Katalog

SAYFA CUMHURİYET 19 HAZİRAN 2000 PAZARTESİ 8 HABERLERİN DEVAMI Istanbul PB 21 Sınop Y 16 Adana Edirne A 23 Samsun Y 20 Mersin Kocaelı Y 20 Trabzon Y 21 Dıyarbakır Çanakkale PB 23 Gıresun Y 20 Şanlıurfa Izmir Manisa A 29 Ankara Y 19 Mardın A 29 Eskişehır Y 18 Sıırt Aydın A 30 Konya Denizli A 29 Sıvas Y 19 Van Zonguldak Y 18 Antalya A 30 Kars A 18 Hakkâri Marmara nın doğusu, Karadenız ile ıç ve do- ğu Anadolu'nun kuze- Q S J 0 yı sağanak ve gokgu- rultulu sağanak yağış lı otekı yerter az bulut- lu geçecek. Yağışlar Karadenız'de yer yer etkılı olacak. Hava st- cakltğı yurdun guney ve doğu kesımlennde azalacak dığer yerier- Bonn de değışmeyecek. Münih DISMERKEZLER PB 20 Berlin A 27 Helsinki PB 17 Budapeste A 28 Stockholm A 20 Madrid A 35 Londra A 25 Viyana A 25 Amsterdam A 27 Belgrad A 24 Brüksel Paris A 27 Sofya A 24 A 28 Roma A 31 A 28 Atina A 30 A 28 Zürih A 27 Şam Moskova Aşkabat Astana Taşkent Bakû Bişkek Tiflis Kahire Y A A PB PB Y Y A 20 33 23 34 28 32 30 37 A 34 ParçaJı bulutlu k Çok buluflu Yağmuriu kGökgürültülü PlansızekonomiM Baştarafi 1. Sayfada • Kamu fınansman dengesınde sağlanacak iyıleşmeyle kamu ke- sımının mali piyasalar üzerındeki yükünün azaltılarak reel faızlerin düşürülmesi amaçlanıyordu 7. Beş Yıllık Kalkınma Planı'nda kamu harcamalannın önemli bir değişme göstermeyerek yüzde 24'ler seviyesinde kalması, trans- fer harcamalannın (başta faız) pa- yınrn azaltılması, buna karşılık toplam kamu harcamalan ıçinde yatınmlara aynlan paym arttınl- ması planlanmıştı Ancak kamu harcamalan sürekli artış göstere- rek 1999'da GSMH'nin yüzde 40.4'ûne çıktı. Bu gelişmede, fa- iz ödemelerinin yükselmesi belir- leyici oldu. Gerçekleşen transfer harcamalannın GSMH'ye oranı 1995'te yüzde 11.6'yken, 1999'da yüzde 19.1'e yükseldı. Transfer harcamalannın en ağırlıklı bıleşe- ni faiz ödemelennin GSMH'ye oranı ise yüzde 7.3'ten yüzde 13.7'ye çıktı. Kamu sabıt serma- ye yatınmlan plan hedefleriyle uyurnlu gelişerek GSMH'ye oran olarak yüzde 4.2'den yüzde 6.8'e çıktı. • 7. Plan'da GSMH'nin yüzde 10'u düzeyinde kaJması öngörü- leo cari harcamalar. 1999'da \üz- del3.4'eyükseML • 1996-1999 döneminde sana- yi ve hizmetler sektörü katma de- ğerindeki yıllık ortalama artış hı- zı 7. Plan tahminlerinın önemli öl- çüde gerisinde kalarak yüzde 3.5 ve yüzde 3.3 olarak gerçekleşti. • 7. Plan'da tanmın gayri safi miDi hasda içindeki payının vüzde 13'e inmesi, sanayi sektörünün pa- yuun yüzde 27'ye çıkması. hizmet- ler sektöriinün payının da \üzde 60ta kahnası öngörülüyordu. An- cak, 1995'te yüzde 58 paya sahip hizmedersektörü vüzde 61.7've çı- karken sanayi sektörünün payt yüzde 26Jten yüzde 23.2'ye, ta- nm sektörünün payı da yüzde 15.Tden yüzde 15'e gerOedi • 