Katalog

SAYFA CUMHURİYET 5 KASIM 2001 PAZARTESİ ROPORTAJ CigalazadeYusufSinaneddin Paşa'mn romangibiama bir romana bile konu olmayan öyküsü Cağaloğlu'nun adı bir küçük meydana bile çok göriilmüş olmalı ki. otobiis durağını meydandan kaldırıp ilerhe taşırken direğe "Cağaloğlu" tabelasını asmadılar. Cigallo'danCağaloğlu'na-m* • ^ ^ üne kadar, derdıni M ^ anlatmak isteyen m m halkın kolayca m M ulaşabildıği m -^^ gazetelerin merkez bınaJarı burada olmasaydı, Istanbul'un semtleri arasında Cağaloglu adı yine bu kadar ünlenir mıydı, yoksa Sırkeci'den Sultanahmet'e ya da Çemberhtaş'a gıden yol üsründe bir ara durak olarak mı kalırdı? Sorunun yanıtı bıhnmese de bıhnen, Babıâlı'den Ikitelli'ye göç eden gazetelenn boşalttığı mekânlara tunstler ıçın ahşvenş merkezlen açıldığından ben, dört yol ağzı küçük bır meydana sıkışan Cağaloğlu adının artık turist rehberlennın gündemınde yaşadığı . Adı meydana bile çok görülmüş olmalı kı ıkı saatte belkı bır beledıye otobıisünün geçtiği Cağaloğlu durağını trafık tıkanmasın dıye meydandan da uzaklaştırdılar, alıp ilen dıktiler... Dıkerken de dıreğıne "Cağaloglu" tabelasını asmayı unuttular. . 250 yılhk tanhı geçmışıyle turıstik hızmet veren hamam da olmasa Cağaloglu'nun 400 yıllık geçmışi neredeyse çevredekı bir sandviç büfesıne ya da berber dükkânuun sırtına yuklenecek... Yıne de haksızlık etmemek gerek; Sırkecı'den Babıâlı'ye çılcıştakı ara yolun tabelası "Cağaloglu Yokuşu" dıye duruyor. altındaki seyyar sa:ıcı ve kıtap eskıcilenyle... Kı'rndir Cağaloğlu? Cağaloglu ashnda Cağalazade... Cağalazade ashnda Cigalazade... Cıgalazace ashnda CigaJIozade... CıgallozaJe aslında Cigallo'nun oğlu.. Cigallo aslında bır ıtalyan kontu... Cağaloğlı ashnda Kont Cigallo 'run oğlu Seipione... Cağaloğlı ashnda Seipione Cigallo'nuı ta kendisi! Messlnadan Dlyarbakır'a Halen Ca|aloğlu adıyla Istanbul'un bır semtınJe yaşamakta olan Seıpıone Cigallo'nun yaşamöyküsü I547yılınia Sicilya Adası'nın Messına lentınde başlıyor; 13 yaşına geliığınde Haçlı donanmasDdakı babasıyla gıttıği Tunus'uc .übız körfezınde, Akdenız euzun ınce bir yolla bağlanan ^ bir yarımada olmasına karşın adasayılan Cerbe'de değışip Istanbul'diCıgalazade Yusuf Sinaneddia Paşa 'ya dönüşüyor; 1605 yılnca Messına'dan çok uzakta Dıyırbakır'da bitıyor... 16. yıizyılu ortasından 17. yüzyılın başınaMesına. Cerbe, Istanbul. Dıyarbaka Onca yıl bunca yazann a?ndırdığı ve halen aşındırnnka olduğu Cağaloğla ıdaki yayınevlerinın "Cigalazaie'nin Romani"nı sıpanş etamış olması ne tuhaf... Bunun ifc tedenı olabihr... Seipıone Tgallo'nun öyküsü OsmanİKsbenzerlen çok goruldügi ;ın kayda değer bir öykü sayıxaınıştır ya da Cağaloğlı'ıdakılerin Seipione C.gailo'dirhaberi yoktur... Targnt Res'ın Akdenız'de üs 'arai kulladığı Cerbe adasını Andrea Doria komutasındakı Haçlı donanmasuıın Mart 1560'ta ele geçirmesi üzenne