Katalog

Cumhuriyet tmtiyaz Sahibi: Berin Nadi Genel Yayın Yönetmeni OrhanErinç • Genel YayınKoordınatoru Hikmet Çetinkaya # Yazıışlen Mudüriı Ibra- him Yıldız • Sorumlu Mudur Fik- ret llkiz • Haber Merkezı Muduru HakanKanı Istıhbarat Cengiz Yıldınm • Ekonorru Özien Yüzak • Kultur Handan Şenköken • Spor: Abdülkadir Y ücelman • Makaleler Sami Karaören • Duzeltme Abdullah Yazıcı • totograf Erdoğan Köseoğlu • Bılgı-Belge. Edibe Buğrı • Yurt Haberlen Mehmet Far*ç Yayın Kunılu İlhan Seiçuk (Başkan), Orhan Erinç, Hikmet Çetinkaya. Şükran Soncr, tbrakim Yıkhz, Orhan Barsalı. Mustafa Balbay, HakaaKara. Ankara Temsılcısı Mustafa Balba) Ataturk Bıılvan No 125, Kat 4, Bakanlıklaf-Ankara Tel 4 i 95020 (7 hat), Faks 4195027 »Izmır Temsılcısı Serdar Kınk, H Zıya Blv 1352S 2/3TeI 4411220, Faks 4419117•AdanaTemsılcısı. Çetin Yiğenoğlu, Inonû Cd. 119 S. No:l Katl, Tel: 363 12 11, Faks 363 12 15 Müessese Müdürü Üstün Akmen 0 Koordınatör Ahmet Korulsan # Muhasebe Bülent Yeoer • ldare Hüseyin Gürer • Satış Fazilet Kuza MEDYA C: • Yönetım Kunılu Başkam - Genel Müdür Gilbta Erdaran • Koordınatör Rcha Iptmaa 9 Genel MiktûrYartiımcısı SevdaÇotnn Tel 514 07 53 - 51395 80-513846(Wl,Faks.5I38463 V «vınılavsa ve BISJH: > enı Gun Haber Ajansı, Basitt ve VayuKilık A.Ş Turkocağı Cad 39 41 Cagaloglu 34334 lstanbul PK 246 - Sırkecı 34435 Istanbul Tel (0ı3l2)5120505(20hal) Faks (0 2121513 85 95 www.cumhuriyet.com.tr 3 MAYIS 2000 Imsak:4.11 Güneş: 5.53 Ögle: 13.08 Ikindı: 16.58 Akşam: 20.10 Yatsı: 21.44 Naybohnak imkânstz • WASHINGTON (AA)-Global Posıtıonning System (GPS) adı verilen bir küresel konumlama ve seyrüsefer sıstemi sayesinde artık dûnya üzerinde kaybolmak olanaksız hale geldı. ABD Başkanı Bill Clinton'ın danışmanı Neal Lane dün Beyaz Saray'da yaptığı açıklamada, ABD'nin, şu ana kadar askeri amaçh kullanılan GPS uydu verilerinı siviJlerin de kullanımına açmaya hazır olduğunu bildirdı. Lane, eskiden lOOmetreyanılma payıyla yapılan konumlama işleminin GPS sayesinde 20 metreye kadar düştügünü belirtti. destek • ANKARA (AA)- tspanya hükümeti, Çevre Bakanlığı tarafindan hazırlanan Tuz Gölü Çevre Entegre Projesi için 1 mılyon dolar hibede bulunacak. Ispanya aynca, toplam bedelı 87.5 milyon dolar olan projenin tamamı içın yansı ticari ve yansı da dûşük faizli olmak üzere kredi verecek. Çevre Bakanı Aytekin, projenin, Konya Atıksu Antma Tesısi'nin yapımı ile hemen başlatılacağmı bildırdj. GÜPSU, KAPS Başkanı • Haber Merkezi- Prof. Dr. K. Güler Gürsu, Japonya'nm Tokyo kentinde düzenlenen törende, Uluslararası Estetik Plastık Cerrahi DemegVnin (ISAPS) başkanlık madalyonunu çekicıni Başkanı Kıyatoka VVatanabe'den