Katalog

17TEMMUZ2OO1 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab(« cumhuriyet.com.tr 11 Hüseyin Kıvnkoğhı AB'den AGSP gipişimi • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Avrupa Birliği (AB) dönem başkanı Belçıka'nın, Türkiye ile AB arasında sorun yaratan Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası (AGSP) kapsamındaki girişimleri sürüyor. Ankara'da temaslarda bulunan Belçika Genelkurmay Başkanı Koramiral Willy Herteleer, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvnkoğlu ile bir araya geldi. Göriişmede AGSP, NATO'nun geleceği ve diğer ikili ve uluslararası gelişmelerelealındı. Öte yandan, Briiksel'de bır açıldama yapan AB Dönem Başkanı Belçika'nın Başbakan Yardımcısı ve Dışişlen Bakanı Louis Michel, AGSP konusunda Türkiye 'nin baskılanna boyun eğmeyeceklerinı" söyledi. Kursk'u çıkarma operasyonu • MURMANSK(AA)- Barents Denizi'nde, geçen yılın 12 Ağustos günü, 118 mürettebatıyla dibe oturan Rus denızaltısı Kursk'u yüzeye çıkarma operasyonu başladı. Rusya'nın Kuzey Donanma Filosu Komutanlığı'ndan yapılan açıklamada, denizaltının enkazını incelemek amacıyla robot denizaltının, diğer Rus gemileriyle birlikte bölgede bulunan Mayo adlı Norveç gemisinden denize indirildiği belirtildi. Açıklamada, robot denizaltının Kursk'un çevresindeki radyasyon seviyesini ölçtüğü kaydedildi. Bcber Genci'ye 6 yıl hapis • TAHRAN(AA)- Iran'da bır dizi cinayet konusunda yaptığı araştırmalarla tanınan reformcu gazeteci Ekber Genci, 6 yıl hapis cezasma çarptınldı. Berlin Konferansı davasmdan yargılanan Gencı'nin ilk mahkemede aldığı 10 yıl hapis cezasını 6 aya indiren temyiz mahkemesinin karan, bozularak 6 yıl hapis cezasına çevrildiği bildirildi. Çin'de patlama: 41İMÜ • PEKİN (AA) - Çin'de patla>ıcıların depolandığı bir evde bugün meydana gelen patlamada ilk belirleraelere göre 41 kişi yaşamını yitirdi. Çin resmı haber ajansı Xınhua. ülkenin kuzeybatısındaki Shaanxi bölgesınde bulunan Hengshan ilçesine bağlı Mafang köyündeki patlamada 41 kişınin öldüğünü. 89 kişinin yaralandığını duyurdu. Tıtaıkte evteneceklep • LONDRA (AA) - Amerikalı bir çift, dümanın en ünlü batığı Titanik'm enkazında dünya evine girmeye hazırianıyor. Ingiliz Subsea Explorer şirketinin düzenlediği düğönde. David Leibovıtz ve Kimberley Mıller. mini bir denızaltıyla okyanusun 4 kilometre derinliğindeki gemının pruvasına inerekevlenecekler. Çin ve Rusya yanm yüzyıldan sonra yeniden 'dostluk anlaşması' imzaladı ABD'ye karşı ortak cephe • Putin ve Ciang, yaptıklan ortak açıklamada, Washington'ın değil BM'nin etkin olduğu bir dünya düzeni istediler. Liderler ABD'nin gerçekleştirdiği fîize denemesini eleştirdiler. Dış Haberier Servisi- Rus- ya Devlet Başkanı Vladimir Putin Çin Devlet Başkanı Ci- ang Zemin iki ülke arasında Sovyetler Birliği "nın dağıl- ması