Katalog

22 KASIM 2001 CUMHURİYET SAYFA SAGLIK GÜNJN ADAMI .<*» TURHAN SELÇUK KARAKJEF KARAKT3SİZLİK OLAN GÖZIÜKLÜ S/Mİ'NÎN HARJCULÂDE KIVKTMALARI . X RIS1M IEKMİLİ BİRDES Frmalar, araba, cep telefonu, televizyon, buzdolabı, yurtdışı seyahati gibi hediyeler veriyor PromosyonunkadarilaçSAADET L SLU Ilaç firmalannın, hekimlerin kendi ürünlerini hastalanna yazmalan kar- şılığında verdikleri promosyonlar gi- derek çeşitleniyor. Kömür, su ısıtıcı- sı. araba, cep telefonu, televizyon, ara- ba lastıği, buzdolabı, yurtdışı seyaha- ti hatta "bayanlar" bile ilaç firmala- nnın promosyonlan arasına girmiş du- rumda. Günümüzde artık doğal kar- şılanan promosyon çalışmalannın bil- gilendirme ve eğitimin dışına taşma- sı, bazı çevTelerin etik tartışmasıru başlatmasına neden oluyor. Penisilinlerin ardından 1950'h yıl- larda tetrasiklinlerin piyasaya sürülme- sıyle başlayan promosyon çalışmala- n günümüzde akıl almaz boyutlara ulaştı. îzmir Tabıp Odası Genel Sek- reteri Dr. Aşkm Demirci. küreselleş- meyle birlikte sosyal devletin kenara DİŞ BAKIMI YOK Türkiye'nin ağzı bozuk AıNKARA (ANKA) - Türk Dışhekimleri Birliği'nin verilerine göre Türkiye'nin ağız sağlığı SOS veriyor. 35-44 yaş grubunda kırsal kesimde çürük görülme sıklığı yüzde 98 olduğu, şebir çe\Tesinde yüzde 79 olduğu, şehirlerde yüzde 76 olduğu bıldirildi. Türkiye'de 22 Kasun "Ağız ve Diş Sağhğı HaftasT olarak kutlanırken Türk Dişhekimleri Birliği'nin Türkiye'nin ağız ve diş sağlığı araştırması ıç karartıcı bir tablo çiziyor. Araştırmaya göre 6 yaş grubunun süt dişlerinın yüzde 83'ü çürük. 20-24 yaş grubunda diş çürüğü nedeniyle kişı başına tedavi edilmesi gereken diş sayısının 5.48 olduğu belirlenirken bu oranımn 25- 29 yaş grubunda 7 olduğu ortaya çıktı. 12-13 yaşlannda her 100 çocuktan 81-84'ünün dişlennde çürük olduğu, 30-34 yaş grubunda ise 100 kışıden 97 sinin çürüğünün bulundugu bildırilirken bu rakamın korkunçluğuna dıkkat çekildi. Diş hekımine yıllık baş\Tiru sayısı gelişmiş ülkelerde 5 iken Türkiye'de 0.7 olduğu kaydedildi. MEME KANSERI Erken teşhisin önemi büyük İstanbul Haber Servisi - Genel cerrahi uzmanı Dr. Canan Uzel, erken teşhis edilmesi halinde meme kanserinin tedavi edilebilme şansının çok yüksek olduğunu \nrguladi. Uzel, "Aksi balde kanser vücudun diğer bölgekrine, özeDikle akciğer ve karaciğere de v'ayılabiHr" uyansında bulundu. Feshane Fuar Merkezi'nde Lifex Sağlıklı Yaşam Fuan'na katılan Canan Uzel, Türkiye'deki istaristiki bilgilerin yetersiz olmasından yakındı. Batı ülkelerinde her 8 kadından birinın meme kanserine yakalandığım anlatan Uzel, hastalığın görülme sıklığının 35'li yaşlardan sonra arttığını vurguladı. Uzel. 35 yaş üzerindeki her kadının yılda bir kez mamograti çektirmesi gerektiğini söyledi. Uzel. hastalağın belirtilerinin "memede şişlik. sertlik, cfltte değişiklikkr, meme başında akuıü ve içeri çeküme" olduğunu söyledi. • Bu yıl 4 milyar dolar olması beklenen ilaç pazarında promosyonun payının 600 milyon dolar olacağı tahmin ediliyor. Türkiye genelindeki 86 bin doktordan 50 