Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 5 KASIM 2001 PAZARTESİ
HABERLER
Sadece kamu yatınmlanmızdeğü, paramızve 'onurumuz' da yabancılara teslim
Ihale^fosası'tuzak'lanTanör hakkında
karar günü
• ANKARA
(Cumhuriyet Bürosu) -
Rektorler Komıtesı ve
Ünrversıtelerarası
Kurul. bugun
toplanıyor
Ünı\ersıtelerarası
Kurul'da, Istanbul
Ünıversıtesı
Rektorluğu'nden ızın
almadan ucret karşılığı
TUSİAD'a rapor
hazırladığı suçlaması
yoneltılen Prof Dr
Bulent Tanor'un
meslekten atıhp
atılmamasına ılışkın
karar venlecek
Koçkar'ın
oldurulmesı
• Yurt Haberieri
Servisi- A.ğn'nın
Doğubeyazıt ılçesınde
guvenhk guçlennce
yapılan baskın
sırasında Burhan
Koçkarın
oldurulmesıyle ılgılı
olarak bır polıs
memuru tutuklandı
Bolgede ıncelemelerde
bulunan ınsan haklan
savunuculan ve baro
yonetıcılerı, olayı
"yargısız ınfaz' olarak
nıteledıler
14 öğrenciye
uzaklaştırma
• İstanbul Haber
Servisi- Istanbul
Teknık Unıversıtesrnde
(ÎTU), kayıtlar
sırasında "hazırlık
parası" olarak toplanan
180 mılyon lıra ıçın
yenı kayıt yaphran
oğrencılere 'dılekçe
yazıp ıtırazda
bulunabıleceklen"
uyansında bulunan 14
oğrencı. bır donemle
bır yıl arasında değışen
cezalarla okuldan
uzaklaştınldı ÎHD
Istanbul Şubesı'nde
basın açıklaması yapan
oğrencıler,
arkadaşlanna
"haklarını
anımsattıklan ıçın"
polıs tarafından
dovulerek gozaltına
alındıklannı ıddıa
ettıler
SİP'ten kınama
• İstanbul Haber
Servisi - Sosyalıst
îktıdar Partısı'nden
(SlP) yapılan yazılı
açıklamada,
Afganıstan'a asker
gondenlmesı kınandı
Açıklamada,
"emperyahstlenn
yuksek faızlı kredılen
karşılığında gençlen
cepheye surmeye
çekınmeyenlerden
hesap sorulacağı"
kavdedıldı
• Türkiye'yi tüm "uluslararası ihale pazanna"
açmaya aday bir "IMF dayatması" şeklinde
hızlandınlan "Devlet İhale Yasası Tasansı"
artık TBMM'de. Taslağın "Hükümet Karan"
olarak Meclise girip "öncelik" kazanması için
bakanlann "acele ricalanyla" imzaladıkJan
taslakta bazı bölümler hâlâ nokta nokta.
• Düzenlemenın bütünü ıçmdeki amaç çok
"belırgin". Türkiye'de "devlet parasıyla"
ya da devletin bulduğu kredı vb. kaynaklarla
yapılan ne kadar "kamu yatınmı" varsa, bu
taslağın yasalaşmasından itibaren artık
"yabancı firmalann katılımına da açık
olarak ihale edilecek."