devraldı. Gürsu, görevini 2002 yılına kadar sürdûrecek. Antazon Festival • SAMSUN(AA)- Samsun'un Terme ilçesinde MÖ 1200 yıllannda Simenit Gölü kıyısında yaşadıklan bildirilen efsanevı kadın savaşçılar Amazonlara ait olduğu ıddia edilen mezarlarla ilgili bilimsel araştırma başlatılmasının ardından, Gölyazı beldesinde belediye, "Amazon Festivali" düzenlemeyi kararlaştırdı.Temmuz ayında düzenlenecek festivalde, sadece genç kızlann katılacağı yanşmalann gerçekJeştirileceği belirtildi. Cfnton Vadisi temizfMyor • NEVŞEHtR (Cumhuriyet) - Nevşehir'in merkeze bağlı Uçhisar beldesinde bulunan —Clınton Vadisi, - kanalızasyon —r s - ^ atıklanndan feırtanlacak. Uçhisar IJeledıye Başkanı Savaş Taşkın, yöredekı turistik işletmelerin kanalizasyonlan yüzünden vadinin kırlendiğini söyledi. Yazın yaklaşmasıyla birlikte diyet merkezlerine ilgi arttı Zayıflcımcıkcebi boşahtyor Ekooonıi Servfei - Yaz aylannın yaklaşmasıyla birlikte saglıklı ya- şam ve zayıflama merkezlerine olan ilgi artarken, 30-150mıryonliraara- sında değişen diyet programlannın ücretleri cep yakıyor. Bazı merkez- ler, dietprogramında alınacak yiye- ceklen ithal ederek müşterilerine satarken, döviz üzerinden sattıkla- n bu ürünlenn fıyatlanru program ücretinin dışında tutuyorlar. İthal diyet yiyeceklerinin 1 haftalık ma- liyetinin de 27-40 milyon lıra ara- sında değiştıgı belirtiliyor. Uzman denetımınde yapılan za- yıflama programlanna ilgi yoğun- laşırken, havalann ısınmasıyla bir- likte zayıflama merkezleri ücretle- nne ortalama yüzde 40-50 oranın- da zam yapıyorlar. Ücretlerin seans sayısına ve uygulanan yönteme gö- re değiştığını behrten zayıflama merkezi yetkıhleri, "Diyet program- lanna ilgfvi genelde 23-45 yaş gru- bundaki bayanlar gösteriyor. Ancak son yıllarda beyler de ilgi gösterme- ye başladılar" dedıler Dığer taraftan, fazla kilolannı dı- et merkezlennde vermek isteyen- lerbunun için 30-150 milyon lıra ara- sında maliyeti gözden çıkarmak zo- rundalar. Başarı Tescillendirilir•î r ^ T -t "* Reklamcılar Demeği 12. Kristal Elma Ödülleri Markatar yarathnız ve yılbra yayılan uzun soluklu çalışmataria onları olgunlaşhrıp yaşattınız. Onlara sahip ddukları maddi değerlerin ötesinde özellikter kafhnız. O markaların kimliğinde, kişiliğinde, ses tonunda, imajında payınız büyük. Reklam yaratıcılığmızı marka başarısına dönüştürdünüz. Başarılarınızı Kristal Elma Ödülleriyle tescillendirebilirsiniz. ı Başvurularınız için son birkaç gön... Yarışma için son katılım tarihi: 5 Mayıs Cuma Reklamcılar Demeği 12 Kristal Elma Ödüileri Seçici Kurul Uyeleri: Foruk Atasoy Rekbmcıbr Deınegı Boşkom/ Bmkıtn FCA', Metm Aroyo P -on '. Uğurcan Atooğlu