Katalog

22 MAYIS 2001 SALI CUMHURİYET SAYFA IV I 1111 U J v kultur(5 cumhuriyet.com.tr 15 Hüseyin Sermet'in Liszt'e yaklaşımı, Zimmermann, Horowitz ve Algerich'le karşılaştınldı Kare asa gîren Tiirk yonımuSERHANYEDÎG - Fransa'da Fazıl Say albümkriyle plak listelerini altüst ediyor, siz de ödûlieri topluyorsunuz. Fransız mü- zikçiler hâlâ isyan etmedi mi bu du- nıma; konserierinizde 'Evinize dö- nün artık' diye pankart açmıyoriar mı? HÜSEYİN SERMET - Fransada sanatçılann ırk, etnisite gibi özellik- leri ön plana çıkmıyor. tyi iş yapan takdir ediliyor. Almanlar. Fransızlar üstün bir kültüre sahip olduklanna inanırlar. Milliyetçidirİer. Fakat mil- liyetçiliklerini iyi şeylerüreterek ser- giliyorlar. Ince bir ırkçılık var tabii... - Diapason D'or ödûlü kazandığı- nız Alkan yorumlanndan sonra Ra- veTin tüm eserlerini kaydetmeye baş- lanuştınız. Hatta ilk CD Fransa'da ödûi kazanmışn. Bu yonımlar hangi aşamada? SERMET - Solo piyano için eser- lerinin bir bölümünü içeren CD'den sonra Lyon Senfoni Orkestrasf yla RaveTin iki piyano konçertosunu yo- rumladım. CDbirbuçuk yıl önce ya- yımlandı. Şimdı solo piyano için eserlerin ikınci bölümünü kaydetme- ye hazırlanıyorum. 'Hocam ocağı bana teslim ettj" - Fransız bestecilerin eserlerini kay- dederken birden Liszt'e geçmenizin özel bir nedeni var mı? SERMET - Bir piyanistin kariy- erinde kilometre taşı gibi olan eser- ler vardır. Belli bir olgunluk dönem- ine gelince kaydedilirler. Beethoven'ın son üç piyano sonatı (opus 109, 110. 111) ya da ham- merklavier, Brahms'ın konçertolan gibi. Bu eserlere, bazı piyanistler ömürleri boyunca yaklaşmaz. Çünkü teknikleri müsait değildir ya da değişik dönemlerinde bir, iki kez kaydederler. Karajan'ın Beethoven senfonilerini hayatının ayn dönem- lerinde üç kez kaydetmesi gibi. Liszt'ın Sı Minör Sonat'ı piyanistler için çok önemli bir eser. Geçen yüzyılın başından bu yana neredeyse tüm önemli piyanistler bunu kaydet- ti. Ben de 20 yıldır çalıyorum. Son dört, beş yıldır yorumda çok ıyi bir noktaya geldiğimi düşünüyordum. Kaydedemediğim için içim içimi yiyordu. visions de rorgarestB - Si Minör Sonat'ın hayaoıuzda bir izdüşümü var mı? SERMET - Eski hocam, dost ola- rak da çok sevdiğim Thierry de Brunhoff en iyi Liszt Si Minör Sonat icralanndan birini yapan kişiydi. So- nunda manastıra kapanmaya, kendi- ni dine adamaya karar verdi. Bu ese- ri de kaydetmedı. Sanki dünyayla bağlantısını kesmeden bana el verdı. Ocağı teslim etfi. Ocağı teslim almak yetmiyor, bir de gereken olgunluğa u- laşmak gerek. 45 yaşına kadar bek- ledim ve gereken olgunluğa ulaştığı- m\ hissedince kaydettim. Zaten daha ileri yaşlardaki pıyanistleri zorlaya- cak bir eser bu. Parmaklann, kolla- nn güçlü olması gerekiyor. - CD'deki diğer Liszt eserleri han- gi ölçütkrç göre seçildi? iyanist Hüseyin Sermet'in yeni yayımlanan Liszt albümündeki Si Minör Sonat yorumu, Classica. dergisinin son sayısındaki değerlendirmede gelmiş geçmiş en iyi dört yoramdan biri seçildi. Sermet 20 yüdır çaldığı