OKTAYEKtVCİ
A\Tupa Biriiği ne (AB) eko-
nomık "uyum" gerekçesıyle
hazırlanan. ancak AB uvelığı
surecı "beürsiz'' olduğundan
Turkıye'yı tum "uhıslararası
ihale pazanna" açmaya aday
bır "EV1F dayatmasT şeklinde
hızlandınlan "Devlet İhale Ya-
sası TasansT artık TBMM'de
Taslağın "Bakanlar Kuruhı
(Hükümet) Karan" olarak
Meclise gınp "öncetik" kazan-
ması ıçın bakanlann "acele ri-
calarryia" ımzaladıldan taslak-
ta bazı kısunlar hâlâ "nokta-
nokta" ( ) şeklinde "befirsiz"
bırakılmış olsa büe. düzenleme-
nın butunu ıçındekı amaç çok
"benrgnT
Turkıye'de "devlet parasvia''
ya da devleun bulduğu kredı vb
kaynaklarla yapılan ne kadar
"kamuyaümnı" varsa. bu tas-
lağın yasalaşmasından ıhbaren
artık, "vabancı firmalann ka-
ülımına da açık olarak ihale
edilecek™" Boyleceyıllardır
yerlı yuklenıcılere odenen "ha-
kedişler". bundan boyle aynı
yerlı yüklenıcılen "yenerek"
ıhalelen kazanacak olan ya-
bancı firmalann "hakkı" ola-
cak
'Avrupa' blle rahatsız
Taslaktakı ışte bu "IMF he-
definin" aynntılanna değınme-
den önce Turkıye'mn konuyu
"AB hannna" tepkısız ızleyen
kesımlenne bır anımsatma ya-
palım
AB ıçınde bıle ve yıne
"AB'nin ortak çıkaıian" ıçın
y akın yıllarda devTey e gıren bu
gıbı yasalara karşı Tahatsıdık"
ve hatta "radikal muhalefet-
ler" gıderek yaygınlaşıyor
Bunlann en "kararlT orne-
ğı ıse bırkaç yıldır Hoüanda da
gozlemyor Ozellıkle "kent
hizmederrvie'' ılgılı kamu va-
tınmlannın "Hollandalı" \e
hatta "o kentten" yuklenıcıler-
ce ustlerulıp gerçekleştırılme-
sını ısteyen "Hollanda Beledi-
yeleri". hem tek tek hem de
"Belediye Birfflderi» kanalıyla
hukumete baskı yaparak, bu
ozlemlenru gıderek olanaksız
kılan "AB'yebağnnhihalemev-
zuannın" değışmesını ıstıyor-
lar
Muhalefetlennı "gerekirse
ABD'denbfleçıkmalryız" duze-
yıne getıren Hollanda dakı be-
ledıyelenn "gerekçelerr ıse sa-
dece ıhalelenn "tüm AB ülke-
lerinde" yayımlanan ılan ga-
zetelenyle "duyurularak", ya-
bancılann gelıp "işleri" alma-
ye'ye de sokmak ıçın duzenlen-
mış Kamu îhale Yasa Tasan-
sı'ndakı "tesfimryetmaddeleri-
ne" gelınce
• "Eşik Değerler" l\ızağı:
Taslağın 8 md 'sınde getın-
lenbu"önkm"('), 13 ve 58
maddelerle de ılışkıh olarak
kamu yatınmlannda yabancı
fırmalan da ıhalelere çağırma
konusunda "hangi eşikkrin uze-
rinde" bu uluslararası "yanş-
manm" (') olabıleceğını tanım-
lıyor
8. maddeye gore genel butçe-
yerfi istekliler lehine yüzde 15'e
kadar fnat avantajı (...) konu-
labüir. (Yanı "konuhnaya" da
bılır O E )"
Pekı, ozellıkJe Turkıye'dekı
"enflasyon" dıkkate alındığın-
da. hukumetçe "şundilik"' "ma-
kul" gorulebılen bu eşıkler, kı-
sa bır sure sonra hemen her şey
ıçın yabancılan da çağınnaya
olanak sağlayacak "düşük de-
ğerler" halıne gelınce ne ola-
cak9
Bu sorunun yamtı da tasla-
ğın 62 maddesınde yer alıyor
v e eşık değerlerle dığer para-
• Yabancı yüklenici 'eşiklerini'
belirlemede 'tek yetkili' Maliye Bakanı.
Üstelik 'kamuoyıına kapalı' yöntemlerle.
• Kamu hizmeti için alımları ve
inşaatlan, 'kamu' değil 'özel sektör'
denetleyecek... Devletin paralannın
'harcanmasına' bile 'kamu'
kanşamayacak...