sonrasmdaki ilk dost- luk anlaşmasmı, dün Krem- lin Sarayf nda imzaladılar. Ikı lider ortak bır açıklama yaparak dünyanın; Vv'ashing- ton'ın değil, Birleşmiş Mil- letler'in (BM) etkin olduğu, "çokku- tupluhığun" korunduğu, "adakte ve akladayalı" yenı uluslararası düzene ulaşmasını umduklannı söylediler. Putin, görüşmenin başlangıcında yap- tığı açıklamada, Çıang Zemin'in zi- yaretinin. iki ülke ılişkılerinin gelişi- minde "önemli bir aşamayı oluştur- duğunu" belirtti. Putin, Uluslararası Olimpiyat Komitesı'nin. Pekin'i, 2008 Olimpiyat Oyunlan'na ev sahipliği yapacak kent olarak seçmesinden ötü- rüde Gıang'ı kutladı ve "Televizyon- da Pekin halkııun sokaklardaki coş- kusunu izledik. Bu coşkunuza katüı- yonız" dıye konuştu. Liderlerin görüşmesi ve dostluk arilaşmasının imza törenınin ardından bir açıklama yapan Çiang anlaşma- nın Rusya-Çin dostluğunu kuşaktan kuşağa taşıyacağını \Torgulayarak "Bu iki ülke ilişkikrinin geüşmesinde bir dönüm noktasr dıye konuştu. iki li- derin yaptığı ortak açıklamada, dost- ve Rusya devlet başkanlan, Kremlin Sarayı'nda kucaklaşülar. (Fotoğraf: AP) luk anlaşmasmm "kesinlikteüçüncü taraflara karşı olmadığr vurgulanır- ken kısa vadede daha yakın bir itti- fak için taraflann çok aceleci davran- mayacaklan kaydediliyor. Zıyaretin ABD'nin başanlı savun- ma fuzesi denemesinin hemen ar- dından gerçekleşmesi nedeniyle, bu konuyu da gündeme alan liderlerin yaptığı ortak açıklamada, 1972'de imzalanan Anti-Balistik Füze (ABM) Anlaşması'nın "stratejikistikrannte- mel taşı" olduğunun altı çizilerek korunması gerektiği vurgulandı. Uzayda silahlanma yanşı ABM Anlaşması'nın "stratejiksal- dm silalılannın indüimi için tetnel bir zKmin" sunduğuna dikkat çeken Rus- ya ve Çin, ABD'nin yeni fuze savun- ma projesınin stratejik dengeyi bo- zacağını ve yeni bir küresel silah- lanma yanşını tetikleyeceğini belirt- tiler. ABM Anlaşması'nın korunma- sının uzaydaki bir silahlanma yan- şını engellemek için de gerekli oldu- ğu vurgulandı. Öncekı gün ABD'nin başanlı fü- ze denemesini kınayan Rusya'nın ardından dün de Çin, bu denemeye sert tepki göstererek, Washıngton'ın fuze savunma planlannı ağır bir şe- kilde eleştirdi. Rusya ve Çin arasında imzalanan dostluk anlaşmasının. Sovyetler Bir- liği ve Çin arasında 1950'de imzala- nan ve 1969 'da iptal edılen anlaşma- dan sonraki ilk anlaşma olduğuna dikkat çekiliyor. O dönemın liderle- n Joseph Stalin ve Mao Zedong ta- rafindan 1950'de yaratılan Sovyet-Çin ıttıfakı, 1960'lardayerinidüşmanca bır ılişkıye bırakmıştı. 