Istanbul'dan yola çıkan Kaptan-ı Derya Piyale Paşa, aynı yılın temmuz ayında hem adayı gen ahyor hem de aldığı esırler arasında ttalyan denızcı Kont Cigallo ıle oğlu Seıpıone'yı tstanbul'a getıriyor. Bır söylenceye göre, bır zamanlar Müslümanken ıtalyanlara esır düşüp Hınstiyan olan annesı gibı Seipione de dınını değiştinp Müslüman oluyor ve Yusuf Sinaneddin adını alarak Kanuni Sultan Süleyman'ın sarayına gınyor. Saraya damat Bu arada göze de girmiş olmalı kı 18'ine geldığınde Kanuni'nın kızı Mihrimah'ın ıkı torunuyla bırden evlendınlıyor.. Kanuni'den sonra II. Selim'le kapıcıbaşılıktan paşahğa derken III. Murat'la Kaptan-ı Derya oluyor ve Akdenız'de babasının arkadaşlannın gemılennı soyuyor... Saraya o kadar çok ganimet gerınyor kı kazandığı itibarla, Napolı'dekı kardeşını önce Moldavya Prensı sonra da Naksos Dıikası yapıyor. Sıra III. Mehmet'ın saltanatına geldığınde Cağalazade, denızden karaya çıkıyor... Işte bu noktada kader ağlannı örüyor! Başuıda III. Mehmet olduğu halde Osmanlı ordusu Macanstan'ın Haçova'sında Alman ve Macar ordulanyla karşılaşıyor... Savagtakl curcuna Osmanlı, savaşı kaybetmek üzere... Düşman askerlen III. Mehmet'ın çadırlannı yağmalamaya başlamış... Padışah savaş meydanından kaçacak, ama Hoca Sadeddin Efendi'nın zoruyla peygambenn sancağını açıp altına geçmış, peygambenn hırkasını da sırtına geçınp dua edıyor. . Öte yandan çadırlan yağmalanan aşçı, saka, hademe. seyıs, ıbrikçi ne kadar saray çahşanı varsa ellerine geçırdikleri kepçe, şış, kazık, balta, değnekle düşmanın üstüne *V- •«a» Cağaloglu Yokuşu... Cağaloglu'nun eski saray ının yerinde yükselen Iran Başkomolosluğu'ndan aşağıya doğru uzanıp gidiyor... Herkes kendi derdinde. yürüyor... Tam bir kargaşa ve curcuna... Tam da bu sırada, Cağalazade Sınan Paşa, yattığı pusudan süvarileri ile çıkıp düşmana arkadan saldırarak savaşın seynni değiştınyor.. Osmanlı, hezımetın eşığine geldığı Haçova'dan zaferle çıkıyor. Hemen ertesı gün, 27 Ekım 1596'da III. Mehmet, sadrazamlık mühninü Kanıjelı Damat İbrahinı Paşa'dan alıp Cağalazade'ye veriyor.. Lakın, padışah III Mehmet ıse de ıktıdar. annesı Valide Sultan Safiye'de... Safiye Sultan, uygun bulmuyor bu atamayı; hele Cağalazade sadrazam olur olmaz asıp kesmeye başlayınca 52. günde azledıhp sadarete teİcrar Damat Ibrahim oturtuluyor... Cağalazade, bır kez daha Kaptan'ı Derya olarak denıze açıldığında ve Iran Şahı Abbas, Osmanlı'ya savaş açtığında III. Mehmet ölüyor... Yeni padışah 14 yaşındakı I. Ahmet. Cağalazade'yı denizden alıp ordunun başında Iran sefenne göndenyor... Tebriz gölü kıyısındakı savaşı Biivük Abbas kazanıyor... Cağalazade, başı önde oğlu Mahmut'u valı yaptığı Dıyarbakır'a döndüğünde hastalanıp 2 Aralık 16O5'te ölüyor... Messina'da başlayıp Dıyarbakır'da bıten bu öyküyü Joseph von Hammer, Osmanlı Tarihı'nde bır arabaşlık altında bırkaç satırla