• Yüklenicilerde 'meslek ahlakı' sadece
yerlilerde aranırken, yabancı
isteklilerin tümü 'namuslu' ve
'uzman' kabul ediliyor...
sındakı yaygınlaşma değıl
Beledıyelen çıleden çıkar-
tan. AB bunyesınde oluşturul-
muş "thale MasasTnm surek-
lı kendılennı "izleyerek", bu
kurala uymadan yatınmlannı
yerlı yuklenıcılere v ermek ıs-
teyen Hollandalı yerel yone-
tımlen "cezayağmunına" tut-
ması Ustehkbucezalaroden-
lı "ağff" ve "yüksek" kı, aynı
ışı yabancı bır fırmaya verse-
ler. daha "kârh" çıkabılırler
Tesllmiyet maddeterl
A\Tupa'dakı ışte boylesı "ge-
rilimlere'' bıle aldınlmadan,
aynı kuralı bu kez "tüm dün-
yaya açık" bu- yasayla Turkı-
ye dahıl daıreler v e katma but-
çelı ıdarelenn "mal veya hiz-
met" alımlannda "130 mihar
TL", dığer kamu ıdarelen ıçın
aynı alımlarda "200 mihar TL".
ve tum kamu kurumlannın "ya-
pnn" (ınşaat) ıhalelennde ıse "5
trflyon 300 milyar TL" rakam-
lan "eşik" değerlen oluştura-
cak
13. maddede, bu eşıklenn al-
tındakı v e usründekı "atan" ve
"yapım" ıhalelennde ızlene-
cek "ilan" koşullan tanımla-
nırken, 58. maddede ıse ozetle
şoyledenıyor "Eşikdeğerlerin
altmdaki Ihalelere sadece verB
isteklilerin kaülmasma ve eşik
değerlerin üzerinde \abana ıha-
lelere de açılan ihalelerde ise
sal lunıtlenn her yılın 1 Şubat
tanhınde "günceDenmesi" ıçın
sadece "Maliye Bakanhğı'na"
v e tek başına ">-etki" v enyor
Yanı, yabancı v atuımcılann ya
da "onlan temsilen" IMF he-
yetlennm, bu konuda yıne sa-
dece "Maliye Bakanmı" mu-
hatap alarak, onu tek başına
"ikna" yoluyla "eşikleri ayar-
lamalan"na yasal ortam hazır-
lanıyor
Boyleceyasanındaha5 mad-
desındekı, "açıkhk, şeffaflık,
güveniUrtik, rekabette eşitiik"
v b gıbı "temel Ukeler" (') he-
men rafa kalkabıleceğı gıbı,
aynı maddedekı "kamuoyu de-
netimi" hedefı de yıne yaban-
cı yuklenıcılenn "eşikpazarb-
ğmda" tumuyle ortadan kaldı-
nlıyor
• Kamusal Denetim "Özel-
leşnor":
Taslağın "avııı hedefe uyum-
hı" dığer bır "radikal" yerulı-
ğı de kamu ıhalelenm "kamn-
nun" değıl "özel kişi ve firma-
lann" bellı ucretler karşılığın-
dadenetlemesı Zaten bu neden-
le. şımdıkı "Devlet thale Yasa-
sı" adındakı "devlet" sozcuğu-
nun de "kaldınldığı"' anlaşılan
tablakta, "devletparasmmhar-
canması" ışte bu v ontemle dev -
let dışı kesımlenn "eHne" tes-
lım edılırken, bu denetmu soz-
de "kamu adına" (') \apacak-
lann gereklı "meslek ahlakı-
na" sarup olup ounadıklannı
saptamak ıçın bıle yeterh "has-
sasiyet" gostenlmıyor
Orneğın 11 maddede "iha-
leye kaülamayacak" olanlarla
bırlıkte "danışmanhk hizmet-
leri" ıçın de bazı kısıtlamalar
getınlırken bu kışılenn "mes-
leki siciDerinin" uygun olup ol-
madığı konusunun "ilgili mes-
lekodasmca" bu yönde turula-
cak bicıller ve oda belgeleny-
le belırlenmesı yonundekı
TMMOB onenlen taslakta yı-
ne yok
Hele uluslararası katıhma
açık ihalelerde, yabancı firma-
lann ve yabancı danışmanlann
meslek ehğı ve ahlakı açısın-
dan da ırdelenmesıne yönelık
hıçbıronlembulunmuyor Ya-
nı, bu konu, eksıklığıne rağ-
men sadece "yerliler" ıçın
onemsenırken, yabancılann