binine ilaç firmalannın temsilcileri ulaşıyor. itılmesinin hekimlik mesleğinde de kendini gösterdiğini söylüyor. Bazı hekimlerin hastanede baktıklan has- tanın ameliyatını özelde yaptıklanm, ortopedi, göz gıbi alanlarda yer alan aparatlann gereksiz kullammının söz konusu olabildiğini söyleyen Demir- ci, en yaygın istismarın ise ilaç sektö- ründe görüldüğünü vurguladı. Demir- ci, promosyonun boyutlan hakkında şu bilgileri verdı: "Geçen yü 5 milyar dolar olan üaç pazanmn bu yıl 4 milyar dolar olma- sı bekleniyor. Promosyonun oranı ise yüzde 15. Bu 600 milyon dolar yapar. Türkiye genelindeki 86 bin hekimden 50 binine mümessil ulaşıyor. Hekim başına 12 bin dolareder. Vani ayük bin dolar. Bunun yaroının hatalı olduğu- nu düşünsek bile hekim başına ayük harcama 500 dolardır. Bu hekimin ma- aşından daha fazla. Bu olay 9O'lı yıila- nn başında güzel bir kalem, Moknot- la başladı. Bugün ev alederi ilaçlann saüş oranlannın vüzde 5-10'u, kömür, araba lastiğL, ayakkabL, özellikle rad- yoloji alanında araba, kadın gibi talep- ler var. Bu iki kişi arasında kalan bir diyalog. İspaö yok." Hekimler sahlp çıkmıyor Konunun ele ahnması için 1.5 yıl ön- ce eczacılar ve ilaç işverenleri ile or- tak bir seminer düzenlenmesine çalı- şıldığını belirten Aşkın Demirci. "Ra- por hazuiamak için 8 bin üyemize yap- bğunız duyuru sonucu 11 üye ilgilen- di. Bu toplanülaruı ikinci rurunda sa- yı 6'ya, üçüncü rurda ise3'e düştü. He- idmİer bu işe sahip çıkmıyor" dedı. Asıl pazan yaratmalanna karşın hekim- lerin kârdan ancak yüzde 1 lik pay al- dıklanm belirten Demirci, tüm sorum- luluğun hekimlere yüklenmesmin de hatalı olacağını kaydetti. Demirci. "Bir hekim günde 100 hasta bakryorsa, a>- da 44 nıilyar lira gelir. Hekim de bu pa- zardan nerde benim payun diyor. Pro- mosyon almamış kimseyok. Biz birbi- rimizi yargılama noktasuıda değiliz. Sigara>ı tek başına bırakamayanlar, Sigara> la Savaşanlar Vakn'nın "0212 216 26 26" numaralı -İstanbul Destek Hat- ü"nı arayarak, vakfin uyguladığı, 1 saarte sigara bıraküran yöntenüe bo zararlı ahşkanhktan kurrulabilirier. Sigarayı birakmak için geç değilİSTANBUL (AA) - Tiryakilerin, "sinirterinıi yabştınyorn , "sıkmfjlanıru gjderiyor". "düşünmeme yarihnı edryor". "kendime olan güvenimi arttmyor7 ' gibi avuntularla sıkı süaya bağlandığı sigarayı bırakmak hiç de zor değil, yeter ki karar verin... Sigarayı bırakmaya karar verdiyseniz, işte size bunun 20 formülü: • Kendmize inanm ve güvenin. Sigarayı bırakabüeceğinize inanın. • Bu listeyi okuduktan sonra, önerüeri kendinize uyarlayın ve kendi planınızı yapın. • Sigarayı bıraknıa sebeplerinizi ve bu-akmalda kazanacaklannızı not ednL • Ailenizden ve arkadaşlannızdan sigarayı bırakma karannızı desteklemelerini isteyin. • Sigarayı bırakmak için bir gün befirleyin. Bugünün yeni hayahruz için bir başlangıç olduğunu düşânün. • Sigarayı bırakmak için bir doktora danışabıhr, onun yardım ve önerilerini alabiUrisiniz. • Kendinize bir egzersiz progranu beürleyin. Spor yaparken sigara içmek akhnıza gemıeyecektir. • Her