geçıştırıyor: "Cigala'nın. Osmanülar tarafından esir edilerek Harem-i Hümayun'a alınışı üzerinden 30 y ıl şcçnıişti. O, Sultan SüJeynıan'ın iki torunuyla evlenmiş, sadrazam olmuştu." Belkı Cağaloglu'ndakı yayıncılar haklı; Osmanlı tarihınde böyle öykülerin yüzlercesı var ve üstelık başrolünü seks ve entnkalarla kadınlar oynuyor... Boğaza nazır saray Peki... Seipione Cigallo ile Cağaloglu semtının ılgısi ne? Sırkeci'den Babıâh'ye çıkan yol üzerindekı bu ara yokuş nıye Cağaloglu; yokuştan sonraki meydanın ötesine iteklenen bu ara durak niye Cağaloglu9 Çünlrii... Italyan Kontu Cigallo'nun oğlu Seipione Cigallo. Cigalazade Yusuf Sinaneddin Paşa kımliğıne geçtıkten sonra burada. bugün Iran Başkonsolosluğu'nun bulunduğu yerden Istanbul Erkek Lısesi'ne doğru uzanan arazıde kendine Boğaz'ın girişine nazır bir saray yaptırmıştı... Bir de hamam.. Saray da yıkıldı. hamam da... Bugünkü hamamla Cağaloglu'nun ılgisi yok; runstlerin yıkandığı tarihı Cağaloglu Hamamı 1741 yapunı... Cağaloglu'ndan geriye bir tek adı kaldı o kadar... O da pek kımsenın anlamını bılmediğı bır ad olarak... Fakat ne önemı var... Cağaloglu meydanına. eskisının yenne yapılırken Dıyanet'tn altına kıtapçı dükkânı açtığı camıdekı Cezeri Kasım Paşa'nın da kim olduğunu bılen yok! ENTERNET M E H M E T S U C U mehmet(acuınhurıyet com.tr W!ndows XP Microsoft, buyük heyecan ve me- rakla beklenen yenı ışletım sıstemı WındowsXP'yı tanrttı. Microsoft Turkıye Genel Muduru Haluk Maga, yenı ışletim sıstemının yaratacağı heyecanın bilgisayar en- düstrisı ıçin de büyuk fırsatlar taşıdı- ğına dıkkat çektı. Maga, "Wındows XP, cıhaz ve uygulamaların yetenek- lerını geiiştirerek bilgisayar kullanıcı- lan ıçın daha iyı sistemler yaratıyor. Sunduğu kullanım kolaylığı ıle kitlele- rin bilgisayarla tanışmalannı sağlayan ve böylece internet devnmını de hız- landıran Windows 95'ten sonra, en- düstrı, bilgisayarkullanıcılan, BTpro- fesyonelleh ve müşterilehmız için he- yecan vencı bırdönum noktasındayız. Bu dönemınyapı taşı da Wındows XP o/acak. 3-5yılsonra evlerde butün ış- ler ıçın tek bır cıhazkullanılacak ve bu cihaz da bilgisayardan başka bır şey değil. İnternetbilgisayarendustnsıne nasıl ivme kazandırdıysa Wındows X- P'nin de aynı etkıyı yaratacağına ına- nıyoruz" dedi. Microsoft Türkıye Ürün Mudurü Mustafa Içil, yenı ışletım sıstemını gelıştırme çalışmalarına 20 Aralık 1999 tarihınde başlandığını ve 5736 Microsoft çalışanının Wındows X- P'nın proje aşamasında gorev aldığı- nı belirtti. 