"tümü" baştan "namushı" ve
"uzman" kabul edılıyor
Yenı Kamu Öıale Yasası, ış-
te bu gıbı "IMF onayh" tuzak-
larla bırlıkte sayın "bakanlan-
nuzm" da ımzalanndan geçtı ve
şımdı TB\ıM'de Yanı "uhı-
saJ irademizin" en yuce v e de-
mokratık "uhısal yasama" or-
ganımızda
Sadece mılletvekıllennı de-
ğıl, "mflBvetçi" \ e "Atatürkçü"
kamuoyunu da dıkkatle ızlıyo-
ruz
Prof. Alacakaptan: DGM'ler artık kaldınlmalı
HATtCETUNCER
Devlet Guvenlık Mahkemelen'nın
(DGM) banka yolsuzluklan ve çete da-
valannda bırbm ardrna görev sızlık ka-
ran vermesı ve bazı suçlann DGM'le-
nn gorev alanmdan çıkanhnasını ongo-
ren tasan, bu mahkemelenn yemden
tarnşümasına neden oldu DGM konu-
sunda gorûşlenne baş.vurduğumuz Bıl-
gı Ümversıtesı Ceza Hukuku oğretım
üyelennden Prof Dr Uğur Alacakap-
tan, "Bu tasan ile313. madde. çete suç-
lan ve çeteye yardıma üişkin 314. mad-
de DCiM'lerin kapsamından çıkanb-
yor. Büyük bir rahatiama mevdana ge-
lebiBr. Ama bence arük DGM'ler yaş-
lannı doldurdu. Arük fonksiyon sap-
ma dönemine girdL DGM'ler güvenOen
yargı organlan ohna vasfinı buvıik 61-
çüde yitirdi. Korkulan ve korku yarat-
nıası beklenen vargı mercOeri hafine do-
nüsür haie geldL Bu mahkemeleri arOk
ortadan kaldınnak gerekir diye düşü-
nüyorum" dedı
DGM'lenn ıhtısas mahkemelen sa-
yılabıleceğını ıfade eden Prof Dr Ala-
cakaptan. "Öyle suçlar girdi ki bu mah-
kemekrin göreviiçine, asd baknıalan ge-
reken suçlarla ilgili davalann aksama-
sma >ol açû. DGM'ler anayasanın 143.
maddesindtki de\letin ulkesi ve miDeti
ile böhuunez butunluğu, hur demokra-
tik düzen, anavasada belirtilen Cunı-
huriyet aleyhine işknen yani demokra-
tik,laik, hukukdevletive doğnıdan doğ-
nıva devletin iç ve dt; güvenüğini Ugflen-
diren suçlara bakmakla görev lidir" de-
dı
tş yoğunluğunun davalann geç so-
nuçlanmasına neden olduğunu kayde-
den Alacakaptan, sokak çetelenne bı-
le DGM'nın bakmasuıı eleştırdı Suç-
lunun yakalanması surecınde DGM
sav cısının konuya bakmasuıın, sanığın
savunma hakkı dahıl bazı haklardan
mahrum kalmasına neden olduğunu an-
Iatan Alacakaptan. "Eğer adaletten kor-
kar hale geldiv seniz adalet arük adalet
oimaktan çıkmıştır. Bu memkkette iki
türlü sanık var. Bir normal adalet mer-
cflerinde v-arguanan. haklardan istifade
edenler var, bir de DGM'de savunmay-
la ilgili haklanndan bile vararlanama-
yanlar" dıye konuştu
DGM'lenn ustun mahkemeler olma-
dığnıı vurgulayan Alacakaptan şoyle
devamettı "Sav cdardabiraz daha faz-
la etki varatmak için mi nedir bilmho-
rum_ Ozeflikle banka suçlarmda şu ka-
dar defadolandıncıhkvapüğLşu kadar
defa bankanm aleyhine suçunu işledigi
iddiasıyla o adet kadar suç olduğunu
kabul ediyorlar. Ortaya 5 bin 850 sene
gibi cezalar çıkryor. CHsa isterse bin ta-
ne suç işlesüv en çok36 seneverecek. Bu-
nun, hukukun bu hükümlerini bilme-
yen kamuoyu üzerinde yaratacağı tesir
•Işleruıı yıne yuruttuler, 30 sene ile kur-
ruîdular' oluyor. Bu 'Daha fazla etkın,
korkurucu hale gelelım' diyeyapıhyor-
sa, ashnda adalete hizmet edilmivor."