gün 3-5 dakika nefes egzersizi yapın. • Birisi size sigara ikram ederse reddedin, "kullanmıyorum" deyin. • Sigarayı tamamen bırakacağımz güne yaklaşrıkça, sigara miktannı azaltın. Her gün kaç adet sigara içeceğinizi planlayın, günde bir tane azaltın. • Pek çok riryaki, sigarayı yavaş yavaş değil, bir seferde bırakabileceğini düşünür. Hangi metodun size uygun otduğuna yine siz karar verin. • Sigarayı bırakmak isteyen bir arkadaşınız daha varsa, birükte bunu yapmak daha kolay olacaknr. • Djşkrinizi temiztetin ve her zanıan temiz tutun. • Sigarayı bıraktıktan sonra kendinize bir ödül verin. • Çok fazla su için. • Sigarayı en çok ne zaman istediğinizi düşünün. Bu anlarda sigara içmek yerine hoşunuza giden başka bir şey yapın. • Elmizdekiv^ağzmızdakiboşlukhissinigidennek için sakEçiğneyin,let)lebiyiyin. • Sigarayı bırakma konusunda düşüncelerinizi yazın. Bunu her gün okuyun. • Çoksevdiğunzbirisininresminitaşry'in.Birkâğıda "sigarayı bırakacağuna söz veriyorum" diyeyaan. Canınız her sigara istediğinde bu restne ve nota baknu • Sigara içmek istediğinizde, bir sigara yakmak yenne hislerinizi bir günlüğe yazın. Bu günlüğü her zaman yanınızda taşıyın. Topyekûnbüinç düzevinin ayağa kalk- masıgerekB. Hekiminözlükhaklan dü- zettflmeii" dedı. Vergiden düsürülmell tstismarların önlenmesi için yapıl- ması gerekenin sıfir promosyon oldu- ğunu söyleyen Demirci. illa olacaksa promosyonun vergiden düşürülmesi gerektiğini ifade etti. Demirci, mü- messillenn görevi olan tarafsız bilgi götürmenin ise yeterince yapılmadı- ğmı vurguladı. İstanbul Eczacı Odası Başkanı Za- fer Kaplan ise ilaç firmalannın paha- h ılaçlarda hekimle özel ilişki içine girmesinin hatalı olduğunu söyledi. Kaplan. bazı hekimlerin muadili bu- lunmasına karşın bu ilişkileri nede- niyle pahalı olan ilacı hastaya ver- diklerini belirtti. KALP KRİZLERİ Ilkyarım saat tehlikeli İstanbul Haber Servisi - Semahat Arsel Hemşırelik ve Araştırma Merkezi (SANERC) hemşirelerinden Dr. Emine Türkmen, kalp krizinde ölümlerin üçte birinın ilk yanm saatte görüldüğünü söyledi. Feshane Fuar ve Konferans Merkezi'nde Lıfex Sağlıklı Yaşam Fuan kapsamında gerçekleştirilen "Kalp krizi ve solunum \oOan nkanmasuıda ilk yardrnı" konulu panelde konuşan Türkmen, kalp krizinin gerek gelişmiş. gerekse gelişmekte olan ülkelerde en sık görülen hastalıklardan birisi olduğunu söyledi. Türkmen, kalp krizinin en önemli belirtisı olan göğüs ağnsının göğüs kemiğinin altında ya da kalp üzerinde hıssedildiğıni ancak sıklıkla sol kol, onıuz, çene ve boyun bölgelerine yayıldığını \"urgulayarak kalp knzinin terleme, çarpmtı, sık sık nefes alma. halsızlik gibi belirrileri olduğunu söyledi. Türkmen "Bu benrtiler tanmdığuıda ilk \^pılacak şey bir ambulans çağırmak ve kişiyi istirahate alarak rahat nefes almasını sağlamakur" dedi. DÜNYADA ARTIYOR Şişmanlık kronik hastalık İstanbul Haber Servisi - Endokrinoloji Uzmam Doç. Dr. Şafak Güven, şişmanlığın kronik bir hastalık olduğunu ve verilen her bir kilonun yaşam süresıni 3-4 ay uzattığım v-urguladı. Lıfex