Katalog

28 ARALIK 2001 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMÎ / ekonorni(« cumhuriyet.com.tr Aksa devler liginde oynuyor • Ekonomi Servisi Akkök Şirketler Grubu murahhas üyesi ve Aksa Akrilik Kimya Sanayi Genel Müdürü Selçuk Ergin, 2001 yılını 250 milyon dolar ciro ve 90 nıilyon dolar ilıracat ile tamamlayacaklannı söyledi. Kriz nedeniyle iç pazardan hiç talep alamadıklan koşullarda bile ürettiklerinin tamamını dış pazara satabileceklerinin altını çizen Ergin, bunu dünya çapında kaliteli üretim yapmalanna bağladı. Ergin, Aksa'daki en düşük ücretin 400, ortalama ücretin de 1000 dolar olduğunu belirtti. 11 Yatınm koşulu 15 trilyon liradan 10 trilyon liraya, alınacak katkı payı da yüzde 1 'den binde 5'e düşürüldü Yabancı yatınmcıya süper ayncalık • Yatınm tutan koşulu 15 trilyon liradan 10 trilyon liraya, 200 işçi çalıştırma koşulu 100'e indirildi. Bakanhk, bu başvurulan komisyona iletecek. llgili kamu kurum ve kuruluşlanndan 3 ay içinde yatınm izni verilmemesi durumunda komisyona doğrudan izin verme yetkisi tanınacak. Aynca yatınmcılardan yatınm tutannın yüzde 1 'i kadar alınacak katkı payı da binde 5'e düşürüldü. Sanayi ve Ticaret Komisyonu'nda, Endüstri Bölgeleri Yasa Tasansı, ilgili bakanlıkların ve bazı DSP'li milletvekillerinin itirazlanna karşın değişiklikler yapılarak kabul edildi. Yabancı yatınmcıların yanı sıra yurtdışında çalışan Türk işçilerinin tasarruflanyla yapılacak yatınmlar da teşvik kapsamına alındı. Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulu oluşrurulması öngörülen tasanya göre, endüstri bölgelerinin yönetim ve işletilmesi ıçin il valisinin başkanlığında ilgili belediye başkanı ile kurula üye bakanhk ve kuruluşlann temsilcilerinden oluşacak bir komisyon kurulacak. komisyona iletecek. llgili kamu kurum ve kuruluşlanndan 3 ay içinde yatınm izni verilmemesi durumunda komisyona doğrudan izin verme yetkisi tanınacak. Iktidar milletvekillerinin önergeleriyle tasanda yatınmcılardan yatınm tutannın yüzde 1 'i kadar alınacak katkı payı binde 5'e düşürüldü. Endüstri bölgelerinde uygulanacak teşvik önlemlerinde, yatınm tutan koşulu 15 Vergi daireleri pazartesi açık • ANKARA (AA)Vergi daireleri, idari izin günüolan31 Aralık Pazartesi günü, normal mesai saati sonuna kadar açık bulundurulacak. Maliye Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre, yıl sonunun yaklaşması nedeniyle, motorlu taşıtlann alım ve satım işlemlerinde artışlann olacağı düşünüldüğünden bazı önlemler de söz konusıı. ANKARA (Cumhuriyct Bürosu) Yabancı yatınmcının önündeki bürokratik engellerin kaldınlmasını öngören Endüstri Bölgeleri Yasa Tasansı, ayncalıkları arttıran değişiklikler yapılarak TBMM Sanayi ve Ticaret Komisyonu'nda kabul edildi. Yabancı yatıruncının ödeyeceği katkı payı yüzde 1 'den binde 5'e, yatınm koşulu 15 trilyon liradan 10 trilyon liraya, 200 işçi çalıştırma koşulu da 100'e düşürüldü. Serbest bölgelerin endüstri bölgelerine dönüştürülmesine ilişkin hüküm, tasan metninden çıkarılırken yurtdışmda çalışan Türk işçilerin tasarrufları da teşvik kapsamına alındı. Üç ay içinde izin Yerli ve yabancı yatırımcılar, yatınm izni için Sanayi ve Ticaret Bakanhğı'na başvuracak. Bakanhk, bu başvurulan trilyon liradan 10 trilyon liraya indirilirken 200 işçi çalıştırma koşulu da 100'e düşürüldü. Tasanda yapılan değişiklikle