1990'larda Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından iki ülke bu düşmanlığı geride bırakıp yeniden ilişkilerini geliştirmeyi hedef olarak önüne koymuştu. Avrupa'nın güvenliği Putin: NATO feshedilsin MOSKOVA (AA) - Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, NATO'ya, "ya kendisini feshetmesi, ya da Rusya'yı da ûye olarak kabul etmesi" çağnsmda bulundu. Îtar-Tass"m habenne göre Putin, Italya'mn Cenova kentinde 20-22 Temmuz arasında düzenlenecek G-8 doruğu öncesmde Italyan Çorriere della Sera gazetesine verdiği demeçte, Avrupa'da Rusya'nın da dahil olduğu ortak bir güvenlik sisteminin kurulması gerektiğini belirtti. Putin, "Tıpkı Varşova Pakû'nın feshedildiğl gjbi, NATO'nun da feshedilmesi ya da karariarda eşit söz sahibi oiabilmemiz için Rusya'yı ûye olarak kabul etmesi gerekK" dedi. 'AGİT görevini aşıyor' NATO'nun feshedilerek, Avrupa'da ortak bir güvenlik sisteminin kurulmasının tercih edileceğini ifade eden Putin, Avrupa Güvenlik ve Işbirliği Teşkilatı'nın (AGlT) aslmda bu amaçla kurulan bir örgüt olduğunu, ancak bu teşkilatın "Kafkasya ve Orta Asya ile uğraşmayı tercih ettiğini" vurguladı. AGlT'in Avrupa'da ortak güvenlik sisteminin ana yapısı olması gerektiği görüşünü, başta önceki Devlet Başkam Boris Yeltsin döneminde olmak üzere yıllarca savunan Rusya, özellikle 1999'da Istanbul'da yapılan AGlT doruğu sırasında Çeçenistan politikasıyla ilgili olarak teşkilatın yoğun baskısıyla karşılaşınca, bu konudaki ısrannı hafifletmişti. ÎSRAİL Intihar saldınsı: 3 ölüKUDÜS (AA) - Israıl'in kuzeyindeki Binyamına kasa- basında meydana gelen patla- manın intıhar saldınsı olduğu ve aralannda saldınyı düzen- leyen intıhar komandosunun da bulunduğu 3 kişınin öldü- ğü açıklandı. Patlamaya, bir Filıstinli mi- litanın düzenlediği intihar sal- dınsının yol açtığını bildiren po- lis sözcüsü, Israıl Radyosu'na yaptığı açıklamada, "Bu, tren istasyonu yakınındaki oto- büs durağında yapılmış bir intihar saldınsı" dedı. îsrailli hastane kaynaklan da Binyamina'daki tren istas- yonu yakınlannda meydana gelen patlamada ölenlerin sa- yısının 3 olduğunu ve ölenler arasında intihar komandosu ile 2 kadının bulunduğunu duyur- du. Patlamada 4 kişinin yara- landığı belirtildi. Hizbullah televizyonu, Bin- yamina kasabasındaki saldın- yı islamiCihad'ınüstlendiği- ni duyurdu. DtYALOG ÇAĞRISI IKDP'den Irak'a ret ANKARA (AA) - Irak Kür- distan Demokrat Partisi (IKDP), Irak De\let Başkanı Saddam Hüseyin'in diyalog çağnsını reddetti. IKDP'den bır yetkili, Saddam' ın Kuzey Irak'taki si- yasi liderlere yaptığı, "Geün Bağdat'la banş diyalogu ku- run" çağnsını. söz konusu dı- yaloğun ancak BM gözetimi altında yapılabileceğıni gerek- çe göstererek reddetti. BM Ge- nel Sekreteri Kofi Annan ol- madan, Saddam ile görüşmele- rinin mümkün olamayacağını söyleyen yetkili, "Saddam is- tediğini söylemekte özgür- dür, ancak biz onun çağrısı- na karşüık vermiyoruz" şek- linde konuştu. Denizde G-8 zirvesi: liman şehri Cenova'da gerçekleşecek G-8 zirvesine 150 bin küreselleşme karşıünui gelmesi bekleniyor. 