Sağlıklı Yaşam Fuan'nda Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi'nin düzenlediği "Obezite (şişmanlık) ve Tip 2 Diyabet" konulu panelde konuşan Güven, Dünya Sağlık Örgütü tarafindan yayımlanan raporda, obezitenin tüm dünya ülkelerinde tehlikeli bir biçimde arttığımn vurgulandığım söyledi. Güven, obezitenin hayat boyu multi disıpliner bir tedavi gerektirdığıni. teda\ının kesilmesi halinde hastalığın yineleyebileceğini kaydetti. Diyabetin ise gelişmiş ve sanayileşmiş ülkelerin hastalığı olduğunu anlatan Doç. Güven "Avrupa'da diyabet sıkhğı >üzde %X Türkiye'de ise yüzde 7^ oramnda görülmekte" diye konuştu. GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ Kredi Kartı Çılgınlığı... Türkiye'nin gelişmişlığini kanıtlayarak Avrupa Bir- liği'ne üye olmayı düşleyen Özal yönetimi, kimi gös- tergelen yükseltmek için kendine özgü yöntemier ge- liştirmişti. Bunlardan biri sürücü ehhyeti sahibi yurttaşların sayısını arttırmak için ehliyet verme işlemini özel kurslara devretmeWi. Başlangıçtaki başıboşluktan dolayı belkı de ömründe otomobil kullanmamış, özel kursun otomobıliyle trafîk parkında birkaç tur ata- bilmiş ehliyetli (!) sürücülerimiz oldu. Bir dönemde- ki trafîk kazası patlamasının bu yanlıştan kaynak- landığı iddıalannı yabana atmamak gerek... Ikincı olarak ülkeyi telefon telleriyle örme ginşimi- ni sayabiliriz. Bu sayede koylerimiz, ındırimli tesisat ücretlerin- den yararlanarak uygarlığın nimetlerınden olan te- lefona kavuştular. Ücuzluk bir süre sonra rafa kal- dırıldı. Telefon konuşma ucretlerı açık ya da kontör saniyesi düşürülerek sade köylü yurttaşlar için el ya- kan tutarlara ulaştı. Ve köylerdekı telefonlann bir bölümü, arandığında konuşulan, dığer zamanlarda ise üzerine tozlanmasın diye dantel örtüler konulan uygarlık süslerine dönüştü. Türkiye'nin tüketim toplumuna ctönüştürülmesi, ka- zanrnadan harcama alışkanlığınm yaygınlaştınlma- sı, Özal dönemının bir başka amacıydı. Banka kredi kartlannın özendırilmesı de bu döne- me rastladı. Ama vardığımız sonucu özetlemek için bir kelime yetiyor: Ürkütücü. Ekonomı Servisi'ndeki arkadaşımız Fatma Koşar, konuyu Cumhuriyet'\r\ manşetine "Kartlarda Faız Çıl- gınlığı" başlığı ile (12 Kasım 2001) taşıdı. Bızde neredeyse âdet hükmüne girmiştir. Mali so- rumluluk doğuran belgeler iki bölümden oluşur. Ön yüzde, normal gozle okunabilen harflerle ba- sılmış bir bölum vardır. Ama ımzalayana yüklenen sorumlulukları sayıp doken bolümler "kannca du- ası" benzerı harflerden oluşur. Zaten okusanız da faydası yoktur. Çünkü okuyun- ca durumu öğrenir ve belgeyı imzalamazsanız kre- di kartını da alamazsınız. Bılmem sizin de dikkatinizi çekiyor mu? Gazete- lerde kimi günler kredi kartı borcu nedeniyle adresi bilinmeyenlere yapılan teblıgatlardan geçılmiyor. Istenilen faızlerin en insaflısı yüzde 175'ten baş- lıyor. Yüzde 400 faız isteyen bankalarımız bile var. Bankalann peşınedüştüğu borçlular arasında, laf olsun diye ödeyebileceğinin çok üstünde alışveriş edenlerin bulundugu bir gerçek. Ama ekonomik bu- nalım nedeniyle işlerinden olmuş, kıdem tazminat- larını bile alamamış olanlann durumu daha da va- hım. Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aygün'ün verdiğı sayılara göre kredi kartı sahiplerinden 423 bin kişi Merkez Bankası'nın kara listesine alınmış. 341 bin kişi de kredi kartı borcunu ödeyemez du- ruma duşmuş. "Başım derde girmesın" diye kınp sarıp odemeye çabalayanları da eklersenız yakla- şık 1 milyon yurttaş borç batağında. Aygün duru- mu yorumlarken •'Takipteki kredı kartı borçları ne- deniyle bankalar ile tüketicı arasında yaşanan ko- valamacanın sürekavına dönüşmesinden endişe edi- yoruz" diyor. İşte size ekonomik batışın bir başka ve yaklaşık 1 milyon kişiyi doğrudan ilgilendiren yönü. Bilınçlı tüketıci olma yolunda öğretici bir "musi- bet" de sayılabilir. Tüketıciyi Koruma Demeği (TÜ- KODER) bu kapsamda bir kampanya örgütlüyor. Aynntılan diğer sayfalarımızda bulacaksınız. 'Zarann neresinden dönülse kârdır" diye boşu- na söylememışler... oerinc@ cumhuriyet.com.tr. Annenin ölümüne neden oluyor Hamilelikte yüksek tansiyona dikkat İstanbul Haber Ser- visi - Cerrahpaşa Tıp Fakültesı Öğretim Üye- si Prof. Rjza Madazh. Türkiye'de gebelik sı- rasındaki anne ölüm- lerinin yüzde 60'ının yüksek tansiyon ile bu- na bağlı etkenlerden kaynaklandığına dik- kat çekti. Mazdalı, "Bu tür hastalann gebelik takibi çok iyi yapılma- h"dedi. Kadıköy Şifa Hasta- nesi tarafin- nağı gebdiğin kendisi. Bu tür hastalann gebe- lik takibi çok iyi yapıl- malı. Tansiyonlan sü- rekli kontrol alünda tu- tulmau. Aksi takdirde, yüksek tansiyon beyin kanamasına. körlüğe, böbreklerdeki hasara bağh olarak böbrek yet- meztiğineve karaciğer- de kanamalara neden olabüir"' diye konuştu. tÜ Cerrahpaşa Tıp Fa- kültesi Öğretim Uyesi Prof. Tank danHarbiye Askeri Mü- ze ve Kültür Sitesi'nde düzenlenen "Obstetrik (kadm has- talıklan) ve Jinekoloji" konulu pa- >-HamileUkteanne (Uümlerinin yüzde 60'ının yüksek tansiyon ve buna bağhhastalıkiardan kaynaklandığtm vurgulayan uzmanhr.butür hastalann gebelik takibinin çok iyi Altınok da Türkiye'de son 10 yıl- da cinsel yolla bula- şan hasta- lıklarda bü- yük bir artış yaşandığını belirterek nelde,gebe- yapdması gerektiğini bunun ne- likte görülen söyledüer. denlerinin "preek- —~ başında, bu lempsT konusu ele ahn- tür hastalıklann beUrti- dı. HaDc dihnde gebelik- siz seyretmesinden kay- te "idrardanproteinçık- naklandığım söyledi. ması ya da albümin" Cinsel yolla bulaşan olarak bılinen ve yük- AIDS, hepatit gibi has- sek tansiyona dayanan talıklarla mücadelede hastalığın Türkiye'de eğitimin önemini vur- görülme riskinin böl- gulayan Prof. Dr. Altı- geden bölgeye değişti- nok, "BirçokBaüülke- ğini belirten Madazh. sindebuhastahklarkü- "Preeklempsi gebdiğin çükyaştaverilen eğHim- 2O.haftasuıdanhıbaren lerle önlenmeye çahşıb- görülnıeye başlar. Ka- yor. Bunda da başann dmlar bu hastabğa ge- olundu. Türkiye'de de bekahncatutuhır,gebe- cinsel eğitim,flköğretim lik bitiminde ise kurru- okullanndan başlaya- lur. Hastahğın asıl kay- rak verilmeü" dedi.