endüstri bölgelerinde yapılacak yatınmlarda da çevre, sağhk ve güvenlik konusunda Etki Belirleme ve Değerlendirme Raporu koşulu getirilirken bu rapor konusunda karar verme yetkisi ise Sanayi ve Ticaret Bakanhğı'na verildi. Organize sanayi bölgelerinin Sanayi ve Ticaret Bakanhğf nın önerisi üzerine Bakanlar Kurulu'nca endüstri bölgesine dönüştürülmesi kabul edilirken serbest bölgeler bu düzenleme kapsamından çıkanldı. İGDAŞ'ın 19942001 yılları arasında doğalgaz birim fiyatına 77.6 kat zam yaptığı belirtildi Zammm nedeni siyasi kadrolaşma tstanbul Haber Servisi TMMOB Makina Mühendisleri Odası lstanbul Şube Başkanı Üzeyir Uludağ, İGDAŞ'ın 19942001 yıllan arasında doğalgaz birim fiyatına 77.6 kat, sayaç bakım ücretine 138.4 kat, yıllık sabit hizmet ücretine de 1118.6 kat zam yaptığını belirterek, bu zamlann iGDAŞ'ın teknik ve bilgili kadrolaşmayı değil, siyasi kadrolaşmayı seçmesinin sunucu olduğunu söyledi. Üzeyir Uludağ, dün MMO tstanbul Şubesi'nde yapılan toplantıda, doğalgaza yapılan son zammın bugüne dek uygulanan yanlış politikalann sonucu olduğunu belirterek, "Ne acıdır Id halkımız evindeki gazı iişüme ve hastalanmasına rağmen pahalılığı nedeniyle kullanamayarak, BOTAŞ'ın elinde stoklayamayacağı kadar gazbirikmesine neden olmuştur" dedi. Bu zamlann ulusal çıkarları gözeten doğalgaz yasası değil, uluslararası sermayenin doğalgaz yasasının çıkanlmasının sonucu olduğunu ifade eden Uludağ, özetle şöyle konuştu: "Yapüan zamlar dcrhal durdurularak halkın sağlığı ile oynanmamalıdır. Bu zamlar, gerek odamızı devredışı bırakarak çoğunluğu meslektaşlanmızın kurduğu firma listesini defterdarhğa vererek faaliyctini durdurmuş olan birçok firmayamilyarlarca lira ceza kesilmesine neden olan İGDAŞ'ın başıboş ve gayrıciddi bilgisiz teknik elemanlarca yönetilmesinin ve yapıian yolsuzluklann sonucudur" diye konuştu. BOTAŞ'ın Rusya'dan satın aldığı doğalgazı belediyeye yüzde 33 zamla, belediyelerin de bu zammın üzerine yüzde 45 daha zam ilave ederek abonelerine satması, yüzlerce milyona varan kabarık faturalara neden oluyor. Doğalgaza yılbaşından itibaren de 5 bin lıralık Akaryakıt Tüketim Vergisi (ATV) geliyor. İGDAŞ, yalnızca ısınmak için yüzlerce milyon lira ödemek zorunda kalan lstanbullulan bunaltarak, ödeyememe noktasına getirdi. Kararlar bugiin Aycell'in itıalesi Alcatel'e • İSTANBUL(AA)Aycell Haberleşme ve Pazarlama Hizmetleri AŞ'ninGSM1800 şebekesinin altyapısını genişletmek üzere açık eksiltme yöntemiyle açtığı ihaleyi, Alcatel Teletaş Telekomünikasyon Endüstri Ticaret AŞ kazandı. Alcatel Teletaş'tanlMKJB'ye göndenlen açıklamada, 161 milyon Euro bedelinde bir sözleşme imzalandığı bildirildi. prım ertelemesi geliyor HACER BOYACIOĞLU Küresel yarışta Türkiye yok • Ekonomi Servisi Türkiye'deki sanayi kuruluşlarının, dahil olduklan gruplardan bağımsız olarak değerlendirildiğinde, küresel düzeydeki büyüklükler yanında küçük kaldığı, bir raporla ortaya konuldu. Strateji/Mori tarafından yapılan araştırmada Türkiye'nin en büyük özel sektör firmasının üretimden satışlannın en fazla 1 milyar dolara yaklaştığı görülürken dünya lıderlerının en alt rakamlannın 10 milyar dolar civannda olduğu dikkat çekti. Esenkent Kent Yönetimi Kurulu Başkanı Atabay: Türkiye'ye çevrcsel ve ekonomik açıdan katkısı olan sistem yayguılaşünlmah. Esenkent'te örnek ısıtma projesi