1996-1999 döneminde top- lam yatınmlann GSMH'ye oranı ortalama yüzde 24.2 oldu. Yüksek reel faizler ve sermaye piyasasın- dakı gehşmelerle, özel tasarruflar ydlık ortalama yüzde 8.5 artarak GSMH'dekı payı yüzde 23 4 oldu. 5 yıllık dönemde vergı gelınnde arhşa karşın can gıderler v e hızla artan faiz yükü nedeniyle kamu tasarrufian 1997 yüı dışında nega- tıfoldu. • 1996-1999 döneminde dışsa- ümdaki yühk ortalama arbş hızı yüzde 5İ'te kaldL Gümrük birb- ği sonrasmda dtşsanmdaki yapısal değişim bekknen düzeyin gerisin- de kaldı. • 5 yıllık dönemde dışalımdaki yıllık ortalama artış hızı yüzde 3.3 oldu. Yatınm ve ara mallan dışa- lımındaki artış yüzde 1.8 ve 1.5'te kalırken, tüketim mallan dışalı- mında yüzde 20.3 artış gerçekleş- ti • 7. Beş Ydhk Kalkınma Plam döneminde doğrudan yabana ya- nrun izinleri 6. Beş Ydhk Kafflan- ma Plam dönemine göre artması- na karşın net fiili girişkr yüzde 262 oranında azakh. • 1995 yılında GSMH'nin yüz- de 42.6'sı olan dış borç stoku, 1999'da yüzde 59.3'e yükseldi. • Plan dönemi sonunda kamu kesimi borçlanma gereginin GSMH'ye oranmınyüzde 3-3J'ye düşürülmesi öngörülmüstü. An- cak bu oran 1996-1998 dönemin- de ortalama yüzde 8.6 olarak ger- çekleşti, 1999 yıhnda ise yüzde 14.8'eyükseML • Vergi gelirleri 1995 yıhnda yüzde 17.2 olan GSMH'ye oranı sürekli artış göstererek 1999 yı- lında yüzde 22.1'e yükseldi. • 1996-1999 döneminde net dış borç ödeyici konumunda olan Türkhe'de, bütçe finansmanuıda net iç borç kuuanımınm GSMH'ye oranı 1995'te yüzde 4.8 iken, 1999'da yüzde 12.4'e yükseldi. • Ticari bankalann özkaynaklar ile kânrun toplam kaynaklar için- deki payı 1995 yılı sonunda yüz- de 9.1 'ken, 1999 yılsonu itibany- la yüzde 5.2'ye geriledi. Bankalar 7. Plan döneminde açık pozisyon çalışmaya devam ettileh Açik 'pozisybnun toplam • aktiflere oranı 1996'da yüzde 3.3'ken, 1999'da yüzde 10.5'e yükseldi. • Tahsüi gecikmiş alacaklann toplam kredikr içindeki payı 1995 sonunda yüzde 2.3'ken 1999'da yüzde ll.Tye yükseldi Bankala- nn kamu menkul kıymetierinin toplam aktif içindeki payı 1995'te yüzde 15 iken, 1999 sonunda yüz- de 12 seviyesine yükseldL Cezaevindeki telefon santralına mahkûmların baktığı iddia edildi Bayrampaşa'da yeııi skamlal Istanbul Haber Servisi - "Kontrol edile- meyen cezaevi" olarak bilinen ve son ola- rak 2 kışının ölümüyle sonuçlanan silahlı çanşmaya sahne olan Bayrampaşa Ceza- evi'nde bir skandaldahaortaya çıktı. Maf- ya liderlerinin kokoreç makinelerini ve aş- çılannı da beraberinde içeri soktuğu Bay- rampaşa Cezaevi'ndeki "santral" odasına zaman zaman "mahkûmlarur baktığı ve gelen telefonlan cezaevi müdürüne bile bağladığı ilen sürüldü. Bir infaz koruma memunı ise aramalar sırasında tutuklula- ruı koğuş dışına