Y&R Keklotıen, Mehmef Günjür knve Unka, Haldu Mmı4ğlu A/ons Ufcu, Tibef Sanlımon «flM Rodor, Tuğrul Süer Medno Turgul Timsal Ünsal Monopm Thompson Doğan Yaocı 3 Ktı&k Marka Yarahna ve Yajatma Dalı'ndakı değeHendınne ıçın Seçıcı Kurul'a Bobur Çelebı Kekbmerenler Demeği Boşkcmı/lever Mehmet Alı Yalçındoğ Uliısnııarası Reihmcâk Derneğı Rnşinm/DağaiLMfdjfn ftnSo v» Prof. Dr. Haluk Gûrgen AmckÂı Uruve'snes e l j n Sı/ımten fokultesı kahlacaUatdk__—_ .. . . . Rekiamcıiar Demeği ) 2 Kriitol Elma 1999-2000 Türkıye Rekbm Odöferi <yganızasyoou 2 gunluk programdan oluşocaktır 13 Hazıran Salı Marka Konfefansı 14 Hazıran Çafşamba Odöl Törenı Başvuaı formlarını ve kat lım kıtaDC'klar r Reklamcılar Derneğı nd^n »n- o e^tılrsın z , No.l<?ftıiet 80630 Isionfaul W : (O2İ2J 257 88 73 (3 hol) Fab: (0212) 257 88 70 www rd org ft e-posks. rekder@swperonlıne com Cinsel istek uyandırıyor Kaduılarda da viagra etkisi • ABD'de yapılan bir araştırmada kadınlann yüzde 50'sinin cinsel yaşamlanndan zevk almadıklan, viagra kullanan 50 yaş civanndaki 35 kadının ise ilacı kullandıktan sonra cinsel yaşamlanndan tatmin oldüklan belirtildi. CHICAGO (AA) - Er- keklerin iktidarsızlığına çare Viagra'nın, yaşlı ka- dınlarda da cinsel istek uyandırdığı ABD'dekı bir bilimsel konferansta açık- landı. ABD'de kadınlann yüz- de 50'sınin cinsel yaşam- lanndan zevk almadıkla- n belirtilen konferansta, Viagra kullanan 50 yaş ci- vanndaki 35 kadının, ıla- cı kullandıktan sonra cin- sel yaşamlanndan tatmin oldüklan belirtildi Cin- sel yaşamlanndan şıkâ- yetçi olan kadınlar arasın- da Viagra kullananlardan sadece yüzde 22 'sının ila- cı kullandıktan sonra şıkâ- yetlenne devam ettikleri, yüzde 78'inin ıse mem- nun kaldıklan kaydedildi. Orgazm olamamaktan şı- kâyetçı kadınlardan ıse Vi- agra kullandıktan sonra sadece yüzde 16'sının şi- kâyetlerine devam ettik- leri, yüzde 84'ünün orgaz-. ma ulaştıklan belirlendi. Kadınlar arasında cinsel ilişki sırasında ağnlardan ve rahat olamamaktan şi- kâyetçı olanlann yüzde- sinın ise Viagra kullan- dıktan sonra 68'den 33'e düştüğü bildirildi. Boston Ünrversıtesi Cin- sel Sağlık Merkezı bilım adamlanndan Dr. Laura Berman da, rahımleri alın- dıktan sonra cinsel yaşam- lanndan tatmin olmayan kadınlara, Pfizerfırması- nın ürettiğı Viagra'nın yar- dımcı olduğunu açıkladı. Aynı üniversitenin araş- tırmacılarından Dr Ira Goldstein ıse araştırma- nın bilimsel açıdan henüz kanıtlanmadığım, doktor- lann cinsel yaşamlanndan şikâyetçi kadınlara Viag- ra yazmakta acele etme- melen gerektıgını söyledi. Sorun psikolojik tni? Avrupa'da yapılan araş- tırmalan örnek veren bi- lım adamlan, Avrupa'da Viagra dıye