eseri 45 yaşına dek bekleyip olgunluğa ulaştığını belirtiyor. SERMET - 1880-1888 arasmda yazdığı. bazılan pek bilinmeyen eserler bunlar. Neden seçtıniz, soru- suna cevap şu olabilir: Liszt çok ka- rizmatik bir insan; tüm kadınlann gözdesi, çok ünlü ve güzel kadınla bırlikte olmuş. Le Monde'da ayın yorumu - İstanbul'a geldiğindc de epey yü- rek yakmışar öyleyse. SERMET-Kim bilır, herhalde va- ziyete hâkim olmuştur (gülüyor). Ni- yetim zamparalığını övmek değil ta- biı. Dünya nimetlennden tat alması- nı bilen bir deha. Fakat iç dünyası çok ilgınç. Dinsel ınançlan çok güç- lü, sürekli dua eden, dinsel eserler yazan bir insan. Sonunda papaz olu- yor, dünyadan elıni eteğini çekiyor. Teknik özellikleri açısından çok ye- nilikçı. ıçenklen açısından ilginç eserler vermeye başlıyor. Ölüm dü- şüncesi var bu eserlerde. Çok sevdi- ği damadı VVagner'ın ölümünden bir- kaç ay önce, öleceği içıne doğmuş gibi 'Kederii GondoT diye bir eser yazıyor. Öldükten sonra eseri ikincı kez yazıyor. Ben ikı versiyonu da kaydettim. Gri Bulutlar, Kundağın Şarkısı gibi eserler var. O yaştaki bir insanm kundaktaki bebeğe bakıp ina- nılmaz saflıkta. ikı sayfalık, üç daki- kalık bu kadar güzel bir eser yazma- sı çok ilginç. Aynı insanın sonra de- nn düşüncelerle ölümü sorguladığı- nı görüyoruz. Armonik lisanını, içe- nğindeki ifadeleri kimsenin çözeme- dıği. meçhul bir eser yazıyor. Sanki, "Arkadaşlar bu yaşa kadar geldik, Her yıl yapılacak olan etkinliklerin ilki 23-29 Mayıs tarihleri arasında gerçekleşecek Gümüşlük Akademisi açılıyorKuftür Senisi - Bodrum Gümüşlük'te Ahmet Ftt- mer tarafından kurulan Gümüşlük Akademisi, ilk etkinliğini 28-29 Mayıs ta- rihleri arasında gerçekleş- tirecek. Uluslararası bir toplantıya imza atmaya ha- zırlanan akademinin ilk ko- nuklan, Rodos'ta kurulu olan Three Seas Writers and Translators Council (Üç Deniz Yazarlar ve Çe- virmenler Konseyi) ile Ro- dos Ulasiararası Yazar ve Çevirmenier Merkezi ola- cak. Bu toplantıda, her yıl ya- pılacak çeviri workshop'la- n, lyonya felsefesi nasıl akıîcı bir felsefeye dönüştü, edebiyat yapıtlannda etnik özellikler, ada, deniz, smır LatifeTekin ve ötesi gibi program baş- lıklan tartışılacak. Iki gün sürecek toplantı- ya akademi yöneticileri Ab- met Filmer \ e Latife Tekin. Rodos'tan CostasSkandali- dis (Rodos'taki merkezin başkanı ve Rodos Belediye • Akademinin ilk konuklan Rodos Üç Deniz Yazarlar ve Çevirmenler Konseyi ile Rodos Uluslararası Yazar ve Çevirmenler Merkezi olacak. SezerDuru Başkan Yardımcısı), \Vâsso Miniadis (Yunanistan Otel- ciler Birliği Başkanı ve Ro- dos Merkezi'nin ana des- tekçisi), Lee Miniadis (Ro- dos Belediyesi Meclisi Uluslararası Üişkiler Başka- nı). Alesander Shurbanov (Sofya Üniversitesi îngiliz Edebiyatı Bölüra Başkanı), Peter Curman (Komite Sözcüsü, Isveç KYLS Baş- kanı), Bente Christensen (Komite Sekreteri-Norveç Edebiyat Çevirmenleri Der- negi Genel Sekreteri), Zaza Gachechiladze (Gürcistan Yazarlar Birliği Başkanı), Akxandra Afinogenova (Rusya