IR NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalisfar@yahoo.com
"urkıye, çılgınhk atmosferıyle nor-
mdlık arasındakı dengeyı bır turtu ku-
ranıyor Bır yandan normal olan sureç
ışlıvor Turkıye, Avrupa Bırlığı'ne uye ol-
ma ıradesını donum noktalarında vur-
guamaktan kaçınmıyor Bu nedenle ıkı-
nasıkına da olsa, bu surecı kolaylaştı-
racak adımlar atıyor Ulusal Program
buiun ıçın yazıldı Anayasa değışıklık-
lerbunun ıçın yapıldı
Sureç boyle ışleyebılır Turkıye Ceza
Yaiası'nı Seçım Yasası nı, Sıyası Par-
tle Yasası nı demokrası ve ozguriuk-
lern onunun açılması yonunde değış-
tırolır Guvenlık devletını hukuk dev-
tetne, ozgurlukçu devlete donuşture-
ce değışıklıklen yapabılır Kıbns konu-
su'da Denktaş'ta sımgelenen uzlaş-
ms çızgıyı aşabılır
• • •
rtakul duşunduğumuz zaman, ken-
dirızı bu ulkeyı yonetenlenn yenne koy-
dugumuz zaman her şeyın kolayca ço-
zuîbıleceğını sanıyoruz Gelın gorun
kı, olay olduğunu sandığımız değışık-
lıktr bır turlu gerçekleşmıyor Sonun-
Düzyol Yerine Dolambaçlar
da cıddı bır tıkanmayla yuz yuze gelı-
yoruz
O zaman, yenıden çozum arayışlan
başlıyor Artık Ecevit'ın yaşlandığı ve
sağlığının da elvermedığı bır an once
değıştırılmesı gerektığı yuksek sesle
soylenıyor Bu kargaşa ıçınde k/rk yıllık
Suleyman Demirel yenıden sahneye
çıkıyor
• • •
Turkıye'mn yapısal bır krızden geçtı-
ğını ve sorunun kış/lenn çok otesınde
olduğunu bız bılıyoruz bu ulkeyı yone-
tenler de bılıyorlar Artık genış krtleler de
yaşadıkları buyuk ekonomık çokuş ne-
denıyle bunu hıssedıyortar Fakat boy-
le bır koklu değışıklık konusunda umut
sahıbı olamıyoruz Bu değışıklıklen Tur-
kıye nın yapamayacağını duşunup ka-
ramsarlıklara kapılıyoruz
Mersın deyım 68 lı doktor arkada-
şım Mahsun Kırtaş'la karşılaştık
Onunla bırlıkte Guneydoğu ve Doğu ıl-
len doğumlu 9 doktor Mersın den baş-
ka ıllerın kasaba ve koylerıne suruldu-
ler Ne Sağlık Bakanı ne de Içışlerı Ba-
kanı bu surgunun gerekçesını açıkla-
yabılıyor
Daha açıkçası onların da ıradesının
otesınde bırguç, bu surgunun yapılma-
sını ıstıyor gıbı Onlar da sankı bu ta-
lebe boyun eğıyorlar Gunay Çapan la
telefonda konuşuyoruz, bu kez Esen-
yurt'ta yenı gozaltılar ve baskınlar ya-
şanıyor Gürbüz Çapan ın 83 yaşında-
kı babası gozaltına almıyor Ikı gundur
jandarmada sorgulanıyor Bır yerden
duğmeye basıldığı anlaşılan operas-