hıçbır özellı- ğı olmayan Placebo ven- len kadınlarda da cinsel şıkâyetlerin yüzde 70 ora- nında gıdenldiğme dikkat çekerken Viagra'nın ka- dınları cinsel isteğe ka- vuşturacağı konusunda acele karar vermenin yan- lış olabıleceğını savundu- lar. Bılım adamlan, psi- kolojık açıdan bir inanç yaratılmasının da fiziksel aktivıtenin yaratılmasın- da ilaç gıbi etkıli olabildi- ğinı vurguluyor. Araştır- macılar, Viagra'nın kadın- lara tavsiye edılmesınden önce, çok yönlü araştır- malar yapılması gerektıği- ne ışaret edıyor. e-posta : tan @ prizma. net tr Prostot kanserinde yaşam süresiıızadı CHICAGO (AA) - ABD'nin Dallas kentin- de yapılan Üroloji Kong- resi'nde, ülkede prostat kanseri hastalannın ya- şam sürelerinin uzadığı açıklandı. Dr Robert A. Step- hanson tarafından yapı- lan açıklamada, 1991 yı- hnda ABD'de prostat kanserinden ölenlerin sayısı artarken, 1995 yı- lında ölümlerin yüzde 7.3 oranında düştüğü be- lirtildi. Kongreye bir ra- por sunan Dr. Stephan- son, 75 yaşınakadarolan prostat kansen hastala- nnda ölüm orarunın yüz- de 15 düştügünü, pros- tat kanseri hastalannın ortalama yüzde 37'sinin ise öldüğünü kaydettı. Prostat kanserinden ölenlenn yüzde 61 'inin 5 yıl, yüzde 88'inin de, prostat kanserinin sap- tanmasından sonra 10 yıl hastalıkla birlikte ya- şadıklan belirtildi. Ra- porda, 1988 üe 1995 yıl- lan arasında prostatkan- seri saptandıktan sonra 10 yıl yaşayanlann ora- nının yüzde 20 arttığına dikkat çekildı. Dr. Stephanson,pros- tat kanseri hastalanna radyasyon tedavisi uy- gulamasının, yaşam sü- resini yüzde 82 oranın- da 10 yıla çıkardığını bıldirdi. Rapora göre, standart tedavi uygula- masıyla hastalann yüz- de 42'si 10 yıl yaşatıla- biliyor. SÖYLEŞİ ATTllA İLHAN înkılâp Tarihimiz ve Jöntürkler!' Okitap çıktığında (1945) lısede yatılı öğrenciyim; satın almaya (750 kuruş), harçlığım yetmiyor; oysa sadece başlığı, mütecessis, yurduna ve dün- yaya iki meraklı göz gıbi açılmış bir gencı baştan çıkarmaya yeterlı: "tnkılâp Tarihimiz ve Jöntürk- leri" Ahmet Bedevî bey'ın (Kuran), 'resmî tarih şablonu' ıçınde bunalmış her kimseyı; hayretten hay- rete, dehşetten dehşete sıçratacak belge ve bilgi- terle yüklü eserine; ancak on üç yıl sonra sahip ola- biliyorum: 15 Eytül 1958! Bereket aradan geçen yıllar, merakımı bilediği kadar; ufkumu temizlemiş, idrakimi genişletmiş! Jöntürkler, ha? Padişahımız efendimiz Abdülaziz Han Hazerab, şu mektubu, içlerinden kıme yazmıştı dersınız? "...duydum ki büyük bir sefâlet içinde kalmışsın, nza-yı şa- hânem dışında yaşamaklığına rağmen Sultan Aziz'in fâzıl bendegânından olan bir kimsenin, yâr-û-ağyâra karşı, sürünüp mahvolmasına vic- danımın tahammül edemediğini bil! - âtini (ge- leceğini) yine sen düşünün!.." '...