Edebiyat Vakfı), Stanislaw Brejdygant'uı (Polonya Yazarlar Birliği Başkanı) yanı sıra aktör AlotsSideri (Yunanistan Ya- zarlar Birliği Başkanı), Eu- gene liricaru (Romanya Ya- zarlar Birliği Başkanı). Uwe Friesel (Almanya Yazarlar Birliği ve TSWT Yönetim Kurulu Üyesi) ve SezerDu- ru (yazar) katılacak. Etkinliğin gerçekleşmesi için Turizm ve Tanıtma Ba- kanhğınm yanı sıra Bod- rum ve Gümüşlük beledi- yeleri ile Bodrum Otelciler ve Denizciler Derneği, maddi ve manevi destekte bulundular. Bahçeşehir Üniversitesi'nde Plato Film işbirliği ile uygulama merkezi açıldı Teorik sinemaya pratik eğitim Kültür Servisi - Bahçeşehir Üni- versitesi lletişim Fakültesi bünyesin- de Sinan Çetin tarafından kurulan Plato Film'in ışbirliğiyle bir uygula- ma merkezi açıldı. Bahçeşehir Üni- versitesi lletişim Fakültesi Uygula- ma Merkezi'nin açılışı. Svvissotel'de yapılan birtörenle kamuoyuna duyu- ruldu. Törende bir konuşma yapan Bah- çeşehir Üniversitesi Rektörii Halil Güven, bu merkezin akademik dün- ya ile profesyonel dünya arasındaki farkı kaldıracağını belirterek alaylı- mektepli ayrımına da son vereceği- ne işaret etti. Öğrencilere iş deneyiminin eğitim sırasmda kazandınlmasının planlan- dığı uygulama merkezinde ders ve- recek isimler arasında sinema, TV ve reklamcılık dünyasuun pek çok ünlü ismi de yer alacak. 2001 yaz staj dönemi ile başla- yacak. 2001 Ekim akademik yılı ile sürecek program kapsamında .41i Kırca 'TV haberciliği'. Ali Pöyrazoğlu beden dili', AraGü- ler' fotoğraf, Galip Tekin 'fılm öyküsü', Mustafa Altıoklar 'senaryo ve kurgu analizi". Ser- dar Erener reklam- cılık'. Sinan Çetin 'sinematografi' \e Demet Akbağ, Müjde Ar, Mehem Cumbul, Hülya Koçyiğit ve İzzet- tin Çaüşlar da 'oyunculuk' dersleri verecekler. 2001 yaz staj dönemi ile başlayacak program mında Sinan Çetin ve Kadir Inanır da ders verecek sanatçüar arasmda ver bundan sonra ne olacağuu bilemiyo- rum, inşallah bundan sonrası hayırh ohır" diyor. Ölüm korkusu yok, sa- dece sorgulama var. Sekiz, dokuz küçük eser var CD repertuvannda. - Küçükbir fîrmadan \ a\ımlanma- sına karşın albüm Fransa'da piyasa- ya çıkar çıkmaz yanla uyandırdı de- ğil mi, keşfedilmesi için beklemeniz gerekmedi. SERMET - Le Monde de la Musi- que dergisi aym yorumu olarak de- ğerlendirdi. "LeChoc" ödülünü ver- di. Fakat asıl önemlisi bu ay Classi- ca dergisi gelmiş geçmiş tüm Liszt sonat kayıtlannı karşılaştırdı. Zim- mermann, Horovvitz, Algerich ve be- nim CD'mi en iyi dört icra olarak i- lan etti. Tabiı bu Classica dergisinin görüşü. Başkalannı bağlamaz. -Ödül \e bu değerlendirmeden son- ra konser trafiğiniz herhalde epey yo- ğunlaşmışûr. SERMET-Ödül almadan da yete- rince yoğundu zaten. Mesela 30 Ni- san ile 3 Mayıs arasında Lizbon'da yedi konser verdim. Paris'e döndüm. 6 Mayıs'ta konser verdim. 