İstanbul Haber Servisi Doğalgazda yaşanan fiyat artışı, yurttaşlann bütçesini önemli ölçüde zorlarken Türkiye'de yalnızca Esenkent'te uygulanan bölgesel ısıtma sistemiyle 7 bin aile doğalgaza göre yüzde 56 daha ucuza ısınıyor. Esenkent Kent Yönetimi Kurulu Başkanı Fahri Atabay, Türkiye'ye çevresel ve ekonomik açıdan katkısı olan sistemin yaygınlaştınlması gerektiğini belirtti. Ozellikle Kuzey Avrupa ülkeleri Almanya, Danimarka, tsveç ve Finlandiya'daki konutlann yüzde 25'inde kullanılan bir yöntem olan "Bölgesel Isıtma Sistemi" Türkiye'de de yalnızca Esenkent'te uygulanıyor. Fahri Atabay, ''doğalgaz yakıtlı Esenyurt Ternıik Santrah'ndan temin edilen ısının bir boru şebekesi ile Esenkent'e ulaşbnlmasına" dayanan sistemle, doğalgaza göre yüzde 56 daha ucuza ısındıklannı belirtti. Kazan dairesi olmadığından sistemin herhangi bir tehlikesinin bulunmadığını kaydeden Atabay, yurttaşlann 24 saat boyunca banyo ve mutfaklannda sıcak su kullanabildiklerini kaydetti. Boru şebekesi içinde sadece sıcak su bulunduğunu anlatan Atabay şöyle devam etti: " 1999 yıhndaki depremlerde sistem işletme halindeydi ve en ufak su sızıntısı yaşanmadı. JaponyaKobe depreminde şehrin doğalgaz şebekesi nedeniyle çıkan yangınlar ölümlere neden oldu. Boru hattının }>az ycrinc sıcak su taşınıası, olası İstanbul depreminde sıfır yangm ve patlama riski demektJr." Türkiye'ye çevresel ve ekonomik açıdan katkısı olan bu sistemin yaygınlaştınlması gerektiğini belirten Atabay, ısısını Marmara Denizi'ne veren Ambarh Termik Santrah'nın bölgesel ısıtma uygulaması durumunda Avcılar ve Beylikdüzü gibi yerleşim bölgelerinin ısınma ihtiyacının karşılanabileceğine dikkat çekti. Sistemin işkyişi Merkezi bir enerji santrahndan veya diğer kaynaklardan temin edilen ısının bir boru şebekesi ile konutlara ulaştınlarak konutlann ısınma ve su ihtiyaçlannın karşılanmasına bölgesel ısıtma deniyor. Esenyurt Termik Santralı, kombine çevrim diye adlandınlan ve doğalgazın önce gaz türbininde, sonra da buhar türbininde elektrik üretme prensibine göre elektrik üretiyor. Tesis, elektrik üretiminde kullanılan buharın bir kısmıyla Esenkent'in ısıtılmasında kullanılan kızgın suyu üretiyor. Taşıt vergisi yüzde 75 arttı • ANKARA (ANKA)Bakanlar Kurulu, motorlu taşıtlar vergisi miktarlaruıı yüzde 75 oranında arttırdı. Vergi LPG'li bazı otomobillerde 5.1 milyar liraya kadar yükseldi. Bakanlar Kuralu'nun motorlu taşıtlar vergisi miktarlannın yüzde 75 oranında arttınlmasına ilişkin karan yayımlandı. ANKARAKriz döneminde istihdamlannı arttıran işletmelerin SSK primleri ve işsizlik sigortası kesintilerine 1 yıl süreyle erteleme geliyor. Erteleme, sendikalı işçi çalıştıran işletmeler için yüzde 50, diğer işletmeler için de yüzde 40 oranında gerçekleştirilecek. İşçi, işveren ve hükümet yetkilüerinin üzerinde uzlaştığı, istihdamın arttınlmasma yönelik kısa vadeli önlemler bugün açıklanacak. Bu çerçevede dün işçi ve işveren temsiİcileriyle buluşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Yaşar Okuyan, kararlar konusunda büyük ölçüde uzlaşma sağlandığını söyledi. Açıklamanın ise kararları, Devlet Bakanı Kemal Derviş ve Maliye Bakanı Sümer Oral' ın da görmesi için bugüne ertelendiğini vurgulayan Okuyan, "Sayın Derviş ve Maüye Bakanımızla bir olup, onlann da son olarak okeyini almanuz lazun" dedi. Okuyan, orta ve