çalış. idrâkl kaldır, muktedirsen.." Evet kitabın daha ilk yirmibeş sayfası içinde, 'Kah- raman-ı hürriyet' Ziya bey'e (Paşaj- Zât-ı Şa- hâne'nin mektubu! Üstelik 'miktar-ı münasip' pa- ra da göndermiş! Bunlar, Ziya bey'le (Paşa) Na- mık Kemal, Ali Suavi ve daha birkaç 'hürriyetper- ver'; Dersaadet'ten 17 Mayıs 1867'de bir Fran- sız vapuruna bınip, 'garba müteveccihen hareket ediyoriar': ıhtilâlcıdirler, 'resmî tanh' daha itkokul öğrencilığimızden, Meşrûtıyet (Kanûn-u Esasi) ıçın nasıl mücadele ettiklerini, bize öğretmiştir; hafıza- mıza nakşolmuş, o ünlü beyit, meselâ: "...ne müm- kün zulm ile bid'at ile imhâ-yı hürriyet / çalış, idraki kaldır, muktedirsen âdemiyyetten!.." Ama Ahmet Bedevî bey, 'humyetperverân'ı, aslındaPa- dişah'a içerlediğı için seferber etlığını açıklar; ay- nca, neşredilecek 'Hürriyet' gazetesi için Ziya bey'e 250.000 Frank vermiş; dahası o üç bin, Na- mık Kemal bey iki bin altın maaş aiıyoti iyi de, Mus- tafa Fâzıl Paşa'nın niyeti, gerçekten hürriyet ise, negam! Değildir ki mumaileyh Mısır Vilayetine hıdiv ol- mayı kafaya koymuş. Lâkin zât-ı şahâne reddedi- yor; sen misin reddeden, o da 'ecnebıye intikal' ile münevverânı etrafına toplayıp, 'Hürriyet mücade- tes/'ni başlatıyor. Bilahare, Celâlettin Paşa'nın himmetı ve gayretiyle, aradaki ihtılâf halledilir; Mus- tafa Fâzıl Paşa ile Zât-ı Şahâne banşırtar; Paşa, Dersaadet'e avdet eder: Ziya ve Namık Kemal beyler, o mektuba sebep olan fakr-ü-zaruret'e, ondan sonra düşerler! Yanılmıyorsam; onlar da yurda dönüp, birisı Vali, öteki Mutasamf olacaktır. 'Inkılâp Tarihimiz ve Jörrtürkler'in, -yaklaşık ya- nm asır sonra- tekrar yayınlanması; yurt, millet ve tarih cahılı 'aydınlanmız' içın, yaman bir fırsat! Yal- nız, okurken Ahmet Bedevî bey'in, tttihat ve Te- rakki'nin 'müzmın muhalifi' ve 'adem-i merkezi- yetçi' Prens Sabahaddin bey'in. 'refik-i sâdık'v, yani Bat'dan yana, Bat taraflısı bir 'münevver' olduğunu, unutmamak ıktiza eder. Esasen kendi- si de bunu, dürüstçe açıklamış! Benım anlayama- dığım, kitabı yeniden gün ışığına çıkanrken, yaza- nn vaktiyle on kapağın üzerine koymuş olduğu, Prens Sabahaddin'e ait sözfenn niçin kaldınldı- Ö'? "...ey fazilet!.. Bütün varlığımızla, varlığına vakf-ı ömür etmek istiyoruz..." Bunda ne var? 