8 Mayıs'ta Izmir'e gittim. ll'inde Istanbul'da bir resital verdim. Brahms'ın 2.piyano konçertosu - Fransa'da neredev se ulusal kahra- man ilan edileceksiniz. Fakat, mesela İngiliz eleştirmenler sizi garip şekilde görmezlikten gelryor. Alkan yorumla- nnızın yajımlandığu ödül kazandığı yd EMİ plak firması İngiltere'de bir genç piyanistin yorumuv la aynı eser- leri piyasaya çıkarnuştı. Hep ondan bahsedildi. Gramophone, BBC Mu- sk gibi dergikrde hakkmızda tek sa- ür yazı göremedik. Ravel ve Liszt bu duvan aşmamza yardımcı oldu mu? SERMET - Bu bir çıkmaz sokak. Duvarı aşmak için gidip kendinize İngiltere'de bir menajerbulmanız ge- rekiyor ya da Fransa'daki menajeri- nizin, plak firmanızın gidip büyük firmalarla anlaşması lazım. Onlar böyle bir şey yapmak istemiyor. Çün- kü altın yumurtlayan tavuğu ellerin- den kaçırmaktan korkuyorlar; en azmdan başkalanyla paylaşmak is- temıyorlar. Plak firmam Valois, Fransa'nın en büyük yayın grupla- nndan biri tarafından satm alındı. Is- mi değişti, yeni bir örgütlenmeye gi- diliyor. Belki önümüzdeki günlerde bir şeyler değişir. - Babanız Cüneyt Sermet bUdiğün kadanyia Türldye'nin en sert müzik eleştirmeni. Ünlü piyanistkr üzerine bir kitap yazdı; dörtyıldır yayımlaya- cak cesur bir yayuıevi bulunamryor. Ödüllü CD'lerinizi babanıza beğen- direbiliyor musunuz, yoksa meslek- taşlannızın alabetine mi uğruyorsu- nuz? SERMET - Genellikle önce "Be- ğcnmedim" der. Sonra dolaylı şekil- de beğendiğini ifade eder. Ondan öv- gü almak deveye hendek atlatmaktan zordur (gülüyor). Beğenmediyse dü- şüncelerini en sivri şekilde, İafı hiç dolaştırmadan, bazen küfreder gibi, tt pat" diye söyleyiverir. - Liszt'in Si Minör Sonat'ından sonra fethetme>i planladığuıız kilo- metre taşı hangisi? SERMET - Brahms'ın 2. Piyano Konçertosu'nu çalmak istiyorum. Schubert'ın sonat ve empromptüle- n, Mussorgski'nin tüm piyano eser- len de CD için sırada bekliyor. - Klasik müziğin komşu kulvarla- nnda koşmayı hiç düşündünüz mü? Bildiğim kadanyia iyi bir caz dinleyi- cisisiniz. SERMET- Kimse kusuruma bak- masın lütfen, bir nevi global kültür- süzleşme söz konusu olduğu için crossover çalışmalar müzikte son za- manlarda çok moda oldu. Cazı sev- meme, arkadaşlar arasında buluştu- ğumuzda iyi çaldığıma inandığım halde bu rahatlıkla CD kaydetmem. Ravd'e, Mussorgsld'ye hazırlanır gi- bi çalışmam gerekır. Kaptırahm, Al- lah ne verdiyse çalalım, diyemem. Böyle işler çabuk tüketilebilir, iyi de para kazandınr. Büyük şöhret getirir. Ben daha ıddialıyım. Öldükten son- ra anılmamı sağlayacak işler yapmak istiyorum. - Yılın iddiah konserieri ve yeni pro- jeleri neler? SERMET - Rüya ve Kâbus adında senfonik bir eser yazıyorum. Bale için düşünmüştüm, belki ileride bir koreografı yazılabilir. Tokyo Senfo- ni Orkestrası seslendirecek. Haziran- da Japonya'da Tokyo Senfoni Orkest- rası'yla Brahms'ın 2. Piyano Kon- çertosu'nu çalacağım. Şimdiye ka- dar hep "flerde çalanm" deyip bu eseri repertuvanma almayı ertele- miştim. 45 yaşına geldim, ölüp gide- ceğim neredeyse, sonunda repertu- vanma aldım. Çok sevdiğim bu ese- ri ilk kez çalacağım için heyecanlı, tedirgin ve biraz da gerginim. Rengim Gökmen Almanya'daydı • Kültür Ser\isi - Devlet Sanatçısı şef Rengim Gökmen. 