1000 farklı sıstemın VVın- dows XP'ye hazır olduğunu söyleyen Mustafa Içıl, yenı işletım sıstem/nın evkullanıcılarındai şimdıden 100bın ön sıpanş aldığını kurumsal kullanı- cılarda ıse 1 mılyon kurulum planlan- dığını açıkladı. Mustafa Içıl, 12 bın farklı cıhazın destekledığı Wındows XP'nın evde, yolda ve tşyerınde yenı bilgisayar de- neyımlerı vaat ettığını belırterek "Bu- gun Microsoft kaoar tüm bilgisayar endüstrısi ve PC kullanıcılan ıçin de çok önemli bır gün. Çunku bugün, internet devnmini de gerıde bırakan, teknolojıleri bırleşfren bir ürünle ta- nışacaksınız. Bız Wndows XPıle ça- lışma yontemlerının değıştığını sö'y- lerken bunun arkastnda bulunan çok güçlu, sıstemlerı bırleştıren bır mı- marıden bahsedıyonjz. Bu hem Mic- rosoft'un ışletım sıstemındekı dene- yimın bır yansımas1 hem de bilgisa- yar, telekomünıkasyon ve eğlence dünyasının butünleştığı dijıtal bir dünya anlamına gelyor" dedı. Mıc- rosoft'un. VVındovvs 95, 98. ME ve VVındovvs NT VVorstatton ve VVın- dovvs 2000 Professional olmak üze- re bugune kadar ışıetım sıstemlerını ıkı urün aılesı halınde sunduğunu be- lırten Mustafa Içıl, b^ ıkı dunyanın en iyı yonlerının Wındows XP'de birleş- tırıldiğıni soyledı. İnternetten bir ayakkabı sipapişi öyküsü Çok ünlü bir spor ayakkabısı firması, son hizmetlerinden biri olarak, ayakkabmıza arzu ettiğinız bır sözcüğü yazarak satın alacağınız spor ayakkabınızı kişıleştiriyor. John Peretti, 50 dolar ile birlikte gerekli formu doldurarak ayakkabısına u sweatshop" yazılmasını istedi ve aşağıdaki yanıtı aldı ve şu yazışma gerçekleşti: "Sayın Peretti, ısteğinizi aşağıdaki nedenlerden bırinden dolayıyerine getirmemiz mümkün olamıyor 1) Kışisel isteğiniz başka marka ya da isim hakkını taşıyor. 2) Kişısel isteğiniz biratletya da takımın adını taşıyor. 3) Kişısel isteğiniz boş bırakılmış. 4) Kişisel isteğiniz uygunsuz bir argo taşıdığından anneniz bizi tokatlayacaktır. Eğerbaşka bir isteğiniz varsa lütfen bildiriniz. Teşekkürfer." Peretti bu mektuba hemen yanıt verdı: "Sayın yetkili, Benim isteğim iptal edildı, ancak kişisel istemim sıraladığınız maddeleri ihlal etmiyor. Ben, ZOOM XC USA koşu ayakkabılarımın üstüne 'sweatshop' yazılmasını istedım. Svveatshop: 1) Başka marka değildir, 2) Bir atletin ismı değildir, 3) Boş ya da 4) Argo değildir. Ayakkabımı yapan çocuk emeğinı hatırlamak ıçın bu ismi seçtim. Lütfen ayakkabımı gönderir misinız? Teşekküher, John Peretti." Peretti'nın bu mektubuna ge/en yanıt ise şöyle: "Değerli müşterimiz, Istediğiniz size ait kimlik siparişi iptal edilmış bulunuyor, çünkû bir öncekı e-mailını'zde seçtiğinız sözcukler uygunsuz argo içermektedir. Yenı kişisel bır sözcükle siparişte bulunmak istersenız lütfen ...com'dan bizı yeniden ziyaret edıniz. Teşekkürter." Fakat Peretti yılmadı. Hemen bir yanıt daha vazdı: "Değerli temsilci, Hızlı yanıtınız ıçın teşekkür ederim. Ancak benım seçmiş olduğum kişisel sözcüğün uygunsuz bir argo olduğu yorumunu yapan müşteri servisinizin düşüncesine katılmıyorum. Webster's sözlüğüne göre 'svveatshop' Ingilizce'de kullanılan bir sözcüktür ve argo değildir Bu sözcüğün anlamı şudur: Işçilerini düşük ücretlerle uzun saat/er boyunca kötu çalışma koşullan altında çalıştıran