uzun vadeli önlemler için çalışmalann ise yılbaşından sonra yapılacağını belirtti. Zirvede, yasanın çıktığı tarihte, 2001 yılı Ocak Nisan arasmdaki dönemine göre, istihdam ettiği kayıth işçi sayısını arttıran işletmelere, prim ertelemesi yapılması konusunda büyük ölçüde uzlaşıldı. İşletmelerin işveren payına düşen SSK primi ve işsizlik sigortası kesintilerine 1 yıl süreyle yapılacak olan ertelemenin, sendikalı işçi çalıştıran işletmeler için yüzde 50, diğerleri için de yüzde 40 oranında olmasının düşünüldüğü öğrenildi. Maliye Bakanı Oral ve ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Derviş tarafından da onaylanırsa, bugün açıklanacak. AYLIK GIDA GİDERİ YÜZDE 67 ARTTI Toplantı öncesi OkuyanDurmuş gerginliği EL KONULMAYACAK Yoksulluk sınırı Vakıf 'zorbahğma' bir milyara dayandı düzenleme geliyor ANKARA (ANKA) Türklş, dört kişilik ailenin yeterli ve dengeli beslenmesi için gerekli asgari gıda harcama rutannı ifade eden açlık sınınnın aralık ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 67.4 oranında artarak 294 milyon liraya ulaştığını hesapladı. Türklş Araştırma Merkezi'nce yapılan araştırmaya göre, geçen yıl aralık ayında 175 milyon 345 bin lira olan açlık sının bu yıl 293 milyon 602 bin liraya yükseldi. Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun net 163.5 milyon lira olarak belirlediği asgari ücret dört kişilik bir ailenin gıda harcamalannın sadece yüzde 55'ini karşılıyor. tki asgari ücretlinin eline geçen net miktar ise dört kişilik bir ailenin gıda için zorunlu olarak yapması gereken harcamanın sadece 32 milyon lira üzerine çıkıyor. Türklş, anılan dönemde yoksulluk sınınnı ise 892 milyon 407 bin lira olarak hesapladı. Yeni asgari ücret yoksulluk sınınnın beşte birini zor karşıhyor. Dört asgari ücretlinin eline geçen net miktar bile yoksulluk sınınnın 77 milyon lira altında kahyor. Yoksulluk sınırında geçen 1 yılda meydana gelen ek harcama gereğinin yaklaşık 306 milyon lira olduğu belirtilen çalışmada asgari ücretin ise yeterli olmadığı vurgulandı Türklş, "Lllkede yaşanan ekonomik kriz ve uygulanan polirikalar sonucu iküsaden dar ve sabit getirti geniş toplumsal kesimlerin geçim koşuDan daha da ağuiaşmış ve yoksullaşma yayguılaşmışbr. 11V1F politikalannın uygulandığı Arjantin benzeri ülkelerde yaşanan olaylar Türkiye açısından uyancı niteliktc olmahdır" dedi. Gelir vergisini stopaj yoluyla peşin olarak ödeyen ücretliler bir darbe de gelir vergisi tarifesindeki gelir dilimlerinin sadece yüzde 35.7 oranında arttınlmasıyla yedi. Gelir dilimlerinde enflasyonun oldukça altında artış yapılması, ücretleri yüzde 35.7' nin üzerinde artan ücretlilerin vergi yükünü reel olarak önemli ölçüde arttıracak. Ücretlerin vergiden muaf tutulan kısmında da sadece yüzde 37 oranında artış gerçekleştirildi. yor. Çünkü SSK hastaneleri reçete hastanesine dönüştü" diANKARA • Başbakanhk, yen Durmuş'a tepki gösteren Bakanlar Kurulu öncesınde Çalışma Bakanı Okuyan, karşılaşan Çalışma ve Sosyal "Açıklamalannız koalisyon Güvenlik Bakanı Yaşar Okuadabına uymuyor" diye tepki yan ve Sağhk Bakanı Osman gösterdi. Durmuş, Okuyan'a, Durmuş arasında sert tartış"Ben düşündüklerimi söylememaya sahne oldu. Toplantıda ye devam edeceğim. Bugüne kaBaşbakan Bülent dar hep öyle yapEcevit, vakıflann tun" dedi. Araya di• Ecevit, zorla bağış toplağer bakanlann