'Fazilet' (La Vertu) Fransız Ihti- lâl-i Kebiri'nin -bu arada Robespierre, Saint- Juste ve benzerijacobin'lerin de- baş sloganı de- ğil miydi? Birblrlnln devamı defiil kar$ıtı Osmanlı'nın 'Teceddüt (Yenileşme) Tarihi', 'res- mHarihçilere göre, Cumhuriyet'in başlangı- cıdır; yâni Tanzimât ve Meşrûtıyet, Cumhuri- yet'in öncekı 'konaklan' oluyor; 'Genç Osmanlı- lar' ve 'Jöntürkler' de, Kuva-yı Milliye ve Müda- faa-i Hukuk 'inkılâpçılan'mn 'öncüleri'! Allah aşkına, olacak şey mi bu? Aslında Sevres Anlaşması, Tanzimât-ı Hayriye'nin, tabii sonu- cudur; Teceddüt (yenileşme) Hareket}' ise, Osman- lı'nın yan-sömürge oluşu'nun tanhi! Hal boyle ıken, süreci tersıne çeviren; onunla da yetinmeyip, bü- tün yeryüzünde anti/emperyalist kurtuluş savaş- lan'nın; bir manada, Ulusal Demokratik Devrim- ler'in, gelişme sürecinı başlatmış olan Müdafaa-i Hukuk Hareketi'ni; nasıl kalkıp da, Imparatorlu- ğun 'garplılaşma' tarihine eklersin? llki biryozlaş- madır, bir sona eriş; ikincisiyse bir yeniden doğuş; üstelik 'ulusal bir kültür sentezi'nin peşinde olan, bir 'muasırlaşma hamlesi' ve tarihi! Ne kozmopo- lit, ne komprador, ne de ümmetçi! Bırakın 1950 sonrasını, bize bile ortaöğretimde bu yanlış öğretilmıştir: 'sarhoş' padişahlar, harem- de işret edıp 'mülk'ü perişan ediyor; yine de Cum- huriyet, onlann devamı gibı anlatılıyor. Inönü 'Cum- huriyeti' daha da kötüsünü yapmış, nasıl Gâ- zi'yi 'renksiz ve kokusuz' bir totem'e dönüş- türdüyse; Yunan / Latin kültür tabanını 'res- men' benimseyerek; 'ulusal kültür sentezi' ye- rine 'Garplılaşma'ya döndüğü gibi; Bat'ya ya- naşmak bahsinde, vaktiyle Gâzi'yie uyuşmaz- lığa düşmüş eski 'liderieri' yeniden iktidara or- tak etmiştir: Rauf bey, Kâzım Karabekir, Ali Fu- at Cebesoy, vs. Neticede Ankara, 'Beyaz, Ba- t'lı ve Hıristiyan Sistem'in çekim alanına, bilerek ve isteyerek, tekrar sokulmuş oluyordu. Hatırtar mısınız, Mustafa Kemal Paşa, bu davranışı da, buna heves edip uygulamış olanlan da, ne kadar ağır eleştirmiştir: "...milletin, en çok da yöneticilerin ziNnteri ta- mamen bozulmuştur. Artk durumu düzettmek, hayat bulmak, insan olmak için; mutlaka Avru- pa'dan nasihat almak, bütün işleri Avrupa'run emeline uygun yürütmek, bütün dersleri Avru- pa'dan almak gibi birtakım zihniyetler ortaya çıkt. Oysa hangi istiklâl vardır ki yabancılann nasihatJanyla, yabancılann planlanyia yükse- lebilsin? Tarih böyle bir olay kaydetmemiştir tarihte, böyle bir olay yaratmaya kalkışanlar, ze- hiıii sonuçlaria karşılaşmışlardır..." "...işte Türkiye de bu yanlış zihniyeHe sakat olan bazı yönetknleryüzünden; her saat, her gün, her yüzyıl biraz daha gerilemiş, daha çok düş- müştür..." (8 Mart 1922) __— 'Resmıyet'ın bu mertebesi, yalrnz 'Tarih ilmi'ne değil, düpedüz 'MHIet'ede zararlı oluyor. Meraklısı için not 'Ahmet Bedevî Kuran' 'In- kılâp Tarihimiz ve Jöntürkler' 2. Basım, Kaynak Yayınlan, 284, Istanbul. http7/www.prizma.nettr/AlLHAN http^/www.bilgiyayınevi.com.tryailhan Faks/0-212/26019 88