumhu-
riyet Bürosu) - Uluslara-
rası ODTÜ Ekonomi
Kongresi, bugün Anka-
ra'da başlıyor. ABD
Merkez Bankası Ne\v
York Başkan Yardımcısı
Kenneth Kırttner, Dün-
ya Bankası iktisatçıla-
nndan \Vllliam EasterK
ve ünlü Marksıst kuram-
cı RkardoBeUofiorenın
de aralannda bulunduğu
birçok iktisatçı, kongre
süresince güncel ekono-
mi politikalannı değer-
lendirecek.
Bu yıl 5.si gerçekleş-
tirilen Uluslararası OD-
TÜ Ekonomi Kongresi,
bugün Merkez Bankası
Başkanı Sûreyya Ser-
dengeçti'nın vereceği
konferans ile başlıyor
76 oturum yapdacak
Toplam 76 oturum ve
3 panelin gerçekleşece-
ği, 250'ye yakın tebli-
ğin sunulacağı kongre-
nin ilk gününde, ABD
FED New York Başkan
Yardımcısı Kenneth
Kuttner, "ParapoBtika-
lannın 3 boyutiu değer-
tendinnesi" başlıklı
konferansıru verecek.
Aynı gün Israil Merkez
Bankası para politikala-
n yöneticısi Mefl Soko-
ler, Kolombiya Merkez
Bankası yöneticisi Javi-
er Gomez ve Macaris-
tan MerkezBankası yö-
neticisi Aron Gere-
ben'in de aralanndabu-
lunduğu uzmanlar, enf-
lasyon hedeflemesi ve
para politikalan konu-
sunda kendi ülke dene-
yımlerini aktaracaklar.
4 günlük kongrenin
bazı etkinlikleri şöyle:
11 Eylül: Prof. Dr.
Oktar Türel'in yönete-
ceği panelde, Yakup
Kepenek, Oğuz Oyan,
Erinç Yeldan ve Nur-
han Yertûrk kriz ve al-
tematif politikalan tar-
tışacaklar. Ünlü Mark-
sist kuramcılar Rkardo
Bellofıore ve Alan Fre-
eman. post-fordizm ve
dünya ekonomisini tar-
tışacaklar.
12 Eylül: William
Easterly, gelişmekte
olan ülkelerde ekono-
mik büyüme poütikala-
n üzerine konuşacak.
13 Eylül: Türkiye'deki
bankacılık sistemi tar-
tışılacak.