çıkanlmaması nedeniyle memurlann silahlann saklandığı yerleri göstermekten korktuğunu söyledi. Bayrampaşa Cezaevi'nde geçen cuma günü 2 kışının ölümüyle sonuçlanan silah- lı çatışmada yaralanan 2'si infaz koruma memunı 8 kişinin tedavisi sürüyor. Çatış- mada yaralanan infaz koruma memurian, Çakıcı'nın adamlanndan 8'inin jandarma- daki sevk kâğıdını gördüklerini, ancak 15 gün boyunca sevk karannın uygulanmadı- ğını söylediler. Olayda yaralanan görevlı- lerden biri olayı şöyle anlattı: "D-7 ile D-6 koğuşu arasındaki koridor- da birden mermfler boşabnaya başladı. Ne- ye uğradığunızı şaşırdık. Ola\ anuıda dö- nüp de kimin ateş ettiğine bakamadım. Kendimi, koridorun yanına doğru artom. Koğuşun kapısı açıknuş, içeriye düştüm. Zaten,öJenkrden biri de başka koğuştan si- gara almaya giderken vuruİuyor. Bana isa- bet eden mermi seken mermiydi. Vücu- dumdan çıkanlan merminin ucu ezikti. Vo- rulanlaıia aramızda yaklaşık 50 metrelik mesafe vanh. Ateşaçanlar birer şarjörieri- ni boşaJtnlar." " Bayrampaşa Cezaevi'nde 2 yıknr 20 Id- şj öMürüldü. Son yaşadığunız olav ilk de- ğfl. Üzerine gidilmen. Silahlan infaz koru- ma memurian içeri sokamaz, Çünkü ceza- evine girişte 1 kez jandarma tarafindan aranıyoruz, üd kez de kontrol cihazmdan geayoruz." Isminin yayımlanmasını ıstemeyen bir başka görevlı ise cezaevi santralına zaman zaman mahkûmların "görevfi" gibı bak- tıklannı hatta cezaevi müdürüne bile tele- fon bağladıklannı ileri sürdü. Görevli şöy- le konuştu: "Mehmet Kurt adh mahkûmun. sant- ralda oturarak müdürün bile telefonlannı bağladığını gördüm. Mahkûmlar idareyle öyle içli dışh ki kimi kime şikâvet edeceksi- niz. Seni dinleyecek kimse yok, söylediğin geri dönüyor." A>TU görevlı, infaz koruma memurlan- nın koguşlarda saklanan silahlann yerini bıldıklennı, ancak korkudan yerlerinı gös- teremediklennı ıfade ederek şunlan söy- ledi: "Arama sırasında koğuş mümessüi mahkûm orada dunıp gözlerimin içine ba- kıyor. Yann da ben o koğuşta nöbetçiyim. Silahın yerini biliyonını. fakat şündi ben nasıl silah şurada dh'evim." İnfaz koruma memurlannın örgütlü ol- duğu Tüm Yargı-Sen Genel Başkanı Tekin Yıkhz Bayrampaşa'da. cezaevinde Alaat- tin ÇakKinın adamlanrun başlattığı çete- ler ararası çahşmanın gereklı önlemler alınmadığı ıçın gerçekleştiğını söyledi Kaçartoprağa verildi nede- gün ölen Süleymancnar cemaatinm Bderi Kemal Kaçar, .