19 \ e 20 Mayıs'ta Almanya'da NDR Hannover Filarmoni Orkestrası'nı yönettı. Konserlerde Dvorak 8. senfoni, Sibelıus Finlandiya, Mozart klarnet konçertosu, Strauss Imparator Valsi ve Brahms'm 5 No'lu Macar Dansları yorumlandı. Dünya Kıtap'tan şiir yamşması • Kültür Servisi - Bu yıl dokuzuncusu gerçekleşecek olan Dünya Kitap dergisinin şiir ödülünün katılım süresi başladı. Yanşmaya katıhnak isteyen adaylar. daha önce hiçbir yerde yayımlanmamış beş şiirden altışar fotokopi. bir özgeçmiş, bir fotoğraf ve Dünya Kitap dergisinin içinde yer alan katılım formu ile Globus Dünya Basımevı. 100. Yıl Mahallesi. Matbaacılar Sitesi yanı, 34440 Bağcılar - lstanbul adresine başvurmaları gerekiyor. Amatör veya profesyonellerin katılabileceği yanşmanın seçıci kurulu Haydar Ergülen. Şükran Kurdakul. Sait Maden \e Faruk Şüyun'dan oluşuyor. Ödülü almaya değer görülen şairin kitabı yayımlanacak ve para ödülünün yanı sıra bir plaket verilecek. (629 08 08 - 1704) Antalya Devlet Senfoni'den veda • ANTALYA (AA) - Antalya Devlet Senfoni Orkestrası. 2000-2001 sezonuna. Aspendos Antik Tiyatrosu'nda vereceği 'Bahar Konseri' ile veda edecek. Aspendos'ta. 24 Mayıs Perşembe günü saat 21.00'de başlayacak konserde. orkestrayı şef Gürer Aykal yönetecek. Konsere solıst olarak pan flüt sanatçısı Zamfir katılacak. Rumen sanatçı, orkestra ile popüler eserlerden bir demet sunacak. Goytisolo ve çevirmenleri • Kültür Servisi - Ispanyol yazar Juan | Goytisolo, kitaplannı dünyanınj birçok farklı diline ve kültürüne kazandıran çevırmenlen Fransa'nın Arles kentine davet ederek bir araya getırdi. "Çevin Buluşmalan' adı altında 11 ve 12 Mayıs'ta düzenlenen etkinliğe yazarın yapıtlannı Türkçeye kazandıran Gül Işık Alkaç da katıldı. Alkaç, masallar ve efsanelerden yola çıkarak halklann sözlü kültürleriyle ilgilenen yazann Türk kültüründe tanınmayan göndermelerini çevirmedeki sıkıntıyı dile getirdi. Goytisolo'nun Ispanyolcayı yeni baştan yaratan zengin dilinin diğer dillere aktanmındaki zorluk, dünya edebiyatında kabul edilen bir gerçek. Juan Goytisolo, yazarlığının yanı sıra Kolombiya, Saraybosna ve Çeçenistan'da yaşanan çatışmalar konusunda aldığı politik tavır ve Maastricht Antlaşması'na karşı tutumu ile de gündeme gelmişti. BUGUN • BABYLON'da saat 21.30 da Saadet Türköz & EUiott Sharp konseri ızlenebilır. (292 73 68) • CEMAL REŞİT REYde saat 19.30'da 'VI. CRR Gençlık Festıvalf kapsamında İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvan Oğrenci Etkinlikleri yer alacak. (232 98 30) • İŞ SANAT'ta saat 19.30'da Kol Simcha'nın konseri izlenebilır. (316 00 00) • MUDOMAÇKASANATGALERİSİnde saat 17.00'de AyşeErkmen'le sergisi üzerine dialı söyleşı gerçekleştırılecek. (240 80 23) • İTALYAN KÜLTUR MERKEZİ'nde saat 19.00'da Brahms Üçlüsü"nün konseri ızlenebilir. (293 98 48) • AVUSTURYA KÜLTÜR OFİSİ nde saat 19.00'da Elif Önal'ın piyano konseri ızlenebilır. (223 78 43) 13 üncü&ü bu yıl yapılamıycr BUGUN TİYATRO FESTİVALINİN DÜRDÜNCÜ GÜNÜ >İİ- —