8 ülkenin liderieri burada ekononük sorunlanıu, geri kaimış ülkelerin borçlanm, küresel ısınma, çevre ve hava kiriüigj konulannı ele alacak. SAYDAM ABD'dekidüşünce kurulnşlan Başkan 'ın dilinin sürçmesinden korkuyor Bush'un ikinci Avrupa sınavı Dış Haberier Servisi - Ital- ya'mn Genova kentinde 20- 22 Temmuz'da düzenlenecek G-8 zirvesi öncesinde ttal- ya'nm Çenova kentinde ola- ğanüstü güvenlik önlemleri ahndı. ABD Başkam Geor- ge Walker Bush için de zir- ve, Avrupa'daki ikinci sına- vı olacak. Bush, sanayileşmiş 7 ülke ve Rusya'nın oluşturduğu G- 8 ülkeleri zirvesine giderken ABD'nin Avrupa'daki güçlü müttefiki Ingiltere'nin Baş- bakanı Tony Blair'e uğraya- rak zirvede ülkesine destek is- teyecek. ABD Başkanı, Ge- nova'da, Rusya Devlet Baş- kanı Vladimir Putin ile yak- laşık bir ay sonra ikinci kez bir araya gelecek. Bush'un Putin ile görüş- mesinde ana gündem mad- desini, ABD'nin oluşturacak planladığı ulusal füze savun- ma sıstemi olacak. Pasifik Okyanusu'nda gerçekleştiri- len başanlı fuze denemesi- nin ardından Bush, bu siste- me ilişkin Rusya'nın itirazı- nı gidermeye çalışacak. ABD'nin füze denemesini kınayan Rusya, bu deneme- nin, 1972 tanhli Antibalıstik Füze Anlaşması (ABM) ile nükleer silahsızlanma ve nük- leer silahlann yayılmasını ön- leme anlaşmalannı tehdit et- tiğini savunuyor. Rusya'nın yanı sıra Çin ve bazı Avrupa ülkeleri de silahlanmayı art- tıracağı gerekçesiyle ABD projesine şiddetle karşı çıkı- yor. George Bush'un Putin ile gündemindeki diğer bir ko- nuyu ise Irak'a "akülı yapö- nmlar" uygulanmasına iliş- kin Rusya'mn BM'dekı mu- halefeti olacak. ABD, Ingiltere, Fransa, Al- manya, İtalya, Kanada, Ja- ponya ve Rusya'nın katıldı- ğı G-8 zirvesinde, temel ko- nu olan dünya ekonomisinin yanı sıra, AIDS hastalığımn yayılmasını önlemeye iliş- kin girişimler ve global ısın- ma konulan da görüşülecek. Bush. zirvenin ardından, Va- tikan'a geçerek Papa ikinci John Paul ile bir araya gele- Bombalı mektup CENOVA (Ajanslar) - Italya'da 20-22 Temmuz arasında yapılacak G-8 zirvesi öncesinde, Cenova'da bir polis merkezine bombalı mektup gönderildi. Cenova'daki polis sözcüsü Maurizio Riu, dün yerel saatle 10.30'da gelen mektuptaki bombanın, görev başuıdaki bir memurun zarfi açmasıyla birlikte patladığım, memurun elleri ve yüzünden hafıf yaralandığını söyledi. Bombalı saldınyı henûz üstlenen olmadı. ttalyan haber ajanslan, mektubun genç bir kişi tarafindanpostaya verildiğini belirttiler. Dünyanın önde gelen liderlerinin katılacağı G-8 zirvesi öncesinde. Cenova'da güvenlik önlemleri arttınkrken kente binlerce asker ve polis takviyesi yapüdı. cek. Geçen ay NATO zirve- si dolayısıyla Avrupa'ya yap- tığı ilk gezide gaf yapan Bush'a Washington"daki dü- şünce kuruluşlanndan öne- ri geldi. Kuruluşların yorum- culan, Bush'un bazı liderle- rin isimlerini şaşırmamak için önceden "süa