yon ınatla surduruluyor
• • •
Bunları sıyasılerle konuşuyoruz, on-
lann otesınde bır mudahale olduğu a-
lenımı edınıyoruz Boyle o kadar çok or-
nek var kı burada gunlerce yazsak brt-
mez
Bu mudahalelerı konuşurken Dışış-
len Bakanı ismaıl Cem Kıbns konusun-
da gerılımı arttıran açıklamalar yapıyor
Normal olarak yuruyebılecek bır su-
reç umutsuzlukyaratacakvırajlarasap-
maya başlıyor Çozum yorgun ve yaş-
lı Başbakan ın değıştırılmesıne gelıp
dayanıyor Ya da erken seçım çağnla-
nna
•••
Tam anlamıyla bır umutsuzluk tablo-
su Butun bu olumsuzluklan alt alta sı-
ralıyorsunuz ve çıkış yok sonucuna va-
nyorsunuz Ancak, bır başka gerçek
daha var Boyle gıtmez Ustelık, Baş-
bakan'ın değıştırılmesıyle de çozule-
mez
Bu noktada ANAP ın hazırlıklan bır
başlangıç noktası olabılır mO Hukumet
ortağı bır partı olarak bazı adımlar atıl
ması ıçın bır zorlamada bulunabılır mı'?
Kafamda sorgulayıp duruyorum ve
umutlu sonuçlara varamıyorum
Turkıye, bır devlet knzı yaşıyor Sıya-
sı alan bunun kuçuk bır yansıması Bu
halıyle sıyası alanın bır çozum uretme-
sı de mumkun gorunmuyor O enerjı, o
guç orada henuz oluşmuş değıl Top-
lumdankopuk merkezı devletin bır par-
çası halıne donuşmuş sıyası tablo, umut
vermıyor
Bu tablo ıçınde halk yok, sıyası par-
tılenn dayandığı krtle yok Guvenlık dev-
leti şu anda bır krız devletıne donuşmuş
durumda Buknzdenyararlananlarguç-
lennı korudukça kısa vadede bır çıkış
yolu da gorunmuyor
• • •
Bugun b«- çıkış yolu gorunmuyor ama,
uzun vadede de guvenlık devleti tercı-
hının bır geleceğı de gorunmuyor Çı-
kış, duz ve net bır yoldan kolayca bu-
lunabılır Gorunen o kı bu yoldan de-
ğıl, dolambaçlı yoldan gıdılecek Buka-
ramsar tabloya rağmen hukuk devleti
dışında bıryere grtmek mumkun gorun-
muyor
Ancak yenı bır kargaşa yaşamamız
da kaçınılmaz şekılde kendını hısset-
tınyor
2000^IJ YILLARDA
ERDAL ATABEK
Değerler Sistemi
Olarak: Atatürk...
'Atatıirk'u bır 'değerler sıstemı' olarak anlamanın
daha onemlı olduğunu duşunuyorum 'Değerler sıs-
temı', bızım ıçın hem onu anlamak hem de duşunce-
lennın, hayatının ve yaptıklarının anlamını butunleştır-
mek açısından onem taşıyor Bunu yapmak yenne
Ataturk'u bırtanh olgusu olarak, bıryaşamoykusu ola-
rak ya da bır tapınç nesnesı olarak ele almak yetersız
ve haksız bır tutum oluyor
Ataturk bızehangı 'değer/ers/sfem/'nıbıraktı'?