\NAP Genel Başka- nı Mesut Yılmaz, FP Genel Başkanı Recai Kutan. Istanbul Bü\ ükse- hir Bekdiye Başkanı Ali Müfıt Gürruna, .Ankara Büyükşehir BeJedi- ye Başkanı MeÛh Gökçek, eski L laşûrma Bakam Ahmet Arif Deni- zolgun,bazı mflletveldDeri vebekdiye başkanlannın da araiarmda bu- hınduğu kalabahk bir grubnn kaOküğı törenle toprağa verildL Ka- çar'ın cenazesi, Çamhca'daki viBasından po&s eskortu eştiginde Se- luniyeCamn'negetirfldl Burada lahnan cenaze namazuıın arduıdan Kaçar'm cenazesi Karacaahmet Mezarhğı'nda toprağa verildL m w 6 Olüın cezası kalktnah 9 • Baştarafi 1. Sayfada rektirecek suç işlemiştir. Bu.alüm cezasuun caydm- cı olmadığını göstenniştir. Av nca ölünı cezasuun daha sonra düzeltilemeyecek ha- talara yol açnğı görülmüs- tür" dıye konuştu. Türk, Mehmet Ali Ağca'nın tpekçi cinayetinden kesin- leşmış bır cezası bulundu- ğunu, 1991 yılında yapılan düzenleme nedeniyle yeni- den yargılanması durumun- da da 10 yıldan fazla ceza almayacağını belirtti. Türk, Startelevizyonunda katıldı- ğı bir programda sorulan yanıtladı Türk, Bayrampa- şa Cezaevi'nde meydana gelen olaylarla ilgıli soru üzerine, cezaevlerinde ıç güvenliğın Adalet Bakanlı- ğı'na bağlı görevlilerce, dış güvenliğın jandarma tara- findan sağlandığını anım- sattı. Bu durumun sıkıntı yarattığını, uzun vadede otontenın teke ındınlmesi gerektiğinı söyledi. Ital- ya'dan getırilen Ipekçı cina- yetı hükümlüsü Ağca'nın aftan yararlanmasının söz konusu olmadığını vurgula- yan Türk. "Ağca 1991 yıhn- da yapılan düzenlemeden yanlrlandı. TBMM'de bek- leyen tasanda taamtnüden adam öMürmekkapsam dı- ŞMhr" dedı. Ağca'nın yenı- den yargılanması için bazı koşullann oluşması gerektı- ğini belırten Türk, ölüm ce- zasuun caydıncılığının tar- tışmalı olduğunu söyledi. TBMM'de bekleyen 74 ölüm cezası karan bulundu- ğunu anımsatan Türk, "Bu, onlm cezasuun caydına oJ- madığını göstermiştir. Ayn- ca ölüm cezasuun daha son- ra düzettilemevecek hatata- ra yol açnğı görulmüştür" diye konuştu Ölümcezası- nm, suçlulann ıadesınde en- gel oluşturduğuna dikkat çeken Türk şöyle konuştu: "1997 yıhnda Avrupa Kon- seyi, bürün dünyaya öhım cezasını kaldırma çağnsın- dabulundu. AB. ölüm ceza- suun evrensel olarak kaldV nlması çağnsında bulun- muştur. Türkiye'nin içeri- sindeyer ahnakistediğı dün- ya ölüm cezasuun kaldınl- masuu gerektiriyor." KULTUR • SANAT (O 212) 293 89 78 (3 HAT) ue Senyi İlanlarınız İçin (O 2121 293 B9 7B BEYTEM SANAT GALERISI 10. YILDIZ (5RUBU RE5İM 5ERÖİSİ Yusuf TAKTAK Yıldız Afölyesi Öğrencikri 15-30 Haziran 2000 Bur riU«.CadcWBe> tem Ptızo5.sl'80220 ISTAI^Ul 1H. (0212)231 2300 âOSfflHCı Kişilik dev kadrosu ile Amerikan Müzikal Tiyatro Topluluğu 130 — ~™ J LAMB muzv) adh Hz. Isa Mesih'in müzikal dramayı, ses, ışık ve efektleri ile GÖRSEL ŞÖLEN halinde Istanbul seyircileriyle BOSTANCI GÖSTERİ - MERKEZİ 22-23-24 Haziran 2O. 3O 'da SUNAR 1 GÜLMINE SANAT MERKEZİ R E S İ M SERAMİK ATÖLYELER SERGİSİ 17 Haziran - 20 Temmuz2000 Paar - Paartm Hanç Saat 10 30-18 30 an» apMr. Mnx Zeytınlık Mafı Sporcu Sok No 12 Bakırköy/ISTANBUL M : (Q212)5716016F«tTO1?