girvakıflann zorla mesi üzerine germasının engellenmesine dönük tasabağış ginlikyatıştınldıve n hazırlanması tatoplantıya geçildi. toplamasının limatını verdi. Ecevit, vakıflarengellenmesine da yaşanan sorunlaEcevit başkanlıdönük tasan ra dikkat çekerek ğında toplanan Bahazırlanması bu konunun disipkanlar Kurulu'nda lin altma alınması Vakıflar Yasası, talimatını verdi. " " ^ ~ ^ ^ gerektiğini söyledi. Maden Yasası ve Vakıflar Genel MüdürlüAfet Kararnamesi ile ilgili yağü'nden sorumlu Devlet Bakapılacak düzenlemeler ele alınnı Nejat Arseven'den bu konudı. Toplantı öncesinde başbada düzenleme yapmasını istekanlıkta karşılaşan Okuyan ve Durmuş arasında tartışma ya yen Ecevit, vakıflann yurttaşlardan zorla bağış adı altında şandı. Daha önceki açıklamayardım toplaması yönündeki suıda SSK hastanelerini eleştirerek, "SSK'de kuyruk olmu uygulamanın sona erdirilmesi yor, çiinkü telefonlan çahşnu gerektiğini belirtti. EBRUTOKTAR TSMF'yebanka kurtarma yetkisi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Hükümet, mali sektörün yeniden yapılandınlmasıyla ilgili tasanya sürpriz bir düzenleme ekledi. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'na (TSMF), zor durumdaki bankalara el koymak yerine, devletten kaynak aktararak "kurtarma" yetkisi tanınıyor. Batış sürecindeki bankalara Hazine'den ilk aşamada aktanlacak kaynağın 7 katrilyon lira dolayında olacağı belirtildi. Devlet Bakanı Kemal Derviş, Meclis'ten geçmesi için ısrarlı olduğu düzenlemenin "IMF ile yapılacak yeni standby anlaşmasının da ön koşulu olduğunu" söyledi. TBMM PlanBütçe Komisyonu'nda gündeme getirilen sürpriz önerge, zor durumdaki bankalara el koyma dönemini sona erdiriyor. Buna göre TMSF, batış sürecındekı bankaya el koymadan önce kurtulması için yeterli sermayeyi sağlayacak ve 7 yıl vadeli borç verebilecek. Fon, aynca banka ortaklarına ait varhklann güvence altına alınması karşıhğında sermaye yeterliliği için ek kredi verebilecek. Bankanın, bu krediye hak kazanabilmesi için, sermaye yeterliliği standart oranı yüzde 8'in altına düştüğünde fon tarafından bildirilen önlemleri yönetim kurulunda ve genel kurulunda kabul ermesi gerekiyor. Sektördeki paylan yüzde l'in altında olan özel bankalar, kredi hakkından yararlanacak. Daha küçük bankalar, birleşme yoluyla sektördeki payını yüzde 1 'e çıkararak bu hakkı kazanabilecek. Komisyon toplantısı sürerken Kemal Derviş'i telefonla arayan Başbakan Yardımcısı Mesut Yılmaz'ın "yüzde l'Uk sektör payı" koşulunun kaldırılmasını ıstediği öğrenildi. Ancak Derviş'in ısranyla, bu koşul aynı oranla kabul edildi. Yüzde 1 koşuluyla ilgili uzun tartışmalar yaşanırken ANAP'lı üyeler arasında da sert atışmalar oldu. ANAP'lı Nesrin Nas, ret oyu kullanmasına tepki gösteren ANAP'lı Yaşar Topçu'nun kendisine hakarel ettiği gerekçesiyle toplantıyı terk etmek istedi. Sahtekârlık çeteleşiyor • tSTANBUL(AA)Garanti ödeme Sistemleri Genel Müdürü Mehmet Sezgin, Türkiye'de kredi kartı sahteciliğinden bankaların kayıplannın bu yıl 6 milyon 250 bin dolar (yaklaşık 9 trilyon lira) olacağının talımin edildiğini söyledi. Sezgin, Türk bankalarının 1999'da2 milyon 120 bin dolar olan kredi kartı sahtecilik kayıplannın, 2000 yıhnda katlanarak 4 milyon 70 bin dolara yükseldiğini anlattı. Sezgin, sahtecilik olaylannda sahte işyerleri bile oluşturulduğunu kaydetti.