çahşma- sı" gerektiğini belirttiler. Bush, Avrupa'ya ilk gezisi- nin ilk durağı Ispanya'da Baş- bakan Jose Maria Aznar'ın soyadım "Anzar" olarak te- lafîuz etmişti. Yüzer otel Bush dışında toplantıya ka- tılan diğer liderlerin lüks bir gemide kahnası bekleniyor. Hazıran ortasında Cenova'ya gelen "EuropeanVTsion" zir- ve boyunca otel olarak kul- lanılacak. Geminin kaça ki- ralandığıyla ilgili tahminler ise 264 milyon dolarla 2.77 milyon dolar arasında deği- şiyor. Uzunluğu 251 metre. genışhğı 30 mette olan gemi- nin ağırlığı 60 bin ton. Gemi- de 783 kabin, 132 suit, 4 res- toran, 9 bar, 4 yüzme havu- zu, spor salonu bulunuyor. YALÇIN DOĞAN Döve Döve Adam EtmekL Olmuyorsa••• İki cümle yetiyor. Başbakan Ecevit'in siyasal yorumu iki cümleden ibaret: "MHP ile Kemal Dervış arasında arabuluculuk gerektiren bir durum yoktur. Teknokrat hükümet kampanyası, demokrasiyi temelinden sarsmak- tadır." Bu iki cümle anında piyasaya yansıyor. Dolar 1 milyon 400 bin TL'yi görüyor, borsa tepetaklak ini- yor. Hayır, bir piyasa ve döviz kuru bu kadar duyar- lı olamaz!.. Burada iki gerçek var. Ikisı de aynı an- da geçerli iki gerçek. Birileri döviz ve borsayla çok ciddi oynuyor. özellikle, iki yabancı bankanın bu oyunda parma- ğı olduğu ısrarta öne sürulüyor. Eğer bu doğruy- sa, bu iki banka neden oynuyor?.. Yabancı iki bankanın işbirliği yaptığı bazı Batı ülkeleri bu- günkü hükümeti artık istemiyor!.. Verdiği hiç- bir sözün arkasında durmasını bılmeyen, hıçbir ulus- lararası soruna çözüm getirmeyen, her durumda Batı'ya yük olmaktan başka işe yaramayan bu hü- kümeti, Batı'nın güçlü merkezleri artık istemiyor. Dövize ve borsaya bır parmak atmak yetiyor. Bahane çok. Dünkü örnek, Ecevit'in iki cümlesiy- le, döviz yukanya, borsa aşağıya!.. Döviz ve bor- sayla, Batı'nın güç odaklan, bu hükümetin bur- nunu sürtüyor da sürtüyor!.. Işte, şimdi devlet krizi Bankaların oyununu, ikinci gerçek pekiştiriyor Halkın hükümete karşı artan güvensizliği. Ecevit verdiği demeçle, "Biz buradayız, birye- re gitmiyonız" diyor. Insanlann kafasında zaten, "Bu hükümetten ne köy olur, ne kasaba " diye ke- sin bir yargı var. Bir de, "Biz gitmiyonız" deyin- ce, halk kendini yeniden garantiye almanın yolu- nu, tekrar ve tekrar ve hemen dolara saldırmak- ta buluyor. Hükümetin devam edeceğini gördü- ğü anda, dolara koşuyor. Yoksa, dünyanın hiçbir döviz piyasası ve bor- sasında, iki cümleyle tepetaklak olan ne dolar var ne de hısse senedi ve tahvil. Burada sadece eko- nomi kuralları işlemiyor. Ama, ekonomi kural- lan üzerinden siyasal oyun var. Batı'nın bu hükümete duyduğu güvensizlik, halkın güvensizliğiyle pekişiyor. Yaşanan olaylar, artık finansal kriz olmaktan çıkıyor, topyekûn bir krize, siyasal bir bunalıma dönüşüyor. Ece- vit'in birzamanlar, Cumhurbaşkanı memurkarar- namesini imzalamadı