dükkân ya da fabrıka. Bu sözcük 1892yılından beri kullanılmaktadır. Bu nedenle sizin ilk mektubunuzda yer alan reddedılme kriterleri ite ilışkısi yoktur. Şirketimzın kişisel sözcuklerprogramınn reklamının yapıldığı web sayfanızda 'seçmeye ve kim olduğunuzu göstermeye özgürlük'yaz/yoro'i/ ve 'eğer doğru yapılmasını ıstıyorsanız onu kendınız yapın' deniliyordu. Kendı ayakkabımı yapabilme ve 'svveatshop' işçılerini destekleme fırsatı ıçin çok heyecanlanmıştım. Umanm benim özgürlüğümü, yorumumu dikkate alır ve siparişimi reddetme kararınızı gözden geçirirsiniz. Teşekkürler, John Peretti." Perettı'ye yanıt gecikmedi: "Değerli müştehmiz, Kişisel sözcük uygulamasjyla ilgili web sayfastndakı kurallar dikkate alınırsa kunımumuz yapılan bütün kişisel başvurulan 24 saat içinde iptaletme hakkına sahiptır. Ek olarak belırtilmıştir kı; başkalannın markalannı, ısımlerinı, profesyonei takım ve atletlerin isimlerini yazmak için bu hak kullanılamaz. Ayrıca uygunsuz ya da basit bulduğumuz şeyleri kendi ürünlerimizın üzerine yazmak istemeyiz. Ne yazık kı bu kurailar bizı, zaman zaman bazı isteklen geri çevirmek zorunda bırakmaktadır. Bu kuraliar çerçevesinde size sipanşinizi bir başka sözcükle değıştirmenizı öneririz. Eğeryeni bir sipariş vermek istersenız lütfen web sayfamızı ziyaret edıniz. Teşekkürler." Bu yanıt üzerine Peretti son bir mektup daha yazdı. "Benim ncam ıçin harcadığımız zaman ve enerjı için çok teşekkür ederim. Ayakkabılan başka bır kişisel sözcükle sipariş etmeye karar verdım. Ancak sızden küçük bir ricada bulunmak ıstıyorum. Ayakkabılanmı yapacak oian 10 yaşındaki Vietnamlı kızlann renkli bir fotoğrafını bana gönderebilır misiniz? Teşekkürler, John Peretti." Cevap yok. Ifipüs alarmı Nimda vırusü geçen hafta bir anda Türkıye'de kendını gdsterdi. Nımda'nın E versıyonu .nws ve .eml uzantılı en kuçugu 200 k lık yuzlerce dosya yaratıp butun yerel dısklere klonluyor, load exe dosyasını da sısteme eklıyor ve her açılışta bunu çalıştırıyor. Ozellıkle netvvorkler üzerinde etkılı olan vırüs, sısteme gırdıkten kısa bır süre sonra hard dıski kullanılmaz hale getiriyor. Bundan kurtulmak için ilk olarak AVP Karspersky'yı (anti viral tool kit pro) makineye kurup updatelerını internetten yuklemek gerekiyor. Çünku bu yeni bır vırus olduğundan mevcut antı vırus yazılımları sırcan E'yı bulamıyor Aralarında Turkiye'nın buyük gazetelerının de bulunduğü pek çok kuruluş cuma gununden berı bu maılle yayılan vırusun etkısi altında kaldı. Gazeternız de bu virüsün saldırısına uğrayan kuruluşlar arasında. Ancak Cumhurıyet. sıstem servısımızde çalışan, Cemal Balkış, Bulent Coşkjn, Eyup Savaş ve Erdem Taşkıran'ın yoğun çalışmaları sonucunda bu saldırıyı neredeyse hasarsız atlattı. Son olarak yınelemekte yarar var Intenetten gelen eklı hiçbır dosyayı açmamak yada çok iyı bir antıvirüs yazılımı gerekiyor.