Du-
şuncelen sozlen hayatı yaptıklarıbızeneleranlatıyor^
Bu sıstemı on art başlık altında ele alırsak nelen bulu-
yoruz?
1. Yaşamın ınsan ıradesıyle duzenlenmesı:
Değerler sıstemı'nm ılk basamağı budur ve çok
onemlıdır Yaşamın duzenlenmesı ıçın 'hangı trade'run
eksen alınacağı bugun de tartışma konusudur Yaşa-
mın duzenlenmesı ınsanın ıradesı ve karanyla mı ol-
malıdır yoksa 'ılahı ırade' ya da ınsanın dışındakı ıra-
de merkezlennın buna karar vereceğı mı kabul edıl-
melıdır'' Bu tartışma ınsanlık tanhının en eskı tartışma-
sıdır ve ancak aydınlanma ve ronesans donemlennın
sonucunda 'dunya yaşamın/n duzenlenmesı' gokyu-
zundekı ılahı ıradeden yeryuzundekı ınsan ıradesıne
geçmıştır
'Yaşamın ınsan ıradesıyle duzenlenmesı', kader, ta-
lıh baht alın yazısı şans, uğur gıbı yaşamı duzenle-
dığı one surulen etkenlen devre dışında bırakmakta-
dır
2. Akılcıhk:
'Değerler sıstemı'nm ıkıncı basamağı 'akılcılık'br
'Akılcılık' yaşamın ınsan ıradesıyle duzenlenmesıyle
bağlanblı onemlı bır değerdır, çunku yaşamı duzenle-
mek zorunda olan ınsan bunu 'akılyoluyla' yapmak
zorundadır Eğer aklını kullanmazsa elbette pek çok
yanlış yapacak bunun da sonuçlarına katlanacaktır
Aklını doğru kullanmamak ınsana yaşamını duzenle-
yememek gıbı yuksek bır bedele mal olur
3. Bıreysel ve sosyal sorumluluk:
Yaşamın ınsan ıradesıyle duzenlenmesı ve akılcılık,
yuksek duzeyde bıreysel ve sosyal sorumluluk değer-
lennın kazanılmasını zorunlu kılar Çunku yaşamını
kendı ıradesıyle duzenledığını bılen ınsan, akJını doğ-
ru kullanmak zorundadır Bunun ıçın de hem kendı ya-
şamı hem de bırlıkte yaşadığı çevre ıçın (aılesı, arka-
daşlan, yoresı, ulusu, dunya) sorumluluk duymak zo-
rundadır Bu da zorunlu olarak bıreysel ve sosyal so-
rumluluk bılıncının gelışmesıne bağlıdır
4. Bılımın yol göstencılığınde yurümek:
Yaşamın duzenlenmesınde, aklın kullanılmasında so-
rumluluk bılıncınde ne, neden, nasıl', sorulannın ya-
mtlanmasında yol gosterıcı olan bılım olacaktır 'Bılı-
mın yol gostencılığı' değen bınyılların mucadelesı so-
nucunda enşılmış yuksek bır ınsanlık değendır Bılım
dışına çıkıldığı zaman pek çok kaynaktan gelen 'dog-
malann yol gostencılığı' kabul edılmek zorunda kalı-
nır Bu dogmalar dınsel yorumlardan, geleneklerden
donmuş bılgılerden hatta bıhmsef bılgılenn tartışma-
ya kapatılmasından bıle kaynaklanabılır Doğru bır yol
gostencısı olarak bılım çok onemlı bır ışaret fenendır
5. Çağdaş uygarlığı hedef seçmek:
Bu hedefı sık sık gosteren Ataturk, ozellıkle bır ul-
keyı ya da bır kulturu değıl, çağın ulaştığı uygarlık ıl-
kelennı gostermıştır Çağın gensınde kalmamak ıçın bu
uygarlık ılkelennı hedef seçerken ulusal benlığımızı
oluşturan dılımıze tanhımıze, koklenmızeozelbıronem
verdığını gostermış boylece onemlı bır senteze ulaş-
mayı amaçlamıştır
6. Bağımsızlık odaklı ışbıtiığı:
Gunumuzun gerek bırey olçeğınde gerekse ulusla-
rarası ılışkılerde buyuk onem taşıyan 'bağımlılık-bağım-
sızlık' konusunda da kendı ıçıne kapanmak-ışbırlığı
yapmak' konusunda da Ataturk, 'bağımsızlığa dayalı
ışbırfığı' modelını seçmış, buna çok onem vermıştır.