diye, "Devlet krızi çıkar" dediği olay, işte şimdi yaşanıyor. Devlet krizine işte şimdi tosluyoruzL Yeni bir programa doğru!.. Bu arada, üç ayda ıkı kez değıştirilen ekono- mik program, tekrar çuvallamak üzere. Nedeni çok basit. Mali krıze çozum bulmayı amaçlayan bugünkü program, beltı parasal bü- yüklüklere dayanıyor. Bunun başında da faizlerin düşmesı geliyor. Malı dengeler, faızın belli bir nok- taya kadar aşağı çekilmesıne bağlı. Oysa, dün görülduğü gibi, Merkez Bankası, dolara kaçışı durdurmak, TL'yi cazip hale ge- tirmek için faizleri yükseltmek zorunda kalı- yor. Yani, hedefin tam tersi. Yüksek faiz, şim- diki programla taban tabana çelişiyor. Açık- çası, program geçersiz hale gelmek üzere. IMF şu sıralarda yeniden Ankara'da. Eğer, dö- viz ve borsa, dolayısıyla faızler böyle devam eder- se, hiç kuşku yok, yeni bir ekonomik program daha geliyor. Çünkü, tüm dengeler değişmış bu- lunuyor. Ama, bu kez yeni ekonomik programın bu hü- kümetin imzasıyla yürürlüğe gırmesi, hemen he- men olanaksız!.. Hükumetkalmaktaısrarettıkçe, hükümeti dolar ve borsayla dövmek, hiç kuş- ku yok, devam edecek. Ta ki, hükümet pes edin- ceye kadar!.. Halkın takatinin de sonu geldiğine göre... E-mail: ydogan(« cumhuriyet. com.tr Faks:0212 513 90 98 Avrupa gazetesi editörü 4 KKTC sömürge haline geldi' • Etenktaş karşıtı yazılanyla dikkat çeken ve bir süre önce bombalanan A\Tupa gazetesinin editörü Levent Herald Tribune'a konuştu. LONDRA/ANKA- RA (ANKA) - Bır süre önce bombalanan ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ile Türkiye aleyhtan haberleriyle dikkat çeken A\Tupa ga- zetesi editörü Şener Le- vent, KKTC 'nin Türki- ye'nin sömürgesı haline geldiğini öne sürdü. Avrupa gazetesi edi- törü Levent, Herald Tri- bune gazetesine verdi- ği demeç ile RaufDenk- taş ve Türkiye'nin Kıb- ns politikasına ilışkın görüşlerini Avrupa'ya bir kez daha duyurdu. KKTC'de uzun yıllar iktidarda kalan Derviş Eroğhı hükümetinin da- ğılmasının KKTC'yı nasıl etkilediğinm so- rulması üzerine, u Hiç- bir şeküde" yanıtmı ve- ren Levent, "Hükümet burada oMukça önem- sizdir. Bütün gerçek ka- rarlar Ankara'da alı- nır" dedi. Levent, rö- portajında. Başbakan Bülent Ece\it ile Türk Sılahlı Kuvvetleri'nin KKTC'nın gerçek "efendileri" olduğunu öne sürdü. 50binKıbns Türkü Denktaş'ın bütün ege- menlik iddıalanna \e birçok Kıbrıslı Türk'ün bu yöndeki is- teğine rağmen. KKTC "nin Türkiye "nin sömürgesi haline geldi- ğini savunan Levent, Türkiye'den KKTC"ye yerieşen "Anadotuhria- nn Kıbns Türkü olarak adlandınlmasını da eleş- tirdi. 180 bin nüfuslu KKTC'de yalnızca 50 bin Kıbns Türkü bulun- duğunu iddia eden Le- vent, "Anadolulular, adanm karakterini boz- dıT dedı. Kıbns'ın Tür- kiye'ye katılmak iste- mediğinı saMinan Le- vent, "Bu asla anlaşma- nm bir şartı olmamış- ür" diye konuştu.