|S7163K Cafe ilanlarınız \g için 7" Tel:293 89 78 (3hat) 'Enfiosyon ahlcıkideğerlerisarsü' B Baştarafi 1. Sayfada haklann gereğınce korunamadığı kaydedi- len raporda, özelhkle Türkçenın güzel kul- lanımı ve Türk kültürünün gelıştuilmesi- ne ilişkin vurgular dikkat çektı. Raporda kültür alaruna ilişkin amaç, ılke ve polıti- kalar şöyle sıralandı: • Türk kültür değerlerinin ve mirasının korunması, zenginleştinlmesı ve gelecek nesillere gelışürilerek aktanlması esastır. • Milli değerlenn pekişmesi ve güçlü bir şekilde gelecek kuşaklara aktanlması için her kademede verilen eğitimin içeriğinde tarih, sanat ve kültür birikimini ve bilinci- ni geliştırici düzenlemeleT yapılacak. • Anaokullanndan başlayarak eğitimin bütün kademelerinde Türkçenuı güzel kul- lanımı gerçekleştınlecek. • Türk dılı araşürmalanna önem ve ön- celik verilecek. • Türkçe köken bilgisı sözlük çalışma- sı başlatılacak. • Başta Türk cumhuriyetlen ve AB ül- kelerinde olmak üzere yurtdışında Türk kültür merkezlen açılacak. • Türk kültürünün çevre kültürler için cazibe merkezi haline gelmesi sağlanacak. • Kültür alarunda vakıflann ve kâr ama- cı gütmeyen kurum ve deraeklerin deste- ği arttınlacak ve özel sektörün katılımı sağ- lanacak. G Ü N D E M MUSTAFA BALBAY • Baştarafi 1. Sayfada Gene! kanı, koalisyon hükümetinin devam edeceği yönünde. Ancak, yapılan açıklamalar "buzlaşma" ile "uz/aşma" kavramlannın iç içe girdiğini gösteriyor. Konunun taraflannı ayn ayn komisyona, affedersi- niz masaya yatırarak gelişmelere bakalım. Mesut Yılmaz, geç konuşan erken karar veren bir kişilik sergiliyor. 15 komisyonun 8'i kendisi hakkında. Bunlardan daha biri çalışmasını tamamlamıştı ki du- rumu degertendirdi: "Bize Yüce Divan oyunu oynayanlann ayaklanna dolanacak. Kendilerini vuracak!" SEKA komisyonu işin daha bitmediğini gösterdi. Ancak MHP üst yönetimi durumu biraz yumuşak gös- terme karan almış olmalı ki kimseye karşı önyargılan- nın olmadığını, hükümetin devammı istediklerini söy- lediler. Yılmaz, bu açıklamalarta buzlann eridiğini düşündü, Bodrum'a tatile g'ıtti. Ikinci Yüce Divan karannı da bu- rada ogrendi. Ankara'daki komisyon çalışmasını Bod- rum'dan izlemek kim bilir ne kadar keyrfli olmuştur: "Hadı gari, oyve gari, goyve gari..." Gelinen noktada Yılmaz, hükümetten aynlmayı gö- ze alacak durumda değil, MHP'nin tutumunu da hiaz- metmesı olanaksız! MHP'ye gelince... Daha başlangıçta görünümün si- yasi olduğunu vurgulamıştık. Bu durum giderek belir- ginleşiyor. Komisyon çalışmalan tamamlandı. Ama MHP'Iİ komisyon başkanlan dosyayı TBMM Başkan- lığı'na vermekte acele etmiyorlar. Neden? Çünkü, birkaç gün daha geciktirebilirierse, dosyalann bır bölümü ekime kalacak. Bu "bir bölü- mün"içinde, Yılmaz'ın "cep dosyası" ileÇiller'in "ör- tülü dosyası" da var. Böylece merkez sağın iki partisi bütün yaz eteklerindekı dosyayia dolaşmak durumun- da kalacaklar. MHP'nin planı bu görünüyor. Şu soruya yanıt ara- yalım: - MHP neden böyle bir plan yapma gereğini hisset- ti? Sorunun kesin yanıtını elbette MHP'nin üst yöneti- mi verir. Ancak b'ız gözlemlerimizi sıralayalım. ANAP ve DYP'nin erimekte, FP'nin birbinne girmekte oldu- ğunu gören MHP, merkez sağa hatta merkeze oynu- yor! Nisan ayında gazetelerin Ankara temsilcileriyle soh- bet toplantısı düzenleyen Devlet Bahçeli, bu hedefi- ni bize açık bir dille aktarmıştı. Merkez sağın büyük partisi olmaya mı hazırlanıyorsunuz sorumuza, "Biz Türkiye'nin merkez partisiyiz" karşılığını vermişti. MHP, bu hedefini gerçekleştirir ya da gerçekleştire- mez, ayn konu. MHP, 18 Nisan seçimlerinden sağın en çok oy alan partisi olarak çıktı. Biz şu durumun al- tını çizmekle yetinelim: Büyük oy almakla büyük parti olmak aynı şey de- gildiri Partisinin sonbahardaki kongresini de dikkate ala- rak hareket eden Bahçeli, temız siyaset özlemine ya- nıt verecek adımlar atarak oyunu daha da yükseltebi- leceğını düşünüyor olabilir. Ancak bu yolda hükümet bozulursa kendisine siyaset diliyle şunu söylerler: - Yaptığın doğruydu, ama lazım değildi! Zaten bizde doğrular çoğu zaman "lazımlık" olarak kullanılıri Demirel'in arayışı Gelişmeleri DYP ve FP de dikkatte izlıyor. Çilter, Yıl- maz'a oranla daha rahat görünüyor. Yüce Divan ka- ran çıkaa bile örtülü ödenek sisteminin yapısı gereği kendisine yönelik suçlamanın kanıtlanması çok zor. Oraya gider de aklanırsa tutmayın onu: "En temiz siyasetçı benım. Işte belgem. Sonjyorum, kimin var böyle belgest? Söyle bana Mesut gölgesi!" Merkez sağın iki partisinin unutmaması gereken bir durum daha var: - Demirel faktörü! 16 Haziran'da Çankaya Köşkü'nde Demirel e ma- dalya verilmesi törenine katılmayan tek lider Yılmaz'dı. Demirel'in Çiller'e olan duygulan da biliniyor. Bir ayda 5 bin kişiyi kabul eden Demirel, gelenlere en çok şu soruyu soruyor - Sizce ne yapmak gerekir? Çilter ve Yılmaz'ın çok yıprandığı bir ortamda, De- miretbu Meclis'te grup kuracak ayn bir parti oluşma- sını sağlayabilir. Bu oluşum uzun ömüriü olmasa bile, ilk aşamada Yılmaz ve Çiller'i tasfıye etmesi, Demirel için yeterli olabilir! balbay@cumhuriyetcom.tr KÜLTÜR • SANAT 293 89 78 (3 HAT) içi festivali ilal Çalıkoğl 2000Saat: 21.30 Ytr: Yıldu Sarayı O ERESİNHOTEL EH53 TEMHNTI. a 11 • 11 AKM (0212) 251 $6 OO CAIOUSEL (0212) 57a M 34 (•212) 232 98 30 VAKK01IAHA TAKSİM (0112) 251 15 71 VAKKORAMA AKMEDKEZ (tttll) 2ft2 «9 (5 VAKKOKAMA SUADİYC (•ıl«T 35» «7 4» U2ILIİ MOZİK $A$KIN*AKKAL (02*6) 411 70 •• YAYU SANAT MEIKEZİ (•tU) »»î »» »•