7. Güçlu olmak, çalışkan olmak, onurlu olmak:
Bu değerler de hem bıreysel alanda hem de toplum-
sal alanda başanya gıden doğru seçımlerdır
8. Halka dayanan meşru zeminde karar almak:
En guç durumlarda bıle bu değerden şaşmayan
Ataturk, çok onemlı bır ılkeye ışaret etmıştır Toplumun
karar surecıne katılımı her duzeyde başarının yo\u ka-
bul edılmıştır
9. Süreklı gelışme amaçlı dinamızm:
Bu değer, değışım' fetışızmınden çok farklı bır dı-
namızme ışaret etmektedır Gelışım sureklı bır amaç
olacaktır ve durağanlık en buyuk tehlıkedır Gerçek de-
ğışım budur
10. Banş ve güven ıçinde ışbirliğı:
Yalana dolana, kandırmaya dayalı olmayan karşı-
lıklı yaraıiarı gozeten sağlıklı ışbirliğı Kendınle de, ya-
kınlannla da, komşulannla da, herkesle de ılışkının ıl-
kelen bunlar olacaktır
Buon onemlı değen alalım kendı hayatımıza da ın-
san ılışkılenmıze de, toplumsal çalışmalanmıza da uy-
gulayalım Başannın yolunu kendımıze de ulusumu-
za da açalım
Ataturk u de bu 'değerler sıstemı'yte anlayalım
Onun da bıze anlatmaya çalıştığı buydu O bıze bır
'değer sıstemı'nı emanet ettı
e-maıl: erdalatak " superonline.com
Faks:0 212-513 90 98
Sema Piskinsüt:
Işkenceyle mücadele
henüz başlamadı
İstanbul Haber Servi-
si - Eskı TBBM Insan
Haklannı tnceleme Ko-
mısyonu Başkanı v e ba-
ğımsız mıllehekılı Se-
ma Piskinsüt. TUYAP
20 tstanbul Kıtap Fu-
an'nda "FiKstinAskısm-
dan Fezlekeye-tşkence-
nin Kitabı" adlı kıtabı-
nı ımzaladı
Yurttaşlardan çok
olumlu tepkıleraldığını
belırten Pışkınsut, kı-
tapta 1998-2000 yıllan
arasında 8 bin 500 kışıy-
le yuz yuze goruşulerek
yapılmış araştırmanın
sunulduğunu ıfade ettı
Işkencenın cezalandı-
nknasrnın, yargıda ek-
sık kaldığını da savunan
Pışkınsut, "içişleriBaka-
nı Ruştu Kazım Yuce-
len'in, 8 ay içerisinde 32
kamu görev lisini' ışken-
ce gerekçesıyle' görev-
den ahnasuu nasıl de-
ğeriendirdiğr şeklınde-
kı soruya şu karşılığı
\erdi "Yapılanherşey,
aolan her adım önemİL
\ma yeterli değildir.
Gerçekten işkenceyle
mücadele henuz başla-
mannşar. İşkenceyle mü-
cadeledeen önemBsi, ka-
rarhlıktır. O da şu an
yok."
Pışkınsut'un Bılgı Ya-
yınevı tarafından geçen
ay yayımlanan "FiKstin
Askısından Fezlekeye-
İşkencenin Kitabı"adlı
kıtabında. TBMM Insan
Haklan tnceleme Ko-
rrusyonu'nun ışkenceye
yonelık yaptığı ıncele-
melenn raporlan v e baş-
kaek belgeler bulunuyor